@1 constare potest$
@2 et$
@3 i et ille salvaret illos$
@4 reliqua$
@5 i et$
@6 quod Angeli, qui apud hominem A Angeli cum ab homine legitur, qui apud hominem I$
Quidam ex spiritibus Jovis qui terrorem incutiunt per adventum, de quibus prius, appulit ad sinistrum meum latus sub ulna ac inde loquebatur, sed loquela ejus erat stridens, voces nec erant {1} admodum discretae ac inter se separatae, adeo ut diu expectare deberem antequam colligerem sensum; et cum loquebatur, etiam interjiciebat aliquid terroris; dicebat quod ita in sua tellure fiat, et quod illi, antequam angeli illorum adveniunt, praemittantur ad hominem, ac eo modo praeparent; monens ut etiam ego illos, cum veniunt, bene excipiam; sed respondere datum est quod hoc meum non sit, sed quod apud me excipiantur omnes sicut ipsi sunt.
@1 i continuae, sed$
@1 i etiam$
@1 magis continuas$
@2 After vix$
@3 pro$
@1 influxus tunc sentiebatur$
@2 hoc$
@1 i sermonis$
@1 prima$
@2 altera$
@3 tertia$
@4 quarta$
@1 hujus telluris$
@2 dicebant$
@1 praemissus$
@1 After mortem$
@2 i seu obitum$
@1 i nam$
@2 insidet illorum animam et$
@1 nempe num vere bonum sit vel non$
@2 in tellure nostra exteriores homines sint$
@1 telluris$
CAPUT DECIMUM TERTIUM
DOCTRINA CHARITATIS
Quid charitas et quid fides apud hominem, nunc dicendum. Charitas est affectio interna quae consistit in eo quod ex corde velit proximo bonum facere, et quod id sit jucundum vitae ejus; et hoc absque remuneratione.
@1 After verum$
{1}
@1 A i the following notes, the substance of which relates to transactions at the beginning of succeeding chapters:
Proxime quod faciat bonum propter bonum, et justum propter justum,
quod quisque in charitate sit, qui officio suo rite fungitur,
quod hoc cuivis notum sit, tametsi non appareat notum,
qui secundum juramenta officii sui facit ex corde, is in charitate est,
qui facit sicut hypocrita loquitur, et vult videri, is [non] in charitate est,
nempe quod facere bonum patriae propter patriam, non muneris causa,
non affinitatis causa, et plura.
videantur in charta ut in margine$
CAPUT XIII
1 . Et locutus est JEHOVAH ad Moschen, dicendo,
2. Sanctifica Mihi omne primogenitum, aperturam omnis uteri, in filiis Israelis, in homine et in bestia; Mihi illud.
3. Et dixit Moscheh ad populum, Memento diei hujus quo exivistis ex Aegypto, e domo servorum, quia in robore manus eduxit JEHOVAH vos exhinc; et non comedetur fermentatum.
4. Hodie vos exitis, in mense Abib.
5. Et erit, cum introduxerit te JEHOVAH ad terram Cananaei, et Chittaei, et Emorraei, et Chivaei, et Jebusaei, quam juravit patribus tuis ad dandum tibi, terram fluentem lacte et melle, et servies servitium hoc in mense hoc.
6. Septem diebus comedes azyma, et in die septimo festum JEHOVAE.
7. Azyma comedetur septem diebus, et non videbitur tibi fermentatum, et non videbitur tibi fermentum in omni termino tuo.
8. Et indicabis filio tuo in die isto, dicendo, Propter hoc fecit JEHOVAH mihi in exire me ex Aegypto.
9. Et erit tibi in signum super manu tua, et in memoriale inter oculos tuos, propterea ut sit lex JEHOVAE in ore tuo, quia manu robusta eduxit te JEHOVAH ex Aegypto.
10. Et custodies statutum hoc ad statum tempus, ab anno n annum.
11. Et erit cum introduxerit te JEHOVAH ad terram Cananaei, quemadmodum juravit tibi et patribus tuis, et dederit illam tibi.
12. Et transire facies omnem aperturam uteri JEHOVAE, et omnem aperturam fetus bestiae, qui erit tibi masculi, JEHOVAE.
13. Et omnem aperturam asini redimes in pecude, et si non redimis, et decollabis illud; et omnem primogenitum hominis in filiis tuis redimes.
14. Et erit quod interroget te filius tuus cras, dicendo, Quid hoc? et dicas ad illum, In robore manus eduxit nos JEHOVAH ex Aegypto, e domo servorum.
15. Et erat quod induraverit Pharao ad dimittendum nos, et interfecit JEHOVAH omne primogenitum in terra Aegypti, a (x)primogenito hominis et usque ad primogenitum bestiae, propterea ego sacrifico JEHOVAE omnem aperturam uteri, masculos, et omnem primogenitum filiorum meorum redimo.
16. Et erit in signum super manu tua, et ad frontalia inter oculos tuos, quia in robore manus eduxit nos JEHOVAH ex Aegypto.
17. Et fuit in dimittere Pharao populum, et non duxit illos DEUS via terrae Philistaeorum, quia propinqua illa, quia dixit DEUS, Forte paenitebit populum in videre illos bellum, et revertentur Aegyptum.
18. Et circumduxit DEUS populum via deserti, mare Suph; et accincti ascenderunt filii Israelis e terra Aegypti.
19. Et accepit Moscheh ossa Josephi secum, quia adjurando adjuravit filios Israelis, dicendo, Visitando visitabit DEUS vos, et ascendere facietis ossa mea exhinc vobiscum.
20. Et profecti e Succoth, et castrametati in Etham, in fine deserti.
21. Et JEHOVAH ibat ante illos interdiu in columna nubis, ad ducendum illos via, et noctu in columna ignis ad illuminandum illos, ad eundum diu et noctu.
22. Non recedebat columna nubis interdiu, et columna ignis noctu, ante populum.
Agitur in hoc capite in sensu interno de fide in (x)Dominum, et de perpetua recordatione quod ab Ipso liberati sint e damnatione; fides in Dominum significatur per `sanctificationem primogenitorum’; et perpetua recordatio liberationis a Domino, per `celebrationem Paesach.’
@1 Three versions of these two s appear in A. That found in A iii p. 428 is presumably the latest since it stands immediately before Sensus Internus and also contains fewer variations from I than do the other two. Variant readings of this version are noted in the usual way. The other two versions found, (a) in A iii p. 426, and (b) in A iii p. 459, are given below in full. Version (b), written on a separate sheet and later scored out, has no numbers.
(a) 8038. Agitur in hoc Capite in sensu interno de fide in Dominum, et de perpetua recordatione quod ab Ipso liberati sint e damnatione: fides in Dominum significatur per sanctificationem primogenitorum; et perpetua recordatio liberationis a Domino per celebrationem Paesach, (et per phylacteria deleted).
8039. In sequentibus agitur de ulteriore praeparatione, antequam introduci possent in coelum, et quod propter eum finem primum per mediam damnationem transirent, et dein quod subirent tentationes, jugiter praesente a Domino; transitio per mediam damnationem significatur per traductionem per mare Suph; tentationes per desertum ad quod ducerentur, tutatio a Domino per columnam nubis interdiu et ignis noctu, quae praeibat.
(b) Agitur in hoc Capite in sensu interno de fide in Dominum, et de perpetua recordatione, quod ab Ipso liberati sint e damnatione; fides illa significatur per sanctificationem primogenitorum, perpetua recordatio liberationis per celebrationem Paesach, et per phylacteria.
In sequentibus agitur de ulteriore praeparatione antequam introduci possent in coelum, et quod propter eum finem per mediam damnationem transirent ad subeundas tentationes; et quod hoc sub continuo auspicio Domini; transitio per mediam damnationem significatur per traductionem per mare Suph, tentationes ad quod ducerentur ad desertum, et quod sub continuo auspicio Domini per columnam nubis interdiu et ignis noctu (quae praeibat; diu noctuque praeiret deleted).$
@1 d primum$
@2 transirent$
@3 transitio$
Vers. 1, 2. Et locutus [est] Jehovah ad Moschen, dicendo, Sanctifica Mihi omne (x)primogenitum, aperturam omnis uteri, in filiis Israelis, in homine et in bestia; Mihi illud. `Et locutus est Jehovah ad Moschen, dicendo’ significat informationem a Divino: `Sanctifica Mihi omne primogenitum’ significat fidem quod a Domino: `aperturam omnis uteri’ significat quae ex charitate: `in filiis Israelis’ significat in Ecclesia spirituali: `in homine et in bestia’ significat bonum fidei interius et exterius: `Mihi illud’ significat quod Domini sit.
@1 in Ecclesia$
2 Cum regeneratur homo, ducitur ille per fidem intellectu seu doctrina ad fidem voluntate seu vita, hoc est, per verum fidei ad bonum charitatis; cum homo in bono charitatis est, tunc regeneratus est; et tunc ex bono illo gignit vera, quae vera boni vocantur; haec vera sunt quae sunt ipsissima vera fidei, quae per `primogenita’ intelliguntur; se habent enim generationes seu nativitates verorum a bono sicut se habent generationes seu nativitates filiorum ac filiarum a parente, et postmodum nepotum (c)et neptum, dein pronepotum (c)et proneptum, et sic porro; prima seu immediata generatio {3}aut nativitas, quae est filiorum et filiarum, est quae (x)significatur per `primogenitum,’ quotcumque sint; non autem altera et tertia, nisi respective ad suos parentes; quod illa sanctificata sint Jehovae seu Domino, est quia omnia vera et bona derivativa seu descendentia trahunt suam essentiam a {4} primitivis. In hoc spirituale fundatur jus primogenitorum de quo in Verbo.
@1 i nam$
@2 ita quoque$
@3 seu$
@4 i veris et bonis$
2 Quia per `uterum’ illa significantur, ideo Dominus in Verbo vocatur `Formator ab utero,’ hoc est, Regenerator, ut apud Esaiam,
Sic dixit Jehovah, Factor tuus, et Formator tuus ab utero, adjuvat te; Ne time, serve Mi Jacob, et Jeschurun quem elegi; quia effundam aquam super sitientem, et rivulos super aridam; effundam spiritum Meum super semen tuum, et benedictionem super natos tuos, xliv 2, 3;
Dominus {3}vocatur `Factor’ et `Formator ex utero’ quia regenerat hominem et ex naturali (t)facit spiritualem; quia regeneratio fit per verum et bonum, ideo dicitur quod `effundet aquam super sitientem, et spiritum super semen ejus’; per `aquam’ enim significatur verum quod fidei, n. 2702, 3058, 3424, 4976, 5668, 7307, et per `spiritum’ bonum quod charitatis: similiter ac per `aquam’ et `spiritum’ apud Johannem,
Dixit Jesus ad Nicodemum, Amen, amen, dico tibi, Nisi quis generetur denuo, non potest videre regnum Dei; dixit ad Ipsum Nicodemus, Quomodo potest homo generari cum senex est? num potest in uterum matris suae secundo venire? respondit Jesus, Amen, amen, dico tibi, Nisi quis generatus fuerit ex aqua et spiritu, non potest ingredi in regnum Dei; quod natum est e carne caro est, sed quod generatum est ex spiritu spiritus est: tune es magister in Israel, et hoc non nosti? iii (x)3-6, 10.
3 Dominus dicitur `Formator ab utero’ etiam alibi apud Esaiam,
Sic dixit Jehovah Redemptor tuus, et Formator tuus ab utero: Ego Jehovah faciens omnia, expandens caelos solum, (d)et extendens terram a Me Ipso, xliv 24;
per `caelos et terram’ intelligitur in communi sensu Ecclesia interna et externa, n. 82, 1411, (x)1733, 1850, 3355, 4535, et in particulari Ecclesiae internum et externum apud hominem qui regeneratus est; et per `expandere’ et `extendere’ significatur facere seu creare ex Divina potentia, n. 7673; inde Dominus ut Regenerator vocatur 4 `Factor et Creator,’ ac regeneratio vocatur `nova creatio’: pariter apud eundem,
Attendite ad Me, domus Jacobi, et omnes reliquiae domus Israelis, portati a ventre, lati ab (x)utero, xlvi 3:
et apud Davidem,
Super Te, (x)Domine Jehovih, impositus sum ab utero, e visceribus matris meae, Tu eductor meus, Tu laus mea jugiter, Ps. lxxi 6.
Ex his nunc patet quid per `aperturam uteri’ et consequenter quid per `primogenitum’ in sensu interno significatur.
@1 seu$
@2 i veris et bonis$
@3 nec$
@4 d illud i illam$
@5 After utero$
@1 quod significet$
@2 de qua$
@1 Before 6982$
@1 d de qua i ut$
@1 Before 7091$
@2 i et$
@1 i Divina potentia seu$
@1 id$
@2 i et agnoscunt$
Mensis luc vobis caput mensium, primus hic vobis mensibus anni, vers. 2, videatur n. 7827, 7828.
2 Quod hanc rem ulterius attinet, sciendum quod ante Adventum Domini caelum non distinctum fuerit in tres caelos, nempe in intimum seu tertium, in medium seu secundum, ac in ultimum seu primum, sicut post Adventum Domini, sed erat unum; {3}caelum spirituale nondum erat; regio ubi caelum spirituale futurum, occupata fuit ab illis qui in falso et malo, sed qui potuerunt teneri in aliquo vero et bono per media externa, imprimis per ideas eminentiae ac dignitatis, pariter ac fit in mundo; ibi qui in malo sunt et in falso, usque {4}obligantur, ut vera quasi cogitent et loquantur, utque bona quasi velint et faciant per media externa quae sunt {5}honores et lucra; causa quod regio illa caeli a talibus tunc occupata fuerit, erat {6}quia deerant boni, et qui ab Ecclesia spirituali nondum erant praeparati, et tamen ubivis a spiritibus impletum esse debuit ut esset continuum a Domino usque ad hominem, nam si discontinuum, periisset homo; sunt etiam hodie regiones {7}caeli aliquae a talibus occupatae, {8}at illi qui ibi vi forti (x)detinentur a malis faciendis; immediate supra caput sunt qui per innocentiam fallunt et seducunt, sed supra illos sunt caelestes ab Antiquissima Ecclesia, qui illos tenent in vinculis tali vi ut nequaquam possint (x)alicui malum inferre; post occipitium est quoque hodie regio {9}quae fuerat caeli occupata a malis; et quoque antrorsum versus sinistrum; malorum etiam conatus continuus est 3 invadendi {10}loca ubi boni, et actualiter invadunt, ut primum a bonis non impleta sunt; conatum illum saepius appercipere datum est; regiones illae occupantur cum in mundo augentur mali ac (x)diminuuntur boni, nam tunc ad hominem accedunt spiritus mali, et ab illo recedunt {11}spiritus boni, et quantum hi recedunt, tantum regiones proximae ad hominem occupantur a malis; cum hoc fit in communi, {12}incolae regionum illarum permutantur; hoc fit cum Ecclesia prope suum finem est, nam tunc regnat malum et falsum; sed circa finem Ecclesiae dejiciuntur illi, (c)et regiones occupatae dantur bonis qui interea ad caelum praeparati sunt; hoc intelligitur per haec apud Johannem,
Factum est bellum in caelo; Michael et angeli ejus pugnarunt contra draconem, et draco pugnavit ac angeli ejus, sed non praevaluerunt, neque locus inventus est illorum amplius in caelo, [Apoc.] xii 7, 8.
Hic status caeli repraesentatus est {13}per terram Canaanem, quod gentes illam occupaverint, et per filios Israelis, quod illas inde ejecerint; per terram enim {14}Canaanem significatur regnum Domini, ita caelum et Ecclesia, ut ex locis supra citatis videri potest.
@1 i regnum Domini, ita$
@2 ad$
@3 medium seu secundum, ac ultimum seu primum constituebant tales, qui in falso et malo erant$
@4 etiam obligari possunt, ut vera loquantur ac praedicent$
@5 honoris, lucri, famae$
@6 ut continuus esset nexus a Domino per coelos usque ad hominem, absque nexu continuo et inde influxu periret genus humanum Above this from continuus onwards i non alicubi esset absque spiritibus ac inde discontinuum esset sed impletum, nam absque continuo per angelos et spiritus deficeret nexus a Domino usque ad hominem, hic absque nexu continuo cum Domino non subsisteret$
@7 inferiores coeli$
@8 et$
@9 quae coeli fuerat after malis$
@10 illa loca$
@11 angeli$
@12 tunc regiones, quae fuerant coeli prope hominem, occupantur a malis; hoc fit cum Ecclesia prope suum finem est, cum non amplius aliqua fides, quia non charitas$
@13 in terra Canaane per gentes, quod$
@14 Canaan I$
@1 qui$
@1 After dicitur$
@1 sic$
@2 fermentum est falsum, n. 7906$
@1 i supra$
@1 vera et purificari$
@2 status plenus et involvat sancta, ut quoque$
@1 at$
@2 i et bonum$
@1 i supra$
@2 vera et purificari$
@3 status plenus et involvat sancta, ut quoque$
@4 at$
@5 i et bonum$
@1 significat$
@1 quod signo in manu est ut quoties movet manum, ejus reminiscatur, et quod memoriali inter oculos est, ut quoties intuetur aliquid, imprimis cum sursum ad coelum, quod reminiscatur; inde erit in signum, est ut sit perpetuo$
@1 sit$
@2 i sit$
@3 voluntate$
@4 intellectu$
@5 d sunt i est$
@6 vult$
@7 cogitat$
@1 liberari$
@1 In the Expositio Communis (A iii, p. 427) all of v 13 is d. It read: Et omnem aperturam asini redimes in pecude, significat scientifica mere naturalia quae homini cum e novo natus, quod adjungantur per verum spirituale: et si non redimis et decollabis illud, significat si non adjunguntur, quod separabuntur et ejicientur: et omnem primogenitum hominis in filiis tuis redimes, significat quod verum boni seu fides charitatis, quae homini cum e novo natus est, ei appropriabitur. There is no rewriting, but a marginal note in Swedish indicates the intended procedure: I stelle for detta tages utur texten (in place of this transfer from the text). In n. 8078 the signification is given thus, but d and i that of I. n. 8079 and n. 8080 are as I without previous attempts or deletions.$
@2 bonum I$
@3 cogitationem ex vero fidei$
@4 quod Dominus ex Divina potentia liberaverit illos qui in vero boni A also had this in n. 8090 but is altered to agree with I.$
@1 d ab i ex$
@1 charitas but see n. 8043$
@1 After explicata sunt$
3 Fides mere naturalis est fides quae insinuatur per viam externam, et non internam, sicut fides sensualis, quae est cum creditur quod ita sit quia oculus vidit et manus tetigit; haec fides est de qua Dominus ad Thomam,
Quia vidisti, Thoma, credidisti; beati qui non vident, et credunt, Joh. xx 29;
tum sicut fides miraculorum, quae est cum creditur quod ita sit solum ex miraculis, de qua fide videatur n. 7290; ut et fides auctoritatis, quae est cum creditur quod ita sit quia alius cui fides habetur dixerat; fides autem spiritualis est {4} quae insinuatur per viam internam et 4 simul externam; insinuatio per viam internam facit ut credatur, et tunc quod insinuatur per viam externam facit ut confirmetur; spirituale fidei est affectio charitatis, (c)et inde affectio veri propter usum bonum ac propter vitam; haec faciunt ut fides spiritualis sit; insinuatio fidei per viam internam fit per lectionem Verbi, et tunc per illustrationem a Domino, quae datur secundum affectionis quale, hoc est, secundum finem sciendi verum.
5 Ex his nunc constare potest quid fides mere naturalis, et quod illa fides, quia non est spiritualis, non possit addicari Domino, hoc est, agnosci et credi quod sit a Domino, nam Dominus per affectionem veri et boni influit; quod fides sit affectio interna, videatur n. 8034 {5}. Verum innocentiae, {6}quod potest inesse isti fidei, et acceptari a Domino, est quod creditur ita esse ex innocentia. Ex his nunc patet quomodo intelligendum quod fides mere naturalis non addicabitur Domino, sed verum innocentiae quod inibi.
@1 i et$
@2 horum I$
@3 redimes$
@4 i fides$
@5 i des usque in tali fide potest esse aliquid veri innocentiae but first four words seem to be deleted.$
@1 hic$
2 Quod fidei bonum seu charitas sit hoc aliud quod pro {2}veris fidei addicandum sit Domino, etiam constare potest ex eo quod primogeniti filiorum Israelis non acceptati sint, sed loco illorum Levitae, et hoc ob causam quia per `Levi’ repraesentatum est bonum fidei seu charitas, n. 3875, 4497, 4502, 4503; quod tribus Levi acceptata sit loco omnium primogenitorum, videatur (x)Num. iii 12, 13, 40 ad fin., viii 16-18; {3}quod bonum fidei sit hoc aliud quod addicandum Domino, etiam constare potest ex eo quod fides non sit fides absque charitate, n. 654, 724, 1162, 1176, 2231, (x)2343, 2349, (x)2429, 2839, 2982, 3146, 3325, 3849, 3865, 4368, 5351, 7039, 7082-7084, 7342 fin., 7950; tum ex eo quod bonum fidei actualiter primo loco sit, at verum fidei modo apparenter, {4} n. 3539, 3548, 3556, 3563, 3570, 3576, 3603, 3701, 4925, 4926, 4928, 4930, 4977, 5351, 6256, 6269, 6272, 6273; ita quod charitas sit primogenitum, n. 3325, 3494, 4925, 4926, 4928, 4930.
3 Quod verum fidei in se spectatum absque bono ejus non addicandum sit Domino, hoc est, dandum Ipsi, seu agnoscendum quod ab Ipso, est quia omne verum fidei nullam in se vitam habet priusquam fit bonum fidei; et verum fidei fit bonum fidei per velle illud et facere illud, {5} n. 7835; cum itaque fit bonum fidei, tunc agnoscitur a Domino quod sit Ipsius, nam Dominus dat fidem {6} mediate per bonum ejus; {7} (m)omne etiam verum fidei apud hominem Ecclesiae spiritualis fit bonum fidei cum ille regeneratur; ac tunc primum fit Domini.(n)
4 Lex de redemptione {8}primogenitorum hominis lata est ob finem ne sacrificarent filios suos, quod in usum venit apud gentiles, apud quos statuta Ecclesiae Antiquae, quae Ecclesia repraesentativa fuit, remanserunt, sed temporis successu plane adulterata; quod primogeniti sanctificandi essent Deo, ex statutis Ecclesiae Antiquae fuit, sed per sanctificationem intelligere coeperunt sacrificationem; ad simile faciendum inclinaverunt quoque posteri Jacobi, quapropter lex illa coram illis explicata est, et ne id fieret, loco primogenitorum assumpti sunt Levitae, ut dictum est; lex illa explicata est secundum sensum ejus correspondentem in spirituali mundo, qui est quod vera fidei non sancta sint, ita nec sanctificanda seu addicanda {9}, sed bona fidei; sanctificatio etiam dein ita intellecta fuit, quod darent seu sisterent primogenitum Jehovae, et offerrent sacrificium pro illo, secundum haec apud Lucam,
Cum impleti sunt dies purificationis illorum, juxta legem Moschis, deduxerunt Jesum in Hierosolymam, ut sisterent Domino, quemadmodum scriptum est in Lege Domini, quod omnis masculus aperiens uterum sanctum Domino vocandus esset, et ut darent sacrificium, ii 22-24.
@1 ejus$
@2 vero$
@3 imprimis hoc$
@4 i cum regeneratur homo,$
@5 i videatur$
@6 i homini$
@7 i per hoc influit$
@8 primogeniti hominum$
@9 i Domino$
@1 i doctri (? for doctrinalia)$
@2 cum quoque fiunt vitae (but d quoque) a cum quoque fiunt non vitae I$
@1 Before dicas$
@1 i quae$
@1 in Aegypto$
@2 sit$
@1 8085$
@2 non modo$
@3 sed etiam$
@4 i fidei$
@5 nam$
@6 continue$
@7 sit, usque$
@1 i enim$
@2 i quod$
@3 sacrificare I$
@1 8079$
@1 i et$
2 Opinio {5}de fide {6}sola seu separata non est nova seu solum hujus temporis, sed fuerat in antiquis Ecclesiis, et invaluit cum malo vitae; describitur etiam in Verbo passim, sed per nomina; primum per `Cainum’ quod occiderit fratrem suum Abelem, n. 337, 340, 1179, `Cainus’ ibi in sensu interno repraesentativo est talis fides, et `Abel’ est charitas; describitur etiam per `Chamum’ cum maledictus a patre suo, n. 1062, 1063; postea per `Rubenem’ quod (x)ascenderit cubile patris sui, n. 3870, 4601; et per `Schimeonem’ et `Levi’ quod occiderint Chamorem et viros Sechemi, {7}ac ideo maledicti a patre suo, n. 3870, 6352; describitur etiam illa fides per `Aegyptios’ ac per eorum primogenita quod occisa, n. 7766, 7778, et quod illi immersi sint mari Suph; describitur etiam per `Philistaeos,’ n. 3412, 3413, et quoque per `Tyrum et Sidonem’ passim apud Prophetas, apud quos per `Philistaeos’ significatur scientia cognitionum fidei, et per `Tyrum et Sidonem’ ipsae cognitiones interiores et exteriores {8}; (m)demum etiam per `Petrum’ cum ter abnegavit Dominum, n. 6000, 6073 fin.;(n) sed videantur quae de hac fide prius {9} ostensa sunt, n. 36, 379, 389, 916, 1017, 1076, 1077, 1162, 1176, 1798, 1799, 1834, 1844, 2049, 2116, 2228, 2231, 2261, (x)2343, 2349, 2364, 2383, 2385, 2401, 2435, 2982, 3146, (x)3242, 3325, 3412, 3413, 3416, 3427, 3773, 4663, 4672, 4673, 4683, 4721, 4730, 4766, 4783, 4925, 5351, (a)5820, 5826, 6269, 6272, 6273, 6348, 6353, 7039, 7097, 7127, 7317, 7502, 7545, 7623-7627, 7724, 7779, 7790, 7950.
@1 tunc$
@2 et nunc$
@3 significantur$
@4 essentiale Ecclesiae et inde essentiale salutis; (m)quae per Philistaeos et terram illorum principaliter significatur, ad quam dicitur quod non transirent(n)$
@5 fide de I$
@6 separata seu sola$
@7 quapropter tres illi maledicti sunt a patre, Genes. xlix$
@8 i n. 1201$
@9 i passim$
2 (c)Ab erroneo et falso hoc principio dein consequuntur plura quae falsa {7}et erronea sunt; sicut quod bona opera nihil ad salutem faciant: quod vita non sequatur hominem post mortem’: quod tunc salvetur homo ex sola misericordia per fidem, utcumque in mundo vixerat: quod scelestissimus salvetur per fidem in ultima vitae suae hora: quod mala abstergantur momento; haec et similia cogitantur et statuuntur ex principio illo, sunt inde in catenae nexu; sed illa perciperentur {8}prorsus aliter se habere, si charitas et vita sit principium.
@1 nam adhaeret malo$
@2 in falsis illis$
@3 i cogitat$
@4 i de$
@5 agnoscit$
@6 hoc I$
@7 After sunt$
@8 et agnoscerentur$
2 Quod oppugnationes attinet ab illis qui in vero fidei quod non ex bono, qui significantur per `Philistaeos,’ sciendum quod illi in altera vita infestent probos, et continuo oppugnent bonum fidei seu charitatem, nam principia quae in mundo {1}captarunt in alteram vitam secum ferunt ac retinent, usque dum vastati sunt, hoc est, privati omni scientia cognitionum fidei, ac demissi in infernum; hodie sunt tales magno numero, et habitant ad dextrum antrorsum in plano sub planta; habitatio (c)illorum est species urbis; cum illis inde loqui pluries datum est, et audire ratiocinia {2}pro fide sola quae acuta sunt, et oppugnationes charitatis quae contumaces. Haec nunc sunt, quae in sensu interno intelliguntur per quod `non ducerentur via terrae Philistaeorum’ et quod tunc `forte paeniteret illos in videre illos bellum.’
@1 habuerunt$
@2 de fide$
@1 i de qua$
Recordaberis omnis viae qua duxit te Jehovah Deus tuus his quadraginta annis in deserto, ut affligeret te, ut tentaret te, ut cognosceret quod in corde tuo. Cibavit te manna in deserto, quam non noverunt patres tui, ut affligeret te, ut tentaret te, ad benefaciendum tibi in posteritate tua, Deut. viii 2, 16.
Quia per `quadraginta’ significabantur tentationes et illarum durationes, ac per `desertum’ status illorum qui subeunt illas, idcirco etiam
Dominus, cum tentaretur, exivit in desertum, et ibi erat quadraginta diebus, Matth. iv 1, 2 seq.; Luc. iv 1, 2 seq.; Marc. i 12, 13.
@1 d viae i via$
@2 i est suo$
2 Quod id attinet, quod primum per {3}mare Suph, per quod significatur infernum illorum qui in fide separata ac vita mali {4}, {5}transiverint, ita per mediam damnationem, sciendum quod infernum hoc {6}sit antrorsum profunde sub infernis adulterorum, et {7}extendat se satis late versus sinistrum; (m)separatur ab {8}infernis adulterorum per aquas quasi maris;(n) ad dextrum ibi, {9}sed altius, est ubi congregantur illi qui in fidei vero sed non in fidei bono (d)sunt, qui per `Philistaeos’ significantur, de quibus mox supra n. (x)8096; terra autem inferior ubi sunt qui infestantur, est sub planta pedis, paulisper antrorsum; qui ab infestationibus liberantur, illi non perducuntur versus dextrum, nam ibi sunt illi qui significantur per `Philistaeos,’ {10}sed perducuntur ad sinistrum, per medium infernum, de quo dictum est, ac emergunt ad sinistrum, ubi quasi desertum; quod per hanc viam transeant illi qui ab infestationibus eximuntur, bis mihi videre datum est; {11}cum transeunt, tutantur ita a Domino ut ne hilum mali, minus aliquid damnationis illos attingat, circumcincti enim sunt columna angelorum apud quos (t)est Dominus praesens; hoc repraesentatum 3 est per transitum filiorum Israelis per mare Suph; hoc quoque intellectum est per haec apud Esaiam,
Expergiscere, expergiscere, indue robur, brachium Jehovae; nonne Tu illud quod exsiccavit mare, aquas abyssi magnae, quod posuit profunditates maris viam, ut transirent redempti? li 9, 10;
`brachium Jehovae’ est Dominus quoad Divinum Humanum; `aquae abyssi magnae et profunditates maris’ sunt infernum ubi illi qui in fide separata a charitate ac in vita mali; `aquae sicut maris, sub quibus sunt’ sunt falsa, nam falsa in altera vita apparent sicut densae et obscurae nubes, et quoque sicut inundationes aquarum, n. 739, 4423, 7307; `redempti qui transirent’ sunt qui a Domino liberati sunt: apud eundem, 4
Jehovah recordatus est dierum antiquitatis, Moschis, populi Ipsius: Ubi qui ascendere fecit eos e mari, cum pastore gregis sui? ubi qui posuit in medio illius spiritum sanctitatis suae? lxiii 11;
in prophetico hoc per `Moschen’ intelligitur Dominus, Qui etiam est `pastor gregis’; per `populum quem ascendere fecit ex mari’ illi qui liberati e damnatione {12}: apud Jeremiam, 5
A voce casus eorum contremuit terra; clamorem, in mari Suph audita est vox {13}illius, xlix 21;
`mare Suph’ pro inferno, agitur enim ibi de Edomo ac ejus damnatione, (c)et dicitur quod `illius vox audita sit ex mari Suph’ cum tamen illi non immersi {14}illi mari fuerunt sed Aegyptii; inde patet quod `mare Suph’ significet infernum ac damnationem; per `Edomum’ ibi significantur qui ex malo amoris sui rejiciunt vera doctrinae, et {15}amplectuntur falsa, n. 3322. Ex his nunc constare potest quid per `mare Suph’ in sensu interno repraesentativo significatur, et quid per `transitum filiorum Israelis,’ ac per `immersionem Aegyptiorum ibi,’ de quibus in capite sequente.
@1 i tunc$
@2 sustinuerunt$
@3 per medium infernum ubi illi$
@4 i sunt$
@5 transiverunt$
@6 est$
@7 extendit$
@8 inferno adulterorum quod supra$
@9 paulo$
@10 i ubi tamen via in coelum est juxta illos, sursum;$
@11 cumque$
@12 i quae est mare$
@13 illorum AI$
@14 isti$
@15 arripiunt$
@1 i et$
@1 i (n. 6592)$
@2 i (ut n. 6590)$
8102[a]. Vers. 20-22. Et profecti e Succoth, et castrametati in Etham, in fine deserti. Et Jehovah ibat ante illos interdiu in columna nubis, ad ducendum illos via, et noctu in columna ignis ad illuminandum illos, ad eundum diu et noctu. Non recedebat columna nubis interdiu, et columna ignis noctu, ante populum. `Et profecti e Succoth, et castrametati in Etham’ significat statum secundum postquam liberati: `in fine deserti’ significat statum primum tentationum: `et Jehovah ibat ante illos’ significat continuam praesentiam Domini: `interdiu in columna nubis’ significat cum status illustrationis quod temperatus per obscurum veri: `ad ducendum illos via’ significat auspicium Divinum: `et noctu in columna ignis ad illuminandum illos’ significat cum status obscuritatis quod temperatus per illustrationem a bono: `ad eundum diu et noctu’ significat sic vitam in utroque statu: `non recedebat columna nubis interdiu, et columna ignis noctu, ante populum’ significat praesentiam Domini, quod perpetua.
@1 i tunc$
@2 ab Ecclesia spirituali Domini fuerunt, ac liberati$
@3 i illorum$
@4 i ac stationes$
@5 instituta vitae$
2 In Verbo passim dicitur quod `Jehovah apparuerit in nube,’ et quod `cinctus nube,’ tum quod `sub pedibus Ipsius nubes’; ibi per `nubem’ intelligitur obscurum veri, in specie sensus litteralis Verbi, nam hic sensus respective ad sensum internum est obscurum veri, videatur Praefatio ad Gen. xviii, tum n. 4391, 5922, 6343, 6752; hoc per `nubem’ {2}significabatur, cum Dominus apparuit Petro, Jacobo, et Johanni in gloria, Luc. ix 34; cum e monte Sinai populo, {3}cumque Moschi quando intravit ad Ipsum ibi, Exod. xix 9, xx 18, xxiv 15-18, xxxiv 5; ut et per hoc quod Dominus toties dixit, quod `venturus in nubibus caeli,’ Matth. xxiv 30, xxvi 63, 64; Marc. xiii 26, xiv 61, 62; {4}Luc. xxi 27.
3 Sensus litteralis Verbi vocatur `nubes’ quia sensus internus, qui vocatur `gloria,’ non potest comprehendi {5} ab homine, {6}nisi regenerato, et tunc illustrato; sensus internus Verbi, seu verum Divinum in sua gloria, si appareret coram homine non regenerato, foret sicut caligo in qua prorsus nihil videret, et quoque ex qua caecutiret, hoc est, nihil crederet. Ex his constare potest quid significatur per `nubem interdiu,’ quod nempe obscuram veri, ac ubi de Verbo agitur, sensus {7} litteralis.
4 `In columna nubis et ignis’ dicitur quia per `columnam’ significatur firmamentum quod suffulcit, ut Jer. i 18; Ps. lxxv 4 [A.V. 3]; Apoc. iii 12; Job. ix 6; ac praedicatur de naturali, {8}quia naturale est instar firmamenti aut baseos {9} spirituali; desinit enim spirituale in naturali, et ibi quiescit; inde est quod pedes angeli descendentis e caelo apparuerint sicut columnae ignis Apoc. x 1, nam per `pedes’ {10}significatur naturale, n. 2162, 3147, 3761, 3986, 4280, 4938-4952, 5327, 5328.
@1 i quoad illa$
@2 significatur$
@3 et quod Moschi cum$
@4 Before Marc. xiii$
@5 i aut credi$
@6 nisi e nube, et ne sic quidem nisi coram regeneratis, et tunc illustratis; si enim coram non regenerato et tunc illustrato appareret in gloria, tunc$
@7 i illius$
@8 quod$
@9 i est$
@10 significantur naturalia$
@1 et$
@2 i autem$
@3 i et$
@4 i est$
@5 tunc lux quae$
@6 tunc ibi obscurum lucis temperatur bono amoris sicut igne$
@1 i supra$
Per diutinam conversationem cum spiritibus telluris Jovis constabat quod probiores sint spiritibus plurium aliarum tellurum; allapsus eorum cum veniebant, commoratio et influxus tunc, erat tam lenis et suavis ut exprimi nequeat; probitas per lenitudinem {1}et suavitatem in altera vita se manifestat; {2}illae distingui perclare potuerunt a lenitudine et suavitate spirituum bonorum nostrae telluris.
@1 ac ejus$
@2 illa distingui potuit perclare$
@1 i tunc$
@2 i instar$
@1 infantum; et$
@1 ejus$
@2 versus$
@3 sunt versus$
@4 nec cupiditatibus illorum$
@1 Before sicut$
@2 sit$
@3 ubi angeli$
@1 loco suae$
@1 et quod$
2 Causa quod illa tempora talia essent, erat, ut dictum, quod {4}vixerint distincti in gentes, ac gentes in familias, et familiae in domos, ac unaquaeque domus per se habitaret; quodque (t)tunc non alicui in mentem {5}venerit hereditatem alterius invadere, ac inde opulentiam sibi et dominium acquirere; longe aberat tunc amor sui et amor mundi; quisque ex corde laetus erat ex suo, et non minus ex bono alterius.
3 Sed haec scena mutata est, et in contrarium versa, succedente tempore, cum animum invasit cupiditas dominandi (c)et possidendi aliorum bona; tunc genus humanum se tutandi causa {6} congregavit in regna et imperia; et quia cessaverunt leges charitatis et conscientiae quae inscriptae cordibus fuerunt, leges {7} ad compescendas violentias ferre necessum fuit, in quibus honores et lucra erant praemia, ac privationes illorum, poenae; cum ita status mutatus est, ipsum caelum se removit ab homine, et hoc magis et magis usque ad haec saecula, dum non amplius scitur num caelum, proinde num infernum sit, immo negatur quod sint. Haec dicta sunt ut per (x)parallelismum {8}illustretur qualis status illorum est qui in tellure Jovis, ac unde illorum probitas, et quoque sapientia, de qua plura in sequentibus.
@1 fuit$
@2 se et propter aliquid lucri$
@3 After jucunda$
@4 viverent$
@5 veniret$
@6 i se$
@7 i novas$
@8 Before per$
CAPUT DECIMUM QUARTUM
DOCTRINA CHARITATIS
Creditur quod charitas erga proximum sit dare pauperibus, opem ferre indigenti, ac bonum facere cuicumque; sed usque genuina charitas est prudenter agere, et propter finem ut inde bonum; qui alicui pauperi aut indigenti malefico opem fert, is per illum malefacit proximo, nam per opem quam fert, confirmat illum in malo, (c)ac suppeditat ei copiam malefaciendi aliis; aliter qui suppetias fert bonis.
@1 i et$
@1 proximus est unusquisque homo$
@2 i ita$
@1 i talis$
{1}CAPUT XIV
@1 i Exodi$
1. Et locutus est JEHOVAH ad Moschen, dicendo,
2. Loquere ad filios Israelis, et revertantur et castrametentur ante Pi-Chiroth, inter Migdal et inter mare, ante Baal-Zephon, e regione ejus castrametemini juxta mare.
3. Et dicet Pharao de filiis Israelis, Perplexi illi in terra, conclusit super illos desertum.
4. Et indurabo cor Pharaonis, et persequetur post illos, et glorificabor in Pharaone et in omni exercitu illius; et scient Aegyptii quod Ego JEHOVAH: et fecerunt ita.
5. Et indicatum regi Aegypti quod fugeret populus; et conversum est cor Pharaonis et servorum illius contra populum, et dixerunt, Quid hoc fecimus, quod dimiserimus Israelem a serviendo nobis?
6. Et alligavit currum suum, et populum suum sumpsit secum.
7. Et sumpsit sescentos currus electos, et omnes currus Aegypti; et tertiani duces super omnes illius.
8. Et induravit JEHOVAH cor Pharaonis regis Aegypti, et persecutus post filios Israelis; et filii Israelis exeuntes manu excelsa.
9. Et persecuti Aegyptii post illos, et assecuti illos castrametantes juxta mare, omnes equi curruum Pharaonis, et equites illius, et exercitus illius, juxta (x)Pi-Chiroth ante Baal-Zephon.
10. Et Pharao appropinquavit; et sustulerunt filii Israelis oculos suos, et ecce Aegyptius proficiscens post illos; et timuerunt valde, et clamaverunt filii Israelis ad JEHOVAH.
11. Et dixerunt ad Moschen, Numne nulla sepulcra in Aegypto, sumpsisti nos ad moriendum in deserto? quid hoc fecisti nobis, ad educendum nos ex Aegypto?
12. Nonne hoc verbum quod locuti sumus ad te in Aegypto, dicendo, Cessa a nobis, et serviamus Aegyptiis, quia bonum nobis servire Aegyptiis prae mori nos in deserto?
13. Et dixit Moscheh ad populum, Ne timeatis, consistite, et videte salutem JEHOVAH quam faciet vobis hodie; quia quos videtis Aegyptios hodie, non addetis videre illos amplius usque in saeculum.
14. JEHOVAH militabit pro vobis, et vos taceatis.
15. Et dixit JEHOVAH ad Moschen, Quid clamas ad Me? loquere ad filios Israelis, et proficiscantur.
16. Et tu tolle baculum tuum, et extende manum tuam super mare, et diffinde illud, et veniant filii Israelis in medium maris in arido.
17. Et Ego, ecce Ego indurans cor Aegyptiorum, et venient post illos, et glorificabor in Pharaone, et in omni exercitu illius, in curribus illius, et in equitibus illius.
18. Et scient Aegyptii quod Ego JEHOVAH, in glorificari Me in Pharaone, in curribus illius, et in equitibus illius.
19. Et profectus angelus DEI incedens ante castra Israelis, et ivit post illos, et profecta columna nubis ab ante illos, et stetit post illos.
20. Et venit inter castra Aegyptiorum et inter castra Israelis, et fuit nubes et tenebrae, et illuminabat noctem; et non appropinquavit hic ad {1}illum tota nocte.
@1 hunc I$
21. Et extendit Moscheh manum suam super mare, et abire fecit JEHOVAH mare vento (x)orientali forti tota nocte, et posuit mare ad siccum, et diffindebantur aquae.
22. Et venerunt filii Israelis in medium mare in arido; et aquae illis murus a dextra illorum et a sinistra illorum.
23. Et persecuti Aegyptii, et venerunt post illos omnes equi Pharaonis, currus illius, et equites illius, ad medium maris.
24. Et fuit in custodia matutina, et prospexit JEHOVAH ad castra Aegyptiorum in columna ignis et nubis, et perturbavit castra Aegyptiorum.
25. Et dimovit rotam curruum illius, et duxit illam in gravitate; et dixit Aegyptius, Fugiam coram Israele, quia JEHOVAH militat pro illis in Aegyptios.
26. Et dixit JEHOVAH ad Moschen, Extende manum tuam super mare, et revertantur aquae super Aegyptios, super currus illius, et super equites illius.
27. Et extendit Moscheh manum suam super mare, et reversum est mare ad vergere mane, ad vim fluxus sui, et Aegyptii fugientes obviam ei, et excussit JEHOVAH Aegyptios in medium mare.
28. Et reversae sunt aquae, et obtexerunt currus et equites, {1}ad omnem exercitum Pharaonis, venientes post illos in mare, non relictus est in illis usque ad unum.
@1 d et i ad cp n. 8220, 8230$
29. Et filii Israelis iverunt in arido in medium maris, et aquae illis murus a dextra illorum et a sinistra illorum.
30. Et salvavit JEHOVAH in die hoc Israelem e manu Aegyptiorum; et vidit Israel Aegyptios mortuos super litore maris.
31. Et vidit Israel manum magnam quam fecit JEHOVAH in Aegyptiis; et timuerunt populus JEHOVAM, et crediderunt in JEHOVAM, et in Moschen servum Ipsius.
Agitur in hoc capite in sensu interno de prima tentatione illorum qui ab Ecclesia spirituali, et de traductione illorum per medium infernum, ac de tutatione tunc a Domino; et quoque agitur de immersione illorum qui in fide separata a charitate in infernum, ubi falsa a malis. Illi qui ab Ecclesia spirituali repraesentantur per {1}`filios Israelis’; qui in fide separata a charitate per `Aegyptios’; tentatio prima describitur per `murmurationem filiorum Israelis cum viderent (x)exercitum Pharaonis’; infernum significatur per `mare Suph,’ per quod tuto traducti filii Israelis, et in quod immersi Aegyptii; falsa ex malis significantur per aquas quae hos operuerunt.
@1 filios Israelis altered to Israelem$
Vers. 1-4. Et locutus est Jehovah ad Moschen, dicendo, Loquere ad filios Israelis, et revertantur et (x)castrametentur ante Pi-Chiroth, inter Migdal et inter mare, ante Baal-Zephon, e regione ejus castrametemini juxta mare. Et dicet Pharao de filiis Israelis, Perplexi illi in terra, conclusit super illos desertum. Et indurabo cor Pharaonis, et persequetur post illos, et glorificabor in Pharaone et in omni exercitu illius; et scient Aegyptii quod Ego Jehovah: et fecerunt ita. `Et locutus est Jehovah ad Moschen, dicendo’ significat instructionem a Divino per Divinum Verum: `Loquere ad filios Israelis’ significat influxum veri Divini apud illos qui ab Ecclesia spirituali: `et revertantur’ significat quod nondum praeparati: `et castrametentur ante Pi-Chiroth, inter Migdal et inter mare, ante Baal-Zephon’ {1}significat principium status ad subeundas tentationes: `e regione ejus castrametemini juxta mare’ significat quod inde tentationis influxus: `et dicet Pharao de filiis Israelis’ significat cogitationem illorum qui in damnatione de statu illorum qui ab Ecclesia spirituali: `Perplexi illi in terra’ significat quod in confuso sint quoad illa quae sunt Ecclesiae: `conclusit super illos desertum’ significat quod obscuritas illos occupaverit: `et indurabo cor Pharaonis’ significat quod obstinarent se adhuc qui in falsis a malo: `et persequetur post illos’ significat quod adhuc conarentur subjugare illos: `et glorificabor’ significat quod visuri effectum Divinum ex Divino Humano Domini in dissipatione falsi: `in Pharaone et in omni exercitu illius’ significat immersionem illorum qui in falsis ex malo in infernum, {2}et obstipationem ibi a falsis sicut ab aquis: `et scient Aegyptii quod Ego Jehovah’ significat quod inde notum quod Dominus sit solus Deus: `et fecerunt ita’ significat oboedientiam.
@1 quod significet$
@2 ac falsorum obstinationem, ac in falsa illorum$
Deum nemo vidit unquam; Unigenitus Filius, Qui in sinu Patris, Ille exposuit, i 18, v 37;
per `Unigenitum Filium’ intelligitur Dominus quoad Divinum Verum; ex hoc etiam Dominus Se vocat Filium hominis, n. 2628, 2803, 2813, 3704; Dominus etiam, cum in mundo, fuit Divinum Verum; postea autem, cum (m)glorificatus est, factus est etiam quoad Humanum, Divinum Bonum, et tunc ex hoc processit Divinum Verum, quod est Spiritus veritatis seu Spiritus Sanctas.(n)
@1 dicere$
@2 i sit$
@1 i hominis$
@1 intrandum$
@2 quod significabatur$
@3 significatur$
@1 pervenirent$
@1 qui apud hominem, illi$
@2 hi$
@3 apparent illae$
@4 in hoc inferno$
@5 i etiam$
@6 i malos$
@1 i Aegypti$
@1 de obscuro$
@1 indurare I$
@2 de qua$
@3 quod illis$
@1 redigerentur$
2 Ut sciatur quomodo cum hoc se habet, {4}ulterius explicabitur: sunt inferna tot numero quot sunt genera (c)et species malorum; quodlibet infernum est separatum ab altero, {5} sicut per nimbos, nubes, seu aquas; mala et falsa in altera vita apparent coram oculis spirituum sicut nimbi et nubes, et quoque sicut aquae; falsa ex malis illorum qui ab Ecclesia spirituali fuerunt et vixerunt male, sicut aquae, {6}falsa autem ex malis illorum qui ab Ecclesia caelesti, sicut nimbi; talibus circumfusi apparent illi qui in infernis, ubivis cum differentia {7}quoad quantum et quale, densum et tenue, caliginosum et obscurum, hoc secundum genus et speciem falsi ex malo; infernum ubi illi qui in fide separata a charitate (c)et in vita mali vixerunt, est circumfusum sicut ab aquis maris; falsa mali quidem illis qui ibi sunt non apparent sicut aquae, sed illis qui extra aspiciunt; supra illud mare, ubi illi, sunt inferna adulterorum; causa quod ibi supra sint, est quia adulteria in sensu interno sunt (x)adulterationes {8}boni et inde (x)perversiones veri, ita mala ex quibus falsa contra vera et bona fidei, n. 2466, 2729, 3399; {9}qualia falsa apud illos sunt qui in inferno infra, et vixerunt contra verum Ecclesiae, ac bonum ejus prorsus nihili fecerunt, et quia hoc nihili fecerunt, etiam adulteraverunt et perverterunt omne id in Verbo, {10}quod ibi de bono, hoc est, de charitate erga proximum et de amore in Deum, {11}dicitur.
3 Quod glorificationem in Pharaone et in exercitu illius attinet, est illa hic immersio in infernum illud, et circumfusio ab aquis sicut maris, {12}ex sola praesentia Domini, ut supra dictum; mali enim praesentiam Domini, hoc est, praesentiam boni et veri quae ab Illo, fugiunt, nam ad solum affluxum illorum horrent, et cruciantur, et quoque ex praesentia illa circumfunduntur suis malis et falsis, nam tunc erumpunt ab illis; ac illa cingunt et interponuntur ne Divinum influat {13}et ex illo crucientur; hic effectus Divinus est qui hic per glorificationem in Pharaone et in ejus exercitu significatur; quod ille {14}effectus sit ex Divino Humano Domini, est, ut supra dictum, quia per id quod Dominus in mundum venit, et (x)assumpsit Humanum, et Hoc Divinum fecit, omnia falsa et mala in infernum {15}conjecit, ac vera et bona in caelis in ordinem redegit, et illos qui ab Ecclesia spirituali e damnatione liberavit.
@1 falsa et mala$
@2 i hic$
@3 in specie$
@4 hic$
@5 i et separatur$
@6 et falsa$
@7 secundum genus et speciem mali ac inde falsi$
@8 ac perversiones boni$
@9 quales apud illos qui in interno infra, qui$
@10 ubi$
@11 agitur$
@12 sunt illa effectus praesentiae$
@13 ac cruciet$
@14 After sit but d$
@15 conjecta sint, et vera ac bona in coelis in ordine redacta, et quod illi qui ab Ecclesia spirituali liberati e damnatione sint$
@1 i patet$
@1 illa but n. 8156 d illa i omnia$
@1 i, fuga enim est separatio$
@1 illi qui in meris falsis a malo$
@2 i etiam$
@3 i qui hic sunt populus,$
2 In nunc sequentibus agitur de collectione omnium falsitatum ex malo apud illos qui in fide separata a charitate et in vita mali fuerunt; actum est in praecedentibus de vastatione {1}verorum fidei apud illos et tandem de reductione ad illum statum ut in meris falsis ex malo essent, ita in damnatione; in hoc capite nunc agitur de dejectione illorum in infernum, nam dejectio in infernum sequitur damnationem; cum hoc statu, nempe {2}cum statu dejectionis in infernum, ita se habet: cum hoc fiet, colliguntur tunc in unum omnia falsa quae illis, quod fit per aperitionem omnium infernorum cum quibus communicationem habuerunt, et infunduntur in illos; inde falsorum ex malo condensationes circum illos, quae illis qui extra aspiciunt apparent sicut aquae, n. 8137, 8138, {3}sunt exhalationes ex vita illorum; cum his circumfunduntur, tunc in inferno sunt; quod falsa ex malo in unum colligantur et infundantur in illos, fit ob causam ut circumstipentur talibus quae vitae illorum fuerant, ac in illis postea teneantur; genus mali et inde falsi tunc distinguit illos et infernum illorum ab aliis infernis.
3 Quia agitur de collectione omnium falsorum ex malo quae illis, ideo toties in hoc capite memorantur Pharaonis currus, ejus equi, equites, exercitus, et populus, nam per illa significantur omnia falsi quae apud illos; ut in hoc versu,
Alligavit currum suum, et populum suum sumpsit secum:
versu 7mo,
Sumpsit sescentos currus electos, et omnes currus Aegypti:
vers. 9,
Et persecuti Aegyptii post illos, omnes equi curruum Pharaonis, et equites illius, et exercitus illius:
vers. 17,
Glorificabor in Pharaone, et in omni exercitu illius, in curribus illius, et in equitibus illius:
vers. 18, similiter:
vers. 23,
Et persecuti Aegyptii, et venerunt post illos, omnes equi Pharaonis, currus illius, et equites illius:
(m)vers. 25,
Jehovah removit rotam curruum illorum:(n)
vers. 26,
Revertantur aquae super Aegyptios, super currus {4}illorum, et super equites {4}illorum:
vers. 28,
Reversae sunt aquae, et obtexerunt currus et equites, ad omnem exercitum Pharaonis:
haec toties repetita sunt quia {5}agitur de falsis ex malo, quod collecta et infusa in illos; per illa enim significantur omnia falsi ex malo; per `Pharaonem et Aegyptios’ ipsi illi qui in falsis ex malo sunt; per `currus’ doctrinalia falsi; per `equos’ scientifica falsa ex intellectuali perverso; per `equites’ ratiocinia inde; per `exercitum’ et {6} `populum’ ipsa falsa {7}.
@1 veri$
@2 conjectionis$
@3 sunt hae exhalationes e vita illorum, quae ita sistuntur ad apparentiam; tum ita fit, tunc in inferno sunt; quod falsa in unum colligantur, et infundantur in illos, fit ob causam, ut inde distinguantur ab aliis, hoc est, illorum infernum separetur ab infernis aliorum, inde genus seu species mali et inde falsi manifeste sistitur; collectio omnium falsorum ex malo significatur per Pharaonis currus, ejus equos, equites, exercitum, populum, quia quae assumsit secum et cum quibus persequutus est filios Israelis, quae ideo toties nominantur$
@4 illius$
@5 per illa significantur omnia falsa e malo quae nunc infusa in illos ad sistendam naturam falsi illius, et sic illorum circumfundendorum illis, ac sic separandi ab aliis infernis (last 4 words are d)$
@6 i per$
@7 i quae non repetita toties fuissent, nisi involverent et significarent omnium falsorum collectionem et infusionem in illos, propter illam finem. Haec sunt, de quibus in sequentibus hujus capitis agitur$
@1 omnia et singula nempe falsa, tum omnes et singuli qui in illis$
2 Sciendum quod haec falsa, quae hic per `Pharaonem, exercitum, et populum illius,’ tum per `currus, equos, et equites illius’ significantur, sunt praecipue falsa illorum qui in fide persuasiva sunt, hoc est, qui persuadent sibi quod doctrinalia Ecclesiae {4}in qua sunt vera sint, et tamen in vita mali sunt; fides persuasiva datur cum malo vitae, non autem fides salvifica, nam fides persuasiva est persuasio quod vera sint omnia quae doctrinae Ecclesiae {5}, non propter verum, nec propter vitam, ne quidem propter salutem, nam hanc vix credunt, sed propter lucrationes, hoc est, propter {6}aucupandos honores et opes, et {7}propter famam, illorum causa; ut talia lucrentur, discunt {8}doctrinalia, ita non ob finem ut serviant Ecclesiae ac saluti animarum, sed ut sibi et suis; quare illis perinde est, sive doctrinalia illa sint vera vel falsa; hoc non curant, minus inquirunt, nam in nulla affectione veri propter verum sunt; sed illa qualiacumque {9}sunt, confirmant, et cum confirmaverunt, (t)persuadent sibi quod vera sint, non cogitantes quod confirmari queant aeque falsa ac vera, n. 4741, 5033, 6865, 7012, 7680, 7950; inde fides persuasiva; quae quia non pro fine 3 habet ac intuetur proximum, et ejus bonum, ita nec Dominum, sed se et mundum, hoc est, honores et lucrum, conjungitur illa cum malo vitae, non autem cum bono vitae, nam fides cum hoc conjuncta est salvifica; haec fides datur a Domino, illa autem est ab ipso homine; illa manet in aeternum, haec dissipatur in altera vita; etiam dissipatur in mundo si nihil per illam lucrantur; at quamdiu lucrantur, militant pro illa sicut pro ipso caelo, cum tamen non pro illa sed pro se; nam illa quae fidei sunt, hoc est, doctrinalia, sunt illis pro mediis ad finem, {10}hoc est, ad eminentiam et opulentiam; qui in hac fide sunt in mundo, aegre possunt distingui ab illis qui in fide salvifica, nam loquuntur et praedicant ex ardore sicut zeli pro {11}doctrinali, sed est ardor ex igne amoris sui et mundi.
4 Hi sunt qui imprimis per `Pharaonem’ et `Aegyptios’ significantur, et qui in altera vita quoad (x)fidem illam vastantur, qua vastata, sunt illi in meris falsis ex malo; nam falsa tunc erumpunt ex malo; omne enim malum secum habet suum falsum, conjuncta enim sunt; {12}et falsa illa apparent cum relinquuntur malo vitae suae; malum tunc est quasi ignis, et falsa sunt sicut lumen inde. Hoc genus mali et inde falsi prorsus differt a generibus aliorum malorum et inde falsorum; {13}est detestabilius reliquis, quia est contra bona et vera fidei, et inde {14}isti malo profanatio inest; profanatio est agnitio veri et boni, et usque vita contra illa, n. 593, 1008, 1010, 1059, 2051, 3398, 3898, 4289, 4601, (x)6959, (t)6963, 6971.
@1 i conjunctae charitati$
@2 falsi$
@3 dicitur$
@4 illorum sint vera$
@5 i sunt$
@6 aucupandum$
@7 famam propter illa$
@8 doctrinalia Ecclesiae in qua sunt, non ut serviant Ecclesiae sed ut sibi; quare illis perinde est, num doctrinalia Ecclesiae in qua sunt vera sint vel falsa$
@9 sint$
@10 qui est ipse et mundus$
@11 vero$
@12 falsum illud apparet$
@13 ac detestabilius est$
@14 ei$
@1 inservientia I$
@2 Aegyptios$
@3 S first wrote et sic them d sic and i after falsi$
@1 Heb (shalishim) means thirds or third men. Each was an officer, it is thought, accompanying a driver and a warrior.$
@2 significent$
@3 se habent comparative sicut colligatio, seu confasciatio plurium$
@1 dicitur I$
@1 persequendi$
@2 doctrina quam vita$
@3 at$
@4 et doctrina et vita$
@5 illi$
@6 et quod una sit non plures$
Exaltatus {3} Jehovah, quia inhabitat excelsum, xxxiii [5]:
apud eundem,
Sic dixit altus et Excelsus, habitans in aeternum, et Cujus nomen Sanctus, In sancto et alto habito, lvii 15:
(m)apud Davidem,
Jehovah misit de alto, et eripuit me, Ps. xviii 17 [A.V. 16]:(n)
{4}inde Jehovah vocatur Altissimus, Deut. xxxii (x)8; Dan. iv 14, 21, 31 [A.V. 17, 24, 34] vii 18, 22, 25; Ps. vii 18 [A.V. 17]; Ps. ix 3 [A.V. 2]; Ps. xviii 14 [A.V. 13]; Ps. xlvi 5 [A.V. 4]; Ps. l 14; Ps. lvii 3 [A.V. 2]; Ps. lxxxii 6. Quia `altum’ significabat caelum, ac inibi Divinum, {5}inde cultus Divinus ab illis qui ab Ecclesia repraesentativa instituebatur super montibus ac super locis altis; ac ideo quoque in excelsis quae sibi etiam aedificabant, de quibus passim in Historicis et Propheticis Verbi, {6}ut apud Ezechielem,
Aedificasti tibi excelsum, et fecisti tibi altum in omni platea; super omni capite viae aedificasti excelsum tuum, xvi 24, 25, 31.
Quod Divinum significatum sit per `altum,’ {7}est quia per caelum stelliferum significatum est caelum angelicum, et {8}etiam creditum quod ibi esset; sed sapientiores illorum sciebant quod caelum non {9}esset in alto sed ubi bonum amoris, et hoc intus in {10} homine, ubicumque is {11}esset; quod `alta’ sint interiora, seu bona quae ibi, videatur n. 450, 1735, 2148, 4210, 4599.
@1 servitatem, n. 6666, 6670, 6671, e qua exemti seu liberati sunt$
@2 i inde$
@3 i est$
@4 d inde i et$
@5 cultus Divinus in Ecclesia repraesentativa fuit$
@6 et$
@7 erat$
@8 After quod$
@9 sit$
@10 i ipso$
@11 est$
@1 de qua$
@1 cp n. 8141$
@2 i aliquem$
@3 communicatio idearum seu cogitationum, hic communicatio$
@4 mox;$
@5 communicationem cum infernis et per influxum inde$
@6 ad subeundas altered to cum subeundae$
@7 malis$
@1 d hic i ita$
@1 cp n. 8164$
2 Quia in versibus nunc sequentibus agitur de tentatione prima illorum qui ab Ecclesia spirituali, sciendum quod prius tentationes subire nequiverint quam postquam Dominus Humanum Suum glorificavit, hoc est, Divinum fecit, et in Hoc apud illos praesens esset; si prius, tunc succubuissent, nam illi qui ab Ecclesia spirituali unice salvati sunt per Divinum Humanum Domini; {2}(m)tentationes illorum qui ab Ecclesia spirituali, quas subituri postquam Dominus in mundum venit, et tunc {3}ex Divino Humano potuit pro illis {4}contra inferna pugnare, intelliguntur per haec apud Malachiam,
{5}Subito veniet ad templum Suum Dominus, Quem vos quaeritis, et angelus foederis quem vos desideratis; ecce venit, dixit Jehovah Zebaoth. Quis sustinet diem adventus Ipsius, et quis consistet cum apparuerit? Ille enim sicut ignis conflatoris, et sicut smegma fullonum; sedebit conflans et purgans argentum, et purificabit filios Levi, et defaecabit illos, sicut aurum et sicut argentum; ut sint adferentes Jehovae minham in justitia; tunc suavis erit Jehovae minhah Jehudae et Hierosolymae, juxta dies aeternitatis, et juxta annos priores, iii 1-4;
{6}manifeste ibi de Domini Adventu; `filii Levi’ ibi sunt qui ab Ecclesia spirituali, nam per `Levi’ significatur charitas seu bonum spirituale, n. 3875, 4497, 4502, 4503, {7}`ignis conflatoris’ est tentatio, per quam purificatio, quae (x)hic intelligitur per `purgare et defaecare illos sicut aurum et argentum’; `minhah adferent Jehovae’ est fides et charitas; `dies aeternitatis et anni priores’ sunt antiquae Ecclesiae, ac status cultus Domini tunc.(n)
3 {8}Quod tentationes attinet, illae se habent, sicut {9}supra n. 8131 dictum {10}, quod inferna pugnent contra hominem, et Dominus pro homine; ad quodcumque falsum quod inferna inferunt est responsum a Divino; falsa, quae ab {11}infernis, injiciuntur (c)et influunt in externum seu naturalem hominem, sed responsum a Divino influit in internum seu spiritualem; hoc, quod a Divino, non ita ad {12}perceptionem hominis pervenit sicut illa, nec illud singularia cogitationis movet sed communia ejus; at ita ut {13} vix ad perceptionem aliter veniat quam sicut spes et inde consolatio, in qua tamen innumerabilia sunt quae homo nescit; sunt talia quae conveniunt affectioni seu amori (c)illius, imprimis affectioni seu amori veri et boni, ex quibus illius conscientia.
4 Haec dicta sunt ut sciatur quod per vitam filiorum Israelis in deserto describantur tentationes in sua serie quas subiverunt illi qui ab Ecclesia spirituali Domini fuerunt, (c)et liberati, quod tentationes subiverint, erat ut (x)ulterius praepararentur ad caelum, nam per tentationes, ut per unica media, confirmantur bona et vera, et conjunguntur, et per illas charitas fit charitas fidei, et fides fit fides charitatis; quod tentationes subituri illi qui ab Ecclesia, intelligitur per haec quae Dominus dixit apud Matthaeum,
Quisquis non suscipit crucem suam, et sequitur post Me, non est Me dignus, x 38, 39; Marc. viii 31 ad fin.:
apud eundem,
{14} Dixit discipulis Suis, Si quis vult post Me venire, abneget se ipsum, tollat crucem suam, et sequatur Me, xvi 24, 25; Luc. ix 23, 24:
apud Lucam,
Quisquis non portat crucem suam, venitque post Me, non potest (t)esse Meus discipulus, xiv 27:
apud Marcum,
Jesus ad divitem, Veni, sequere Me, tollens crucem, x 21:
et apud Matthaeum,
Ne existimate quod venerim ad mittendum pacem super terram; non veni mittere pacem, sed gladium, x 34. {15}
5 Sed sciendum quod in tentationibus non homo pugnet sed Dominus solus pro homine, tametsi hoc apparet sicut ab homine; et cum Dominus pugnat pro {16}homine, vincit homo in omnibus; hodie pauci in tentationes admittuntur ex causa quia non in vita fidei sunt, et inde non in conscientia veri, et qui non in conscientia veri ex bono vitae, is succumbit, inde status ejus sequens pejor fit statu priore.
@1 significatur$
@2 What appears in m of A is marked for insertion near the end of after the quotation from Matthew x 34.$
@3 Dominus$
@4 pugnare contra inferna, etiam$
@5 Seven dashes appear in A in place of this quotation which is not written out.$
@6 quod de Domini adventu ibi agatur, manifeste patet, per filios Levi intelliguntur$
@7 per purificare ac purgare et defaecare sicut aurum et argentum significatur tentatio, nam per illas purificantur$
@8 Tentationes enim$
@9 d supra i prius$
@10 i est$
@11 inferno$
@12 cognitionem$
@13 i etiam$
@14 i Jesus$
@15 See n. 8159, footnote 2$
@16 illi$
@1 sit$
@2 i quoad illa quae fidei$
@1 sit$
@2 mali gravis (malo gravis intended)$
@3 quoque per illud etiam significatur (but per accidentally d)$
@4 et mali$
@1 i injectis$
@2 quae faciunt vitam illius apud quem sunt$
@3 vitae$
2 At tentationes spirituales sunt interni hominis, et aggrediuntur ejus vitam spiritualem; anxietates tunc non sunt propter aliquam jacturam vitae naturalis, sed propter jacturam fidei et charitatis, et consequenter salutis; inducuntur hae tentationes saepe per tentationes naturales, nam cum homo in his est, nempe in morbo, dolore, jactura opum aut honoris, {8} et similibus, si tunc {9}cogitatio venit de ope Domini, de Providentia Ipsius, {10}de statu malorum quod glorientur et exultent, cum boni patiuntur, ac (x)varios dolores et varias jacturas subeunt, tunc est tentatio spiritualis conjuncta tentationi (x)naturali; talis fuit ultima tentatio Domini, {11} in Gethsemane, et cum crucem passus est, quae fuit omnium atrocissima. Ex his patet quid tentatio naturalis et quid spiritualis. Datur quoque tertium genus, nempe anxietas melancholica quae ex statu infirmo corporis {12}aut animi ut plurimum causam trahit; illi anxietati potest aliquid (x)tentationis spiritualis inesse, et potest nihil ejus inesse.
@1 cp n. 8158$
@2 ulterius de illis aliquid dicendum:$
@3 i et$
@4 i vel$
@5 et in morbis, punitionibus, infortuniis$
@6 i modo$
@7 anxietatibus possunt esse omnium pessimi$
@8 i aut in persequutione,$
@9 in cogitatione est$
@10 de eo quod mali glorientur et exultent, et boni patiantur et in dolore sint, et similia plura$
@11 i cum$
@12 et inde$
2 Quod haec verba sint verba desperationis, patet; penes illos qui in desperatione sunt, quae est ultimum tentationis, {4}etiam talia cogitantur, et tunc quasi in proclivi sunt, {5}seu quasi in lapsu ad infernum; verum cogitatio talis tunc nihil nocet, nec ab angelis attenditur, nam cuique homini est potentia limitata; cum tentatio usque ad limitem ultimum potentiae ejus venit, tunc homo non ultra sustinet, sed labitur; verum tunc, {6}hoc est, cum in proclivi ad labendum est, elevatur is a Domino, et sic a desperatione liberatur; plerumque tunc perducitur in statum spei et inde consolationis clarum, et quoque in faustum. Dicitur damnatio per statum tentationum in quo succumberent, quia qui in tentationibus succumbunt, illi in damnationis statum veniunt; tentationes enim sunt propter finem ut confirmentur vera et bona, ac conjungantur, ut inde fides et charitas, sed hic finis obtinetur quando homo in tentationibus vincit; at {7}cum succumbit, tunc rejiciuntur vera et bona et confirmantur falsa et mala; inde status damnationis illis.
@1 significantur$
@2 After infestant$
@3 succumbunt$
@4 talia quoque$
@5 et$
@6 antequam labitur, tunc elevatur a Domino, et sic a desperatione liberatur, perducitur tunc in statum spei et consolationis, et quandoque$
@7 d cum i si$
@1 educere$
@1 i, de qua sequitur$
@2 de infestationibus dicitur$
@3 est a$
@4 apud hominem$
@5 seu$
@6 i seu veri$
@7 spirituales$
@8 seu amores, vera sunt instrumentalia per quae illae agunt$
@1 succumbentia, et per Aegyptios qui per falsa infestant, de qua prius saepe$
@2 i etiam$
@3 statu tentationum$
@4 plerumque inest$
@5 prophanationis$
@1 i ita ex illis$
@2 i quod a Domino$
@1 dum tentatur, credit$
@2 After is$
@3 ab Ipso$
@1 significat$
@1 pugnam altered to pugnas$
@2 pugnam$
@3 i ac$
@4 quae resistenda$
@1 8171, 8173. On revising his initial enumeration S changed 8171 and 8173 to 8172 and 8175 respectively.$
@2 remittant$
@3 expectent$
@1 tentationibus$
@2 i quoque$
2 Cum hoc quod intercessione non opus, ita se habet: qui in tentationibus sunt solent remittere manus et se unice ad preces, quas tunc ardenter fundunt, conferre, non scientes quod preces non efficiant, sed quod pugnandum contra falsa et mala {2} quae ab infernis injiciuntur; pugna illa fit per vera fidei; haec juvant, quia confirmant bona et vera contra falsa et mala; {3} in pugnis tentationum {4}etiam debet homo pugnare sicut a se, sed usque agnoscere et credere quod sit a Domino, videatur supra n. 8176; si homo non pugnat sicut a se, non appropriatur ei bonum et verum quod influit per caelum a Domino; at cum pugnat sicut a se, et usque credit quod a Domino, tunc illa appropriantur ei; inde ei novum proprium, quod vocatur proprium caeleste, quod est nova voluntas.
3 Praeterea qui in tentationibus sunt, et non in vita alia activa quam {5}precum, illi non sciunt quod, si tentationes intermitterentur, priusquam {6}plene peractae {7}sunt, non ad caelum praeparati sint, ita quod non salvari possint; quamobrem etiam preces illorum qui in tentationibus {8} parum audiuntur; Dominus enim vult finem, qui est salvatio hominis, quem Ipse novit, non autem homo, et Dominus pro precibus contra finem, qui est salvatio, non agit; qui in tentationibus vincit, is quoque in illo vero confirmatur; qui autem non vincit, is, quia non auditur, de Divina ope et potentia versat dubium, et quandoque tunc, quia remittit manum, quoad partem succumbit. Ex his constare potest quid intelligitur per quod intercessione non opus, quod nempe non fidendum orationi; nam in oratione ex Divino tunc semper cogitatur et creditur quod Dominus solus sciat num conducat vel non, quare orans auditionem submittit Domino, (c)ac tunc juxta supplicat ut Domini voluntas non sua fiat, secundum verba Domini in gravissima Ipsius tentatione in Gethsemane, Matth. xxvi 39, 42, 44.
@1 feret$
@2 i cogitationum et voluntatis$
@3 i nam$
@4 homo debet$
@5 in vita precum seu supplicationum,$
@6 plenae I$
@7 sint$
@8 i sunt$
@1 After Moschen$
@1 proficisci$
@1 This proposal was not fulfilled, but presumably the material mentioned here concerning the hells appeared in De Caelo et ejus Mirabilibus et de Inferno, which was published in 1758.$
Tu confregisti capita Leviathanis, Tu fidisti fontem et fluvium, Tu arefecisti fluvios roboris, Ps. lxxiv 14, 15;
2 `arefacere fluvios roboris’ pro dissipare falsa potentiora: apud Sachariam,
Congregabo illos, quia redimam illos; reducam illos e terra Aegypti, et ex Assyria congregabo illos; et ad terram Gileadis et Libanum adducam illos; transibit per mare angustiae; sed percutiet in mari fluctus, et arefaciet omnes profundidates fluminis: et dejicietur superbia Aschuris, et baculus Aegypti recedet; et potentes reddam illos in Jehovah, x 8 ad fin.;
ibi agitur de illis qui fidunt sibi suaeque sapientiae in spiritualibus; {2}ut et de dissipatione falsorum {3} per tentationes; `terra Aegypti’ pro scientificis; `Assyria’ pro ratiociniis inde; `transire mare angustiae’ pro tentationibus; `percutere in mari fluctus, et arefacere profunditates fluminis’ pro dissipare falsa inde; `{4}dejicietur superbia Aschuris, et baculus Aegypti recedet’ pro quod non fident amplius suae sapientiae, sed sapientiae a Domino, quod significatur per `potentes {5}reddam illos in Jehovah’: pariter apud Esaiam, 3
Dicens (x)Hierosolymae, Habitaberis; et urbibus Jehudae, Aedificabimini, et vastitates ejus erigam; dicens abysso, Exsiccare, et fluvios tuos arefaciam, xliv 26, 27;
`dicere abysso exsiccare, et fluvios ejus arefacere’ pro dissipare mala (c)et falsa. Ubi autem `aquae’ significant vera, ibi `arefactio’ significat statum non veri seu absque vero, ut apud Esaiam,
Effundam aquas super sitientem, et rivulos super aridam, (x)xliv 3;
`aquae et rivuli’ pro veris, `arida’ pro ubi non verum: apud Jeremiam, 4
{6}Gladie contra Chaldaeos, et contra habitatores Babelis; {6}gladie contra equos ejus, et contra currus ejus, {6}siccitas super aquas ejus ut exarescant, l 35, 37, 38;
`Chaldaei’ pro illis qui profanant vera, et `habitatores Babelis’ pro illis qui profanant bona, n. 1182, 1283, 1295, 1304, 1306-1308, 1321, 1322, 1326; `gladius’ pro vero pugnante contra falsum, et {7}pro falso pugnante contra verum, et inde pro vastatione, n. 2799, 4499, 6353, 7102; `equi’ pro intellectuali, n. 2761, 2762, 3217, 5321, 6125, 6534; `currus’ pro doctrinalibus, n. 5321, 8146, 8148; `siccitas super aquas ut exarescant’ pro quod in veris nihil vitae, ex falsificatione. Ubi autem `aridum’ seu `arefactio’ in Verbo dicitur de aliis rebus, sicut de arboribus, de herbis, de messe, de ossibus, significatur contrarium quod per illa; ipsa terra etiam vocatur arida respective ad mare, et tunc `arida’ praedicatur de bono, ac `mare’ de vero.
@1 per I$
@2 ac$
@3 i inde$
@4 dejici$
@5 tunc reddi$
@6 Heb. (herebh)$
@7 falsum$
@1 sensu literali Verbi$
@2 i sed quod$
@1 i et$
@2 inde per venire post illos, simile significatur, et quia hoc de illis qui in falsis ex malo sunt, dicitur, qui animo subjugandi persequuti sunt filios Israelis, etiam$
@1 i etiam$
@1 n. 8196 has bona veri$
2 Quod angelos attinet, sciendum quod Dominus per `angelos’ 2 in Verbo intelligatur, {2} n. 1925, 3039, 4085; {3}quare Ipse Dominus dicitur `angelus,’ n. 6280, 6831, inde `angeli’ significant Divinum Verum, nam Divinum Verum procedens a Domino facit caelum, consequenter etiam angelos qui {4}constituunt caelum, nam quantum illi recipiunt Divinum Verum quod a Domino, tantum sunt angeli; quod etiam ex eo constare potest quod angeli prorsus non velint, immo aversentur, quod illis aliquid veri et boni tribuatur, quia Domini est apud illos; inde etiam est quod dicatur quod Dominus sit omne in omnibus caeli, et quod illi qui in caelo dicantur esse in Domino; {5}angeli etiam, ex Divino Vero quod recipiunt a Domino, in Verbo vocantur dii, n. 4295, (x)7268; et inde Deus in lingua originali pluralis numeri est.
3 Praeterea sciendum quod in Verbo dicatur `angelus,’ et tamen plures sunt qui intelliguntur, ut hic, ubi dicitur `angelus Dei,’ ac intelligitur columna quae incessit ante filios Israelis, quae ex pluribus angelis constituebatur. {6}In Verbo etiam nominantur `angeli’ nomine, sicut Michael, {7}Raphael, et alii; qui non sciunt Verbi sensum internum credunt quod Michael vel Raphael unus angelus sit, {8} qui supremus inter {9}illos qui cum illo; sed per nomina illa in Verbo non significatur unus angelus, sed ipsa functio angelica, ita quoque Divinum Domini quoad illud functionis est.
@1 Deus etiam dicitur cum agitur de vero, Jehovah autem cum de bono$
@2 i videatur$
@3 ac quod$
@4 in coelo$
@5 inde etiam angeli in Verbo dicuntur$
@6 After etiam$
@7 Raphael is not mentioned in OT or NT, but in the Apocrypha.$
@8 i qui ita nominatur, et$
@9 alios$
@1 significatur$
2 Quod influxum attinet in voluntarium et in intellectuale hominis, sciendum quod a Domino quam maxime {3}praecaveatur ne infernales influant in voluntarium hominis; si enim in voluntarium ejus, postquam regeneratus est seu factus Ecclesia, actum foret cum illo, nam voluntarium ejus non est nisi quam malum; inde est quod homo Ecclesiae spiritualis regeneretur a Domino quoad partem intellectualem, et quod in hac parte novum voluntarium formetur, quod prorsus a voluntario quod homini ex (x)hereditario est separatur, de qua re videatur n. 863, 875, 927, 1023, 1043, 1044, 2256, 4328, 4493, 5113; ex his nunc constare potest unde est quod per `ivit post illos’ significetur tutatio ne falsum mali in voluntarium influeret.
@1 Aegyptius invaderet$
@2 falsum ex malo quod per Aegyptium significatur, influeret$
@3 provideatur$
@1 n. 8191 has vera boni$
@2 significatur$
@3 S first wrote verum ex quo bonum, et bonum ex quo verum cp footnote 1$
2 Cum hoc quod columna induceret Aegyptiis tenebras et illuminaret filios Israelis ita se habet: praesentia Domini, quae hic significatur per `columnam,’ est ipsa lux caelestis; caelum inde suam lucem habet, quae lux est millies illustrior luce meridiana mundi; sed eadem lux fit caligo apud malos, etiamsi in ipsa luce {3}sint; et fit caligo eo major quo densius est falsum ex malo apud illos; causa est quia verum Divinum procedens a Domino apparet coram oculis angelorum ut lux; {4}sed illis qui in {5}falsis ex malo sunt, non apparere potest ut lux sed ut caligo, nam falsum oppositum est vero et exstinguit verum; inde est quod columna, quae erat praesentia Domini, induceret nubem et tenebras Aegyptiis, {6}quia per `Aegyptios’ significantur qui in falsis ex malo, et quod illuminaret noctem apud filios Israelis, quia per `filios Israelis’ significantur qui in vero ex bono; quod Dominus appareat cuique secundum quale ejus, videatur n. 1861 fin., 6832.
@1 Before illuminabat I$
@2 sit$
@3 sunt$
@4 inde$
@5 falso$
@6 nam$
@1 sit$
@2 obscurus$
Omnia per Verbum facta sunt, et sine Ipso factum est nihil quod factum est, i 3;
`Verbum’ est Dominus quoad Divinum Verum; per Verum illud ordinantur omnia in caelo et in inferno; inde omnis ordo etiam in terra; omnia miracula facta sunt per illud; {2}in summa, Divinum 2 Verum in se omnem potentiam habet adeo ut sit ipsa potentia; sunt quidam in altera vita qui in vero sunt prae aliis; illi in tali potentia inde sunt ut (x)inferna absque ullo discrimine pervadere possint; illi qui {3}in infernis ad praesentiam {4}illorum hinc {5}illinc aufugiunt; sunt etiam quidam qui per verum a Divino magice exercent potentiam; de his et de illis ad finem capitum, ubi de infernis, ex Divina Domini Misericordia, dicetur {6}. Qui ab externis et a terrestribus intuentur rerum causas non aliter possunt percipere quam quod verum a Divino sit modo cogitativum quid, nullius essentiae realis, sed est ipsissimum essentiale, ex quo sunt omnes essentiae rerum in utroque mundo, nempe spirituali et naturali.
@1 8137, 8148 but possibly 8131, 9184 were intended.$
@2 verbo$
@3 ibi$
@4 ejus$
@5 inde$
@6 See n. 8183 footnote 1.$
@1 i et$
@1 3137, 8138, IT cp n. 8200 footnote 1.$
@2 vero et bono$
@3 et$
@4 i falsa eorum$
@5 verum et bonum$
@6 falsum et malum, bona et vera sunt opposita malis et falsis, et quae opposita sunt,$
@7 quod omnem vim$
@8 quod nullam, et quia$
@9 i etiam$
@10 i est paene similis imago circa unumquemvis hominem qui in bono fidei est, qualis circa coelum, quod infernum adstet, sed a Domino detineatur$
@11 i qui$
@12 receperat altered to recipit$
@13 i et$
@14 i est$
@15 i hoc est, in coelo,$
@16 illi$
@17 induerant$
@1 et I$
@2 et mali I$
2 Usque tamen inter conatus illos sibi e diametro oppositos tenetur aequilibrium, ob causam ut homo in libero sit et sic in electione, utque reformari queat, nam in libero omnis reformatio, et absque libero nulla. Conatus spiritualis est idem ac voluntas; cum reformatur homo, tenetur ille in aequilibrio, hoc est, in libero inter velle bonum et velle malum, et quantum tunc accedit ad velle bonum, tantum accedit ad caelum et recedit ab inferno; et tantum novum voluntarium, quod tunc accipit a Domino, praevalet contra proprium voluntarium, quod accepit per hereditatem a parentibus et dein per actualem vitam; cum itaque homo tantum reformatus est ut velit bonum et afficiatur illo, tunc bonum removet malum, quia Dominus in bono est praesens; est enim bonum a Domino, ita est Ipsius, immo est Ipse. Ex his constare potest quomodo se habet cum conatu influxuum apud hominem.
@1 d erumpit in effectu i fit inde effectus$
2 Quod hic nunc iterum memorentur haec tria quae fuerunt exercitus Pharaonis, nempe equi, currus, et equites, est quia nunc adest ultimus status devastationis illorum qui ab Ecclesia fuerunt in fide separata a charitate et in vita mali, {3}qui status est status conjectionis in infernum; et conjectio in infernum est constipatio a falsis e malo; cum enim mali {4}devastati sunt quoad omne verum et bonum, ac relicti suae vitae malo et inde falso, tunc aperiuntur inferna cum quibus per mala vitae suae communicaverant; inde irruunt in illos omnia illa mala quae sibi appropriaverunt, falsa quae ex malis exundant constituunt tunc sphaeram circum illos, quae sphaera apparet {5} sicut densa nubes, vel sicut aqua; cum hoc factum est, tunc in inferno sunt, nam tunc {6}seclusi sunt ab omni communicatione cum caelo, et quoque tunc {7}separati ab infernis aliis; hoc dicitur conjectio in infernum; haec causa est quod nunc, cum intrarent in medium 3 maris, memorentur equi, currus, et equites, nam, ut dictum est, `mare Suph’ significat infernum, (c)ac `equi, currus, et equites’ omnia falsa (c)et omnia falsi ex malo quae nunc in illos immissa sunt, ut sic per omne quale falsi ex malo a reliquis infernis {8}separentur; haec sunt de quibus in versibus nunc sequentibus 24-28 in specie agitur.
@1 d inde i falsa$
@2 i nempe venire seu intrare,$
@3 d qui i ultimus ille$
@4 vastati$
@5 i vel$
@6 remoti et separati$
@7 distincti sunt$
@8 distinguantur$
2 Ex his statibus in caelo existunt status lucis et caloris, tum status caliginis et frigoris in terris, qui quovis anno alternantur et quovis die; nam quicquid in mundo naturali existit, hoc ortum et causam ducit ex illis quae existunt in mundo spirituali, {1}quippe universa natura non est nisi quam theatrum repraesentativum {2}regni Domini, n. 3483, 4939, 5173, 5962, inde correspondentiae; (s)variationes lucis et umbrae, tum caloris et frigoris in terris, sunt quidem a sole, nempe ab ejus {3}altitudinis differentia quovis anno et quovis die, {4}ac in regionibus terrae; verum {5}hae causae, quae sunt proximae et in mundo naturali, creatae sunt secundum illa in mundo spirituali, ut per suas causas priores efficientes causarum posteriorum quae in mundo naturali {6}existunt; nam nihil usquam in naturali quod {7}in ordine datur, quod non ducit causam et ortum a spirituali, {8}hoc est, per spirituale a Divino.(s)
3 Quia `mane’ significat principium illustrationis et salvationis respective ad bonos, (c)ac principium {9}caliginis et interitus respective ad malos, ideo dicitur hic quod `Jehovah in custodia matutina prospexerit ad castra Aegyptiorum, (c)et perturbaverit illa, ac tunc dimoverit rotam curruum, et excusserit illos in medium maris’; et vicissim, quod `salvaverit filios Israelis’ {10}; ex his nunc patere potest quid in sensu spirituali significatur per haec in Verbo quae sequuntur: apud Esaiam,
In die plantam tuam crescere facies, et mane semen tuum efflorescere, xvii 11:
apud eundem,
Circa tempus vesperae ecce terror, antequam mane, non est, xvii 14:
apud eundem,
Jehovah esto brachium illorum singulis matutis, etiam salus nostra tempore angustiae, xxxiii 2:
apud Ezechielem,
Sic dixit Dominus Jehovih, Malum, unum malum ecce venit, finis venit, venit finis, venit mane super te, habitator terrae, propinquus dies tumultus, vii 5-7:
apud Hoscheam,
Sic (x)fecit vobis Bethel, propter malitiam malitiae vestrae, in matuta exscindendo exscindetur rex Israelis, x 15:
apud Davidem,
Fac me audire sub matuta misericordiam Tuam; libera me ab hostibus meis, Jehovah, Ps. cxliii 8, 9:
tum quod Dominus
Cum aurora ascenderet, salvaverit Lothum, et super Sodomam et (x)Amoram pluere fecit sulfur et ignem, Gen. xix 15 seq.
4 Quia `mane’ {11}significat statum illustrationis et salvationis bonorum, ac statum caliginis et interitus malorum, ideo etiam `mane’ significat tempus ultimi judicii, quando {12}salvandi qui in bono, et perituri qui in malo; consequenter significat finem Ecclesiae prioris et principium Ecclesiae novae, quae per {13}ultimum judicium in Verbo significantur, n. 900, 931, 1733, 1850, 2117-2133, 3353, 4057, 4535; hoc per `mane’ significatur apud Danielem,
Dixit ad me, Usque ad vesperam, mane, bis mille trecenta, et tunc justificabitur sanctum, viii 14:
et apud Zephaniam,
Jehovah in matuta, in matuta judicium dabit in lucem, nec deerit; exscindam gentes, et devastabuntur (x)anguli eorum, iii 5, 6:
{14}tum apud Esaiam,
Ad Me clamans e Seir, Custos, quid de nocte? custos, quid de nocte? dixit custos, Venit mane, etiamque nox; si quaeritis, quaerite; redite, venite, xxi 11, 12;
in his locis `mane’ pro Adventu Domini, (c)ac tunc illustratione et salvatione, ita de nova Ecclesia; `nox’ pro statu hominis et Ecclesiae tunc, quod in meris falsis ex malo.
5 `Custodia matutina’ dicitur quia nox divisa fuit in custodias, quarum ultima noctis (c)et prima diei fuit custodia matutina; custodes illi {15}fuerunt super muris, speculantes num hostis veniret, et per clamorem annuntiantes quid viderent; per illos in sensu (t)interno repraesentativo {16}intelligitur Dominus, et per `custodiam Ipsius’ praesentia continua et {17}tutela, n. 7989, ut apud Davidem,
Non dormitabit custos tuus, ecce non dormitabit neque dormiet custos Israelis, Jehovah custos tuus; Jehovah umbra tua super manu dextra tua; interdiu sol non percutiet te, aut luna in nocte; Jehovah custodiet te ab omni malo, custodiet animam tuam, Ps. cxxi 3-6, 7:
et quoque per `custodes’ intelliguntur prophetae (c)et sacerdotes, consequenter Verbum, apud Esaiam,
Super muros tuos, Hierosolyma, constitui custodes; tota die, et tota nocte, non tacebunt, commemorantes Jehovam, lxii 6:
et apud Jeremiam,
Dies est; clamabunt custodes in monte Ephraim, Surgite ut ascendamus Zionem ad Jehovam Deum nostrum, xxxi 6.
@1 nam$
@2 coeli$
@3 altitudinum I$
@4 tum secundum regiones distitas ab extremis terrae$
@5 harum$
@6 apparent$
@7 naturale$
@8 et$
@9 caligationum$
@10 i quia tunc erant in pratis$
@11 After malorum$
@12 perituri qui in malo, et salvandi qui in bono$
@13 diem judicii$
@14 et$
@15 erant$
@16 intellectus est$
@17 tutela Domini, (m)videatur n. 7989; inde(n)$
@1 et$
@2 ipsam$
@3 qui in falsis$
Omnia quaecumque volueritis ut faciant vobis homines, sic et vos facite illis; haec est lex et prophetae, Matth. vii 12;
quapropter qui bonum faciunt ex bono seu ex corde bonum recipiunt ab aliis {1}, et quoque vicissim, qui malum faciunt ex malo seu ex corde, malum recipiunt ab aliis; inde est quod cuivis bono adjuncta sit remuneratio ejus, et cuivis malo punitio ejus, n. 696, 967, 1857, 6559; ex his nunc patet {2} quod per quod `Jehovah (x)perturbavit castra Aegyptiorum’ significetur quod extensiones falsi ex malo relaberentur super illos, inde illis perturbatio; quod {3}hoc existat apud malos per praesentiam Domini, videatur n. 7989.
@1 i; imo in illos influit felix sicut ab universo coelo$
@2 i unde est$
@3 tale$
2 In altera vita apparent multoties currus onerati varii generis mercibus, et illi in dissimili forma et magnitudine; per illos, cum apparent, significantur vera in suo complexu seu doctrinalia, quae quasi {7}receptacula veri sunt, et per `merces’ cognitiones varii usus; haec apparent cum in caelo apud angelos sermo est de doctrinis; sermo enim illorum, quia non potest comprehendi ab illis (x)qui infra sunt, sistitur repraesentative, et quibusdam {8} per currus, ut dictum est, in quibus omnia et singula sermonis {9} in forma et ante oculos sistuntur, unde momento comprehendi et {10} videri possunt contenta sermonis, quaedam in currus forma, quaedam in ejus contextura, quaedam in ejus (x)colore, quaedam in ejus rotis, quaedam in equis qui trahunt, quaedam in mercibus quas currus vehit; ex his repraesentativis est quod `currus’ in Verbo significent doctrinalia; 3 inde potest aliquatenus videri quod per `curruum {11}rotam’ significetur potentia quae {12} intellectuali, nam sicut currus motum suum et progressionem habet per rotas, ita vera quae doctrinalium progressionem per intellectuale; hoc quoque significatur per `rotas’ apud Esaiam,
Cujus tela acuta, et omnes arcus tensi, ungulae equorum ejus sicut rupes reputantur, rotae ejus sicut procella, v 28;
ibi de vastatore veri agitur; `tela’ sunt falsa, et `arcus’ doctrina falsi, n. 2686, 2709; `ungulae equorum’ sunt scientifica sensualia ex intellectuali perverso, n. 7729; `rotae’ sunt potentiae {13} pervertendi destruendique vera, sicut procella: apud Ezechielem, 4
Vidi animalia, cum ecce rota una in terra apud animalia juxta quattuor facies ejus; aspectus rotarum et opera illarum sicut species Tharschisch, et similitudo eadem quattuor illis; insuper (x)aspectus illarum et opera illarum, quasi esset rota in medio rotae; super quattuor quadraturis illarum qua ibant ibant; non convertebant se cum ibant: apsides illarum, et altitudo illis, et timor illis; insuper apsides illarum plenae oculis circumcirca quattuor illis: ita cum ibant animalia, ibant rotae apud illa; spiritus animalis in rotis, i 15-21, tum x 9-14;
per `quattuor animalia,’ quae fuerunt cherubi, significatur providentia Domini, n. 308, per `rotas’ Divina intelligentia, seu praevidentia; inde dicitur quod `rotae irent simul cum animalibus,’ et quod `apsides illarum essent plenae oculis,’ tum quod `spiritus animalis in illis,’ hoc est, verum sapientiae: apud Danielem, 5
Videns fui, usque dum throni projecti sunt, et Antiquus dierum sedit; vestis Ipsius sicut nix alba, crinis capitis {14}Ipsius sicut lana munda, thronus Ipsius flammae ignis, rotae Ipsius ignis ardens, vii 9;
`Antiquus dierum’ est ibi Dominus quoad Divinum Bonum; `throni projecti’ sunt falsa; `vestis Ipsius’ est verum Divinum in forma externa; `crinis capitis’ est bonum Divinum in forma externa; `thronus Ipsius’ est caelum et Ecclesia; `rotae’ sunt quae sapientiae et intelligentiae, {15}ita vera Divina; `ignis ardens’ sunt quae amoris et charitatis: sub decem labris circa templum Salomonis erant quoque
Rotae aeris, opus rotarum sicut opus rotae currus, manus illarum, et terga illarum, et canthi illarum, et radii illarum, omnia fusile, 1 Reg. vii 30-33;
per `labra’ illa seu `bases’ significabantur receptacula veri, per quod purificatur et regeneratur homo; per `rotas’ potentiae intellectuales, per quas progressio.
@1 i inde rota curruum est potentia inferendi falsa Above inferendi falsa i but not d ulterius progrediendi$
@2 sunt$
@3 vehuntur$
@4 i olim$
@5 significantur$
@6 et quia potentia percipiendi doctrinalia num vera sunt, et quoque pugnandi pro illis,$
@7 recipientia A receptaculis I$
@8 i in locis$
@9 i sic$
@10 i quasi$
@11 rotas$
@12 i est$
@13 i ratiocinandi, ita$
@14 illius I$
@15 ibi ab Ipso$
@1 renisus per quem$
@1 ingravescit$
Ne alteri facias nisi quod vis ut alii faciant tibi, Matth. vii 12;
ex hac lege, quae in mundo spirituali constans et perpetua est, leges talionis, quae latae sunt in Ecclesia repraesentativa, originem duxerunt, nempe hae apud Moschen,
Si damnum contigerit, dabis animam pro anima, oculum pro oculo, dentem pro dente, manum pro manu, pedem pro pede, ustionem pro ustione, vulnus pro vulnere, plagam pro plaga, Exod. xxi 23-25:
apud eundem,
Si vir dederit defectum in proximo suo, quemadmodum fecit, sic fiet illi, fractura pro fractura, oculus pro oculo, dens pro dente; quemadmodum defectum dederit in homine, sic dabitur in ipso, Lev. xxiv 19, 20:
apud eundem,
Si testis mendacii mendacium responderit contra fratrem suum, facietis illi quemadmodum cogitavit facere fratri suo, Deut. xix 18, 19;
ex his manifeste patet quod hae leges ex universali illi, quae in mundo spirituali constans et perpetua est, quod nempe non {3}facias aliis nisi quemadmodum {4}vis ut alii tibi faciant, originem ducant. Sic liquet quomodo intelligendum quod falsa ex malo, quae {5}inferri aliis intenduntur, redundent seu relabantur super ipsos.
2 Sed cum illa lege {6}in altera vita se ita porro habet: simile seu talio, cum (t)malum est, {7}infertur a malis, et nusquam a bonis, {8}seu venit ab infernis, et nusquam (c)a caelis; inferna enim seu mali qui ibi, in continua cupiditate sunt malum faciendi aliis, nam id ipsum {9}est vitae eorum jucundum, quare ut primum permittitur, malum faciunt, nec curant cui, sive malus sit {10}sive bonus, sive socius {10}sive hostis; et quia ex lege ordinis est ut malum relabatur super ipsos qui malum intendunt, inde cum ex lege permittitur, irruunt; hoc faciunt mali qui in infernis, nunquam boni qui in caelis, hi enim’ in continuo desiderio bonum faciendi aliis {11}sunt, nam id jucundum vitae illorum est, quare ut primum datur copia, bonum faciunt tam inimicis quam amicis; {12} immo nec resistunt malo, nam leges ordinis defendunt (c)et tutantur bonum (c)et verum; inde est quod Dominus dicat,
Audivistis quod dictum sit, Oculum pro oculo, et dentem pro dente; Ego vero dico vobis, Non resistendum esse malo: audivistis quod dictum sit, Amabis proximum tuum, et odio habebis inimicum tuum; Ego vero dico vobis, Amate inimicos vestros, (x)benedicite maledicentibus vobis, benefacite odio vos habentibus {13}; ut sitis filii Patris vestri Qui in caelis, Matth. v 38, 39, 43-45.
3 Saepius in altera vita contingit quod mali, cum inferre volunt malum bonis, graviter puniantur, (c)et quod {14} malum quod aliis in tendunt relabatur super ipsos; hoc apparet tunc sicut vindicta ex bonis; sed non est vindicta, nec est a bonis sed ex malis, quibus tunc ex lege ordinis datur copia; immo boni nec illis malum volunt, sed usque non possunt malum poenae auferre, quia tunc in intentione boni tenentur, plane sicut judex cum videt maleficum puniri, aut {15}sicut pater cum suum filium a magistro {16}; mali qui puniunt faciunt id ex cupiditate malum faciendi, boni autem ex affectione bonum faciendi; ex his constare potest quid intelligitur per Domini verba de dilectione inimici apud Matthaeum supra; et de lege talionis, quae non a Domino {17} abrogata est sed explicata, quod nempe qui in amore caelesti sunt non jucundum in talione seu vindicta habere debeant sed in benefaciendo; et quod ipsa lex ordinis, quae tutatur bonum, id ex se faciat, per malos.
@1 i ab illis$
@2 effundebant$
@3 faciendum$
@4 vult ut alii faciant sibi, latae sint$
@5 inferre aliis intenditur$
@6 ita se in altera vita$
@7 inferatur illis$
@8 hoc est, quod$
@9 After jucundum$
@10 d sive i vel$
@11 After desiderio$
@12 i imo non vindicant$
@13 i et orate pro laedentibus et persequentibus vos$
@14 i ita$
@15 cum pater$
@16 i, quia per poenam bonum illi$
@17 i hic$
@1 significat AI$
@2 i etiam$
2 Simile quod hic de Aegyptiis, de Babele dicitur apud Jeremiam,
Formator omnium Ille, imprimis baculi hereditatis Ipsius; Jehovah Zebaoth nomen Ipsius; malleus Tu mihi, arma belli, et dispergam per Te gentes, et perdam per Te regna, et dispergam per Te equum, et {3}currum illius, et dispergam per Te currum et {4}(x)vectum in eo: retribuam Babeli et omnibus habitatoribus Chaldaeae, omne malum illorum quod fecerunt in Zione coram oculis vestris, li 19-21, 24;
per `Babelem’ ibi significantur qui ab Ecclesia fuerunt ac bonum profanarunt, et per `Chaldaeam’ {5} qui verum; intellectuale illorum, (c)ac inde doctrinalia (c)et ratiocinia, significantur hic quoque per `equum, currum, et vectum in illo’; ac vastatio per `dispersionem illorum’; Dominus quoad Divinum Humanum, ex Cujus praesentia {6}dispersio illorum, {7} intelligitur per haec verba, `Formator omnium Ille, imprimis baculi hereditatis Ipsius, Jehovah Zebaoth nomen Ipsius, malleus Tu mihi, arma belli, dispergam per Te gentes, et perdam per Te regna’; `gentes’ sunt mala, et `regna’ falsa. Ex his quoque patet quod mala quae faciunt aliis redundent seu relabantur super ipsos; dicitur enim quod `retribuetur illis malum’; {8}et quoque alibi passim quod in die visitationis sumetur ultio ac vindicabitur.(s)
@1 malis$
@2 i illo$
@3 Heb (rekhebh) means vehicle and also rider. In Exodus xv 1 S renders the same word as eques$
@4 Heb (rekhebh) here means rider$
@5 i illi$
@6 interitus$
@7 i et salvatio bonorum quos infestaverant$
@8 ut$
2 Quod hanc rem concernit, ulterius aliquid dicetur; (s)creditur etiam {3}quod ex Divino mala, ex eo quia Divinum permittit et non aufert, et qui permittit et non aufert cum potest, apparet sicut quod velit, et sic quod in causa sit; sed Divinum permittit quia non inhibere nec auferre potest; Divinum enim non vult nisi bonum, si itaque inhiberet et auferret mala, nempe punitionum, vastationum, persecutionum, tentationum, et similia, tunc vellet malum, nam {4}tunc non illi possent emendari, {5}ac tunc malum incrementum caperet, usque {6}dum dominaretur super bonum; se habet hoc sicut cum rege qui absolvit sontes; is in causa est mali ab illis postea in regno, et quoque in causa quod licentia inde aliis, praeter quod malus (x)confirmetur in malo; quare rex justus et bonus, tametsi auferre potest punitiones, usque non potest, nam sic non bonum sed malum facit; sciendum quod omnes punitiones, tum tentationes, in altera vita pro fine habeant bonum.(s)
@1 i Cum$
@2 d immerserint i immergant$
@3 After ex eo$
@4 sic nec$
@5 nec boni possent tutari, nam$
@6 ut$
@1 illius$
@1 significent$
@1 et$
@2 illi$
@3 Before crucient$
@4 i falsis$
@5 quibus malum facere volunt, est imprimis ab illis qui servire non volunt, est enim apud omnes ibi animus et ardens cupido imperandi, ac ita subjugandi alios, et quod fit per mille modos, imprimis per diras punitiones$
@6 i; cuivis enim concupiscentiae seu amori inest ignis, qui ignis vitae est$
@1 i ibi$
@1 i et$
2 Quia aspectus damnatorum {2} dicitur, illustrandum est quomodo cum hoc se habet: qui in infernis sunt non apparent illis qui in alio inferno sunt, ne quidem illis qui in proximo seu vicinissimo, nam prorsus separati sunt, sed apparent illis qui in caelo, quoties id Domino beneplacet; Dominus enim regit inferna etiam per angelos quibus datur copia e loco ubi sunt videndi omnia quae ibi existunt; hoc fit ex causa ut ibi quoque ordo sit, et ne unus alteri violentiam inferat ultra quam permittitur; hoc munus angelis datur, et per id dominium super inferna; inspicere in inferna et videre ibi quae fiunt, etiam aliquoties datur bonis spiritibus, nam ex ordine est quod e superiore videri queant inferiora, non autem ab inferioribus superiora; ita ab illis qui in caelo sunt, videri possunt inferna et illi qui ibi, non autem vicissim; (m)inde est quod ex bono videri queant mala, non autem ex malo bona, nam bonum superius est et malum inferius.(n)
@1 i hic$
@2 i hinc inde dispersorum$
@1 i enim$
Quisquis voluerit inter vos magnus fieri, esse debebit vester minister; et quisquis voluerit esse primus, esse debebit vester servus: sicut Filius hominis non venit ut Ipsi ministretur, sed ut ministret, Matth. xx 26-28; {3} Luc. [xxii 26, 27; Marc.] x 44, 45.
@1 a Domino$
@2 i and d apud Matthaeum$
@3 i et$
Quali facie sunt incolae telluris jovis, etiam mihi ostensum est, non quod ipsi incolae mihi visi sint, sed quod spiritus in simili facie in qua fuerunt cum in sua tellure; sed antequam id ostensum est, apparebat unus ex angelis (c)illorum post nubem candidam, qui dabat veniam; et tunc binae facies ostensae sunt; erant sicut facies hominum nostrae telluris, candidae sed pulchriores; eluxit ex illis sincerum et modestum.
@1 transparet mens$
@1 i in$
@2 illorum$
@1 aliquae$
@2 aut$
@1 sunt$
@2 hos$
@3 arrideant$
@1 i earum$
@2 at$
@1 After sisti$
@2 plenae; nam sic$
2 Sed aliter se res habet in altera vita: ibi non licet aliter loqui et aliter cogitare; dissidentia etiam ibi luculenter percipitur in unaquavis voce, (c)et in unoquovis vocis sono; et cum percipitur, ejicitur spiritus in quo talis dissidentia {4}, e consortio, et mulctatur; {5} postea redigitur variis modis ad loquendum sicut cogitat, et ad cogitandum sicut vult, usque ut una ei mens sit et non divisa; si bonus, ut bonum velit et verum ex bono cogitet et loquatur; et si malus, ut malum velit et falsum ex malo cogitet et loquatur; bonus non prius in caelum elevatur, et malus nec prius in infernum conjicitur, et hoc ob finem ut in inferno non sit nisi quam malum, et falsum ibi sit mali; ac ut in caelo non sit nisi quam bonum, (c)ac verum ibi sit boni.
@1 quisque$
@2 quasi$
@3 mortuus$
@4 i est$
@5 i et$
CAPUT DECIMUM QUINTUM
DOCTRINA CHARITATIS
Apud hominem Ecclesiae erit vita pietatis et erit vita charitatis; conjunctae erunt; vita pietatis absque vita charitatis ad nihil conducit, sed illa cum hac ad omnia.
Omnis qui audit verba Mea, et facit ea, comparabo viro prudenti; at omnis audiens verba Mea et non faciens (c)ea comparabitur viro stulto, vii 24, 26.
Venturus est Filius hominis in gloria Patris Sui cum angelis Suis; et tunc reddet unicuique secundum facta ejus, xvi 27:
et apud Johannem,
Exibunt, qui bona fecerunt, in resurrectionem vitae, qui vero mala fecerunt, in resurrectionem judicii, v 29;
tum ex illis quae apud Matthaeum (x)xxv 31 ad fin.
@1 i est$
CAPUT XV
1. Tunc cecinit Moscheh et filii Israelis canticum hoc JEHOVAE, et dixerunt dicendo, (x)Cantabo JEHOVAE, quia exaltando exaltavit; equum et equitem ejus projecit in mare.
2. Virtus mea, et canticum JAH {1}, et fuit mihi ad salutem; Hic DEUS meus, et habitaculum constituam Illi, DEUS patris mei, et exaltabo Ipsum.
@1 i (Ps. cxviii 14)$
3. JEHOVAH vir belli, JEHOVAH nomen Ipsius.
4. Currus Pharaonis et exercitum illius projecit in mare; et electio ducum tertianorum submersi in mari Suph.
5. Abyssi obtexerunt illos, descenderunt in profunditates sicut lapis.
6. Dextra Tua, JEHOVAH, magnificata in robore; dextra Tua, JEHOVAH, confringis hostem.
7. Et in multitudine excellentiae Tuae destruis insurgentes Tibi; emittis excandescentiam Tuam, comedit illos sicut stipulam.
8. Et vento narium Tuarum coacervatae sunt aquae, constiterunt sicut cumulus fluenta, {1}coagulatae abyssi in corde maris.
@1 congelatae I$
9. Dixit hostis, Persequar, assequar, dividam spolium, implebitur illis anima mea, evacuabo gladium meum, expellet illos manus mea.
10. Spirasti vento Tuo, {1}contexit illos mare, profundum petierunt sicut plumbum in aquis ingentibus.
@1 contegit I$
11. Quis sicut Tu in diis, JEHOVAH? quis sicut Tu, magnificus in sanctitate, venerandus laudibus, faciens mirabile?
12. Extendisti dextram Tuam, absorpsit illos terra.
13. Duxisti in misericordia Tua populum illum, redemisti; deduxisti in virtute Tua ad habitaculum sanctitatis Tuae.
14. Audiverunt populi, contremuerunt, dolor {1} apprehendit habitatores Philisthaeae.
@1 i (qualis parturientii)$
15. Tunc consternati sunt duces {1}Edomi, potentes Moabi, apprehendit illos terror; colliquefacti omnes habitatores Canaanis.
@1 Edom I$
16. Cecidit super illos formido et pavor; in magnitudine brachii Tui exscinduntur sicut lapis, usque dum transibit populus Tuus, JEHOVAH, usque dum transibit populus (x)hic, possedisti.
17. Introduces illos, {1} plantabis illos in monte hereditatis Tuae, loco ad habitare Te, operatus es JEHOVAH, sanctuarium, DOMINE, praepararunt manus Tuae.
@1 i and d et$
18. JEHOVAH regnabit in saeculum et aeternitatem.
19. Quia venit equus Pharaonis in curru suo et in equitibus suis in mare, et reduxit JEHOVAH super illos aquas maris; et filii Israelis iverunt in arido per medium maris.
20. Et sumpsit Mirjam prophetissa, soror (x)Aharonis, tympanum in manu sua; et exiverunt omnes mulieres post illam in tympanis et in choreis.
21. Et respondit illis Mirjam, Cantate JEHOVAE, quia exaltando exaltavit; equum et equitem ejus projecit in mare.
22. Et proficisci fecit Moscheh Israelem a mari Suph, et exiverunt ad desertum Schur, et iverunt tres dies in deserto, et non invenerunt aquas.
23. Et venerunt ad Marah, et non potuerunt bibere aquas prae amaritudine, quia amarae illae; propterea vocavit nomen ejus Marah.
24. Et murmuraverint populus contra Moschen, dicendo, Quid bibemus?
25. Et clamavit ad JEHOVAM, et monstravit illi JEHOVAH lignum, et projecit ad aquas, et dulces factae aquae; ibi posuit illi statutum et judicium, et ibi tentavit illum.
26. Et dixit, Si audiendo audiveris vocem JEHOVAE DEI tui, et rectum in oculis Ipsius feceris, et auscultaveris praeceptis Ipsius, et custodiveris omnia statuta Ipsius, omnem morbum quem posui in Aegyptios, non ponam super te, quia Ego JEHOVAH sanator tuus.
27. Et venerunt ad Elim, et ibi duodecim fontes aquarum, et septuaginta palmae; et castrametati sunt ibi juxta aquas.
In sensu interno hujus capitis celebratur Dominus quod postquam Humanum Suum glorificavit, malos qui infestabant bonos in altera vita, dejecerit in inferna; et bonos qui infestati sunt, elevaverit in caelum; haec sunt quae in sensu interno continentur in cantico prophetico.
@1 i erant$
Vers. 1, 2. Tunc cecinit Moscheh et filii Israelis canticum hoc Jehovae, et dixerunt dicendo, Cantabo Jehovae, quia exaltando exaltavit; equum et equitem ejus projecit in mare. Virtus mea, et canticum Jah, et fuit mihi ad salutem; Hic Deus meus, et habitaculum constituam Illi, Deus patris mei, et exaltabo Ipsum. `Tunc cecinit Moscheh et filii Israelis canticum hoc Jehovae’ significat glorificationem Domini ab illis qui ab Ecclesia spirituali propter liberationem: `et dixerunt dicendo’ significat ita ex influxu: `(x)Cantabo Jehovae’ significat quod Domino soli gloria: `quia exaltando exaltavit’ significat quod manifestaverit Divinum Suum in Humano: `equum et equitem ejus projecit in mare’ significat in eo quod ex sola praesentia Ipsius falsa ex malo damnata sint et conjecta in infernum: `virtus mea’ significat quod omne potentiae ab Ipso: `et canticum Jah’ significat quod omne fidei et inde gloriae sit ex Divino Vero quod ab Ipso: `et fuit mihi ad salutem’ significat quod inde salvatio: `et habitaculum constituam Illi’ significat quod in bono quod ab Ipso, erit ut in caelo Suo: `Deus patris mei’ significat quod non aliud Divinum fuerit in Ecclesiis antiquis: `et exaltabo Ipsum’ significat quod etiam nunc Ipsi cultus Divinus.
2 Quod `canere canticum’ sit glorificare ac ita `canticum’ glorificatio, est quia cantica in Ecclesia Antiqua (c)et postea in Judaica erant prophetica, et {6}agebant de Domino, imprimis quod venturus in mundum, ac diabolicam turbam, tunc plus quam usquam grassantem, destructurus, (c)et fideles ab impugnationibus illorum liberaturus; {7} et quia (t)canticorum prophetica {8}in sensu interno talia continebant, inde per illa significatur glorificatio Domini, hoc est, celebratio Ipsius ex laetitia cordis; laetitia cordis enim per cantum imprimis exprimitur, nam {9}laetitia in cantu quasi ex se in sonorum erumpit; inde {10}est quod Jehovah, hoc est, Dominus, {11}in canticis (x)appelletur Heros, Vir belli, Deus exercituum, Victor, robur, propugnaculum, scutum, (x)salus; et diabolica turba quae destructa, hostis; qui percussus, (t)absorptus, submersus, conjectus in infernum.
3 Qui de sensu interno nihil noverunt credebant etiam olim quod intelligerentur talia quae in mundo erant, sicut hostes ibi, pugnae, victoriae, clades, submersiones, de quibus cantica {12}in sensu externo agebant; sed qui sciebant quod omnia prophetica involverent {13}caelestia et Divina, et quod haec repraesentarentur in illis, sciebant quod {14}ageretur ibi de damnatione infidelium et de salvatione fidelium a Domino cum venturus in mundum; et tunc hi qui id sciebant, et id cogitabant, ac inde afficiebantur, internam laetitiam habebant, illi autem modo externam; angeli etiam qui apud homines, simul tunc in glorificatione Domini fuerunt {15}; inde illis qui canebant et qui audiebant cantica, ex sancto {16}et beato quae ex caelo influebant, laetitia caelestis {17}in qua sibi visi quasi sublati in caelum; talem effectum habebant cantica Ecclesiae apud antiquos, talem quoque effectum {18}habent hodie, nam angeli spirituales imprimis afficiuntur canticis quae de Domino, Ipsius regno, et de Ecclesia; (s)quod cantica Ecclesiae illum effectum {19}habuerint, erat non solum ex eo quod laetitia cordis per illa {20}facta sit activa, et ab interiore usque ad extremas corporis fibras {21}eruperit, et has tremore laeto et simul sancto {22}commoverint, sed etiam quia glorificatio Domini in caelis fit per choros, ac ita per concentus plurium; inde quoque loquela angelica est harmonica, cadens in numeros; de choris, videatur n. 2595, 2596, 3350, 5182, 8115; de loquela angelica, quod cadat in numeros, n. 1648, 1649, 7191 fin.; inde est quod {23}glorificationes Domini apud antiquos qui ab Ecclesia {24}fierent per cantica, psalmos, instrumenta musica varii generis; nam gaudium {25}quod excessit omnia gaudia, habebant antiqui qui ab Ecclesia, ex recordatione Adventus Domini et salvationis generis humani per Ipsum.(s)
4 Quod cantica prophetica glorificationem Domini in sensu interno continerent {26}, constat ex canticis in Verbo, ut apud Esaiam,
Ego Jehovah vocavi Te in justitia, et apprehendam manum Tuam, {27}Ego custodiam Te, et dabo Te in foedus populo, in lucem gentium, ad aperiendum oculos caecos, ad educendum e carcere vinctum, e domo claustri sedentem tenebris. Cantate Jehovae canticum novum, laudem Ipsius extremitas terrae; {28}extollant vocem desertum et urbes ejus; cantent habitatores petrae, ponant Jehovae gloriam; Jehovah sicut heros exibit, sicut vir bellorum, excitabit zelum, super hostes suos invalescet, xiii 6-9, seq.;
quod hic agatur de Domino quod venturus ad liberandum illos qui in captivitate spirituali, patet; quare dicitur, `Cantate Jehovae canticum novum, et cantent habitatores petrae’: similiter apud (x)eundem,
Dedi Te in foedus populi, ad restituendum terram, ad dividendum hereditates devastatas, ad dicendum vinctis, Exite, illis qui in tenebris, Revelamini: super viis pascent, et in omnibus clivis pascuum illorum. Cantate, caeli, et exulta, terra, et personate, montes, cantu, quia consolatus Jehovah populum Suum, et afflictorum Suorum miserabitur, xlix 8-10, 13 seq.;
ibi etiam agitur de Adventu Domini et de liberatione vinctorum: apud Davidem, 5
Cantate Jehovae canticum novum, {29} benedicite nomini Ipsius, enumerate in gentibus gloriam Ipsius {30}: omnes dii populorum vanitates; at Jehovah caelos fecit, gloria et honor coram Ipso, robur et decor in sanctuario Ipsius; date Jehovae gloriam et robur, date Jehovae gloriam nominis Ipsius; dicite inter gentes, Jehovah regnat, etiam orbis stabilitur, et non dimovetur; Jehovah venit, venit ad judicandum terram, Ps. xcvi 1 ad fin.:
apud eundem,
Jehovah fecit ascendere me e fovea vastationis, e caeno luti; ac constituit super petra pedes meos; et dedit in os meum canticum novum, laudem Deo nostro; videbunt multi et confident, Ps. xl 3, 4 [A.V. 2, 3];
ex his quoque {31}constat quod `canticum’ sit glorificatio Domini ob liberationem; cantica enim involvebant laetitiam cordis et exaltationem Domini; laetitiam cordis ob Adventum Domini et salvationem tunc, et exaltationem ob victoriam super hostes spirituales; laetitia cordis cum exaltatione Domini est quae intelligitur per glorificationem.
6 Quod laetitia cordis per `cantica’ significaretur, patet apud Davidem,
Confitemini Jehovae in cithara, in nablio decachordii, psallite Illi, cantate Ipsi canticum novum, reddite egregium pulsare cum clangore, quia colligit sicut cumulum (x)aquas maris, dat in thesauris abyssos, Ps. xxxiii 2-7:
apud Esaiam,
Cessabit gaudium tympanorum, cessabit tumultus hilarium, cessabit gaudium citharae, cum cantu non bibent vinum, xxiv 8, 9:
et apud Amos,
Convertam festa vestra in luctum, et omnia cantica vestra in lamentum, viii 10.
Quod exaltatio Jehovae, hoc est, Domini, {32}fieret per cantica, apud Davidem,
Servus Jehovae David qui locutus est Jehovae verba cantici hujus: Jehovah robur meum; Jehovah petra mea, et propugnaculum meum, et ereptor meus; Deus meus, rupes mea in qua confido, scutum meum, et cornu salutis meae, refugium meum; laudatum invocabo Jehovam, tunc ab hostibus meis servabor, Ps. xviii 1-4 seq.:
apud eundem,
Jehovah robur meum et scutum meum, unde cantico confitebor Ipsum; Jehovah robur illis, et robur (x)salutum uncti Ipsius, Ps. xxviii 7, 8:
apud eundem,
Salus Tua, Deus, in altum deducet me; laudabo nomen Dei cantico, et magnum faciam Ipsum confessione, Ps. (x)lxix 30, 31 [A.V. 29, 30]{33}.
7 Quod de Domino agerent cantica, etiam constat apud Johannem,
Viginti quattuor seniores cecinerunt canticum novum, dicentes, Dignus es Qui accipias librum, et aperias sigilla illius, quia occisus {34}es, et redemisti Deo (x)nos sanguine Tuo, Apoc. v 9, 10:
et apud eundem,
Vidi angelos septem, [et] qui canebant canticum Moschis servi Dei, et canticum Agni, dicentes, Magna et mirabilia opera Tua, Domine, Deus Omnipotens; justae et verae viae Tuae, Rex sanctorum; quis non timeat Te, Domine, et non glorificet nomen Tuum? Apoc. xv [1,] 2, 3 [,4];
`canticum Moschis et Agni’ est canticum quod in hoc capite vocatur `canticum Agni’ quia de glorificatione Domini ibi agitur.
@1 i 6303,$
@2 praecedunt, ubi ostensum quod$
@3 sunt$
@4 falso$
@5 cum$
@6 After Domino$
@7 i et in coelum ad Se introducturus,$
@8 After talia$
@9 in illis$
@10 in canticis$
@11 vocatur$
@12 fiebant$
@13 talia quae coeli sunt$
@14 After mundum$
@15 i, nam prophetica illis sunt sicut sermones seu cantus in lingua illis vernacula$
@16 quod ex coelo influebat$
@17 ex$
@18 haberent I$
@19 habeant, est$
@20 fiat$
@21 erumpat$
@22 commoveat$
@23 After Ecclesia$
@24 fiebant$
@25 quod habebant illi qui ab Ecclesia, et omnia gaudia excessit, fuit adventus Domini, per quem salvatio generis humani$
@26 i, et inde illam significarent$
@27 ***$
@28 S usually has attollent vocem, cp n. 2708[3]$
@29 i Cantate Jehovae omnis terra, Cantate Jehovae,$
@30 i, inter omnes populos mirabilia Ipsius$
@31 patet$
@32 fiebat$
@33 i, tum in locis supra allegatis$
@34 est$
@1 After Deus$
@2 gloriam, et amet illam$
@3 amat$
@4 Ipsum$
@1 Divinum$
@2 dejecerit$
@3 de qua re in capite praeced.$
@4 coelum altered to coelos$
Dicent montibus et petris, Ruite super nos, et abscondite nos a facie sedentis super throno, et ab ira Agni; quia venit dies magna irae Ipsius; quis ergo poterit consistere? Apoc. vi 16, 17;
per `montes et petras’ quibus dicent ut `ruerent super illos et absconderent illos’ significantur mala et falsa; per `iram Agni’ significatur cruciatus; apparet enim sicut Divinum {9}ex ira cruciaret, cum tamen sunt ipsa falsa et mala {10}; similiter apud Esaiam ii 10; apud Hoscheam x 8; apud Lucam xxiii 30; quod ex sola praesentia Domini damnatio, etiam significatur per sequentia haec in hoc cantico,
Emittis (x)excandescentiam Tuam, comedit illos sicut stipulam; et vento narium Tuarum coacervatae sunt aquae, constiterunt sicut cumulus fluenta: spirasti vento Tuo, {11}contexit illos mare, profundum petierunt: extendisti dextram Tuam, absorpsit illos terra, vers. 7, 8, [12,] 12;
similiter in perpluribus aliis locis in Verbo.
@1 After infernum$
@2 et in infernum conjecta sint$
@3 i saepe$
@4 i et$
@5 Before anguntur$
@6 angore$
@7 ac infernum in se sentit, ne autem ex praesentia illa exstinguantur, imo ne nimis crucientur, obvelantur illi qui in infernis sunt falsis ex malo, sicut nimbo, aut sicut aqua, quae tales sunt, ut Divinum influxum vel exstinguant, vel infringant, vel repellant, vel suffocent, sicut nubes ac nimbi terrestres solent radios solis$
@8 S wrote verba haec then d verba$
@9 cruciet, sed$
@10 i inquibus sunt, quae non sustinent praesentiam veri et boni$
@11 contegit I$
2 Quod `Jah’ sit Divinum Verum procedens a Divino Humano Domini, est quia Jah est ex Jehovah, et vocatur Jah quia non est Esse sed {4} Existere ex Esse; Divinum enim Verum est Existere, Divinum autem Bonum est Esse, videatur n. 6880; inde etiam dicitur `canticum Jah,’ quia per `canticum’ significatur {5}fides quae est Divini Veri {6}; per `Jah’ quoque significatur Divinum Verum apud Davidem,
Cantate Deo, laudate nomen Ipsius, extollite equitantem super nubibus, per Jah nomen Ipsius, et exultate coram Ipso, Ps. lxviii 5 [A.V. 4];
`laudare et extollere Deum per Jah nomen Ipsius’ est per Divinum Verum: etiam apud eundem,
In angustia invocavi Jah, respondit mihi in latitudine Jah; Jehovah auxiliatus est mihi, robur meum et canticum Jah: non moriar sed vivam, et annuntiabo opera Jah; {7} intrabo per portas justitiae et confitebor Jah, Ps. cxviii [5, 13, 14, 17, 19];
ibi `Jah’ est Dominus quoad Divinum Verum: similiter Jah in Hallelu-Jah, Ps. cv (x)45, cvi 1, 48, cxi 1, cxii 1, cxiii 1, 9, cxv 17, 18, cxvi 19.
@1 nam$
@2 quod fides procedens a Domino$
@3 proinde$
@4 i est$
@5 gloria fidei$
@6 i, ut supra dictum$
@7 i castigando castigavit me Jah,$
Jesus dixit, Si quis amaverit Me, verbum Meum servat, et Pater Meus amat illum, et ad illum veniemus, et mansionem apud illum faciemus, xiv (x)23;
bonum ex Divino (t)hic describitur per `amare Dominum, et {2}servare verbum Illius,’ nam bonum est amoris {3}; apud illum dicitur quod `mansionem facerent,’ hoc est, in bono apud illum. Ut in Suo caelo dicitur quia caelum vocatur `habitaculum Dei,’ ex eo quia bonum, quod a Domino, est ibi, et constituit caelum; Dominus etiam in unoquovis homine est ut in Suo caelo, cum in bono ibi, nam caelum hominis est bonum, et homo per bonum est apud angelos in caelo; inde nunc patet quod per `habitaculum constituam Illi’ significetur quod in bono quod ab Ipso, erit ut in Suo caelo.
@1 Domini, et quia est Domini, est Dominus in bono, et quoque est bonum, et Dominus non potest habitare nisi in suo Divino, et cum apud hominem est in Divino quia in bono quod ab Ipso$
@2 verbum Ipsius servare$
@3 i et obedientiae$
@1 et in humiliatione sui respective ad Dominum$
@2 After statu$
@3 at si homo se exaltat$
@1 A has marginal note bella Jehovae, historica ***$
2 Quod Dominus solus et ex Se pugnaverit contra inferna et vicerit illa, ita apud Esaiam,
Rejectum est retro judicium, et justitia e longinquo stetit, nam impegit in platea veritas, et rectitudo non potest advenire; dum veritas sublata est, et recedens a malo insanus; vidit Jehovah, et malum fuit in oculis Ipsius quod non judicium; et vidit quod non vir, et obstupuit quod non intercedens; ideo salutem praestitit Ipsi brachium Suum, et justitia Ipsius suscitavit Ipsum; unde induit justitiam sicut loricam, et galeam salutis super caput Suum, lix 14-17;
describitur hic status illius temporis (d)in utroque mundo, et quod Dominus {4}ex Se solus rem lapsam restituerit: pariter alibi apud eundem,
Quis hic qui venit ex Edom, conspersus vestes ex Bozra? Hic honorabilis in vestitu Suo, incedens in multitudine roboris Sui? Ego Qui loquor in justitia, magnus ad {5}salutem; torcular calcavi solus, et de populis non vir Mecum, unde sparsa est victoria illorum super vestes Meas; (m)nam dies vindictae in corde Meo, et annus redemptorum Meorum venerat:(n) circumspexeram sed non auxilians, et obstupui sed non suffulciens, ideo salutem (t)Mihi praestitit brachium Meum, lxiii 1-5;
ex his constare potest quod Dominus in mundo pugnaverit solus contra inferna ac illa vicerit; cum pugnis et victoriis super inferna ita 3 se habet: qui semel illa vincit perpetuo illa vincit, nam per victoriam comparat sibi potentiam super illa, {6}tantum enim in se confirmat et tantum sibi appropriat bonum quod amoris et verum quod fidei, contra quae postea inferna nihil audent; Dominus cum in mundo fuit, tentationum pugnas in Se ab omnibus infernis admisit, et per illas Humanum in Se Divinum fecit, et simul tunc sub oboedientiam redegit inferna in perpetuum, videatur n. (m)1663, 1668, 1690, 1692, 1737, 1813, 2803, 2776, 2786, 2795, 2803, 2814, 2816, 4287;(n) inde est quod solus Dominus super inferna potentiam habeat in aeternum, et ex Divina {7} potentia pro homine {8} pugnet. Inde nunc est quod Dominus dicatur `vir belli,’ et quoque `heros,’ ut quoque apud Esaiam,
Jehovah sicut heros exibit, sicut vir bellorum excitabit zelum, super hostes Suos invalescet, xlii 13:
et apud Davidem,
Quis hic Rex gloriae? Jehovah fortis et heros, Jehovah heros belli. Quis hic Rex gloriae? Jehovah Zebaoth (exercituum), Ps. xxiv 8, 10.
4 In Verbo ubi memoratur bellum, in sensu interno intelligitur bellum spirituale quod contra falsa et mala, seu quod idem, quod contra diabolum, hoc est, inferna, n. 1664, 2686; de bellis seu pugnis Domini contra inferna agitur in sensu interno, tam in historicis Verbi quam in propheticis; pariter de bellis et pugnis Domini pro homine {9}; apud antiquos, apud quos Domini Ecclesia fuit, etiam fuit Verbum, tam historicum quam propheticum, quod hodie non exstat; Verbum historicum vocatum est {10} Liber Bellorum Jehovae, et Verbum propheticum Enuntiata; hoc Verbum memoratur apud Moschen Num. xxi 14 et 27; quod per vocem illam ibi vers. 27 significentur {11} prophetica, {12}patet ex significatione {13}illius vocis Num. xxiii 7, 18: xxiv 3, 15; per Bella Jehovae ibi intellecta fuerunt pugnae et victoriae {14}Domini, cum fuit in mundo, contra inferna; et quoque pugnae et victoriae Ipsius perpetuae {15}postea pro homine, pro Ecclesia, ei pro regno Suo; {16}nam inferna continue se efferre volunt, nihil enim aliud spirant quam dominatum, sed reprimuntur a solo Domino: conatus illorum enitendi {17}apparent sicut ebullitiones, (c)ac sicut ejectiones {18}dorsi ab homine; sed quoties hoc conantur, toties plures ibi profundius dejiciuntur.
@1 oppugnatur$
@2 infernum tunc ita grassaretur$
@3 quoque$
@4 After solus$
@5 salvandum$
@6 nam tantum$
@7 i Sua$
@8 I solus$
@9 i Ecclesia$
@10 i ab illis$
@11 i enuntiata quae$
@12 constat$
@13 vocis illius alibi, ut$
@14 After pugnae$
@15 dein$
@16 contra illa nam$
@17 qui apparuerint$
@18 quae sunt ab homine per dorsum, aliquoties mihi videre datum est$
@1 nam ex Eo sunt$
@1 mare I$
@1 See n. 8150 footnote 1$
@2 dicantur$
@3 quae caeteris praesunt$
Aquae crescere fecerunt cedrum, abyssus altam fecit illam, ita ut [cum] fluviis suis iverit circum plantam tuam, et aquaeductus suos emiserit ad omnes arbores agri, xxxi 4:
(m)apud Davidem,
Diffidit petras in deserto, et bibere fecit abyssos magnas; eduxit fluenta e petra, et descendere fecit aquas sicut fluenta, Ps. (x)lxxviii 15, 16:(n)
apud Moschen,
Terra bona, terra fluviorum aquae, fontium, et abyssorum exeuntium e valle et e monte, Deut. viii 7;
{2}in his locis `abyssi’ pro aquis in copia; et `aquae’ in copia seu abyssi pro veris fidei in abundantia; (m)`bibere fecit abyssos magnas e petra’ {3}pro quod vera fidei absque defectu, nam `petra’ est fides a Domino, ita Dominus quoad fidem;(n) `abyssi exeuntes e valle et e monte’ pro veris fidei ex amore; inde etiam inter benedictiones Josephi {4}fuerunt
Benedictiones abyssi cubantis infra, Gen. xlix 25; Deut. xxxiii 13.
2 Quod `abyssi’ sint falsitates ex cupiditatibus, proinde etiam inferna {5}, constat apud Esaiam,
Expergiscere juxta dies antiquitatis, generationes aeternitatis; nonne Tu exsiccas mare, aquas abyssi magnae, et ponis profunditates maris in viam, ut transeant redempti? li 9-11:
apud eundem,
Jehovah Qui discidit aquas coram illis, Qui duxit illos per abyssos, sicut equus in deserto, non {6}offenderunt, lxiii [12,] 13, 14:
apud Ezechielem,
Sic dixit Dominus Jehovih, Cum dedero te urbem desolatam, sicut urbes quae non habitantur, cum ascendere fecero contra te abyssum, et obtexerint te aquae multae, xxvi 19:
apud Johannem,
Vidi stellam e caelo lapsam in terram, cui data est clavis putei abyssi, et aperuit puteum abyssi, Apoc. ix 1, 1, 11:
{7} apud eundem,
Bestia quae ascendit ex abysso {8}fecit bellum cum illis, Apoc. xi 7:
porro apud eundem,
Bestia quam vidisti erat et non est, et ascensura est ex abysso, et in perditionem abitura, Apoc. xvii 8;
in his locis `abyssi’ pro infernis, ita quoque pro falsitatibus a cupiditatibus, nam hae sunt in infernis et faciunt (c)ea.
3 Quia haec significantur per `abyssos,’ etiam per illas significantur tentationes, nam {9}tentationes fiunt per injecta falsa et mala ab infernis; in hoc sensu apud Jonam,
Circumdederunt me aquae usque ad animam; abyssus circumcinxit me, ii 6 [A.V. 5]:
apud Davidem,
Abyssus ad abyssum clamans ad vocem (x)canalium Tuorum; omnes confractiones Tuae et fluctus Tui super me transiverunt, Ps. xlii 8 [A.V. 7]:
apud eundem,
Qui ostendisti mihi angustias multas et malas; revertere et vivifica me, et ex abyssis terrae fac reverti et ascendere me, Ps. lxxi (x)10.
@1 abyssi sint aquae$
@2 abyssi pro aquis multis, ita pro veris; (m)abyssus altam fecit cedrum, pro quod vera fidei in multa copia(n)$
@3 similiter$
@4 sunt$
@5 i ubi illa sunt$
@6 ostenderunt I$
@7 i et$
@8 faciet$
@9 per falsa ab infernis fiunt tentationes$
Fugite; averterunt se; in profundum dimiserunt se ad habitandum, xlix 8, 30:
{3} apud Davidem,
Venerunt aquae usque ad animam, submersus sum in luto profunditatis, nec consistens; veni in profunditates aquarum, et fluctus obruit me; eripe me e luto ne submergar, eripiar ab osoribus meis, et e profunditatibus aquarum, ne obruat me fluctus aquarum, neque absorbeat me profunditas, nec claudat super me fovea os suum, Ps. lxix 2, 3, 15, 16 [A.V. 1, 2, 14, 15]:
apud Micham,
Projiciet in profunditatem maris omnia peccata (x)illorum, vii 19.
Quod `profundum’ sit infernum respective ad malum, est quia oppositum est `alto,’ per quod significatur caelum {4}et quod praedicatur de bono, n. 8153; malum etiam correspondet `gravi’ in terra quod ex pondere suo delabitur, ita quoque gravitati lapidis, cum per `lapidem’ significatur falsum.
@1 vastati$
@2 atrociora$
@3 i et$
@4 quoad bonum$
@1 contegit I$
2 Quod `dextra Jehovae’ sit Divina potentia seu omnipotentia, constat etiam a sequentibus his locis in Verbo: apud Matthaeum,
Jesus dixit, Ex nunc videbitis Filium hominis sedentem a dextris {1}potentiae et venientem super nubibus caeli, xxvi 64; Marc. xiv 62:
{2}apud Lucam,
Ex hoc nunc erit Filius hominis sedens a dextris {1}virtutis Dei, (x)xxii 69:
tum apud Davidem,
Dictum Jehovae ad (x)Dominum meum, Sede ad dextram Meam, usque dum posuero inimicos Tuos scabellum pedum Tuorum: Tu sacerdos in aeternum, juxta modum Malki-Zedechi; Dominus ad dextram Tuam, percussit in die irae reges, Ps. cx 1, 4, 5; Matth. xxii (x)43, 44.
Qui non scit quod `dextra,’ cum dicitur de Jehovah,(x)significet omnipotentiam, non potest aliam ideam ex his Domini verbis capere quam quod Dominus {3}sedebit ad dextram Patris Sui, ac dominium {4}habebit sicut is qui ad dextram regis in terra sedet; sed sensus internus instruit quid in illis locis per `sedere ad dextram’ intelligitur, quod nempe omnipotentia Divina; inde quoque dicitur `sedere a dextris potentiae’ et `a dextris virtutis Dei.’
3 Quod Dominus sit Cui omnipotentia, patet, nam de Domino dicitur, et per Dominum apud Davidem intelligitur Dominus quoad Divinum Verum, et quoque per `Filium hominis’ apud Evangelistas; Divinum enim Verum est cui omnipotentia (c)ex Divino Bono; quod Divino Vero sit omnipotentia, videatur n. 6948, 8200; in genere quod potentia sit veri ex bono, n. 3091, 3563, 4931, 6344, (x)6423; et quod inde `manus’ praedicetur de vero, n. 3091, 4931, et quod `Filius hominis’ sit Divinum Verum procedens a Domino, n. 2159, 2803, 2813, 3704.
4 Potentia Divina seu omnipotentia per `dextram’ etiam in sequentibus locis significatur: apud Davidem,
Nunc novi quod salvet Jehovah Unctum Suum; respondent Ipsi in caelo, per virtutes salutis dextrae Suae, Ps. xx 7 [A.V. 6]:
apud eundem,
Jehovah, respice e caelis, et vide, et visita vitem hanc, et (x)surculum quem plantavit dextra Tua, super filium, confortaveras Tibi, Ps. lxxx 15, 16 [A.V. 14, 15]:
apud eundem,
Tibi brachium cum virtute, fortis est manus Tua, exaltabitur dextra Tua, Ps. lxxxix 14 [A. V. 13]:
apud eundem,
Robur meum et canticum Jah, factus est mihi in salutem; vox jubili et salutis in tentoriis justorum, dextra Jehovae fecit fortitudinem, dextra Jehovae exaltata, dextra Jehovae fecit fortitudinem, Ps. cxviii 14-16;
5 in his locis `dextra Jehovae’ pro omnipotentia, et in supremo sensu pro Domino quoad Divinum Verum; {5} hoc manifestius alibi apud Davidem,
Sit manus Tua, Jehovah, pro viro dextrae Tuae, pro filio hominis, confortasti Tibi, Ps. lxxx 18 [A.V. 17];
`vir dextrae Jehovae et filius hominis’ pro Domino quoad Divinum Verum: apud eundem,
Tu manu Tua expulisti gentes, non gladio suo possederunt terram, et brachium illorum non servavit illos, sed dextra Tua, et brachium Tuum, et lux facierum Tuarum, Ps. xliv 3, 4 [A.V. 2, 3];
`lux facierum Jehovae’ est Divinum Verum ex Divino Bono, ita quoque `dextra’ et `brachium’: {6}et apud Esaiam,
Juravit Deus per dextram Suam, et per brachium roboris Sui, lxii 8;
hic quoque `dextra Dei’ et `brachium roboris Ipsius’ pro Domino quoad Divinum Verum, Jehovah enim seu Dominus non per alium jurat quam per Se, n. 2842, ita per Divinum Verum, nam hoc {7} est Ipse, quia {8} ab Ipso; inde est quod in Verbo passim Dominus non 6 modo dicatur `dextra’ et `brachium Jehovae’ sed etiam `robur’ per quod confringit hostes, et quoque `malleus,’ ut apud Jeremiam li 19-21 seq. Dominus etiam in mundum venit, et ibi Divinum Verum factus, ac postea Divinum Bonum ex quo Divinum Verum, ut omnia mala et falsa includeret infernis, ac {9}bona et vera colligeret in caelos, (c)ac ibi in {10}Divinum ordinem illa disponeret. Ex his nunc constat quod per `dextram Jehovae’ in Verbo significetur omnipotentia, quae Divino per Divinum Verum. Quod `dextra’ sit {11}eminens potentia trahit inde originem, quia illi qui in Maximo Homine seu caelo {12}referunt humeros, brachia, et manus, sint qui potentes sunt ex vero quod ex bono, hoc est, ex fide quae ex amore, n. 4931-4937, 7518.
@1 Gr (dynamis)$
@2 i et$
@3 sit$
@4 habiturus$
@5 i quoque$
@6 ut quoque$
@7 i etiam$
@8 i procedit$
@9 vera et bona$
@10 coeli$
@11 omnipotentia$
@12 After manus$
@1 ipsi hostes et osores sint$
@2 sed cum$
@3 seu$
@4 evaginatum, aut$
@5 malis$
@1 supereminentiam$
@1 punitio ac destructio$
@2 sint$
@1 seu$
2 Quod per ventum Jehovae seu spiraculum Ipsius significetur vita quae est caeli, et quae est hominis qui in caelo, hoc est, regenerati, constat apud Davidem,
Per Verbum Jehovae caeli facti sunt, et per spiritum ({3} ventum) oris Ipsius omnis exercitus illorum, Ps. xxxiii 6:
apud eundem,
Colligis spiritum illorum, exspirant, et ad pulverem suum {4}relabuntur; emittis spiritum Tuum (ventum) creantur, Ps. civ 29, 30:
apud Ezechielem,
Jehovah dixit ad me, Num vivent ossa haec? tum dixit, Propheta super spiritu, propheta, fili hominis, et dic ad {5}ventum, Sic dixit Dominus Jehovih, A quattuor ventis veni, spiritus, et inspira in occisos hos ut vivant; et venit in eos {5}spiritus, et revixerunt, xxxvii 3, 9, 10:
apud Johannem,
Vidi quattuor angelos stantes super quattuor angulis terrae, retinentes quattuor ventos terrae, ut non flaret ventus super terram, neque super mare, neque super ullam arborem, Apoc. vii 1;
hic `ventus’ pro vita caeli, hoc est, Divina, ut quoque apud Hiobum,
Spiritus Dei fecit me, et spiraculum Schaddai vivificavit me, xxxiii 4:
3 {6} quia `ventus’ significabat vitam, ideo cum Dominus de {7}regeneratione hominis docet, etiam dicit,
Spiritus (seu ventus) tibi vult, spirat, et vocem ejus audis, atque non scis unde venit aut quo abit; sic est omnis qui generatus est a spiritu, Joh. iii 8:
et quia per `ventum Jehovae’ aut `spiraculum Ipsius’ significata est vita a Divino, idcirco ubi agitur de nova vita Adami, dicitur quod Jehovah
Inspiraverit in nares illius spiraculum vitarum, et factus homo in animam viventem, Gen. ii 7;
per `nares’ dicitur, quia per illas respiratio, et per respirationem vita, ut apud Esaiam,
Desistite ab homine, in cujus naso spiritus, ii 22:
apud Jeremiam,
Spiritus narium nostrarum, unctus Jehovae, captus est in foveis illorum, de quo dixeramus, In umbra illius vivemus inter gentes, Threni iv 20;
`unctus Jehovae’ pro Domino, `spiritus narium nostrarum’ pro vita ab Ipso: apud Hiobum,
Quamdiu anima mea in me, et ventus Dei in naso meo, xxvii 3.
4 Quia nunc per `ventum narium Jehovae’ significatur vita {8} quae a Domino, {9}et sic in universali sensu {10} caelum, et quia per praesentiam Domini, seu per praesentiam caeli ubi Dominus, mala et falsa conjiciuntur in infernum, n. (x)8265, ideo quoque ille effectus per `ventum narium Jehovae’ significatur, ut apud Davidem,
Apparuerunt alvei maris, revelata sunt fundamenta orbis, ob increpationem Jehovae, a flatu spiritus nasi Ipsius, Ps. xviii 9, 16 [A.V. 8, 15]; 2 Sam. xxii 16:
apud Esaiam,
Flatus Jehovae sicut {11}flumen sulfuris accendit illum, xxx 33:
apud eundem,
Etiam non plantantur, etiam non conseruntur, etiam non radicatur in terra truncus illorum, et etiam spirat in illos, et exarescunt ut procella sicut stipulam tollat illos, xl 24:
et apud Davidem,
Mittit (x)verbum Suum, et liquefacit illa; spirare facit ventum Suum, fluunt aquae, Ps. cxlvii 17, 18;
inde quoque est quod per `nasum,’ cum praedicatur de Jehovah seu Domino, etiam significetur excandescentia, ita punitio, vastatio, et damnatio illorum qui in malis et falsis, ut Num. (x)xxv 4; Deut. vii 4; Jud. ii 14; Esai. ix 11; Jer. iv (x)8; Hos. xiv 5; Ps. vi 2 [A.V. 1], lxxxvi 15, ciii 8, cxlv 8, et perpluries alibi; tum per `flare naribus’ seu `spirare’ {12}significatur irasci, Deut. iv 21; Esai. xii 1; (x)Ps. ii 12; Ps. vi 2 [A.V. 1]; Ps. lx 3 [A.V. 1], lxxix 5, lxxxv 6 [A.V. 5].
@1 significatur$
@2 per quam ventus, etiam spiritus exprimatur in Verbo$
@3 i seu$
@4 revertuntur$
@5 Heb (ruah)$
@6 i et$
@7 renascentia$
@8 i coelestis$
@9 ac$
@10 i ipsum$
@11 ignis AI$
@12 significetur$
@1 i ut ne hilum possunt$
@2 et similiter ac aquae, sed fluenta quae conantur influere, hoc est, infestare A continues but d fluenta dicuntur quia in conatu$
@1 immergere I$
@2 i, nam quae congelatae sunt in maribus ibi permanent nec emergunt$
@3 unde non emergere amplius possunt, nam detinentur illi qui ibi a suis falsis a malo circumstipati$
@1 i qui$
@2 hic$
@3 i prorsus$
@4 After mundum$
@5 quod$
@6 per verba postea sequentia$
@1 significet jucundum, constat ex significatione impleri anima, quod sit jucundum vitae; quod id jucundum vitae sit, est quia cum homo in jucundo est, ut cum si succedunt res, respiratio ejus plena sit et libera, ita pectus anima impletum, n. 3750, 7411$
Vos dispergam inter gentes, et evacuabo post vos gladium, Lev. xxvi 33:
apud Ezechielem,
Omnem turmam ejus dispergam in omnem ventum, et gladium evaginabo post illos, xii 14:
apud eundem,
Sic dixit Jehovah, Ecce Me contra te, educam gladium Meum e vagina ejus, et exscindam ex te justum et impium; exibit gladius Meus e vagina sua contra omnem carnem, (c)e meridie septentrionem; ut cognoscant omnis caro quod Ego Jehovah eduxerim gladium e vagina ejus, nec reversurus sit amplius, (x)xxi 8-10 [A.V. 3-5];
hic `evaginare’ seu `evacuare gladium’ pro non cessare a pugnando usque dum strati hostes; ita pro pugna continua: pugna continua contra {1}mala et falsa etiam significatur per
Gladium evaginatum principis exercitus Jehovae, qui visus Joschuae, cum venit in terram Canaanem, Jos. v 13,
quo significabatur quod pugnarent contra gentes ibi (c)et destruerent illas; per `gentes’ quae terram Canaanem tunc possederunt significantur qui ante Adventum Domini {2}occuparunt regionem caeli quae (t)postea dabatur illis qui (c)e regno spirituali Domini, n. 6914, 8054.
@1 falsa et mala$
@2 Either occuparunt or occuparent altered to occupabant$
2 Velle destruere caelum seu velle (x)dejicere illos qui ibi, non fit per invasionem hostilem sicut in terra, nam talis invasio seu talis pugna non datur in altera vita, sed id fit per destructionem veri quod fidei et boni quod amoris, nam verum fidei et bonum amoris sunt caelum; in his consistunt pugnae et bella in altera vita, quae quam dira et atrocia sint, ad finem capitum ubi de infernis, ex Divina Domini Misericordia, dicetur; {5} `bellum’ de quo apud Johannem,
Factum est bellum in caelo, Michael et angeli ejus pugnarunt contra draconem, draco autem pugnavit et angeli ejus, sed non praevaluerunt, Apoc. xii 7, 8,
non aliter intelligendum est.
@1 intelligatur$
@2 A wavers between malis…sunt and mali…vadunt. Mali is altered to malis but sunt is d$
@3 velint$
@4 laxantur fraenum$
@5 See n. 8183 footnote 1$
@1 obstiparet I$
Omnes illi refractarii refractariorum, obtrectatores, aes et ferrum, omnes illi perditores; incaluit follis, ab igne consumptum est plumbum, frustra conflavit conflando, mali namque non avulsi sunt; argentum reprobatum vocabunt (c)illos, quia reprobavit Jehovah eos, vi 28-30:
et apud Ezechielem,
Fili hominis, facti Mihi sunt domus Israelis in scoriam; omnes illi aes, et stannum, et ferrum, et plumbum in medio fornacis, scoriae argenti facti sunt, xxii 18.
@1 etiam in loco nunc citato$
@2 ita non$
@3 falsum a$
@4 i et malum est quod detrahit; quod plumbum attinet$
@5 i vero$
@6 infimum est, in specie$
@7 quod infimum, in specie bonum naturalis seu sensualis$
@1 illi circumfusi seu obstipati sint$
@1 i et I$
@2 quo$
2 {8}Quod vera ex bono procedant a Domino, constare potest ex eo quod Dominus sit Ipsum Bonum, quia est Ipse Amor; ab Hoc procedit verum sicut lux a flamma solis; estque hoc verum sicut lux tempore veris et aestatis, quae calorem in sinu {9} habet, et facit ut omnia telluris quasi vitam accipiant; at verum quod non ex bono, est sicut lux tempore hiemis quando omnia telluris emoriuntur. Quod `dii’ sint vera boni, est quia per `deos’ {10}in bono sensu intelliguntur angeli, qui `dii’ dicuntur quia sunt substantiae seu formae recipientes veri in quo bonum a Domino.
3 Angeli, proinde vera boni quae a Domino, etiam intelliguntur per `deos’ in his locis: apud Davidem,
Deus consistit in coetu Dei, in medio deorum judicabit: Ego dixi, Dii vos; et filii Altissimi omnes vos, Ps. lxxxii 1, 6;
quod sint vera {11}quae procedunt a Domino quae hic per `deos’ intelliguntur, constat ex eo quod primum dicatur `coetus Dei’ in singulari, et postea `in medio deorum’; quod `Deus’ {12}dicatur’ in Verbo ubi agitur de vero, videatur n. 2769, 2807, 2822, 3921, 4287, 4402, 7010; et quod `Deus’ in supremo sensu sit Divinum Verum procedens a Domino, n. 7268: apud eundem,
Confitebor Tibi in toto corde meo, coram diis psallam Tibi, Ps. cxxxviii 1:
apud eundem,
Non est sicut Tu inter deos, Domine, Ps. lxxxvi 8:
apud eundem,
Deus magnus est Jehovah, et Rex magnus super omnes deos, Ps. xcv 3:
apud eundem,
Tu, Jehovah, [altus] super omnem terram, valde exaltatus es super omnes deos, Ps. xcvii 9:
apud eundem,
Ego novi quod magnus Jehovah, et Dominus noster prae omnibus diis, Ps. cxxxv 5;
inde etiam Jehovah {13}Dominus dominorum et Deus deorum dicitur, Deut. x 17; {14} Jos. xxii 22; Ps. cxxxvi 2.
4 Quod toties dicatur {15} quod Jehovah sit super omnes deos et quod sit Deus deorum, erat quia illo tempore plures dii {16} colebantur, et gentes distinguebantur per deos quos colebant, et unaquaevis gens credebat quod suus deus esset omnium supremus; et quia inde insidebat omnium mentibus pluralitas deorum, ac disceptabatur quisnam eorum major esset, ut satis constare potest ex historicis Verbi pluribus in locis, et haec opinio insidebat mentibus Judaeorum prae aliis, {17}ideo in Verbo toties dicitur quod Jehovah omnibus diis major esset et quod esset Rex et Deus deorum; quod opinio illa de pluribus diis insederit mentibus Judaeorum prae aliis gentibus, constare satis potest a frequente apostasia illorum ad cultum aliorum deorum, de qua in libris historicis Verbi plures, (m)ut Jud. ii 10-13, 17, 19, iii 5-7, viii 27, 33, x 6, 10, 13, xviii 14, 17, 18, 20, 25, 31; 1 Sam. vii 3, 4, viii 8; 1 Reg. xiv 23, 24, xvi 31-33, xviii 20 seq., xxi 26, xxii 54; 2 Reg. xvi 1, 10 seq., xvii 7, 15-17, xxi 3-7, 21, xxiii 4, 5, 7, 8, 10-13; et alibi.(n)
5 Gens illa {18} tali vesania fuit ut Jehovam solum ore confiterentur, sed usque alios deos corde agnoscerent, quod manifeste constare potest ex eo quod postquam viderunt tot miracula in Aegypto, tot quoque postea, mare coram illis divisum et exercitum Pharaonis immersum, columnam nubis et ignis continue apparentem, mannam e caelo quotidie depluentem, et ipsam praesentiam Jehovae cum tanta majestate et tanto terrore super monte Sinai, et {19}postquam ediderant confessionem quod Jehovah solus Deus, {20}usque tamen post aliquot septimanas, modo quia retardabat Moscheh, deos fusiles, (x)quos adorarent, sibi postulabant, quos etiam factos ab Aharone, divino cultu {21}prosequebantur per festum, per holocausta et sacrificia, et per choreas; inde constare potest quod cordibus illorum inhaeserit cultus plurium deorum; quod illa gens prae omni alia gente in universa tellure talis fuerit, etiam constat apud Jeremiam,
Num mutavit gens deos, {22}et populus Meus permutavit gloriam suam cum eo quod non prodest? Obstupescite, caeli, super hoc, et cohorrescite, trepidate valde: juxta numerum urbium tuarum fuerunt dii tui, Judah, ii 11, 12, 28;
6 indoles etiam {23}istius gentis talis est ut prae omnibus aliis gentibus adorent externa, ita idola, et quod de internis prorsus nihil scire velint; sunt enim omnium gentium avarissimi, et avaritia, qualis illorum quod ametur aurum et argentum propter aurum et argentum et non propter aliquem usum, est affectio maxime terrestris, et mentem prorsus {24}in corpus detrahit et ei immergit, et claudit interiora in tantum ut prorsus non aliquid fidei et amoris e caelo intrare possit; inde patet quantum errant qui credant quod gens illa iterum eligetur, seu quod Ecclesia Domini {25} ad illos, rejectis reliquis, iterum transibit, cum tamen ad fidem in Dominum prius {26}convertes lapides quam illos; {27}ad illos iterum Ecclesia transibit, creditur quia in propheticis Verbi multis in locis dicitur quod reversuri sint, {28}sed non sciunt quod per `Jehudam’ ibi, per `Jacobum,’ et per `Israelem’ non illa gens intelligatur, sed {29}illi apud quos Ecclesia.
@1 comparantur Jehovae, et dicitur$
@2 i Domini$
@3 i quod factum$
@4 i quod salvatio illis per Divinum Humanum Domini,$
@5 possint$
@6 i vera$
@7 nec$
@8 quae vera illis sunt media ad honores, lucra, et famam; at vera quae ex bono, hoc est, fides quae ex charitate, non procedunt nisi ex Domino, Dominus enim est$
@9 i suo$
@10 hic$
@11 procedentia a Divino$
@12 After Verbo$
@13 Deus Deorum et Dominus dominorum$
@14 i et Deus deorum$
@15 i in Verbo$
@16 i erant qui$
@17 idcirco$
@18 i Judaica enim$
@19 post suam$
@20 S first wrote et tamen usque then d usque$
@21 colebant, nempe$
@22 at$
@23 illius$
@24 ad extrema detrahit; et inde claudit interiora adeo$
@25 i iterum I$
@26 convertuntur$
@27 quod illi iterum eligentur$
@28 non scientes$
@29 qui ab Ecclesia sunt, et$
@1 i et$
@2 Before Marc.$
@1 i hoc est Domino$
@2 i, laudes enim, cum praedicantur de Divino, involvunt utrumque$
Cantate Jehovae, psallite Ipsi, meditamini in mirabilibus Ipsius omnibus; gloriamini in nomine sanctitatis Ipsius; quaerite Jehovam et robur Ipsius, quaerite facies Ipsius jugiter; memorate mirabilia Ipsius, prodigia Ipsius, et judicia oris Ipsius, Ps. cv 1-5.
{4} Quod omnis potentia sit veris quae fidei a Domino, patet a Domini verbis ad Petrum,
Ego tibi dico, Tu es Petrus, et super hanc petram aedificabo Ecclesiam Meam, et portae inferni non praevalebunt illi; et dabo tibi claves regni caelorum, Matth. xvi 18, 19;
per `Petrum’ ibi repraesentatur fides, et per `petram’ in Verbo significatur fides, et per `clavem’ intelligitur potentia, videatur Praefatio ad Gen. xxii; tum n. 4738 fin., 6344 fin.
@1 et$
@2 spiritualibus$
@3 per mirabilia etiam media potentiae divinae$
@4 i Et$
@1 Before cum$
@2 i seu omnipotentiae,$
@3 et$
Moscheh dixit ad contionem de Koracho, Dathane, et Abiramo, Si creationem creaverit Jehovah, et aperuerit terra os suum, et absorpserit illos, et omne quod illis, ut descendant vivi in internum, cognoscetis quod irritaverint viri hi Jehovam: et disrupta est terra quae sub illis, et aperuit terra os suum, et absorpsit illos, et descenderunt illi, et omnes qui illis, vivi in infernum, Num. xvi 30-33.
@1 aut$
@2 enim$
@3 i apparet$
@4 i quoque$
@1 i tunc$
@2 potentiam desistendi$
@3 in intellectum hominis insinuat$
@4 at$
2 Quod `habitaculum Jehovae’ seu `Domini’ sit caelum, et quoque bonum, quia in bono est caelum, constat ex his locis: apud Moschen,
Respice ex habitaculo sanctitatis Tuae e caelo, et benedic populo Israelis, Deut. xxvi 15:
apud Esaiam,
Prospice e caelo, et vide ex habitaculo sanctitatis et decoris Tui, lxiii 15:
apud Davidem,
Si dedero somnum oculis meis, usque dum invenero locum Jehovae, habitacula (x)forti Jacobi: ecce audivimus de Ipso in Ephrata, invenimus Ipsum in agris silvae, intrabimus in habitacula Ipsius, Ps. cxxxii 4-7.
3 Quod `habitaculum Jehovae,’ hoc est, Domini, sit in bono, apud Zachariam,
Jubila et laetare, filia Zionis; ecce Ego veniens ut habitum in medio tui; adhaerebunt gentes multae Jehovae in die illo, et erunt Mihi in populum, habitabo namque in te, ii 14, 15 [A.V. 10, 11]:
et apud Ezechielem,
Ponam sanctuarium Meum in medio eorum in aeternum, sic erit habitaculum Meum apud illos, xxxvii 26, 27;
`sanctuarium’ est ubi Divinum Verum in quo Divinum Bonum {2}.
@1 per sanctitatem enim significatur Divinum Verum a Domino procedens$
@2 i, videatur etiam supra n. 8268 (but n. 8269 probably intended)$
@1 terror I$
2 In nunc sequentibus agitur de omnibus qui in falsis a malo et in malo a falsis fuerunt, et in infernum conjecti sunt {8}cum Dominus in mundum venit; sunt enim perplura genera mali, et inde quoque falsi, nam unumquodvis genus mali habet suum falsum sibi adjunctum; {9}falsum enim producitur (c)a malo, et est malum in forma, plane sicut est intellectuale {10}apud hominem forma (t)voluntatis ejus, nam voluntas per intellectuale exserit se in luce, seque effigiat et format, {11}et sistit se per imagines, et has per ideas, et has iterum per voces. Haec dicta sunt ut sciatur quod plura genera mali sint et inde falsi; {12}illa primum descripta sunt per `Aegyptios,’ nunc seu in his versibus per `habitatores Philisthaeae,’ per `duces Edomi,’ per `potentes Moabi,’ et per `habitatores Canaanis,’ de quibus dicitur quod consternatio et terror illos occupaverit, quia `audiverunt’ quod in infernum conjecti sint qui in fide separata a charitate et in vita mali, qui significati sunt per `Aegyptios,’ et quod illi similiter in infernum dejiciendi sint, propterea ut illi qui in vero et bono tuti et inviolati possent transire et ad caelum perduci; ultimum hoc significatur per verba {13}versuum sequentium 16 et 17, haec,
Cecidit super illos formido et pavor, in magnitudine brachii Tui exscinduntur sicut lapis, usque dum transibit populus Tuus, Jehovah, usque dum transibit populus hic, possedisti; introduces illos et plantabis illos in monte hereditatis Tuae loco ad habitare Te.
@1 A had paene omnes then d paene$
@2 i ita$
@3 quale$
@4 sicut$
@5 After malos$
@6 et dicant id nihil ad salvationem conferre$
@7 nisi sit$
@8 a Domino cum$
@9 nam falsum$
@10 hominis$
@11 sistitur$
@12 illa in hoc Capite descripta sunt per Aegyptios, in his versibus reliqua per Philistaeos, duces Edomi, potentes Moabi, et per habitatores Canaanis, de quibus dicitur quod consternatio et terror illos occupaverit, ex eo quod audirent illos qui significantur per Aegyptios, in infernum conjectos, et quod illi quoque postea similiter in infernum dejicerentur ut qui in vero et bono possent tuti et inviolati in coelum introduci,$
@13 S first wrote Versus sequentis 16; he then i 17 without amending to Versuum sequentium$
2 Quod dolor hic sit desperatio, est quia intelligitur summus dolor, qualis est parturientium; vox illa in lingua originali {7}etiam significat dolorem talem; {8}desperatio seu summum doloris in Verbo etiam describitur per dolorem parturientis, ut apud Davidem,
Reges se congregarunt, terror arripuit illos, dolor sicut parturientis, Ps. xlviii 5, 7 [A.V. 4, 6]:
apud Jeremiam,
Habitans in Libano, nidum habens in (x)cedris, quantum gratiae invenies, cum venerint tibi dolores, dolor sicut parturientis, xxii 23:
apud eundem,
Audivit rex Babelis famam illorum, inde remissae factae sunt manus ejus; angustia apprehendit illum, dolor sicut parturientis, l 43:
apud Esaiam,
Propinquus dies Jehovae, sicut devastatio a Schaddai, propterea omnes manus remittuntur, et omne cor hominis liquescit, et perterriti sunt, tormina et dolores apprehendunt, sicut pariens parturiunt, xiii 6-8:
apud Jeremiam, 3
Ecce populus veniens e terra septentrionis, et gens magna excitabitur e lateribus terrae; arcum et hastam prehendunt, crudelis ille nec miserantur; vox eorum sicut mare resonat, et super equis equitant, paratus ut vir ad bellum contra te, filia Zionis; audivimus famam ejus, remissae sunt manus nostrae, angustia prehendit nos, dolor sicut parturientis, (x)vi 22-24;
agitur hic de vastatione veri apud illos qui in malo; `populus e terra septentrionis’ pro illis qui in falsis a malo; `gens magna e lateribus terrae’ pro illis qui in malis prorsus oppositis bono; `arcum et hastam prehendunt’ pro {9}quod pugnent ex doctrinali falso; `vox ejus sicut mare resonat’ pro ratiocinatione inde; `super equis equitant’ pro argumentatione sicut ex intellectuali; `paratus vir ad bellum’ pro cupiditate impugnandi verum; `filia Zionis’ pro Ecclesia ubi bonum; angustia prehendit’ pro dolore quod vera infestarentur; `dolor sicut parturientis’ pro desperatione quod bonum laederetur; inde patet quod per `dolorem’ hic significetur desperatio propter laesionem boni.
4 Quod `dolor apprehendit habitatores Philisthaeae’ sit desperatio seu nulla spes amplificandi dominium, est quia Philisthaei, hoc est, illi qui salvationem ex sola fide absque bonis charitatis statuunt, in altera vita jugiter affectant dominium, pugnando {10}contra alios, et hoc quamdiu nondum devastati quoad scientiam cognitionum fidei sunt; unusquisque enim in altera vita retinet principia suae fidei quae habuerat in vita corporis, nec alii {11} mutant illa in vera quam qui in bono vitae fuerunt, nam bonum desiderat verum et recipit illud libenter, quia homogeneum est; sed qui in malo vitae fuerunt non mutant; sunt quasi duri, et quoque rejiciunt vera, et quoque sunt in obscuro ut ne quidem {12}possint videre illa; vident solum confirmativa principiorum suorum et ne hilum quae contra illa sunt; tales usque credunt se intelligentissimos omnium esse, sed nihil sciunt nisi quam ratiocinari ex principio capto; quare sunt illi (x)qui maxime impugnant charitatem, consequenter qui dominari volunt; nam qui in charitate sunt humiles sunt, et sicut infimi volunt omnibus servire; at qui in fide absque charitate, sunt elati {13}, et volunt ut {14}sicut supremi ab omnibus serviantur; quare etiam caelum ponunt in gloria dominationis, {15}et putant, quia intelligentiores se credunt omnibus aliis, quod futuri archangeli, et sic quod plures alii illis servituri; et quoque secundum verba apud Danielem,
Quod intelligentes splendebunt sicut splendor expansi, et justificantes multos sicut stellae in saeculum et aeternitatem, xii 3;
sed pro splendore illis sunt tenebrae.
@1 i hic$
@2 et salvant (?credunt intended) hominem absque illis salvari per fidem, unde ad confirmandum hoc suum doctrinale, in errores abducuntur, in hoc nempe$
@3 vixerit$
@4 i quasi$
@5 incedant justificati$
@6 amorum$
@7 After illa$
@8 in Verbo desperatio$
@9 pugnam$
@10 cum aliis$
@11 i sunt qui$
@12 possunt$
@13 i animo$
@14 Before volunt$
@15 ut nempe serviantur ab angelis, atque illi qui in scientia cognitionum fidei fuerunt, futuri archangeli, et$
Sit sicut dux in Jehudah, ix 7:
et apud eundem,
Dicent duces Jehudae in corde suo, Confirmabo mihi habitatores Hierosolymae in Jehovah Zebaoth, Deo illorum; in die illo ponam duces Jehudae sicut fornacem ignis in lignis, xii 5, 6.
@1 sint$
@2 et$
@3 illi$
@4 hi$
@5 malo$
@6 Israeli, quia$
@7 After at$
@1 significantur; quales illi sunt$
@2 i, quod$
@3 at$
@1 proinde$
@1 et quod$
@2 essent, significantur$
@3 et quia ibi prius Ecclesia fuit, significantur per illas adulterata bona, et falsificata vera$
2 Sciendum quod mala {1}sint ex duplici origine, nempe ex amore sui et ex amore mundi; qui in malis ex amore sui sunt, illi se {2}solos amant et omnes reliquos contemnunt praeter illos qui unum faciunt {3}cum ipsis, quos cum amant, non illos amant sed se, quia vident se in illis; mala ex hac origine sunt omnium pessima, nam non {4}solum omnes alios prae se contemnunt sed etiam vituperiis prosequuntur, et ex {5}levi causa odio habent, et tunc perniciem illorum spirant; fitque sic vindicta et {6} crudelitas jucundum vitae (c)illorum; qui in malo illius amoris sunt, in inferno sunt profunde secundum amoris illius quale et quantum.
3 Qui autem in malo ex amore mundi sunt, illi etiam proximum nauci habent et illum aestimant solum ex opulentia, ita opes non autem ipsum; illi cupiunt omnia possidere quae proximi sunt; {7}cum in hac cupiditate sunt, {8}tunc absque omni charitate et misericordia sunt; privare enim proximum suis bonis est jucundum vitae illorum, imprimis illorum qui sordide avari sunt, qui nempe amant aurum et argentum propter aurum et argentum, non autem propter aliquem usum ex illis; illi apud (x)quos malum {9}hujus amoris dominatur etiam in infernis sunt, sed non in tam profundis ut illi qui in malo amoris sui (d)sunt. Praeter binas has origines mali etiam datur {10}tertia, quae est malum facere ex principiis {11}falsae religionis; {12} sed hoc malum audit malum apud illos qui in amore sui et mundi sunt, non autem apud illos qui in amore erga proximum et in Deum suum sunt; nam finis est bonum, et finis qualificat reliqua, videatur {13} n. 8311.
@1 in altera vita sunt$
@2 solum$
@3 secum$
@4 modo$
@5 vili$
@6 i quoque$
@7 cumque$
@8 After bonis$
@9 illius$
@10 una$
@11 falsis$
@12 i falsum religionis parit malum vitae,$
@13 i supra$
@1 i, 4932, 4934, 4935$
@1 i et$
2 Per `populum’ hic intelliguntur qui in facultate recipiendi verum boni et bonum veri sunt, nam populus {6}in genere significat illos qui in vero et bono fidei {7}, n. 1259, 1260, 3295, 3581, 4619, hic significat Israelem, hoc est, illos qui ab Ecclesia spirituali, seu quod idem, qui in vero boni et in bono veri, n. (x)7957, 8234. In facultate recipiendi verum boni et bonum veri dicitur quia non alii in facultate illa sunt quam qui vitam charitatis vixerunt; haec vita dat facultatem illam; (x)quam maxime errant qui credunt quod fides absque {8}charitate hoc quale possit dare; nam fides absque charitate est dura et resistens, (c)et rejicit omnem influxum a Domino, sed charitas cum fide {9}est cedens et mollis, et recipit influxum; inde est quod charitas det illam facultatem, non autem fides absque charitate; et quia charitas dat illam facultatem, etiam illa est quae salvat, nam qui salvantur non salvantur per {10}charitatem a se sed per {10}charitatem a Domino, consequenter per facultatem recipiendi {11}illam.
@1 remoti sunt ac immersi inferno$
@2 infestaverant$
@3 i amplius$
@4 inhibendo$
@5 tenentur$
@6 After significat$
@7 i sunt$
@8 vita charitatis$
@9 A is confused but seems to read est qui emollit et recipit influxum$
@10 bonum$
@11 illud$
Nonne Tu illud quod exsiccavit mare, aquas abyssi magnae; quod posuit profunditates maris viam ut transirent redempti? sic redempti Jehovae revertantur, li 10, 11.
@1 ipsis qui possidet$
@2 After venit$
@1 Pater in coelis written in m$
2 Solum ex hac experientia concludi potest quam aegre possit naturalis homo capere spiritualia, consequenter illa quae caeli sunt; quis illorum potest comprehendere quod spatia et tempora non dentur in caelo, sed pro illis status, nempe status boni seu status esse per spatia, (c)ac status veri seu status existere per tempora? Mere naturalis homo annon credet quod prorsus inane {2}ac nihil sit ubi non tempus ac spatium? Inde patet, {3} si naturalis homo apud se concludit quod nihil credendum sit nisi quod capit, quod tunc in enormes errores {4}se conjiciat; sicut se habet cum spatiis et temporibus, ita etiam {5}se habet in multis aliis; (d)sicut pro exemplo: naturalis homo {6}non potest non in phantasticum de Divino labi cum cogitat ex tempore quid Divinum fecerat ante creationem mundi, hoc est, quid egerat ab aeterno eousque; nec potest extricari e nodo isto priusquam ideae temporis et spatii removentur; angeli {7} cum de aeterno hoc cogitant, nusquam de illo cogitant ex tempore sed ex statu.
3 In altera vita apparent {8}binae statuae partim carneae, et partim lapideae, locatae in termino universi creati, anterius versus sinistrum; dicitur de illis quod deglutiant illos qui cogitant de Divino quid ab aeterno fecerat antequam {9}creavit mundum; deglutitio repraesentat quod homo, quia non cogitare potest nisi ex spatio et tempore, non possit se inde extricare ex se sed (c)ex Divino, quod fit vel per cogitationis illius dissipationem vel per remotionem idearum {10}temporis.
@1 at quoad visum internum$
@2 et prorsus$
@3 i quod$
@4 labatur$
@5 cum rebus aliis habet$
@6 nusquam potest intelligere quid Divinum fecerat ante creationem mundi et quid tunc egerat ab aeterno$
@7 i enim$
@8 bina animalia ferocia, partim carnea, et partim lapidea, locata$
@9 creaverat$
@10 ex tempore$
@1 i similes$
@2 i homo$
Ut sitis filii Patris Qui in caelis; ut sitis perfecti, sicut Pater vester Qui in caelis perfectus est, v 45, 48, vi 1;
Pater noster Qui in caelis, sanctificetur nomen Tuum, vi 9;
Faciens voluntatem Patris Qui in caelis, vii 21;
et praeterea Matth. x 32, 33, xvi 17, xviii 10, 14, 19.
2 Divinum quod in caelis est {3}Bonum quod in Divino Vero quod procedit a Domino, at Divinum supra caelos est Ipsum Divinum Bonum; per `locum ad habitare Te’ significatur caelum ubi Divinum Verum procedens a Domino, nam hoc facit caelum et hoc intelligitur per `Patrem in caelis,’ et est ibi bonum quod facit vitam illorum qui in caelo. Quomodo se habet cum Divino Vero quod procedit a Domino, {4}quod sit in caelo bonum, illustrari potest per comparationem cum sole et cum luce quae a sole: in sole est ignis, sed a sole procedit lux; haec lux in se habet calorem ex quo germinantur horti et fiunt sicut paradisi; ipse ignis solis non transit ad tellurem, nam ille exureret et consumeret omnia, sed lux in qua calor ab igne solis; lux illa in spirituali sensu est Divinum Verum, calor est {5}bonum in Vero ex Divino Bono, et paradisus inde est caelum.
@1 i quod idem$
@2 enim$
@3 Divinum Verum procedens$
@4 et in coelo est$
@5 Divinum Bonum$
@1 i seu facere$
2 Quid caelum in quo bonum charitatis, quod per `montem hereditatis’ significatur, et (d)quid caelum in quo verum fidei, quod est `sanctuarium,’ paucis dicetur: caelum in quo bonum charitatis, est in quo {3} interiores qui a regno spirituali Domini sunt, et caelum in quo verum fidei, est in quo sunt exteriores qui ab illo regno; qui {4} interiores sunt, illi in ipsa charitate sunt et inde in fide; qui autem exteriores, sunt qui in fide sed nondum in charitate; hi bonum faciunt ex oboedientia, illi autem ex affectione; ex his patet quid per caelum in quo bonum charitatis, et per caelum in quo verum fidei, intelligitur.
3 Quod sanctuarium attinet, est illud in sensu supremo verum fidei quod a Domino, et inde in sensu repraesentativo est regnum spirituale Domini, tum Ecclesia spiritualis, et inde homo regeneratus qui est Ecclesia; estque {5}sic in sensu ab illis abstracto verum fidei, ita ipsa fides; {6}quid sanctum, videatur supra n. 8302; inde nunc est quod caelum (c)a vero fidei quod a Domino dicatur `sanctuarium’, ut apud Davidem,
Respondeat tibi Jehovah in die angustiae; mittat auxilium tibi e sanctuario, et ex Zione sustentet te, Ps. xx 2, 3 [A.V. 1, 2];
`sanctuarium’ ibi pro caelo ubi verum fidei, `Zion’ pro caelo ubi bonum amoris: apud eundem, 4
Viderunt gressus tuos, Deus, gressus Dei mei, Regis mei in sanctuario; formidabilis Deus; e sanctuariis Deus Israelis, Ps. lxviii 25, 36 [A.V. 24, 35];
`sanctuarium’ pro caelo ubi verum fidei, inde `Deus’ dicitur et non `Jehovah,’ tum quoque `Rex,’ quia `Deus’ dicitur ubi agitur de vero (c)ac `Jehovah’ ubi de bono, n. 2586, 2769, 2807, (x)2822, 3921 fin., 4402, 7010, 7268; et {7}quia `rex’ {8}est verum, n. 1672, 1728, 2015, 2069, 3009, 4575, 4581, 4966, 5044, 5068, 6148: apud eundem, 5
Laudabit Jah, quia prospexit ex alto sanctuarii Sui; Jehovah e caelis ad terram respexit, ad audiendum gemitum vincti, ad aperiendum filiis mortis, Ps. cii 19-21 [A.V. 18-20];
`sanctuarium’ hic quoque pro caelo quoad verum fidei: apud eundem,
Laudate Deum in sanctuario Ipsius, laudate Ipsum in expanso roboris Ipsius, Ps. cl 1;
`laudare in sanctuario’ pro (c)a vero fidei quod a Domino, `laudare in expanso roboris’ pro ex bono charitatis quod a Domino.
@1 id$
@2 nempe$
@3 i sunt$
@4 i enim$
@5 inde$
@6 haec intelligitur per sanctuarium; quod sanctum praedicatur de vero a Divino$
@7 quod altered to quia$
@8 sit$
Regnabit Jehovah in aeternum, Deus tuus, Zion, in generationem et generationem, Halelu-Jah, Ps. cxlvi 10:
apud Esaiam,
Quam jucundi sunt super montibus pedes evangelizantis, dicentis Zioni, {6}Regnabit Deus tuus, lii 7;
ibi de Domino: {7} apud Johannem,
Facta sunt regna mundi Domini nostri et Christi Ipsius, et regnabit in saecula saeculorum, Apoc. xi 15:
et apud eundem,
Audivi vocem dicentis, Alleluja, quia regnat Dominus Deus, Apoc. xix 6;
ex his etiam patet quod verba illa fuerint verba gaudii, inde exclamatio `Alleluja,’ et inde dicitur `quam jucundi sunt pedes evangelizantis, dicentis, Regnat Deus tuus.’ Quod Dominus sit Dominus caeli et terrae, (m){8} constat apud Matthaeum,
Jesus dixit ad discipulos, Data est Mihi omnis potestas in caelo et in terra, xxviii 18.(n)
@1 i Solo$
@2 et$
@3 quod nempe$
@4 i et quod sic in Ecclesia coelum,$
@5 i fuerunt$
@6 regnat$
@7 i et$
@8 i quod significatur per Jehovah regnabit in saeculum et aeternitatem,$
@1 i maris, nempe$
@2 i mali$
@1 illos$
@2 A indecipherable. Possibly a quodam malo$
@3 cum coelum et coeli gaudium illis$
@1 i prius$
@1 Hosch. xiv 9, Num. xxi 17 written above these words. cp n. 8340.$
@2 in$
2 Olim in cultu Divino adhibebantur plura genera instrumentorum musicorum sed cum multa distinctione; in genere per inflatoria {3}exprimebantur affectiones boni, et per chordacea affectiones veri, et hoc ex correspondentia sonori cujusvis (d)cum affectionibus; notum est quod per quaedam genera instrumentorum musicorum {4} exprimantur hae affectiones naturales, per quaedam illae, (m)et cum (x)harmonicum conveniens conspirat, quod actualiter illas affectiones {5}emoveant;(n) qui gnari musices sunt haec sciunt, et quoque convenienter illa in usum mittunt; causa hujus rei {6}existit ab ipsa natura sonori et ejus convenientia cum affectionibus; hoc homo didicerat primum non ex scientia et arte, sed ex auditu et ejus exquisito sensu; inde liquet quod id non veniat ex origine in naturali mundo sed ex origine in spirituali, {7}et tunc ex correspondentia rerum quae ex ordine fluunt in (t)naturali mundo cum rebus in mundo spirituali; sonorum harmonicum et ejus varietates {4} correspondent statibus gaudii et laetitiae in spirituali, et status gaudii et laetitiae ibi existunt ab affectionibus, quae in illo mundo sunt affectiones {8}boni et veri; inde nunc constare potest {9} quod instrumenta musica correspondeant jucundis et amoenis affectionum spiritualium et caelestium, {10}et quod quaedam instrumenta his, quaedam illis affectionibus, (x)videantur quae de his prius n. 418-420, 4138, dicta et ostensa sunt.
3 Quod tympanum in specie attinet, correspondet illud bono spirituali, hoc est, bono veri; causa est quia tympanum non est instrumentum chordaceum, nec est inflatorium, sed quia est coriaceum, {11}est chordaceum quasi continuum, et quoque quia sonorum ejus est gravius et altius sonoro chordaceorum; hoc quoque constare potest ex Verbo ubi `tympanum’ nominatur, {12}ut apud Esaiam,
Cessabit gaudium tympanorum, cessabit tumultus hilarium, cessabit gaudium citharae, xxiv 8;
`gaudium tympanorum’ pro {13}jucundis affectionum boni fidei; `gaudium citharae’ pro jucundo affectionis veri fidei: apud Jeremiam,
Denuo aedificabo te ut aedificata sis, virgo Israelis; denuo adornabis tympana tua, et exibis in choream ludentium, xxxi 4;
`adornare tympana’ pro glorificare Deum ex {14}bono spirituali, agitur enim de Ecclesia spirituali, quae est `virgo Israelis’: similiter apud 4 (x)Ezechielem,
In Eden horto Dei fuisti; opus tympanorum tuorum et fistularum tuarum in te, in die quo creata es, praeparata sunt, xxviii 13;
ibi de Tyro, per quam significantur cognitiones boni et veri, et per `tympana et fistulas illarum’ affectiones et harum gaudia: {15} apud Davidem,
Viderunt gressus Tuos, Deus, gressus Dei mei Regis mei in sanctuario: praecesserunt cantantes, post pulsantes, in medio virginum tympanizantium, Ps. lxviii 25, 26 [A.V. 24, 25]:
apud eundem,
Acclamate Deo Jacobi, extollite cantum, et date tympanum, citharam jucundam cum nablio, Ps. (x)lxxxi 2, 3 [A.V. 1, 2]:
apud eundem,
Cantate Jehovae canticum novum; laudent nomen Ipsius in chorea, cum tympano et cithara psallent Ipsi, Ps. cxlix 1, 3;
ibi `laudare cum tympano’ pro glorificare ex jucundo affectionis boni fidei, et `laudare cum cithara’ pro {16} amoeno affectionis veri 5 fidei: apud eundem,
Laudate Deum cum tympano et chorea, laudate Ipsum cum fidibus et organo, laudate Ipsum cum cymbalis soni, laudate Ipsum cum cymbalis clangoris, Ps. (x)cl 3-5;
`laudare cum tympano et chorea’ pro ex bono et vero fidei; `ex fidibus et organo’ pro ex veris et inde bono. Quia instrumenta quaelibet {16} correspondentia significabant jucunda et amoena (x)affectionum spiritualium et caelestium, inde etiam Psalmis pluribus Davidis inscriptum, {17}ac indicatum quomodo psallerentur; {18}prout super Neginoth, super Nechiloth, super Octava, Schigajon, Gitthith, (x)Muthlabben, Scheminith, (x)Schoschannim, Machalath.
@1 procedit a Domino mediate$
@2 nam bonum$
@3 exprimebant$
@4 i in naturali mundo$
@5 emoveat$
@6 ducitur ex$
@7 exque$
@8 veri et sunt boni$
@9 i non modo$
@10 sed etiam quod quaedam his, et quaedam illis$
@11 ita$
@12 sicut$
@13 jucundo$
@14 jucundo affectionis boni fidei$
@15 i similiter$
@16 i ex$
@17 quibus et$
@18 et dicitur quibus instrumentis simul$
@1 i cum agitur de Ecclesia spirituali,$
Denuo adornabis tympana tua, et exibis in (x)choream ludentium. Fiet anima illorum sicut hortus irriguus, et non addent dolere amplius, tunc laetabitur virgo in chorea, et adolescentes et senes simul, xxxi 4, 12, 13:
apud eundem,
{7}Cessabit gaudium cordis nostri, conversa est in luctum chorea nostra, Threni v 15:
apud Davidem,
Convertisti luctum meum in choream mihi, Ps. xxx 12 [A.V. 11]:
apud eundem,
Laudent nomen Ipsius in chorea, cum tympano et cithara psallent (x)Ipsi, Ps. cxlix 3, cl 4;
quod etiam gentiles in cultu suo divino {8}luserint et egerint choreas, constat in Exod. xxxii 6, 19.
2 Gaudium et laetitia dicitur, quia `gaudium’ in Verbo praedicatur de bono {9}et `laetitia’ de vero; inde in Verbo pluries dicitur gaudium et laetitia, utrumque simul, ut apud Esaiam,
Ecce gaudium et laetitia occidere bovem, xxii 13:
apud eundem,
Gaudium et laetitia assequentur, et fugient tristitia et gemitus, xxxv 10:
apud eundem,
Gaudium et laetitia invenietur in Zione, confessio et vox cantus, li 3, 11:
apud Jeremiam,
Vox gaudii et vox laetitiae, et vox sponsi et vox sponsae, (x)xxxiii 11:
apud Sachariam,
Jejunium decimi erit domui Jehudae in gaudium et laetitiam, viii 19:
apud Davidem,
Audire facies me gaudium et laetitiam, Ps. li 10 [A.V. 8];
in his locis quia `gaudium’ praedicatur de bono et `laetitia’ de vero, utrumque dicitur, alioquin fuisset una vox satis; talis est locutio sancta quae in Verbo, ex causa ut in singulis ibi sit conjugium caeleste, hoc est, boni et veri, n. 683, 793, 801, 2173, 2516, 2712, 4138 fin., 5138, 5502, 7945.
@1 i seu veri fidei$
@2 musices$
@3 in altered to e$
@4 erumpunt$
@5 i quae$
@6 celebrare Deum; inde quoque choreae etiam in Verbo memorantur, et per illas ibi significantur laetitiae affectionum veri fidei$
@7 Cessavit$
@8 luderent seu agerent$
@9 at$
Ego respondebo et cantabo Ipsi, xiv 9:
et apud Moschen,
Tunc cecinit Israel canticum hoc, Ascende fons, respondete super eo, Num. xxi 17.
@1 ex influxu$
@2 hic aliter apud illos, et illi per malum vitae facti sunt formae recipientes illorum$
@3 et malum$
@4 ideo$
@5 in singulis removent ideas personae, et de ipsa re abstracte ab illa cogitant$
@1 tentationis$
@2 S first wrote sit scientificum Ecclesiae quod nondum vitam est adeptum. He then changed to scientificum and adeptum plural forms, but not sit nor quod nor est$
@1 ea applicare$
@2 benefacere proximo, et ex corde colere Deum$
@3 famae, gloriae, honorum et lucri causa$
@4 antequam id apud se confirmat, et hoc propter vitam et propter usus bonos$
@5 Vera enim et bona sunt quae nutriunt vitam spiritualem, quae cum deficiunt vera, sitiet vita naturalis$
@6 constabit ex$
@7 , dicitur enim$
@1 indebantur$
@2 i nomen$
2 Quod tentationes attinet quas subiverunt qui ab Ecclesia spirituali, et quas subituri qui ab illa Ecclesia, sciendum quod fides nusquam implantari queat illis qui ab Ecclesia spirituali quam per tentationes, ita nec charitas, nam in tentationibus est homo in pugna contra falsum et malum; haec, nempe {1}falsum et malum, influunt in externum hominem ab infernis, bonum autem et verum influunt per internum a Domino; ita {2}ex pugna interni hominis cum externo, quae vocatur tentatio;’ et quantum tunc homo externus redigitur ad oboedientiam {3}sub interno, tantum implantatur fides et charitas; est enim externum seu naturale hominis receptaculum veri et boni ab interno; si receptaculum non {4}est accommodatum, non recipit aliquid quod influit ab interiore, sed id vel rejicit, vel exstinguit, vel suffocat, unde nulla regeneratio; inde est quod tentatio erit, ut {5}regeneretur homo, quod fit per implantationem fidei et charitatis, et sic per formationem novae voluntatis et novi intellectus; quare etiam Ecclesia Domini dicitur `pugnans’; videantur quae de his prius, n. 3928, 4249, 4341, 4572, 5356, 6574, 6611, 6657, 7090 fin., 7122, 8159, 8168, 8179, 8273, dicta et ostensa sunt.
@1 malum et falsum$
@2 est$
@3 interni$
@4 sit$
@5 implantetur fides A regeneratur homo…intellectus I$
2 Mere naturalis homo crederet quod tale nihil doloris posset causari, cogitat enim, Quid mihi cum veris, sive jucunda sive injucunda sint? si injucunda, rejiciantur; at spiritualis homo prorsus aliter sentit; jucundum vitae (c)illius est instrui in veris et illustrari in talibus quae animae ejus sunt, ita quae vitae spiritualis, quare cum (c)illa deficiunt, laborat et patitur vita {1}illa, inde dolor et anxietas; causa est quod affectio boni jugiter influat per internum hominem a Domino, et excitet in externo convenientia quae prius causata sunt jucundum affectionis veri, quae cum impugnantur a malis amoris sui et mundi, quae prius etiam ut jucunda {2}perceperat, inde conflictio jucunditatum seu affectionum, ex qua anxietas, et ex hoc indolentia et querimonia.
3 (s)Paucis dicetur quomodo {3}cum tentatione quae existit per deficientiam veri se habet: nutricio vitae spiritualis est bonum et verum, sicut nutricio vitae naturalis est cibus et potus; si deficit bonum est sicut deficit cibus, et si deficit verum est sicut deficit potus; indolentia inde se habet sicut indolentia ex fame et siti; comparatio haec est ex correspondentia, cibus enim correspondet bono, et potus vero {4}, et quia correspondentia est, etiam cibus et potus nutriunt corpus melius et convenientius, {5}cum homo ad cenam aut prandium simul {6}est in jucundo loquelae cum aliis de talibus quae {7}amat, quam cum solus absque consortio ad mensam sedet; cum homo in hoc statu est, tunc apud illum vasa recipientia cibi constricta sunt, at cum in illo statu est, tunc eadem aperta sunt; talia facit correspondentia cibi spiritualis et cibi naturalis; dicitur jucundum loquelae cum aliis de talibus quae {8}amat, quia omne id se refert ad bonum et verum, non enim datur aliquid in mundo quod non ad utrumque hoc se refert; ad bonum apud hominem se refert id quod amat, et ad verum quod instruit de bono, et sic cum illo se conjungit.(s)
@1 ejus$
@2 apperceperat$
@3 tentatio$
@4 i in spirituali mundo$
@5 dum$
@6 After loquelae$
@7 amant$
@8 amant altered to amat$
@1 verum et bonum$
@2 ita$
@3 quod$
@4 apparet$
@5 aut$
@6 unde$
@7 sint$
@1 i nunc$
@1 i de qua sequitur$
@2 annuntiatum$
Omnis qui audit Mea verba et facit ea, comparabo viro prudenti; at omnis audiens verba Mea, sed non faciens ea, comparabitur viro stulto, vii 24, 26:
apud Lucam,
Omnis qui venit ad Me, et audit sermones Meos facitque eos, monstrabo vobis cui similis {3}est, vi 47:
apud eundem,
Semen quod in terra bona, tu sunt qui in corde simplici et bono audiunt verbum, retinent, et fructum faciunt in patientia, viii 15:
apud eundem,
Jesus dixit, Mater Mea et fratres Mei tu sunt qui audiunt verbum Dei et faciunt illud, viii (x)21;
in his locis `audire’ significat {4}percipere, intelligere, et fidem habere, {5} `facere’ significat vivere secundum illa; at ubi `audire’ dicitur et non simul `facere,’ tunc `audire’ significat fidem voluntate et actu, ita oboedientiam; causa est quia quod auditur, hoc transit in visum internum qui intellectus, et ibi excipitur a voluntate, et transit sicut per circulum in actum; inde voci audire inest {6} natura significatio oboedientiae, prout audire aut auscultare alicui, videatur n. 4652-4660.
@1 illius AI$
@2 verum$
@3 sit$
@4 scire$
@5 d et i at$
@6 i quasi$
@1 A had but d nam vera fidei interiora non solum in intellectu sunt sed etiam in voluntate, et quae in voluntate sunt, illa sunt interiora, et amantur quia tunc homo afficitur illis, seu amat illa, et sunt jucunda ac beata vitae illius. This suggests that voluntates in I may be a misprint for voluntatis$
@1 vita$
@2 per statutum significatur$
@3 i per$
2 Quod `morbus’ sit malum, est quia in sensu interno {1}significantur talia quae afficiunt vitam spiritualem; morbi qui illam afficiunt sunt mala, et vocantur cupiditates et concupiscentiae; vitam spiritualem facit fides et charitas; illa vita aegrotat cum falsum est loco veri quod fidei, et malum loco boni quod charitatis; haec enim (x)perducunt illam vitam ad mortem quae vocatur mors spiritualis, {2}et est damnatio, sicut morbi perducunt vitam naturalem ad suam mortem; inde est quod per `morbum’ in sensu interno significetur malum, et per `morbos Aegyptiorum’ mala in quae illi qui in fide separata et in vita mali se conjecerunt, per quod infestaverint probos; quae mala in praecedentibus ubi de plagis in Aegypto actum est.
3 Mala {3} intelliguntur per morbos etiam alibi in Verbo, ut apud Moschen,
Si {4}custodiveris praecepta et statuta et judicia quae Ego praecipiens tibi hodie, removebit Jehovah a te omnem morbum, et omnes languores Aegypti malos, quos nosti; non ponet super te, sed dabit eos super osores tuos, Deut. vii 11, 15:
apud eundem,
Si non oboediveris voci Jehovae Dei tui, custodiendo ad faciendum omnia praecepta Ipsius et statuta Ipsius, mittet Jehovah in te maledictionem, conturbationem, et increpationem, in omni missione manus tuae quam facies, usque dum perdaris; propter malitiam operum tuorum, quibus deseruisti Me; adhaerere faciet Jehovah tibi pestem, donec consumpserit te desuper terra; percutiet te Jehovah tabe, et febri calida, et febri ardente, et febri aestuante, et siccitate, et uredine, et aurigine, quae persequentur te, usque dum pereas: percutiet te Jehovah ulcere Aegypti, et {5}haemorrhoidis, et scabie, et prurigine, ut non possis sanari: percutiet te Jehovah furore, et caecitate, et stupore cordis: fies insanus ab aspectu oculorum tuorum: percutiet te Jehovah ulcere malo, super genubus, et super femoribus, a quibus non possis sanari, a vola pedis tui usque ad verticem tuum: rejiciet in te omnem languorem Aegypti, etiam omnem morbum et omnem plagam, quae non scripta in libro Legis hujus: dabit tibi Jehovah cor trepidans, consumptionem oculorum, et dolorem animae, Deut. xxviii 15, 20-22, 27, 28, 34, 35, 60, 61, 65;
per omnes morbos hic nominatos significantur morbi spirituales, (x)qui sunt mala destruentia vitam voluntatis boni et falsa destruentia vitam intellectus veri, verbo, destruentia vitam spiritualem quae est fidei et charitatis; morbi naturales etiam talibus correspondent, nam omnis morbus in genere humano est inde, quia ex peccato, n. 5712, 5726; unusquisque etiam morbus correspondet suo malo; causa est quia omne vitae hominis est ex spirituali mundo; quare si vita ejus spiritualis aegrotat, etiam derivatur inde malum in vitam naturalem, {6}quod ibi fit morbus; videantur quae de correspondentia morborum cum malis ab experientia, n. 5711-5727.
4 Similia per `morbos’ {7} significantur alibi, ut apud Moschen,
Coletis Jehovam Deum vestrum, ut benedicat pani tuo et aquis tuis, et amoveam morbum e medio tui, Exod. xxiii 25:
apud eundem,
Si statuta Mea reprobaveritis, sique judicia Mea fastidiverit anima vestra, ut non faciatis omnia praecepta Mea, dum irritum feceritis foedus Meum, mandabo super vobis terrori, cum tabe et cum ardente febri, quae consumptura oculos et cruciatura animam, Lev. xxvi 15, 16;
{8}`tabes’ pro {9}decrescentia veri et {10}increscentia falsi; `ardens febris’ pro cupiditate mali: porro apud Esaiam,
Quare addetis recessionem? totum caput in morbum, et totum cor languidum; a vola pedis usque ad caput non in eo integritas, vulnus, et cicatrix, et plaga recens; non expressa, et non obligata, et non emollita (x)oleo, i [5,] 6;
quod hic per `morbum, vulnus, cicatricem, et plagam’ intelligantur peccata, {11}neminem latet’: similiter apud Ezechielem,
Vae pastoribus Israelis! oves infirmas non confirmastis, (x)aegrotam non sanastis et fractam non obligastis, xxxiv [2,] 4:
apud Davidem,
Iniquitates meae transiverunt caput meum, computruerunt, contabuerunt vulnera mea, propter stultitiam meam, nam intestina mea repleta sunt ardore, nec integritas in carne mea, Ps. xxxviii 5-7, [8] [A.V. 4-7].
5 Quia per `morbos’ significantur vitia et mala vitae spiritualis, idcirco per morborum varia genera significantur etiam varia genera vitiorum et malorum illius vitae; quod per `pestem’ significetur vastatio boni et veri, videatur n. 7102, 7505; et quod per `lepram’ profanatio veri, n. 6963. Quod in genere per `morbos’ significentur peccata, constare etiam potest apud Esaiam,
Vir dolorum, et notus morbi; unde quasi occultatio facierum ab Ipso; contemptus ut non reputaverimus Ipsum; verumtamen morbos nostros Ille tulit, et dolores nostros portavit, et per vulnera Ipsius sanitas data nobis, liii 3-5;
ubi de Domino.
6 Quia `morbi’ repraesentabant iniqua et mala vitae spiritualis, idcirco per morbos quos Dominus sanavit (x)significatur liberatio a {12} variis generibus mali et falsi quae Ecclesiam et humanum genus infestabant, et quae mortem spiritualem {13}inductura essent; miracula enim Divina a miraculis aliis distinguuntur per id quod illa involvant et spectent status Ecclesiae et regni caelestis; propterea miracula Domini imprimis fuerunt sanationes morborum; haec intelliguntur per Domini verba ad discipulos a Johanne missos,
Annuntiate Johanni quae auditis et videtis; caeci vident et claudi ambulant, leprosi mundantur et surdi audiunt, mortui resurgunt et pauperes audiunt evangelium, Matth. xi 4, 5;
inde est quod toties dicatur quod Dominus `omnem morbum et languorem populi sanaverit,’ {14} Matth. iv 23, ix 35, xiv 14, 35, 36; Luc. iv 40, v 15, vi 17, vii 21; Marc. i 32-34, iii 10.
@1 intelliguntur$
@2 estque$
@3 i quoque$
@4 custodias$
@5 haemorrhoidibus AI Cp Sch$
@6 quae$
@7 i et aegritudines$
@8 tales I$
@9 deficientia$
@10 inductione$
@11 patet$
@12 i Domino e$
@13 inducerent$
@14 i ut$
Ego occido et vivifico, percutio et sano, Deut. (x)xxxii 39:
apud Jeremiam,
Sana me, Jehovah, ut saner, serva me ut server, xvii 14:
apud eundem,
Ascendere faciam sanitatem tibi, et a plagis tuis sanabo te, xxx 17:
apud Davidem,
Totum cubile ejus vertisti in morbo ejus; ego dixi, Jehovah, miserere mei, sana animam meam, quia peccavi Tibi, Ps. xli 4, 5 [A.V. 3, 4];
praeter multis aliis in locis, ut Esai. vi 10, liii 5, lvii 18, 19; Jer. iii 22, xvii 14; Hos. vi 1, vii 1, xi 3, xiv 5; Sach. xi 16; Ps. xxx 2; et alibi; et quia `sanare’ id significabat, etiam Dominus Se {2}vocat `medicum’,
Non opus habent valentes medico sed male habentes; non veni vocare justos sed peccatores ad paenitentiam, Matth. ix 12, 13; Marc. ii 17; Luc. v 31, 32.
@1 S first wrote morbus significat malum then he made morbus and malum plural, but not significat$
@2 vocavit$
@1 quod sicut alia loca, quo venerunt filii Israelis, involvant statum et quale rei, de qua ibi agitur, de qua$
@2 tentationem$
@3 i a Domino$
@4 i inde$
@5 After fuit$
@6 aperta est$
@1 i etiam$
@2 eadem verba$
Accipietis vobis in die primo fructum arboris honoris, spathas palmarum, et ramum arboris densae, et salices torrentis; et laetemini coram Jehovah Deo vestro septem diebus, Lev. xxiii 40;
per `fructum arboris honoris’ significatur bonum caeleste; per `palmas’ bonum spirituale seu bonum veri; per `ramum arboris densae’ verum scientificum; et per `salices torrentis’ vera infima {3}naturalis; ita per quattuor illa significantur omnia bona et vera in suo ordine.
2 Quod `palmae’ {4}festivitatem sanctam quae ex bono significaverint, constat quoque ex his apud Johannem,
Multa turba quae venerat ad festum, cum audirent quod veniret Jesus in Hierosolymam, sumpserunt termites palmarum, et iverunt obviam Ipsi, et clamaverunt, Osanna, benedictus qui venit in nomine Domini, Rex Israelis, xii 12, 13:
et apud eundem in Apocalypsi,
Vidi, cum ecce turba multa, stantes coram throno et coram Agno, induti stolas albas, et palmae in manibus illorum, vii 9:
{5} apud Joelem,
Vitis exaruit et ficus languet, malus punica, etiamque palma, exaruit omne gaudium de filiis hominis, {6} i 12:
apud Davidem,
Justus sicut palma florebit, sicut cedrus in Libano crescet, Ps. xcii 13 [A.V. 12];
hic `palma’ pro bono et `cedrus’ pro vero.
3 Quia `palma’ significat bonum, etiam significat sapientiam, nam sapientia est boni; illam significabant palmae quae una cum cherubis et floribus sculptae {7}fuerunt super parietibus templi; `templum’ enim significabat Ipsum Dominum, et in sensu repraesentativo caelum, n. 2777, 3720, `cherubi, palmae, et flores’ super parietibus significabant providentiam, sapientiam, et intelligentiam, quae a Domino, ita {8}omnia quae caeli sunt; quod illa parietibus templi insculpta sint, constat in Libro 1 Regum,
Salomo omnes parietes domus in circuitu sculpsit aperturis sculpturarum cheruborum et palmarum, et aperturis florum; et super binas fores ex lignis olei, sculpsit sculpturas cheruborum et palmarum et aperturas florum; et obduxit auro, ita ut diduceret super cherubos et super palmas aurum, vi 29, 32;
per `sculpturas’ illas repraesentatus est status caeli, per `cherubos’ Providentia Domini, ita quod ab Ipso omnia; quod `cherubi’ sint providentia {9}, videatur n. 308, per `palmas’ sapientia quae est boni a Domino, et per `flores’ intelligentia quae est veri ab Ipso; per `aurum’ quo obducebantur cherubi et palmae, significabatur bonum amoris, quod in caelis est {10}universaliter regnans; {11}quod aurum sit bonum amoris, videatur n. 113, 1551, 1552, 5658; {12}ideo quoque, ubi de novo templo, per quod significatur caelum Domini, agitur apud Ezechielem, {13} dicitur quod
Cherubi et palmae essent super parietibus ubique, xli 17, 18, 20, 25, 26.
@1 significabantur$
@2 sanctis laetificationibus$
@3 naturalia$
@4 laetificationem$
@5 i et$
@6 i Joel$
@7 erant$
@8 illa$
@9 i Domini$
@10 universale$
@11 These words, though omitted here, appear, except for videatur, in a deleted coming after the quotation from 1 Kings vi 29, 32.$
@12 inde$
@13 i etiam$
@1 tum$
@2 se applicant altered to applicantur$
@3 i enim$
@4 After tentationem$
Porro a spiritibus qui ex illa tellure {1}, informatus sum de variis quae apud incolas ibi, ut de (t)illorum gressu, de cibis, {2}et domiciliis, et similibus. Quod gressum illorum concernit, non ambulant erecti sicut incolae hujus telluris et plurium aliarum, nec repunt more animalium, sed cum gradiuntur, adjuvant se palmis et alternis vicibus se ad dimidium super pedes elevant, et quoque in gradiendo quovis tertio passu facie spectant ad latus et post se, et tunc etiam paulum inflectunt corpus quod fit repente, nam apud illos indecorum est ab aliis (x)spectari quam a facie.
@1 i sunt$
@2 de$
@1 superiore parte corporis erecta$
@2 ibi$
@1 i maxime$
@2 ut$
@3 habet$
@4 et$
@5 mentis$
@6 , unde$
@1 quam maxime$
@2 supra$
@3 eorum maxima$
@1 Curae illorum perpaucae sunt de mundanis$
@2 non enim$
@1 illi$
@1 subjecta seu emissarios$
@1 tam mali fuerint corde, sed aliter loquuti ore, lucri et honoris aucupandi causa$
@2 adigantur$
@3 potuisset$
@1 agant aut loquerentur$
@1 et$
FINIS
PARTIS (x)SEXTAE
CAPUT DECIMUM SEXTUM
DOCTRINA CHARITATIS
@1 i Libri$
Qui vult salvari confitebitur peccata sua et paenitentiam aget.
@1 vivere$
@1 After ope$
@1 i tunc$
@2 hi status illi sunt$
Quando immundus spiritus exit ex homine, perambulat arentia loca quaerens requiem, sed non invenit; tunc dicit, Revertar in domum meam unde exivi; cumque venit, et reperit illam vacuam, et scopis purgatam, et ornatam sibi, tunc abit et adjungit sibi septem alios spiritus pejores se, et ingressi habitant ibi; et fiunt posteriora hominis pejora primis, Matth. xii 43-45.
CAPUT XVI
1. Et profecti sunt ex Elim, et venerunt omnis coetus filiorum Israelis ad desertum Sin, quod inter Elim et inter Sinai, in quintodecimo die, mensi secundo, ad exire illorum e terra Aegypti.
2. Et murmurabant omnis coetus filiorum Israelis contra Moschen et contra Aharonem in deserto.
3. Et dixerunt ad illos filii Israelis, Quis dabit? mortui fuissemus manu JEHOVAE in terra Aegypti, in sedendo nos ad ollam carnis, in edendo nos panem ad satietatem; quia eduxistis nos ad desertum hoc, ad occidendum omnem congregationem hanc fame.
4. Et dixit JEHOVAH ad Moschen, Ecce Ego pluere faciens vobis panem e caelo, et exibit populus, et colligent verbum diei in die suo, propterea ut tentem illum, num ambulat in lege Mea, si non.
5. Et erit in die sexto, et praeparent quod adduxerunt, et erit duplum super quod colligent die die.
6. Et dixit Moscheh et Aharon ad omnes filios Israelis, Vesperi et cognoscetis quod JEHOVAH eduxerit vos e terra Aegypti.
7. Et mane et videbitis gloriam JEHOVAE, in audire Ipsum murmurationes vestras contra JEHOVAM; et nos quid quod murmuretis contra nos?
8. Et dixit Moscheh, In dare JEHOVAM vobis in vespera carnem ad edendum, et panem in matuta ad satiandum; in audire JEHOVAM murmurationes vestras, quibus vos murmurantes contra Ipsum; nos quid? non contra nos murmurationes vestrae, quod contra JEHOVAM.
9. Et dixit Moscheh ad Aharonem, Dic ad omnem coetum filiorum Israelis, Appropinquate coram JEHOVAH, quia audivit murmurationes vestras.
10. Et fuit ut loqui Aharon ad omnem coetum filiorum Israelis, et respexerunt ad desertum, et ecce gloria JEHOVAE visa in nube.
11. Et locutus est JEHOVAH ad Moschen, dicendo,
12. Audivi murmurationes filiorum Israelis; loquere ad illos, dicendo, Inter vesperas comedetis carnem, et in matuta satiabimini pane, et cognoscetis quod Ego JEHOVAH DEUS vester.
13. Et factum in vespera, et ascendit selav, et obtexit castra; et in matuta fuit positio roris circum castra.
14. Et {1}ascendit positio roris, et ecce super facies deserti minutum rotundum, minutum sicut pruina super terra.
@1 descendit altered to ascendit then d, i and d desiit i desiit again. cp n. 8450, 8456$
15. Et viderunt filii Israelis, et dixerunt vir ad fratrem suum, Man hoc? quia non sciverunt quid hoc; et dixit Moscheh ad illos, Hoc panis quem dedit JEHOVAH vobis ad edendum.
16. Hoc verbum quod praecepit JEHOVAH, Colligite de eo, quisque ad os edere sui, omerem ad caput, numerum animarum vestrarum, quisque ei qui in tentorio suo, accipite.
17. Et fecerunt ita filii Israelis, et collegerunt redigens ad numerosum et ad paucum.
18. Et mensi sunt omere, et non superfluum fecit numeroso, et pauco non defuit; quisque ad os edere sui collegerunt.
19. Et dixit Moscheh ad illos, Quisque ne residuum faciat de illo usque ad mane.
20. Et non audiverunt ad Moschen, et residuum fecerunt viri ex illo usque ad mane, et vermiculavit vermes, et computruit; et succensuit super illos Moscheh.
21. Et collegerunt illud mane mane, quisque secundum os edere sui; et incaluit sol et liquefactum est.
22. Et fuit in die sexto collegerunt panem duplum, duos omeres uni; et venerunt omnes principes coetus, et indicaverunt Moschi.
23. Et dixit ad illos, Hoc quod locutus JEHOVAH, Requies, sabbatum sanctum JEHOVAE cras; quod coquetis coquite, et quod (x)elixabitis elixate, et omne superfluum reponite hoc vobis ad custodiam usque ad mane.
24. Et reposuerunt illud ad mane, quemadmodum praecepit Moscheh, et non computruit, et vermis non fuit in illo.
25. Et dixit Moscheh, Comedite illud hodie, quia sabbatum hodie JEHOVAE; hodie non invenietis illud in agro.
26. Sex diebus colligetis illud, et in die septimo sabbatum, non erit in eo.
27. Et fuit in die septimo exiverunt e populo ad colligendum, et non invenerunt.
28. Et dixit JEHOVAH ad Moschen, Quousque renuitis custodire praecepta Mea, et leges Meas?
29. Videte quia JEHOVAH dedit vobis sabbatum, propterea Ille dat vobis in die sexto panem duorum dierum; quiescite quisque sub se, ne exeat quisquam e loco suo in die septimo.
30. Et quieverunt populus in die septimo.
31. Et vocaverunt domus Israelis nomen ejus man; et hoc sicut semen coriandri album, et sapor ejus sicut placentae in melle.
32. Et dixit Moscheh, Hoc verbum quod praecepit, JEHOVAH, Imple omerem ex illo ad custodiam generationibus vestris, propterea ut videant panem quo cibavi vos in deserto, in educere Me vos e terra Aegypti.
33. Et dixit Moscheh ad Aharonem, Accipe urnam unam, et da ibi plenitudinem omeris man, et repone illud coram JEHOVAH, ad custodiam generationibus vestris.
34. Quemadmodum praecepit JEHOVAH ad Moschen, et reposuit illud Aharon coram Testimonio ad custodiam.
35. Et filii Israelis comederunt man quadraginta annis, usque ad venire illos ad terram habitatam; man comederunt usque ad venire illos ad terminum terrae Canaanis.
36. Et omer decima pars ephae illud.
Actum est in praecedente capite de altera tentatione illorum qui ab Ecclesia spirituali, quae fuit inde quod {1}verum apperciperetur injucundum; in hoc capite in sensu interno agitur de tertia tentatione, quae est inde quod deficiat bonum; per defectum panis et carnis, de quo murmurabant filii Israelis, significatur defectus boni; consolatio post tentationem significatur et describitur per mannam, quam {2}acceperunt, et per selav; manna est bonum spirituale; quod hoc illis datum sit a Domino continue, et absque ulla illorum cura et ope, significatur per quod mannam quotidie acceperint, et si colligerent plus, quod innatus sit vermis.
@1 deficeret$
@2 postea receperunt$
Vers. 1. Et profecti sunt ex Elim, et venerunt omnis coetus filiorum Israelis ad desertum Sin, quod inter Elim et inter Sinai, in quintodecimo die, mensi secundo, ad exire illorum e terra Aegypti. `Et profecti sunt ex Elim’ significat successivum: `et venerunt omnis coetus filiorum Israelis ad desertum Sin’ significat ad statum alium tentationis: `quod inter Elim et inter Sinai’ significat continuum et quale: `in quintodecimo die, mensi secundo’ significat statum respective: `ad exire illorum e terra Aegypti’ significat ad statum illorum cum primum (x)liberati ab infestationibus.
@1 sint I$
Effundam excandescentiam Meam super Sin robur Aegypti, et exscindam multitudinem No; et dabo ignem in Aegypto; dolendo dolebit Sin, et No erit ad perrumpendum, et Noph hostibus quotidie; juvenes Aven et (x)Pi-Beseth gladio cadent, et illae in captivitatem abibunt; et in (x)Thechapneches obtenebratus dies erit, quando fregero ibi juga Aegypti, xxx 15-18;
agitur hic de illis qui in scientificis sunt, et inde excludunt falsa ex 2 quibus mala; `Aegyptus’ ibi est scientificum, `Sin’ est malum quod ex falso, et `No’ est falsum ex quo malum; quod altior hic sensus lateat quam qui in littera exstat, cuivis constare potest solum ex eo quod Verbum Divinum sit; nisi sensus (t)inibi altior, vix aliquis qui capi {2}potest foret, minus sensus in quo sanctum; inde patet manifeste quod nomina ibi sint res, et quod ex illis resultet sensus communis, qui Verbo, quod ex {3}Jehovah, dignus est; qui Verbum agnoscit Divinum, hoc nequaquam negare potest, modo velit ex ratione cogitare, {4}aut ex intellectu (x)aliquantisper illustrato concludere.
@1 i illorum$
@2 possit$
@3 Divino$
@4 et$
@1 After significat$
@1 i quod$
@2 i videatur$
2 Qui non instructi sunt de regeneratione hominis autumant quod homo regenerari queat absque tentatione, et quidam quod regeneratus sit quando unam tentationem subierat; sed sciendum quod absque tentatione nullus regeneretur, et quod plures tentationes succedant una post alteram; causa est quia regeneratio fit ob {1} finem ut vita veteris hominis moriatur, et vita nova quae caelestis insinuetur; inde constare potest quod omnino pugna erit, vita enim veteris hominis resistit, nec vult exstingui, et vita novi hominis non potest intrare nisi ubi vita veteris exstincta est; inde patet quod utrinque pugna sit, et ardens, quia pro vita; qui ex rationali illustrato cogitat, inde potest 3 videre et percipere quod regenerari nequeat homo absque pugna, hoc est, absque tentatione spirituali; tum quoque quod non regeneretur per unam tentationem sed per plures; sunt enim perplura genera mali quae jucundum vitae prioris, hoc est, vitam veterem, fecerunt; omnia illa mala non possunt semel et simul domari, inhaerent enim pertinaciter, nam irradicata sunt {2}parentibus a multis retro saeculis, et inde innata homini, et confirmata per (x)actualia mala ex semet ab infantia; haec mala omnia sunt e diametro opposita bono caelesti quod insinuandum, et quod faciet vitam (x)novam {3}.
@1 i illum$
@2 After saeculis$
@3 i, inde acerbitas pugnae$
@1 mori enim$
@2 i privari bono et vero, et$
Viri qui cogitant iniquitatem, et consulunt consilium malitiae in urbe hac, dicentes, Non prope est; ipsa olla est, nos caro; quare sic dixit Dominus Jehovih, Confossi vestri quos posuistis in medio illius, hi caro, ipsa vero olla, xi [2,] 3, 7;
hic `olla’ pro urbe seu populo ibi, et `caro’ pro malo, nam `confossi,’ qui dicuntur `caro,’ sunt apud quos {4}bonum et Verum exstinctum est, n. 4503: apud eundem, 2
(x)Paraboliza contra domum rebellionis parabolam, et dic ad illos, Sic dixit Dominus Jehovih, Appone ollam, appone etiamque affunde frusta in illam, omne frustum bonum, femur et umerum, electione ossium imple; dixit Dominus Jehovih, Vae urbi sanguinum, ollae cujus spuma in illa, et cujus spuma non exiit ex illa! xxiv 3-6;
hic `olla’ pro urbe seu populo ibi, in quo malum profanationis boni, bonum quod caro ibi est `femur et umerus,’ malum est `spuma’ inde, profanatio boni est `spuma’ remanens, {5}ideo quoque `urbs sanguinum’ vocatur: apud Jeremiam, 3
Dixit Jehovah ad Jeremiam, Quid tu vides? dixi, Ollam exsufflatam ego video, cujus facies versus septentrionem; tunc dixit Jehovah, A septentrione aperietur malum super omnes habitatores terrae, i 11-14;
`olla exsufflata’ pro populo quem falsa occuparunt, `septentrio’ pro sensuali et (x)corporeo hominis, e quo malum scaturit; agitur hic de Ecclesiae fine, quando externum, proinde {6}sensuale et corporeum, et cum illis falsum et malum, {7}dominantur, nam Ecclesia Domini ab interno vadit successive ad externum, et tunc exspirat: apud Sachariam, 4
In die illo erit super tintinnabulis equorum, Sanctitas Jehovae; et erunt ollae in domo Jehovae sicut crateres coram altari; et erit omnis olla in Hierosolyma et Jehudah, sanctitas Jehovae Zebaoth, et venient omnes sacrificantes, et sument de illis, et coquent in illis, xiv 20, 21;
agitur hic de salvatione fidelium; fideles sunt `ollae,’ ita dicti (c)a receptione boni a Domino, inde vocatur olla `sanctitas Jehovae’; `tintinnabula equorum, super quibus Sanctitas,’ sunt vera correspondentia bono. Quia `ollae’ sunt recipientia et continentia boni, ideo etiam illae cum reliquis vasis altaris confectae erant ex aere, Exod. xxxviii 3, nam `aes’ significat bonum naturalis, n. 425, 1551.
5 Etiam per `ollam’ {8}significatur doctrina ex eo quod {9}contineat bonum et verum Ecclesiae; {10}doctrina significatur per `ollam,’ in qua {11}ex jussu Elisaei pulmentum coquebatur filiis prophetarum, de qua ita in Libro 2 Regum,
(x)Elischah rediit ad Gilgalem cum fames in terra, cum filii prophetarum sederent coram illo; dixit puero suo, Appone ollam magnam, et coque pulmentum filiis prophetarum; exivit unus in agrum ad colligendum olera, et invenit vitem agri, et collegit de illa colocynthidas agri, et concidit in ollam pulmenti; cum comederent de pulmento, clamarunt, Mors in olla, vir Dei! sed dixit ut acciperent farinam, quam jecit in ollam, et dixit, Effunde populo et comedant; tunc non fuit res mala in olla, iv 38-42;
sciendum quod miracula Divina omnia involvant talia quae sunt regni Domini (c)et Ecclesiae, n. 7337, 8364, et quod {12}`Elisaeus’ repraesentet Verbum Domini, {13} n. 2762, {14}et `prophetae’ {15} doctrinas inde, n. 2534, 7269; inde patet quid Ecclesiae repraesentatum est per hoc miraculum, (t)nempe quod bonum {16}Ecclesiae falsificatum fiat bonum per verum e Verbo; `fames’ est defectus cognitionum veri et boni, `olla’ est doctrina, `pulmentum’ bonum {17} ritualium externorum Ecclesiae Judaicae, `colocynthides ex vite agri’ {18}est falsificatio, `farina’ est verum e Verbo, n. 2177, ex quo illud falsificatum, quod est `mors in olla,’ fit bonum. Quod `ollae’ significent continentia boni, est quia inter vasa utensilia {19}erant in quibus {20}praeparabatur cibus, et per `cibum’ (c)ac omnia ejus genera significantur talia quae nutriunt animam, ita affectiones boni et veri, n. 681, 1480, 3114, 4792, 5147, 5293, 5340, 5342, 5576, 5410, 5915.
@1 quoque per illam$
@2 i ipse$
@3 aut$
@4 verum et bonum$
@5 inde$
@6 corporeum et sensuale$
@7 dominatur$
@8 significantur doctrinae$
@9 contineant$
@10 doctrinae significantur$
@11 Elischah pulmentum coxit$
@12 Elischah$
@13 i videatur$
@14 d et i quodque$
@15 i repraesentent$
@16 doctrinae$
@17 i ejus imprimis$
@18 sunt falsa ibi injecta$
@19 sunt$
@20 praeparatur$
Cibabo oppressores tuos carne illorum, et sicut musto sanguine (c)eorum inebriabuntur, xlix 26;
2 `cibare carne’ pro opplere malo suo {1}: apud Jeremiam,
Maledictus vir qui confidit in homine, et ponit carnem brachium suum, a Jehovah autem recedit cor ejus, xvii 5;
`ponere carnem brachium suum’ pro confidere propriae potentiae; inde edere carnem brachii sui pro confidere sibi, Esai. ix 19 [A.V. 20]: apud Esaiam,
Aegyptus homo et non Deus, et equi ejus caro et non spiritus, xxxi 3;
`equi Aegypti’ pro scientificis ex intellectuali perverso, n. 6125, `caro’ pro mortuo, `spiritus’ pro vivo; inde filii Aegypti dicuntur magni carne, Ezech. xvi 26; mortuum dicitur ex malo, nam ex malo mors spiritualis, et vivum dicitur ex bono, nam ex bono vita spiritualis: inde est quod `caro’ et `spiritus’ in Verbo sibi opponantur, ut apud Johannem, 3
Quod natum ex carne caro est, et quod natum a spiritu spiritus est, iii 6:
apud eundem,
Spiritus est qui vivificat, caro non prodest quicquam, verba quae Ego loquor vobis, spiritus sunt et vita sunt, vi 63:
in Libro Geneseos,
Dixit Jehovah, Non arguet spiritus Meus hominem in perpetuum, eo quod ille caro, vi 3;
`caro’ ibi pro proprio hominis: similiter apud Matthaeum,
Jesus dixit, Beatus es Simon, fili Jona, quia caro et sanguis non revelavit, sed Pater Meus qui est in caelis, xvi 17:
et apud Johannem,
Quotquot receperunt, dedit illis potestatem ut filii Dei essent, credentibus in nomen Ipsius, qui non e sanguinibus neque e voluntate carnis neque e voluntate viri, sed ex Deo nati sunt, i 12, 13;
`voluntas carnis’ pro proprio voluntario, {2} `voluntas viri’ pro proprio intellectuali, `filii Dei’ pro regeneratis; et qui regenerantur, omnes vivificantur ex proprio Domini, quod est {3} Caro et Corpus Domini, estque ipsum Bonum Divinum.
4 Quia caro in opposito sensu est proprium hominis, ita malum, etiam est concupiscentia, nam vita carnis, quae corporis est propria, non est nisi quam voluptas sensuum, {4}jucunditas appetituum, (c)et concupiscentia; quod `caro’ sit concupiscentia, constat ab his apud Moschen,
Colluvies quae in medio populi concupiverunt concupiscentiam, unde iterarunt et fleverunt filii Israelis, et dixerunt, Quis cibabit nos carne? nunc anima nostra arida est, non quicquam nisi quod ad man oculi nostri: et dixit Jehovah ad Moschen, Ad populum dices, Sanctificate vos in crastinum, ut comedatis carnem; flevistis enim in auribus Jehovae, dicendo, Quis cibabit nos carne, quia melius nobis in Aegypto? dabit Jehovah vobis carnem ad edendum; ad (x)mensem dierum, usque dum exibit e naso vestro, et fuerit vobis fastidio. Caro adhuc inter dentes illorum, antequam deglutiretur, cum ira Jehovae exarsit in populum, et percussit Jehovah in populo plagam magnam valde; unde vocavit nomen loci illius sepulcra concupiscentiae, quia ibi sepeliverunt populum concupiscentes, Num. xi 4, 6, [16,] 18, 20, 33, 34.
Ex his nunc patet quid per `sedere ad ollam carnis in terra Aegypti’ significatur, quod nempe vita secundum libitum et sicut {5}concupiverint, ita vita proprii.
@1 i, et inebriare sanguine pro falso$
@2 i et$
@3 i in supremo sensu$
@4 jucundum$
@5 concupiverint$
@1 ex$
@2 i ibi$
@3 i est$
@1 liberari$
@1 tentationum$
2 Quomodo cum hoc se habet, paucis dicendum: cum bonum charitatis insinuandum est, quod vitam spiritualem {3}facit, tunc removetur jucundum voluptatum, quod fecerat vitam naturalem; cum hoc jucundum removetur, tunc homo in tentationem venit; credit enim, si privatur jucundo voluptatum, quod deprivetur omni vita, nam vita ejus naturalis in illo jucundo aut bono, ut id vocat, constitit; sed nescit quod cum removetur hoc vitae, loco ejus insinuetur a Domino jucundum et bonum spirituale; hoc bonum est quod per `mannam’ significatur; prius bonum seu jucundum intelligitur per `carnem et panem in terra Aegypti,’ ac privatio ejus per `famem.’
3 At probe observandum quod homo qui regeneratur {4}non privetur jucundo voluptatum corporis et animi, hoc enim jucundo post regenerationem plene fruitur, et plenius quam prius, sed in inversa ratione; {5}jucundum voluptatum ante regenerationem fuit omne vitae illius, at post regenerationem bonum charitatis fit omne vitae, et tunc jucundum voluptatum inservit pro medio et pro ultimo plano in quo bonum spirituale cum suo felici et beato terminatur; cum itaque invertendus est ordo, tunc prius jucundum voluptatum exspirat et fit nullum, et novum ex spirituali origine loco ejus insinuatur.
@1 i tunc$
@2 i, ex qua laborat vita illa$
@3 faciat$
@4 nusquam$
@5 jucundum voluptatum quod ante regenerationem fuit omne vitae illius et finis, usque adeo ut exstinxerit bonum vitae spiritualis, at post regenerationem bonum charitatis fit omne vitae ejus et finis$
@1 i quod$
@1 quoque$
@2 ex quo constare potest$
@3 i etiam$
@4 ut quoque$
@5 cum Deo; similiter$
@6 quod ambulare et ire sit$
@7 sint$
@1 septimum altered to septimus$
@1 dum$
@2 mane$
@3 commesio (comesus or comestio intended)$
@1 After universo$
@2 ad quae omnia vitae ejus se referunt$
@3 significet$
2 Quod `vesperi’ sit finis status prioris, est quia status mutationes in altera vita se habent sicut tempora diei in mundo, nempe sicut mane, meridies, vespera, et nox, seu diluculum, ac iterum mane; sciendum quod in mundo spirituali perpetuae mutationes status sint, et quod omnes qui ibi illos percurrant; causa est ut {2}jugiter perficiantur, nam absque statuum mutationibus seu absque variis ordine sibi {3}continue succedentibus non {4}perficiuntur qui ibi; statuum mutationes quae ordine sibi succedunt, sicut tempora diei et tempora anni, nusquam prorsus eadem redeunt, sed variatae; principium cujusvis status correspondet mane in terra, et quoque in Verbo aliquoties intelligitur per mane; finis autem cujusvis status correspondet vesperae, et dicitur quoque aliquoties in Verbo vespera; cum mane est, tunc in amore sunt, cum meridies tunc in luce seu in vero sunt, cum autem vespera est, tunc in obscuro {5} quoad vera, et in quodam frigore quoad bona, nam tunc in jucundo amoris naturalis sunt; hoc jucundum est quod significatur per `selav’ quod acceperunt in vespera, et bonum est quod significatur per `mannam’ quam acceperunt quovis mane.
3 Ex his {6} constare potest quid `vespera’ {7}significat, quod nempe finem status {8}rei de qua agitur; {9}inde quoque finem status Ecclesiae; sed videantur quae prius de significatione vesperae ostensa sunt; quod in altera vita sint vices statuum sicut in mundo vices temporum, n. 5672, 5962, 6110. Quod `vespera’ sit finis Ecclesiae prioris, et `mane’ principium novae, n. 2323, 7844; inde quod `vespera’ et `mane’ sit Adventus Domini, n. 7844. Quod in caelo sit vespera et diluculum ante mane, non autem nox, quae in inferno, n. 6110.
@1 infestationum statu qui per terram Aegypti significatur$
@2 continue$
@3 Before ordine$
@4 aliquid perficitur; status$
@5 i sunt$
@6 i nunc$
@7 significet IT$
@8 applicati ad rem$
@9 ita$
2 Dicitur quod `mane visuri gloriam Jehovae’ quia ortus solis et inde lux, quae in caelo visum angelicum et externum et internum illustrat, consequenter praesentia et Adventus Domini, qui in caelo est Sol, correspondet tempori matutino in terra, et significatur hic per `mane’; lux illa ex sole tunc, quae est Divinum Verum procedens a Domino, ita Dominus, est gloria; {4}ex his patet quod per `gloriam’ significetur praesentia et Adventus Domini; quod {5}haec sint gloria, etiam constat ex {6}pluribus locis in Verbo, ut apud Moschen,
Obtexit nubes montem, et habitavit gloria Jehovae super monte Sinai; et obtexit illum nubes sex dies: species gloriae Jehovae erat sicut ignis comedens in capite montis ante oculos filiorum Israelis, Exod. (x)xxiv 15-18;
patet quod praesentia Jehovae, hoc est, Domini, apparens sicut nubes et sicut ignis super monte, hic {7}dicatur `gloria Jehovae’: {8}apud eundem,
Obtexit nubes tentorium conventus, et gloria Jehovae implevit tabernaculum; nec potuit Moscheh intrare in tentorium conventus, eo quod habitaret super eo nubes, et gloria Jehovae impleret tabernaculum, Exod. xl 34, 35;
hic quoque praesentia Domini apparens ut nubes dicitur `gloria’:
apud eundem, 3
Ingressus est Moscheh et Aharon in tentorium conventus, et exiverunt et benedixerunt populo; tunc apparuit gloria Jehovae erga universum populum, Lev. ix 23, 24:
apud eundem,
Gloria Jehovae apparuit in tentorio conventus coram omnibus filiis Israelis, Num. xiv 10-12;
pariter xvi 19, xvii 7 [A.V. xvi 42]: in Libro 1 Regum,
Nubes implevit domum Jehovae ita ut non potuerint sacerdotes stare ad ministrandum propter nubem, quia implevit gloria Jehovae domum Jehovae, viii 10, 11:
apud Johannem,
Impletum est Templum fumo, (x)ex gloria Dei et virtute Ipsius, ita ut nemo posset ingredi in Templum, Apoc. xv 8:
apud eundem,
Ostendit mihi civitatem magnam, sanctam Hierosolymam descendentem a caelo e Deo, habentem gloriam Dei: civitas non opus habet sole, neque luna, ut luceant in ea; gloria Dei illustrat illam, et lucerna illius Agnus, Apoc. xxi 10, 11, (x)23;
hic `gloria Dei’ manifeste pro luce a Domino, quae est Divinum Verum procedens ab Ipso, ita praesentia Domini, nam Dominus in Vero quod ab Ipso est praesens.
4 Quod `gloria Jehovae’ sit praesentia (d)Ipsius, adhuc constat apud Moschen,
Dixit Moscheh ad Jehovam, Ostende mihi, quaeso, gloriam Tuam; cui dixit, Ego praeterire faciam omne bonum Meum coram te, et cum praeteribit gloria Mea, fiet ut ponam te in foramine petrae, et obtegam manum Meam super te. usque dum praeterivero; ubi vero removero manum Meam, videbis posteriora Mea, et facies Meae non videbuntur, Exod. xxxiii 18 ad fin.;
hic quoque `gloria Jehovae’ {9}manifeste pro praesentia Ipsius: apud Matthaeum,
Discipuli dixerunt ad Jesum, Dic nobis quodnam signum Tui adventus; dixit {10}Jesus, Tunc apparebit signum Filii hominis, et videbunt Filium hominis venientem in nubibus caeli cum virtute et gloria, xxiv 3, 30;
agitur hic de ultimo tempore Ecclesiae prioris et primo novae; `Filius hominis’ est verum Divinum procedens a Domino, `nubes caeli’ est Verbum in sensu litterae, `virtus et gloria’ est sensus internus, ita Divinum Verum quod tunc apparebit; `adventus Domini’ pro agnitione veri Divini ab illis qui ab Ecclesia nova, et pro negatione ab illis qui ab Ecclesia Vetere, videatur n. 4060 {11} fin.
5 Quod Dominus quoad Divinum Verum sit `gloria,’ constat apud Esaiam,
Vox clamantis in deserto, Parate viam Jehovae; revelabitur gloria Jehovae, et videbunt omnis caro simul, xl 3, 5;
ibi de Domino, Qui est `gloria’: apud Johannem,
Verbum caro factum est, et habitavit in nobis, et vidimus gloriam Ipsius, gloriam ut Unigeniti a Patre, plenus gratia et veritate, i 14:
apud eundem,
Haec dixit Esaias, quando vidit gloriam Ipsius, et locutus est de Ipso, xii 41;
hic `gloria’ pro Domino: (m)similiter apud Moschen,
Vivus Ego, et implebitur gloria Jehovae universa terra, Num. xiv 21;
hic `gloria Jehovae’ pro Adventu Domini, ac illustratione a Divino Vero quod ab Ipso:(n) `gloria’ pro Divino Domini, apud Esaiam, 6
Ego Jehovah, hoc nomen Meum, et gloriam Meum alteri non dabo, xlii 8:
apud Marcum,
Quando Filius hominis venit in gloriam Patris Sui, cum angelis sanctis, viii 38:
{12} apud Lucam,
Haec oportebat pati Christum, et ingredi in gloriam Suam, xxiv 26.
Quia per `gloriam Jehovae’ significatur Dominus quoad Divinum Verum, ita quoque per `gloriam’ significatur Divina Sapientia et Intelligentia, quae est Divini Veri a Domino; sapientia et intelligentia a Divino intelligitur per gloriam apud Ezechielem i 28, viii 4, ix 3, x 4, 18, 19, xi 22, 23, quae repraesentata est ibi per `iridem’ qualis in nube.
@1 seu$
@2 i coeli$
@3 i sit$
@4 inde$
@5 gloria sit praesentia et adventus Domini$
@6 his$
@7 vocatur$
@8 et alibi$
@9 Before gloria$
@10 Dominus$
@11 i ad$
@12 i et$
@1 (m)inde est quod audire sit cessare, nempe querimoniae(n)$
@1 murmurat$
@1 quod significet$
@1 i est$
@2 hoc est,$
@3 seu$
@4 internum est in claro, at status vesperae cum est in obscuro, et bonum naturale in claro$
@5 enim$
@6 i ibi$
@1 i quae$
@1 quod hic sit influxus, quia$
@2 ad$
@3 , quod$
@4 i videatur$
@1 eo quod ex Divino mandato facturi$
@1 i, quia influxus a divino apud hominem praedicatur secundum receptionem$
@2 i itaque$
@3 inde est quod appropinquatio coram Jehovah sit$
@4 et ille$
@5 sit$
@6 applicationis$
@1 i et$
@2 sit$
@1 quale est$
@2 i autem$
@3 at$
@4 significatur$
@5 cum Jehovah, hoc est, Dominus apparuit Moschi et filiis Israelis, toties apparuerit in nube$
@6 i nam$
@7 i in forma$
@8 i differentiam in gradu, et quoque secundum$
@1 After Divino$
@1 i quod IT$
@1 i, ubi similia$
@1 d desiit i ascendit cp p. 3, note 1, which reads: descendit altered to ascendit then d, i and d desiit i desiit again. cp n. 8450, 8456$
@2 i and d sit$
2 Quod `selav’ sit jucundum naturale, (d)est causa, ut dictum, quia avis maris {5}erat, nam dicitur quod abreptus sit e mari, {6}
Ventus profectus est a {7} Jehovah, et abripuit selav e mari, et demisit super castra, Num. xi 31;
atque per `avem maris et ejus carnem’ significatur jucundum naturale, ac in opposito sensu jucundum concupiscentiae {8}; hoc significat `selav’ in sequentibus apud Moschen,
Colluvies quae in medio populi concupiverunt concupiscentiam, et volebant habere carnem; dicebant, Nunc anima nostra arida est, nec quicquam nisi quod ad man oculi nostri: ventus profectus est a cum Jehovah, et abripuit selav e mari, et demisit super castra: surrexit populus toto die illo, et tota nocte, totoque die crastino, ac collegerunt selav; qui minimum, collegerunt decem {9}homeres, quos sibi expanderunt expandendo circa castra; caro adhuc inter dentes eorum antequam deglutiretur, cum ira Jehovae exarsit in populum, et percussit Jehovah in populo plagam magnam valde; unde vocavit nomen loci illius sepulcra concupiscentiae, quia ibi sepeliverunt populum concupiscentes, Num. xi [4,] 5, 6, 31-34;
hic `selav’ pro jucundo concupiscentiae. Jucundum concupiscentiae vocatur, cum jucundum alicujus amoris corporei aut mundani dominatur ac totum hominem occupat, usque ut exstinguat bonum et verum fidei apud illum; hoc jucundum est quod {10} describitur, {11} propter quod percussi sunt plaga magna; at jucundum naturale, quod in hoc capite significatur per `selav,’ quod datum populo in vespera, non est jucundum concupiscentiae, sed est jucundum naturalis seu externi hominis correspondens bono spiritualis seu interni; hoc jucundum in se habet bonum spirituale, at jucundum concupiscentiae, de quo Num. xi, in se habet malum infernale; utrumque dicitur jucundum, et quoque utrumque sentitur (x)ut jucundum; sed maxima intercedit differentia, unum enim in se habet caelum, alterum in se, habet infernum, etiam unum fit homini caelum, et alterum fit homini internum, cum externum exuitur; haec se habent sicut binae mulieres 3 quae similiter facie pulchrae et vita amoenae apparent in externa forma, sed prorsus dissimiles sunt in interna, una nempe (x)casta et sana, {11} altera lasciva et putida, ita una quoad spiritum suum {12}angelis, altera quoad spiritum suum {13}diabolis; quales {14}autem sunt, non apparet nisi cum externum evolvitur ac internum revelatur; haec dicta sunt ut sciatur quid jucundum naturale in quo bonum, quod significatur per `selav’ in hoc capite, et quid jucundum naturale in quo malum, quod significatur per `selav,’ Num. xi.
@1 i, per quod bonum$
@2 ac per$
@3 i tam angeli, quam spiritus, et quoque homines$
@4 jucundum$
@5 fuit$
@6 i apud Moschen$
@7 i cum$
@8 i in naturali$
@9 omeres AI$
@10 i hic$
@11 i et$
@12 angelus$
@13 diabolus$
@14 itaque$
3 De statu pacis qui in caelo, dici potest quod sit talis ut {12}nullis 3 verbis describi queat, nec per ullam ideam ex mundo venire in cogitationem et perceptionem hominis, quamdiu est in mundo; est {13}super omnem sensum tunc; tranquillum animi, contentum, et laetum ex successibus, nihil {14} sunt respective, nam haec afficiunt modo externa, at pax afficit omnium intima, primas substantias, et substantiarum principia apud hominem, et inde se derivat et effundit in substantiata et principiata, ac ea afficit amoeno, (c)et idearum origines, proinde {15} fines vitae hominis fausto et felici; {16}et sic mentem hominis facit caelum.
@1 ac jucundum$
@2 nam$
@3 secum$
@4 hac fide$
@5 i homo etiam$
@6 i est$
@7 i sed$
@8 jucundum$
@9 hoc$
@10 i merum$
@11 i nam$
@12 nusquam$
@13 supra$
@14 i prorsus$
@15 i ipsos$
@16 ac inde$
@1 d desiit i ascendit cp p. 3, note 1, which reads: descendit altered to ascendit then d, i and d desiit i desiit again. cp n. 8450, 8456$
@2 sit desinere, seu$
@3 i seu extra$
@4 est$
@5 regenerantur$
2 Quod `minutum’ praedicetur de vero, et `rotundum’ de bono, causam ex {4}apparitionibus veri et boni in altera vita {5}trahit; cum vera et bona sistuntur visibilia, quod fit in altera vita manifeste ad oculos spirituum et angelorum, (d)tunc (t)verum sistitur in quantitate discreta, proinde sicut multum {6}aut sicut minutum, secundum veri quale; sistitur etiam verum ut angulare in varia forma, et quoque sistitur ut album; bonum autem (t)ibi sistitur in quantitate continua, sic non ut multum nec ut minutum; sistitur bonum etiam ut rotundum, quod est continuum in forma, et quoad colorem ut caeruleum, flavum, ac rubrum; quod ita appareant {7}bonum et verum, cum sistuntur visibilia {8}, est ex {9}differentia illorum quoad quale, {10}quod ita {11}in forma naturali se effert et repraesentat, cum {12}visibile fit; inde {13} est quod res quae in mundo accedunt ad tales forma, significent vel vera vel bona, nam nihil {14} in universo datur quod non se refert quoad quale vel ad bonum vel ad verum {15}.
@1 significat bonum$
@2 i cum conspicitur$
@3 i cum$
@4 apparentiis$
@5 Before causam$
@6 et sic ut$
@7 verum et bonum$
@8 i in altera vita$
@9 essentia$
@10 quae$
@11 After fit$
@12 visibilis$
@13 i quoque$
@14 i non$
@15 i, sicut nec aliquid quod non ad quantitatem discretum aut continuum, tum ad rotundum vel ad angulare, vel quod non coram visu apparet ad lucem et umbram, et coram sensu ad calidum et frigidum; haec omnia ad verum aut bonum, quia universalis omnium origo est inde$
Cum Jesus transformatus est, vestimenta Ipsius facta sunt splendentia, alba valde sicut nix, ix 3:
{1} apud Matthaeum,
Angelis ad sepulcrum erat species sicut fulgur, et {2}indumentum album sicut nix, xxviii 2, 3:
apud Johannem,
Vidi in medio septem candelabrorum similem Filio hominis, caput Ipsius, et (x)capilli albi sicut lana alba, sicut nix, Apoc. i 13, 14:
apud Jeremiam,
Albi erant naziraei prae nive, candidi erant prae lacte, Threni iv 7:
apud Davidem,
Expiabis me hyssopo {3}et mundus fiam; lavabis me et prae nive dealbabor, Ps. li 9 [A.V. 7]:
apud Danielem,
Videns fui usque dum throni projecti sunt, et Antiquus dierum sedit; vestis {4}Ejus sicut nix alba, et crinis capitis (c)Ejus sicut lana munda, vii 9;
in his locis `nix’ praedicatur de vero ex albedine, {5}cui vestes comparantur, quia `vestes’ in sensu spirituali sunt vera, n. 4545, 4763, 5248, 5319, 5954, 6914, 6917, 6918; ex his patet quid `pruina,’ quod {6} sit verum in forma boni. Verum in forma boni consistens et fluens dicitur, quia verum est forma boni, et bonum est (c)illius formae vita (x)et quasi anima.
@1 i et$
@2 indumento albo$
@3 ut$
@4 Ipsius$
@5 inde vestes comparantur nivi, nam$
@6 i nempe$
@1 significatione dicere, quod sit obstupescentia, involvit enim$
@1 Man enim in lingua originali significat quid hoc$
@2 qui$
@3 scit$
@4 quasi ad id quod$
@5 i est$
@6 amorum illorum$
@7 illis amoribus$
@8 unde nomen nam$
Man erat sicut semen coriandri, et species ejus sicut species (x)bdellii: moluerunt molis, aut contuderunt in mortario, et coxerunt in cacabo, et fecerunt ex eo placentas; sapor ejus erat sicut sapor suci olei, vers. 7, 8;
ex {7}singulis ibi patet quod `manna’ in sensu spirituali sit bonum veri, hoc est, bonum {8} Ecclesiae spiritualis; {9}inde etiam vocatur `frumentum caelorum’ apud Davidem,
Praecepit aetheribus desuper, et ostia caelorum patefecit, et depluere fecit super illos man, et frumentum caelorum dedit illis, Ps. lxxviii [23,] 24 [A.V. 22, 23];
`frumentum’ quod sit bonum veri, videatur n. 5295, 5410: `manna’ etiam pro bono veri, quod datur illis qui tentationes subeunt et vincunt, apud Johannem,
Qui vincit, illi dabo ut comedat de manna abscondito, et dabo illi calculum album, Apoc. ii 17.
Quod `manna’ in supremo sensu sit Dominus in nobis, constat ex ipsis Domini verbis apud Johannem,
Patres vestri comederunt mannam in deserto, et mortui sunt; hic est panis qui e caelo descendit, ut quis ex eo comedat non moriatur; Ego sum panis {10}vivus qui e caelo descendit; si quis {11}comedit ex hoc pane vivet in aeternum, vi 49-51, 58;
ex his manifeste patet quod per `mannam’ in supremo sensu significetur Dominus; {12}causa est quia manna est bonum veri, et omne bonum est a Domino, et inde Dominus est in bono, estque ipsum bonum. Quod bonum illud iis appropriabitur et faciet vitam illorum, significatur per `edere,’ n. 3168, 3513, 3596, 4745; bonum enim quod a Domino, facit vitam caeli apud hominem, ac deinceps nutrit ac sustentat illam.
1 See n. 8450, note 2
2 constat
3 significatur
4 patet a
5 i nempe
6 per semen coriandri album significatur verum quod inibi esset ita purum, et per saporem sicut placentae in melle, significatur bonum quod jucundum, sicut quod ex vero per jucundum factum bonum, etiam a, cp n. 8511
7 quibus
8 i quod homini
9 ideo
10 vivens
11 comederit
12 quia per illam significatur bonum quod Ecclesiae spiritualis: bonum enim illud est a Domino, et inde Dominus est in bono, et est ipsum bonum; quod significetur quod bonum illud eis appropriabitur, et faciet vitam illorum, constat ex eo, quod bonum sit quod facit vitam coeli, nam quod facit et dein nutrit et sustentat hanc vitam est bonum et verum a Domino, appropriatio ut fiat vitae
@1 significet appropriationem$
Comparavi mulierem adulteram per quindecim argenti, et homerem hordeorum, et semihomerem hordeorum, iii 2;
ibi per `mulierem adulteram’ intelligitur domus Israelis, in sensu spirituali Ecclesia {3}ibi, quae quod comparata sit pleno pretio significatur per `quindecim argenti’ et per `homerem hordeorum’; `quindecim argenti’ praedicantur de vero, et `homer hordeorum’ de bono: apud Ezechielem, 2
Lances justitiae, et ephah justitiae, et bath justitiae erit vobis; ephae et bathi mensura una erit, ad tollendas decimas homeris batho, et (x)decimam homeris ephah; juxta homerem erit mensura tua: haec sublatio quam tolletis, sexta ephae de homere tritici, de hordeis; et statutum olei bathus pro oleo, decima bathi de (x)coro, decem bathi homer, nam decem bathi homer, (x)xlv 10, 11, 13, 14;
ibi agitur de nova terra et de novo templo, per quae significatur regnum spirituale Domini; quisque videre potest quod ibi non erunt homer, nec ephah, nec bathus, nec corus, et quoque non (x)triticum, hordeum, oleum; {4}inde constat quod per illa significentur talia quae in dicto regno, quae quod sint spiritualia, patet, ita quae {5} vel ad bonum quod charitatis vel ad verum quod fidei {6}referuntur; homer praedicatur de bono, quia est mensura tritici et hordei, similiter ephah, at bathus {7} praedicatur de vero, quia {8}est mensura vini, {9}et quia etiam {8}est mensura olei, per quod significatur bonum amoris; dicitur quod bathus erit homeris sicut ephah, {10}quod est in sensu spirituali, quod omnia ibi {11}referentur ad bonum {12}, et quoque quod verum ibi erit bonum; et quod hoc dabitur plene, nam per homerem significatur plenum {13}: apud Esaiam, 3
Domus multae in devastationem erunt, magnae et pulchrae, ut non sit habitator, nam decem jugera vineae facient bathum unum, et sementis homeris {14}faciet epham, v 9, 10;
hic `decem jugera’ pro pleno et quoque pro multo, similiter `homer,’ at `bathus’ (c)et `ephah’ pro pauco, nam {15}cum decem sunt multum, {16} decima pars est paucum: apud Moschen,
Quod si de agro possessionis suae sanctificaverit vir Jehovae aestimatio tua juxta sementim ejus, sementis homeris hordei pro quinquaginta siclis argenti, Lev. xxvii 16;
ibi {17} `sementis homeris’ et quoque `quinquaginta sicli’ pro pleno aestimationis: quia `homer’ significat plenum, decem homeres significant nimium et superfluum, Num. xi 32.
@1 ad quemvis$
@2 This is an amended version of a faintly deleted passage in A; see Appendix Volume.$
@3 apud illam$
@4 unde patet$
@5 i se$
@6 referunt$
@7 i et chorus$
@8 sunt mensurae$
@9 at$
@10 hoc est,$
@11 se referent$
@12 i quod charitatis$
@13 i, ita quantitas dabitur boni cuivis$
@14 facient$
@15 sicut$
@16 i ita$
@17 i etiam$
2 Cum societatibus in caelo ita se habet: caelum consistit ex innumeris societatibus, quae inter se distinctae sunt {3}; unaquaevis societas habet bonum commune distinctum a bono aliarum societatum, unusquisque {4}etiam in societate habet bonum particulare distinctum a bono alterius in societate; ex bonis illorum qui in societate distinctis, et sic variis, at usque congruis, (x)fit forma, quae forma caelestis vocatur; universum caelum ex talibus formis consistit; {5}conjunctiones illae vocantur formae respective ad bona, {6}at societates respective ad personas; haec repraesentabantur per distinctiones filiorum Israelis in tribus, familias, et domos.
@1 ad omnes$
@2 unicuique dabitur quantum quisquis recipere potest, et quoque dabitur$
@3 i in genere, in specie, et in particulari$
@4 autem$
@5 quae$
@6 sed$
@1 i ita$
@2 talem communicationem unum hominem constituunt$
@1 quibus$
@1 et ita secundum cujusvis potentiam de qua supra n. 8468; inde in metiri omere est in justa ratione secundum receptionis boni potentiam: quod receptio boni sit est quia omer praedicatur de bono, n. 8468; de potentia receptionis boni, videatur mox supra, n. 8472$
Ne solliciti sitis animae vestrae quid esuri sitis aut bibituri, neque corpori vestro quid induituri: quid de indumentis solliciti estis? considerate lilia agri quomodo crescunt; non laborant, neque nent: ne itaque solliciti sitis, {4} ut dicatis, Quid edemus? {5}aut, Quid bibemus? aut, Quo induemur? nam ista omnia gentes quaerunt; nonne Pater vester caelestis novit quod opus habeatis his omnibus? quaerite {6}primum regnum caelorum ejusque justitiam, tunc haec omnia adjicientur vobis; ne sitis igitur solliciti in crastinum, nam crastinus dies {7}curam habebit illorum quae illius sunt, vi 25-fin.;
pariter apud Lucam xii 11, 12, 22-31.
2 Quia in hoc versu et in sequente agitur in sensu interno de cura pro crastino, et quod illa cura non solum prohibita sit, sed etiam damnata; quod prohibita, significatur per quod de manna non residuum facerent ad {8}mane, et quod damnata, significatur per quod residuo innatus sit vermis, et id computruerit; qui rem non ultra quam ex sensu litterae intuetur, credere potest quod omnis cura pro crastino abjicienda sit, et sic quod necessitates quotidie ex caelo (x)exspectandae {9}; sed qui rem altius quam ex littera intuetur, ut qui ex sensu interno, scire potest quid per curam (x)crastini intelligitur; non intelligitur cura comparandi sibi victum et amictum, et quoque facultates pro tempore venturo, nam non contra ordinem {10} est prospicere sibi et suis; sed illi curam crastini habent qui non sunt contenti sua sorte, qui non fidunt Divino sed sibi, quique spectant solum ad mundana et terrestria, et non ad caelestia; apud hos universaliter regnat sollicitudo de futuris, cupido possidendi omnia et dominandi super omnes, quae accenditur et crescit secundum incrementa, et tandem supra omnem modum; hi dolent si cupitis non potiuntur, et anguntur cum illorum jacturam faciunt; nec consolatio, nam tunc irascuntur contra Divinum; rejiciunt id una cum omni fidei, seque devovent; tales sunt apud quos cura crastini est.
3 Aliter prorsus apud illos qui fidunt Divino; hi tametsi curam {11}pro crastino habent, usque tamen non habent, nam de crastino non cogitant cum sollicitudine, minus cum anxietate; aequo animo sunt sive potiantur cupitis sive non, ad jacturam nec dolent, sunt contenti sua sorte; si opulenti fiunt, non in opulentia ponunt cor; si ad honores evehuntur, non se aliis digniores spectant; si pauperes fiunt, nec contristantur; si viles conditione, non dejiciunt animum; sciunt quod illis qui fidunt Divino, omnia succedant ad {12}statum felicem in aeternum, et quod quae illis in tempore {13}eveniunt, usque ad illum conducant.
4 Sciendum {14} quod providentia Divina sit universalis, hoc est, in singularissimis omnium, et quod qui in providentiae flumine {15}sunt {16}ferantur continue ad felicia, qualitercumque media apparent; et quod illi in providentiae flumine sint, qui fidunt Divino, Ipsique tribuunt omnia; et quod illi non in providentiae flumine sint, qui sibi solis fidunt, sibique tribuunt omnia, sunt enim in opposito, nam providentiam Divino derogant, et illam sibi vindicant; sciendum etiam quod quantum quis in providentiae flumine est, tantam sit in statu pacis, tum quantum quis in statu {17}pacis est ex bono fidei, tantum {18} in {19}pro videntia Divina sit; hi solum sciunt et credunt quod providentia Divina Domini sit in omnibus et singulis, immo in omnium singularissimis, (m){20}quae etiam videantur ostensa, n. 1919 fin., 4329, 5122 fin, (x)5894 fin., 6058, 6481-6486, 6490, 7004, 7007; et quod providentia Divina (x)spectet aeternum, n. 6491.(n)
5 At qui in opposito sunt vix volunt ut providentia nominetur, sed referunt omnia et singula ad prudentiam, et quae non ad prudentiam referunt ad fortunam aut casum; quidam ad fatum, quod non ex Divino sed ex natura educunt; illos simplices Vocant qui non sibi aut naturae omnia tribuunt. Ex his iterum constare potest quales illi quibus cura crastini, et quales illi quibus non cura crastini.
@1 innasceretur vermis$
@2 illis solliciti non debuerint esse$
@3 significatur$
@4 i ita$
@5 et IT$
@6 primo$
@7 curabit illa$
@8 crastinum$
@9 i sint$
@10 i Divinum$
@11 crastini$
@12 felicitatem aeternam$
@13 contingunt, sive prospera sint sive non prospera$
@14 i enim$
@15 est$
@16 ferantur altered to feratur$
@17 innocentiae$
@18 i sit in statu pacis ac$
@19 Providentia Divina Domini sit altered to Providentiae flumine then d flumine$
@20 secundum illa quae ostensa sunt$
Non Salomo in omni gloria sua indutus fuit sicut unum ex liliis agri, Matth. vi 29;
2 ita se habet cum bono quod ab homine, et cum bono quod a Domino {7}; quod illa bona tantum inter se differant, homo non scire potest, {8}quia ab externis judicat; angeli autem probe percipiunt unde bonum apud (d)hominem, et inde quale est; angeli apud hominem in bono a Domino sunt et quasi habitant, {10}et in bono ab homine non {11}possunt esse, removent se ab illo quantum possunt, nam ab intimo est malum; bonum enim {12} a Domino in se habet caelum, est enim bonum illud in imagine forma caeli, ac recondit in {13}intimo suo Ipsum Dominum, nam in omni bono quod procedit a Domino est instar Ipsius, {14}ac inde instar caeli, at in bono quod ab homine est instar hominis, et quia homo ex se nihil nisi quam malum est, est instar inferni; tanta differentia est boni a Domino, et boni {15}ab homine.
3 Bonum a Domino est apud illos qui amant Dominum supra omnia, et proximum sicut se, at bonum ab homine est apud illos qui semet supra omnia amant, et proximum prae se contemnunt; hi sunt qui etiam curam pro crastino habent, quia fidunt sibi, illi autem sunt qui curam pro crastino non habent, quia fidunt Domino, de qua re supra n. 8478; qui fidunt Domino, (x)illi continue {16}accipiunt ab Ipso bonum, nam quicquid illis contingit, sive ut prosperum sive ut non prosperum appareat, usque est bonum, nam ut medium conducit ad felicitatem eorum aeternam; at qui fidunt sibi, illi continue sibi inducunt malum, nam quicquid illis contingit, etiamsi ut prosperum et felix appareat, usque tamen est malum, et inde ut medium conducit ad infelicitatem eorum aeternam; haec sunt quae significantur per quod ex manna nihil residuum facerent ad mane, et quod residuum vermicularet vermes et putresceret.
@1 i et$
@2 i venit$
@3 et$
@4 comparative$
@5 intimius$
@6 nam$
@7 i venit$
@8 nam$
@10 at$
@11 sunt, sed quantum possunt se ab illo removent, nam ab intimo est malum; angeli enim in interioribus sunt, nempe ubi mens seu anima hominis$
@12 i quod$
@13 intimis suis$
@14 et tandem est$
@15 a se$
@16 After Ipso$
Quemadmodum caeli novi et terra nova quae Ego facturus stabunt coram Me, sic stabit semen vestrum et nomen vestrum; tandem fiet de mense in mensem, et de sabbato in sabbatum suum, et stabunt coram Me; exibunt deinde, et videbunt cadavera virorum praevaricantium contra Me, nam vermis illorum non morietur, et ignis illorum non exstinguetur; et erunt fastidio omni carni, lxvi 22-24:
similiter a Domino, apud Marcum,
Ubi vermis illorum non morietur, et ignis non exstinguetur, ix 44, 46, 48;
ibi de Gehenna seu inferno. Spurcities falsi comparatur vermi etiam apud Moschen,
Vineas plantabis et coles, sed vinum non bibes, neque congregabis, quia comedet illud vermis, Deut. xxviii 39;
`vinum’ pro vero ex bono, et in opposito sensu pro falso ex malo, n. 6377.
@1 ex spurco vitali in putredine, inde in infernis est putor quasi ex cadaveribus, vel ex aliis sordibus, secundum mali qualitatem, n. 7161, 7319, 4516$
@1 Deum$
@2 ita usque in Verbo dicitur$
@3 ipsi$
@4 quia malum egerunt, seu quia Divinum non coluerint, at$
@5 Ipsis malis quae apud illos$
@6 Before videantur$
@1 i Psalm. cxlvii 14 ad 19; Num. xi 6, Cap. xxi 4 ad 10; Deut. viii 2, 3; Deut. xvi 3, 6.$
@2 Domino IT$
@1 quovis @crastino die$
2 Quomodo cum hoc se habet, quod bonum veri, quod significatur per `mannam,’ evanesceret secundum gradum crescentis concupiscentiae, quod significatur per quod liquesceret cum sol incaluit, paucis dicetur: bonum veri seu bonum spirituale datur quidem homini Ecclesiae spiritualis cum regeneratur, sed quia bonum illud exstinguit omne jucundum amoris sui et mundi quod (c)eorum vitam prius fecerat, nam opposita sunt; idcirco apud hominem illum non diu purum bonum veri manere potest, sed temperatur a Domino per jucunda amorum quae fuerunt vitae illius {2}prius; nam nisi temperaretur {3}ita bonum illud, ei injucundum fieret, ac sic fastidiretur; tale est caeleste bonum primum apud illos qui regenerantur; quantum itaque jucunda amorum sui et mundi exoriuntur, tantum bonum amoris caelestis 3 evanescit, nam, ut dictum, opposita sunt, ita quoque vice versa; inde est quod in caelo sint vices statuum, quibus correspondent vices temporum in mundo, n. 8426, et quod ita per vices remittantur in jucunda voluptatum naturalium; nam absque mutatione statuum tali bonum amoris caelestis fieret sicut aridum, et {4}vilesceret, aliter cum temperatur per jucunda naturalia {5} simul vel successive; inde est quod principio cum filiis Israelis {6}datum est man quovis mane, {7}etiam datum sit selav in vespera; nam per `selav’ significatur jucundum 4 naturale, et quoque jucundum concupiscentiae, n. 8452; at sciendum quod concupiscentiae in quas remittuntur illi qui in caelo {8}, cum illis est vespera, non sint concupiscentiae quae oppositae sunt bono caelesti sed sunt concupiscentiae quae aliquatenus cum bono illo concordant, sunt enim jucunda benefaciendi in aliqua abundantia, et inde aliquid gloriae, in quibus tamen est benevolentia ac studium serviendi, sunt quoque jucunda magnificentiae quoad decora domus, et quoad decora vestium, et similia perplura; talia sunt quae non destruunt bonum, {9}amoris caelestis sed usque abscondunt illud, ac tandem secundum gradum sicut regeneratur homo, fiunt ultima plana boni caelestis; et tunc non amplius audiunt (x)concupiscentiae sed jucunditates. Quod bonum {9}amoris caelestis absque temperatione per talia quasi arescat, et dein sicut vile fastidiatur, significatur per id quod filii Israelis, cum illis non daretur amplius selav, vocaverint mannam cibum aridum et cibum vilem, de quo ita apud Moschen,
Colluvies quae in medio concupiverunt concupiscentiam, unde iterarunt et fleverunt etiam filii Israelis, et dixerunt, Quis cibabit nos carne? nunc anima nostra arida est, non quicquam nisi quod ad man oculi nostri, Num. xi 4, 6:
apud eundem,
Locutus est populus contra Deum et contra Moschen, Quare ascendere fecistis nos ex Aegypto, ut moriamur in deserto? non panis, neque aqua, jam anima nostra fastidit panem hunc vilissimum, Num. xxi 5:
et alibi apud eundem,
Jehovah afflixit te, et esurire fecit te, et cibabit te manne, quod non noveras, nec noverunt patres tui; ut doceret te quod non per panem solum vivat homo, sed per omne enuntiatum oris Jehovae vivat homo, Deut. viii 3;
similiter ac per mannam, etiam per `panem azymum’ significatur bonum {10} purum a falsis, n. 8058; ille panis {11} ex simili causa vocatur panis miseriae, Deut. xvi 3. Ex his nunc constare potest quid intelligitur per quod bonum {12}veri evanescat secundum gradum crescentis concupiscentiae, quae (x)significatur per quod `man, cum incaluit sol, liquefactum sit.’
@1 increscens$
@2 prioris$
@3 illud bonum$
@4 vix alicujus vitae$
@5 i vel$
@6 data sit manna$
@7 at$
@8 i sunt$
@9 coeleste$
@10 i coeleste$
@11 i etiam$
@12 coeleste$
@1 de qua$
@1 i et$
@2 tranquillum$
Servabitis sabbatum, quia sanctum illud vobis; qui {3}profanat illud moriendo morietur; quia Omnis qui facit opus in eo exscindetur anima haec e medio populi sui, Exod. (x)xxxi 14:
ideo {4} lapidatus est qui solum die illo ligna colligis, Num. xv 32-(x)36: ideo etiam praeceptum de sabbato est tertium praeceptum in decalogo, immediate sequens post bina de sancto cultu Jehovae, Exod. xx 8; Deus. v 12: ac ideo vocatur sabbatum `foedus aeternum,’ Exod. xxxi 16, per `foedus’ enim significatur conjunctio, n. 665, 666, 1023, 1038, 1864, 1996, 2003, 2021, 6804.
2 Ex his nunc constare potest quid in sensu interno intelligitur per illa quae in sequentibus his locis de sabbato dicuntur, ut quae apud Esaiam,
Beatus homo custodiens sabbatum ut non profanet illud: sic dixit Jehovah eunuchis qui custodiunt sabbata Mea, et eligunt quo delector, ac tenent foedus Meum, Dabo illis in domo Mea, et intra muros Meos locum et nomen, bonum prae filiis et filiabus; nomen aeternitatis dabo illis quod non exscindetur: quisquis custodit sabbatum ut non profanet id, et qui tenent foedus Meum, introducam illos super montem sanctitatis Meae, et exhilarabo illos in domo precationis Meae, lvi 2-7;
ex his patet quod per illos qui sanctificant sabbatum intelligantur qui in conjunctione cum Domino sunt; quod illi erunt in caelo, significatur per quod `{5}dabitur illis in domo Jehovae locus et nomen, bonum prae filiis et filiabus, nomen aeternitatis quod non exscindetur,’ et quod `introducentur super montem sanctitatis’: apud eundem, 3
Si avertis a sabbato pedem tuum, ut non facias voluntates tuas in die sanctitatis Meae, sed vocaveris sabbatum delicias sanctas Jehovae honorabiles, atque honoraveris illud, ut non facias vias tuas {6}, nec invenias desiderium tuum, aut loquaris verbum, tunc deliciaberis super Jehovah, et eveham te in excelsa terrae, et cibabo te hereditate Jacobi, lviii, 13, 14;
hic patet evidenter quid {7}repraesentavit quod non die sabbati aliquod opus facerent, nempe quod non ex proprio aliquid agent, sed ex Domino; status enim angelicus in caelo est ut nihil ex se seu ex proprio suo velint et agant, ac ne quidem {8}cogitent et loquantur, conjunctio illorum cum Domino consistit in eo; proprium ex quo non {9}agunt significatur per quod `non facerent voluntates suas,’ {10}nec `facerent vias suas,’ nec `invenirent desiderium suum,’ nec `loquerentur verbum’; ille status apud angelos est ipse status caelestis; cumque in illo sunt, tunc est illis pax et quies; et quoque est quies Domino, nam {11}cum conjuncti sunt cum Ipso, non amplius est labor cum illis, sunt enim tunc in Domino; haec significantur per verba, `sic vocabis sabbatum delicias sanctas Jehovae, et deliciabuntur super Jehovah’: {12}requies Domini significatur per quod post sex dierum creationem requieverit 4 die septimo, Gen. ii 2: {13}similia intelliguntur per haec verba apud Jeremiam,
Si audiendo audiveritis Me, ut non introducatis onus per portas urbis hujus in die sabbati, et quod sanctificetis diem sabbati ita ut non faciatis in illo ullum opus, tunc intrabunt per portas urbis hujus reges et principes, sedentes super throno Davidis, equitantes in curru et equis, ipsi et principes illorum, vir Jehudae, et habitatores Hierosolymae, et habitabitur urbs haec in aeternum, xvii 24, 25;
per `opus in sabbato’ significatur omne quod ex proprio; status illorum qui non ex proprio sed ex Domino ducuntur describitur per quod `intrabunt per portas urbis reges et principes, sedentes super throno Davidis, equitantes in curru et equis’; per `reges’ significantur vera fidei, per `principes’ primaria illorum, per `{14}sedere super throno Davidis’ quod illa a Domino, (d)per `{15} currum et equos’ fidei doctrinalia et {16} intellectualia; sciendum quod omnia quae ex proprio hominis veniant sint mala, et quae ex Domino bona; quod apud illos qui a Domino {17}ducuntur, omnia {18}influant usque ad minimum vitae tam intellectualis quam voluntariae, ita usque ad omnia et singula fidei et charitatis, videantur quae copiose ab experientia ostensa sunt, n. 2886-2888, 6053-6058, 6189-6215, 6307-6327, 6466-6495, 6598-6626, 6982, 6985, 6996, (a)7004, 7055, 7056, 7058, 7147, 7270.
5 Quod sabbatum esset repraesentativum conjunctionis Domini cum genere humano, constat apud Ezechielem,
Sabbata Mea dedi illis, ut essent in signum inter Me et inter illos, ad agnoscendum quod Ego Jehovah sanctificans illos, xx 12; {19} Exod. xxxi 13.
Ideo quoque prohibebatur `ignem accendere die sabbati,’ Exod. xxxv 3, quia per `ignem’ significabatur omne quod vitae est, et per `accendere ignem’ quod vitae ex proprio. Ex illis quae dicta sunt, {20} patet quod Dominus sit Dominus sabbati, secundum Ipsius verba apud (x)Matthaeum xii 1-9, et cur plures sanationes a Domino factae sint {21}diebus sabbati, Matth. xii 10-14; Marc. iii 1-(x)6; Luc. vi 6-12, xiii 10-(x)17, xiv 1-(x)6; Joh. v 9-(x)18, vii 22, 23, ix 14, 16; nam morbi a quibus sanabantur a Domino involvebant morbos spirituales, qui sunt (m)a malo, n. 7337, 8364.(n)
@1 pro omnium sanctissimo$
@2 i prorsus$
@3 prophanant$
@4 i etiam$
@5 daretur$
@6 i tunc IT$
@7 repraesentaverit$
@8 loquantur ac cogitent$
@9 agent IT$
@10 non$
@11 tunc non cum illis est amplius labor$
@12 hoc quoque significatur per sex dierum creationem, et quietem septimo$
@13 Simile intelligitur$
@14 sedere altered to sedentes$
@15 i in$
@16 i quoque$
@17 ducantur$
@18 influunt$
@19 i et$
@20 i etiam$
@21 die$
@1 coquere$
@2 quod factum$
@3 elixare$
@4 quod factum$
@1 i, nam ad illum reponebatur$
@2 After veri$
@3 i ex illis$
@4 hoc significetur$
@5 conjungantur$
@6 approprientur$
@7 non dari queunt ut sint propria, sunt enim angeli modo recipientes$
@8 i, quae continue influunt$
@9 i qui unice est Vita,$
@10 d hoc proprium quod accipiunt angeli a Domino i inde est quod appareat sicut proprii hoc proprium quod a Domino accipiunt$
@1 sit IT$
@1 d et i and d quod i et$
@2 praedicetur$
@3 bonis$
@1 invenietur IT$
@1 manna$
2 Quomodo cum hoc se habet, paucis dicetur: homo ante regenerationem agit ex vero, {3}at per id {4}acquiritur bonum, verum enim tunc fit bonum apud illum, cum fit voluntatis et sic vitae; at post regenerationem agit ex bono, et per id {5}comparantur vera; ut {6}hoc melius intelligatur, homo ante regenerationem agit ex oboedientia, at post regenerationem ex affectione; sunt bini illi status sibi inversi, nam in priore statu dominatur verum, in posteriore autem dominatur bonum, aut in priore statu spectat homo deorsum {7}aut retrorsum, in posteriore autem sursum aut antrorsum; cum homo in posteriore statu est, nempe 3 cum ex affectione agit, non amplius licet ei retrospicere, et agere bonum ex vero, nam tunc influit Dominus in bonum, et per bonum illum ducit; si tunc retrospiceret, seu ageret bonum ex vero, (x)ex suo ageret, qui enim ex vero agit (x)semet ducit, at qui ex bono a Domino ducitur; haec sunt quae intelliguntur per Domini verba apud Matthaeum,
Cum videritis abominationem desolationis, qui super domo est, ne descendat ad tollendum quid e domo sua; et qui in agro, ne revertatur retro ad tollendum vestimenta sua, xxiv 15-18:
et apud Lucam,
In illo die, quicumque erit super domo, et vasa illius in domo, ne descendito ad tollendum illa; et quicumque in agro, similiter ne revertatur in quae post illum; mementote uxoris Lothi, xvii 31, 32;
{8} quomodo cum his porro se habet, videantur quae n. 3652, 5895 fin., 5897, 7923, explicata sunt, et quae infra n. 8506, 8510; haec sunt quae in sensu interno significantur per illa verba, quod `man non inveniretur in agro die septimo,’ et per quod `exiverint e populo ad colligendum, et non invenerint.’
@1 invenietur IT$
@2 quae$
@3 et$
@4 sibi acquirit$
@5 sibi comparat$
@6 haec melius intelligantur$
@7 seu$
@8 i at$
@1 Domini$
@1 et$
@1 i Et IT$
@1 i etiam$
@2 quieverit$
@3 ibi$
@4 Genes.$
@1 illa, sed contra illa$
@2 et leges$
@3 After verum$
@4 i tunc$
@5 i quasi$
@6 bonum IT$
@7 at$
@8 videt IT$
@1 d propter ordinem i secundum ordinem cp n 8511$
@2 illa$
@3 enim$
@4 intima$
@5 ad$
@6 ipse amor$
@7 ordinem; vivere$
@8 quod internum sit, proinde$
@9 prae simplicibus, nihil$
@10 tunc quod omnem scientiam suam applicant$
@1 et IT$
@2 significetur$
@3 Before et quoque$
@4 hoc est, ad charitatem erga proximum et ad amorem in Dominum nam sunt perplura praecepta Divina quae discet, antequam scire potest quid charitas Christiana, quae erit erga proximum, et quid amor coelestis qui erit in Dominum, nisi ea praecepta sciat et secundum illa agat, non potest recipere charitatem et amorem a Domino; ut pro exemplo, nisi sciat quod charitatis non sit agere bonum propter se, seu remunerationis causa, et quoque nisi sciat quod bonum quod charitatis sit ex Domino, et prorsus nihil ex se, et perplura alia, quae sunt essentialia boni charitatis, nequaquam potest donari charitate, minus amore in Dominum, nam bonum quod fit propter se et remunerationis causa, tum quod fit ex se et non ex Domino, hoc non est bonum charitatis, quare per hoc bonum non consociari cum angelis qui in coelo potest, similiter se habet cum reliquis, quae fidei sunt, ac intrabunt charitatem ac amorem$
@5 inde quoque patet, quod vera fidei pro fine habere debeant bonum, ita quod vera sint media ad bonum ducendum; amplius sciendum est, quod vera non ducant hominem ad bonum$
@6 i aut agro$
@7 i quod$
@8 i et quaedam adoptat ut concordent;$
@9 et se conjungere, hoc contra ipsum ordinem est, quod inferius non influere possit in superius, sed quod superius in inferius, videatur n. 5259$
@10 constare$
@11 regeneratus IT$
@12 agat altered to aget$
@13 quae agunt sicut ex spontaneo$
@14 qui$
@15 After acquirendum sit$
@16 mannam altered to man$
@17 i seu sabbathi,$
@1 i et$
@2 semel I, semet T$
@1 i nunc$
2 Bonum veri, quod est bonum illis qui e regno spirituali Domini sunt, prorsus differt a bono quod est illis qui e regno caelesti Domini sunt; bonum veri quod est {3} illis qui e regno spirituali {4} est in parte intellectuali implantatum, in illa enim parte {5}formatur a Domino nova voluntas, quae est ut homo facere velit secundum verum quod ex doctrinali Ecclesiae suae hauserat, cumque {6}vult et facit id verum, apud illum id fit bonum, et vocatur bonum spirituale, et quoque bonum veri; quod hoc vere sit verum, quidem credit, quia {7}fidem habet doctrinali, sed perceptionem {8}num verum sit non habet nisi videatur sibi habere ex eo quod confirmaverit id apud se {9}partim ex Verbi sensu litterae et partim ex fallaciis idearum captae opinioni faventium, non cogitans quod nihil non confirmari queat, usque ut appareat sicut verum, etiam ipsum falsum, n. 4741, 5033, 6865, 7012, 7680, 7950; {10}inde est quod omnes quotcumque sunt, credant sua dogmata esse vera, usque ad Socinianos, et quoque ad ipsos Judaeos; 3 ex his patet quale est verum quod vertitur in bonum apud plures qui ab Ecclesia {11}; ex his non alii possunt videre num {12}doctrinale suae Ecclesiae verum sit quam qui in affectione veri sunt propter usus vitae; qui hunc finem habent, illi illustrantur a Domino continue, non solum cum vivunt in mundo sed etiam postea; {13} illi soli sunt qui recipere possunt {14}, nam Dominus (t)ducit illos per bonum, et per id dat illis videre {15}verum, et sic credere; ex his constat unde et quale est bonum quod illis qui e regno spirituali Domini. At bonum quod est illis qui e regno caelesti Domini sunt non in parte intellectuali est implantatum sed in parte voluntaria; qui in hoc bono sunt, ex perceptione interna quae a Domino, sciunt num verum sit; de bono unius et alterius, et de differentia, videatur n. 2046, 2088, 2227, 2669, 2715, 2718, 3235, 3240, 3241, 3246, 4138, 4493, 5113, 6500, 6865, 7233, 7977, 7992.
@1 quale ibi verum est, et quale$
@2 i hic$
@3 i bonum$
@4 i sunt$
@5 formata est$
@6 verum id vult et facit, tunc id apud illum$
@7 credit$
@8 quod verum sit, habet modo$
@9 putat enim quod confirmavit apud se, ita esse$
@10 inde est altered to et quod inde sit$
@11 i Domini$
@12 verum sit verum,$
@13 i nam$
@14 i verum$
@15 id$
@1 i ac$
@1 i videatur$
@1 etiam$
@2 quod$
@3 i et$
@1 Divina AIT$
@1 i spirituali$
@2 i quod$
@3 i et significatur$
In principio erat Verbum, et Verbum erat apud Deum, et Deus erat Verbum: et Verbum caro factum est, et habitavit in nobis, i 1, 14;
quod `Testimonium’ sit Dominus quoad Divinum Verum, constat ex arca in qua lex e Sinai lata, quae Testimonium vocatur; quod ex eo fuerit omnis sanctitas Tabernaculo, et quod Testimonium fuerit ipsum sanctum Divinum, patet ex eo quod supra illud esset propitiatorium cum cherubis, proxime extra velum ibi essent mensae aureae cum panibus, et cum lucernis, et quod sanctissimum cultus ibi ab Aharone ministraretur, tum quod Jehovah postea cum Moscheh loqueretur ibi supra propitiatorium inter duos cherubos, ita ex Testimonio, de quibus videatur Exod. xxv 16, 21, 22, xl 20.
@1 ad$
@2 quod Moscheh dixerit$
@3 i quod procedit a Domino$
@4 i est$
@1 i et$
2 Quomodo cum his se habet, patet ex illis quae prius dicta sunt de acquisitione boni per verum, quod nempe ante regenerationem omne bonum comparetur per verum, at post regenerationem quod ducatur homo a Domino per bonum; quodque prior status significetur per sex dies qui praecedunt septimum, et quod posterior status significetur per diem septimum seu sabbatum; inde quoque patet quod prior status repraesentatus sit per {2}profectiones filiorum Israelis in deserto quadraginta annis, et quod posterior status {3}repraesentatus sit per introductionem illorum in terram Canaanem; nam cum his ita se habet: homo extra caelum est quamdiu ex vero agit et non ex bono, et {4}tunc in caelum venit cum ex bono, agitur enim (d)tunc a Domino secundum ordinem caeli, in quem non venit, proinde non in caelum, ubi est ordo, et quod est ordo, priusquam praeparatus est, quod (x)fit ad bonum per verum; de utroque hoc statu videantur quae supra n. 7923, 8505, 8506, 8510, 8512, 8516, ostensa sunt.
@1 i et$
@2 vitam$
@3 repraesentetur$
@4 quod tunc in coelum veniat$
2 Quod `ephah’ pro mensura {2}fuerit, patet ex his locis: apud Moschen,
Ephah justitiae, et hin justitiae, erit vobis, Lev xix 36:
{3} apud Ezechielem,
{4}Lances justitiae, et ephah justitiae, et bath justitiae, erit vobis, xlv 10:
apud eundem,
Ephae et bathi mensura una, quia decima homeris ephah, xlv 11:
pariter pro mensura apud Amos, viii 5.
3 Quod `ephah’ sit bonum, patet {5} ex locis ubi de minha agitur, ad quam farina seu similago definiebatur per epham, ut Lev. v 11; Num. v 15, xxviii 5; Ezech. xlv 24, xlvi 7, 11; (m)et `minha’ significat bonum n. 4581;(n) et quoque ex hoc apud Sachariam,
Angelus loquens in me dixit ad me, Tolle, quaeso, oculos, quid exit hoc? et dixi, Quid hoc? dixit, Haec ephah exiens; dixit porro, Hoc oculus eorum in omni terra; et ecce talentum plumbi sublatum est, simulque mulier haec sedens in medio ephae; (x)tum dixit, Haec malum; et projecit illam in medium ephae, (c)et projecit lapidem plumbi super os ejus; et sustuli oculos meos et vidi, cum ecce duae mulieres exeuntes, et ventus in alis illarum; illis {6} alae binae sicut alae ciconiae, et sustulerunt epham inter terram et inter caelum; et dixi ad angelum loquentem in me, Quo illae abducunt epham? qui dixit ad me, Ad aedificandum illi domum in terra Schinear; et praeparabitur, et manebit ibi super sede sua, v 5-11;
haec quid significant, nemo usquam scire potest nisi ex sensu interno 4 et nisi inde sciat quid `ephah,’ quid `mulier in medio ejus,’ quid `lapis plumbi super os ephae,’ (x)tum quid `Schinear’; ex evolutis singulis liquet quod significetur profanatio quae illo tempore in Ecclesia, per `epham’ enim significatur bonum, per `mulierem’ malum, ut aperte ibi dicitur, per `lapidem plumbi’ falsum mali occludens, (m)`lapis’ enim est verum externum, et inde in opposito sensu falsum, n. 643, 1298, 3720, 6426, et `plumbum’ est malum, n. 8298;(n) ita per `mulierem in medio ephae, super cujus ore lapis plumbi’ {7}significatur malum in bono {8}occlusum falso, quod idem est cum profano, nam profanum {9}est malum conjunctum bono, n. 6348; `duae mulieres tollentes epham inter terram et caelum’ sunt Ecclesiae, n. 252, 253, per quas profanum {10}relegatum est; `Schinear,’ quo mulier in ephah abducta, est cultus externus in quo intus profanum, n. 1183, 1292.
@1 at$
@2 sit$
@3 i et$
@4 These two quotations are transposed in IT.$
@5 i etiam$
@6 enim$
@7 significetur$
@8 inclusum$
@9 fit ex malo mixto cum bono$
@10 ejectum$
Quod cultum eorum Divinum attinet, principale est quod (x)agnoscant Dominum nostrum pro supremo, Qui regit caelum et terram; Illum vocant unicum Dominum; et quia in vita corporis Ipsum agnoscunt et colunt, inde Ipsum quaerunt post mortem, ac inveniunt; {1}est idem cum nostro Domino. Interrogati sunt num sciant quod unicus Dominus sit Homo; responderunt quod sciant omnes quod Homo sit, quia in orbe illorum a multis visus est ut Homo; et quod Ipse instruat illos de veritate, conservet illos, et quod det vitam aeternam illis qui credunt in Ipsum. Dicebant amplius quod ab Ipso illis revelatum sit quomodo vivent et quomodo credent; et quod id quod revelatum est, a parentibus tradatur liberis, et quod ita emanet doctrina ad omnes familias, et sic {2}in totam gentem quae (c)ab uno patre. Addebant quod {3}videatur illis sicut habeant doctrinam mentibus suis inscriptam, quod {4}concludunt ex eo, quia percipiunt ilico, et agnoscunt sicut ex se, num verum sit vel non, quod ab alis de vita caeli apud hominem dicitur.
@1 estque$
@2 ad universam$
@3 appareat$
@4 concludere possunt$
@1 admonentur A, admonent illum IT$
@2 absterrentur$
@3 i et$
@4 si non resipiscant after mors$
@1 Cumque$
@2 Ipse$
@3 i et$
@4 sed tunc recordati sunt$
@1 quod modo$
@2 ne insimulentur minimum incredulitatis deo$
@3 Ipsum$
@1 Fuerunt$
@2 sint$
@3 suggesserunt$
@4 etiam comperti sint$
@5 simul$
@1 et inde$
@2 i se$
@3 i tunc$
@4 i et$
@5 illi quoque$
@1 audiverunt$
@2 i quantum$
CAPUT DECIMUM SEPTIMUM
DOCTRINAE CHARITATIS
Qui non vitam spiritualem accipit, hoc est, qui non e novo generatur a Domino, non potest venire in caelum, quod docet Dominus apud Johannem,
Amen, amen, dico tibi, Nisi quis {1}generatur denuo, non potest videre regnum Dei, iii 3.
@1 generetur$
@1 Determinatum AI, cp Heavenly doctrine, n. 175$
@2 i quae$
@1 cogitat et vult$
@1 servit$
{1} CAPUT XVII
1 I Exodi
1. Et profecti sunt omnis coetus filiorum Israelis a deserto Sin, secundum profectiones suas ad os JEHOVAE, et castrametati sunt in Rephidim; et nulla aqua ad bibendum populo.
2. Et jurgatus populus cum Mosche, et dixerunt, Date nobis aquam et bibamus; et dixit illis Moscheh, Quid jurgamini mecum? quid tentatis JEHOVAM?
{1}3. Et sitivit ibi populus aquas, et murmuravit populus contra Moschen, et dixit, Quare hoc ascendere fecisti nos ex Aegypto ad faciendum mori me, et filios meos, et pecora mea, siti?
@1 Numer. xx is written in m beside this verse and the next.$
4. Et clamavit Moscheh ad JEHOVAM, dicendo, Quid faciam populo huic? adhuc parum et lapidant me.
5. Et dixit JEHOVAH ad Moschen, Transi ante populum, et accipe cum te de senioribus Israelis, et baculum tuum, quo percussisti fluvium, accipe in manu tua, et vadas.
6. Ecce Ego stans ante te ibi super petra in Choreb, et percutias petram, et exibunt ex illa aquae, et bibat populus; et fecit ita Moscheh ad oculos seniorum Israelis.
7. Et vocavit nomen loci Massah, et Meribah, propter jurgium filiorum Israelis, et propter tentare illos JEHOVAM, dicendo, Num est JEHOVAH in medio nostri, si non? {1}
@1 i Num xx$
8. Et venit Amalek, et pugnavit cum Israele in Rephidim.
9. Et dixit Moscheh ad Joschuam, Elige nobis viros, et exi, pugna in Amalekum; cras ego consisto super capite collis, et baculus DEI in manu mea.
10. Et fecit Joschuah quemadmodum dixit illi Moscheh, pugnando in Amalekum; et Moscheh, Aharon, et Chur ascenderunt caput collis.
11. Et fuit, quando elevavit Moscheh manum suam, et praevaluit Israel, et quando (x)demisit manum suam, et praevaluit Amalek.
12. Et manus Moschis graves, et sumpserunt lapidem, et posuerunt subter illum, et sedit super illo; et Aharon et Chur sustentabant manus illius, exhinc unus et exhinc unus; et fuit, manus illius firmae usque ad occidere (x)solem.
13. Et debilitavit Joschuah Amalekum et populum illius ad os gladii.
14. Et dixit JEHOVAH ad Moschen, Scribe hoc memoriale in libro, et pone in auribus Joschuae, quod delendo delebo memoriam Amaleki de sub caelis.
15. Et aedificavit Moscheh altare, et vocavit nomen ejus JEHOVAH Nissi. {1}
@1 i (vexillum, elevatio)$
16. Et dixit, Quia manus contra thronum JAH, bellum JEHOVAE in Amalekum a generatione generationem.
In capite praecedente in sensu interno actum est de tertia tentatione, quod deficeret bonum; quo illis dato, agitur in sensu interno in hoc capite de quarta tentatione, quod deficeret verum; haec tentatio significatur per murmurationem filiorum Israelis, quod non haberent aquam; quapropter datum est illis verum fidei a Domino, quod significatur per aquam ex petra Chorebi.
@1 i et$
Vers. 1-3. Et profecti sunt {1}omnis coetus filiorum Israelis a deserto Sin, secundum profectiones suas ad os Jehovae; et castrametati sunt in Rephidim; et nulla aqua ad bibendum populo. Et jurgatus populus cum Mosche, et dixerunt, Date nobis aquam et bibamus; et dixit illis Moscheh, Quid jurgamini mecum? quid tentatis Jehovam? Et sitivit ibi populus aquas, et murmuravit populus contra Moschen, et dixit, Quare hoc ascendere fecisti nos ex Aegypto ad faciendum mori me, et filios meos, et pecora mea, siti? `Et profecti sunt omnis coetus filiorum Israelis’ significat progressivum vitae spiritualis: `a deserto Sin’ significat a statu tentationis quoad bonum: `secundum profectiones’ significat secundum vitae ordinem ad caeli vitam accipiendam: `ad os Jehovae’ significat ex providentia Domini: `et castrametati sunt in Rephidim’ significat ordinationem interiorum ad subeundam tentationem quoad verum; ejus quale est `Rephidim’: `et nulla aqua ad bibendum populo’ significat defectum veri `et inde recreationis: `et jurgatus populus cum Mosche’ significat querimoniam gravem contra verum Divinum: `et dixerunt, Date nobis aquam et bibamus’ significat veri ardens desiderium: `et dixit illis Moscheh’ significat responsum per influxum in cogitationem: `Quid jurgamini mecum?’ significat ut moderatiores {2}in querimonia sint: `quid tentatis Jehovam?’ significat quod contra Divinum, de cujus ope desperant: `et sitivit ibi populus aquas’ significat increscentiam desiderii ad verum: `et murmuravit populus contra Moschen’ significat (x)indolentiae gradum majorem: `Quare hoc ascendere fecisti nos ex Aegypto’ significat cur liberati sumus ex infestationibus: `ad faciendum mori me, et filios meos, et pecora mea, siti?’ (x)significat ut ex defectu veri exspiret omne vitae spiritualis.
@1 omnes IT$
@2 After sint$
@1 quae continue perficitur$
@2 perficiatur$
@1 accipiendum$
@2 antequam ad illam vitam pervenit$
@3 implantandum est$
@4 homo in hoc statu est,$
@5 i quae$
@6 in ordine coeli est, ac in coelum elevatur, nam tunc ducitur per bonum a Domino$
@7 i hic$
2 Quod nunc agatur de tentatione quoad verum, est quia mox prius actum est de tentatione quoad bonum, post quam tentationem acceperunt mannam, per quam significatur bonum; cum {3}enim homo donatur bono a Domino, tunc venit in desiderium veri, et hoc desiderium accenditur secundum defectum ejus, bonum enim jugiter appetit verum; omnis affectio genuina veri ex bono est; se habet (d)hoc sicut cibus, quod is absque potu nequeat nutricioni esse vitae naturali, et quoque quod cibus appetat potum, cum quo conjungatur, ut inserviat usui; haec nunc causa est cur tentatio quoad verum sequatur immediate tentationem quoad bonum; tentatio {4} aggreditur id quod amat et desiderat homo, n. 4274, 4299.
@1 i quod$
@2 qui enim$
@3 itaque$
@4 i enim$
@1 desperatio, hoc est paene nulla spes, *** dubitatio fere negativa de praesentia Divini et Ipsius ope infundet se$
@2 medio desperationis$
@3 i, et externum est modo quod ita patitur$
Ecce dies venturi, quibus immittam famem in terram, non famem ad panem, neque sitim ad aquas, sed ad audiendum verba Jehovae; et vagabuntur a mari ad mare, et a septentrione usque ad orientem; et discursitabunt ad quaerendum verbum Jehovae, nec invenient; in die illo deficient virgines pulchrae et juvenes siti, viii 11-13;
desiderium sciendi verum describitur hic per `sitire’; desiderium ad verum significatur per `immittam non sitim ad aquas, sed ad audiendum verba Jehovae’ et per `discursitabunt ad quaerendum verbum Jehovae; defectus veri et inde privatio vitae spiritualis describitur per `in die illo deficient virgines pulchrae et juvenes siti’; `virgines pulchrae’ sunt qui in affectionibus boni, et `juvenes’ qui in affectionibus veri: apud 2 Esaiam,
Heu, omnis sitiens, ite ad aquas, et cui non argentum, ite, emite, comedite, ite et emite sine argento et sine pretio vinum et lac, lv (x)1;
`omnis sitiens, ite ad aquas’ manifeste pro desiderante vera fidei, `emere sine pretio vinum et lac’ pro comparare sibi a Domino, ita gratis {1}verum et bonum fidei; quod `aquae’ sint verum fidei, videatur supra n. 8562, quod `vinum’ sit (d)bonum fidei, {2} n. 6377, {3}et quoque `lac,’ n. 2184; quod hic per `ire ad aquas, et emere vinum et lac’ non vinum et lac intelligantur, sed talia quae sunt caeli et Ecclesiae, cuivis potest constare: pariter apud Johannem, 3
Ego sitienti dabo ex fonte aquae vitae gratis, Apoc xxi 6;
`fons aquae vitae’ pro vero et bono fidei {4}: `sitiens’ pro desiderante ex affectione, secundum Domini verba apud Johannem,
Jesus dixit mulieri Samaritidi, Omnis qui bibit ex aqua hac sitiet iterum; qui vero bibit ex aqua quam Ego dabo ei non sitiet in aeternum, sed aqua quam Ego dabo fiet in eo fons (x)aquae salientis in vitam aeternam, iv 13, 14;
`aqua’ hic manifeste pro vero fidei (c)e Verbo, ita a Domino, `non 4 sitire’ hic pro quod non {5}amplius deficiet ei verum: similiter alibi apud Johannem,
Jesus dixit, Ego sum panis vitae; qui venit ad Me non esuriet, et qui credit in Me non sitiet in aeternum, vi 35:
et apud eundem,
Jesus clamavit dicens, Si quis sitiverit, venito ad Me, et bibito; quisquis credit in Me, sicut dixit Scriptura, flumina e ventre illius fluent aquae viventis, vii 37, 38;
`sitire’ pro desiderare verum, `bibere’ pro instrui, `flumina aquae 5 viventis’ pro Divino Vero quod ex Domino solo: apud Esaiam,
Obviam sitienti adferte aquas, habitatores terrae Thema, cum pane ejus praevenite vagabundum, xxi 14;
`obviam sitienti {6}adferte aquas’ pro instruere desiderantem in veris, et sic recreare vitam ejus animae: apud eundem,
Stultus stultitiam loquetur, et cor illius faciet iniquitatem, ad faciendum hypocrisin, et ad loquendum contra Jehovam errorem, ad evacuandum animam esurientis, et potum sitienti deficere faciat, xxxii 6;
`esuriens’ pro desiderante bonum, et `potum sitiens’ pro desiderante 6 verum: apud eundem,
Pauperes et egeni quaerentes aquam, sed non; lingua illorum siti deficit: aperiam super clivis fluvios, et in medio vallium fontes ponam, desertum in stagnum aquarum, et terram siccam in scaturigines aquarum, xli 17, 18;
quod `quaerere aquam’ sit quaerere verum, quod `deficere siti’ sit {7}privari vita spirituali ex defectu veri, quod `fluvii, fontes, stagnum, et scaturigines aquarum’ sint vera fidei, in quibus {8}instruendi, cuivis 7 evidenter patet: apud eundem,
Dicite, Redemit Jehovah servum suum Jacobum; tunc non sitient, in vastitatibus ducet illos; aquas e petra effluere faciet illis, et findet petram ut effluant aquae, xlviii 20, 21;
`non {9}sitient’ pro quod non deficient illis vera, `aquae’ hic manifeste pro veris {10} fidei: apud eundem,
Non esurient, neque sitient, neque percutiet illos aestus aut sol, nam miserescens illorum ducet illos, ita ut etiam super scaturiginibus aquarum ducturus sit illos, xlix 10;
`non {11}esurient’ pro quod non deficiet illis bonum, `non {12}sitient’ pro quod non deficiet illis verum, `scaturigines aquarum’ pro cognitionibus veri ex Verbo: similiter apud Moschen, 8
Jehovah ducens te per desertum magnum et formidabile, serpentis, praesteris, et scorpionis, et sitis, ubi non aquae, qui educens tibi aquas e petra scopuli, Deut. viii 15:
apud Esaiam,
Ecce Deus vester veniet, tunc erumpent in deserto aquae, et fluvii in planitie deserti; et erit aridus locus in stagnum et siticulosus in scaturigines aquarum, xxxv 4, 6, 7;
`aquae in deserto, quae erumpent, fluvii, stagnum, scaturigines aquarum’ manifeste pro veris fidei et cognitionibus illorum, quae a Domino cum venturus in mundum: apud Davidem, 9
Deus, Deus meus, mane quaero Te, sitit anima mea Te, desiderat Te caro mea, in terra siccitatis, et lassus sine aquis, Ps. lxiii 2 [A.V. 1];
ibi `sitire’ praedicatur de vero, `lassus sine aquis’ pro quod non vera: `sitis’ pro defectu veri et inde privatione vitae spiritualis, apud Esaiam,
Propterea exulabit populus Meus ob non agnitionem, et gloria ejus (x)homines famis, et multitudo ejus sicca siti, v 13:
{13} apud eundem,
Pono fluvios in desertum, putrescit piscis illorum, eo quod non aqua, et morietur siti, l 2.
10 Ex his nunc constare potest quid significatur in hoc capite per quod nulla aqua ad bibendum populo, vers. 1; per quod dicerent, Date nobis aquam et bibamus, vers. 2; per sitivit ibi populus aquas, vers. 3; quod exirent e petra aquae, vers. 6; consequenter quod per `murmurationem illorum propter defectum aquae’ significetur tentatio ex defectu veri; cum enim homo in tentationem venit {14}ex defectu veri, tunc tenetur vehementer in desiderio ejus, et simul in desperatione de salute aeterna propterea; haec faciunt indolentiam tunc et querimoniam.
@1 verum boni$
@2 i videatur$
@3 et quoque lac bonum fidei ex charitate but d quoque and bonum fidei$
@4 i quae homini dant vitam coeli$
@5 deficiet amplius$
@6 adferre IT$
@7 defectus$
@8 instruentur$
@9 sitire$
@10 i quae$
@11 esurire$
@12 sitire$
@13 i et$
@14 propter defectum$
@1 quod parum abesset quia lapidarent illum$
@1 sint$
@2 i videatur$
2 Cum intercessione ita se habet: in omni amore est intercessio, proinde in omni misericordia, nam misericordia est amoris; quod qui amat aut qui miseretur continue intercedat, constare potest ab exemplis: maritus qui amat uxorem vult ut ab aliis benigne recipiatur utque ei benefiat; hoc non apertis verbis dicit sed continue id cogitat, proinde id continue tacite rogat et pro illa intercedit; similiter faciunt parentes pro liberis suis quos amant; pariter qui in charitate sunt ita faciunt pro proximo, et qui in amicitia pro {10}amico; ex his constare potest quod intercessio insit omni amori jugiter; similiter se habet cum intercessione Domini pro humano genere, et in specie pro illis qui in bono et vero fidei sunt, nam erga illos est Divinus, hoc est, infinitus amor, et est Divina, hoc est, infinita misericordia; nec orat Patrem pro illis et sic intercedit, nam hoc foret prorsus humano more agere, sed continue excusat et continue remittit, nam continue miseretur, et hoc fit apud Ipsum Dominum, nam Dominus et Pater unum sunt, Joh. xiv 8-12.
3 Arcanum quod adhuc interius latet in Verbo intercessionis, etiam dicetur: Divinum Verum, quod procedit a Domino, intercedit tali modo continue, quia procedit a Divino Amore; Dominus cum in mundo fuit, Divinum Verum fuit, (x)at cum glorificatus est, quod factum cum resurrexit, Divinum Bonum est, n. 7499; Divinum Bonum est quod in Verbo in sensu interno intelligitur per `Patrem,’ et Divinum Verum per `Filium,’ n. 2803, 3704, 7499; et quia inest Divino Vero, quod procedit a Divino Bono, intercessio continua, {11}ideo dicitur quod Filius roget Patrem, et intercedat pro homine; hoc capi potuit ab homine, {12}ast illud aegre.
@1 flagitat$
@2 i in sensu interno$
@3 i hoc$
@4 intercessione$
@5 After Sibi$
@6 ibi in$
@7 et a reliquis apostolis, quibus ideo dictum quod sederent super duodecim thronis et judicarent duodecim tribus Israelis$
@8 i tum ad Judaeos, quod comesuri sint cum Abrahamo, Jischako et Jacobo,$
@9 hominis$
@10 socio$
@11 hoc est, misericordia, idcirco$
@12 sed$
@1 quibus$
@1 aquam e petra in Chorebo, quae data populo ad bibendum, significatur verum fidei a Domino, per potentiam Divinam, qua illud datur, etiam dissipantur falsa$
{1}Date magnitudinem Deo nostro, Petra, cujus perfectum opus: {2}equitare fecit illum super excelsis terrae, et cibavit proventu agrorum, sugere fecit illum mel e rupe, et oleum e saxo petrae: sed cum pinguis factus {3} Jeschurun, recalcitravit, deseruit Deum, Qui fecit illum, et vilipendit Petram salutis suae: Petram quae genuit te, oblivioni dedisti, et oblitus es Dei formatoris tui: Petra illorum vendidit illos, et Jehovah conclusit illos; non enim sicut Petra nostra petra illorum: quando dicitur, Ubi dii illorum, Petra cui confisi fuerunt? Deut. xxxii 3 4, 13, 15, 18, 30, 31, 37;
ex his patet quod sit Jehovah, hoc est, Dominus, qui vocatur `Petra’; (x)quod sit Jehovah seu Dominus quoad fidem, {4} ex singulis ibi in sensu 2 interno liquet: apud Danielem,
Videns fuisti usque dum excisus est lapis, qui non per manus, et percussit statuam super pedes ejus, qui ferrum et argilla, et contrivit illos; tunc contrita sunt simul ferrum, argilla, aes, argentum, et aurum, factaque sunt sicut palea, de (x)areis aestatis; ita ut abstulerit ea ventus, et ullus locus non inventus sit illis; lapis autem qui percussit statuam factus est in {5}petram magnam, et implevit omnem terram: surgere faciet Deus caelorum regnum; quod in saecula non perdetur; etiam regnum Ipsius populo alii non permittetur; conteret et consumet omnia ista regna, ipsum autem stabit in saecula; propterea quod vidisti quod de petra excisus est lapis, qui non per manus, et contrivit ferrum, aes, argillam, argentum, et aurum, ii 34, 35, 44, 45;
agitur hic de Domino ac Ipsius regno, et per `lapidem’ intelligitur fides, ac per `petram’ Dominus quoad fidem; quod illa per `lapidem’ et `petram’ significentur, patet ei qui expendit; `lapis’ etiam in Verbo significat verum quod fidei, videatur n. 643, 1298, 3720, 3769, 3771, 3773, 3789, 3798, 6426; inde quoque Dominus quoad Divinum Verum vocatur `lapis Israelis,’ n. 6426; quod `petra’ sit Dominus quoad verum fidei, est quia per `petram’ etiam intelligitur propugnaculum quod contra falsa; ipsum propugnaculum est verum fidei, nam ex illo pugnatur tam contra falsa quam contra mala.
3 Ex his quoque constare potest quod per `petram’ intelligatur Dominus quoad fidem, et quoque fides quae a Domino, in verbis quae Dominus locutus est ad Petrum, apud Matthaeum,
Ego tibi dico, Tu (x)es Petrus, et super hac petra aedificabo Ecclesiam, Meam, et portae inferni non praevalebunt illi; et dabo tibi claves regni caelorum, et quicquid ligaveris in terra, erit ligatum in caelis, et quicquid solveris in terra, erit solutum in caelis, xvi 18, 19;
quod `petra’ ibi sit Dominus quoad fidem, ac fides quae a Domino, et quod `Petrus’ illam fidem repraesentet, videatur Praefatio ad Gen. xxii, tum n. (x)3750, 4738: 6000, 6073 fin., 6344 fin.; (m)patet etiam unicuique qui ex sana ratione cogitat quod potestas aperiendi caelum et claudendi infernum pro bonis, ac aperiendi infernum et claudendi caelum pro malis, sit solius Domini, et quod sit fidei, est quia fides est a Domino, {6}ita quoque est Domini, hoc est, Ipse Dominus in illa; omnis {7}potestas in altera vita etiam est per verum fidei ex bone, n. 4931, 6344, (x)6423, 8200, 8304; {6}qui ex ratione cogitat etiam concludere potest quod Ecclesia Domini non super aliquo homine, ita non super Petro, sed super Ipso Domino, {8}ita super fide in Ipsum, aedificata sit.(n)
4 Ex his videri potest in quales et in quantos errores labuntur illi qui {9}stricte sensum litterae Verbi premunt, et quam prone antistites Ecclesiae arripiunt quod talis potestas data sit Petro, et consequenter illis qui se ejus successores {10}vocant, nam favet illorum amori, et quam aegre se persuaderi patiuntur quod aliud intelligatur, nam quisque sibi {11}comparare summum potentiae vult; ex {12}illis quoque patet quam necessarium {13}est ut sciatur quid `petra,’ quid `claves,’ quid `portae inferni,’ et perplura alia, in sensu interno significant.
5 Quod Jehovah dicatur `petra’ et quod tunc intelligatur Dominus quoad fidem, etiam ex multis aliis locis in Verbo constat, ut ex his sequentibus, quos adducere absque ulteriore explicatione licet: apud Esaiam,
Mittite {14}agnum dominatoris terrae de petra versus desertum ad montem Sionis, xvi 1:
apud eundem,
Oblita es [Dei] salutis tuae, et petrae refugii tui non recordata es, xvii 10:
apud eundem,
Cadet Aschur gladio non viri, etiam petra ejus prae formidine ejus transibit, xxxi [8,] 9:
apud eundem,
Cantent habitatores petrae, e capite montium clament, xlii 11:
apud eundem,
Attendite ad me, sectantes justitiam, quaerentes Jehovam, respicite ad petram e qua excisi estis, li 1:
apud Jeremiam,
Relinquite urbes, et habitate in petra, habitatores Moabi, xlviii 28:
apud eundem,
Ego contra te, mons perdens, perdens universam terram, et extendam manum Meam contra te, et devolvam te de petris, et dabo te in montem combustionis, nec sument de te lapidem pro angulo, aut lapidem fundamentorum, li 25, 26;
de Babele: apud Davidem,
Fecit ascendere me a fovea devastationis, e caeno luti, ac constituit super petra pedes meos, Ps. xl 3 [A.V. 2]:
apud eundem,
Ab extremitate terrae ad Te clamo, cum deficit cor meum, {15}ad petram altam a me ducis me, Ps lxi 3 [A.V. 2]:
apud eundem,
Cibavit illos ex adipe tritici, et e petra melle saturavi illos, Ps lxxxi 17 [A.V. 16].
6 Quia `petra’ significabat Dominum quoad fidem, ac fidem a Domino, ideo etiam mirabilia facta sunt super petra, de quibus in Libro Judicum,
Angelus Jehovae dixit ad (x)Gideonem ut sumeret carnem et azyma, et poneret super petra, et jus effunderet, et ascendebat ignis e petra, et comedit carnem et azyma, vi 20, 21:
et alibi in eodem Libro,
Manoach pater Simsonis sumpsit haedum caprarum, et obtulit super petra; tunc angelus mirabiliter fecit, et ascendebat in flamma, xiii 19, 20;
quid haec significabant, constare potest si ex sensu interno evolvitur quid repraesentabat (x)`Gideon’ et quid `Manoach pater Simsonis,’ tum quid significabant `caro et azyma,’ ac `jus,’ ut et `haedus caprarum,’ et `ignis’; omnia enim et singula repraesentabant et significabant.
7 Ex significatione `Petrae’ quod sit fides, etiam sciri potest quid intelligitur per quod Moscheh, cum videret Jehovam, poneretur in foramine petrae, Exod. xxxiii 20-23, per `foramen’ enim `petrae’ significatur obscurum fidei. Quod petra in Chorebo, ex qua aquae, significet Dominum, in Ecclesiis notum est, sed quod {16}significet Dominum quoad fidem, et {17}quoque quod fidem a Domino, nunc ostensum est. Simile {18}quod per `petram in Chorebo’ etiam significatur per haec apud Esaiam,
Dicite, Redemit Jehovah servum Suum Jacobum; tunc non (x)sitient, in vastitatibus ducet illos, aquas e petra effluere faciet illis, dum findet petram ut effluant aquae, xlviii 20, 21.
Quod aqua daretur populo (t)non ex alia petra quam ex {19}illa in Chorebo, (x)est quia per `Chorebum’ significatur lex Divina; quod lex Divina per `Chorebum’ significetur, est quia ibi promulgata {20}est lex; et fides quae a Domino, est ex lege Divina, hoc est, ex Verbo; per id enim Dominus docet quid fides, et quoque dat fidem.
@1 Dabo AI$
@2 evigilare AI$
@3 i est$
@4 i etiam$
@5 Aramaic (tur) = a mountain$
@6 et$
@7 potentia$
@8 ac$
@9 non alium sensum Verbi quam sensum literae$
@10 dicunt$
@11 vindicare$
@12 his$
@13 sit$
@14 Heb (kar), cp n. 3994$
@15 in$
@16 sit Dominus$
@17 quod sit fides$
@18 ac$
@19 petra Chorebi$
@20 fuit$
Congregaverunt Moscheh et Aharon congregationem ante petram; et dixit illis, Audite, quaeso, rebelles, num ex petra hac educemus vobis aquas? et sustulit Moscheh manum suam, et percussit petram baculo suo duabus vicibus; nihilominus exiverunt aquae multae; tunc dixit Jehovah ad Moschen et Aharonem, Propterea quod non credidistis in Me, et sanctificaveritis Me in oculis filiorum Israelis, ideo non deducetis congregationem hanc in terram quam dedi illis, xx 10-12.
@1 i et$
@1 i quoque$
@1 ulterius in$
In angustia invocasti Me, et eripui te; respondi tibi in occulto, probavi te juxta aquas Meribah, Ps. lxxxi 8 [A.V. 7].
2 At in sensu interno historico, in quo agitur de religioso apud gentem Israeliticam, describitur gens illa qualis fuit erga Jehovam, quod nempe von {8}voluerit supplicando rogare Ipsum de ope, sed quod expostulaverit; causa erat quia Jehovam non {9}agnoscebant pro summo Deo, corde, sed solum ore, quando viderunt miracula; quod non corde Ipsum agnoverint, constat manifeste ex vitulo (x)Aegyptiaco quem sibi fecerunt et adoraverunt, dixeruntque quod illi sint {10}dii sui; tum a frequenti illorum apostasia, de qua videatur n. 8301; haec sunt quae in sensu interno historico hic describuntur; in sensu autem interno spirituali describitur quale tentationis apud illos qui ad ultimum {11}tentationis perducuntur antequam liberantur.
3 Quod quale gentis Israeliticae (c)ac religiosi ejus describatur per {12}contentionem cum Mosche ad Massah et Meribah, constat etiam apud Davidem,
Ne obturate cor vestrum sicut in Meribah, sicut in die Massae, in deserto, ubi tentarunt Me patres vestri; tentarunt Me, et viderunt opus Meum; quadraginta annis fastidivi in generatione, et dixi, Populus sunt errantes corde, iidemque non cognoverunt vias Meas, quibus juravi in ira Mea, si venient ad requiem Meam, Ps. xcv 8-11:
apud Moschen,
Non tentabitis Jehovam Deum vestrum, quemadmodum tentastis in Massah, Deut. vi 16:
apud eundem,
Praeterea in Tabera et in Massah et in Kibroth Thaavah rebelles fuistis cum Jehovah a die quo cognovi vos, Deut. ix 22, 24:
apud eundem,
De Levi dixit, Thumim tui et Urim tui Viro Sancto, quem tentasti in Massah, contendisti cum Eo apud aquas Meribah, Deut. xxxiii [8,] 9;
`Vir Sanctus’ hic pro Domino, Quem tentaverunt, et Quem non sanctificaverunt Moscheh et Aharon; in sensu interno historico, in quo de religioso (x)gentis Israeliticae agitur, per Moschen et Aharonem non repraesentatur {13}verum Divinum, sed religiosum istius gentis, cujus duces et capita erant, n. 7041; hoc religiosum quia tale fuit, ut supra dictum, etiam ideo illis denuntiatum est quod non introducerent populum in terram Canaanem, de qua re ita in Libro Numerorum,
Dixit Jehovah ad Moschen et Aharonem, Propterea quod non credidistis in Me, et sanctificavistis Me in oculis filiorum Israelis, ideo non deducetis congregationem hanc in terram {14} quam dedi illis; hae aquae Meribah, quia contenderunt filii Israelis cum Jehovah, xx 12, 13, xxvii 14:
et in eodem Libro,
Colligetur Aharon ad populum suum, et non veniet in terram quam dedi filiis Israelis, propterea quod rebellastis ori Meo apud aquas Meribah, xx 24:
pariter Moscheh, Deut. xxxii [49-] 51.
5 Quod apud illam gentem usque cultus Divinus repraesentativus institutus fuerit, erat causa quia repraesentativus cultus potuit institui apud omnem gentem quae externa cultus sancta haberet, et paene idololatrice coleret, nam repraesentativum non spectat personam sed rem, n. 1361, et genius illius gentis prae omni alia gente fuit, prorsus (t)colere externa ut sancta et Divina absque omni interno, sicut adorare patres suos, Abrahamum, Jischakum, et Jacobum, ac postea Moschen et Davidem, ut numina, ac praeterea sanctum et ut Divinum habere et colere omnem lapidem et omne lignum, quod {15}cultui illorum Divino inauguratum fuit, sicut {16}arcam, mensas ibi, {17}lampadem, altare, vestes Aharonis, Urim et Thumim, et postea templum; per {18}talia dabatur eo tempore ex providentia Domini {19} communicatio angelorum caeli cum homine, nam oportet alicubi Ecclesia esse, seu repraesentativum Ecclesiae, ut sit communicatio caeli cum humano genere; et quia illa gens prae omni alia gente potuit in externis ponere cultum Divinum, et sic agere repraesentativam Ecclesiae, ideo gens illa {20}assumpta est.
6 Communicatio cum angelis in caelo per repraesentativa fiebat eo tempore hoc modo: cultus (c)illorum externus communicabatur cum spiritibus angelicis qui simplices sunt et non ad interna (x)reflectunt, sed usque interius boni sunt; tales sunt qui in Maximo Homine correspondent cuticulis; hi prorsus non attendunt ad internum hominis sed solum ad externum ejus; si hoc {21}sanctum apparet, etiam illi sancte de illo cogitant; angeli interiores caeli {22}in his spiritibus videbant illa quae repraesentabantur, proinde caelestia et Divina quae correspondebant, nam apud hos potuerunt esse, et videre illa, non autem apud homines, nisi per illos; habitant enim angeli cum hominibus in interioribus, at ubi non interiora sunt, habitant in interioribus spirituum simplicium, nam angeli non sapiunt nisi spiritualia et caelestia quae interiora sunt in repraesentativis; ex his paucis constare potest quomodo {23}dari potuerit communicatio cum caelo per talem populum; sed videantur quae de hac re prius ostensa sunt, nempe quod apud Judaeos sanctum cultus miraculose elevatum fuerit in caelum extra illos, n. 4307; quod {24}posteri Jacobi sanctum potuerint repraesentare, qualescumque fuerunt, modo ritualia mandata stricte observarent, n. 3147, 3479, 3480, 3881 fin., (x)4208, 4281, 4288, 4289, 4293, 4307, 4444, 4500, 4680, 4825, 4844, 4847, 4899, 4912, 6304, 6306, 7048, 7051, 8301 fin.
@1 quod jurgium sit querimonia, ut supra$
@2 i et$
@3 vera fidei$
@4 i praesentiam ac$
@5 i ac querimoniae,$
@6 id$
@7 i etiam$
@8 supplicare voluerit$
@9 agnoverunt$
@10 A apparently transposes these two words and adds sunt$
@11 desperationis$
@12 illa quae praecedunt, et quoque quae in hoc versu sequuntur$
@13 Dominus quoad Verum Divinum, sed sicut duces et capita ipsum gentis illius religiosum, n. 7041, quod$
@14 i hanc$
@15 secundum rituale suum santificatum$
@16 arcas IT$
@17 panes, lucernam$
@18 talem cultum$
@19 i dabatur$
@20 electa$
@21 cum sancto$
@22 in illis, sicut in speculis, videbant talia quae repraesentabant coelestia et Divina, inde illi tunc in sancto quod correspondebat, ita quod repraesentabatur, fuerunt, et per illos spiritus habitabant angeli cum homine$
@23 per talem populum conjunctio coeli potuit existere;$
@24 Judaei et Israelitae$
@1 lapidarent$
2 Quod ulterius falsum ex hoc malo attinet, non est sicut falsum ex malo malorum spirituum, {5}nam in se est malum; qui in hoc malo sunt non aggrediuntur vera fidei sed bona fidei; agunt enim per affectiones pravas, per quas pervertunt cogitationes bonas, et hoc modo paene incomprehensibili; hi quia tales sunt, inferna illorum prorsus separantur ab infernis spirituum malorum, adeo ut {6}vix communicationem habeant, {7}et hoc ob causam ut separentur ab hominibus Ecclesiae spiritualis, nam si ab infernis suis influerent, actum foret {8}de homine istius Ecclesiae, agerent enim occultissime in conscientiam et illam perverterent, et hoc per pravarum affectionum insufflationes; infernales illi genii nusquam aggrediuntur aperte hominem, nec cum est in vigore resistendi, sed cum apparet {9} quod homo in lapsu sit ut succumbat, tunc subito praesto sunt, et impellunt ut prorsus cadat; hoc quoque repraesentatur per quod Amalek nunc invaserit Israelem; et quoque postea, cum filii Israelis opposuerunt se Jehovae, et timuerunt pro gentibus in terra {10}Canaane,
Descendit etiam tunc Amalek {11}cum Canaanita {12}e monte, et percusserunt filios Israelis usque ad (x)Chormam, Num. xiv 43, 45.
3 Ex his constare potest quales sunt qui repraesentantur per `Amalekum,’ et cur judicium super {13}illum a Jehovah, quod bellum erit contra illos perpetuo, et quod delebitur memoria illorum de sub caelo, secundum haec in ultimo versu hujus capitis,
Quia manus {14}malorum contra thronum Jah, bellum Jehovae erit in Amalekum a generatione in generationem:
et in Deuteronomio,
Memento quod fecit tibi Amalek in via cum exivisti ex Aegypto, quod occurrerit tibi in via, et decaudaverit in te omnes infirmos, cum tu fessus et lassus, nec timuit Deum; cum quietem dederit tibi Jehovah Deus tuus, delebis memoriam Amaleki de sub caelo; non oblivisceris, xxv 17-19:
{15}tum in Libro 1 Samuelis,
Dictum est a Jehovah per {16}Schemuelem Schaulo, Visitare constitui quod fecit Amalek Israeli, qui posuit huic in via cum ascenderet ex Aegypto; quare abi et percute Amalekum, et devotioni da omnia quae illi, nec parcas illi, sed occidas a viro usque ad mulierem, ab infante usque ad lactentem, a bove usque ad pecudem, a camelo usque ad asinum. Sed Schaul pepercit regi Agago, et opimis gregis et boum, et secundae {17}sortis, et arietibus, et omni egregio; {18}ideo denuntiatum est Schaulo, quod ex illo non amplius esset rex super Israelem, {19}xv 2, 3, 9, 23;
quod deleretur memoria Amaleki, (c)ac devotioni darentur omnia quae ibi, significabat quod prorsus non communicarent {20}genii mali cum illis qui ab Ecclesia spirituali, nam communicant cum illis qui non in veris sunt, sed falsis favent ex affectione mala.
4 Quis non videre potest quod Jehovah, absque causa quae altius {21}latet, nusquam dixerit quod bellum esset {22}in Amalekum in perpetuum, et quod deleretur memoria illius de sub caelo, quodque {23}omnia quae ibi devotioni darentur; et quod usque tamen hoc non factum sit? Causa illa quae altius latuit, cur illa dicta sunt et {24} facta, involvitur in verbis Schemuelis ad Agagum regem Amalekitarum, cui pepercit Schaul,
Agagus rex Amaleki ivit ad Schemuelem in deliciis; sed dixit Schemuel, Quemadmodum orbavit mulieres gladius tuus, ita orba fiet prae mulieribus mater tua; (m)et dissecuit illum Schemuel coram Jehovah {25},(n) 1 Sam. xv 32, 33;
`ire in deliciis’ significat adblandientia externa, quae talibus in praesentia aliorum, `orbavit mulieres gladius tuus’ significat quod falsum illorum inferat violentiam affectionibus bonis, `orba fiet prae mulieribus mater tua’ significat quod dominatura apud illos affectio mala ex voluntario et non ex intellectuali, `et dissecuit illum Schemuel coram Jehovah’ significat quod separati ab illis qui in falso ex malo ex intellectuali sunt, ita genii a spiritibus, ut supra dictum; quod `mulieres’ sint affectiones, videatur n. 568, 6014, (x)8337, quod `gladius’ sit falsum pugnans et vastans, n. 2799, 4499, 7102.
@1 i sunt$
@2 dicetur A, primum dicitur IT$
@3 amantis proximum$
@4 i illud$
@5 sed$
@6 nec$
@7 ita quoque separantur$
@8 cum$
@9 i sibi$
@10 Canaanis$
@11 et$
@12 Heb (hayyoshebh bahar hahu’) = the one dwelling on that mountain$
@13 illos$
@14 illorum$
@15 et$
@16 Samuelem Schauli$
@17 sorti IT$
@18 inde denuntiatum Schauli quo ex eo$
@19 xv A, xv 1 ad fin. IT$
@20 cum illis, communicant enim cum illis qui ab Ecclesia spirituali, qui non veris credunt$
@21 latuit$
@22 contra$
@23 darentur devotioni omnia quae ibi$
@24 i tunc$
@25 i in Gilgal$
@1 quod aggressi, nempe$
@2 patet ab$
2 Quia hoc verum per Joschuam’ repraesentabatur, ideo etiam ille factus est dux super filios Israelis post Moschen, et introducebat illos in terram Canaanem, pugnabatque cum gentibus ibi; ideo quoque, cum in terram Canaanem venit, apparuit {4}illi angelus Jehovae cum gladio evaginato in manu, et se {5}vocabat `principem exercitus Jehovae,’ Jos. v 13-15; per `gladium evaginatum in manu’ significatur verum Divinum pugnans in sua potentia; quod `gladius’ sit verum pugnans, videatur n. 2799, 4499, quodque `gladius evaginatus’ sit pugnans continue contra falsa et mala, n. 8294; et quod `manus’ sit potentia, n. 878, 4931-4937, 7518, 8050, 8153; {6}tum quod per `gentes in terra Canaane’ significentur falsa et mala, contra quae pugnandum, n. 8054 {7}.
@1 illa$
@2 Divino Vero$
@3 ei inest$
@4 Ipsi$
@5 vocabit I, vocavit T$
@6 et$
@7 i, 8317$
2 Quomodo se habet cum conjunctione et influxu boni charitatis in verum pugnans, paucis dicendum {5}: verum Divinum fit pugnans per conjunctionem cum illis qui in zelo sunt, ut supra dictum est; illi qui in zelo sunt pugnant, {6}at non ex aliqua inimicitia et hostilitate sed potius ex charitate, nam zelus differt ab ira in eo quod zelus in se habeat {7}bonum quod charitatis quare cum zelus pugnat, modo removet illos qui in falso et malo, ne (x)laudant illos qui in bono et vero; ira autem non solum removet illos sed etiam ex odio et vindicta persequitur; zelus enim, ex charitate quae inest, vult etiam bene illis qui in malo et falso sunt, et quoque facit quantum non nocent bonis; at ira, ex odio et vindicta quae insunt, vult male omnibus cum quibus pugnat, sive boni sint sive mali; ex his constare potest quid intelligitur per {8} influxum boni charitatis in verum pugnans; quod zelus in se bonum habeat, et ira malum, videatur n. 4164, 4444.
@1 erat$
@2 per quem$
@3 et quod$
@4 i Moscheh$
@5 i est$
@6 sed$
@7 charitatem$
@8 i conjunctionem et$
@1 significetur$
@2 est$
@1 ascendebant IT$
@2 ejus IT$
2 Quid vera in ordine successivo sunt, paucis dicetur: omnia et singula in universa natura ab interioribus ordine existunt, sunt derivationes {3}et successiones; sed interiora non cohaerent cum exterioribus per continuum, sed distincta sunt, et {4}conjuncta per exsertiones sicut fibras, per quas communicationes; derivationes et inde successiones in genere quales sunt, sisti possunt ad ideam ex fructibus, sicut ex citris, pomis, et similibus; illorum maxime externa sunt cutes quae circumcingunt, interiora sunt caro quae circumcingitur; adhuc interiora sunt semina, quae circumdantur thecis extra, et ipsa dein membranis; sub illis est interior caro, in qua prima forma, sicut anima, ex qua iterum novae arbores et novi fructus; haec omnia 3 in ordine successivo sunt, ac inter se distincta, et quoque conjuncta; communicatio interiorum cum exterioribus fit mirabiliter per transitus sicut fibrosos; {5}illa principio cum formantur, paene cohaerent, sed temporis successu separantur, nam prima forma, quae intima est in semine, antequam {6}in formas parentibus suis similes potest expandi, successive aperienda est; (m)et cum aperitur et {7}incohat crescere, aptant se carnes, quibus circumcincta est, inserviunt primum pro humo, dein pro suco fecundante; {8}post hoc tempus, quod est tempus ejus in utero, nascitur, et tunc relinquitur humo terrae, cui ut semen inseminata est.(n)
4 Ex his idea formari potest quomodo se habet cum derivativis in ordine successivo; sicut se habet in regno vegetabili, ita quoque se habet in regno animali, {9}sed in hoc multo perfectius; sunt in regno animali exteriora, et interiora, ac intima, pariter in ordine successivo, quae inter se distincta sunt, et quoque conjuncta; sed differunt in eo quod formae in regno animali creatae sint ad recipiendam vitam, {10}inde sicut formae recipientes vitae sunt in ordine successivo, ita quoque vitae quae inde resultant, nam formae {11}seu substantiae recipientes vitae sunt subjecta, et quae ex illarum mutationibus et modificationibus resultant, sunt vires, {12}quae vocandae sunt vitae, quia sunt vires vivae. Ex his nunc constare potest quid Divina Vera in ordine successivo, nam omnia quae vitae sunt se referunt ad verum, et eorum perfectio ad bonum, inque opposito sensu ad falsum, et illorum imperfectio ad malum; transitus ab uno ad alterum in ordine successivo etiam vocantur gradus.
@1 i quod$
@2 i a domino$
@3 continuae, et inde$
@4 conjunguntur$
@5 quae$
@6 After expandi$
@7 crescit, inserviunt carnes quibus circumcincta$
@8 post hoc tempus uteri ejus$
@9 ibi exteriora sunt$
@10 quae etiam similiter ordine successivo est$
@11 After vitae$
@12 seu vitae quae quia vitae sunt se referunt ad verum, ac eorum perfectio ad bonum, inque opposito sensu ad falsum, et eorum imperfectio ad malum, nam omnia et singula in universo ad illa se referunt; ex his nunc constare potest, quid ordo successivus, ita quid divina Vera in ordine successivo, quae per Moschen, Aharonem, et Chur repraesentantur$
8603[a]{1}. `Ascenderunt caput collis’: quod significet in bono charitatis, constat ex significatione `collis’ quod sit charitas, de qua n. 6435; bonum illius significatur per `caput collis.’
@1 In A this is numbered 8604 as is the next . A vertical line and NB appear in m. cp n. 3055a$
2 Quid sit spectare versus Dominum, et quid sit spectare versus mundum et ad se, ita quid sit spectare supra se et infra se, videatur n. 7814-7821; quod nempe spectare supra se sit ad proximum, ad patriam, ad Ecclesiam, ad caelum, ita ad Dominum, n. 7814, 7815, 7817; quod spectare infra se sit ad mundum et ad se, n. 7817; quod spectare supra se et infra se sit pro fine habere, et supra omnia amare, n. 7818; quodque homo distinguatur a brutis per quod spectare possit supra se et infra se, et quod cum spectat supra se, sit homo, at cum infra se, sit bestia, n. 7821; quod spectare supra se sit elevari a Domino, n. 7816; Dominus enim influit apud omnem hominem per Verum quod ab Ipso; per hoc dat vitam homini, nam lux quae a Domino est 3 Divinum Verum, et est vita, Joh. i 4; Divinum hoc Verum, quod a Domino, influit in bonum apud hominem, et per illud trahit hominem ad Se, nam vita, quae a Domino, est attractiva, quia est {3}ex amore, omnis enim amor in se habet vim attractionis, {4}quia conjungi vult, usque ut unum sint; cum itaque homo est in bono, et ex bono in vero, tunc attrahitur ille a Domino, ac Ipsi conjungitur; hoc intelligitur per spectare sursum ad Dominum; at cum homo non in bono est, ita non in vero a bono, tunc quoque attrahitur a Domino, sed non potest elevari, nam mala et inde falsa avertunt se; hoc intelligitur per spectare deorsum, seu ad se et ad mundum; quod Dominus trahet 4 hominem ad Se, docet Ipse Dominus apud Johannem,
Ego, si exaltatus fuero e terra, omnes traham ad Me Ipsum, xii 32;
ex his nunc constare potest quomodo intelligendum quod cum fides spectaret versus Dominum, verum pugnans vinceret, et cum fides spectaret deorsum a Domino ad se et mundum, quod tunc falsum vinceret, quae significantur {5} per quod `cum Moscheh elevavit manum, praevaleret Israel, et cum demisit manum, praevaleret Amalek.’
@1 i est$
@2 ex malo IT$
@3 d ex amore i ea amoris$
@4 prositum conjunctionis, et ita conatum perpetuum ut unum sint$
@5 i haec in sensu spirituali intellecta sunt$
@1 i sint$
@2 i etiam$
@3 fidei$
@4 d quod i cur$
@5 deletus sit$
@6 i a Jehovah$
@7 ut$
@1 sit potentia but sint was written first$
@2 deficerent$
@3 manum$
@1 After inferius$
@1 in homine$
@1 After successivo$
@1 sint$
@2 sustentabant$
@1 est IT$
@2 in quo$
2 Quisque qui expendit videre potest quod illa quae in his versibus memorantur contineant arcana quae non exstant in littera, sicut quod Moscheh consisteret super colle: haberet baculum in manu sua: quod vinceret Joschua cum Moscheh elevavit manus, et vinceret Amalek cum Moscheh submisit manus: quod posuerint lapidem sub illo super quo sedit: quodque Aharon et Chur sustentarent manus: et hoc usque dum occideret sol; nisi omnia et singula haec correspondissent cum illis quae in caelo sunt, nusquam potuissent aliquid conferre ad pugnam cum Amaleko; {2}correspondentiae omnem vim habent, usque adeo ut quod fit in terra secundum correspondentias, hoc in caelo valeat, nam correspondentiae sunt ex Divino; qui in bono amoris 3 et fidei sunt, illi in correspondentia sunt, {3}et Divinum facit omnia apud illos, ex Divino enim est bonum amoris et bonum fidei; omnia miracula de quibus in Verbo, per correspondentias facta sunt; Verbum scriptum est ita ut singula ibi usque ad minutissima correspondeant illis quae in caelo; inde {4} Verbum vim Divinam habet, et conjungit caelum cum terra, nam cum legitur Verbum in terra, angeli qui in caelo moventur ad sanctum quod in sensu interno {5}; hoc fit per correspondentias singulorum ibi {6}.
@1 cum$
@2 The remainder of this is written in A immediately after n. 8617$
@3 nam$
@4 i quoque$
@5 i est$
@6 i, propter hanc causam datum est Verbum$
@1 i illi$
@1 i (est contra voluntarium hominis, quod apud illos qui ab Ecclesia spirituali prorsus removetur) cp n. 8622$
@2 ad IT$
@1 quid faciendum cum Amaleko$
Veni, scribe super tabulam apud illos, et super librum exprime illud, ut sit in diem posterum, in perpetuum usque in aeternum, xxx 8:
quia reminiscentia per `scribere in libro’ significatur, {1}inde fideles dicuntur in `libro vitae scripti’, nam per reminiscentiam Divinam significatur salvatio, et per non reminiscentiam seu oblivionem damnatio; de `libro vitae’ ita apud Danielem,
Antiquus dierum judicium consedit, et libri aperti sunt, vii [9,] 10:
apud eundem,
In tempore hoc eripietur populus tuus, omnis qui invenietur scriptus in libro, xii 1:
apud Davidem,
Da iniquitatem super iniquitatem eorum, et ne perveniant ad justitiam Tuam; deleantur e libro vitarum, et cum (x)justis ne scribantur, Ps. lxix 28, 29 [A.V. 27, 28]:
apud Johannem,
Qui vicerit, is induetur vestimentis albis; non delebo nomen ejus e libro vitae, Apoc. iii 5:
apud eundem,
Non ingredietur in Hierosolymam novam, nisi qui scripti in libro vitae Agni, Apoc. xxi 26 [, 27]:
apud eundem,
Vidi quod libri aperti sint; et liber alius apertus est, qui est vitae; et judicati sunt mortui juxta ea quae scripta sunt in libris secundum opera illorum: judicati sunt omnes secundum opera illorum: et si quis non inventus est in libro vitae scriptus, ejectus est in stagnum ignis, Apoc. xx 12-14 [, 15];
ac praeterea xiii 8, xvii 8.
5 Qui non ex sensu interno scit quid `liber vitae,’ tum quid `libri ex quibus judicandi,’ non aliam ideam potest habere quam quod in caelo tales libri sint, et quod in illis omnium acta scripta sint quorum sic memoria {2}conservatur; cum tamen {3}per `libros’ in dictis locis non libri intelliguntur, sed reminiscentia omnium quae egerant; unusquisque enim in alteram vitam secum fert omnium actorum suorum memoriam, ita librum vitae suae, n. 2474; sed judicare {4}quemvis secundum acta ejus, nemo potest quam Dominus solus, nam omnia {5}acta procedunt a causis finalibus, quae intus alte latent absconditae; {6} secundum illas causas judicatur homo; {7}illas nemo scit quam Dominus, quapropter Ipsi soli est judicium; quod etiam intelligitur per haec apud Johannem,
Vidi super dextra sedentis super throno librum scriptum intus et a tergo, obsignatum septem sigillis; deinde vidi angelum fortem clamantem voce magna, Quis est dignus ut aperiat librum, et solvat sigilla ejus? unus ex senioribus dixit mihi, Ecce {8}vicit Leo, qui {9} ex tribu Jehudae, radix Davidis, ut aperiat librum et solvat sigilla ejus: et sumpsit librum, et cecinerunt canticum novum, Dignus es qui accipias librum, et aperias sigilla ejus, Apoc. v 1-9.
Ex his constare potest quod per `librum scriptum’ intelligatur praesentia actorum cujusvis: similiter per `librum’ apud Davidem,
Super libro tuo omnes scripti sunt dies qui destinati sunt, Ps. cxxxix 16.
@1 ideo$
@2 permansura$
@3 non libri per libros ibi$
@4 secundum acta altered to secundum opera$
@5 d acta i opera$
@6 i et$
@7 hoc$
@8 venit AI$
@9 i est$
2 Quod `delere memoriam Amaleki’ sit removere falsum quod ex malo interiore, est quia id removeri potest, non {1} deleri, {2}est enim id falsum apud genios infernales, qui in aeternum vivunt, n. 8593; sed genii illi removentur a Domino ne influant in illos qui ab Ecclesia spirituali; causa est quia non influunt sicut (t)spiritus infernales in cogitationes quae {3} intellectus, ita nec in illa quae fidei (d)sunt, sed in {4}affectiones quae voluntatis {3}, proinde in illa quae charitatis; et hoc tam clandestine ut nusquam appareat vestigium quod ab illis; quare si illi influerent, spiritualis Ecclesiae homo nusquam salvari posset, quoniam affectiones veri et boni perverterent et prorsus depravarent {5}; inde est quod infernales illi genii removeantur ita ut non communicent cum illis qui e regno spirituali Domini.
3 Praeterea sciendum quod apud hominem Ecclesiae spiritualis nova voluntas implantata sit in parte {6} intellectuali, (m)n. 895, 927, 1023, 1043, 1044, 2256, 4328, 4493, 5113;(n) hanc voluntatem plane destruerent genii illi {7}si iis permitteretur influere; intrarent etiam in hereditaria mala voluntatis veteris, et illa recluderent, quae tamen occlusa sunt; quod occlusa sint, videatur n. 986, 1667, 2308. Infernales illi genii removentur {8}hoc modo ne influant; quod falsum (c)eorum, quod est falsum ex interiore malo, sit malum, et quidem tale malum quod non influere potest in partem intellectualem {9} sed in partem {6} voluntariam; et quia nova voluntas {10}hominis Ecclesiae spiritualis implantata est in parte intellectuali, ut supra dictum, inde remoti sunt ab influxu in illam; ob {11}hunc finem etiam Dominus disponit ut tales genii vastentur quoad omne intellectuale.
4 Homines fiunt tales genii {12}post mortem, qui continue meditati sunt malum contra proximum, et cogitationem suam talibus delectaverunt; et quoque intulerunt malum, sed clandestine ac per alios, maxime cavendo ne aliquis sciret quod ab illis; ceteroquin in externis apparuerunt modesti, civiles, et sicut amici, et quoque sicut Christiani quoad {13}loquelam, tum etiam quoad vitam, sed fuerunt hypocritae, ac intus dolosi tigres.
@1 i autem$
@2 genii enim qui in illo falso in aeternum vivunt$
@3 i sunt$
@4 illa$
@5 i mille modis$
@6 i ejus$
@7 si ab illis influere daretur but d ab illis$
@8 eo$
@9 i hominis$
@10 apud hominem$
@11 illum$
@12 in altera vita$
@13 loquelam et vitam, verum$
Testis inter nos et inter vos, quod Jehovah Deus, Jos. xxii 10-34.
@1 quod IT$
@2 i inter illos$
2 Quod per vexillum seu signum significetur convocatio ad bellum, constat ex eo quod cum convocationes {2}fierent, sive ad profectiones, sive ad festa, sive ad bellum, {3} clanxerint buccina, {4}et (x)tunc quoque sustulerint signum seu vexillum super montibus; quod clanxerint buccina, videatur Num. x 1-11; quod sustulerint signum seu vexillum, ex his locis: apud Jeremiam,
Annuntiate in Jehuda, et in Hierosolyma audiri facite, et dicite, et clangite buccina in terra, proclamate, implete, dicite, congregamini, {5}et intremus in urbes munimenti, erigite vexillum Zionem versus, convenite, ne subsistite, iv 5, 6:
apud Esaiam,
Omnes habitatores orbis, et incolae terrae, quando tolletur vexillum, aspicite, et cum clangitur buccina, audite, xviii 3:
apud eundem,
Sustulit vexillum gentibus e longinquo, et sibilavit illi ab extremitate terrae; et ecce cito velox adveniet, v 26:
apud eundem,
Super monte eminente tollite vexillum, extollite vocem illis, agitate manum, ut veniant portae principum, xiii 2:
apud eundem,
Sic dixit Dominus Jehovih, Ecce tollam erga gentes manum Meam, et erga populos attollam vexillum Meum, ut adferant filios tuos in sinu, et filias tuas super umero apportent, xlix 22;
ex his patet quod per `vexillum’ significetur {6}congregatio.
3 Quod vexillum seu signum cum praedicatur de Domino, significet etiam tutelam, constat apud Esaiam,
{7}Timebunt ab occasu nomen Jehovae, et ab ortu solis gloriam Ipsius, quia veniet sicut flumen angustum; spiritus Jehovae vexillum eriget in illo; tunc veniet Zioni Redemptor, lix 19 [, 20]:
apud eundem,
Fiet in die illo, radicem Jischaii, qui stans in vexillum populorum, gentes quaerent: et erit (x)quies Ipsius gloria, xi 10.
4 {8}Quia signum, quod in lingua originali exprimitur eadem voce qua vexillum, significabat congregationem, et cum dicebatur de Domino etiam tutelam, ideo expresse mandatum est ut serpens aeneus poneretur super signo, de quo ita apud Moschen,
Dixit Jehovah ad Moschen, Fac tibi serpentem, et pone eum super signum; et fiet, omnis qui morsus fuerit et aspexerit illum vivet; et fecit Moscheh serpentem aeris, et posuit eum super signum; unde factum est, si momordit serpens virum et aspexit serpentem aeris, revixit, Num. xxi 8, 9;
quod `serpens aeneus’ repraesentaverit Dominum, videatur Joh. iii 14, 15; quod etiam tutelam, patet; nam sanatio per inspectionem serpentis qui super signo, significabat sanationem a malis falsi per inspectionem fidei in Dominum; dicit enim Dominus in loco citato apud Johannem,
Sicut Moscheh exaltavit serpentem in deserto, ita oportet exaltari Filium hominis, ut omnis qui credit in Ipsum non pereat sed vitam aeternam habeat.
@1 After 4298$
@2 fiebant$
@3 i tunc$
@4 et signum sustulerint super montibus$
@5 ut$
@6 congregatio, et cum vexillum praedicatur de Domino, significatur etiam tutela, ut$
@7 These two quotations are transposed.$
@8 The remainder of this is missing in A except part of the first few lines, which however are d.$
2 Quod ipsam rem attinet, quod nempe illi qui per `Amalekum’ repraesentantur, qui sunt infernales genii qui in falso ex interiore malo, violentiam inferre velint regno spirituali Domini, explicatum est supra n. 8593, 8622; qui in falso hujus mali fuerunt non potuerunt arceri ab illis qui ab Ecclesia spirituali, priusquam Dominus in mundum venit et Humanum in Se Divinum fecit; tunc inclusi sunt inferno, unde exsurgere nusquam possum; et quoque communicatio, quae fit per influxum, prorsus adempta est; homo enim Ecclesiae spiritualis in obscuro est quoad verum fidei, et pro vero agnoscit quia Ecclesia sic dixit, non quia verum esse percepit; hoc verum apud illos fit bonum, {7}et inde conscientiae; maligni {8} genii si influerent in {9}id obscurum, destruerent conscientiam mille modis, nam non agunt in vera fidei ibi, sed in ipsas affectiones; et ubicumque appercipiunt aliquid affectionis boni, hoc pervertunt momento, tam clandestine ut ad apperceptionem nullatenus venire possit; aggrediuntur ipsos fines; verbo, malignitas illorum non describi potest, sed comparari cum veneno letali inconspicuo quod ad ipsas medullas penetrat. Plura de his geniis, ex Divina Domini Misericordia, ad finem capitum, ab experientia dicentur. {10}
@1 in$
@2 quod Divinum Bonum$
@3 quoad Divinum Verum$
@4 significatur per Christum$
@5 per Jesum, videantur$
@6 quod thronus sit Dominus quoad Divinum Verum in coelo, videatur n. 5313, similiter Jah$
@7 cum fit$
@8 i illi$
@9 hoc$
@10 See volume VI, p. 704, note 1, which reads: This proposal was not fulfilled, but presumably the material mentioned here concerning the hells appeared in De Caelo et ejus Mirabilibus et de Inferno, which was published in 1758.$
@1 i contra aliquam rem,$
@2 quasi$
@3 See Volume VI, p. 704, note 1, which reads: This proposal was not fulfilled, but presumably the material mentioned here concerning the hells appeared in De Caelo et ejus Mirabilibus et de Inferno, which was published in 1758.$
@4 exsurgere$
Incolae telluris Jovis sapientiam ponunt in cogitando bene et juste de rebus quae in vita obveniunt; sapientiam illam hauriunt (c)a parentibus ab infantia, quae successive in posteritatem transfertur, et sic crescit. De scientiis quales in nostra tellure sunt, prorsus nihil sciunt, nec scire volunt; vocant illas umbras et comparant nubibus quae inter solem; ideam hanc de scientiis duxerunt ex aliquibus e nostra tellure qui se coram illis venditarunt quod sapientes essent ex scientiis.
2 {4}Spiritus Joviales ex conversatione cum talibus concluserunt quod scientiae umbram inducant et occaecent; sed illis dictum est quod in hac tellure scientiae sint media aperiendi visum intellectualem, qui visus est in luce caeli, ac instruit in talibus quae sunt vitae spiritualis; sed quia regnat amor sui (c)et amor mundi, et inde talia quae sunt vitae mere naturalis (c)ac sensualis, {5}ideo scientiae (t)illis sunt media insaniendi, nempe {6} confirmandi pro natura contra Divinum, (c)et pro mundo contra caelum.
3 Porro dictum est quod scientiae in se sint divitiae spirituales, et quod (c)ii qui possident illas sint sicut qui possident divitias mundanas, quae similiter sunt media usum praestandi sibi, proximo, et patriae, et quoque media malefaciendi; tum quod sint sicut vestes, quae pro usu et ornatu inserviunt, et quoque pro fastu ut apud eos qui ab illis {7}solis volunt honorari. Spiritus telluris Jovis haec bene intellexerunt, sed mirati sunt quod cum homines essent, praetulerint talia quae ad sapientiam ducunt ipsi sapientiae; et quod non videant quod immergere illis mentem, et non ultra se elevare, sit inumbrare et occaecare.
@1 After in terminis$
@2 i illorum$
@3 autem$
@4 After talibus$
@5 inde$
@6 i se$
@7 solum$
@1 spirituali ac coelesti$
@1 The remainder of this is written in A immediately after n. 8634$
@2 i sunt$
@3 continuo IT$
@1 non potest$
@1 i et$
@1 i pro$
CAPUT DECIMUM OCTAVUM
DOCTRINA CHARITATIS
Nemo regenerari potest nisi sciat talia quae vitae novae, hoc est, vitae spiritualis sunt, nam in illam vitam homo per regenerationem introducitur; quae vitae novae sunt, seu quae vitae spiritualis, sunt vera quae credenda et bona quae facienda; illa sunt fidei, haec charitatis.
@1 i illius$
CAPUT XVIII
1. Et audivit Jethro sacerdos Midianis socer Moschis omne quod fecit DEUS Moschi et Israeli populo Suo, quod eduxerit JEHOVAH Israelem ex Aegypto.
2. Et accepit Jethro socer Moschis Zipporam uxorem Moschis post dimissiones ejus.
3. Et duos filios ejus, quorum nomen unius Gerschom, quia dixit, Peregrinus fui in terra aliena.
4. Et nomen unius (x)Eliezer, Quia DEUS patris mei in auxilio meo, et liberavit me a gladio Pharaonis.
5. Et venit Jethro socer Moschis, et filii ejus, et uxor ejus, ad Moschen ad desertum, ubi ille castrametatus montem DEI.
6. Et dixit ad Moschen, Ego socer tuus Jethro venio ad te, et uxor tua, et duo filii ejus cum illa.
7. Et exivit Moscheh obviam socero suo, et incurvavit se, et osculatus illum; et interrogabant vir socium suum ad pacem; et venerunt in tentorium.
8. Et narravit Moscheh socero suo omne quod fecerat JEHOVAH Pharaoni et Aegyptiis propter causas Israelis; omnem molestiam quae invenit illos in via, et eripuit illos JEHOVAH.
9. Et gavisus est Jethro super omni bono quod fecit JEHOVAH Israeli, Qui eripuit illum e manu Aegyptiorum.
10. Et dixit Jethro, Benedictus JEHOVAH, Qui eripuit vos e manu Aegyptiorum et e manu Pharaonis, Qui eripuit populum Suum e sub manu Aegyptiorum.
11. Nunc novi quod magnus JEHOVAH prae omnibus diis, quia eapropter quod superbiverint super illos.
12. Et accepit Jethro socer Moschis holocaustum et sacrificia DEO; et venit Aharon et omnes seniores Israelis ad comedendum panem cum socero Moschis coram DEO.
13. Et fuit crastino, et sedit Moscheh ad judicandum populum, et stetit populus super Moschen a mane usque ad vesperam.
14. Et vidit socer Moschis omne quod ille faciens populo, et dixit, Quodnam verbum hoc quod tu facis populo? quare tu sedes solus tu, et omnis populus stans super te a mane usque ad vesperam?
15. Et dixit Moscheh socero suo, Quia venit ad me populus ad inquirendum DEUM.
16. Cum est illis verbum, venit ad me, et judico inter virum et inter socium ejus, et nota facio judicia DEI et leges Ipsius.
17. Et dixit socer Moschis ad illum, Non bonum verbum quod tu facis.
18. Marcescendo marcesces etiam tu etiam populus hic qui tecum, quia grave prae te verbum; non potes facere illud solus tu.
19. Nunc audi vocem meam, consulam tibi, et erit DEUS tecum; esto tu populo apud DEUM, et adducas tu verba ad DEUM.
20. Et doceas illos statuta et leges, et notam facias illis viam ibunt in qua, et opus quod facient.
21. {1} Et tu videas ex omni populo viros strenuitatis timentes DEUM, viros veritatis odientes lucrum; et ponas {2}ex illis principes millenorum, principes centenorum, principes quinquagenorum, et principes decadum.
@1 i (visio prophetica) above this v.$
@2 Heb (`alehem) = super illos which A had but altered to ex illis cp n. 8696, 8712$
22. Et judicent populum in omni tempore, et erit, omne verbum magnum adducant ad te, et omne verbum parvum judicent illi; et devolve desuper te, et portent tecum.
23. Si verbum hoc facias, et praeceperit tibi DEUS, et potes consistere; et etiam omnis populus hic super locum suum veniet in pace.
24. Et auscultavit Moscheh voci soceri sui, et fecit omne quod dixit.
25. Et elegit Moscheh viros strenuitatis ab omni Israele, et dedit illos capita super populum, principes millenorum, principes centenorum, principes quinquagenorum, et principes decadum.
26. Et judicabunt populum in omni tempore, verbum difficile adducent ad Moschen, et omne verbum parvum judicabunt illi.
27. Et dimisit Moscheh socerum suum, et ivit sibi ad terram suam.
In sensu interno in hoc capite agitur de veris in ordine successivo a primo ad ultimum, et quod ordinentur illa a bono Divino; {1} verum in primo gradu repraesentatur per Moschen; vera inde in ordine successivo per principes millenorum, centenorum, quinquagenorum, et decadum; et bonum Divinum, a quo ordinatio, repraesentatur per Jethronem socerum Moschis.
@1 i Primum$
Vers. 1-5. Et audivit Jethro sacerdos Midianis socer Moschis omne quod fecit Deus Moschi et Israeli populo Suo, quod eduxerit Jehovah Israelem ex Aegypto. Et accepit Jethro socer Moschis Zipporam uxorem Moschis post dimissiones ejus. Et duos filios ejus, quorum nomen unius Gerschom, quia dixit, Peregrinus fui in terra aliena. Et nomen unius Eliezer, Quia Deus patris mei in auxilio meo, et liberavit me a gladio Pharaonis. Et venit Jethro socer Moschis, et filii ejus, et uxor ejus, ad Moschen ad desertum, ubi ille castrametatus montem Dei. `Et audivit (x)Jethro sacerdos Midianis’ significat Divinum Bonum: `socer Moschis’ significat ex quo bonum conjunctum vero Divino: `omne quod fecit Deus Moschi et Israeli populo Suo’ significat perceptionem illarum rerum quae illis qui e regno spirituali Domini factae sunt: `quod eduxerit Jehovah Israelem ex Aegypto’ significat quod a Domino ab infestationibus liberati sint: `et accepit Jethro socer Moschis Zipporam uxorem Moschis’ significat bonum a Divino {1}conjunctum vero Divino: `post dimissiones ejus’ significat separationem hactenus respective ad statum illorum qui ab Ecclesia spirituali {2}: `et duos filios ejus’ significat bona veri: `quorum nomen unius Gerschom, quia (x)dixit, Peregrinus fui in terra aliena’ significat quale boni veri illorum qui extra Ecclesiam sunt: `et nomen unius Eliezer’ significat quale boni veri illorum qui intra Ecclesiam sunt: `Quia Deus patris mei in auxilio meo’ significat misericordiam et praesentiam Domini in Ecclesia: `et liberavit me a gladio Pharaonis’ significat liberationem a falso illorum qui infestaverunt: `et venit Jethro socer Moschis’ significat Divinum Bonum: `et filii ejus’ significat bona veri: `et uxor ejus’ significat bonum {3}conjunctum vero Divino: `ad Moschen ad desertum’ significat conjunctionem in statu ante regenerationem cum tentationes: `ubi ille (x)castrametatus montem Dei’ significat juxta bonum veri.
@1 d conjungendum i conjunctum then restored conjungendum cp n. 8647$
@2 i (Obs. cum regeneratio facta, et cum fit versura, tunc vera ordinatur [ordinantur intended] per bonum, et postea venit Lex inde)$
@3 d conjunctum i conjugendum then restored conjunctum$
2 Ordinatio illa fit apud hominem Ecclesiae spiritualis cum is incipit non amplius a vero sed a bono agere; hic enim status est alter ejus status, qui existit postquam tentationes subierat; nam cum ex vero agit, tunc tentatur, ob causam ut vera apud illum confirmentur; (d)quae cum confirmata sunt, tunc illa a Domino rediguntur in ordinem, et cum in ordinem redacta sunt, tunc intrat alterum statum, qui est, ut vera velit et illa agat; {3}inde fiunt vitae, {4}et vocantur bona. De ordinatione illa sequitur.
@1 Jethro$
@2 repraesentat$
@3 consequenter ut$
@4 quae tunc$
@1 i; et quod etiam praedicetur in supremo sensu, n. 7022$
@2 i hoc$
@3 sed non est in Luce, modo ex igne calor$
@4 i illius$
@5 nam nisi$
@6 periret coelum$
@7 i per Divinum Verum$
@8 ut agere possit in finitum, et inibi vivere$
@9 illuc velit$
@10 mittere$
@11 i 3282, I but possibly n. 3283 was intended.$
@1 illud$
2 Sciendum est porro quod hoc respective sit ad illos qui ab Ecclesia spirituali, {2}nam verum quod a Domino procedit est semper conjunctum suo bono, at in primo statu, qui est ante regenerationem, non recipitur bonum sed verum, tametsi per caelum a Domino influit utrumque, in altero autem statu, qui est post regenerationem, recipitur bonum vero conjunctum; quod (x)fit apud hominem, hoc praedicatur fieri apud Dominum, ex eo quod ita appareat; ita se habet in perpluribus aliis, sicut pro exemplo, quod Dominus malum faciat, puniat, conjiciat in infernum; haec praedicantur de Domino, quia ita apparet, cum tamen omne malum, quod fit homini sit ab homine; talia in Verbo {3}permulta sunt, quae tamen scrutanti {4}scripturas ex affectione veri, (d)et propter bonum vitae, patent, quia (d)is illustratur a Domino.
@1 sint altered to sit$
@2 nam Verum Divinum semper est conjunctum suo bono, at in primo statu non recipitur bonum sed verum, in altero autem statu recipitur bonum; quod fit apud hominem hoc praedicatur fieri a Divino quoniam ita apparet, sicut pro exemplo quod Divinum homini malum faciat, hoc quia ita apparet praedicatur de Divino, cum tamen est in homine et ab illo$
@3 perplura$
@4 Verbum$
@1 ac$
@2 hominis$
@1 quia non Verbum, sed usque ubi aliquid Ecclesiae in communi est, nam Ecclesia Domini est universalis, sparsa per universum terrarum orbem, proinde etiam inter gentes, videatur n. 2049, 2284, 2589 ad 2604; quia terra est Ecclesia, videatur$
@2 ita terra aliena est ubi non Ecclesia genuina: hoc quale est quod involvitur nomine Gerschom; quod illud sit, patet quoque ex eo, quod$
@3 at usque$
@4 et quod duxerit tunc uxorum sacerdotis illorum, de quibus videantur$
@1 illis$
@2 dixit$
@3 i de quibus sequitur$
@1 Dominus, quod fuerit Divinum Ecclesiae antiquae$
@2 i coeli, et per coelum praesentia$
@1 i de qua$
@1 et ex significatione soceri, quod sit Divinum Bonum, de qua supra$
@1 conjungendum altered to conjunctum cp n. 8642$
@2 significatione$
@1 i et$
@2 ducitur$
@3 cum$
@4 i magis$
@5 postmodum acturus$
@6 a$
@1 dantem$
@2 receptio IT$
@1 quo ordine$
@1 i seu proximum,$
@1 d Vero Divino i Divino Vero$
@2 i, quae per venire in tentorium significatur$
@1 See n. 8674, note 1.$
@1 a Domino Israeli$
@2 i Ex his nunc patet, quod per narravit Moscheh socero suo omne quod fecerat Jehovah Pharaoni et Aegyptiis, significetur perceptio tunc a Vero Divino de potentia Divini Humani Domini contra illos qui in falsis fuerunt et infestaverunt.$
@1 illis$
@2 supra$
@1 i sunt$
@1 Et AIT$
@2 i; e manu significat e potentia quia manus est potentia, n. 878, 3387, 4931 ad 4937, 5327, 5328, 5544, 6292, 6947, 7011, 7188, 7189, 7518, 7673, 8050, 8069, 8153, 8281, et quia est potentia, est insultus, nam malorum horum conatus est insultandi quantum possunt$
@1 d Divinum Bonum i quod a Domino omne bonum cp n. 8667$
@2 omne$
@3 i et omne bonum fidei,$
@4 i nam$
Quomodo {6}cecidisti de caelo, Lucifer fili Aurorae; excisus es in terram, infirmatus es infra gentes; atqui tu dixisti in corde tuo, Caelos ascendam, super stellas Dei exaltabo thronum meum, et sedebo in monte conventus, in lateribus septentrionis; ascendam super excelsa nubis, similis fiam Altissimo; verum enim vero ad infernum demissus es, ad latera foveae: projectus es e sepulcro, sicut surculus abominabilis, vestimentum occisorum, confossi gladio, qui descendunt ad lapides foveae, sicut cadaver conculcatum, xiv 12-19.
2 Quod superbia cordis, quae est amor sui, repellat a se Divinum, ac a, se removeat caelum, constare potest manifeste ex statu receptionis Divini ac caeli, qui est status amoris erga proximum, et est status humiliationis erga Deum; quantum homo se humiliare potest coram Domino, et quantum amare potest proximum sicut se, et prout fit in caelo, supra se, tantum {7}recipit Divinum, et inde tantum in caelo est; inde patet in quo statu sunt illi qui se amant prae proximo, et qui super illum superbiunt, hoc est, qui in amore sui sunt, quod nempe sint in statu opposito ad caelum et ad Divinum; {8}proinde in statu in quo infernales. Videantur quae de amore sui n. 2041, 2045, 2051, 2057, 2219, 2363, 2364, 2444, 3413, 3610, 4225, 4750, 4776, 4947, 5721, 6667, 7178, 7255, (a)7364, 7366-7377, (x)7488, 7489, 7490-7492, 7494, 7643, 7819, 7820, 8318, 8487, dicta et ostensa sunt.
@1 libido$
@2 ea libido$
@3 proinde contemnere$
@4 persequi$
@5 d ut i et$
@6 occidisti$
@7 in coelo est, nam tantum recipit Divinum$
Ut facias holocausta tua, carnem et sanguinem super altari Jehovae Dei tui; sanguis sacrificiorum effundetur super altari Jehovae Dei tui, et carnem comedes, xii (x)27.
Quod illa duo per holocausta et sacrificia repraesentarentur, erat quia holocausta et sacrificia repraesentabant omnem cultum Dei in genere, n. 923, 6905; et cultus Dei in genere fundatur super amore et fide, nam absque his non est cultus sed modo ritus, qualis est externi hominis absque interno, ita absque vita.
@1 holocaustorum$
@2 i sunt$
@3 adolerentur$
@4 i et tunc$
@5 in$
@1 sit$
2 Causa quod caro sacrificiorum comederetur, erat ut repraesentaretur appropriatio boni caelestis, tum quoque consociatio per amorem, nam caro sacrificii quam tunc comedebant significabat bonum amoris, quapropter hoc illis erat convivium sanctum; quod etiam caro sit bonum amoris, videatur n. 7850. Ex his constare potest quid intellectum est a Domino cum dixit quod comederent carnem Ipsius, Joh. vi 53-56, tum cum institueret Sanctam Cenam, quod panis esset corpus {2}Suum, Matth. xxvi (x)26; quid per illa intellectum est, nusquam aliquis scire potest nisi sciat quod sensus internus sit, et quod in illo sensu intelligantur caelestia et spiritualia loco naturalium, et quod naturalia illis correspondeant, et secundum correspondentias significent; alioquin nusquam alicui notum posset esse cur Sancta Cena instituta est, et quid sanctum sit in pane, et cur panis sit corpus et sit caro; praeter innumera alia.
@1 Before 3735$
@2 Ipsius$
@1 stetit AI$
@2 tum$
@1 stetit AI$
@2 hoc$
@3 viii 15 T. vii 24 refers to judgement but not to judging nobody.$
@4 i spiritualis$
@5 d in primo statu i primus cum$
@6 et alter cum$
@7 i hic$
@8 et I$
@1 i tunc$
@1 d temporum i dierum$
@2 sint T$
@3 videantur quae n. 8431, 8452, ostensa sunt$
2 Agitur hic de statu primo in quo homo {1}ante regenerationem, qui est ut faciat bonum ex oboedientia et nondum ex affectione, sed id bonum est verum quod facit, quia solum ex mandato, ita adhuc ex coacto, non autem ex libero; ex libero facit cum ex affectione, nam omne quod ex affectione quae amoris, fluit, est liberum; cum homo in priore statu est, tunc Dominus influit {2}ac ducit immediate, sed influxus immediatus Domini non ad perceptionem veni:, quia est in {3}intima hominis, inde nec dat affectionem, at influxus Domini immediatus et simul mediatus ad perceptionem venit et dat affectionem, {4}nam non solum est in {3}hominis intima, sed etiam est in {5}ejus media et extrema; de hoc statu agitur in sequentibus hujus capitis, de illo in his versibus, ubi de Mosche dicitur quod solus judicaverit, videantur quae supra n. 8685.
@1 qui regeneratur$
@2 immediate, ac ducit A, ac inducit immediate T$
@3 intimis$
@4 quia$
@5 mediis et in extremis hominis$
@1 et est$
@1 quid Divinum dicat ut velint et agant altered to quid divinum dicat quod volent et agent$
@1 ipsum$
2 Per revelationem intelligitur illustratio cum legitur Verbum, et tunc perceptio, nam qui in bono sunt et desiderant verum, illi ex Verbo ita {1}docentur; qui autem non in bono sunt, ex Verbo non {2}doceri possunt sed modo confirmari in talibus in quibus ab infantia instructi sunt, ea sive vera sint sive falsa; {3}causa quod illis qui in bono sunt sit revelatio, et illis qui in malo non revelatio, est quia omnia et singula in Verbo in sensu interno agunt de Domino et de regno Ipsius, et angeli qui apud hominem, percipiunt Verbum secundum sensum internum; hoc communicatur homini qui in bono est, et legit Verbum, ac desiderat verum ex affectione, inde illustratio ei et perceptio; nam apud illos qui in bono sunt et inde in affectione veri, intellectuale mentis est apertum in caelum, {4}et anima illorum, hoc est, internus illorum homo in consortio est cum angelis {5}; aliter vero apud illos qui non in bono sunt, ita non ex affectione inde desiderant verum; illis est caelum clausum.
3 Qualis autem illis qui in bono, et inde in affectione veri sunt, est revelatio, non {6} describi potest; non est manifesta nec est prorsus occulta, sed est quaedam consensio et faventia ex interiore quod id verum sit, et non faventia si non verum; {7}cum faventia est, requiescit mens et serenatur, et in eo statu est agnitio quae fidei; causa quod ita sit, est ex influxu caeli a Domino; nam per caelum a Domino est lux, quae {8}intellectum, qui est oculus visus interni, circumfundit et illustrat; quae tunc in illa luce apparent sunt vera, nam ipsa illa lux {9} est Divinum Verum quod procedit a Domino; quod hoc sit lux in caelo, saepius (t)ostensum est.
@1 instruuntur$
@2 instrui$
@3 illis est revelatio, his autem non revelatio; causa quod ita sit$
@4 est enim$
@5 i in coelo$
@6 i ita$
@7 et cum verum, tunc quiescentia mentis est$
@8 intellectuale quod$
@9 i quae illustrat,$
@1 See p. 120, note 2, which reads: Heb (`alehem) = super illos which A had but altered to ex illis cp n. 8696, 8712$
@2 a Divino IT$
@3 d possit i potest cp n. 8710$
@4 quia altered to quibus cp n. 8711$
@5 See p. 120, note 2, which reads: Heb (`alehem) = super illos which A had but altered to ex illis cp n. 8696, 8712$
2 Quod non possibile quia non ex ordine, est quia in altera vita omne id possibile est quod ex ordine, et omne id impossibile quod non ex ordine; Divinum Verum, quod procedit a Domino, est quod facit ordinem, et est ipse ordo; inde omne quod secundum {2}Divinum Verum est, quia est secundum {3}ordinem, est possibile, et omne quod contra {4}Divinum Verum, quia est contra {3}ordinem, est impossibile; quod ita sit, evidentius patere (x)potest ab exemplis: secundum ordinem est quod salventur qui bene vixerunt, et condemnentur qui male; inde impossibile est quod qui bene vixerunt mittantur in infernum, et qui male vixerunt eleventur in caelum; consequenter quod impossibile sit ut qui in inferno sunt, ex pura Misericordia Domini possint inde in caelum educi et salvari; est enim receptio Misericordiae Domini, cum vixerunt in mundo, per quam unusquisque salvatur; qui tunc recipiunt illam, in altera vita in Misericordia Domini sunt, nam ibi tunc in facultate recipiendi illam sunt; `illam dare aliis, et in genere unicuivis ex beneplacito, modo fidem habeant, et sic a peccatis mundatos esse credant, est impossibile, quia est contra ordinem, hoc est, contra Divinum quod est ordo.
3 Secundum ordinem est quod fides et charitas implantentur in libero et non in coacto, et quod fides et charitas quae in libero implantatae sunt permaneant, non autem quae in coacto; causa est quia quae in libero, ea in affectionem ac ita in voluntatem hominis insinuantur et sic appropriantur, non autem quae in coacto; consequenter impossibile est ut salvetur homo nisi liceat ei, quia in malo natus est, malum facere et a malo desistere; cum a malo ex se in libero illo desistit, tunc insinuatur affectio veri et boni a Domino, {5}inde ei est liberum recipiendi illa quae fidei et quae charitatis sunt, nam liberum est affectionis {6}; inde patet quod impossibile sit cogere hominem ad salutem; quod si fieri posset, omnes qui in mundo sunt homines salvarentur.
4 Secundum ordinem est ut in altera vita consocientur omnes secundum vitam quam in mundo sibi acquisiverunt, mali cum malis et boni cum bonis, inde non possibile est ut simul sint mali et boni; nec possibile est ut in bono sint qui mali, nam bonum et malum opposita sunt, et unum {7}destruit alterum; inde etiam patet quod non possibile sit ut salventur qui in inferno; ita non dabile quod salvatio, utcumque vixerat homo, sit ex sola misericordia. Qui in inferno sunt, et ibi cruciantur, imputant Divino {8}cruciatus ibi, dicendo quod Divinum id auferre possit si velit, quia omnipotens, sed quod non velit, {9}et quod inde sit in causa, {10}nam qui potest et non vult, dicunt in causa esse; sed auferre talia impossibile est, quia est contra ordinem, si enim auferrentur, insurgerent mali contra bonos, (c)et subjugarent ipsos angelos, et destruerent caelum; sed Divinum non vult nisi bonum, nempe felicitatem bonorum, et ea propter refrenationem (c)ac simul emendationem improborum; cum hic finis est, qui est finis Divini Amoris ac ipsius Misericordiae, non possibile est ut cruciatus (x)illis qui in inferno auferantur. Ex his exemplis constare potest quod omne id non possibile sit quod contra ordinem, utcumque apparet ut possibile illis qui arcana caeli non sciunt.
@1 quod IT$
@2 ordinem$
@3 Divinum$
@4 ordinem est$
@5 ita$
@6 i et affectio facit liberum$
@7 destruxit$
@8 quod crucientur$
@9 ita quod sit causa$
@10 d nam i qui enim$
2 In genere sciendum est quod homo non prius regeneratus sit quam cum is ex affectione boni agit, nam tunc vult bonum, et ei jucundum et beatum est facere illud; {3}cum in hoc statu est, tunc vita ejus est vita boni, et in caelo est, nam universale regnans in caelo est bonum; verum autem quod fidei ducit hominem ad bonum, ita ad caelum, non autem sistit illum in caelo; quod ita sit, est causa quia in altera vita omnes consociantur secundum vitam voluntatis, non secundum vitam intellectus, nam ubi (t)est voluntas ibi est intellectus, non autem vicissim; ita in caelo, et ita in inferno; qui mali sunt non prius in infernum mittuntur quam cum in malo suae vitae sunt, nam cum in hoc sunt, etiam in falso sui mali sunt; similiter {4}illi qui in bono (d)sunt, etiam ibi in vero sui boni sunt; rediguntur omnes in altera vita ad eum statum ut illis una mens sit, nempe quod volunt ut etiam cogitent, non autem quod volunt ut aliter cogitent; in mundo autem aliter se habet, ibi potest homo aliter cogitare, {5}immo etiam aliter intelligere quam {6}vult, sed hoc ob causam ut {7}reformari possit, nempe intelligere bonum tametsi vult malum, et sic per intellectum duci ad velle bonum; at in altera vita quisque secundum velle suum quod in mundo comparatum est ducitur.
@1 i simul$
@2 ideo tunc ducitur homo per bonum$
@3 et cum hoc$
@4 ac$
@5 et$
@6 velle$
@7 homo possit reformari$
@1 After consensus$
3 Ex his nunc constare potest qualis idea est, et unde illa, de mediatione et intercessione Domini apud Patrem; at qui interiora Verbi scit, is prorsus aliam notionem de mediatione Domini et de Ipsius intercessione habet, quod nempe non (x)intercedat sicut filius apud patrem regem in terra, sed sicut Dominus universi apud Se, et sicut Deus a Se, nam non sunt duo Pater et Ipse, sed sunt unum, ut Ipse docet, Joh. xiv 8-11; quod dicatur Mediator et Intercessor, est quia per `Filium’ intelligitur Divinum Verum, et per `Patrem’ Divinum Bonum, n. 2803, 2813, 3704, et mediatio fit per Divinum Verum, nam per id datur aditus ad Divinum Bonum; Divinum enim Bonum non adiri potest, quia est sicut ignis solis, sed Divinum Verum, {9}quia hoc est sicut lux inde, quae dat hominis visui, qui est ex fide, transitum et (x)aditum, n. 8644; inde constare potest quid mediatio et intercessio. (s)Porro {10}dicendum est undenam est, quod Ipse Dominus, Qui est ipsum Divinum Bonum ac ipse Sol caeli, dicatur mediator et intercessor 4 apud Patrem; Dominus cum in mundo fuit, antequam plene glorificatus est, {11}fuit Divinum Verum, quare tunc mediatio fuit, et intercessit apud Patrem, hoc est, apud ipsum Divinum Bonum, Joh. xiv 16, 17, xvii 9, 15, 17; at postquam glorificatus est quoad Humanum, tunc dicitur Mediator et Intercessor ex eo quod de ipso Divino nullus cogitare possit nisi sistat sibi ideam Divini Hominis, minus aliquis potest per amorem conjungi ipsi Divino nisi per talem ideam; si quis absque idea Divini Hominis cogitat de ipso Divino, cogitat interminate, et {12}idea interminata est nulla; (m)vel capit ideam de Divino ex universo aspectabili absque fine vel cum fine in obscuro, quae idea conjungit se cum idea cultorum naturae, cadit etiam in naturam, et sic fit nulla;(n) inde {13}patet quod non foret aliqua conjunctio cum Divino per fidem, nec per amorem; omnis conjunctio requirit objectum, et secundum objecti quale fit conjunctio; inde est quod Dominus quoad Divinum Humanum dicatur Mediator et Intercessor, sed mediat et intercedit apud Se; quod ipsum Divinum non {14}per aliquam ideam capi possit, constat (c)ex Domini verbis apud Johannem,
Deum nemo vidit unquam; Unigenitus Filius, Qui in sinu Patris est, Ille exposuit, i 18:
et apud eundem,
Non vocem Patris audivistis unquam, neque speciem Ipsius vidistis, v 37.
5 Attamen, quod memorabile, omnes qui ex se seu ex carne cogitant de Deo, cogitant de Ipso interminate, hoc est, absque ulla idea terminata, at qui non ex se nec ex carne sed ex spiritu cogitant de Deo, cogitant de Ipso determinate, hoc est, sistunt sibi ideam Divini sub specie humana; ita angeli in caelo cogitant de Divino, {15}ac ita antiqui sapientes cogitarunt, quibus etiam, cum ipsum Divinum apparuit, sicut Divinus Homo apparuit, nam Divinum transiens per caelum est Divinus Homo; causa est quia caelum est Maximus Homo, ut ad finem plurium capitum ostensum est; {16} ex his patet quales intelligentes mundi sunt, et quales intelligentes caeli, quod nempe intelligentes mundi removeant a se ideam humani; inde est quod inter mentem illorum et inter Divinum non sit mediatio, unde illis caligo; at intelligentes caeli habent ideam Divini in Humano, sic Dominus est illis mediatio, ac inde mentibus illorum est lux. (s)
@1 et$
@2 literali$
@3 literali altered to literae$
@4 literalis altered to literae$
@5 i Deo$
@6 i est$
@7 populum illum$
@8 potuit$
@9 quod est sicut Lux, dat hominis visui qui est ex fide, aditum ad ipsum Divinum, intercessio tunc non aliud est quam Misericordia, haec cum fit a Divino Bono per Divinum Verum, sistitur ei qui ideam de Regno coeleste habet sicut de Regno terrestri, tanquam intercessio Filii apud Patrem Regem$
@10 ut sciatur$
@11 After Verum$
@12 cogitatio$
@13 nec$
@14 aliqua idea$
@15 etiam antiqui sapientes ita de Divino cogitarunt, cum etiam Ipsum Divinum apparuit illis, apparuit ut Divinus Homo$
@16 A has the following marginal additions with marks for insertion here: Divinus ille Homo, qui Jehovah transiens per coelum, fuit Dominus ab aeterno, hoc est, Ipse Jehovah in forma humana;$
@1 luce intelligentiae$
@1 lux intelligentiae est fides a Domino$
@1 i, nempe$
@1 See n. 8696, note 2$
@1 d quibus i quia cp n. 8696$
@2 quod persuadet, et a veris et bonis abstrahit$
@3 i in genere$
@1 See p. 120, note 2, which reads: Heb (`alehem) = super illos which A had but altered to ex illis cp n. 8696, 8712$
@2 immediate IT$
@3 d essent i erunt$
@1 i nunc$
@2 seu ad$
@3 i ad$
@4 et conjungunt$
Angelus descendens {4}de caelo comprehendit draconem, et vinxit illum mille annos, et conjecit illum in abyssum, ut non seduceret gentes amplius, usquedum consummarentur mille anni; reliqui mortuorum non revixerunt, antequam consummati sunt mille anni; haec resuscitatio prima, Apoc. xx [1,] 2, 3, 5, 7;
hic per `mille’ non significantur mille, sed absque {5}ullo numero multum: pariter apud Moschen,
Jehovah faciens misericordiam mille generationibus amantibus Ipsum, Exod. xx 6; Deut. v 9, 10, vii 9; Jer. xxxii (x)18:
apud Davidem,
Verbum praecepit in mille generationes, Ps. cv 8:
apud eundem,
Cadent a latere tuo mille, et myrias a dextra tua; ad te non appropinquabit, Ps. xci 7:
apud eundem,
Currus Dei binae myriades, milleni pacificorum, Ps. lxviii 18 [A.V. 17]:
apud eundem,
Greges nostri milleni, et decies milleni in plateis nostris, Ps cxliv 13:
apud eundem,
Mille anni in oculis tuis sicut dies, Ps. xc 4:
similiter se habet cum centum et cum decem, nam numeri minores simile cum majoribus per similem numerum multiplicatis significant, n. 5291, 5335, 5708, 7973; quod `centum’ et `decem’ etiam sint multum, videatur n. 3107, 4400, 4638.
@1 ordinatio principum$
@2 ut$
@3 dicit$
@4 e$
@5 aliquo$
3 Sed haec res aegre cadit in ideam alicujus hominis, et minime in illorum qui propriae prudentiae fidunt, {13}nam illi omnia quae prospere sibi eveniunt sibi tribuunt, et reliqua (x)ascribunt fortunae vel casui, et pauci providentiae Divinae, ita tribuunt res contingentes causis mortuis, et non causae vivae; dicunt quidem, cum res feliciter succedunt, quod hoc a Deo, {14} etiam quod nihil non inde sit, sed pauci et vix ulli id corde credunt; (s)similiter faciunt illi qui omne faustum ponunt in mundanis et corporeis, nempe in honoribus et divitiis, {15}creduntque quod illae solae sint benedictiones Divinae, quare cum vident plures ex malis abundare talibus, et non ita bonos, rejiciunt e corde suo (c)et negant providentiam Divinam in singularibus, non considerantes quod benedictio Divina sit felix esse in aeternum, et quod Dominus talia quae momentanea sunt, qualia sunt respective quae in mundo, non spectet aliter quam ut media ad aeterna; quapropter etiam Dominus providet bonis, qui recipiunt Ipsius Misericordiam in tempore, talia quae ad {16}vitae illorum aeternae felicitatem conducunt, divitias et honores quibus non nocent, et non divitias et honores quibus nocent; his usque dat in tempore, loco honorum et divitiarum, laetari paucis, et prae divitibus et honoratis contentos esse.(s)
@1 adducent IT$
@2 et sic ad Dominum, quia dicitur ad illum, sed quia omne a Domino venit, nam omne vitae est ab Ipso, idcirco in sensu interno significatur ab illo$
@3 sit$
@4 res exponitur qualis illa in se est; non qualis apparet$
@5 procedente AI$
@6 i omnium$
@7 ab aeterno in aeternum$
@8 i, quod est perpetuo disponere, imo est perpetuo creare, nam sicut subsistere est perpetuo existere, ita tenere in ordine est perpetuo creare$
@9 habet$
@10 hoc evidenter constare potest a angelis qui in coelo, quod ab illis fit, non ab illis sed per illos a Domino fit, in hoc consentiunt omnes, nam in perceptione sunt quod ita sit$
@11 i in$
@12 (*** loca prius citata)$
@13 ac ita sibi omnia, quae sibi omnia, quae sibi prospere eveniunt, tribuunt, quare etiam quae aliter fiunt, adscribunt vel fortunae, vel casui, at$
@14 i imo$
@15 credunt$
@16 vitam illorum aeternam$
@1 adducent AIT$
@2 i nunc$
@1 et quod mediate per angelos in coelo, est ut illis sit$
@2 hoc significatur$
@3 The remainder of the in A stands at the end of n. 8718 but is marked for insertion here.$
@1 quod IT$
@1 solum$
@2 possent$
@3 ducerentur but four words later possent altered to posset$
@1 illa Ecclesia$
@2 After spirituali$
@3 i, hoc est, ad statum suum$
Jesus dixit, Non potest Filius facere a {6}Seipso quicquam, nisi viderit Patrem facientem; nam quae Ille facit, haec etiam Filius similiter facit: quemadmodum Pater habet vitam in {6}Seipso, ita dedit etiam Filio vitam habere in {6}Seipso, v 19, 26:
tum apud eundem,
Nondum erat Spiritus Sanctus, quia Jesus nondum glorificatus est, vii 39:
et alibi,
Si non abirem, Paracletus non veniet ad vos; si vero abivero, mittam illum ad vos; Spiritus Ille Veritatis non loquetur a {1}Seipso sed quaecumque audiverit, loquetur: Ille Me glorificabit, quia ex Meo, accipiet, xvi 7, 13 [, 14];
et plura similia alibi.
@1 i, quod est Dominus,$
@2 hoc est, Domino$
@3 After mundo$
@4 i ut IT$
@5 non comprehensibilia$
@6 Se Ipso IT$
@7 Se Ipso IT$
@1 posset$
@2 i et$
@3 sint$
@4 i prorsus$
@1 supra$
@2 ac$
@3 i per coelum$
@4 ac est$
@5 i iterum$
@6 mediato I, mediatus T$
@1 d sed i at verum d verum$
@2 i tametsi ita apparet,$
@3 sed omne bonum, quod fit fidei et charitatis, hoc est, novae vitae apud hominem venit a Domino solo, a Se et etiam per angelos et quoque$
@4 i, concordant enim cum proprio hominis$
@1 quod significet$
@2 constat ex illis$
@1 i tunc$
@2 convenerint ac quod uniti sunt. Non prius ad Moschen$
@3 propter repraesentationem rei de qua in hoc capite per quam illa res plene in suo ordine sisteretur$
@4 cui succedit status$
@5 i, quae post tentationes fit,$
@1 et Regnum Domini seu coelum$
@2 et cum nominatur terra ubi est Ecclesia, tunc ideam habent Ecclesiae$
@3 i habent$
@4 reliqua IT$
@5 per terram illa significatur, sunt amor, charitas, fides, bonum, et sic porro$
@6 i fides, $
@7 maneat IT$
@8 bonum, charitas et fides$
Spiritus telluris Jovis, quia in Maximo Homine referunt imaginativum cogitationis, parum loquuntur et multum cogitant; et cum loquuntur est loquela illorum cogitativa, quae ab aliorum loquelis differt in eo quod non terminetur ita in sonorum sed in molle quasi murmur quod intus volubile est; ipsa cogitatio sic se evolvit apud illos in loquelam; causa est quia ex genio inter spirituales et caelestes medio sunt; spirituales enim loquuntur sonore, ac omne cogitationis suae injiciunt loquelae, unde cogitatio illorum, ut sciatur, colligenda est ex vocibus; at caelestes non ita, sed quod voluntatis illorum est, {1} volvit se per aliquid cogitationis in simile undae, quod alterius voluntatem secundum {2}rei statum afficit et movet.
@1 i hoc$
@2 statum rei movet et afficit$
@1 i sicur hostis$
@1 ipsi$
@2 i hi$
@1 hos$
In inferiore terra sub plantis, etiam sunt illi qui meritum posuerunt in {2}beneactis et operibus, plures eorum apparent sibi ligna secare; locus ubi sunt est frigidior, et videntur sibi calorem sibi acquirere per laborem suum; cum illis etiam locutus sum, et illis dicere datum numne vellent ex loco illo exire; dicebant quod adhuc per laborem non meruerint; at cum status ille peractus est, inde eximuntur. Sunt etiam illi naturales, quia velle mereri salutem non est spirituale, venit enim a proprio non a Domino; et praeterea praeferunt se aliis, et quidam eorum contemnunt alios; illi si non gaudium prae reliquis in altera vita recipiunt, indignantur contra Dominum, quapropter cum secant ligna, apparet quasi quid Domini sub lignis; hoc ex indignatione. Sed quia vitam piam egerunt, et ex ignorantia ita fecerunt in qua aliquid innocentiae fuit, ideo aliquoties angeli ad illos mittuntur et illos consolantur; et praeterea apparet illis desuper a sinistro quandoque sicut ovis, ex qua visa {3} consolationem accipiunt;
videatur etiam n. 1110.
@1 There are slight differences between n. 4943 and the quotation which follows here.$
@2 bene actis IT$
@3 i etiam$
CAPUT DECIMUM NONUM
DOCTRINA CHARITATIS
Unicuique est homo internus et homo externus; internus est qui homo spiritualis vocatur, et externus qui homo naturalis; uterque regenerandus est ut homo regeneratus sit.
@1 semet$
@1 quae$
{1} CAPUT XIX
@1 i EXODI AIT$
1. In mense tertio ad exire filios Israelis e terra Aegypti, in die hoc venerunt desertum Sinai.
2. Et profecti sunt e Rephidim, et venerunt desertum Sinai, et castrametati in deserto, et castrametatus est ibi Israel juxta montem.
3. Et Moscheh ascendit ad DEUM; et vocavit ad illum JEHOVAH e monte, dicendo, Ita dices domui Jacobi, et nuntiabis filiis Israelis.
4. Vos vidistis quod feci Aegyptiis, et tuli vos super alis aquilarum, et adduxi vos ad Me.
5. Et nunc si audiendo audiveritis vocem Meam, et custodiveritis foedus Meum, et eritis Mihi peculium {1}prae omnibus populis; quia Mihi omnis terra.
@1 d ab i prae cp n. 8759 and n. 8768$
6. Et vos eritis Mihi regnum sacerdotum, et gens sancta; haec verba quae loqueris ad filios Israelis.
7. Et venit Moscheh, et vocavit seniores populi, et posuit coram illis omnia verba illa quae praecepit (x)illi JEHOVAH.
8. Et responderunt omnis populus simul, et dixerunt, Omne quod locutus JEHOVAH faciemus; et retulit Moscheh verba populi ad JEHOVAM.
9. Et dixit JEHOVAH ad Moschen, Ecce Ego veniens ad te in densitate nubis, propterea ut audiat populus in loquendo Me tecum, et etiam in te credent {1}ad aeternum; et nuntiavit Moscheh verba populi ad JEHOVAM.
@1 d in aeternum i ad aeternum cp n. 8779 and n. 8783$
10. Et dixit JEHOVAH ad Moschen, Abi ad populum, et sanctifica illos hodie et cras, et lavent vestes suas.
11. Et erunt parati ad diem tertium, quia in die tertio descendet JEHOVAH ad oculos omnis populi {1}super montem Sinai.
@1 supra IT$
12. Et terminos ponas populo circumcirca, dicendo, Cavete vobis ascendere in montem et tangere extremitatem ejus; omnis tangens montem moriendo morietur.
13. Non {1}tangat illum manus, quia lapidando lapidabitur, aut jaculando jaculis conficietur; si bestia si vir non vivet; in trahendo jobel illi ascendent in montem.
14. Et descendit Moscheh de monte ad populum, et sanctificavit populum, et laverunt vestes suas.
15. Et dixit ad populum, Estote parati ad tres dies; ne (x)accedatis ad mulierem.
16. Et fuit in die tertio in fieri mane, et fuit voces et fulgura, et nubes gravis super monte, et vox buccinae vehemens valde, et trepidabat omnis populus qui in castris.
17. Et exire fecit Moscheh populum obviam DEO e castris, et constiterunt in inferioribus montis.
18. Et mons Sinai fumabat totus ille, propter quod descendit super illum JEHOVAH in igne, et ascendit fumus ejus sicut fumus fornacis, et tremiscebat totus mons valde.
19. Et fuit vox buccinae vadens et fortificans se valde; Moscheh (x)loquebatur et DEUS respondebat illi in voce.
20. Et descendit JEHOVAH super montem Sinai ad caput montis, et vocavit JEHOVAH Moschen ad caput montis, et ascendit Moscheh.
21. Et dixit JEHOVAH ad Moschen, Descende, obtestare populum ne forte perrumpant ad JEHOVAM ad videndum, et cadat de eo multus.
22. Et etiam sacerdotes accedentes ad JEHOVAM sanctificabunt se, ne forte rupturam faciat in illis JEHOVAH.
23. Et dixit Moscheh ad JEHOVAH, Non potest populus ascendere ad montem Sinai, quia Tu contestatus es in nos, dicendo, Terminos pone monti, et sanctifica eum.
24. Et dixit ad illum JEHOVAH, Abi, descende, et ascendas tu et Aharon tecum, et sacerdotes et populus ne perrumpant ad ascendendum ad JEHOVAM, ne forte rupturam faciat in illis.
25. Et descendit Moscheh ad populum, et dixit ad illos.
Agitur in nunc sequentibus in sensu interno de revelatione veri Divini a Domino e caelo, et in hoc capite de praeparatione ad recipiendum illud.
Vers. 1, 2. In mense tertio ad exire filios Israelis e terra Aegypti, in die hoc venerunt desertum Sinai. Et profecti sunt e Rephidim, et venerunt desertum Sinai, et (x)castrametati in deserto, et castrametatus [est ibi] Israel juxta montem. `In mense tertio’ significat status plenitudinem: `ad exire filios Israelis e terra Aegypti’ significat postquam liberati sunt ab infestationibus illi qui ab Ecclesia spirituali: `in die hoc’ significat quod tunc: `venerunt desertum Sinai’ significat statum boni in quo vera fidei implantanda: `et profecti sunt e Rephidim’ significat continuum vitae a priore statu: `et venerunt desertum Sinai’ significat ad statum boni cui implantanda vera: `et (x)castrametati in deserto’ significat dispositionem in illo: `et castrametatus {1} Israel juxta montem’ significat dispositionem apud illos qui ab Ecclesia spirituali a bono Divino caelesti.
@1 i est$
2 Quid plenitudo status, paucis dicetur: omnis status habet suum initium, suam progressionem, et suum finem; cum status ad finem suum pervenit, tunc est plenus, et vocatur plenitudo; in altera vita mensurantur omnia per status progressiones et {2}eorum mutationes successivas a principio ad finem, {3}sicut in mundo per tempora; quod ita fiat, est quia {4}in caelo non sunt tempora {5}, sed loco illorum status; causa est quia (m)Sol {6}in altera vita, qui est Dominus, permanet constanter in suo loco, nec sicut in mundo, per progressiones apparentes diurnas (x)distinguit diem in mane, meridiem, vesperam, et noctem, nec per progressiones apparentes annuas distinguit annum in ver, aestatem, autumnum, et hiemem; inde est quod in caelo non sint tempora, {7}sed loco illorum status; at quia in intima sphaera caeli est quaedam progressio secundum formam Divinam caelestem, quae ad nullius perceptionem venit, et secundum illam status omnium in caelo mutationes subeunt, inde est quod angeli ibi sint alternis in bono amoris, in vero fidei, inque obscuro quoad utrumque; ex eo est quod correspondentia sit statuum ibi cum temporibus in mundo, nempe status boni amoris cum mane, status veri fidei cum meridie, et status obscuri cum vespera et nocte; praeterea etiam calor qui ex sole ibi est bonum amoris, et lux quae ex sole ibi est verum fidei; inde quoque est quod correspondentia sit caloris in mundo cum amore, qui inde vocatur calor spiritualis, ut et lucis in mundo cum fide, quae {8}inde vocatur lux spiritualis {9}.(n)
3 Sunt in genere {10} bini status vitae, nempe status cogitationis, qui est intellectus, (c)ac status affectionis, {11}qui est voluntatis; {12}status cogitationis qui intellectus se refert ad verum quod fidei; hic status est qui illustratur per lucem e sole caeli, qui est Dominus, etiam lux intellectus in homine est ex illa luce; status autem affectionis qui voluntatis se refert ad bonum quod charitatis, etiam calor voluntatis, qui est amor, in homine est ex calore e Sole illo, in caelo, qui est Dominus; ex his nunc constare potest quomodo se habet cum statibus et eorum mutationibus in altera vita, et quid intelligitur per status plenitudinem, quae significatur per `mensem tertium’; per statum hic, de quo praedicatur plenitudo, intelligitur status prior quem subiverunt illi qui ab Ecclesia spirituali; quod hi binos status subeant, primum cum per verum a Domino ducuntur, alterum cum per bonum ab Ipso, videatur n. 8643, 8648, 8658, 8685, 8690, 8701; hic intelligitur plenitudo status prioris, qui in praecedentibus est descriptus; nunc alter status describitur.
@1 status plenitudo$
@2 earum IT$
@3 d sicut in mundo per progressiones temporum$
@4 non ibi$
@5 i nec sunt spatia$
@6 After quia$
@7 sed quia est in intima sphaera coeli, quae ad perceptionem non venit quaedam formae coelestis progressio, secundum quam status omnium in coelo mutationes subeunt, inde est secundum illam sint in bono amoris in luce fidei, in obscuro, et sic porro, inde est quod correspondentia statuum ibi sit cum temporibus in mundo, status nempe boni amoris cum mane, et status lucis fidei cum meridie, status obscuri cum vespera, quod sint status ibi loco temporum, est inde; ut etiam quia calor e sole illo ibi est amor, et lux e sole illo est fides$
@8 *** est$
@9 i hoc etiam actualiter lucet, et ille actualiter calet$
@10 i ibi$
@11 quae$
@12 hi status communes sunt qui obeunt tales mutationes quales sunt temporum diei et anni, de quibus nunc supra: per plentitudinem status, quae hic significatur per mensem tertium, intelligitur status prior, quem subiverunt illi qui ab Ecclesia spirituali, quod illi qui ab Ecclesia spirituali binos status subeunt$
@1 cp n. 8749$
@2 i 6862,$
@3 quod nempe$
@4 fuerunt ante adventum Domini, in terra inferiore detenti fuerint, ac ibi infestati a malis, et quod cum Dominus in mundum venit, liberati; de his videatur$
2 Quod `montem Sinai’ attinet, significat (c)ille in supremo sensu Divinum Verum ex Divino Bono, `mons’ Divinum Bonum, et `Sinai’ Divinum Verum; in sensu interno verum fidei ex bono, hic verum fidei implantandum bono, quia nondum Lex ex eo promulgata est; quod `mons Sinai’ illa significet, est quia Lex inde a Domino promulgata est, et Lex est Divinum Verum ex Divino Bono, et quoque est verum fidei a bono, n. (x)6752, 7463, 8695; inde {6}erat quod filii Israelis {7} castrametarentur in deserto juxta montem illum, nam ex illo non {8}solum promulgabantur decem praecepta, quae sunt Lex in stricto sensu, sed etiam omnia statuta Ecclesiae, quae in se continebant, quia repraesentabant, vera et bona spiritualia et caelestia regni Domini; quod Lex inde promulgata sit, constat ex capite xx sequente, quod etiam statuta Ecclesiae, {9}Exod. xxi seqq.; Lev. vii 37, 38, xxvii 34; idem per `Sinai’ significatur apud Davidem,
Deus, cum Tu exires coram populo Tuo, cum incederes Tu in deserto, terra contremuit, etiam caeli stillarunt coram Deo; hic Sinai coram Deo, Deo Israelis; pluviam benevolentiarum stillare facis, Deus, Ps. lxviii 8-10 [A.V. 7-9];
hic `Sinai’ pro vero quod ex bono, nam {10}haec significantur per quod `caeli stillarunt coram Deo,’ et quod `Deus stillaverit pluviam benevolentiarum’: in libro Judicum, 3
Jehovah, quando exivisti e Seir, quando egressus es ex agro Edomi, terra contremuit, etiam caeli stillarunt, etiam nubes stillarunt aquas; montes defluxerunt coram Jehovah, ipse Sinai coram Jehovah Deo Israelis; in diebus Schamgaris filii Anathi, in diebus Jaelis, cessarunt viae, et euntes semitas iverunt vias tortuosas, cessarunt vici in Israel; cessarunt donec surrexi Debora, donec surrexi mater in Israel, v 4-7;
hic quoque `Sinai’ pro Lege seu Divino Vero ex Divino Bono, ex quibus vera fidei implantata bono ejus, quae quoque {11}significantur per `caeli stillarunt, et nubes stillarunt aquas’; quod vera fidei defecerint, et perversa sint, significatur per `cessarunt viae, et euntes semitas iverunt vias tortuosas’; {12} quod `viae,’ `semitae,’ `vici’ sint vera, videatur n. 627, 2333, 3123, 3477; nam in cantico illo prophetico, quod est Deborae et Baraki, agitur de perversione veri Ecclesiae, et de restitutione ejus: apud Moschen, 4
Jehovah de Sinai venit, exortus est de Seir illis, exsplenduit de monte Paran, et venit ex myriadibus sanctitatis, a dextra Ipsius ignis legis illis, Deut. xxxiii 2;
benedicuntur ibi {13} filii Jacobi a Mosche ante mortem ejus, qui propheticum benedictionis suae exorditur per Jehovah {14}de Sinai venit, {15}et per `Sinai’ ibi significantur vera fidei in complexu; quod ita exordiatur, est quia per `filios Jacobi’ {16} omnia vera et bona fidei significantur, n. (x)3858, 3862, 3926, 3939, 6335, similiter per `filios Israelis,’ n. 5414, 5951, 5879.
@1 in vario sensu sumitur$
@2 pro inhabitato et inexculto$
@3 pro bono$
@4 i etiam$
@5 i est$
@6 est$
@7 i nunc$
@8 modo$
@9 ex capitibus sequentibus Exodi, et quoque ex$
@10 hoc significatur$
@11 After aquas$
@12 i cessarunt vici, pro quod vera defecerint, et perversa sint,$
@13 i omnes$
@14 e IT$
@15 quia$
@16 i qui benedicuntur$
@1 implantata sunt vera$
@2 accepit$
@3 i primum$
@4 hic non$
@1 qua IT$
Et Moscheh ascendit ad Deum, et vocavit ad illum Jehovah e monte.
2 Divinum Verum in caelo dicitur, ac postea Divinum Bonum in caelo, ex causa quia ipsum Divinum est longe supra caelos, non modo ipsum Divinum Bonum sed etiam ipsum Divinum Verum quod immediate a Divino Bono procedit; quod {4}illa longe supra caelum sint, est quia Divinum in Se est Infinitum, (c)et Infinitum non conjungi potest cum finitis, ita non cum angelis in caelis, nisi per induitionem alicujus finiti, et sic per accommodationem ad receptionem; est etiam ipsum Divinum Bonum in Se flamma {5}infiniti ardoris, hoc est, amoris, quam flammam nullus angelus in caelo potest sustinere, consumeretur enim sicut homo si illum flamma solis absque temperatione intermedia perstringeret; lux etiam {6}ex flamma amoris Divini, quae est Divinum Verum, si absque remissione a suo igneo splendore influeret, occaecaret omnes qui in caelo; ex his constare potest quae differentia est inter Divinum Bonum et Divinum Verum supra caelos, et inter Divinum Bonum et Divinum Verum in {7}caelis, de quibus hic agitur.
@1 i hic$
@2 et descendere de coelo, per illud significatur conjunctio cum Domino, per hoc disjunctio; Divinum cum quo conjunctio intelligitur per Deum, quod sit Divinum Verum quod in coelo, cum quo conjunctio, est quia$
@3 omnis conjunctio cum Divino bono fit per Divinum Verum, idcirco hic primum dicitur Deus, et dein Jehovah$
@4 ipsum Divinum sit longe supra coelos A, illa longe supra coelum sit I$
@5 infinita IT$
@6 inde$
@7 coelo, de quo nunc$
@1 nam$
2 Ast apud unumquemvis qui ab Ecclesia est, utrumque erit, nempe externum et internum, {9} si non utrumque, non {10}est vita spiritualis apud illum, nam internum {11} est sicut anima, et externum {12} sicut animae corpus; sed qui ab externa Ecclesia sunt, illi sunt clare in externis ejus at obscure in internis, at qui ab Ecclesia interna sunt, illi sunt clare in internis et obscure in externis. At qui in externis sunt et non {13}simul in internis, illi non ab Ecclesia sunt; in {14}ambobus sunt omnes illi qui in bono vitae sunt secundum Ecclesiae suae doctrinalia; at in {15}externis absque {16}internis sunt qui in cultu et non simul in bono vitae secundum doctrinalia Ecclesiae sunt. Pauci sunt qui hoc sciunt; {17} quod pauci id sciant, est quia ponunt omne cultus et inde omne salutis in fide, et nihil in charitate; {18}inde etiam est quod qui cogitant de salute aeterna ponant illam in vita pietatis et nihil in vita charitatis, de quibus videatur n. 8252-8257.
@1 per Moschen populo, salvationem ejus continent$
@2 repraesentaverit$
@3 i id$
@4 et alia quae Ecclesiae statuta sunt$
@5 ulterius IT$
@6 i sunt$
@7 insit coeleste et Divinum, quod sanctum ibi facit, ac$
@8 similiter$
@9 i ut sit homo Ecclesiae,$
@10 vivit spiritualiter,$
@11 i enim$
@12 i est$
@13 in interno$
@14 utroque$
@15 externo$
@16 interno$
@17 i et$
@18 ac inde illi$
2 Quod `alae’ sint vera spiritualia, est quia aves in genere significant intellectualia et cogitationes, n. 40, 745, 776, 3219, 5149, 7441, inde `alae’ sunt vera spiritualia, quia omne intellectuale est ex illis; intellectuale ex falsis, utcumque perspicax et acutum {2}appareat, non est intellectuale, nam intellectuale videt ex luce caeli, et lux caeli est verum spirituale, hoc est, verum fidei; quapropter ubi non est verum quod fidei, non est lux sed est caligo, ac intellectuale in caligine est nullum intellectuale; `alae’ etiam sunt potentiae, quae sunt veri spiritualis ex bono ejus, nam alae apud aves sunt sicut manus (x)ac brachia apud hominem, et per `brachia’ et `manus’ significantur potentiae, n. 878, 3387, 4931-4937, 5327, 5328, 5544, 6292, 6947, 7518, 7673, 8050, 8153, 8281, (x)8305; quod potentia sit veri spiritualis ex bono, videatur n. 3563, 4931, 5623, (x)6344, 6423.
3 Quod `alae’ sint vera spiritualia seu vera fidei, quibus potentia ex bono, ex locis in Verbo alibi {3}patet; quapropter {4}cum alae tribuuntur Divino, per illas significatur Divinum Verum cui omnipotentia, ut {5}ubi `cherubis,’ per quos significatur providentia Domini, ut apud Ezechielem,
Quattuor facies erant unicuique cherubo, et quattuor alae unicuique; alae eorum erectae unius ad alterum; cuique alae tegentes corpora illorum; audivi sonum alarum {6}tanquam sonum aquarum magnarum, sicut vocem Schaddai; cum ibant, vocem tumultus sicut vocem castrorum; cum stabant remittebant alas suas: audivi vocem alarum illorum, osculantium se unius ad alterum; et vocem rotarum juxta illos. Vox alarum cheruborum audita est usque ad atrium exterius, sicut vox Dei Schaddai. Similitudo manuum hominis erat sub alis illorum, i 4, 6, 23, 24, iii 13, x 5, 21;
4 quod `alae’ hic sint verum Divinum, constat ex singulis descriptionis, tam ex eo quod `alae essent erectae unius ad alterum’ quam quod `tegerent corpora,’ ut et quod `sonus illarum audiretur sicut sonus aquarum magnarum, sicut vox rotarum, et sicut vox Schaddai,’ et quoque quod `similitudo manuum hominis esset sub alis illorum’; quod `alae essent erectae unius ad alterum’ repraesentabat consociationem omnium in Divino {7}; quod `tegerent corpora’ significabat quod Divinum {8}Verum contegeret Divinum {9}Bonum a quo illud procedit; {10}Divinum enim Bonum est flamma, et Divinum Verum est lux inde; haec circumambit et sic circumtegit illam; ipsa flamma non apparet in caelo, sed modo lux in qua est flamma, quae sic percipitur ut calor, qui est amor; quod `sonus’ {11}auditus sit sicut `sonus aquarum magnarum’ significat quale Divini Veri in caelo; similiter `vox ejus sicut vox rotarum, et sicut vox Schaddai,’ nam `sonus’ et `vox’ tribuuntur Divino Vero; dicitur ideo `vox aquarum {12}magnarum,’ quia `aquae sunt vera, n. 2702, 3058, 3424, 4976, 5668, 8137, 8138, 8568, tum `vox rotarum,’ quia `rotae’ sunt vera doctrinalium ex eo quod `currus’ {13}sint doctrinae veri, n. 5321, 5945, 8146, 8148, 8215, ut et `vox Dei Schaddai,’ quia `Deus Schaddai’ est verum increpans {14}in tentationibus et postea consolans, n. 1992, 4572, 5628; `similitudo manuum hominis sub alis’ significabat omnipotentiam quae est Divino Vero, quia `manus’ {15}sunt potentia, et in supremo sensu omnipotentia {16}, cum tribuuntur Domino {17}.
5 Ex his constare potest quid repraesentabatur per alas cheruborum qui super propitiatorio quod super arca {18}foederis, et quod expanderentur sursum, et obtegerent propitiatorium, Exod. xxv 20; tum quid repraesentarent cherubi super aulaeis tabernaculi, et super velo; et quoque in templo Salomonis; similiter quid circum novam domum, de qua apud Ezechielem xli 18-20; pariter quid significatur per quattuor animalia circum thronum, quorum unumquodvis habebat pro se sex alas circumcirca, Apoc. iv 8; et quid per seraphim stantes desuper throno, quorum unicuique senae alae, Esai. vi 1, 2.
6 Quod `alae’ in sensu interno sint vera spiritualia seu vera fidei, constat apud Ezechielem,
Sic dixit Dominus Jehovih, Aquila magna, magna alis, longa pennis, plena plumis, cui acupictura, venit super Libanum et accepit ramusculum cedris; deduxit in terram negotiationis; deinde sumpsit de semine terrae et posuit in agro sementis; accepit ad aquas magnas, {19}germinavit, et factum est in vitem luxuriantem. Et fuit aquila altera, magna alis, et plena plumis, ad quam ecce vitis applicuit radices suas, et palmites suos emisit ad illam, in agro bono, apud aquas multas; illa plantata ad faciendum ramum, et ad portandum fructum, ut esset in vitem magnificentiae, xvii 1-8;
propheticum hoc describit instaurationem Ecclesiae spiritualis a Domino; `aquila’ ibi est fides, `magna alis et longa pennis’ sunt fidei vera, `acupictura’ est scientificum; increscentia inde describitur per `ramusculum cedri ex Libano,’ (d)per `terram negotiationis, semen terrae in agro sementis, ad aquas magnas,’ ipsa Ecclesia inde est vitis {20}; quod `vitis’ sit Ecclesia spiritualis, videatur n. 1069, 5113, et quod sit Ecclesia externa, n. 6375; at `vitis magnificentiae’ quae ab altera aquila, quod sit Ecclesia interna, n. 6376, nam Ecclesiae externum per unam aquilam, et ejus internum per alteram describitur; postea apud prophetam ibi describitur quomodo Ecclesia illa apud antiquos instaurata apud Judaeos perversa {21}est.
7 Similiter per `alas’ significatur fidei verum apud Davidem,
Si cubueritis inter ordines, alae columbae obductae argento, et pennae ejus flavedine auri, Ps. lxviii 14 [A.V. 13];
`alae columbae’ sunt vera fidei; quod `columba’ sit fides, videatur n. 870, quae dicuntur `obductae argento,’ quia `argentum’ est verum ex bono, n. 1551, 2954, 5658, 6914, 6917, 7999.
8 Quod `alae’ sint verum Divinum, etiam constat ea sequentibus locis: apud Esaiam,
Exspectantes Jehovam innovantur robore, ascendunt ala sicut aquilae, xl 31:
apud Davidem,
Deus equitavit super cherubo, et volavit, vectus est super alis venti, Ps. xviii 11; Ps. civ 3;
agitur ibi de Divino Vero ac Ipsius potentia: apud eundem,
Jehovah sub ala Sua obteget te, et sub alis Ipsius confides; clypeus et parma veritas, Ps. xci 4;
`ala Jehovae obtegi, et sub alis Ipsius confidere’ pro tutela et confidentia quae fidei: pariter occultari sub umbra alarum Dei, Ps. xvii 8; {22}in umbra alarum Ipsius confidere, Ps. xxxvi 8 [A.V. 7]; Ps. lvii 2 [A.V. 1]; Ps. lxi 5 [A.V. 4]; in umbra alarum Ipsius cantare, Ps. lxiii 8 [A.V. 7].
9 Sicut pleraque etiam sensum oppositum habent, ita quoque alae, {23}in quo sensu `alae’ significant falsa, ut apud Johannem,
E fumo putei abyssi exiverunt locustae, et vox alarum illarum sicut vox currus equorum multorum currentium ad bellum, Apoc. ix 2, 9;
ibi `alae’ sunt falsa pugnantia contra verum, nam `locusta’ est falsum in extremis, n. 7643.
@1 ferre aliquem, cum dicitur super alis aquilarum, quod sit elevari in altum ex significatione alarum, quod sint vera spiritualia, de qua sequitur, et ex significatione aquilarum, quod sint rationale quoad verum, de qua n. 3901, causa quod aquilae id sint est quia in alto volant, antiqui enim per coelum aspectabile intellexerunt coelum angelicum, etiam simplices ex illis crediderunt ibi domicilium angelorum esse, at qui noverunt arcana Ecclesiae sciverunt quod coelum aspectabile seu sidereum modo repraesentaret coelum angelicum, sicut omne quod visibile est in natura invisibilia in Regno Domini, inde est quod aquilae sint rationale, nam rationale in homine est supra ejus naturale, et ibi est coelum ejus; inde est, quod per ferre super alis aquilarum, est elevari per vera ad lucem coelestem, nam quo altius eo interius in coelo crediderunt, et quo interius in coelo, eo in luce illustriore coelesti$
@2 apparet IT$
@3 constat before ex locis$
@4 i etiam$
@5 quum$
@6 quasi$
@7 i Vero$
@8 spirituale$
@9 coeleste$
@10 corpora enim sunt Divinum coeleste, hoc est Divinum Bonum in coelo est flamma, Divinum autem spirituale, seu Divinum Verum ibi est Lux, haec apparet in coelo, non autem illa, tametsi inest$
@11 audiretur$
@12 multarum$
@13 est [sit intended] doctrina$
@14 cum tentatur homo, ac$
@15 est$
@16 i est$
@17 i, et alicui Ipsius tributo, ut hic Providentiae Ipsius$
@18 qui expandebantur sursum, et obtegebant$
@19 luxuriavit AI$
@20 i quae ex illis$
@21 sit$
@22 After Ps. lxiii 8$
@23 d et in quo i et in eo$
2 {2}Qui in sola fide ponunt salutem, et non simul in vita fidei, hoc est, in vita charitatis, illi credunt quod quilibet venire {3}possit in caelum, et ad Dominum, utcumque vixerit; non enim sciunt quid vita hominis, et quia hoc non sciunt, putant quod vita nihil sit; quare si interrogantur num {4} malus possit esse inter bonos, dicunt quod possit ex misericordia Dei, quia id est opus omnipotentiae; immo si interrogantur num diabolus possit fieri angelus caeli, affirmant, si modo recipere velit fidem, de eo num possit recipere non dubitant; {5}si autem illis dicitur quod malum non verti possit in bonum, ita non infernum in caelum apud hominem, et quod id impossibile sit, quia contra ordinem, proinde contra verum Divinum, ita contra Ipsum Deum, Qui est ordo, ad haec respondent quod talia sint ratiocinia de salvatione, quae non curant; ex his et ex innumeris aliis constare potest in quam caecitatem de salute et vita aeterna inducat doctrina de (m)sola fide.(n)
@1 nam$
@2 See Appendix volume for an undeleted primary draft of the remainder of this .$
@3 possint in coelum et ad dominum, utcunque vixerunt$
@4 i credant quod$
@5 sique$
@1 These words are repeated in I.$
@2 nam per illa pargebatur foedus$
@3 i vocis$
@4 conjungi IT$
@5 quod$
Elegit Sibi Jacobum Jah, et Israelem in peculium Suum, Ps. (x)cxxxv 4;
quod `Jacobus’ et `Israel’ sint qui ab Ecclesia, apud quos Verbum, patet: pariter apud Moschen,
Populus sanctus tu Jehovae Deo tuo te elegit Jehovah Deus tuus ut sis Ipsi in populum peculii ex omnibus populis qui super faciebus terrae, Deut. vii 6, xiv 2.
2 Quod illi sint peculium et proprietas prae aliis, qui habent Verbum, est quia illi sciunt vera et bona fidei; et quia ita, possunt illi prae aliis vivere vitam caeli et sic conjungi Domino; nam bonum, quod facit caelum apud hominem, suum quale habet a veris fidei, ita bonum fit plus caeleste seu plus Divinum apud illos qui habent genuina vera, quae sunt vera ex Verbo; sed si custodiuntur, hoc est, si vivitur secundum illa; {1}quod ita sit, constat apud Moschen,
{2}Jehovam (x)contestatus es hodie ut sit tibi in Deum, in Cujus viis iturus sis, et custoditurus statuta Ipsius, et praecepta Ipsius, et judicia Ipsius, et oboediturus voci Ipsius; et Jehovah contestatur tibi hodie ut sis Ipsi in populum peculii, sicut locutus est tibi, et ut custodias omnia praecepta Ipsius, Deut. xxvi 17, 18.
@1 ut quoque patet$$
@2 Jehovah AI$
@1 non modo sit terra, sed etiam coelum, nam per terram in Verbo intelligitur etiam Regnum Domini in coelo$
@2 After potestas$
2 In Ecclesia repraesentativa apud Jacobi posteros fuit primum regnum judicum, postea regnum sacerdotum, et demum regnum regum; et per regnum judicum repraesentatum est Divinum Verum ex Divino Bono, per regnum autem sacerdotum, qui etiam judices fuerunt, repraesentatum est Divinum Bonum ex quo Divinum Verum, et per regnum regum repraesentatum est Divinum Verum absque Divino Bono; at cum regio etiam adjunctum fuit aliquid sacerdotii, tunc quoque repraesentatum est per reges Divinum Verum, in quo tantum boni quantum sacerdotii fuit regio adjunctum.
3 Haec omnia in Ecclesia Judaica instituta fuerunt ut per illa repraesentarentur status caeli, nam ibi sunt bina regna, unum quod vocatur regnum caeleste, et alterum quod vocatur regnum spirituale; regnum caeleste est quod vocatur sacerdotium, et regnum spirituale quod vocatur regium Domini, in hoc regnat Divinum Verum, in illo Divinum Bonum; et quia repraesentativum regni caelestis {2} perire {3}coepit quando petierunt regem, idcirco tunc, ut repraesentativum regni Domini in caelis usque continuaretur, separati sunt Judaei ab {4}Israelitis, et per regnum Judaicum repraesentatum est regnum caeleste Domini, et per regnum {5}Israeliticum regnum spirituale Ipsius.
4 Qui haec sciunt possunt scire causas cur formae regiminis apud posteros Jacobi successive mutatae sunt; tum etiam, {6} quando regem petierunt, {7}illis a Jehovah per Samuelem dictum est quod per id {8}Jehovam repudiaverint, ut non regnet super illos, 1 Sam. viii 7, et quod tunc dictum sit illis jus regis, vers. 11 seq. ibi, per quod describitur Divinum Verum absque Bono; qui illa quae supra memorata sunt sciunt, etiam scire possunt cur Davidi aliquid sacerdotii concessum est, {9}ut et cur post Salomonis tempus regnum {10} divisum est in bina, nempe in regnum Judaicum et regnum Israeliticum; de duobus regnis in caelo, videatur n. 3635, 3883-3896, 4112, 4113, (x)4138.
@1 Sacerdotium$
@2 i Domini$
@3 incepit$
@4 Israele$
@5 Israelitum$
@6 i cur$
@7 dictum est a Jehovah ad Schamuelem$
@8 se$
@9 tum quoque$
@10 i illud$
@1 e coelo$
@2 i in se et quoque extra se illa quae a se, et successive initiatura bona a quibus . . . [final word mutilated]$
@1 In A this sentence stands at the end of .$
@2 After caeli$
@3 estque illa$
@4 i naturali$
@5 haec vita$
@6 i sicut spongia aquam$
@7 vera, et se format per illa et sibi quale comparat$
@8 i tunc$
@9 i amplius$
@10 haec vera$
@11 igitur$
@12 i et$
@13 i (s)Vera quae nunc ex bono, se habent sicut vasa sanguinea, apud hominem, quae plena sanguine sunt, et sic ex sanguine vivunt, aut sicut fibrae quae spiritu animali plenae sunt, sed vera in priori statu, cum per illa bonum nondum formatum est, se habent sicut vasa absque sanguine, aut sicut fibrae absque spiritu animali, quae mere stamina sicca sunt: ita se habet eum formatione, vitae spiritualis apud hominem:(s)$
@1 quasi sit$
@1 i ut$
@1 Vero Divino IT$
@2 i in se$
@3 in homine$
@4 tunc conjunctio erit quia tunc agunt sicut unum$
@5 i inde$
2 Per revelationem hic in sensu interno non intelligitur revelatio qualis facta {1} populo Israelitico e monte Sinai, quod nempe Dominus locutus sonora voce, et populus circumstans audiverit, sed intelligitur revelatio quae non fit sonora voce, verum intus in homine; haec revelatio fit per illustrationem visus interni, qui est intellectus, cum homo qui in affectione veri ex bono est legit Verbum; illustratio illa tunc fit a luce caeli, quae {1} a Domino ut sole ibi; a luce illa illustratur intellectus non aliter {2}ac visus externus, qui est oculi, a luce quae a sole mundi; cum intellectus a luce illa Divina illustratur, tunc percipit ille id verum esse quod verum est, agnoscit id intus in se, et quasi videt id; talis est revelatio illorum qui in affectione veri ex bono sunt, cum legunt Verbum; at qui in affectione veri ex malo sunt, hoc est, {3} solum propter honores, lucrum, famam, et similia, cupiunt scire vera, illi non vident illa sed modo vident confirmantia doctrinalium Ecclesiae suae, sive vera sint sive falsa; lux illa quae tunc illustrat non est lux Divina e caelo, sed est lux sensualis qualis etiam est infernalium, quae lux ad praesentiam lucis caelestis fit mera caligo; hi enim cum legunt Verbum, caecutiunt prorsus ad verum quod non cum doctrinali unum facit; sicut pro exemplo: qui in fide sola ponunt salvationem, {4}cum legunt Verbum, prorsus nihil attendunt ad illa quae de amore et charitate {5}ibi dicuntur, immo nec vident illa, nam cadunt in visus umbram sicut quae plane a latere vel sicut quae a tergo sunt; similiter ac gens Judaica, quae se reliquis in universo terrarum orbe praefert, nec videt quod Dominus sit Qui intelligitur apud 4 prophetas, utcumque hoc manifeste dicitur; causa est quia non vident nisi confirmantia sui doctrinalis de Messia, quod venturus ut magnus heros, facturus prae Moscheh miracula, ac introducturus illos in terram Canaanem, et quod tunc cum magnifica pompa omnes ituri, audientes supplicationes gentium, quae alas vestium illorum prehensurae sint, de comitatu; haec quia sunt doctrinalis illorum, non vident quicquam de Domino {6}; hoc illis est sicut caligo; ita se habet cum ceteris erroribus. Ex his constare potest quomodo se habet cum revelatione veri ex Verbo.
@1 i est$
@2 quam$
@3 qui$
@4 legunt quidem, sed usque$
@5 tam copiose in Verbo$
@6 i ibi$
@1 i et$
@2 i ita$
@3 significent$
@4 i coelum$
Si terrena dixi vobis nec creditis, quomodo si {2}dicerem vobis supracaelestia? iii 12;
adhuc minus illi qui ante Domini Adventum vixerunt, qui tandem in tali caecitate fuerunt ut nihil scirent, quia {3}nihil scire volebant, de vita post mortem, de interno homine, de charitate et fide, et de aliqua re caelesti; rejiciebant illa quia aversabantur illa; nam qui terrestria et mundana pro fine habent, {4}hoc est, supra omnia amant, aversantur spiritualia, et paene abhorrent ipsum nomen; similiter paene hodie; eruditi (t)mundi quidem credunt quod illi potius recepturi essent Verbum si caelestia nude exposita fuissent, et si non tam simpliciter scriptum fuisset; sed maxime falluntur; tunc rejecissent illud {5}plus quam simplices, {6}et inibi nullam lucem sed meram caliginem vidissent; hanc enim inducit eruditio humana apud illos qui suae intelligentiae fidunt, et ideo se extollunt super alios; quod talia abscondita sint sapientibus, et revelata infantibus, hoc est, simplicibus, docet Dominus apud Matthaeum xi 25, 26; et Lucam x 21; constat etiam evidenter ex eo quod qui sunt athei et naturalistae, ut vocantur, sint qui eruditi {7}; hoc scit mundus, et hoc sciunt ipsi.
@1 nullum$
@2 dixero$
@3 non$
@4 et$
@5 plusquam I$
@6 nam$
@7 i imprimis$
@1 i hic$
@2 at I$
@1 dicitur IT$
@2 erga IT$
@3 i de amore$
@4 i enim$
@5 potuisset$
@6 quia$
@7 erant$
@8 externo$
@9 d apud illos i in ipsis$
@10 i tum$
@1 qui It$
@2 i est$
@3 correspondet intellectui$
@4 perceptioni$
@5 correspondeat intellectui$
@1 monte AI$
@2 e monte$
@3 i per$
2 Quid per extensionem in (x)caelum ad sphaeras spirituales boni intelligitur, non sciri ab aliquo quam per revelationem {1}potest; hoc ita se habet: omne bonum quod datur homini per regenerationem a Domino habet extensionem ad societates in caelo; extensio illa differt quoad quantum et quale apud unumquemvis; quoad quantum cum ad terminos remotiores, quoad quale cum magis ad interiora vel magis ad exteriora caeli; ipsum bonum apud hominem influit a Domino per societates caeli quae circumcirca, bonum absque influxu per societates non datur; sunt societates caeli in continua cohaerentia circumcirca, nec alicubi apparet discontinuum; similiter se habet cum omnibus et singulis quae sunt boni, et constituunt quale ejus; quapropter cum regeneratur homo, locupletatio boni non aliud est quam insinuatio in societates angelicas, et sic cum illis conjunctio, videatur etiam n. 4067, 4073, 4077, 6598-6613.
3 {2}Hoc quoque per vivam experientiam pluries (t)ostensum est; quandoque enim communicatio cum societatibus quibusdam ablatae sunt, et tunc tantum vitae et tale vitae remansit quantum et quale extensionis fuit in residuas societates; et cum plures societates ademptae sunt, tunc vita laboravit, et quasi exstingui coepit; unicuique angelo, spiritui, et homini, est sphaera spiritualis, et haec secundum extensionem ejus in societates; extensio illa non est in ipsas societates, sed {3}in sphaeras boni illorum; haec sunt arcana quae {4}ignota sunt homini sed in altera vita notissima; causa quod ignota sint homini, est quia homo hodie credit quod vita ei sit in ipso, et inde quod vivat absque consociatione cum spiritibus et angelis, ita absque conjunctione cum caelo; sed in hoc prorsus fallitur, omnis enim vita hominis est a Domino per societates.
4 Porro sciendum quod extensio vitae illorum qui ab Ecclesia spirituali sit ad sphaeras angelicas in caelo secundo, quod caelum spirituale vocatur, non autem ad caelum tertium ubi caelestes; causa est quia homo Ecclesiae spiritualis non recipere potest Divinum quale est in caelo intimo seu tertio ubi caelestes, solum ita communiter ut ad nullam illorum perceptionem veniat; causa est quia spirituales ne quidem ad primum limen boni in quo sunt caelestes, venire possunt, n. 2718, 3833, 6500, 8521; ex his patet quid intelligitur per extensionem in caelum non ultra quam ad sphaeras spirituales boni, quae significantur per quod `terminos ponas populo circumcirca,’ tum quid intelligitur per sequentia.
5 Sciendum quoque est quod sicut illi qui in bono sunt extensionem habeant in societates {5}angelicas secundum boni illorum quale et quantum, ita illi qui in malo extensionem habent in societates infernales secundum mali illorum quale et quantum; et porro, quod unusquisque in altera vita inter illos veniat cum quibus communicaverat in vita corporis; amor ejus dominans id determinat, nam ille est (x)qui constituit sphaeram vitae cujusvis, et se extendit secundum quale suum et secundum quantum suum.
@1 Before quam$
@2 quod etiam$
@3 ad$
@4 hactenus ignota sunt in mundo, sed in altera vita unicuique sunt cognita, homo enim$
@5 coelestes$
2 Cum hoc ita se habet: illi qui e regno spirituali Domini sunt non possunt influere in regnum caeleste, quia hoc est superius seu interius, et illud inferius seu exterius, {1}quod enim exterius seu inferius est non potest influere in superius seu interius, n. 5259, 5779; fit tamen quandoque quod qui in inferiore caelo sunt ambiant ascendere in caelum superius, et hoc ex prava cupidine quae originem {2}ducit ex fastu, ex dominatione, vel ex invidia; qui id inde tentant subinde etiam intromittuntur; sed tunc patiuntur dura, corripiuntur anxietate, et tandem dolore, et quoque caecitate, {3}et intelligentia illis ac felicitas perit; quapropter inde se dejiciunt sicut moribundi, nec animam 3 recipiunt quam cum e caelo dejecti sunt; talis sors est illis (x)qui e caelo inferiore ex cupiditate fastus, dominationis, {4}aut invidiae se infundunt in caelum superius; causa est quia {5}bonum amoris in illo caelo est sicut ignis consumens respective, et {6}verum fidei ibi est sicut lux ignea occaecans visum illorum qui emergunt; haec sunt quae in sensu interno {7}intelliguntur per quod populus Israeliticus non tangeret montem Sinai, ubi Jehovah. Similiter se {8}haberet cum illis qui in caelesti regno sunt si (t)ascendere supra ad Divinum forte conarentur; similiter cum illis qui infra caelum sunt si ascendere in caelum cupiunt; quod hi dira patiantur, videatur n. 4225, 4226, 4299, 5057, 5058.
@1 nam quod$
@2 a fastu aut invidia trahit$
@3 nam perit intelligentia illis, et quoque beatitudo$
@4 vel$
@5 amor$
@6 lux sapientiae ibi est quoque ignea respective, quae est occaecans illos$
@7 intelligantur$
@8 habet$
@1 , ubi$
quod supra est, est quia tunc omnis intelligentia quae prius illis, pereat; quod tunc caecitate corripiantur, {2}videatur mox supra n. 8797.
@1 ei AIT, but possibly altered to eis in A, cp n. 8785$
@2 *** possibly vide$
@1 amittant IT$
@2 d vivere, est i vivet, est$
@3 formam$
2 Per illos qui in perceptione communi boni caelestis (x)intelliguntur qui intermedii sunt inter regnum caeleste et regnum spirituale Domini, per quos ideo influxus, communicatio, et conjunctio fit, videatur mox supra n. 8787, 8796; his est extensio usque in societates caelestes, {6}quae significatur per quod illi ascendent in montem; intermedii illi repraesentantur per `Moschen,’ n. 8787, et quoque per `Aharonem,’ quibus datum est in montem ascendere, vers. 24 seq. Quid extensio in sphaeras societatum angelicarum, et quod talis sit extensio quale bonum cuivis, videatur supra n. 8794. Communis perceptio est apud illos qui in spirituali bono sunt, (c)et influxum communem {7}boni caeli superioris, hic caeli intimi, recipere possunt; tales {8} intelliguntur per illos qui ascendent montem `in audiendo jobel.’
@1 illorum$
@2 et IT$
@3 correspondebat altered to correspondet$
@4 coeleste$
@5 i, hoc est, conjugium boni et veri ibi$
@6 quod$
@7 ex coelo superiori hic, ex coelo intimo, ubi coelestes$
@8 i sunt qui$
@1 i supra$
@1 illum$
@2 cp n. 8808$
2 Per {4}`montem Sinai’ in specie significatur caelum, e quo a Domino vera influunt; inde per quod `Jehovah descendit super montem illum’ significatur praesentia Ipsius in caelo; et quia caelum, in quo Jehovah, hoc est, Dominus, per `montem Sinai’ significatur, etiam per illum significatur Divinum Bonum unitum Divino Vero ibi, nam inde caelum est caelum.
3 Per {4}`populum’ autem {4}`Israelem’ juxta hunc montem repraesentatur Ecclesia spiritualis quoad bonum in quo vera fidei implantanda sunt, nam prius ostensum est quod illis qui ab Ecclesia spirituali bini status sint, prior cum per vera ducuntur ad bonum, posterior cum in bono sunt et ex illo in veris; hic cum in bono cui vera implantanda sunt, qui status est status medius inter priorem et posteriorem; vera quae implantantur bono continentur in illis quae e monte Sinai a Domino promulgata sunt, et per Moschen communicata populo.
4 Per {4}`Moschen’ repraesentatur in hoc capite et in sequentibus verum a Divino infra caelum conjunctum vero Divino in caelo, (c)ac inde medians inter Divinum in caelo ac inter bonum cui implantanda vera, quod est Ecclesiae spiritualis, ita medians inter Dominum et populum. Haec scire interest propter intellectum sequentium in Libro Exodi. Ex his {5}etiam constare potest quod per `descendit (x)Moscheh de monte ad populum’ significetur applicatio et praeparatio per verum a Divino ad recipiendum vera in bono.
@1 ut sciatur$
@2 quoque$
@3 hic repraesentatur, nam quae ab hoc capite ad finem libri Exodi continentur sunt illa quae a Jehovah e monte promulgata sunt, et per Moschen communicata populo$
@4 Printed in capital letters in IT$
@5 nunc$
2 Sed quia per `filios Israelis’ hic intelliguntur illi qui ab Ecclesia spirituali, paucis dicetur quid per sanctificationem apud hos intelligitur: illi qui ab Ecclesia spirituali sunt, qui vitam veri et inde vitam boni vivunt, detinentur a malis et tenentur in bono a Domino; bonum quod a Domino est sanctum apud illos, inde quantum boni recipiunt a Domino, tantum sunt {3}sancti; ac tantum {4}boni recipiunt a Domino, hoc est, tantum sunt sancti, quantum vivunt vitam boni secundum genuina vera fidei, et tunc quantum credunt quod omne bonum quod tunc cogitant et faciunt sit a Domino; tunc etiam mala {5} apud illos separantur, ut prorsus non appareant, imprimis quae hereditario traxerunt a parentibus, {6} quae foeda sunt, quia a pluribus aevis retro apud parentes successive cumulata sunt, et sic {7}in prolem congesta; haec interiora sunt quae apud illos qui ab Ecclesia spirituali reconduntur et {8} quasi obvelantur, n. 966, 1667, 2307, 2308, 3701, 4317, 8550; {9}inde est quod omne voluntarium quod illis ex hereditario, {10}sit deperditum; {11}propterea apud illos novum voluntarium in parte intellectuali per vera fidei a Domino formatur; haec (t)causa est quod illi cum regenerantur per vera ducantur ad bonum, et postea cum regenerati sunt a bono in vera boni; inde patet quomodo novum voluntarium apud illos a Domino creatur; quod hoc formatum sit in (m)parte {12} intellectuali apud illos qui ab Ecclesia spirituali, videatur n. 863, 875, 895, 927, 1023, 1043, 1044, 1555, 2256, 4328, 4493, 5113, 6125.(n)
@1 illa$
@2 i illum$
@3 sanctificati$
@4 bonum$
@5 i quae$
@6 i inde$
@7 After congesta$
@8 i sic$
@9 et quia ita$
@10 est$
@11 inde$
@12 i illorum$
@1 cp n. 8804$
@1 Et nec A, Et ne IT, but cp p 166 line 3 and n. 8804. A deleted draft of n. 8809 also reads Ne$
@2 qui$
@3 sit$
@1 gravis AIT$
@1 cum praeparati cp n. 8791$
@2 cum purificati$
[3] Cum itaque calor ex sole caeli, qui est Dominus, est bonum amoris, et lux inde est verum fidei, constare potest quid significatur per `mane,’ et quid per `meridiem,’ per `vesperam,’ et per `noctem’ in altera vita, quod nempe sint status boni et veri seu amoris et fidei, `mane’ status boni amoris, `meridies’ status veri fidei, et `vespera et nox’ illorum privatio, quae sunt ignorantia {11}et caecitas in illis quae fidei sunt, tum torpor et frigus in illis quae amoris caelestis sunt.
[4] Praeterea se habet similiter cum sole caeli sicut cum sole mundi, quod immotus sit et non per aliquam (x)circumgyrationem faciat status illos, sed quod illa quae circum sunt illos faciant, sicut tellus circum solem {12}et simul circum axem suum; inde apparentiae sicut mutationes illae ex sole existerent, cum tamen non ex sole sed ex orbe circum illum; ita quoque in caelo, mutationes status ibi, quibus correspondent mane, meridies, vespera, nox, non existunt a sole ibi, nam sol semper emittit calorem et lucem, hoc est, bonum quod amoris et verum quod fidei, sed mutationes illae existunt apud (c)eos qui recipiunt, nempe apud angelos {13}et spiritus, qui per {14}statas vices secundum vitam nunc in mane sunt, hoc est, in bono amoris, nunc in meridie, hoc est, in vero fidei, nunc in vespera et nocte, hoc est, in umbra et (x)torpore quoad illa.
[5] Quod res similiter se habeat in mundo sicut in caelo, cum differentia quod in mundo {15}sint status temporum qui ita succedunt, et in caelo status vitae, est causa quia omnia quae in mundo sunt ad imaginem (x)illorum quae in caelo creata sunt, nam naturalia ex spiritualibus existunt sicut effectus a suis causis; inde est correspondentia omnium in mundo cum illis quae in caelo, et inde universa natura est theatrum repraesentativum regni Domini, n. 3483, 4939, 8211.
@1 After vita$
@2 vitalem$
@3 ac$
@4 calor a, calor lux I$
@5 i, pariter lux$
@6 After appercipitur$
@7 e sole$
@8 illum$
@9 appercipitur$
@10 ex calore vitali$
@11 aut$
@12, per quod fit apparentia sicut ex sole mutationes$
@13 in coelis$
@14 Possibly status$
@15 sunt$
Stillarunt aquas nubes, vocem ediderunt aetheres, et tela Tua iverunt, vox tonitrui Tui in {4}orbem, illustrarunt fulgura {5}orbem, commota est et contremuit terra, Ps. lxxvii 18, 19 [A.V. 17, 18];
ibi `vox tonitrui’ pro vero Divino, n. 7573, `fulgura’ pro splendore ejus, et `orbis’ pro Ecclesia; inde `illustrarunt fulgura orbem’ pro illustratione Ecclesiae a vero Divino: similiter apud eundem,
[2] (x)Illustrabunt fulgura Ipsius orbem, videbit et timebit terra, montes sicut cera liquefient coram Jehovah, Ps. xcvii 4, 5:
apud eundem,
Quod vult Jehovah, facit in caelis et in terra, in (x)maribus et in omnibus abyssis; Qui ascendere facit vapores ab extremitate terrae, fulgura pluviae facit, Ps. cxxxv [6,] 7; Jer. x 13, li 16;
`{6}fulgura pluviae’ pro splendore veri descendentis e caelo: apud Johannem,
Facta sunt fulgura, voces, et tonitrua, Apoc. xi (x)19, xvi 18;
`voces, {7} fulgura, (c)et tonitrua’ pro veris Divinis quae illustrant bonos et terrificant malos: apud Ezechielem,
[3] Aspectus animalium (quae {8}erant cherubi) sicut prunae ignis ardentes juxta aspectum lampadum, {9}is incedens inter animalia, ita ut splendor igni, et ex igne exiens fulgur; et animalia percurrendo et revertendo secundum aspectum fulguris, i 13, 14;
ibi `ignis’ pro bono amoris, et `ex igne exiens fulgur’ pro vero Divino inde; describitur ibi providentia Divina Domini per `cherubos,’ quae est verum Divinum procedens ex Divino Bono Domini: apud Danielem,
[4] Ecce unus indutus linteis, cujus lumbi cincti auro Uphasi, et corpus ejus sicut tharschisch, facies ejus sicut aspectus fulguris, et oculi ejus sicut faces ignis, x 5, 6;
`facies sicut aspectus fulguris’ pro amore veri, nam verum quod ex amore, secum fert flammeum ex igne, quod est `fulgur’: apud Sachariam,
[5] Jehovah super illis apparebit, et exibit sicut fulgur telum Ipsius, et Dominus Jehovih buccina clanget, et procedet in procellis meridiei, ix 14;
`telum quod exibit sicut fulgur’ pro vero Divino quod perstringit et penetrat; quod `telum’ sit verum doctrinae, videatur n. 2686, 2709; {10}ita `telum a Jehovah’ est verum Divinum: apud Nahum,
[6] Splendor gladii, fulgur hastae, et multitudo confossorum, iii 3:
apud Moschen,
Acuturus sum fulgur gladii Mei, Deut. xxxii 41;
pro penetratione veri Divini apud malos, `gladius’ pro vero pugnante, n. 2799, 8294, et `fulgur’ pro splendore ejus qui perstringit intellectuale, et orbat illud facultate videndi verum: similiter apud Ezechielem xxi 20, 33 [A.V. 15, 28]. Ex his etiam patet quod per `fulgur’ intelligitur verum Divinum apud Matthaeum xxviii 3, et Luc. xvii 24.
@1 flammea luce, quae$
@2 tonitrua$
@3 et$
@4 Heb (galgal)$
@5 Heb (tebhel)$
@6 fulgur IT$
@7 i et$
@8 sunt$
@9 et IT [possibly ea intended]$
@10 inde$
@1 filiis Israelis$
@2 erant$
@3 densitas IT$
@4 Before densitate$
@5 After 8788$
@6 opposita$
@7 oculum$
@8 unicuivis$
Jehovah super illis apparebit, et exibit sicut fulgur telum Ipsius; et Dominus Jehovih buccina clanget, et procedet in procellis meridiei, ix 14:
et apud Davidem,
Ascendit Deus cum clangore, Jehovah cum voce buccinae, Ps (x)xlvii 6 [A.V. 5];
`clangor’ pro vero boni spiritualis, `vox buccinae’ pro vero boni caelestis.
[2] Divinum Verum quod per caelum transit etiam intelligitur per tubas quibus angeli clanxerunt, Apoc. viii 2, 6-8, 12, 13, ix 14; repraesentatum etiam est verum Divinum e caelo per septem buccinas quibus septem sacerdotes clanxerunt ante arcam seu coram Jehovah, cum muri urbis Jericho caderent, Jos. vi; tum per buccinas quibus insonuerunt trecenti viri, qui cum Guideone, circum castra Midianis, Amaleki, et filiorum orientis, Jud. vii; causa {4}quod buccinae {5}illum effectum ederent, fuit, (x)quia repraesentabant verum Divinum per caelos, quod tale est ut perficiat bonos at destruat malos; quod perficiat bonos, est quia hi recipiunt Divinum Bonum quod est in Vero, at quod destruat malos, est quia hi non recipiunt Divinum Bonum quod inibi; {6}`muri Jericho’ significabant falsa quae defendebant mala, ac `Midian, Amalek, et filii orientis, circum quorum castra trecenti viri Guideonis clanxerunt buccinis’ significabant illos qui in malis et inde falsis.
@1 gravis AIT$
@2 i enim$
@3 conjunctum$
@4 est quia$
@5 significabant$
@6 inde est quod Divinum Verum omnes qui in coelo sunt perficiat, at omnes qui in inferno sunt, destruat$
@1 illa se habent$
@2 conjiciunt$
@1 cp n. 8810$
@2 e$
@3 After repraesentatur$
@4 i quod Moscheh sit verum a Divino videatur ut supra$
@1 i iterum$
@2 moriantur$
@3 perituri$
Aspectus gloriae Jehovae (x)sicut ignis comedens in capite montis, ante oculos filiorum Israelis, Exod. xxiv 16, 17:
apud eundem,
Accessistis et stetistis sub monte, cum mons flagrans igne usque ad cor caeli, tenebrae et nubes et caligo, et locutus est Jehovah ad vos e medio ignis, Deut. (x)iv 11, 12, v 19 [A.V. 22]:
et apud eundem,
Factum cum audivistis vocem e medio tenebrarum, et mons flagrans igne, et accessistis ad me, et dixistis, Quare moriemur? quia comedet nos ignis magnus hic; si addentes (x)nos audire vocem Jehovae Dei nostri amplius, moriemur, Deut. v 20-22 [A.V. 23-25];
[2] quod res ita se habeat, est quia quisque non aliter videre potest Deum quam ex talibus quae in se sunt, ut qui in odio est videt Ipsum {5}ex odio, qui in immisericordia videt Ipsum in immisericordia, et vicissim, qui in charitate et {6} misericordia, vident Ipsum ex illis, ac ita in illis; se habet hoc sicut lucis radii qui cum in formas taetras incidunt, vertuntur illi in colores taetros, at cum incidunt in formas pulchras, tunc vertuntur in colores pulchros. Quod `fumus’ sit obscurum veri, et quoque caliginosum quod est falsi, constat apud Esaiam ix 17, 18, xxxiv (x)9, 10; apud Joelem iii 3, 4 [A.V. ii 30, 31]; {7} apud Hoscheam xiii 1, 3; {8} in Apocalypsi ix 17, 18, xviii 2, 18, xix (x)3.
@1 d mox i nunc$
@2 d in i at maximo$
@3 illi$
@4 i ut ab his$
@5 in$
@6 i in$
@7 i et$
@8 i tum$
@1 i coram$
@2 i mox supra$
Exi et consiste in monte ante Jehovam; ecce Jehovah praeteriens; ita ut ventus magnus et fortis disrumpens montes, et diffringens petras ante Jehovam; non in vento Jehovah; dein post ventum terrae motus, non tamen in terrae motu Jehovah; post terrae motum ignis, non in igne Jehovah; denique post ignem vox (x)silentii tenuis, xix 11, 12.
@1 i revelationis$
@2 oA, but see Appendix Volume.$
@3 quod fiat altered to fit$
@4 Divinum in supremis etiam est prorsus tacitum et pacificum, at cum versus inferiora delabiatur excipiunt talia quae per gradus sunt impacifica et tandem tumultuosa$
@1 i cum de Deo,$
@1 obtegent se$
@2 illos IT$
@1 ejus$
@2 coelis infra$
@3 Before in amore$
@4 i qui$
@1 i et$
@2 intimi coeli$
@3 coelesti$
@1 coelestes A, coeleste IT$
@2 i de qua n. 8794, 8795,$
@1 repraesentantur$
@1 rupturae$
@1 cum tamen$
@2 angeli cum inter se loquuntur tribuunt cogitationem vero ex bono abstracte a persona, quia simul sic percipiunt unde id, quod nempe a Domino, et non a persona; quod talis loquela sit loquela sapientiae, ex nunc dictis, patet$
@1 i se$
@1 inde$
@2 appareant$
@1 i et AIT$
Sunt etiam spiritus inter Joviales quos caminorum purgatores vocant, quia in veste illis simili apparent, et {1}quoque facie; sunt inter illos qui homines suae telluris increpant ac postea instruunt, de quibus n. 7801-7812; quid tales in Maximo Homine {2}referunt, et quales sunt, videri potest a descriptione illorum supra n. 5056, quam exscriptam {3}hic transferre licet.
@1 quoque in facie A, quoque facie fuliginosa De Telluribus 79$
@2 referant$
@3 huc$
[2] {7}Dicebatur mihi quod tales sint principio qui dein recipiuntur inter illos qui constituunt provinciam vesicularum seminalium; in vesiculis enim illis colligitur semen, ac {8}circuminduitur materia conveniente, apta ad conservandum ne dissipetur, et quae exui potest in cervice uteri, ut sic, quod intus reservatum est, inservint conceptioni, hoc est, (x)impraegnationi ovuli; inde quoque seminali illi materiae est conatus et quasi flagrans desiderium se (x)exuendi, et relinquendi semen ut praestet usum; simile quid etiam apparuit apud illum spiritum; is venit adhuc ad me, sed in vestitu vili, et dicebat iterum quod arderet venire in caelum, et quod nunc apperciperet se talem esse; at dicere ei dabatur quod forte id indicium sit quod brevi recipiatur; dicebatur tunc ei ab angelis ut rejiceret vestem, is ex desiderio tam cito illam rejiciebat ut vix aliquid citius; per quod repraesentabatur qualia illorum desideria sunt qui in provincia cui vesiculae seminales correspondent.
@1 applicabat$
@2 i tunc$
@3 i ei$
@4 et$
@5 i sed$
@6 at hi$
@7 mihi dictum$
@8 induitur$
@1 tunc exuant vestes suas$
@2 quoque$
@1 agunt$
@1 After non$
@2 i plerique$
@1 Before ibi$
@2 i plerique$
@3 i quod$
CAPUT VICESIMUM
DOCTRINA CHARITATIS
Unusquisque homo habet proprium, quod super omnia amat; hoc vocatur dominans, aut, si velis, universaliter regnans apud illum; hoc praesens est in ejus cogitatione et quoque in ejus voluntate jugiter, et facit ipsissimam ejus vitam.
EXODUS
{1}CAPUT
@1 i EXODI AIT$
1. Et locutus est DEUS omnia verba haec, dicendo,
2. Ego JEHOVAH DEUS tuus, Qui eduxi te e terra Aegypti, e domo servorum.
3. Non erit tibi dii alii coram faciebus Meis.
4. Non facies tibi sculptile, et ullam similitudinem quae in caelis desuper, et quae in terra desuper, et quae in aquis de sub terra.
5. Non incurvabis te illis, et non servies illis, quia Ego JEHOVAH DEUS tuus, DEUS {1} zelotes, visitans iniquitatem patrum super filios, super tertios et super quartos, osoribus Meis.
@1 i (in singular)$
6. Et faciens misericordiam ad millenos amantibus Me, et custodientibus praecepta Mea.
7. Non feres nomen JEHOVAE DEI tui {1}ad vanum, quia non innocentem reddet JEHOVAH illum qui fert nomen Ipsius ad vanum.
@1 d in vanum i ad vanum$
8. Recordare diei sabbati ad sanctificandum eum.
9. Sex diebus laborabis, et facies omne opus tuum.
10. Et dies septimus sabbatum JEHOVAH DEO tuo, non facies ullum opus tu, et filius tuus, et filia tua, servus tuus, et ancilla tua, et bestia tua, et peregrinus tuus qui in portis tuis.
11. Quia sex diebus fecit JEHOVAH caelum et terram, mare, et omne quod in illis, et quievit in die septimo; idcirco benedixit JEHOVAH diei sabbati, et sanctificavit eum.
12. Honora patrem tuum et matrem tuam, propterea ut prolongentur dies tui super terra quam JEHOVAH DEUS tuus dat tibi.
{1}13. Non occides. Non adulterabis. Non furaberis. Non respondebis in proximum tuum testis mendacii.
@1 In Heb Bible and in AV this verse and verses 14-23 are numbered 13-16 and 17-26 respectively. S’s enumeration is the same as that of Sch.$
14. Non concupisces domum proximi tui; non concupisces uxorem proximi tui, et servum ejus et ancillam ejus, et bovem ejus et asinum ejus, et omne quod proximo tuo.
15. Et omnis populus videntes voces et faces, et vocem buccinae, et montem fumantem; et vidit populus, et commoti sunt, et steterunt e longinquo.
16. Et dixerunt ad Moschen, Loquere tu cum nobis, et audiemus, et ne loquatur cum nobis DEUS, ne forte moriamur.
17. Et dixit Moscheh ad populum, Ne timeatis, quia propterea ut tentare vos, venit DEUS, et propterea ut sit timor Ipsius coram faciebus vestris, ut non peccetis.
18. Et stetit populus e longinquo, et Moscheh accessit ad caliginem ubi DEUS.
19. Et dixit JEHOVAH ad Moschen, Ita dices ad filios Israelis, Vos vidistis quod e caelo locutus sim cum vobis.
20. Non facietis cum Me deos argenti et deos auri, non facietis vobis.
21. Altare humi facies Mihi, et sacrificabis super illo holocausta tua et eucharistica tua, greges tuos, et armenta tua; in omni loco quo memoriam posuero nominis Mei, veniam ad te et benedicam tibi.
22. Et si altare lapidum facias Mihi, non aedificabis illos (x)caesos, quia si caelum tuum moveris super illo, et profanabis illud.
23. Et non ascendes in gradibus super ad altare Meum, ut non reveletur nuditas tua super illo.
Agitur in hoc capite in sensu interno de veris Divinis quae implantanda sunt bono apud illos qui ab Ecclesia spirituali Domini sunt; decem praecepta decalogi sunt illa vera, praecepta de sacrificiis et de (x)altari quae in hoc capite sequuntur sunt vera externa quae cultus.
Vers. 1. Et locutus est Deus omnia verba haec, dicendo significat vera Divina illis in caelis et illis in terris.
@1 i in coelo$
@2 vera spiritualia, quae sunt vitae aeternae, et$
@3 i ad$
@4 immo unicum essentiale, ex quo omnia$
[2] Quod ita sit, videri potest ex eo quod Verbum missum sit ac ita transiverit ab Ipso Divino per caelum ad terram; et cum venit ad terram, (o)quod sit verum accommodatum generi humano, quod in terrenis et corporeis est; at quod in caelis accommodatum sit angelis, qui in spiritualibus et caelestibus sunt; quia {2} Verbum tale est, {3} in se est sanctum, nam continet in se caeleste et Divinum. Hoc constare potest manifeste a decem praeceptis decalogi; quisque potest scire quod praecepta illa talia sint, quae nota fuerunt {4} ubivis in terris, sicut quod honorandi parentes, quod non occidendum, non adulterandum, non furandum, quod non responsuri {5} testes falsi; consequenter quod gens Israelitica illa {6} ex solo lumine naturali potuisset scire, nam quaenam gens est quae non illa scit; et tamen ad illa promulganda Ipse Jehovah descendit et promulgavit illa ex igne qui flagrabat usque ad cor caeli; inde constare potest quod praecepta illa plura in sinu contineant quam quae apparent in littera, quod nempe talia quae simul pro caelis sunt, et quae implent caelos; omnia Verbi sunt talia quia a Divino; inde patet unde est quod Verbum sit sanctum, et quid intelligitur per quod Verbum sit inspiratum {7} quoad omnem iotam (o)et apicem, et quoad unumquodvis corniculum, Matth. v 18; Luc. xvi (x)17. Qualia itaque sunt praecepta decalogi in sensu spirituali, hoc est, qualia sunt in caelis, videbitur in sequentibus.
@1 i qui$
@2 cum$
@3 i tunc$
@4 sunt$
@5 non erunt in$
@6 talia$
@7 i a Divino, etiam$
@1 blasphemias et prophanationes cp n. 8882$
@2 ad IT$
@3 hoc est, ex Divino$
[2] Quod Divinum Humanum Domini per `Jehovam Deum’ intelligatur, est quia ipsum Divinum quod {2} in Domino, in caelo non potest videri et ne quidem percipi, ita `nec’ recipi fide et amore, sed modo Divinum Humanum; quod ipsum Divinum non communicari possit cum angelis in caelo, et minus cum hominibus in terra, nisi per Divinum Humanum, notum est {3} in Ecclesiis ex Domini verbis (o)apud Evangelistas, ubi dicit quod Ipse sit janua, quod {4} sit mediator, quod nemo venire possit ad Patrem quam per Ipsum, quod nullus noscat Patrem quam Ipse, et quod nullus viderit Patrem, ne quidem aliquam speciem Ipsius; inde patet quod sit Dominus {5} Qui hic per `Jehovam Deum’ intelligitur; quod etiam Ipse sit qui redemerit humanum genus et liberaverit ab inferno, etiam notum est; haec significantur per verba quae sequuntur, nempe per `eduxi te e terra Aegypti, e domo servorum’; ex his nunc patet quod Jehovah Deus, Qui locutus e monte Sinai, sit Dominus quoad Divinum Humanum.
[3] Quod hoc primum sit quod e monte Sinai a Domino dicitur {6}, est quia hoc erit universaliter regnans in omnibus et singulis quae sequuntur, nam quod primum dicitur, hoc memoria tenebitur in sequentibus, et hoc spectabitur {7} ut universale quod in illis erit; quid universaliter regnans, videbitur in sequentibus; quae a Domino dicta sunt {8}, illa omnia sunt talia, quod nempe quae primum dicuntur, in sequentibus regnabunt, (c)ac involvent illa, ac ita successive illa quae in serie; quae (o)in hoc capite sequuntur sunt praecepta decalogi, quae sunt vera interna, et dein statuta, quae sunt vera externa; in his et (o)in illis regnabit Dominus quoad Divinum Humanum, nam sunt ex Ipso, et {9} sunt Ipse, quippe {10} vera quae vera sunt procedunt omnia ab Ipso, et quae procedunt ab Ipso sunt Ipse; quod Dominus quoad Divinum Humanum sit quod in omnibus et singulis fidei regnabit, etiam notum est in Ecclesiis, nam docetur quod absque Domino nulla salus, et quod omne verum et bonum fidei sit ab Ipso, ita quia Ipse est a Quo fides, est ipse fides apud hominem, et si fides, est etiam omne verum, quod doctrina fidei, quae e Verbo, continet; inde quoque est quod Dominus dicatur Verbum {11}.
[4] Quod quae praecedunt regnabunt in sequentibus, et sic in serie, (o)ut supra dictum est, constat ex singulis quae Dominus locutus est, imprimis ex oratione Ipsius, quae Oratio Dominica vocatur; in illa omnia in tali serie consequuntur {12}, ut quasi constituant columnam a supremo ad imum crescentem, in cujus interioribus sunt quae in serie praecedunt; quod primum ibi est, hoc intimum est, et quod succedit ordine, hoc addit se intimo {13} successive, et sic crescit {14}; quod intimum est, hoc in illis quae circumcirca sunt (x)regnat universaliter, hoc est, in omnibus et singulis, nam inde est essentiale existentiae omnium.
@1 i est$
@2 non$
@3 i ex Verbo$
@4 i ipse$
@5 i quoad Divinum Humanum$
@6 dicatur$
@7 i ab illis,$
@8 docentur$
@9 i sic$
@10 nam$
@11 ita quod Ipse sit a quo fides, adeo ut Ipse sit fides apud hominem, et si est fides, est etiam omne verum quod doctrina fidei, quae e Verbo, continet: etiam Dominus quoad Divinum Humanum in omnibus et singulis Verbi universaliter regnat, nam omnia et singula ibi ex Domino sunt, et in supremo sensu de Ipso agunt, inde sanctitas est Verbi, quod singula Verbi de Domino in sensu supremo agant, et quod inde sanctitas Verbi, pluries prius ostensum est$
@12 i et se insinuant sequentibus$
@13 i ab extra$
@14 i columna$
[2] Sciendum porro quod tales spiritus et tales angeli sint apud hominem quale est ejus universale regnans; causa est quia universaliter regnans (d)est esse vitae cujusvis, n. 8853, 8858; omne hilare et omne contentum quod est homini, etiam cum de aliis rebus cogitat, est inde; in illo enim habitant et quasi mansionem habent angeli ac spiritus qui apud illum, horum laetum influit apud hominem et facit id {6}; quod inde sit, non venit ad perceptionem hominis, quia homo non scit quod vita ejus influat nec quod universale regnans vitam ipsius faciat, {7} nec cum id vitae tangitur, quod sit sicut oculi pupilla tangatur {8}, cum delectatione cum a pulchris objectis, et cum dolore cum ab impulchris. Quod universale dicatur ex eo quod sit omne singulare in complexu {9}, ac ita quod universale regnans sit quod in (o)omnibus et singulis est, videatur n. 1919 fin., 5949, 6159, 6338, 6482, 6483, 6571, 7648, 8067. {9}
@1 ipsissimam vitam hominis$
@2 hoc$
@3 Before ab Ipso$
@4 i ex amore$
@5 o A, but cp p. 225, note 4.$
@6 in eo enim tunc sunt spiritus et angeli qui apud eum, illorum laetum tunc influit apud hominem et facit id, quia id tangit ipsam vitam ejus$
@7 ita$
@8 sit sicut cum oculi pupilla tangitur$
@9 in singulis$
@10 i (m)Cum Dominus apud hominem Ecclesiae, sicut apud angelos in coelo, est universaliter regnans, tunc inest Dominus omnibus veris et bonis fidei apud illum, haec tunc sunt sicut sanguinea vasa, quae trahunt omnem sanguinem suum, ita omne vitae suae a corde, et regnat in illis, plane sicut cor in omnibus et singulis corporis, inde quoque patet, quomodo intelligitur, quod Dominus sit omne in omnibus coeli.(n) cp p. 224 note 8.$
@1 i d sit$
@2 per Dominum$
@3 venerit$
@1 i omnibus et$
@2 percipiuntur IT$
@3 i et deprivaret$
@4 quae$
Si quis dixerit, Ecce hic est Christus, aut ibi, ne credite, surgent enim falsi Christi et falsi prophetae, et dabunt signa magna et prodigia, ut in errorem inducant, si possibile, etiam electos, xxiv (x)23-26;
(o)videatur n. 3900: et apud Lucam,
Videte ne seducamini, multi enim venient in nomine Meo, dicentes quod Ego sim, et tempus prope est; ne ergo ite post eos, xxi 8.
[2] Vera quae a Domino in forma interna usque a Domino sunt vera, at {4} vera quae non a Domino solum in forma externa apparent vera, non autem in forma interna, intus enim sunt vel vana, vel falsa, vel mala; ut verum sit, esse debet vita [in] illo, nam verum absque vita non est verum fidei apud hominem, et vita non aliunde est quam ex bono, hoc est, per bonum a Domino; si itaque non Dominus est in vero, est verum absque vita, ita non verum, at {5} si falsum in illo {6}, aut malum in illo {6}, est ipsum verum apud hominem falsum aut malum; nam quod intus est, hoc facit essentiam, et quoque in altera vita per externum translucet; ex his nunc constare potest quomodo intelligendum quod non `sit cogitandum’ de veris aliunde quam ex Domino.
[3] (s)Quia pauci sciunt quomodo se habet cum veris quae in forma interna sunt vera, ita quae vivunt a Domino, dicetur aliquid de his ab experientia: in altera vita manifeste percipitur ab unoquovis qui loquitur (o)ibi, quid intus se recondit in verbis loquelae ejus, (o)sicut num inibi clausum est {7}, vel num apertum, {8} tum qualis affectio inest, si affectio boni est molle intus, si affectio mali est durum intus, et sic porro; apud angelos caeli sunt omnia sermonis illorum aperta usque ad Dominum, quod et clare percipitur et quoque auditur ex (x)mollitie et ejus quali; inde quoque scitur quid intus in veris reconditum latet, num Dominus vel non; vera in quibus est Dominus sunt vera quae vivunt, at vera in quibus non est Dominus sunt vera quae non vivunt; quae vivunt sunt vera fidei ex amore in Dominum et ex charitate erga proximum; quae non vivunt sunt non vera, quia intus (o)in illis est amor sui et {9} amor mundi; ex his possunt spiritus et angeli in altera vita discerni, nam unicuique vera sunt secundum ejus vitam, hoc est, secundum id quod apud illum universaliter regnat.(s)
@1 n. 8867 and n. 8868 were first written as a single number; they were divided however before n. 8869 was started.$
@2 quod non bonum et verum ab Ipso sint, sed quod a semet et qui inde vindicant sibi justitiam$
@3 Before in quibus$
@4 et IT$
@5 et$
@6 illis$
@7 sit$
@8 i num inibi bonum vel malum,$
@9 aut$
Stultus factus est omnis homo a scientia, pudore affectus est omnis conflator a sculptili, quia mendacium fusile ejus, neque spiritus in eis, x 14, li 17;
quia per `sculptile’ significatur id quod non a Domino, sed a propria intelligentia procedit, ideo dicitur `stultus factus est omnis homo a scientia,’ et `pudore affectus est omnis conflator a sculptili’; et quia in illis quae ex propria intelligentia excluduntur, nihil vitae spiritualis inest quae unice (o)est a Domino, ideo quoque dicitur, `neque spiritus in eis’: [3] apud Habakuk,
Quid prodest sculptile, quia sculpsit illud fabricator ejus, fusile et doctor mendacii, quia fidit fabricator figmenti sui super hoc, cum facit deos mutos? non spiritus in medio ejus, ii 18-20;
hic `sculptile’ pro illis quae ex propria intelligentia excluduntur {3}, in quibus {4} nihil vitae a Domino: apud Jeremiam,
Siccitas super aquas ejus et exarescent, quia terra sculptilium illa, et de horrendis gloriantur; ideo habitant ziim cum iim {5}, et habitant in ea filiae noctuae, l 38, 39;
ibi de Chaldaea et Babele; `siccitas super aquas et exarescent’ pro veris in quibus nihil vitae, `habitant ziim et iim, et filiae noctuae’ pro malis et falsis, ita illa quae mortis sunt intus; inde est quod dicantur `terra sculptilium’: [5] apud Esaiam,
Formatores sculptilis omnes vanitas, et desideratissima illorum non prosunt, et testes sibi ipsi, non vident nec cognoscunt, xliv 9-11;
`formatores sculptilis’ pro illis qui excudunt doctrinas {6} quae non ex veris e Verbo sed quae ex propria intelligentia, de quibus dictum quod `desideratissima illorum non prosint {7},’ et quod {8} `non videant nec cognoscant’; agitur ibi in sequentibus vers. 12-16 illius capitis de arte fingendi et per ratiocinia excludendi ex propria intelligentia, quae volunt ut agnoscantur pro Divinis; de quibus sic demum dicitur,
`Residuum ejus in deum facit, in sculptile suum, adorat illud, incurvat se, et tamen non cognoscunt neque intelligunt; et non vident oculi illorum, ut non intelligant corda illorum, vers. (x)17, 18;
quod `non cognoscant, {9} non intelligant, et non videant’ pro quod (x)non vera et bona insint, nam omnia quae ex propria intelligentia exeunt intus non sunt vera ac bona sed falsa et mala, exeunt enim ex proprio illius; quod hoc radicitus malum sit, videatur n. 210, 215, 694, 874-876, 987, 1023, 1044, 1047, 1581, 3812 fin., 4328, 5660, 5786, 8480 {10}: [6] apud eundem,
Cui assimilabitis Deum, et quam imaginem componetis cum Illo? sculptile fundit artifex, et conflator auro obducit illud, et catenas argenti conflat; destitutus oblatione lignum non putrescet eligit; artificem sapientem quaerit sibi, ad praeparandum sculptile, non commoveatur, xl 18-20;
`sculptile quod fundit artifex’ pro doctrina falsa quae {11} ex proprio, `conflator auro obducit, et catenas argenti conflat,’ pro quod per {12} ratiocinia faciat ut falsa doctrinae appareant vera {13}: [7] apud eundem,
Ego Jehovah vocavi te in justitia, ad aperiendum oculos caecos, ad educendum e carcere vinctum, e domo claustri sedentes tenebris; Ego Jehovah, hoc nomen Meum, et gloriam Meam alteri non dabo, nec laudem Meam sculptilibus, xiii 6-8;
ibi de Domino, quod ille `Jehovah,’ et quod ab Ipso omnis sapientia et nihil ab homine; quod de Domino ibi agatur, patet; quod Ipse ibi [sit] `Jehovah,’ etiam patet, nam dicitur quod `Jehovah vocavit Ipsum in justitia,’ et dein `Ego Jehovah, hoc nomen Meum, et gloriam Meam alteri non dabo’; quod ab Ipso omnis sapientia quae vitae, significatur per quod `aperturus oculos caecos, et educturus e carcere vinctum, et e domo claustri sedentes tenebris’; quod nihil sapientiae ab homine, significatur per quod `laudem Meam non dabo {14} sculptilibus.’
[8] Per `sculptilia’ etiam significantur {15} quae propriae intelligentiae sunt in sequentibus his locis: apud Esaiam,
Et venit currus viri, par equitum, et respondit, et dixit, Cecidit Babel, et omnia sculptilia confregit in terram, xxi 9:
apud eundem,
Tunc immundum judicabitis tegmen sculptilium argenti tui {16}, et amictum fusilis auri tui {16}, disperges ea sicut (x)menstruatum, stercus vocabitur id, xxx 22:
apud Jeremiam,
Quare ad iram provocarunt Me per sculptilia sua, per vanitates alienigenarum? viii 19:
apud Hoscheam,
Vocaverunt seipsos, sic iverunt propter se ipsos; balibus sacrificant, et sculptilibus suffiunt, xi 2:
apud Moschen,
Maledictus vir qui fecerit sculptile aut fusile, abominationem Jehovae, opus manuum artificis, Deut. xxvii 15.
@1 facias IT$
@2 vocant fortunam vel casum$
@3 qui confidunt propriae intelligentiae$
@4 i tamen$
@5 See Volume I, p. 546$
@6 doctrinis$
@7 prosunt IT$
@8 i illi$
@9 i et IT$
@10 pro quod non verum et bonum insint, nam omnia quae ex propria intelligentia prodeunt, sunt talia quae ipsius hominis sunt, ita falsa et mala$
@11 quia$
@12 per quod IT$
@13 illa quae ibi ut appareant bona et vera$
@14 det$
@15 i illa$
@16 sui IT$
[2] Quid per instar illorum quae a Divino intelligitur, hic dicendum, quia de illis in sequentibus hujus versus ac in initio sequentis agitur; instar illorum quae a Divino fiunt ab hominibus cum ore loquuntur Divina, et quoque opere faciunt qualia a Divino mandata sunt, et sic inducunt credere quod in bono et vero sint, cum tamen prorsus aliud corde cogitant, nec nisi quam malum volunt; tales sunt simulatores, hypocritae, dolosi; hi sunt qui faciunt instar illorum quae a Divino; in altera vita `faciunt mali spiritus {3} instar illorum {4} quae a Divino, qui sistunt similitudinem et apparentiam {5} in externis, in quibus intus nihil Divini est; hoc discunt simulatores, hypocritae, et dolosi in altera vita, in genere omnes qui ex frequenti usu habitum traxerunt aliud loquendi quam cogitant, et aliud faciendi quam volunt {6}; (x)quidam per talia volunt aucupare famam ut videantur boni, et sic fallant, quidam ut imperent; [3] sunt etiam talia ibi abusus correspondentiarum; (s)sed {7} illis successive adimuntur externa per quae simulaverunt talia quae charitatis et fidei sunt, [et tunc patent interna, quae scelestia et horrenda sunt,] nam sic agunt ex ipsa sua natura in mundo acquisita, non magis {8} ex aliqua simulatione et hypocrisi {9}; illi {10} qui tales sunt, et appercipiunt quod externa illis adimenda sint, dicunt {11} quod si illis relinquerentur externa, potuissent aeque cum sociis in altera vita conversari et apparenter bona facere, sicut prius in mundo; sed hoc fieri non potest, quia per externa, quae (x)apparenter bona sunt, communicarent aliquo modo cum caelo, nempe cum illis qui in circuitibus (o)ibi sunt ac simplices sunt, qui correspondent cuticulis in Maximo Homine; at per interna communicarent cum infernis; et quia mala quae intus sunt {12} dominantur, (o)quoniam ea sunt voluntatis, et bona quae (o)in externis simulantur serviunt ad acquirendum dominium {13} malis, idcirco est {14} contra ipsum ordinem Divinum relinquere illis licentiam {15} simulate et hypocritice agendi, sicut in mundo, quapropter talia illis auferuntur, ac ii in ipsum malum voluntatis suae remittuntur.’
@1 i quae$
@2 significantur$
@3 a spiritibus malis faciunt illi$
@4 d illorum i eorum$
@5 i Divinorum$
@6 ut primum illuc veniunt$
@7 See Appendix Volume for a primary but d ending of this number$
@8 autem$
@9 i ut prius$
@10 ipsi$
@11 credunt$
@12 i apud tales$
@13 pro$
@14 foret$
@15 simulare bona, hoc est, aliud agere et aliud loqui, quam velle et cogitare, inde est quod talia illis auferantur, ne ii in ipsam suam naturam remittantur$
[2] Haec describuntur amplius apud Moschen, his verbis,
Ne faciatis vobis sculptile speciei ullius similitudinis, figuram maris aut feminae, figuram ullius bestiae quae in terra, figuram ullius avis alae quae volat sub caelo, figuram ullius reptilis in terra, piscis qui in aquis sub terra; et ne forte tollas oculos tuos ad caelum, aspiciasque solem, et lunam, et stellas, omnem exercitum caelorum, et impellaris, incurvesque te illis, et servias illis. Cavebitis vobis ne obliviscamini foederis Jehovae Dei vestri, quod excidit vobiscum, et faciatis vobis sculptile figurae ullius, nam Jehovah Deus tuus est ignis comedens, Deus zelotes. Cum genueritis filios et filios filiorum, et inveteraveritis in terra, et corruperitis {5} vos, et feceritis sculptile figurae ullius; testes contra vos voco hodie caelum et terram, quod (x)pereundo perituri sitis cito desuper terra; disperget Jehovah vos inter populos, ubi servietis diis, opus manuum hominis, lignum et lapis, [Deut.] iv 16-19, 23-28{6};
[3] quod tam severe prohibitum fuerit similitudinem alicujus rei in caelis et in terris facere, erat praecipue ob causam quia populus ille qui ex Jacobo, pronissimus erat {7} colendi externa; causa erat quia non scire volebant quicquam de internis Ecclesiae, quae sunt fidei et amoris in Dominum, (c)ac charitatis erga proximum; idcirco si licuisset illis facere similitudines rerum, tunc incurvavissent se illis et pro diis coluissent; sicut manifeste patet a vitulo aureo quem sibi in medio tot miraculorum faciebant, et quoque a frequenti (c)eorum apostasia a cultu Divino ad cultum idololatricum; at usque in sensu interno non intelliguntur talia sed quae supra exposita sunt.
@1 et AIT$
@2 aut$
@3 coelis$
@4 Before sol$
@5 corruperitis autem$
@6 16 ad 28 IT$
@7 fuit$
@1 illum$
@1 i inde est quod non cultus Divinus significetur per non incurvabis te illis et non servies illis,$
[3] Quod `zelus Domini’ sit amor et misericordia, et quod cum Dominus tutatur bonos contra malos, appareat sicut hostilitas et quoque sicut ira, constat ex sequentibus locis in Verbo: quod zelus Domini sit amor et misericordia, apud Esaiam,
Prospice e caelis, et vide ex habitaculo sanctitatis Tuae et (x)decoris Tui, et ubi zelus Tuus et virtutes Tuae; commotio viscerum Tuorum et miserationes Tuae erga me se continuerunt, lxiii 15;
`zelus’ ibi pro misericordia, quae est `commotio viscerum,’ et praedicatur de bono, nam dicitur `zelus Tuus et virtutes Tuae,’ ubi `zelus’ dicitur de bono, et `virtutes’ de vero, pariter `commotio viscerum’ de bono, ac `miserationes’ de vero; pariter `habitaculum sanctitatis’ pro caelo {8} ubi illi qui e {9} regno caelesti, et `habitaculum decoris’ pro caelo {10} ubi illi qui e regno spirituali; inde etiam patet quod in Verbo ubi
dicitur de bono etiam dicatur de vero, ob conjugium caeleste, quod est {11} boni et veri, in singulis Verbi, ita Dominus quoad sua bina nomina, Jesus et Christus, quae significant conjugium Divinum quod in Domino {12}, de quibus videatur n. 683, 793, 802, 2516, {13} 4138 fin., 5138, 5502, 6343, 8339 fin., 7945, 8339: [4] apud eundem,
Puer natus est nobis, Filius datus est nobis, super Cujus umero principatus; vocavit {14} nomen Ipsius Mirabilis, Consiliarius, Deus, Heros, Pater (x)aeternitatis, Princeps pacis: multiplicanti principatum et pacem non erit finis; zelus Jehovae faciet hoc, (x)ix 5, 6 [A.V. 6, 7];
ibi de Domino ac Ipsius Adventu; `zelus Jehovae faciet hoc’ pro quod ex ardente amore salvandi genus humanum: apud eundem,
Ex Hierosolyma exibunt reliquiae, et evasio e monte Zione; zelus Jehovae faciet hoc, xxxvii 32;
`zelus Jehovae faciet hoc’ pro quod ex amore et misericordia: [5] apud Ezechielem,
Sic dixit Dominus Jehovih, Nunc reducam captivitatem Jacobi, et miserebor totius domus Israelis; et zelabo pro nomine sanctitatis Meae, xxxix 25;
`zelare’ pro misereri: apud Davidem,
Zelus domus Tuae consumpsit me, Ps. lxix 10 [A. V. 9];
ibi de Domino; `zelus domus Jehovae’ pro amore erga illos qui recipiunt bonum et verum, nam illi sunt domus Jehovae.’
[6] Quod zelus seu misericordia Domini cum tutatur bonos, appareat sicut hostilitas, apud Esaiam,
Jehovah sicut heros exibit, sicut vir belli excitabit zelum, vociferabitur et clamabit, super hostes Suos invalescet, xlii 13:
et apud Joelem,
Zelabit Jehovah pro terra Sua, et parcet populo Suo, ii 18.
[7] Quod zelus Domini dicatur ira et excandescentia quia misericordia ita apparet malis, apud Moschen {15},
Non ibitis post deos alios, de diis populorum qui circum vos, nam Deus zelotes Jehovah Deus tuus in medio tui; ne forte exardescat ira Jehovae Dei tui contra te, et perdet te desuper faciebus terrae, Deut. xvi 14, 15:
apud eundem,
Ad zelum provocarunt Ipsum per alienos, per abominationes iratum reddiderunt Ipsum; sacrificant daemonibus, illi zelum Meum moverunt per non deum, ad iram provocarunt Me vanitatibus suis, Deut. xxxii 16, [17,] 21:
apud Ezechielem,
Cum consummabitur ira Mea, et excandescentiam Meam quiescere faciam in illis, paenitebit Me, ut cognoscant quod Ego Jehovah locutus sim {16} in zelo Meo, cum consummaverim excandescentiam Meam in iis, v 13:
apud Sachariam,
Dixit ad me angelus Jehovae in me, Clama dicendo, Sic dixit Jehovah Zebaoth, Zelavi pro Hierosolyma, et pro Zione zelo magno; indignatione enim magna Ego indignatus contra gentes securas, i 14, 15, viii 2:
apud Zephaniam,
Effundam super illos indignationem Meam, omnem excandescentiam irae Meae, quia in igne zeli Mei comedetur tota terra, iii 8:
apud Moschen,
Non placebit Jehovae condonare illi, sed tunc fumabit ira Jehovae; et zelus Ipsius contra virum istum, et requiescet omnis maledictio super illo, [Deut.] xxix 19 [A.V. 20]:
apud Davidem,
Quousque, Jehovah, succensebis in perpetuum? ardebit sicut ignis zelus Tuus; effunde iram Tuam super gentes, quae non noverunt Te, Ps. lxxix 5, 6:
pariter zelus Jehovae ut ira, Ps. (x)xxxviii 2 [A.V. 1]; Ezech. xvi 42, xxiii 25, xxxviii 19. Ex his constare potest quid `zelus Jehovae,’ seu quid `Deus zelotes,’ quod nempe in sensu genuino sit amor et misericordia; in sensu autem non genuino, qualis apparet illis qui in malis et falsis, quod sit ira et vastatio.
[8] Sciendum quod tunc imprimis Jehovah, hoc est, Dominus, dicatur zelotes aut vindex {17}, cum corrumpitur id quod universaliter apud hominem Ecclesiae {18} regnabit, nempe Divinum, quod super omnia amabitur, vel cogitabitur, vel timebitur; id cum `corruptum seu’ deletum est, tunc pro luce caelesti mera caligo subit, nam non amplius est influxus ejus {19} a Divino, quia nulla receptio; inde est quod dicatur,
Ego Jehovah Deus tuus, Deus zelotes, visitans iniquitatem patrum super filios, super tertios et quartos osoribus Meis;
et (o)hoc si deos alios colerent, aut sculptile aut similitudines sibi facerent; nam haec corrumpunt Divinum quod universaliter regnaturum est; [9] ideo similiter alibi apud Moschen,
Cavebitis ne faciatis vobis sculptile (t)ullius figurae, nam Jehovah Deus [tuus] est ignis comedens, Deus zelotes, Deut. iv 23, 24:
et apud eundem,
Non adorabis Deum alium, quia Jehovah nomen zelotes, zelotes Ille, Exod. xxxiv 14.
Apud gentem Israeliticam id tam severe interdictum fuit quia adoratio aliorum deorum, sculptilium, et imaginum, delevit omne repraesentativum Ecclesiae apud illos; in caelo enim est Jehovah, hoc est, Dominus, universale {20} regnans; Divinum Ipsius implet omnia ibi {21}, et facit vitam omnium; {22} si aliud pro Divino coleretur, periisset omne repraesentativum, et sic communicatio caeli.
@1 quod$
@2 i illorum$
@3 ac Divinum Bonum$
@4 in$
@5 i nec irae est$
@6 d cum tamen i sed quod sint$
@7 nihil$
@8 , per quod intelligitur coelum$
@9 in$
@10 quod est coelum$
@11 hoc est,$
@12 quae sunt Ipsius attributa, Jesus et Christus, et sic conjugium Divinum quod in Domino, in singulis Verbi$
@13 i 2712,$
@14 S usually has vocabitur in quotations of this text.$
@15 Apud Esajam, Apud Moschen$
@16 sum IT$
@17 vocatur Deus Zelotes, et quasi Vindex$
@18 o A, but apud hominem appears in deletions that precede.$
@19 Before receptio$
@20 universale possibly altered to universaliter$
@21 illi$
@22 i inde erat$
@1 hic$
@1 i quid Divinum, ita non$
@2 i sic$
@3 et inde Hoc quoque$
@4 dum$
@5 labuntur in caliginem de veris, quae inducta est illis per mala et inde falsa, quae in illa luce habitant$
@1 illo$
@2 i amoris$
@3 influit$
@1 et sic$
Omne peccatum et blasphemia remittetur hominibus, Spiritus vero blasphemia non remittetur hominibus; si quis dixerit verbum contra Filium hominis, remittetur illi, qui vero dixerit contra Spiritum sanctum, non remittetur illi neque in hoc saeculo neque in futuro, xii 31, 32;
ut et per haec apud Lucam,
Quando immundus spiritus exiverit ex homine, peragrat sicca loca quaerens requiem; quam si non invenit, dicit, Revertar in domum meam unde egressus sum; quam si veniens invenit {6} scopis purgatam et ornatam, tunc abit et assumit septem alios spiritus se ipso pejores, et ingressi habitant ibi, et fiunt extrema hominis pejora primis, xi 24-26;
[3] per haec describitur profanatio veri a Domino; per `immundum spiritum cum exit’ intelligitur agnitio et fides veri, et per `domum scopis purgatam’ vita contra vera; per `reditum ejus cum septem aliis’ status profanationis; haec sunt quae significantur per `ferre nomen (x)Dei in vanum; quod tale apud hominem non sanari possit, ita non remitti, significatur (o)etiam per verba ibi immediate sequentia, nempe {7},
Non innocentem {8} reddet Jehovah illum qui fert nomen Ipsius in vanum,
per quae intelligitur quod (c)id non remitti possit; praeterea {9} quid profanatio, et apud quos, videatur n. 593, 1003, 1008, 1010, 1059, 1327, 1328, 2051, 2426, 3398, 3399, 3402, 3489, 6348, 6595, 6960, 6963, 6971, 8394.
[4] Per `ferre nomen Dei in vanum’ etiam significatur blasphematio, quae fit cum illa quae Verbi sunt aut doctrinae fidei, ita quae sancta, ludibrio habentur et deducuntur ad immunda terrestria, et sic conspurcantur, de quibus n. 4050, 5390. At per `ferre nomen Dei in vanum’ respective ad gentem Israeliticam, quae non agnovit aliquod bonum et verum fidei, quae significantur per `nomen Dei,’ intelligitur applicatio nominis Jehovae, et quoque praeceptorum et statutorum quae illis mandata sunt, ad cultum idolorum; sicut fecerunt in deserto ad cultum vituli aurei, cui non modo holocausta et sacrificia offerebant, et ex sanctificatis inde comedebant {10},sed etiam diem celebrationis ejus vocabant `festum Jehovae’; de quo apud Moschen,
Aharon fecit vitulum fusilis ex auro, et dixerunt, Hi sunt dii tui, Israel, qui ascendere fecerunt te e terra Aegypti; quod cum videret Aharon, exstruxit altare coram eo, et proclamavit et dixit, Festum Jehovae cras; quare surrexerunt mane postridie, et obtulerunt holocausta, et adduxerunt eucharistica, Exod. xxxii 4-6.
[5] Quod illis qui ita tulerunt nomen Jehovae Dei in vanum, non remitti potuerit, quod significatur per quod non innocentes reddentur, constat {11} a Jehovae verbis ad Moschen de illis tunc, quae sunt,
Illum qui peccaverit Mihi, delebo e libro Meo; verumtamen vade, duc populum hunc in… , quo locutus sum tibi, at in die visitationis Meae visitabo super iis peccatum eorum, ibid. vers. 33, 34.
@1 blasphemias et prophanationes altered to prophanationes et blasphemationes cp n. 8863$
@2 ac$
@3 omne altered to jacturam omnis$
@4 illis qui sic vivunt et sic credunt$
@5 cruciantur IT$
@6 invenerit IT$
@7 quia$
@8 insontem$
@9 porro$
@10 sacrificabant$
@11 patet$
[3] Porro sciendum quod id quod universaliter regnat sit quod insinuatum est ipsi voluntati, nam ipsa voluntas est intimum hominis, quia illa formata est ex amore ejus, quicquid enim homo amat, hoc vult, et quod supra omnia amat, hoc intime vult; intellectus autem inservit ad manifestandum illa quae homo vult, hoc est, quae amat, coram aliis, et quoque inservit ad flectendum aliorum voluntates per ideas varie formatas ad condescendentiam; cum hoc fit, etiam ex voluntate influit amor seu affectio in ideas intellectuales, ac per quandam speciem inspirationis vivificat et movet; [4] ideae illae intellectuales apud bonos cum affectionibus, quae voluntatis, unum faciunt; apud malos autem aliter, nam apud hos cogitatio et voluntas intime quidem conveniunt, nam malum quod voluntas vult, hoc intellectus cogitat ut falsum malo conveniens {4}; (o)sed (m)hic consensus (o)non patet coram hominibus {5} in mundo, nam ab infantia discunt aliud loqui quam cogitant, et aliud facere quam volunt; verbo, discunt interiorem suum hominem separare ab exteriore, et in hoc formare aliam voluntatem et quoque aliam cogitationem quam quae est in interiore et sic per exteriorem mentiri bonum prorsus contra interiorem, qui eodem instanti malum {6} vult, et quoque imperceptibiliter cogitat; sed qualis est voluntas et cogitatio interior {7},(n) patet in altera vita ut in clara luce, nam ibi auferuntur externa et denudantur interna.
@1 hominis$
@2 i ut$
@3 quae non universaliter ibi regnant, sicut infra se, ex quibus potest eligere illa quae recipi queunt, et consociari intimo, hoc est, illa quae universaliter regnant, haec inde corroborantur, quod$
@4 et quod intime vult, hoc supra omnia amat; intellectus autem inservit ad manifestandum coram aliis, quid amat, hoc est, quid vult, et quoque ad flectendum aliorum voluntates per intellectuales ideas varie formatas ad condescendentiam, quum hoc fit, etiam in ipsas ideas intellectuales influit amor seu affectio ex voluntate, quae inspirat et movet; apud illos qui boni sunt, intellectuales ideae non sunt nisi quam formae voluntatis, ita unum, at apud illos qui mali sunt, prorsus aliter, apud hos non unum sunt, sed bina, quia aliud vult homo, et aliud cogitat, quando loquitur et agit coram aliis, at coram se cogitat sicut vult, haec apud malos sunt mala, (m)intime quidem convenit apud illos cogitatio et voluntas, sed quod intellectus cogitat est falsum malo conveniens verum(n)$
@5 i cum$
@6 momento$
@7 i hominis$
@1 in IT$
@2 significabantur I$
@3 I, which is obviously corrupt, reads quod universaliter regnat; turum est; quod hoc faciat vitam hominis,$
@4 ut sabbathum sanctissimum haberent$
@5 i sic$
@6 coelestia et Divina$
@7 constare potest$
@8 hac$
Sex diebus laborabis, et facies [omne] opus tuum, et dies septimus sabbatum Jehovae Deo tuo; non facies ullum opus tu, et filius tuus, et filia tua, et peregrinus tuus qui in portis tuis; quia sex diebus fecit Jehovah caelum et terram, mare, et omne quod in illis, et quievit in die septimo; idcirco benedixit Jehovah diei sabbati, et sanctificavit {1} eum;
ex quibus constat quod per `sanctificare sabbatum {2}’ significetur non violare ullo modo; in sensu autem interno, quod non violanda ullo modo quae per sabbatum significantur, (m)quae sunt unio Divinae Essentiae Domini cum Essentia Humana Ipsius, tum Hujus unio cum caelis, et in his inde conjunctio boni et veri, {3} n. 8886;(n) nam si haec violantur, perit apud illum hominem vita spiritualis et fit vita mere naturalis, et dein sensualis, et tunc falsum loco veri et malum loco boni arripitur, nam haec tunc universaliter regnant apud illum.
@1 sanctificat$
@2 eum$
@3 quae sunt conjugium coeleste, quod est boni et veri, ac unio Domini cum coelo, ac Divina cum Ipso Divino, de quibus mox supra$
[2] Praeterea per pugnam quae praecedit et praeparat ad conjugium caeleste intelligitur pugna spiritualis seu tentatio; homo omni antequam intrat in conjugium caeleste, hoc est, antequam regeneratur, in pugna est contra mala et falsa apud semet; nam haec removenda sunt antequam verum et bonum, (o)quae a Domino, possunt recipi {3}; illa, nempe mala et falsa, removentur per vera fidei, per haec {4} enim homo non modo discit quid bonum (o)est, sed etiam ducitur ad bonum; hic status est primus hominis qui regeneratur, (c)ac vocatur status qui praecedit (c)et praeparat ad conjugium caeleste; cum autem homo in bono est et per bonum ducitur a Domino, tunc in conjugio caelesti est, ita in caelo, nam conjugium caeleste {5} est caelum; prior status est qui significatur per sex dies qui praecedunt septimum, et posterior status per diem septimum; de binis illis statibus apud hominem, videatur n. 7923, 8505, 8506, 8510, 8512, 8516, 8539, 8643, 8648, 8658, 8685, 8690, 8701, 8722.
[3] Quia per `sabbatum’ significatur conjugium caeleste, quod est caelum, ideo regnum Domini in caelis vocatur perpetuum sabbatum, ita perpetua quies et (m)pax, nec ibi amplius sex dies laboris.(n)
@1 ad vitam$
@2 ad vitam spiritualem, hoc est ad vitam in coelo, ita ad conjugium coeleste$
@3 influere$
@4 d illa i ea$
@5 i apud hominem$
@1 A, but see note 7.$
@2 quod sabbathum sit conjugium coeleste, videatur supra n. 8886; inde dies septimus significat$
@1 in coelum venit, cessat omne quod sollicitum, irrequietum et anxium illum reddiderat, et cum haec cessant$
@2 ejus$
@3 i et$
@4 homine$
@5 i qui est in coelo,$
@6 i quod IT$
@7 i apud illum$
@8 scientificum in portis IT$
[2] In hoc versu agitur de sanctificatione diei septimi, seu de institutione sabbati, et describitur per quod
Jehovah sex diebus fecit caelum et terram, mare, et omne quod in illis, et quievit in die septimo; idcirco benedixit Jehovah diei septimo, et sanctificavit illum;
qui non ultra sensum litterae cogitant, illi non aliter credere possunt quam quod creatio, quae describitur in (t)capite primo et secundo Geneseos, sit creatio universi, et quod sex dies fuerint intra quos creata sunt caelum, terra, mare, (o)et omnia quae in illis, et tandem homo ad similitudinem (x)Dei; sed quis non qui singula expendit (x)videre potest quod non creatio universi ibi intellecta sit? sunt enim ibi talia quae ex sensu communi sciri possunt quod non ita sit, sicut quod dies fuerint antequam sol et luna, {5} quod lux et tenebrae, et quod {6} egerminatae herbae et arbores, et tamen {7} quod per illa luminaria lux data sit {8}, ac distinctum in lucem et tenebras, et sic facti dies; [3] in sequentibus ibi etiam similia sunt quae vix ab aliquo qui interius cogitat agnoscuntur quod ita esse potuerint {9}, sicut quod femina ex costa viri aedificata sit, tum quod binae arbores in paradiso positae sint ex quarum unius fructu edere interdictum, et quod serpens ex una locutus sit cum uxore hominis, qui mortalium sapientissimus fuerat, et per loquelam (o)suam, quae (o)erat ex ore serpentis, deceperit utrumque, et {8} quod universum genus humanum, usque ad {10} tot milia milium, idcirco {11} damnarentur inferno; haec et similia ibi non possunt non ad primam cogitationem apparere paradoxa illis qui aliquid dubii de sanctitate Verbi fovent, et dein inducere ad negandum Divinum ibi; attamen sciendum quod omnia et singula ibi usque ad minimam iotam Divina sint, ac in se contineant arcana quae coram angelis in caelis ut in clara die patent; quod ita sit {12}, est causa quia angeli Verbi sensum non vident secundum litteram sed secundum illa quae inibi sunt, quae sunt spiritualia et caelestia, ac in his Divina; illi cum primum caput Geneseos legitur, non percipiunt aliam creationem quam novam hominis, quae regeneratio vocatur; haec ibi descripta est; ac per `paradisum’ sapientia hominis e novo creati; per `binas arbores in n. 8891 medio ejus’ binae illius hominis facultates, nempe voluntas boni per `arborem vitae’ ac intellectus veri per `arborem scientiae’; et quod vetitum fuerit edere ex hac arbore, erat quia homo regeneratus seu e novo creatus non amplius debet duci per intellectum veri sed per voluntatem boni, et si aliter quod novum vitae ejus pereat, de quibus videantur n. 202, 337, 2454, 2715, 3246, 3652, 4448, 5895 fin., 5897 fin., 7877, 7923, 7992, 8505, 8506, 8510, 8512, 8516, 8539, 8643, 8648, 8658, 8690, 8701, 8722; consequenter quod per `Adamum’ (o)seu Hominem et (o)per `Chaivam’ (o)uxorem ejus ibi intellecta sit nova Ecclesia, et per `esum ex arbore scientiae’ illius Ecclesiae lapsus a bono ad verum, consequenter ab amore in Dominum et erga proximum ad fidem absque illis {13}, et hoc per ratiocinationem ex proprio intellectuali, quae ratiocinatio quod sit {14} `serpens,’ (o)videatur n. (x)195-197, 6398, 6399, 6949, 7293.
[4] Ex his patet quod historica de creatione, deque primo homine, et de paradiso, sint historica facta quae caelestia et Divina in se continent, et hoc secundum morem in antiquis Ecclesiis receptum, qui mos etiam inde emanavit ad plures {15} qui extra Ecclesiam erant, qui similiter finxerunt historica, et arcana illis involvebant, ut patet a scriptoribus antiquissimorum temporum; in antiquis enim Ecclesiis notum fuit quid talia quae in mundo sunt significabant in caelo {16}; nec gesta rerum illis tanti fuerunt ut illa describerent, sed illa quae caeli erant; haec {17} mentes eorum occupabant ex causa quia interius cogitabant quam hodie et sic cum angelis communicabant, idcirco illis jucundum fuit talia connectere; {18} ad illa (o)vero quae sancta haberentur in Ecclesiis, ducebantur {19} a Domino; inde concinnabantur talia quae plene correspondebant.
[5] Ex his constare potest quid intelligitur per `caelum et terram’ in primo versu primi capitis Geneseos, quod nempe Ecclesia interna et externa; quod illa per `caelum et terram’ significentur, constat quoque ex locis apud Prophetas ubi dicitur de novo caelo et nova terra, per quae quod intelligatur nova Ecclesia, videatur n. 82, 1411, 1733, 1850, 2117, 2118 fin., 3355 fin., 4535; ex his nunc patet quod per `sex diebus fecit Jehovah caelum et terram, et mare’ significetur regeneratio et vivificatio illorum quae in interno et in externo homine.
@1 internum ejus$
@2 externum$
@3 hoc est$
@4 quod est maxime externum hominis, et cohaeret corporeo ejus,$
@5 i tum$
@6 quoque$
@7 tum$
@8 After distinctum$
@9 posset$
@10 ita$
@11 eo propter$
@12 fit I$
@13 illis destitutam$
@14 ibi est$
@15 illos$
@16 i quibus corresponderent$
@17 quae$
@18 i et$
@19 i per coelum$
@1 i tunc$
@1 i quod est$
@1 spirituali$
@2 inde ut$
@3 After Sol$
@4 i ibi$
@5 1 quod facit coelum,$
@1 i ita coelum$
@2 locus$
@3 4818$
@1 haec$
@2 manifeste$
@3 loquutus est de monte Sinai$
@4 omnia enim quae Ipse Dominus loquitur, talia sunt; et quia simul pro coelo, non possunt percipi similiter ibi sicut in mundo, sicut quod honorarent ibi patrem suum et matrem suam$
@5 i qui$
@6 i in sensu interno$
@7 Quia$
@1 in verbo I$
@2 sensu$
@1 In v 13 and v 14 [AV 13-17] S has departed from his usual modus operandi. His original summary exposition is replaced by a rather longer summary, all of which is italicised in I. Here and n. 8903, 8905, 8907, 8909, the earlier summaries of A are given in footnotes.
Non occides, significat quod non alicui vita coeli adimetur, ita non charitatem exstinguet, ac ex odio persequetur aliquem.$
Audivistis quod veteribus dictum sit, Non occides; quisquis autem occiderit, obnoxius erit judicio; Ego vero dico vobis quod quisquis irascitur fratri suo temere, obnoxius erit judicio; quicumque vero dixerit fratri suo, Raka, obnoxius erit synedrio, quicumque autem dixerit, Stultus, obnoxius erit gehennae ignis, v 21, 22 seq.;
odium contra proximum intelligitur {2} per `irasci temere fratri suo,’ (o)et ejus increscentiae gradus describuntur per’ dicere ei `raka’ et vocare illum’ `stultum’; quod ira sit aversio a charitate, et ex malo, ita odium, videatur n. 357, 4164, 5034, 5798, 5887, 5888.
[2] Quod `occidere’ in sensu interno sit vitam spiritualem alicui adimere, proinde fidem et charitatem exstinguere, constat ex locis paene omnibus in Verbo ubi occisio memoratur seu occidere dicitur, prout apud Esaiam,
Ecce dies Jehovae venit (o)crudelis et indignationis, et excandescentiae et irae, ad ponendum terram in vastitatem, et peccatores ejus perdat ex ea; tunc stellae caelorum et sidera illorum non lucebunt luce sua, obtenebrabitur sol in ortu suo, (x)et luna non splendere faciet lucem suam; visitabo super orbem malitiam, et super impios iniquitatem illorum; rarum reddam hominem prae auro (o)puro, et filium hominis prae auro Ophiris: omnis inventus confodietur, et omnis congregatus cadet gladio; infantes illorum allidentur in oculis illorum; spoliabuntur domus illorum, et uxores illorum stuprabuntur; arcus (x)juvenes allident, filiis non parcet oculus, xiii 9 seqq.;
agitur hic de ultimo tempore Ecclesiae, quando nulla amplius fides et charitas, quod (o)tempus est `dies Jehovae crudelis, plenus indignationis, excandescentiae et irae’; quisque videre potest quod aliud quid (o)hic intelligatur quam quod nude dictant verba; sed quod intelligitur non sciri potest quam ex significativis vocum in sensu spirituali, in quo sensu quod `terra’ sit Ecclesia, videatur n. 566, 662, 1067, 1262, 1413, 1607, 1733, 1850, 2117, (x)2118 fin., 2928, 3355 {3}, 4447, 4535, 5577, 8011, 8732, inde `ponere terram in vastitatem, et perdere peccatores ab ea’ significat hominem Ecclesiae tunc absque fide et charitate; [3] quod `stellae et sidera’ sint cognitiones veri et boni, videatur n. 2120, 2495, 2849, 4697, quae dicuntur `non lucere luce sua’ cum non amplius illustrantur a luce caeli quae influit per fidem charitatis {4}; quod `sol’ sit amor in Dominum, (c)et `luna’ fides in Ipsum, {5} n. 2120, 2441, 2495, 3636, 3643, 4060, 4321 fin., 4696, 5097, 5377, 7078, 7083, 7171, 7173, 8644, 8812, inde `obtenebrari solem in orta suo’ significat amorem in Dominum non existere posse apud hominem, {6} et `lunam non splendere facere lucem suam’ significat nec existere posse (o)charitatem et fidem; ita hominem non amplius (t)posse regenerari; [4] `rarum reddere hominem prae auro puro’, et filium hominis prae auro Ophiris’ significat bonum non amplius videri, nec verum, nam per `hominem’ significatur bonum Ecclesiae, n. 4287, 8547, et per `filium hominis’ verum ex bono, in supremo sensu Divinum Verum procedens a Domino, n. (x)1729, 1733, 2813, 3704; `omnis inventus confodietur’ significat quod omnes perituri ex malo falsi’, `et omnis congregatus cadet gladio’ significat quod perituri ex falso; quod `confodi’ sit perire ex malo (o)falsi, n. 4503, et `cadere gladio’ perire ex falso, n. 2799, 4499, 7102, 8294; [5] `infantes allidi’ significat quod innocentiam prorsus exstincturi, nam `infantes’ sunt innocentia, n. 430, 2126, 3183, 3494, 5608; `uxores stuprabuntur’ significat quod bona veri pervertentur a malis {7} falsi, `uxores’ enim sunt bona veri, n. 2517, 4510, 4823, 7022, et `stuprari’ est perverti, n. (x)2466, 4865; `arcus juvenes allident’ significat quod vera boni per doctrinas falsi ex malo peritura, `arcus’ enim est doctrina veri, et in opposito sensu doctrina falsi, n. 2686, (x)6422, 8800, `juvenes’ sunt vera confirmata, n. 7668, et `filiis non parcet oculus illorum’ significat quod qui intelligit vera usque exstinguet illa, nam {8} `filii’ sunt vera, n. 489, 491, 533, 1147, 2803, 2813, 3373, 4257, 5542, et `oculus’ est {9} intellectus veri, n. 2701, 4403-4421, 4523-4534; ex his nunc liquet quid per prophetica illa intelligitur, [quod] nempe cum Ecclesia ad finem suum pervenit, [omnis fides et omnis charitas, hoc est], omne verum et omne bonum sint peritura; patet etiam ex his {10} quod `perfodi,’ `allidi,’ verbo, `occidi,’ sit exstinctio fidei et charitatis: [6] apud Jeremiam,
Abripe eos sicut pecudem ad mactationem, et destina eos ad diem occisionis; quousque lugebit terra, et herba omnis agri exarescet? propter malitiam habitantium in ea, consumentur bestiae et avi, xii 3, 4;
`dies occisionis’ pro tempore vastatae {11} Ecclesiae, quod est tempus ejus ultimum, cum non amplius est fides quia nulla {12} charitas, `lugebit terra’ pro Ecclesia, `herba omnis agri exarescet’ pro quod omne verum Ecclesiae, `consumentur bestiae et avis’ pro quod bona et vera; quod `terra’ sit Ecclesia, videatur mox supra, quod `herba agri’ sit verum Ecclesiae, n. 7571, quod `ager’ (d)sit Ecclesia, n. 2971, 3310, 3766, quod `bestiae’ sint bona et affectiones boni {13}, n. 45, 46, 142, 143, 246, 714, 715, (x)719, 1823, 2179, 2180, 3218, 3519, 5198, quod `aves’ sint vera et `affectiones veri’, n. 5149, 7441; ex his constare potest quis sensus internus illorum verborum (o)est, et quoque quod spirituale et {14} sanctum Ecclesiae et caeli sit in singulis; quodque absque sensu interno nequaquam {15} intelligeretur quid `dies occisionis,’ quid quod `lugebit terra,’ quod `exarescet {16} herba omnis agri,’ quodque `consumentur tunc bestiae et avis’: [7] apud Sachariam,
Sic Dixit Jehovah Deus meus {17}, Pasce oves occisionis, quas possessores earum occidunt, nec reos se agnoscunt, xi 4 [, 5];
`oves occisionis’ pro illis qui in simplici bono {18}, apud quos {19} vera quae fidei exstinguuntur non sua culpa, sed eorum qui docent: [8] apud Esaiam,
Venturos radicabit Jacobus, efflorescet et florebit Israel, ita ut impleantur facies orbis proventu; num juxta plagam percutientis percussit illum? num juxta caedem occisorum ejus occisus est? xxvii 6, 7 {20};
Ecce Jehovah exiens e loco Suo ad visitandum iniquitatem terrae, tunc revelabit terra sanguines suos, et non celabit occisos suos, [xxvi] 21;
hic quoque in sensu interno agitur de ultimo tempore Ecclesiae, quando resuscitabitur Ecclesia nova, pereunte vetere, `Jacobus’ pro illis qui in externo Ecclesiae, `Israel’ pro illis qui in interno, `facies orbis’ pro Ecclesia in communi,(n) (o)`terra’ pro Ecclesia vetere, `occisi’ pro illis apud quos non fides quia non charitas (21): [9] apud eundem,
Tu projectus [es] e sepulcro tuo sicut surculus abominabilis, vestimentum occisorum, confossi gladio; non adunaberis cum iis in sepulcro, nam terram tuam perdidisti, populum tuum occidisti, xiv 19, 20;
`occisi’ pro illis qui privati vita spirituali, `populum occidisti’ pro quod destruxerit vera et bona fidei; ibi de Babele, per quam significatur profanatio boni, n. 1182, 1283, 1295, 1306-1308, 1321, 1322, 1326, tum vastatio ejus, n. 1327 fin.: [10] apud Jeremiam,
Audivi vocem filiae Zionis, suspirat, expandit manus suas; vae jam mihi, quia delassata est anima mea occisoribus! discurrite per plateas Hierosolymae, et videte, quaeso, (c)et cognoscite, et quaerite in vicis ejus si inveniatis virum, si sit faciens judicium, quaerens veritatem, iv 31, v 1;
`filia Zionis’ pro Ecclesia caelesti, `occisores’ pro illis qui destruunt bona et vera, vir [et] faciens judicium’ pro illis qui in veris ex bono: [11] apud Ezechielem,
Profanastis Me apud populum Meum pro pugillis hordeorum, et pro frustis panis, ad occidendum animas quae non mori debent, et ad (x)vivificandum animas quae non vivere debent, xiii 19;
occidere animas’ hic manifeste pro vitam spiritualem adimere. Quia `occidere’ (o)etiam id significabat, ideo inter maledictiones erat {22} super monte Ebal, occidere socium in occulto et accipere munus ad occidendum animam sanguinis innocentis, Deut. xxvii (x)24, 25: [12] apud Matthaeum,
In consummatione saeculi tradent vos in tribulationem, et occident vos, et eritis odio habiti ab omnibus gentibus propter nomen Meum, xxiv 9:
et apud Johannem,
Jesus ad discipulos, Veniet hora ut omnis qui occiderit vos putet cultum sacrum offerre Deo; et haec facient quia non cognoscent Patrem, nec Me, xvi 2, 3;
hic quoque per `occidere’ significatur privare vita spirituali, hoc est, fide et charitate, nam per `discipulos’ significantur omnia veri et boni fidei et charitatis, n. 3488, 3858 fin., 6397; quod non discipuli, ad quos Dominus locutus est, hic intelligantur, patet ex eo quod ibi agatur de consummatione saeculi, (o)quando Dominus venturus est in nubibus caeli, de qua discipuli quaesiverunt, per quam intelligitur ultimum tempus Ecclesiae, quo tempore discipuli non victuri erant {23}, videatur n. 3488: [13] similiter apud Marcum,
Tradet frater fratrem in mortem, et, pater liberos; consurgent liberi contra parentes, et occident illos, xiii 12;
ibi etiam de ultimis temporibus (o)agitur, ubi (o)quoque per `occidere’ {24} significatur privare veris et bonis quae fidei et charitatis, (o)ita vita spirituali: [14] apud Lucam,
Mittam ad eos prophetas et apostolos, sed ex illis occident et persequentur: a sanguine Abelis ad sanguinem Sachariae prophetae requiretur a generatione hac, xi 49, 51;
`prophetae et apostoli’ in sensu spirituali pro veris et bonis Ecclesiae, `occidere’ pro exstinguere illa, `sanguis Abelis’ pro exstinctione charitatis; `prophetae’ quod sint vera doctrinae {25} ex Verbo, (d)videatur n. 2534, 7269, `sanguis Abelis’ quod sit exstinctio charitatis, n. 374: [15] similiter apud Johannem,
Sanguis sanctorum et prophetarum, ac occisorum, inventus est in Babylone, Apoc. xviii (x)24;
ibi etiam `sanguis sanctorum et prophetarum’ pro exstinctione boni et veri fidei et charitatis, `occisi’ pro illis qui quoad vitam spiritualem perierunt; quod `sanguis’ sit violentia illata charitati, ut et omne malum in genere, n. 374, (x)1005, tum {26} profanatio veri in specie, n. 4735, (x)6978, 7317, 7326.
[16] Quia per `occisum’ seu `confossum’ significatur exstinctio (x) boni et veri, et in Ecclesia Judaica omnia quae instituta sunt erant repraesentativa spiritualium et caelestium quae in regno Domini, ac in supremo sensu Divinorum in Domino, quapropter {27} quando confossus in agro jacens inventus fuit {28}, talis processus expiandi populum mandatus est; quod nempe
Metirentur versus urbes a confosso jacente in agro, et quod seniores urbis proximae sumerent vitulam bovis, per quam labor nullus factus est et super qua nondum jugum (o)fuerat, ac deducerent ad fluvium rapidum, et decollarent (t)illam ibi sacerdotes, filii Levi, ac tunc seniores urbis lavarent manus super vitula, et dicerent {29} quod manus eorum non effuderint sanguinem illum, nec oculi (c)illorum viderint, et quod sic expiaretur sanguis, Deut. xxi 1-8;
quis unquam sciret cur talis processus institutus est {30} propter confossum jacentem in agro, {31} nisi ex sensu interno sciretur quid significatur per `confossum in agro,’ per `urbem proximam,’ per `vitulam,’ per `fluvium rapidum,’ per `lavationem manuum,’ et per reliqua ibi; per `confossum in agro’ significatur verum et bonum {32} exstinctum, n. 4503, per `agrum’ {33} Ecclesia, n. 2971, 3310, 3766, per `urbem’ doctrina (o)veri, n. 402, (x)2449, 2943, 3216, 4492, 4493, per `seniores urbis’ vera concordantia {34} bono, n. (x)6524, 6525, 8578, 8585, per `vitulam super qua nondum jugum’ verum {35} nondum confirmatum, quid (x)`vitula,’ n. 1824, 1825, per `lavationem manuum super vitula ad flumen rapidum’ {36} purificatio a malo illo quia factum ex zelo immoderato qui ignorantis quid verum.
[17] Ex his sicut ex reliquis constare potest quae et quanta arcana in singulis Verbi continentur, quae ne quidem ut arcana apparitura sunt, si credatur quod sensus litterae sit omne Verbi, ac ita quod non sanctius et caelestius intus inibi lateat; cum tamen sensus litterae est pro homine in mundo, hoc est, pro homine naturali, at sensus internus pro homine in caelo, hoc est, pro homine spirituali; inde patet quid praeceptum de non occidere involvit, quod nempe non solum {37} homo non occidendus quoad corpus sed etiam non occidendus quoad animam, ita non solum non privandus vita in mundo sed imprimis quod non privandus vita in caelo; si praeceptum illud non hoc simul involvisset, non ab Ipso Jehovah, hoc est, Domino, viva voce dictatum fuisset super monte Sinai cum tanto miraculo, omnes enim populi et gentes absque immediata revelatione sciunt, et quoque leges eorum sanciunt, quod homo non (x)occidendus, sicut etiam quod non adulterandum, non furandum, non testandum false; (m)nec credendum quod gens Israelitica tam stupida fuerit {38} ut quae omnes in universo terrarum orbe sciverunt, illa sole nesciverit;(n) sed Verbum revelatum, quia ab ipso Divino, insuper in sinu suo altiora et universaliora recondit, nempe talia quae caeli sunt, ita quae non solum vitam corporis sed etiam quae vitam animae seu vitam aeternam concernunt; in hoc differt, distat, et eminet Verbum super omni alio scripto.
@1 similia externa$
@2 i hic$
@3 A has a space for these paragraph numbers but they are not written out.$
@4 cum non amplius fides, nam fides veri quae ex charitate cognitiones rerum spiritualium et coelestium illustrat, est enim fides in luce coeli$
@5 i videatur$
@6 i quia nulla charitas et nulla fides,$
@7 in mala$
@8 d nam i enim after filii$
@9 quod oculus sit$
@10 ex his etiam patet$
@11 vastationis$
@12 aliqua fides quia non$
@13 eorum affectiones$
@14 seu$
@15 nequicquam$
@16 After agri$
@17 AIT, but see n. 6767.$
@18 bono ex veris$
@19 quas IT$
@20 After occisos suos, AIT$
@21 i hic quod resuscitabitur$
@22 After Ebal$
@23 vixerunt$
@24 i etiam$
@25 i ita vera Ecclesiae$
@26 et$
@27 idcirco$
@28 After populum$
@29 dicent$
@30 sit$
@31 i quod nempe seniores urbis proximae deducerent vitulam, cui nondum jugum impositum, ad fluvium rapidum, decollarent illam ibi, ac ponerent manum super illa,$
@32 i Ecclesiae$
@33 i sit$
@34 si cum$
@35 i naturale$
@36 i significatur$
@37 i quod$
@38 fuisset$
@1 See n. 8901, note 1. The earlier summary in A reads: Non adulterabis, significat quod bonum et verum non pervertentur; ita nec leges ordinis.$
@2 falsa et mala$
[2] Quia talia hodie ignorantur, idcirco non sciri potest quid `adulterare’ {4} ulterius significat, quam quoad corpus illegitime conjungi. Quia illa, ut dictum est, hodie ignorantur, licet causam {5} dicere cur `adulterare’ in sensu spirituali significat {6} pervertere illa quae doctrinae fidei et charitatis sunt, ita adulterare bona et falsificare vera; causa est, quae {7} arcana hodie, quod amor conjugialis descendat ex conjugio boni et veri, quod conjugium caeleste vocatur; amor qui a Domino influit, qui est inter bonum et verum in caelo, vertitur in amorem conjugialem in terra, et hoc per correspondentiam; inde est quod falsificatio veri sit `scortatio’ et perversio boni sit `adulteratio’ in sensu interno; inde quoque est quod qui in bono et vero fidei non sunt nec in genuino amore (x)conjugiali possint esse, tum quod qui in adulteriis capiunt jucundum vitae non amplius aliquid fidei possint recipere; dictum audivi ab angelis quod ut primum aliquis adulterium committit in terra, et in eo capit jucundum, claudatur ei caelum, hoc est, is renuat amplius recipere inde aliquid fidei et charitatis; quod hodie in regnis ubi Ecclesia a perplurimis adulteria pro nihilo reputentur, est quia Ecclesia est in fine suo {8}, et sic non amplius aliqua fides, quia non charitas; unum enim correspondet alteri; ubi nulla fides est falsum loco veri et malum loco boni, et inde fluit quod adulteria non magis ut crimina reputentur {9}; nam clauso caelo (o)apud hominem talia ab inferno influunt; (m)videantur quae de his prius dicta et ostensa sunt, n. 2727-2759, 4434, (x)4835, 4837.(n)
[3] Quod `moechari’ et `adulterari’ {10} in sensu interno seu spirituali sit falsificare et pervertere vera et bona fidei et charitatis, proinde etiam {11} confirmare falsum et malum per pravas applicationes e Verbo, constare potest a singulis locis in Verbo ubi `adulterari,’ `moechari,’ et `scortari’ nominantur {12}, quod manifeste patebit a sequentibus, ut apud Ezechielem,
Fili hominis, notifica Hierosolymae abominationes ejus: Scortata es propter nomen tuum, et effudisti scortationes tuas super omnem transeuntem; sumpsisti de vestibus tuis, et fecisti tibi excelsa variegata, et scortata es super illis; accepisti vasa ornatus tui ex auro Meo et ex argento Meo quod dederam tibi, et feceras tibi imagines masculi; scortata es cum (c)illis: sumpsisti filios tuos et filias tuas, quas peperisti Mihi, et sacrificasti [illos eis]. Num parum de scortationibus tuis?(n) Scortata es cum filiis Aegypti, vicinis tuis, magnis carne, et multiplicasti scortationem tuam ad irritandum Me: et scortata es cum filiis Aschuris, cum satietas tibi nulla, cum quibus etiam scortata es, et tamen non saturata; et multiplicasti scortationem tuam usque ad terram negotiationis Chaldaeam, et tamen in hoc non satiata es. Mulier adultera sub viro suo accipit alienos; omnibus meretricibus dant mercedem, tu vero (x)dedisti mercedes tuas omnibus amasiis tuis, et remunerasti eos, ut venirent ad te e circuitu in scortationibus tuis: propterea, meretrix, audi verbum Jehovae, Judicabo te judiciis adulterarum, et effundentium sanguinem, xvi 1 seqq.;
[4] quis non videre potest quod per `scortationes’ hic significentur falsificationes {13} veri ac adulterationes boni? et quis potest intelligere hic verbulum nisi sciat quod `scortatio’ talia significet, tum nisi sciat quid `filii Aegypti,’ `filii Aschuris,’ `Chaldaea,’ cum quibus (x)Hierosolyma dicitur scortata? quod non cum illis ipsis (o)populis scortata sit, patet; dicendum itaque quid in sensu interno illa significant; per (x)Hierosolymam intelligitur Ecclesia perversa; `vestes’ ibi sunt vera quae pervertuntur, inde falsa quae agnoscuntur sunt `excelsa variegata’; `filii Aegypti’ sunt scientifica, `filii Aschuris’ ratiocinia, `Chaldaea’ profanatio veri; quod `vestes’ sint vera, videatur n. 1073, 2576, 4545, 4763, 5248, 5319, 5254, 6914, (x)6918; quod `excelsa’ sint cultus, `excelsa variegata’ hic cultus falsi, n. 796; `vasa ornatus ex auro et argento’ sunt {14} cognitiones boni et veri, quod `vasa’ sint cognitiones, n. 3068, 3079, quod `aurum’ sit bonum, n. 113, 1551, 1552, 5658, 6914, 6917, `argentum’ verum boni, n. 1551, (x)2048, 2954, 5658; `imagines masculi’ (x)significant apparentias et similitudines veri {15}, n. 2046; `filii et filiae quas pepererunt’ sunt {14} vera et bona quae perverterunt, quod `filii’ sint vera, n. 489, 491, 533, 1147, 2623, 2803, 2813, 3373, quod {16} `filiae’ bona, n. (x)489, 2362, 3024; quod `filii Aegypti’ sint scientifica per quae perversio, n. 1164, 1165, 1186, 1462, 2588 fin., 4749, 4964, (x)4967, 5700, 5702, 6004, 6015, 6125, 6651, 6679, 6683, 6692, 6750, 7296, 7779, 7926; `Aschur’ quod sit ratiocinatio, per quam mediis scientificis vera fidei perversa, et bona ejus adulterata sunt, n. 119, (x)1186; `multiplicare scortationem usque ad terram Chaldaeam’ est {17} usque ad profanationem veri, quod `Chaldaea’ sit profanatio veri, n. 1368; inde patet cur dicitur {18} `mulier adultera,’ tum `meretrix’; [5] similiter ac de `Babylone’ in Apocalypsi,
Venit unus ex septem angelis habentibus septem phialas, et locutus est mecum dicens mihi, Veni, monstrabo tibi Judicium meretricis magnae sedentis super aquis multis, cum qua scortati sunt reges terrae, et inebriati sunt [ex] vino scortationis ejus in habitantes terram: erat Babylon magna mater scortorum, et abominationum terrae, xvii 1, 2, 5, xiv 8, xviii 3;
quod `Babylon’ sint qui pervertunt vera et bona Ecclesiae sui dominii et sui quaestus causa, et hoc usque ad profanationem, constat ex significatione `Babelis,’ n. 1182, 1283, 1295, 1304, 1306-1308, 1321, 1322, 1326, 1327 fin.; inde est quod Babylon dicatur `meretrix’ et `mater scortorum’; qui de sensu interno nihil sciunt credent quod `reges terrae qui cum illa scortati sunt’ significent reges in terra aut regna, sed non significant reges nec regna, sed vera fidei Ecclesiae, cum quibus scortari est illa pervertere; quod `reges’ sint vera fidei, videatur n. 1672, 2015, 2069, 3009, 4575, 4581, 4966, (x)5044, 6148, et quod `terra’ sit Ecclesia, n. 566, 662, 1067, 1262, 1413, 1607, 1733, 1850, 2117, 2118 fin., 2928, (x)3355, 4447, 4535, 5577, 8011, 8732; (o)inebriati vino scortationis inhabitantes terram’ est quod in errores et deliria redacti sint per falsa ex malo illi qui intra Ecclesiam sunt, `inebriari’ enim est in errores per falsa ratiocinia et per pravas interpretationes Verbi duci, n. 1072; `vinum’ est falsum ex malo, n. 6377, inde `vinum scortationis’ est falsum ex perversione veri; quod `terra’ sit Ecclesia, modo ostensum est; (m)`edere’ dicitur `super aquis multis’ quia super falsis, nam `aquae’ in sensu genuino sunt vera, et in (o)sensu opposito falsa, n. 729, 790, 8137, 8138, 8568.(n)
[6] {19}Quod `(x)adulterare et scortari’ sit pervertere bona et vera (o)Ecclesiae, constat manifeste etiam alibi [ex his] apud Ezechielem,
Duae mulieres, filiae unius matris, scortatae sunt in Aegypto, in adolescentia sua scortatae sunt, Ohola Samaria, et Oholiba Hierosolyma; scortata est Ohola sub Me, et dilexit amasios suos, Assyrios propinquos, vestitos hyacintho, praefectos et duces, juvenes desiderii omnes, equites equitantes equis; dedit scortationes (o)suas super illos, delectum filiorum Aschuris omnium: attamen scortationes suas ex Aegypto non deseruit, nam cum illis concubuerant {20} in adolescentia sua: Oholiba corrupit amorem suum prae illa, et scortationes suas supra {21} scortationes sororis suae; filios Aschuris adamavit; addidit ad scortationes [suas], cum vidit viros pictos super pariete, imagines Chaldaeorum, pictos minio, et amavit eos ad aspectum oculorum suorum; venerunt etiam ad illam filii Babelis ad concubitum amorum; (m)polluerunt illam per scortationem suam; multiplicavit tamen scortationes suas dum recordata est dierum adolescentiae, quibus scortata est in terra Aegypti; adamavit supra paelices illos,(n) xxiii [1] seqq.;
in his etiam nullus non videre potest quod per `scortationes’ {22} intelligantur scortationes (x)spirituales, hoc est, perversiones boni et falsificationes veri, (o)quae Ecclesiae; tum {23} quod contenta in sensu interno non (x)patescant nisi sciatur quod significatur per `filios Aegypti,’ per `Assyrios’ seu `filios Aschuris,’ per `Chaldaeam,’ et (o)per `Babelem,’ nam quod illae gentes non intelligantur sed quod talia quae sunt falsi, liquet, cum illis enim non scortati sunt incolae Samariae et Hierosolymae; sed quid per Aegyptum, Aschurem, Chaldaeam et Babelem significatur, mox supra ostensum videatur.
[7] Ex sequentibus etiam constat quod `scortationes’ et `adulteria’ {24} in sensu interno sint (o)falsificationes et perversiones boni et veri, (o)ita adulterationes horum, ut apud Hoscheam,
Contendite cum matre vestra, contendite, quoniam illa non uxor Mea, et Ego non maritus ejus, ut removeat scortationes a faciebus suis, et adulteria sua ab inter ubera sua; filiorum ejus non miserebor, quia filii scortationum illi, quoniam scortata est mater illorum, dicens, Ibo post amasios meos, dantes panem meum, et aquas meas, lanam meam, et linum meum, oleum meum, et potus meos: sed devastabo vitem ejus et ficum ejus, de quibus dixit, Merces meretricia illa mihi, quam dederunt mihi amasii mei, ii 2-12;
per `matrem’ in sensu interno hic intelligitur Ecclesia, n. 289, 2691, 2717, 4257, (x)5581, 8897, pariter per `uxorem,’ n. 252, 253, 409, 749, 770, quae `non uxor’ dicitur, quia in veris perversis, hoc est, falsis; per `filios’ vera Ecclesiae, hic falsa, quia dicuntur `filii scortationum,’ n. 489, 491, 533, 2623, 2803, 2813, (x)3373, 3704, 4257; quid `panis,’ quid `aqua,’ quid `lana’ et `linum,’ tum `oleum’ et `potus,’ ut et {25} `vitis’ et `ficus,’ ostensum est in suis locis, quod nempe sint bona amoris et charitatis, tum bona et vera fidei interiora et exteriora, at {26} mala et falsa in sensu opposito, nam bona fiunt mala et vera fiunt falsa cum pervertuntur; quid `panis’ videatur n. 276, 680, 2165, 2177, 3464, 3478, 3735, 3813, 4217, 4735, 4976, 5915, 6118, (x)8410, quid `aquae,’ n. (x)739, 790, 8137, 8138, 8568, quid `linum,’ n. 7601, quid `oleum,’
n. 886, 3728, 4582, quid `potus,’ n. 3069, 3168, 3772, 8562, quid `vitis,’ n. 1069, 5113, 6376, {27} quid `ficus,’ n. (x)4231, 5113; `merces meretricia’ est falsum doctrinae quod venditant pro vero: [8] apud eundem,
{28} Populus Meus lignum interrogat, et baculus ejus respondet illi, quia spiritus scortationis seduxit, et scortati sunt a sub deo suo; super verticibus montium sacrificant, et super collibus suffiunt, propterea scortantur filiae vestrae, et nurus vestrae adulterantur: (m)nonne {29} visitavero super filias vestras, quia scortantur, et super nurus vestras quia adulterantur, quia hi {30} cum scortis dividunt, et cum prostibulis sacrificant? (n) si scortaris tu, Israel, ne reus fiat Jehudah, iv 11 seqq.;
{31} `scortari sub deo suo’ pro pervertere verum {32}, nam per `deum’ in sensu interno significatur verum et in opposito falsum, n. 2586, 2769, 2807, 2822, 4295, 4402, 4544, 7010, 7268, 7873, 8301, 8867, `montes et colles’ sunt amores, hic (o)amores sui et mundi, n. 795, 796, (x)1691, 2722, 6435, `lignum quod interrogatur’ est bonum jucundi alicujus cupiditatis, n. 643, `baculus qui respondet’ est potentia imaginaria ex proprio intellectuali, n. 4013, 4015, 4876, 4936, 7011, (x)7026; (m)quia `dii’ significans in genuino sensu vera et in opposito falsa, ideo falsificare vera et adulterare bona significatur {33} per scortati post deos alienos, ut post (x)baalem, post Molechum, post idola, Lev. xx 5; Ezech. vi 9; {34} et alibi.(n)
[9] Ex his nunc constare potest quid per `adulteria et scortationes’ intelligitur in sequentibus his locis: apud Esaiam,
Vos accedite huc, filii praestigiatricis, semen adulteri, et scortata est; contra quem oblectatis vos? contra quem dilatatis os, et elongatis linguam? nonne vos nati praevaricationis, semen mendacii, qui incaluistis in dii sub omni arbore viridi? lvii 3-5:
apud eundem,
Fiet in fine septuaginta annorum visitabit Jehovah Tyrum, ut redeat ad mercedem meretriciam suam, et scortetur cum omnibus regnis terrae super faciebus orbis, xxiii 17, 18:
apud Jeremiam,
Et dimisit vir uxorem suam, et abivit ab eo, et fuit viro alii; scortata est cum sociis multis; profanasti terram scortationibus tuis et malitia tua: nam vidisti quae fecit aversa Israel, abiens haec super omnem montem altum, et sub omnem arborem viridem, et scortabaris ibi? etiam perfida Jehudah soror ejus, abivit et scortata est etiam illa; (x)adeo ut a voce scortationis ejus profanaverit terram, moechata est cum lapide et ligno, (x)iii 1-10
apud eundem,
Haec sors tua, quod oblita es Mei, et confisa es mendacio; adulteria tua, et hinnitus tui, scelus (x)scortationis tuae, super collibus in agro vidi abominationes tuas; vae tibi, Hierosolyma! xiii 25, 27:
apud eundem,
Contra prophetas: adulteris plena est terra, quia propter maledictionem luget terra, exaruerunt pascua deserti; quia tam propheta quam sacerdos hypocrisin exercent: in prophetis Hierosolymae etiam vidi obfirmationem horrendam, adulterando et eundo in mendacio; confirmarunt manus malorum; visionem cordis sui loquuntur non ex ore Jehovae, xxiii 9, 10 seq.:
apud eundem,
Fecerunt stultitiam in Israele, et moechati sunt cum uxoribus sociorum suorum, et locuti sunt verbum in nomine Meo mendaciter, quod non praecepi illis, xxix 23;
[10] ex his manifeste patet quod (x)`adulterare’ et `moechari’ sit ex suo corde, hoc est, ex proprio, ita sicut suadent amores sui et mundi, explicare et pervertere Verbi vera; (m)proinde loqui {35} mendacia, hoc est, falsa, sicut aperte dicitur {36}.(n) Insuper apud Hoscheam,
Ne laeteris, Israel, quia scortatus es de sub Deo tuo; dilexisti mercedem meretriciam super omnibus areis frumenti, ix 1:
apud eundem,
Locutus est Jehovah ad Hoscheam, Abi, accipe tibi mulierem scortationum, et liberos scortationum, quia scortando scortatur terra a post Jehovam, i 2:
apud Nahum,
Vae urbi sanguinum! prae multitudine scortationum scorti, boni gratia, magistrae praestigiarum, (x)vendentis gentes per scortationes suas, et familias per praestigias suas iii [1,] 4:
apud Moschen,
Filii vestri erunt pascentes in deserto 40 annis, et portabunt scortationes vestras, juxta numerum dierum quibus explorastis terram, dies singuli pro anno, portabitis iniquitates vestras 40 annis {37}, Num. xiv (x)33, 34.
[11] Quia scortationibus in terra correspondebant falsificationes veri et adulterationes boni, ideo poena mortis erat adulteris, Lev. xx 10, et filia viri sacerdotis, si profanaverit se scortando, igne combureretur {38}, Lev. xxi 9, tum {39} quod non aliqua filia in Israele exponeretur scortationi, Lev. xix 29 (n)pariter {40} quod non veniret spurius in congregationem Jehovae, ne quidem generatio ejus decima, Deut. xxiii 3 [A. V. 2], (o)et quod non inferenda esset merces meretricia {41} in domum Jehovae, quia abominatio, Deut. xxiii (x)18, 19.(n)
[12] Ex his nunc (o)plene constare potest quid per (x)`adulterare’ significatur, (s)quod nempe in sensu externo (o)sit committere adulteria, in sensu interno repraesentativo colere idola et alios deos per talia quae Ecclesiae sunt, consequenter (x)idololatrica externa et interna {42}; in sensu autem interno spirituali significantur adulterationes boni et perversiones veri; ex his evidenter patet unde est quod adulteria in se tam nefanda sint, ac dicantur abominationes, {43} quod nempe inde,(s) omnes quia correspondent conjugio falsi et mali, quod est conjugium infernale; et vice versa, cur conjugia genuina sancta sunt {44}, quod nempe inde, quia correspondent conjugio boni et veri, quod est conjugium caeleste; immo amor conjugialis {45} genuinus ex conjugio boni et veri descendit, ita e caelo, hoc est, per caelum a Domino, at amor adulterii ex conjugio falsi et mali, ita ex interno, hoc est, a diabolo.
@1 adulterare et moechari$
@2 sit$
@3 ita$
@4 i et moechari$
@5 causas$
@6 significet$
@7 i inter$
@8 Ecclesiae finis instat$
@9 et sic falsum loco veri, et malum loco boni, ibi adulteria pro nihilo aestimantur$
@10 adulterari et moechari$
@11 ita$
@12 nominatur$
@13 i et perversiones$
@14 quod sint$
@15 imagines masculi inde significant quod falsa illa appareant sicut vera$
@16 et$
@17 , quod sit$
@18 quid significat cum dicatur$
@19 i ex his cognitis patet quis sensus inest huic prophetico.$
@20 concubuerunt IT$
@21 super IT$
@22 i hic$
@23 etiam$
@24 adulteria et scortationes$
@25 tum quid$
@26 i quod sint$
@27 i et$
@28 i Scortatio, et vinum, et mustum occupavit eos;$
@29 After Jehudah AIT$
@30 hae IT$
@31 i per vinum hic significatur falsum, n. 6377; per mustum malum inde, n.3580;$
@32 amplecti falsum$
@33 intelligitur$
@34 Before Lev. IT$
@35 After falsa$
@36 i ac visionem cordum non ex ore Jehovae loqui$
@37 Before, juxta AIT$
@38 comburetur$
@39 et$
@40 cum$
@41 scorti$
@42 i intra Ecclesiam$
@43 ut quoque sunt,$
@44 sint$
@45 conjugalis IT$
@1 See p. 252, note 4. The earlier summary in A reads: Non furaberis, significat quod sibi non vindicabitur verum et bonum, nec justitia quia sunt Domini.$
Amen dico vobis, Qui non (t)ingrediens est per januam in caulam ovium, sed `ascendit’ aliunde, is est fur et latro; qui vero ingrediens est per januam, pastor est ovium; Ego sum janua [ovium; omnes qui ante Me fuerunt, fures fuerunt et latrones fuerunt, sed non, audiverunt illos oves. Ego sum janua] per Me si quis introiverit, salvabitur, et ingredietur et egredietur, et pascuum inveniet; fur non venit nisi ut furetur et mactet et perdat; Ego veni ut vitam habeant, et abundantiam habeant, x 1-13;
`ingredi per januam in caulam ovium’ est per Dominum, nam Dominus est `janua,’ ut Ipse dicit; `oves’ sunt qui in charitate et inde in fide; hi per `Dominum’ ingrediuntur cum agnoscunt quod ab Ipso omne fidei et charitatis, nam haec tunc ab Ipso influunt {2};
at aliis tribuere illa, imprimis sibi, est auferre illa, ita `mactare et perdere’; qui (x)sibimetipsis tribuunt illa quae Domini sunt, etiam in operibus ponunt meritum, et semet {3} faciunt justitiam, de quibus n. 1110 (x), 1877, 2027, 2273, 2340, 2373, 2400, 3816, 4007 fin., 4174, 4943, 6388-6390, 6392, 6393, (x)6478; hoc nunc est `furari’ in (t)spirituali sensu, (m)et hoc obvenit angelis in caelo cum ab homine legitur in Verbo
`furari,’ nam angeli Verbum non nisi quam spiritualiter intelligunt {4}.(n)
[2] Simile per `furari’ significatur {5} apud Hoscheam,
Quando sanavi Israelem, tunc revelata est iniquitas Ephraimi, et mala Samariae, quia fecerunt mendacium, et fur venit, diffundit se turma foras; (x)nunc circumdant illos opera illorum coram faciebus Meis; per malitiam suam laetificant regem, et per mendacia sua principes, vii 1-3:
et apud Joelem,
Venit dies Jehovae, ante eum comedit ignis, et post eum inflammat flamma, sicut hortus Eden terra ante eum, sed post eum desertum vastitatis; sicut aspectus equorum aspectus illius, et sicut equites ita currunt, sicut sonitus curruum super verticibus montium; in urbe discurrunt, in muro currunt, in domos ascendunt, per fenestras ingrediuntur sicut fur; coram illo commota est terra, contremuerunt caeli, sol et luna atrati sunt, et stellae contraxerunt splendorem, ii 1-10;
agitur ibi de Ecclesiae desolatione, cum falsa irrumpunt et destruunt vera; falsa haec {6} sunt `fures qui ascendunt domos et per fenestras ingrediuntur’; quis non miraturus est cur dicitur quod `dies Jehovae erit sicut aspectus equorum’ et quod tunc `sicut equites [ita] current, in urbe discurrent, in muro current, in domos ascendent, per fenestras ingredientur, commovebitur terra, contremiscent caeli, atrabuntur sol et luna, et contrahent splendorem stellae?’ qui non de sensu interno aliquid scit, et qui in corde suo sanctitatem Verbi in dubium vocat, is dicet quod haec solum voces sint absque Divino inibi recondito, et forte vocabit {7} dictiones inanes; at qui credit quod Verbum sanctissimum sit, quia Divinum, et insuper (o)qui novit quod sensus internus sit, qui agit de Ecclesia, de caelo, deque Ipso Domino, {8} is fatebitur quod singulae voces ibi singula pondera sint; quid itaque voces et dictiones ibi significant, paucis explicandum: [3] `dies Jehovae’ est ultimus status seu ultimum tempus’ Ecclesiae, cum `non amplius’ verum sed loco veri falsum, `ignis qui ante eum comedit {9} est mali cupido, `flamma quae post eum [inflammabit]’ est falsi cupido inde, `aspectus equorum’ est intellectuale ratiocinans ex falso sicut ex vero, `equites qui currunt {10}’ sunt ratiocinatores, `currus’ sunt doctrinalia falsi, `urbs’ est ipsa doctrina, `murus in quo currunt’ est essentiale falsum, `domus quas ascendent’ est voluntarium hominis, `fenestrae per quas ingredientur’ sunt intellectualia, `fur’ est falsum quod aufert verum, terra quae coram illo commovebitur’ est Ecclesia, etiam `caeli qui contremiscent,’ `sol’ est amor in Dominum, `luna’ est fides in Ipsum, illa `atrari’ dicuntur cum `non amplius’ apparent, `stellae’ sunt cognitiones boni et veri quae non amplius ex fide et amore, ita e caelo, lucem habebunt, quod est `contrahere splendorem’; ex his constare potest quid haec in communi involvunt, tum in quo sensu dies ille, seu {11} ultimus status Ecclesiae dicitur `fur qui ascendet domos et ingredietur per fenestras,’ quod nempe sit falsum quod tunc {12} occupabit totum hominem, tam ejus voluntarium quam ejus intellectuale, et sic auferet omne verum et bonum. Simile per `furem’ significatur apud Obadiam,
Dixit Dominus Jehovih Edomo, Si fures venerint tibi, si eversores noctu, quomodo excisus eris? nonne furabuntur quod illis satis? vers. [1,] 5:
similiter per `furem’ seu `furantem,’ Sach. v 1-4: {13} l 17-19 [A.V. 18-20]; {14} Matth. vi 19, 20.
[4] Sicut omnia statuta a Domino mandata filiis Israelis fundata sunt in legibus ordinis quae in caelo, hoc est, existentiam et essentiam suam traxerunt e mundo spirituali, idcirco etiam illa quae de furtis lata sunt; sicut quod
Qui furatus bovem et vendens, quinque rependet, si pecudem quattuor, Exod. (x)xxi 37 [A.V. xxii 1]:
tum,
Fur in perfossione percussus, {15} non sanguis; orto autem {16} sole sanguis, fur rependet vel vendetur; si invenitur in manu ejus, restituet duplum, Exod. xxii 1-3 [A.V. 2-4]:
Qui furatus fuerit virum eumque vendiderit, sed inventus fuerit in manu ejus, moriendo morietur, Exod. xxi 16:
Si inventus {17} vir qui furatus {18} fuerit animam de fratribus suis, de filiis Israelis, et quaestum fecerit in eo, dum vendiderit eum, occidetur fur hic, ut removeas malum e medio tui, Deut. xxiv 7;
`viri ex filiis Israelis’ in sensu interno sunt qui in veris et bonis fidei, ita in sensu abstracto sunt fidei vera et bona, (o)n. 5414, 5879, 5951, quare `furari virum ex filiis Israelis’ est auferre illa, et `vendere illum’ est abalienare, et quoque facere ut serviant; vera enim et bona fidei, quia a Domino, in statu libero sunt, nec serviunt nisi Soli Domino; at cum abalienantur, tunc in statum servum veniunt, nam serviunt alicui {19} malo amoris sui vel mundi, ita {20} alicui cupiditati corporeae; inde legis hujus derivatio et correspondentia; et quia tunc verum et bonum (o)Ecclesiae e libero fit servum, ita e vivo fit mortuum, ideo {21} poena, quae effectus, est mors {22}.
@1 d illi vocantur i illi etiam$
@2 et per Ipsum ingredi, est agnoscere quod ab Ipso omne fidei et charitatis sit, nam haec tunc ab Solo Ipso influunt$
@3 simile$
@4 intelligant$
@5 de eis etiam ita$
@6 hic$
@7 After inanes$
@8 qui sancta continet, et in supremo sensu Divina, quia de Ipso Domino$
@9 comedet$
@10 current$
@11 hoc est,$
@12 tunc falsum$
@13 i et$
@14 i tum$
@15 i ei$
@16 vero$
@17 invenitur$
@18 furens altered to furatus$
@19 tunc$
@20 seu$
@21 idcirco$
@22 quod moriendo moriatur$
@1 See n. 252, note 4. The earlier summary in A reads: Non respondebis in proximum tuum testis mendacii, significat quod non bonum vertetur in malum, nec verum in falsum, nec vice versa, tum non accusare (Levit. xix 11). The last three words tum non accusare are either d or underlined.$
[2] Quomodo hoc se habet, paucis explicandum est: omnis apud quem regnat amor sui aut mundi, hoc est, qui pro fine habet eminentiam seu honores aut {2} opulentiam seu lucrum, illi non curant dicere (o)et persuadere id injustum esse quod justum, et id justum (o)esse quod injustum, ac ita agere testes mendacii; causa quod illi tales sint, est quia voluntas illorum prorsus subjecta est amoribus illis et eorum cupiditatibus, et ab illis prorsus occupata et possessa, et {3} tunc intellectus, qui est altera pars mentis, quidem videre potest quid justum (x) aut injustum, sed non vult videre, voluntas enim valet supra intellectum, et per influxum persuadet et tandem quoque occaecat {4}; iidem illi nec conscientiam habent, neque sciunt quod id conscientia sit dicere id justum quod justum est, non propter aliam causam quam quia justum est, hoc est, ex amore justi; qui tales sunt in mundo, iidem (o)etiam tales sunt in altera vita, sed cum differentia quod non tunc justum dicant injustum, sed bonum quod fidei dicant malum, ac verum falsum, nam justum in civili mundo correspondet bono et vero in spirituali mundo; et hoc faciunt absque conscientia, et quoque absque pudore, quia ita imbuti et assuefacti in vita corporis.
[3] Pluries in Verbo dicitur `mendacium,’ et per id ubivis in sensu interno {5} significatur falsum (o)et malum fidei, et per `testem mendacii,’ qui etiam `testis violentiae’ vocatur, significatur confirmatio falsi, sive sit coram judice, sive {6} coram quocumque alio, sive coram semet {7} intus in cogitatione persuadendo sibi, ut Exod. xxiii 1 seq.; Lev. xx 11, 12 seq.; Deut. xix 16-20 {8}. Quod `mendacium’ in sensu spirituali sit malum ac falsum quae fidei {9}, constat a sequentibus locis: apud Johannem,
Vos ex patre diabolo estis, et desideria patris vestri vultis facere; ille homicida fuit {10} ab initio, et in veritate non stetit, quia non {11} veritas in illo; quando loquitur mendacium, ex propriis loquitur, quia mendacium loquens est; et pater ejus, viii 44;
`mendacium’ hic pro falso fidei, agitur enim de Judaeis quod non agnoscere voluerint {12} Dominum; `diabolus’ hic in sensu spirituali est falsum, et `pater ejus’ est malum, nam falsum est ex malo sicut filius a patre; falsum quod est diaboli {13} est falsum fidei, et malum {14} est malum amoris sui et (o)amoris mundi: [4] apud Esaiam,
Moabus elatus est valde, superbia ejus, et elatio ejus, et ira ejus, mendacia ejus non sunt firma, xvi 15 [Heb. and d. V. 6];
`mendacia’ pro falsis fidei, quia `Moabus’ sunt qui in malo amoris sui, (c)ac ideo falsificant vera, n. 2468, 8315: apud eundem,
Excidimus foedus cum morte, et cum inferno fecimus visionem {15}; posuimus mendacium fiduciam, et in falsitate latuimus, xxviii 15:
apud eundem,
Populus rebellionis ille, filii mendaces, filii non voluerunt audire legem Jehovae, xxx 9:
apud Jeremiam,
Vir socio suo illudunt, et veritatem non loquuntur; docuerunt linguam suam loqui mendacium, ix 4 [A. V. 5]:
apud eundem,
Ecce ego contra prophetantes somnia mendacii, et narrant ea, ut seducant populum Meum per mendacia sua, xxiii 32:
apud eundem,
Gladie contra mendaces, ut stultescant, l 36:
apud Ezechielem,
Viderunt vanitatem et divinationem mendacii, dicentes, Dictum Jehovae; cum Jehovah non miserit eos; quare sic dixit Dominus Jehovih, Propterea quod loquimini vanitatem, et videtis mendacium, ideo ecce Ego contra vos, xiii 6-9:
apud Nahum,
Vae urbi sanguinum! tota mendacio et rapina plena est, iii 1:
apud Zephaniam,
Reliquiae Israelis non facient {16} perversitatem, neque loquentur mendacium, neque invenietur in ore eorum lingua fraudis; hi pascent et requiescent, iii 13:
apud Johannem,
Foris sunt canes, incantatores, et scortatores, et (x)homicidae, et idololatrae, et omnis qui amat et facit mendacium, Apoc. xxii 15;
in his ut in `aliis pluribus’ locis `mendacium’ pro falso et malo fidei.
@1 i quod$
@2 ac$
@3 i cum voluntas est ab illis possessa,$
@4 i illum$
@5 spirituali$
@6 vel$
@7 vel quoque coram se$
@8 i et alibi$
@9 falsum quod fidei$
@10 erat$
@11 i est$
@12 agnoverint$
@13 i etiam$
@14 i quod illius$
@15 Heb [ ] (hozeh) means a. a seer, b. a vision, c. an agreement$
@16 faciunt IT$
@1 See p. 252, note 4. The earlier summary in A reads: Non concupisces domum proximi tui, non concupisces uxorem proximi tui, et servum ejus, et ancillam ejus, et bovem ejus, et asinum ejus, et omne quod proximo tuo, significat quod cavendum ab amore sui et amore mundi, ac ita quod mala quae continentur in praecedentibus praeceptis, fiant (m)voluntatis et sic exeant.$
@2 d et quod i ac ita ne$
[2] Creditur in mundo quod cogitatio sit homo, sed bina sunt quae constituunt vitam hominis, intellectus et voluntas; ad intellectum pertinet cogitatio, ad voluntatem affectio quae amoris; cogitatio absque affectione quae amoris non facit aliquid vitae apud hominem, sed cogitatio ex affectione quae amoris, ita intellectus ex voluntate; quod ea bina sint inter se distincta, patet unicuique qui reflectit, ex eo quod homo intelligere (o)et percipere possit malum esse quod vult, et bonum esse quod vel vult vel non vult; ex quibus {4} liquet quod voluntas sit ipse homo, non autem {5} cogitatio nisi quantum in eam ex voluntate transit; inde est quod quae intrant in cogitationem hominis, et non per illam in voluntatem, non immundum reddant illum, sed quae intrant per cogitationem in voluntatem; quod haec {6} immundum reddant hominem {7}, est quia tunc appropriantur illi {8}, et fiunt ipsius nam voluntas, ut dictum est, est ipse homo; quae fiunt voluntatis dicuntur ingredi in cor ejus, et inde egredi, at quae (t)modo sunt cogitationis dicuntur ingredi in os, sed egredi per ventrem in secessum, secundum Domini verba apud Matthaeum,
Non quod intrat in os immundum reddit hominem, sed quod egreditur ex ore, hoc immundum reddit hominem; omne quod ingreditur in os in ventrem abit, et in secessum ejicitur; quae vero egrediuntur ex ore ex corde egrediuntur, et haec immundum reddunt hominem; ex corde enim egrediuntur cogitationes malae, homicidia, adulteria, stupra, furta, falsa testimonia, blasphemiae, xv 11, 17-(x)19;
[3] ex his ut ex omnibus reliquis, constare potest qualis fuerat loquela Domini, quod nempe intellecta sint interna et spiritualia, sed expressa per externa seu {9} naturalia, et hoc secundum (x)correspondentias; os enim correspondet cogitationi, sicut etiam omnia quae oris {10}, ut labra, lingua, guttur; et cor correspondet affectioni quae amoris, ita voluntati; quod cordis correspondentia cum his sit, videatur n. 2930, 3313, 3883-3896, 7542; inde `ingredi in os’ est in cogitationem, et `egredi ex corde’ est ex voluntate; `in ventrem abire et in secessum seu latrinam ejici’ est in infernum, venter enim correspondet viae versus infernum, et secessus seu latrina correspondet inferno, {11} infernum quoque in Verbo vocatur `latrina’; inde patet quid significat, quod `omne quod ingreditur in os, in ventrem abeat, et in secessum ejiciatur,’ quod nempe sint malum et falsum in cogitationem hominis ab inferno injecta et rursus illuc ablegata; haec non possunt immundum reddere hominem, quia ablegantur, nam homo a cogitare malum non potest desistere sed a facere illud, at ut primum {12} a cogitatione in voluntatem (o)malum recipit, tunc non egreditur sed intrat in illum, et hoc dicitur `intrare in cor’; quae inde egrediuntur immundum reddunt illum, quia quod homo vult, hoc egreditur in loquelam et in actum quantum non vetant vincula externa {13}, quae sunt timor legis, jacturae famae, honoris, lucri, vitae; ex his nunc patet quod per `non concupisces’ significetur quod cavendum ne mala fiant voluntatis, et sic exeant.
[4] Quod `concupiscentia’ sit voluntatis, ita cordis, etiam constat a Domini verbis apud Matthaeum,
Audivistis quod veteribus dictum sit, Non moecheris; Ego vero dico vobis quod si quis aspexerit mulierem alienam ita ut concupiscat illam, jam adulterium commiserit cum illa in corde suo, v 27, 28;
per `concupiscere’ hic intelligitur velle, et nisi timores, qui sunt vincula externa, inhiberent, facere {14}; inde dicitur quod `qui aspicit mulierem ita ut concupiscat illam, commiserit adulterium cum illa in corde suo.’
[5] Concupiscentia mali etiam intelligitur per `oculum dextrum scandalizantem,’ et concupiscentia falsi per `manum dexteram scandalizantem’ in Domini verbis, etiam apud (x)Matthaeum,
Si oculus dexter scandalizaverit te, erue illum et abjice abs te; melius namque erit tibi ut unum membrorum tuorum pereat, et non totum corpus tuum conjiciatur in gehennam; et si manus (d)dextera tua (x)scandalizaverit te, amputa illam et abjice abs te; melius enim erit tibi ut unum membrorum tuorum pereat, et non totum corpus tuum conjiciatur in gehennam, v 29, 30;
ex his iterum constat quomodo Dominus locutus est, quod nempe ex Divino, sicut ubivis alibi in Verbo, ita quod interna et caelestia expresserit per externa seu naturalia secundum correspondentias, hic affectionem mali seu concupiscentiam ejus, per `oculum dextrum scandalizantem,’ et affectionem falsi seu concupiscentiam ejus per `manum dextram scandalizantem’; oculus enim correspondet fidei, oculus sinister vero fidei, et oculus dexter bono fidei, in opposito sensu malo quod fidei, ita `oculus dexter {15} scandalizans’ concupiscentiae mali, n. 4403-4421, 4523-4534; manus autem correspondet potentiae quae veri, manus dextera potentiae veri ex bono, in opposito sensu potentiae falsi ex malo, ita `manus dextera scandalizans’ concupiscentiae ejus {16}, n. (x)3091, 4931-4937, 8281; `gehenna’ est infernum concupiscentiarum; quisque videre potest quod hic per `oculum dextrum’ non intellectus sit oculus dexter, nec intellectum {17} quod ille eruendus sit; tum quod per `manum dexteram’ non intellecta sit {18} manus dextera, et quod ea {19} amputanda sit, sed quod aliud quid, quod non sciri potest nisi sciatur quid significatur (o)per `oculum,’ in specie per `oculum dextrum, tum {17} quid per `manum’ et in specie’ per `manum dexteram,’ ut et quid {20} per `scandalizare’; nec sciri potest quid per illa significatur nisi ex sensu interno.
[6] Quia concupiscentiae sunt quae ex voluntate (o)mala, ita ex corde (o)tali, et ex corde seu voluntate `exeunt homicidia, adulteria, stupra, furta, falsa testimonia, [blasphemiae,]’ secundum Domini verba apud Matthaeum xv 19, ita talia quae in praecedentibus decalogi praeceptis continentur; ideo {21} dicitur quod per `non concupisces illa quae proximi sunt’ significetur quod cavendum ne mala quae continentur in praecedentibus praeceptis fiant voluntatis, et sic exeant. Quod etiam per `non concupisces illa quae proximi sunt’ significetur quod cavendum sit ab amore sui et mundi, est quia omnia mala concupiscentiae ab illis ut a suis fontibus {22} scaturiunt, videatur n. 2045, 7178, 7255, 7366-7377, 7488, 8318, 8678.
@1 vocatur$
@2 appropriata sunt$
@3 nam$
@4 his$
@5 et non$
@6 ea$
@7 eum$
@8 homini$
@9 et$
@10 i sunt$
@11 i et$
@12 i illud$
@13 sed quantum vincula externa non vetant altered to sed non plus quam vincula externa non vetant$
@14 agere$
@15 d dexter i illum$
@16 d falsi$
@17 et$
@18 intelligitur$
@19 haec$
@20 tum$
@21 idcirco$
@22 i unice$
Qui aspicit mulierem alienam ita ut concupiscat (x)eam, jam adulterium commiserit cum illa in corde suo, Matth. v 27, 28;
tum quod `occidere hominem’ non solum sit ita facere, sed etiam velle id facere, quod significatur per `irasci et per contumeliis illum afficere,’ Matth. v 21; judicatur etiam homo secundum facta, sed non ultra quam quantum et qualiter facta ex voluntate ejus processerunt.
@1 A differs considerably from I and is therefore given fully here: (s)Ex his quae hactenus dicta sunt constare potest, quomodo se habet cum homine et ejus vita, quod nempe homo talis sit qualis ejus voluntas, et quod talis post mortem maneat, quia mors est continuatio vitae: cum itaque homo talis sit qualis ejus voluntas, quia ut dictum est supra, ipse homo est sua voluntas, idcirco judicari secundum facta sua, significat judicari secundum voluntatem suam, nam ubi voluntas ibi etiam est factum, sunt modo vincula externa, quae sunt timor legis, jacturae famae, honoris, lucri et vitae, quae faciunt ut non appareant in mundo, et praeterea factum non est nisi quam voluntas, nam nihil essentiale est in facto quam voluntas, (m)se habet hoc sicut conatus et motus, motus non est nisi quam continuus conatus, nam cessante conatu cessat motus, quare nihil essentiale in motu est quam conatus, hoc sciunt eruditi, nam est illis hoc axioma [theorema written first] agnitum et confirmatum; conatus in homine est voluntas, et motus in illo est actio ita vocantur in homine quia in illo conatus et motus vivi sunt:(n) judicari secundum voluntatem idem est ac judicari secundum amorem, et quoque idem est ac indicari secundum fines vitae, imo est idem ac judicari secundum vitam, nam quod vult homo hoc amat et hoc pro fine vitae habet; et inde finis seu intentio est ipsa vita in omni facto: quod ita sit, constat a Domini verbis prius citatis, quod qui aspicit mulierem alienam ita ut concupiscat illam, jam adulterium commiserit cum illa in corde suo, Matth. v 27, 28, quod concupiscere sit velle facere, ita facere, videatur supra; praeter etiam alibi, ubi Dominus docet, quod occidere hominem, non solum sit ita facere sed etiam velle id facere, quod significatur per irasci ei, et contumeli illum afficere, Matth. v 21, judicatur etiam homo secundum facta, sed non ultra quam quantum et qualiter facta ex voluntate ejus processerunt.(s)$
@1 i sunt$
@2 i apud aliquem$
@3 i sunt$
@4 Verbum non naturaliter seu secundum literam sed spiritualiter percipiunt altered to Verbum non possunt naturaliter sed spiritualiter percipere$
@5 nec$
@6 at usque$
@7 et$
@8 i seu spiritualis est$
@1 vide nubes written in m$
@2 ut IT$
[2] Per vera Divina ex bono intelliguntur (o)hic omnia praecepta Decalogi quae ex monte Sinai enuntiata sunt e medio tonitruum et fulgurum; quae ideo tunc sistebantur {1} quia tonitrua significabant vera Divina, quae quoque ideo vocantur voces, et fulgura significabant splendores qui veris ex bono, quae etiam ideo vocantur faces seu flammae; quod flammae sint Divina Vera procedentia ex Divino Bono Domini, videatur n. 6832.
@1 etiam apparebant$
Dominus missurus sit angelos cum tubae voce magna, qui congregabunt electos Ipsius a quattuor ventis, Matth. xxiv 31;
qui non scit quod omnia verba Domini etiam intus in se recondant caelestia et Divina, hoc est, quod sensus internus illis insit, credent quod cum ultimum judicium instat, apparituri sint angeli et annuntiaturi illud, et (o)quoque congregaturi electos cum voce tubae; sed quod per `vocem tubae’ seu `buccinae’ ibi non (m) intelligatur vox tubae (o)seu buccinae sed verum Divinum per caelum in forma interna et ejus evangelizatio, videatur n. 4060 fin.,(n) (o)tum 8815 et 8823.
@1 nam$
@2 i Verbum$
@3 respective ad lucem, seu instar fumi respective ad flammam$
@4 at$
@5 i forma$
@6 illius populi qui illo videbat$
@7 omnem cultura$
[2] Quod spatia et tempora non sint in altera vita sed status, seu quod apparentiae illorum sint ex variationibus status quoad bonum et verum, videatur n. 2625, 2837, 3356, 3387, 3404, 4321, 4882, (x)5605, 738 1; inde nunc patet quid `stare e longinquo’ significat {4} in sensu spirituali, quod nempe remotionem a caelo ubi Divinum, hic remotionem ab internis, quia, ut supra dictum est, gens illa, (x)quae e longinquo a monte Sinai tunc stetit, remotissima fuit ab internis; erat enim solum in externis, et in his omne cultus Divini posuit; quod (o)facere etiam illi genti permissum fuit, quia sic potuit repraesentare caelestia et Divina, nam ad repraesentandum, {5} requiritur externum, et quoque datur absque (x)interno, n. 3147, 3670, 4208, 4281, 4288, 4307, 8588.
[3] `Longinquum’ significat remotionem a bono et vero quae a Divino, ita ab internis, etiam in sequentibus locis: apud Lucam,
Dives in inferno tollens oculos suos, vidit Abrahamum e longinquo, et `Lazarum’ in sinu illius. Abraham dixit ei, Inter nos et vos hiatus ingens firmatus est, ut qui volunt transcendere exhinc ad vos non possint, neque qui ibi ad nos transire, xvi 23, [25,] 26;
per `Abrahamum’ non intelligitur Abraham, (o)nam ille nescitur in caelo, sed in supremo sensu Dominus, et in respectivo illi in caelo qui in bono amoris et fidei in Dominum sunt, n. 1834, 1876, 1965, 1989, 2011, 3245, 3305 fin.: 6098, 6185, 6276, (x)6804; qui in inferno sunt dicuntur `e longinquo videre’ illos qui in caelo (o)sunt, quia in statu remotissimo sunt a bono et vero; `hiatus ingens’ inter illos est (x)ipsa remotio a bono, quae {6} etiam dat apparentiam hiatus intercedentis.
[4] Qui cogitant (x)ex idea spatii, ut (o)faciunt omnes homines in mundo, illi non aliter percipiunt quam quod infernum sit longe distans ab homine, et quoque quod caelum; sed res aliter se habet; infernum et caelum sunt prope hominem, immo in homine, infernum in homine malo, et caelum in homine bono; quisque etiam in id infernum, vel in id caelum, {7} in quo fuit in mundo, post mortem venit; sed tunc mutatur status; infernum quod non perceptum in mundo, fit perceptibile, et caelum quod nec perceptum in mundo fit perceptibile, (m)caelum plenum omni felicitate, et infernum omni infelicitate;(n) quod caelum sit intra nos {8}, docet Dominus apud Lucam,
Regnum Dei intra vos est, xvii (x)21:
apud Esaiam,
Venientes e terra longinqua, ab extremitate caelorum, xiii 5; Jer. v 15:
apud `Esaiam,’
(x)Audite, longinqui, quid fecerim, et cognoscite, propinqui, virtutem Meam, xxxiii 13:
apud eundem,
Dicam septentrioni, Da; et meridiei, Ne inhibe; adduc filios Meos e longinquo, et filias Meas ab extremitate terrae; educ populum (x)caecum cui oculi sunt, et surdos quibus aures, xliii 6, 8, xlix 12:
apud eundem,
Attendite, insulae, ad Me; auscultate, populi e longinquo, xlix 1; Jer. xxxi 10:
apud Jeremiam,
[Ecce] vox clamoris filiae, populi Mei e terra longinqua, (x)Num Jehovah non in Zione? non rex ejus in ea? viii 19:
apud eundem,
Jehovah plantasti illos, et etiam radicati sunt; sed propinquus Tu in ore eorum, sed longinquus a renibus eorum, xii 2:
apud eundem,
Deus e propinquo Ego, et non Deus e longinquo, xxiii 23;
in his omnibus locis `longinquum’ significat remotionem a bono.
@1 seu$
@2 appercipiet$
@3 tempore et spatio$
@4 significet$
@5 potuerunt in repraesentativis rerum coelestium et Divinarum esse, nam in repraesentativis esse$
@6 qui status$
@7 illuc$
@8 in nobis$
@9 Eundem AIT$
[2] Quod verum in forma accommodata {2} attinet, sciendum quod verum Divinum cum descendit per caelos ad homines, sicut descenderat Verbum, in via accommodatum sit omnibus tam qui in caelis sunt quam qui in terris; (d)sed verum Divinum prorsus in alia forma est in caelis quam in mundo; in caelis est qualis est sensus internus Verbi, in mundo qualis est sensus ejus in littera; immo in ipsis caelis in diversis formis {3} est, in alia {4} in intimo seu tertio caelo, in alia in medio seu secundo, et in alia in primo seu ultimo; forma veri Divini, hoc est, ejus perceptio, cogitatio, et enuntiatio, in intimo seu tertio caelo ita transcendit illam in medio seu secundo caelo ut (o)in hoc non capi possit, tam Divina et (x)supereminens est, continet enim innumera quae nec enuntiari possunt in secundo caelo; {5} constat e meris mutationibus status quoad affectiones quae amoris; forma autem veri Divini in medio seu secundo caelo transcendit similiter illam in primo seu ultimo caelo, et adhuc magis formam veri Divini in mundo; inde est quod quae in caelis illis enuntiantur sint talia quae nusquam aliqua mens humana percepit, nec aliqua auris audivit, ut ab experientia sciunt qui in caelum elevati sunt.
[3] Qui hoc {6} non sciunt credunt quod in caelis non aliter cogitent et non aliter `loquantur’ quam in terris, sed hoc credunt quia non sciunt quod interiora hominis in eminentiore statu sint quam exteriora, et quod cogitatio et (m)loquela illorum qui in caelis sit caelestis et spiritualis, at in terris naturalis, quarum differentia est {7} tanta ut verbis describi nequeat; (o)sed de loquelis illis videantur {8} n. 1634-1650, 1757-1759, 1876, 2157, 2472, 2476, 3342-3345, 4104, 4609 {9}, 5225, 5287, 6040, 6982, 7002, 7089, 7131, 7191, 7381, 8343, 8733, 8734.(n)
[4] Ex his quoque patet quod nisi verum Divinum seu Verbum appareret in forma accommodata, non potuisset capi; si enim in eminentiore quam status perceptionis est, non caderet in intellectum, ita non in fidem; inde est quod verum Divinum datum sit homini, quale est Verbum in littera, nam si appareret quale est in caelo {10}, nullus homo caperet, et {11} ad primam intuitionem et ad primam apperceptionem rejiceret, quoniam non caderet in talia quae sunt lucis naturalis; et insuper plenum arcanis foret {12}, quae nequicquam intrare possent in aliquam ideam hominis, quia prorsus repugnant apparentiis et fallaciis quae (x)ex mundo per sensualia externa; ut taceantur arcaniora quae intus latent in arcanis (o)illis multiplici serie, nusquam expressibilia nisi per variationes et mutationes status lucis et flammae caelestis, per quas peragitur loquela et cogitatio angelica.
@1 i haec$
@2 i et non accommodata$
@3 diversa forma$
@4 i forma etiam$
@5 i nam$
@6 haec$
@7 et quod differentia sit$
@8 videatur$
@9 i fin.$
@10 coelo altered to coeli$
@11 sed$
@12 et arcana forent$
@1 Dominum i Deum altered to ***$
@1 i id$
@1 de vita coeli quod peritura$
@2 i in vero et bono$
@1 i coram faciebus$
@2 seu$
@1 ad T$
[2] Quod primum concernit illos qui ab Ecclesia spirituali, credunt, qui ab {3} illa sunt, quod in luce sint; sed quod in obscuro, immo in caligine sint quoad verum Divinum, constat ex eo quod non ex aliqua perceptione interna sciant {4} quod Ecclesia dicit esse verum, sed solum ex eo quia Ecclesia ita dicit; hoc confirmant apud se sive falsum sive verum sit, et qui non in perceptione interna est de vero Divino, is in caligine est, seu quod idem, ei Divinum Verum caligo est; sit pro exemplo: qui ab Ecclesia spirituali sunt non sciunt nec scire volunt quod aliquis sensus internus Verbi sit; et si forte credituri sint, hoc non erit ex aliqua perceptione interna quod ita sit sed ex persuasione aliunde; [3] sit quoque pro exemplo: illi qui ab Ecclesia spirituali sunt dicunt fidem esse unicum salvationis medium, etiam absque charitate et ejus bonis; hoc credunt quia Ecclesia ita dicit, nec ad illam perceptionis lucem veniunt quod fides non sit nisi ubi charitas, et quod una sit alterius sicut conjux conjugis, proinde quod charitas sit essentiale Ecclesiae, quia est boni; inde quoque patet in quo obscuro seu in qua caligine est Ecclesia spiritualis; et quia in tali sunt, ideo Ecclesiam in tot Ecclesias dividunt quot sunt diversae doctrinae de veris quae fidei, quod non fieret si in luce forent; qui enim in luce est nusquam dubitat, minus negat, quod amor in Dominum et charitas erga proximum sint essentialia Ecclesiae, et quod super illis fundentur omnia vera quae sunt Verbi, proinde quae sunt fidei; similiter se habet cum reliquis quae ab hoc {5} pendent, et vocantur vera fidei; sed haec evidentius ostensa sunt n. 2708, 2715, 2831, 2849, 2935, 2937, 3241, 3246, 6289, 6427, 6865, 6945, 7233; quod qui ab Ecclesia spirituali non perveniant ad primum limen sapientiae, seu ad primum lucis in quo sunt qui ab Ecclesia caelesti, n. 2718, 3833, 6500.
[4] Quod Moscheh dicatur `intravisse in {6} caliginem’ cum accessit ad Deum, altera causa est quia Moscheh ut dux repraesentabat populum Israeliticum et Judaicum, qui in tali caligine de veris internis fuit ut prorsus ea nesciverit {7}, in externis enim omne cultus et omne Divinum posuit; inde est quod illis Divinum fuerit {8} caligo; nam cuivis notum est quod Divinum nusquam sit in caligine sed in luce, Divinum enim est ipsa lux; quapropter quod dicatur `caligo,’ est respective ad illos qui in nulla luce sunt, nam illis Divina Vera quae faciunt lucem caeli, non apparent aliter, non enim creduntur, immo negantur; et Divinum apparet unicuique secundum quale vitae et fidei ejus; proinde ut lux illis qui in luce sunt et ut caligo illis qui in caligine; quod populus Israeliticus et Judaicus talis fuerit, videatur n. 3479, 3769, 4281, 4293, 4307, 4314, 4316, 4433, 4680, 4825, 4832, 4844, 4847, 4865, 4903, 6304, et quod Dominus super monte Sinai ei apparuerit in fumo, nube, et caligine, secundum quale ejus, n. (x)1861 fin., 6832, 8814, 8819.
@1 ad T$
@2 7041 T$
@3 in$
@4 i num verum sit$
@5 illis$
@6 ad T$
@7 nesciverint$
@8 fuit$
@1 i id$
@2 i ut$
[2] Sciendum {1} quod caelum non sit in certo ac determinato aliquo loco, ita non secundum opinionem vulgarem in alto, sed caelum est ubi Divinum, ita {2} apud unumquemvis et in unoquovis qui in charitate et fide est, nam charitas et fides sunt caelum; quia sunt a Divino, ibi etiam habitant angeli {3}; quod caelum sit ubi Divinum, hoc est, Dominus, patet ex eo quod mons Sinai, e quo Dominus locutus est, hic dicatur caelum; quae etiam causa est quod per `montem Sinai’ significetur {4} caelum, unde Divinum Verum, n. 8805.
[3] Quod omnia Verbi significentur, est quia Jehovah, seu {5} Dominus, nunc (x)coepit revelare Verbum quod generi humano pro doctrina et vita inserviret, primum per Moschen et postea per prophetas; ut itaque scirent quod Verbum a Divino per caelum esset, voluit Dominus Ipse descendere ac viva voce promulgare decem praecepta, et sic ostendere quod sequentia legis, hoc est, Verbi, similiter per influxum a Divino per caelum essent.
@1 i est$
@2 etiam$
@3 quia ibi charitas et fides habitant$
@4 propterea etiam per montem Sinai significatur$
@5 hoc est,$
[2] Sequitur hoc praeceptum immediate post decem praecepta ex causa quia populus Israeliticus et Judaicus talis erat ut externa separata ab internis sancta haberet et (o)prorsus ut Divina coleret, n. 3479, 3769, 4281, 4293, 4307, 4314, 4316, 4433, 4680, 4825, 4832, 4844, 4847, 4865, 4903, 6304, 6832, 8814, 8819. Ut ulterius sciatur quaenam et qualia sunt illa quae in forma externa apparent ut vera et bona, sed [in] interna sunt falsa et mala, sint exemplo {5} omnes ritus Ecclesiae Judaicae, sicut sacrificia, suffitus, lavationes, et plures: (o)illi in forma externa erant {6} vera et bona, non ex se sed quia in typo referebant seu repraesentabant vera et bona interna, quae sunt amoris et fidei in Dominum; cum talia in externa forma pro sanctis habebantur, et magis cum colebantur, sicut a Judaeis (o)et Israelitis, cum facti idololatrae s applicuerunt {7} ad cultum deorum alienorum, tunc non aliud retinebant a veris et bonis quae typo referebant seu repraesentabant quam apparentiam, quia in forma interna erant falsa et mala.
[3] Similiter se habebat cum reliquis, quae erant typi repraesentativi caelestium et Divinorum apud populum illum; externa `enim’ quae repraesentabant interna, ut primum applicabantur ad cultum deorum aliorum, erant idola quae colebant, seu dii argenti et auri quos cum Jehovah Deo faciebant, nam tunc in forma externa apparebant ut vera et bona, sed in interna erant falsa et mala.
[4] In genere `dii argenti et auri’ sunt omnia falsa et inde mala cultus, quae redduntur similia vero et bono per sinistras applicationes (c)et interpretationes Verbi, et simul per ratiocinia ex propria intelligentia; talia significantur {8} per `deos argenti et auri’ in sequentibus (o) his locis: apud Esaiam,
In die illo projiciet homo idola argenti sui et idola auri sui quae fecerunt sibi ad incurvandum se, talpis et vespertilionibus, ad intrandum in fissuras petrarum et in fissuras rupium, ii 20, 21;
(o)`talpae et vespertiliones’ pro illis qui in tenebris, hoc est, in falsis et inde malis:’ [5] apud eundem,
In die illo rejicient vir idola argenti sui et idola auri sui, quae fecerunt vobis manus vestrae, peccatum, xxxi 7;
`quae fecerunt manus’ pro quae {9} ex propria intelligentia: apud eundem,
Sculptile fundit artifex, et conflator auro obducit, et catena argenti conflat, xl 19;
`sculptilia’ pro illis quae ex proprio, n. 8869, `auro obducere’ pro facere ut in (x)externa forma appareant bona, `catenas argenti conflare’ pro facere ut cohaereant quasi nexa cum veris; quod `aurum’ sit bonum et `argentum’ verum, videantur loca supra citata: [6] similiter apud Jeremiam,
Statuta gentium vanitas illa; siquidem lignum de silva excidit, opus manuum fabri, argento et auro {10} exornat illud; clavis et malleis firmant illa, ut non vacillet, x 3, 4:
apud Hoscheam,
(x)Ephraimii addunt peccare, et faciunt sibi fusile ex argento in intelligentia sua idola, opus artificum totum, xiii 2;
`Ephraim’ pro intellectuali Ecclesiae, n. 5354, 6222, 6234, 6238, 6267 `fusile ex argento’ pro falso apparente ut vero, quare dicitur `in intelligentia sua,’ `opus artificum totum’ pro (x)quod omne (o)per ratiocinia ex proprio: [7] apud Habakuk,
Vae dicenti ligno, Expergiscere; Evigila, lapidi silenti, hic docebit! hic ecce fixus auro et argento, sed spiritus non in medio ejus, ii 19;
`lignum’ pro malo, `lapis’ pro falso; `fixus auro et argento’ pro apparentia boni et veri per applicationes: apud Danielem,
Belschazar dixit, cum probe gustabat vinum, ut adducerent vasa auri et argenti quae adduxerat Nebuchadnezar pater illius e templo quod in Hierosolyma, ut biberent ex iis rex et magnates ejus, uxores ejus et paelices ejus; et biberent vinum, et laudarent deos auri et argenti, aeris, ferri, ligni, lapidis, v 2-4, 23;
`vasa auri et argenti quae ex templo Hierosolymae {11}’ repraesentabant bona et vera Ecclesiae ac regni Domini, `bibere vinum’ ex illis significabat {12} profanare per mala et falsa, quae sunt `dii auri (x)et argenti’: [8] apud Davidem,
Idola eorum argentum et aurum, opus manuum hominis; os illis sed non loquuntur, oculi illis sed non vident, Is. cxv 4, 5; Ps. cxxxv 15, 16;
argentum et aurum, quae idola’ pro falsis et malis, `opus manuum hominis’ pro quod ex propria intelligentia {13}: apud Moschen,
Sculptilia deorum gentium comburetis igne; non concupisces argentum et aurum super illis ut accipias tibi; abominatio namque Jehovae Dei tui illud; ideo non inferes abominationem in domum tuam, ut fiat devotio, sicut illud; abominando abominaberis illud, Deut. vii 25, 26;
argentum et aurum super sculptilibus’ pro falsis et malis quae coluntur ut vera et bona ex apparentia illis inducta.
@1 d et i inde$
@2 sed$
@3 seu$
@4 talia$
@5 exempla$
@6 Before in forma$
@7 i , et tunc$
@8 i in sensu interno$
@9 quod$
@10 auro et argento IT$
@11 in Hierosolyma$
@12 significat$
@13 proprio$
[2] Cum cultu ex fide et ex charitate, seu ex vero et ex bono, ita se habet: homo antequam regeneratus est, in cultu est ex vero, at cum regeneratus est, in cultu est ex bono, nam antequam homo regeneratus est, ducitur ille per verum {1} ad bonum, hoc est, per fidem ad charitatem sed cum regeneratus est, in bono est et inde in vero, hoc (o)est, in charitate est et inde in fide, n. 8516, 8539, (x)8643, 8648, 8658; hi bini cultus sunt qui repraesentantur per altaria ex humo et ex lapide. Quod altare sit principale repraesentativum cultus Domini, est quia super illo fiebant holocausta et sacrificia; et haec erant in quibus principaliter consistebat cultus Divinus gentis Hebraeae, et inde gentis Israeliticae (c)ac Judaicae, n. 923, 1343, 2180, 2805, 2807, (x)2830, 3519, 6905.
@1 per verum ducitur$
@1 ac$
@2 et hoc$
@3 usum, tam$
@1 significant$
@1 i in IT$
@2 sacrificarent$
@3 etiam$
@4 i hoc est, apud quem memoria nominis Dei [or Domini],$
Quid prodest homini si totum mundum lucratus fuerit, animae autem jacturam fecerit? xvi 26;
sed homo qui in mundanis et terrestribus est non capit hoc verbum, nam mundana et terrestria suffocant, (c)et faciunt ut ne quidem credatur quod vita aeterna sit; [3] at asseverare possum quod homo, ut primum moritur, in altera vita sit, (c)et (o)vivat spiritus inter spiritus, et quod tunc sibi et reliquis ibi appareat (o)prorsus sicut homo in mundo, (x)praeditus
omni sensu interno et externo, n. 1881; proinde quod mors corporis sit modo abjectio talium quae inserviverant pro usu et functione in mundo, ac praeterea quod ipsa mors sit continuatio vitae, sed in alio mundo, qui inconspicuus est coram oculis corporis terrestris, sed conspicuus ibi in luce quae millies excedit lucem meridianam mundi; hoc quia scio a tot annorum viva experientia adhuc continuata, ideo id assevero; loquor adhuc et locutus sum paene cum omnibus quos notos habui in mundo, ac mortui sunt, cum quibusdam post binos aut tres dies ab obitu; plerique illorum indignati sunt (o)valde quod non crediderint aliquid vitae mansurae post mortem; cum illis locutus sum non per diem sed per menses et annos, et quoque datum est videre status vitae illorum succedaneos seu progredientes vel ad infernum vel ad caelum; quare qui vult felix esse in aeternum, sciat et credat quod victurus sit post mortem, id cogitet et ejus recordetur, nam {4} veritas est; sciat etiam et credat quod Verbum sit unica doctrina quae docet quomodo victurus est homo in mundo ut in aeternum felix sit.
@1 quae autem beatum et felicem reddunt hominem quoad tempus, sunt opes et honores, quae ab homine in mundo per benedictionem intelliguntur, sed$
@2 d aeternum i hoc$
@3 i, quae temporaria,$
@4 i ipsa$
Cum transiveris Jordanem, eriges tibi lapides magnos, et incrustabis eos calce; deinde scribes super illos omnia verba Legis: post aedificabis ibi altare Jehovae Deo tuo, altare lapidum, super quos non impelles ferrum; ex lapidibus integris aedificabis altare Jehovae Dei tui, et facies ascendere super eo holocausta et eucharistica; et scribes super lapides altaris verba Legis probe exprimendo, Deut. xxvii 1-8; Jos. viii 30-32;
[2] quod scriberentur verba Legis super lapidibus (o)altaris, erat causa quia per `lapides’ significabantur vera, et per `altare lapidum’ cultus ex veris; (m)illa etiam causa fuit quod decem praecepta, (x)quae significabant Divina Vera in complexu, inscripta fuerint tabulis lapideis;(n) quod id {2} fieret ut primum transiverunt Jordanem, erat causa quia Jordanes, (x)qui a parte deserti erat terminus terrae Canaanis primus et ultimus, significabat {3} introductionem in Ecclesiam seu caelum, quae fit per cognitiones veri et boni, ita per vera ex Verbo, n. (x)4255; omnes enim fluvii qui erant termini illius terrae significabant prima et ultima regni Domini, n. 4116, 4240. Per `lapides altaris’ etiam significatur vera fidei apud Esaiam,
Removebit peccatum cum posuerit omnes lapides altaris sicut lapides calcis dispersos, xxvii 9;
ibi de vastatione Ecclesiae; `lapides altaris sicut lapides calcis dispersi’ pro quod ita vera fidei quae cultus. Quod altaria in genere attinet, erant illa ex humo, ex lapidibus, ex aere, ex ligno, et quoque ex auro; ex aere, ligno, et auro, quia haec significabant bonum; de altari ex aere, videatur Ezech. ix 2; de altari ex ligno, Ezech. xli 22; et de altari ex auro, quod erat altare suffitus, 1 Reg. vi 22, vii 48; Apoc. viii 3; quod [aes] significet bonum, videatur n. 425, 1551, quod lignum, n. 643, 2784, (x)2812, 3720, 8354, tum quod aurum, n. 113, 1551, 1552, 5658.
@1 quo altari$
@2 hoc$
@3 etiam$
[2] Vera ex quibus colendus est Dominus non nisi quam ex Verbo sumenda sunt, nam in singulis ibi {1} est vita a Divino; quando vera ex proprio sumuntur, spectant illa et pro fine habent dignitatem et eminentiam super omnes in mundo, et quoque possessiones terrae ac opulentiam super omnes, quare in se habent amorem sui et mundi ita omnia mala in complexu, n. 7488, 8318; at vera quae ex Verbo spectant et pro fine {2} habent vitam aeternam, et in se habent amorem in Dominum et amorem erga proximum, ita omnia bona in complexu; quando vera ex proprio seu (o)ex propria intelligentia excluduntur, dominantur illa super vera quae a Divino, nam applicantur haec ad confirmanda illa {3}; cum tamen contrarium erit, quod nempe vera a Divino dominatura sint, et quae ex propria intelligentia servitura. Quae ex proprio seu ex propria intelligentia, dicuntur vera, sed non sunt vera, modo apparent ut vera in externa forma, nam per applicationes ex sensu litterali Verbi et per ratiocinia reddantur veris similia; in interna autem forma sunt falsa; quaenam et qualia sunt illa, videatur supra n. 8932. {4}
[3] Sunt in mundo bina religiosa quae sunt ex propria intelligentia {5}; unum in quo amor sui et mundi omne est; hoc religiosum in Verbo vocatur Babel; est intus profanum ex amore sui et mundi, et extus est sanctum ex Verbo, quod applicuerunt ad confirmandum; alterum (o)religiosum est in quo lumen naturae omne est; qui in illo sunt nihil agnoscunt pro vero quod non capiunt; quidam ex hoc religioso agnoscunt Verbum, sed applicant ad confirmandum, ita ad serviendum; quidam (o)autem non agnoscunt Verbum, sed hi Divinum ponunt in natura {6}, nam lumen eorum quia est naturae, in naturam cadit, nec illustrari potest a luce caeli, quia Verbum, unde omnis illustratio, rejiciunt; qui ex hoc aut illo religioso sunt in inferno sunt, quia {7} expertes vitae (m)caelestis sunt quam nec recipere possunt quia rejecerunt Verbum {8}; et qui eorum applicuerunt Verbum ad confirmandum, Verbum nihili fecerunt in corde, sed quia valuit auctoritate in vulgo, usi sunt eo pro illo servitio ut figmenta ex propria intelligentia per id valerent {9}.(n) Ex his constare potest quid in sensu spirituali significat quod altare non ex lapidibus caesis aedificandum esset.
[4] Per `lapidem caesum’ etiam significatur id quod ex propria intelligentia in sequentibus locis’: apud Esaiam,
Ut cognoscant populus Ephraim, et habitator Samariae, propter elationem et superbiam cordis, dicendo, Lateres ceciderunt, et lapide caeso aedificabimus, ix 8, 9 [A.V. 9, 10]:
apud Jeremiam,
Etiamsi clamo et vociferor, obstruit preces meas; circumsepsit vias meas lapide caeso, semitas meas evertit, Threni iii 8, 9:
apud Amos,
Quoniam conculcatis attritum, et onus frumenti rapitis ab eo, domos lapidis caesi aedificabitis, sed non habitabitis in iis, v 11;
ibi `lapis caesus’ pro talibus in rebus fidei quae ex propria intelligentia.
[5] Quia illa {10} per `lapidem caesum’ significabantur, idcirco altare primo exstructum in terra Canaane (m)a filiis Israelis postquam {11} transiverunt Jordanem, (c)a lapidibus non caesis exstructum est, nam per `transitum super Jordanem’ repraesentabatur introductio in regnum Domini, quae fit per vera fidei {12}; de (c)illo altari ita apud Joschuam,
Aedificavit Jehoschua altare [Jehovae] Deo Israelis in monte Ebal, quemadmodum praecepit Moscheh servus Jehovae filiis Israelis, Altare lapidum integrorum super quos non moverat ferrum viii 30, 31;(n) (o)Deut. xxvii 1-8.
[6] Templum Hierosolymae pariter {13} ex lapidibus integris non caesis aedificatum est, de quo ita in Libro Primo Regum,
Quoad ipsam domum, cum aedificaretur, lapide integro, prout allatus, aedificata est; nam malleus aut (x)securis, ulla instrumenta ferri, non audita sunt in domo cum aedificaretur, vi 7;
per `templum’ enim Domini {14} repraesentatus est Dominus quoad Divinum Verum; quod {15} Dominus per templum repraesentatus sit, docet Ipse, Joh. ii 19, 21, 22, et quod quoad Divinum Verum, erat quia id ibi docebatur; quare etiam aedificatum est ex lapidibus, nam per `lapides’ significabatur Divinum Verum {16}, n. 8940; inde etiam Ipse Dominus vocatus est `Lapis Israelis,’ n. 6426.
[7] Ex his {17} nunc patet quid lapis altaris, ut et {18} quid lapis templi significabat, tum quid quod lapides integri essent, et non caesi, quod nempe religio formanda sit a veris ex Domino, ita ex Verbo {19}, et non ex propria intelligentia. Quae ex propria intelligentia (o)sunt, ita quoque describuntur apud Esaiam,
Sculptile fundit artifex, et conflator auro obducit illud: et catenas argenti conflat; artificem intelligentem quaerit ad praeparandum sculptile, xl 19, 20;
`sculptile’ pro religioso quod ex proprio, quod datur adorandum sicut Divinum, n. 8869, `artifex’ pro illis qui ex proprio excludunt et fingunt; ut appareant veris {20} similia, describitur per quod `auro obducat illud, [et] catenas ex argento conflet, {21} artificem intelligentem quaerat’: [8] apud eundem,
Formatores sculptilis omnes vanitas; omnes socii ejus pudefient, et fabri ipsi: fabricat ferrum forcipe, et operatur carbone, et malleis acutis format illud; sic operatur illud per brachium roboris sui: (m)(x)fabricat ligna, extendit filum, et describit illud amussi; facit illud in angulos suos, et circulo definit illud, ut faciat in forma viri, juxta pulchritudinem hominis, ad habitandum in domo,(n) xliv (x)9, 11-13;
etiam hic describitur religiosum quod ex propria intelligentia: similiter apud Jeremiam,
Statuta gentium vanitas illa; siquidem lignum de silva excidit, opus {22} manuum fabri per securim; argento et auro exornat illud; clavis et malleis firmat, x 3, 4:
et quoque apud Hoscheam,
Nihilominus nunc addunt peccare, et faciunt sibi fusile ex argento; in intelligentia sua idola, opus artificum totum, xiii 2.
Religiosum quod ex propria intelligentia excluditur et non ex Verbo, intelligitur in sensu interno per `idola, deos alienos,’ per `fusilia,’ et per `sculptilia,’ nam quae ex proprio non aliud sunt; sunt enim in se mortua, et quoque adorantur sicut viva.
@1 Verbi$
@2 After habent$
@3 i, ita serviunt Divina$
@4 In A this sentence was written on a separate sheet which has not been preserved.$
@5 proprio$
@6 naturam faciunt Divinum$
@7 qui ex hoc religioso sunt, et qui ex illo, extra coelum sunt et in inferno, nam$
@8 i unde vita$
@9 proprium per id valeat$
@10 talia$
@11 cum$
@12 i, nam ea docebunt$
@13 Pariter etiam Templum Hierosolymae$
@14 Hierosolymae$
@15 i Ipse$
@16 per quos Verum Divinum significabatur$
@17 inde$
@18 tum$
@19 ex Veris e Verbo, ita ex Veris ex Domino$
@20 i ex bono$
@21 i et IT$
@22 The remainder of this chapter in A has not been preserved.$
2 Sed duo obvenerunt quae de ea re mentem in dubio ponebant; primum, quod antiqui qui gentiles, usque noverint quod Divinum sit, quod Hoc colendum, quodque homo quoad animam immortalis sit; alterum, quod etiam illa sciant plures gentes hodie apud quas nulla revelatio; sed quod antiquos concernit, illi non ex lumine suae naturae id sciverunt sed ex revelatione quae usque ad illos ab Ecclesia emanavit; Ecclesia enim Domini ab antiquissimis temporibus fuerat in terra Canaane, n. 3686, 4447, 4454, 4516, 4517, 5136, 6516; inde emanaverunt talia quae cultus Divini erant ad gentes circumcirca, et quoque ad Graecos vicinos, et ab his ad Italos seu Romanos; inde his et illis cognitiones de summo numine, et de immortalitate animae, de quibus eruditi illorum scripserunt.
3 Quod attinet gentes hodie quae etiam sciunt quod Divinum sit et quod vita post mortem, id non habuerunt ex lumine naturae suae sed ex religioso quod ab antiquis temporibus traxerunt, quod fundatum est super talibus quae per varias vias emanaverunt ab Ecclesia, ubi revelatio; hoc ex Divina Domini Providentia fuit; et quoque qui illorum ex religioso suo agnoscunt Divinum super omnia et ex religioso suo praestant charitatis officia proximo, quod in altera vita, cum instruuntur, recipiant vera fidei, et salventur, n. 2589-2604.
2 Paucis explicandum est quomodo se habet cum elevatione versus interiora, ita ad caelestia, quae significantur per `ascendere in gradibus super ad altare’: non conceditur alicui in altera vita altius in caelum elevari quam ad gradum boni in quo est, nam si altius, tunc manifestantur spurca ejus, hoc est, mala amorum ejus et falsa inde; quo enim interius est, eo purius et sanctius est in caelo; qui in impuriore statu sunt, illi tenentur in sphaera inferiore ubi impura non percipiuntur nec apparent, sunt enim in bono crassiore et in vera obscuriore.
3 Quandoque evenit quod qui in caelum veniunt cupiant venire in caelum interius; credunt quod sic fruituri majore gaudio; ut cupido illa quae inhaeret auferatur, elevantur etiam in caelum interius; sed cum eo veniunt, tunc incipiunt angi ex malis amorum suorum, quae tunc ad perceptionem veniunt, et quoque fiunt deformes ex falsis quae ex malis apud illos; his perceptis ex interiore caelo se dejiciunt; et non prius ad statum tranquillum et pacificum quam cum in stationem suam priorem, redeunt; haec sunt quae significantur per quod `non (x)ascendes in gradibus super ad altare Meum, ut non reveletur nuditas tua super illo.’
4 Similiter se habet cum illis qui infra caelum sunt; illi si antequam praeparati cupiunt ascendere in caelum, cum illuc elevantur, sentiunt cruciatum paene infernalem et apparent sibi sicut cadavera; laborat etiam ipsa vita apud illos, sicut vita apud illos qui in agone mortis sunt; quare se praecipites inde dejiciunt, et postea non amplius cupiunt ascendere supra statum vitae in qua sunt.
5 Sciendum est quod in altera vita nemini caelum a Domino negetur: et quod admitti queant quotcumque volunt; (caelum consistit ex societatibus angelorum, qui in bono amoris erga proximum et amoris in Dominum) in talium societates intromittuntur cum in caelum; sed cum sphaera vitae eorum, hoc est, cum vita amoris illorum, non concordat, tunc fit conflictus, inde angor illis et dejectio; ita instruuntur de vita caeli et de suaemet vitae statu respective, tum de eo quod caelum non sit alicui per quod recipiatur aut intromittatur prout communis opinio est in mundo, ut et quod homo per vitam in mundo talis fiet ut possit cum illis esse qui in caelo sunt; {2}sed videantur quae de his ab experientia prius dicta et ostensa sunt, n. 3938, 4225, 4226, 4299, 4674, 5057, 5058, 7186, 7519, 8794, 8797. Haec sunt quae significantur per hoc statutum quod `non in gradibus ascendent super ad altare, ne reveletur nuditas {3}sua super eo’; tum per simile Exod. xxviii 42, 43.
`Ascendere in gradibus’ dicitur ex causa quia elevatio ad interiora 6 apparet in mundo spirituum, ubi caelestia et spiritualia sistuntur in formis mundanarum similibus, sicut ascensus per gradus; hoc repraesentativum datum est saepius videre; inde quoque erat quod Jacobo in somno visi sint angeli ascendere ad Dominum per gradus scalae, Gen. xxviii 12; ideo quoque per `gradus’ in Verbo significatur ascensus ad superiora, hoc est, interiora, ut apud Ezechielem xl 6, 22, 26, 31, 34; et apud Amos,
Dominus Jehovih Zebaoth aedificat in caelis gradus suos, ix 6.
@1 i per IT$
@2 Before qui I$
@3 tua IT$
De Spiritibus et Incolis Planetae Saturni
CAPUT VICESIMUM PRIMUM
Doctrina Charitatis
Qui regenerantur tentationes subeunt.
@1 nam$
@1 recipiendam$
@1 supra$
@2 illustratio et perceptio IT$
EXODOS
CAPUT XXI
@1 Exodi$
{1}1. Et haec judicia quae pones coram illis.
@1 see Appendix Volume$
{1}2. Cum emeris servum Hebraeum, sex annis serviet, et in septimo exibit ad liberum gratis.
@1 externae Ecclesiae homo in m beside v 2 and v 3, internae Ecclesiae beside v 4, and moralis homo beside v 5 and v 6.$
3. Si in corpore suo venerit, in corpore suo exibit; si dominus mulieris ille, et exibit mulier illius cum illo.
4. Si dominus ejus dederit ei mulierem, et pepererit ei filios aut filias, mulier et nati hujus erit domino ejus, et ille exibit in corpore suo.
5. Et si dicendo dixerit servus, Diligo dominum meum, mulierem meam, et liberos meos, non exibo liber.
6. Et adducet illum dominus ejus ad DEUM, et adducet illum ad januam vel ad postem, et perforabit dominus ejus aurem ejus subula, et serviet illi in perpetuum.
7. Et cum vendiderit vir filiam suam ad ancillam, non exibit secundum exire servorum.
8. Si mala in oculis domini sui, ut non desponset eam, et redimatur; populo alienigenae non potestatem habebit vendendi eam; perfide agendo illum in eam.
9. Et si filio suo desponsaverit eam, secundum judicium filiarum faciet ei.
10. Si alteram acceperit sibi, victum ejus, tegumentum ejus, et debitum conjugiale ejus non diminuet.
11. Et si tria haec non fecerit ei, et exibit gratis nullo argento.
12. Percutiens virum et moriatur, moriendo morietur.
13. Et qui non insidiatus est, et DEUS occurrere fecerit ad manum illius, et ponam tibi locum quo fugiat illuc.
14. Et cum ex proposito egerit vir contra socium suum ad occidendum illum dolo, a cum altari Meo sumes illum ad moriendum.
15. Et percutiens patrem suum et matrem suam, moriendo morietur.
16. Et furans virum et vendens illum, et inventus fuerit in manu illius, moriendo morietur.
17. Et maledicens patri suo et matri suae, moriendo morietur.
18. Et cum litigaverint viri, et percusserit vir socium suum lapide vel pugno, et non moritur, et decumbit in lecto,
19. Si (x)surrexerit et ambulaverit foris super scipione suo, insons erit percutiens; tantum {1}cessationem ejus dabit, et curando curabit.
@1 requies sabbathi is written above these two words.$
20. Et cum percusserit vir servum suum aut ancillam suam baculo, et moriatur sub manu ejus, vindicando vindicabitur.
21. Attamen si diem vel biduum steterit, non vindicabitur, quia argentum ejus ille.
22. Et cum rixati fuerint viri, et plaga affecerint mulierem gravidam, et exiverint partus ejus, et non fit damnum, mulctando mulctabit, quemadmodum imposuerit super illum dominus mulieris, et dabit in judices.
23. Et si damnum fuerit, et dabis animam pro anima,
24. Oculum pro oculo, dentem pro dente, manum pro manu, pedem pro pede,
25. Ustionem pro ustione, vulnus pro vulnere plagam pro plaga.
26. Et cum percusserit vir oculum servi sui, vel oculum ancillae suae, et corruperit eum, ad liberum mittet illum pro oculo ejus.
27. Et si dentem servi sui vel dentem ancillae suae excusserit, ad liberum mittet illum pro (x)dente ejus.
28. Et cum cornu ferierit bos virum aut mulierem, et moriatur, lapidando lapidabitur bos, et non comedetur caro ejus, et dominus bovis insons.
29. Et si bos cornupeta ille ab heri nudius tertius, et testatum domino ejus, et non custodiverit eum, et occiderit virum aut mulierem bos lapidabitur, et etiam dominus ejus morietur.
30. Si expiatio posita sit super illum, et dabit redemptionem animae suae secundum omne quod positum super illo.
31. Aut filium cornu ferierit, aut filiam cornu ferierit, secundum judicium hoc fiet ei.
32. Si servum cornu ferierit bos vel ancillam, argentum triginta; siclorum dabit {1}domino illius, et bos lapidabitur.
@1 dominus$
33. Et cum (x)aperuerit vir foveam, vel cum foderit vir foveam et non aperuerit illam, et ceciderit illuc bos vel asinus,
34. Dominus foveae rependet, argentum reddet domino ejus et mortuum erit sibi.
35. Et cum plaga affecerit bos viri bovem socii sui, et moriatur et (x)vendent bovem vivum, et divident argentum ejus, et etiam mortuum divident.
36. Vel notum quod bos cornupeta ille ab heri nudius tertius et non custodiverit eum dominus ejus, rependendo rependet bovem pro bove, et mortuus erit sibi.
{1}37. Cum furatus fuerit vir bovem vel pecudem, et mactaverit illud, vel vendiderit illud, quinque boves rependet pro bove, et quattuor pecudes pro pecude.
@1 AV xxii I$
8970. CONTENTA
Agitur in hoc capite in sensu interno de illis qui laedunt aut destruunt verum fidei vel bonum charitatis apud se vel apud alios; quae poena, et quae restitutio; talia involvunt judicia seu leges ibi de servis, de nece aut damno sociis aut servis illatis; tum de bobus cornupetis, et de fovea.
Quod Verbum sit sanctum, immo sanctissimum, cuivis intra Ecclesiam notum est; hoc non modo agnoscunt sed etiam appercipiunt illi qui in veris fidei sunt et in vita secundum illi, nam hi tenentur {1} continue in idea sancti cum legunt Verbum; at qui non in veris fidei sunt {2}et in vita secundum illa, non agnoscunt, minus appercipiunt, aliquid sancti in Verbo; hi cum legunt illud, non vident aliquid sublimius in illo quam in alio quodam scripto; et qui negant corde suo Verbi sanctitatem, etiam secum dicunt, cum legunt illud, quod scripta hominum elegantiora sint, quia elegantiore stilo quoad sensum litteralem concinnata; hoc per vivam experientiam testatum mihi factum est ab illis in altera vita qui corde suo negaverunt Verbum inspiratum a Divino esse; at cum illis dictum est quod Verbum sanctum et Divinum {3}esset quoad omnem ibi iotam, ac quoad omnium minimum ibi apicem, tunc steterunt et mirati sunt unde id; et cum illis ulterius dictum {4}, et quoque ad virum ostensum, quod omnia quae in Verbo sunt in se sensum spiritualem qui non apparet in littera, contineant, et quod ille sensus Verbi sit angelis in caelo quando ab homine legitur Verbum, tunc agnoverunt, quia ostensum; sed dixerunt quod hoc non in mundo sciverint, et quia non sciverunt, quod absque culpa sint; sed cum iidem explorati sunt, animadversum est {5}quod illi vixerint ad omnem lubitum absque ullis frenis a conscientia, et quod ideo corde suo negaverint Divinum, caelum et infernum, vitam post mortem, et reliqua fidei, et quod hoc fuerit causa quod sanctitatem Verbi non agnoverint; et ulterius testatum est quod omnes illi qui in veris fidei fuerunt, et in vita secundum illa, Verbum pro sancto habuerint, et quoque {6}apud se id perceperint cum legerunt; inde evicti sunt quod causa non fuerit in Verbo sed in ipsis; illis enim qui in vita boni sunt, interiora aperta sunt in caelum, unde influit sanctum Verbi ab angelis, at qui in vita mali sunt, interiora clausa sunt versus caelum sed aperta in infernum, unde influit contrarium.
2 Sint pro exemplo judicia seu leges in hoc capite de servis, de ancillis, de bobus: qui sanctitatem Verbi negant quia in vita mali sunt, illi dicturi sunt quod in illis judiciis seu legibus non aliquid Divinum videant; sicut, quod servus qui non vult exire liber adduceretur ad januam {7}seu postem, et dominus ejus perforaret (t)aurem ejus subula, et sic serviret in {8}aeternum: tum, si servus percussus vixerit diem vel biduum, dominus percussus {9}non puniretur quia argentum ejus ille: ut et quod servus liber esset pro oculo et pro dente: quod bos cornupeta lapidaretur; {10}praeter reliqua quae ibi Qui Verbi sanctitatem negant corde suo, illi haec vident sicut non digna Verbo, minus digna quod ab Ipso Jehovah in monte Sinai dictarentur; similiter reliqua in Verbo tam historico quam prophetico sed causa cur (c)illa ita videant, est quia illis caelum est clausum propter vitam {11}mali, inde eis perceptio contraria; aliter prorsus eis qui in vita boni sunt.
3 Unde sanctitas Verbi quae influit e caelo, constat ex omnibus illis quae de sensu interno Verbi hactenus dicta et ostensa sunt, quot nempe soli Verbo sit sensus internus, et quod ille sensus agat de talibus quae sunt caeli, quae sunt vitae aeternae, et quod intime de Solo (x)Domino, ita de rebus sanctis, immo de ipsis Divinis quae sanctissima; et quod ille sensus sit angelis qui apud hominem cum legitur Verbum, consequenter quod inde influxus sancti, et perceptio ejus apud illos qui in vita fidei et charitatis sunt. Quod attinet judicia seu leges de servis, ancillis, bobus, in hoc capite, illa in sensu intimo continent talia quae sunt ordinis Divini de illis qui in vero fidei sunt, tum de illis qui laedunt aut destruunt ea quae fidei et charitati sunt, et ea quae amoris in Dominum, ac in sensu intimo quae Ipsum Dominum; inde cuivis constare potest quam sancta in se sunt, utcumque non ita in littera apparent.
@1 i a Domino$
@2 vel$
@3 sit$
@4 i est$
@5 quod omnes illi corde suo negaverint Divinum, coelum et infernum, vitam post mortem, et vixerint ad omnem lubitum, absque conscientia.$
@6 id aliquoties apud se$
@7 vel $
@8 perpetuum $
@9 Before dominus$
@10 et$
@11 i ut supra dictum est,$
2 Leges quae a Domino latae et mandatae sunt filiis Israelis, distinguebantur in praecepta, judicia, et statuta; praecepta dicebantur quae erant vitae, judicia quae erant status civilis, et statuta quae erant cultus. Quod judicia in specie attinet, sunt talia quae continentur in hoc capite et quoque in aliquibus sequentibus; serviverant illa pro legibus in Ecclesia ubi interna, quae sunt caeli et Ecclesiae, per externa repraesentabantur, non autem serviunt pro legibus in Ecclesia ubi interna per externa non amplius repraesentantur, ut in Ecclesia Christiana; causa est quia homini hujus Ecclesiae interna revelata sunt, et ideo per interna fit communicatio cum caelo, non autem per externa, ut prius; ea causa est quod homo Ecclesiae Christianae non teneatur observare illa quae judicia et statuta vocantur in externa forma, sed in interna; sanctitas usque illis manet, quia in se continent sancta, sicut etiam omnibus et singulis in (x)Verbo quae de sacrificiis mandata sunt; haec tametsi abrogata sunt, usque sancta (x)Verbi sunt ex Divinis quae in illis et quae {3}repraesentabant, nam cum leguntur ab homine Christiano, Divina quae in illis, et quae {4}repraesentabantur, appercipiuntur in caelis, ac implent angelos sancto, et tunc simul hominem qui legit per influxum ab angelis, et magis si ipse homo tunc simul cogitat de Divinis quae in illis; inde patet quod Verbum etiam Veteris Testamenti sanctissimum sit.
3 Quod leges a Domino latae (c)et mandatae filiis Israelis distinctae fuerint in praecepta quae vitae, in judicia quae status civilis, et in statuta quae cultus, patet apud Moschen,
Jehovah dixit ad Moschen, Abi, dic illis, Redite vobis in tentoria vestra; tu autem hic sta Mecum ut loquar ad te omnia praecepta, et statuta, et judicia, quae docebis eos, ut faciant ea Deut. v [27,] 28 [A.V. 30, 31]:
apud eundem,
Ceterum {5}haec sunt praecepta, statuta, et judicia, qua praecepit Jehovah Deus vester ad docendum vos, Deut. vi 1:
apud eundem,
Ideo custodies {6}praecepta et statuta et judicia, quae Ego praecipiens tibi hodie ad faciendum ea, Deut. vii II:
apud Davidem,
Si (x)deserent filii ejus legem Meam, et in judiciis Meis non ambulant, si statuta Mea profanant, et praecepta Mea non servant: visitabo virga praevaricationem eorum, Ps. lxxxix 31-33 [A.V. 30-32].
4 Praeterea omnes leges, quatenus Ecclesiae repraesentativae erant, in genere vocabantur judicia et statuta, ut apud Moschen,
(x)Jam ergo, Israel, audi statuta et judicia quae Ego docturus vos ut faciatis. Quae gens magna, cui statuta et judicia justa, sicut omnis lex haec quam Ego daturus coram vobis hodie? Deut. iv I, [8,] vI:
apud Ezechielem,
Hierosolyma mutavit judicia Mea in impietatem prae gentibus, et statuta Mea prae terris quae circum eam, nam judicia Mea repudiarunt, et in statutis Meis non ambularunt, v 6, 7:
apud eundem,
In statutis Meis ambulent, et judicia Mea custodiant, ad faciendum veritatem, xviii 9;
praeter pluries alibi, ut Lev. xviii 5, xix 37, xx 22, xxv 18, xxvi 15; Deut. xxvi 17, Ezech. xi 12, 20, xx 11, 13, 25, xxxvii 24.
@1 The Expositio Generalis in A of verses 1-17 is not the basis of n. 8972, 8973, 8992, 9006, 9017. This material, and still earlier forms of verses 3-5, are referred to in notes below as P2 and P1 respectively. verse 1 of P2 reads: Et haec judicia, quae pones coram illis, significat vera exteriora qualia erunt in statu civili ubi Ecclesia repraesentativa, quae fluunt ex veris internis quae sunt ordinis in coelis.$
@2 i repraesentant, hoc est,$
@3 repraesentabant altered to repraesentant$
@4 repraesentant altered to repraesentabant$
@5 hoc est Praecepta altered to hoc est Praeceptum. Heb (hammitzwah) is singular.$
@6 Praeceptum altered to Praeceptum$
@1 See p. 312, note 6. P1 here reads: 3. Si in corpore suo venerit, significat naturalem hominem in simplici vero absque bono ante statum initiationis: in corpore suo exibit significat libertatem in eo statu: si dominus mulieris ille, significat cum bono: et exibit mulier illius cum illo, significat libertatem in tali statu. [Ecclesiae externae homo is written in m.] 4. Si dominus ejus dederit ei mulierem, significat spirituale bonum vero adjunctum: et pepererit ei filios aut filias, significat et si inde vera et bona: mulier et nati hujus erit domino ejus, significat bonum inde spirituale, et quoque vera et bona ex conjugio illo derivata: et ille exibit in corpore, significat verum in statu libertatis inde … 5. Et si dicendo dixerit servus, sign … agitur de illis qui in Ecclesia spirituali qui faciunt verum fidei essentiale salutis, et non bonum charitatis, seu bonum voluntatis, quod est bonum vitae: hi sunt servi Hebraei emti a dominis ibi; domini sunt qui in affectione ver et boni sunt, qui vere spirituales homines dicendi. P2 reads: 2. Cum emeris servum Hebraeum, significat illa quae in homine naturali, quae inservitura sunt illis qui in spirituali: sex annis serviet, significat status laboris et tentationis, et inde applicationis: et in septimo exibit ad liberum gratis, significat statum conjunctionis, qui est cum ex bono ducitur. 3. Si in corpore suo venerit, significat scientifica vera quae in naturali homine ante statum initiationis: in corpore suo exibit, significat quod post conjunctionem mansurum sit in naturali: si dominus mulieris ille, significat jucundum boni adjunctum: et exibit mulier illius cum illo, significat quod etiam id permansurum in naturali. 4. Si dominus ejus dederit ei mulierem, significat si spiritualis homo adjunxerit vero scientifico jucundum boni: et pepererit ei filios aut filias, significat si ex conjugio illo derivata sint vera et bona: mulier et nati hujus erit domino ejus, significat quod illa quae a spirituali homine provenerint, illius erunt: et ille exibit in corpore, significat quod reliqua erunt hominis naturalis. 5. Et si dicendo dixerit servus, significat apperceptionem naturalis: diligo dominum meum, significat jucundum serviendi spirituali: mulierem meam, et liberos meos, significat jucundum conjunctionis cum conjunctis sibi, et inde derivatis in naturali: non exibo liber, significat quod non velit spiritualis fieri. 6. Et adducet illum dominus ejus ad deum, significat quod spirituale id manifestabit coram divino: et adducet illum ad januam, seu ad postem, significat ad locum conjunctionis spiritualis et naturalis quoad verum vel quoad bonum: et perforabit dominus ejus aurem ejus subula, significat repraesentativum servitatis: et serviet illi in perpetuum, significat in aeternum.$
@2 confirmationes IT$
2 Ut communis idea {7} habeatur, paucis dicendum est quid in specie per `servos Hebraeos’ in sensu interno intelligitur: in Ecclesia spirituali, quam filii Israelis (x)repraesentabant, sunt duplicis generis homines; sunt qui in vero fidei sunt et non in bono vitae correspondente, et sunt qui in bono charitatis et in vero fidei correspondente; qui in bono charitatis et in vero fidei correspondente, sunt qui ipsissimam Ecclesiam {8} constituunt, et sunt homines Ecclesiae internae; in Verbi sensu interno sunt hi qui vocantur `filii Israelis’; hi sunt ex se liberi, quia in bono sunt, nam qui per bonum a Domino ducuntur liberi sunt, n. 892, 905, 2870-2893; qui autem in vero fidei sunt et non in bono vitae correspondente, sunt homines Ecclesiae {9}spiritualis externae; hi sunt qui in Verbi sensu interno intelliguntur per `servos Hebraeos’; quod hi repraesententur per servos, (x)est quia illa quae externae Ecclesiae sunt non aliud sunt quam servitia respective; similiter etiam verum fidei respective ad bonum charitatis, nam verum fidei inservit ad introducendum hominem Ecclesiae in bonum charitatis.
3 Praeterea sciendum est quod qui ponit omne Ecclesiae, ita omne salutis, in vero fidei et non in bono charitatis, {11}et quoque qui solum ex oboedientia et non ex affectione quae amoris facit bonum, non regenerari possit sicut illi qui in bono charitatis sunt, hoc est, qui ex affectione amoris faciunt bonum; reformari quidem possunt, sed non regenerari; de reformatione eorum agitur in sensu interno hic {12}in legibus de servis et de ancillis {13}; arcana reformationis istius hodie non alicui nota sunt, ex causa quia ignoratur paene ubivis intra Ecclesiam quid verum fidei facit ad salutem, et quid bonum charitatis, immo ignoratur quid charitas, tum quod charitas et fides inter se conjugium facient ut aliquid Ecclesiae in homine existat, nam (x)conjugium boni et veri est ipsa Ecclesia, quia est caelum in homine, n. 2173, 2618, 2728, 2729, 2803, 3132, 3155, 4434, (x)4823, 5194, 5502, 6179.
@1 vero$
@2 e$
@3 illis$
@4 talia solum$
@5 i in$
@6 quod arcana sint$
@7 i de illis$
@8 i spiritualem$
@9 illius$
@10 intelligantur$
@11 hoc est,$
@12 ubi$
@13 i eorum$
@1 in illis$
@2 i non autem interni,$
Ego sitienti dabo ex fonte aquae vitae gratis, Apoc. xxi 6:
apud eundem,
Qui audit, dicito, Veni, et qui sitit, venito, et qui vult, sumito aquam vitae gratis, Apoc. xxii 17:
et apud Esaiam,
Omnis sitiens, ite ad aquas, et cui non argentum, ite, emite, et comedite; ite, inquam, emite sine argento et sine pretio vinum et lac, lv I;
`aquae’ pro veris ex Verbo, `vinum’ pro vero boni inde, et `lac’ pro bono veri.
@1 interno$
4 Haec sunt arcana quae in sensu interno continentur in his statutis de servis, quae nullatenus capi possunt {12}quam ab illis qui in bono charitatis sunt, non autem ab illis qui in {13}vero fidei absque illo bono; causa est quia illi qui in bono charitatis sunt in luce caeli sunt, et ex illa vident quae in luce mundi, at qui in vero fidei sunt et non in bono charitatis, in luce mundi sunt, ex qua non videri possunt quae in luce caeli sunt, nam lux caeli est supra, hoc est, intra, at lux mundi est infra {14}seu’ extra; {15}a superiore aut interiore possunt videri inferiora aut exteriora, non autem vicissim, influere enim potest caelum in mundum, non autem mundus in caelum, n. 371, 51 19, 5259, 5779, 6322.
@1 hic significatur$
@2 Ut sciatur quomodo cum hoc arcano se habet, dicetur$
@3 i et sciunt$
@4 inde$
@5 After intelliguntur$
@6 i qui$
@7 cum$
@8 docendi vivendi secundi id$
@9 non est bonum spirituale$
@10 d status post laborem i tempus postquam$
@11 hoc faciunt$
@12 nisi$
@13 Veris IT$
@14 hoc est,$
@15 i et$
@1 d status post laborem i tempus postquam then postquam i cum$
2 Ut sciatur (x)ulterius quomodo cum hoc se habet, tenendum est quod internae Ecclesiae homo ex charitate agat, ita ex affectione quae amoris erga proximum; externae autem Ecclesiae homo non ex bono charitatis agit sed ex vero fidei, ita non ex affectione quae amoris erga proximum sed ex oboedientia, quia ita mandatum; inde fluit quod internae Ecclesiae homo liber sit, at externae Ecclesiae homo respective servus, nam qui ex affectione quae amoris {3}, is ex libero agit, n. 2870- 2893; at qui ex oboedientia, is non ex libero agit, nam oboedire non est liberum; haec causa est quod qui ex bono charitatis agit sit verus Ecclesiae spiritualis homo; is ideo in Verbo per Israelem repraesentatur; at qui non ex bono charitatis sed ex vero fidei agit non sit verus Ecclesiae spiritualis homo, sed ejus servus respective; is ideo per servum, qui vocatus est servus Hebraeus quia emptus ex filiis Israelis, repraesentatus est.
@1 conjuncto IT$
@2 filiis Israelis$
@3 i agit$
@1 i nam per servitium sex annorum significatur status laboris et alicujus pugnae,$
@2 sint$
@3 After correspondente$
@4 recipi possunt$
@5 i usque$
@6 solent$
@7 i enim$
@8 i hi$
2 Quis non videre potest quod in hoc statuto sit arcanum quod non notum esse potest quam cui revelatum est? apparet enim in externa forma sicut contra justitiam Divinam quod mulier data servo remaneret domini cum ille ex servitio exiret, cum tamen mulier erit viri sui in perpetuum; talia sunt plura alia quae a Jehovah mandata sunt filiis Israelis, sicut quod illi peterent ab Aegyptiis vasa auri et argenti, ac vestes, et sic depraedarentur illos, praeter alia similia, de quibus in suis locis; sed illa, tametsi in externa forma, ut dictum, apparent contra justitiam (x)Divinam usque tamen non ita sunt, fluunt enim ex legibus ordinis Divini in caelis, quae leges sunt ipsissimae leges justitiae; sed leges illae non patent nisi evolvantur e sensu litterae per sensum internum. Lex ex qua fluit hoc statutum est quod illis qui in externis Ecclesiae sunt ab infantia, non conjungi possit bonum spirituale, sed solum adjungi quamdiu sunt in pugna, et quod post pugnam recedat; ut pateat quomodo cum hoc se habet, 3 est enim arcanum, paucis dicetur: qui ab infantia parum cogitarunt de vita aeterna, ita de salute animae suae, sed de vita mundana et de ejus prosperitate, {1}(m)et usque vixerunt vitam moralem bonam, et quoque crediderunt veris doctrinae Ecclesiae suae,(n) illi cum ad aetatem adultiorem veniunt, non possunt reformari aliter quam per adjunctionem boni spiritualis cum in pugna sunt, {2}sed bonum illud usque non retinent sed modo per illud confirmant {3}suae doctrinae vera; causa quod tales sint, est quia in vita anteacta indulserunt amoribus mundanis, qui cum irradicati sunt, non (x)sinunt ut vero conjungatur bonum spirituale, nam illi amores huic bono prorsus repugnant; sed usque potest bonum spirituale occupare cogitationem quando cessant amores illi, ut fit cum in anxietate sunt, in infortuniis, inque morbis, et similibus; tunc influit affectio benefaciendi {4} ex charitate, sed ea affectio inservit modo pro confirmandis et altius irradicandis veris doctrinae, {5}ea autem non potest conjungi vero; causa est quia affectio illa charitatis influens {6}implet modo mentis intellectuale sed non intrat in voluntarium ejus, et quod non intrat in voluntarium, hoc non appropriatur, ita non conjungitur, nam conjunctio {7}boni et veri apud hominem fit cum verum intrat voluntatem, proinde cum homo vult illud et ex velle facit illud, tunc primum verum fit bonum, seu quod idem, fides fit charitas; 4 hoc non fieri potest apud illos qui ab infantia indulserunt amoribus mundi et tamen in vero doctrinae Ecclesiae suae sunt, nam voluntarium eorum est possessum ab amoribus illis, qui amores prorsus in opposito sunt et rejiciunt bonum spirituale; admittunt id (x)solum in mentis intellectuale, hoc est, in cogitationem, quando illi amores sopiti sunt, quod {8}fit, ut dictum supra, in statu morbi, aut {9}infortunii, aut in anxietate, proinde in labore (c)ac in aliqua pugna. Hoc arcanum est quod in hoc statuto latet reconditum; et quia hoc statutum sic fuit repraesentativum legis ordinis Divini de illis qui m vero doctrinae sunt et non in bono correspondente, idcirco in Ecclesia repraesentativa conveniens justitiae Divinae fuit, etiam in forma externa.
@1 marked for insertion after animae suae$
@2 quod bonum$
@3 sua$
@4 i quasi$
@5 non autem conjungi potest$
@6 modo implet cogitationem hoc est$
@7 veri et boni$
@8 sit$
@9 in alicujus infortunio$
@1 et AIT$
@1 A first had quod bona…erunt appropriata then bona was altered to bonum but erunt appropriata remained unaltered.IT here read quod bonum… erunt appropriata but cp n. 8973.$
@2 i et$
@3 pertinebunt ad bonum spirituale a quo, et non ad verum, ita quod non erunt vero appropriata.$
@4 d terris i terra$
@5 tum quod sit cum$
@6 est$
@7 fit IT$
@8 primum$
@1 jucundo$
@1 quod eorum recordatio$
3 Sed intra Ecclesiam hodie perierat {5} cognitio de discrimine; causa est quia Ecclesia hodie praedicatur et dicitur ex fide et non ex charitate; ac pauci sciunt quid fides; credunt plerique quod fides sit scire illa quae doctrina Ecclesiae docet, et persuaderi quod ea vera sint, non autem quod sit vivere secundum illa; vitam secundum illa vocant vitam moralem, quam a doctrina Ecclesiae separant, et (x)appellant theologiam moralem; docti autem credunt quod fides sit confidentia seu fiducia quod salventur per quod Dominus passus sit pro illis, et ab inferno eos redemerit, et qui hanc confidentiam habent, dicunt salvari, ita per solam fidem; sed hi non expendunt quod non dari queat fidei confidentia quam apud illos qui vitam charitatis vivunt.
4 Hae causae sunt quod cognitio perierit de discrimine inter illos qui in veris fidei sunt et non in correspondente bono vitae, et qui in bono vitae correspondente veris fidei sunt; et quia cognitio illa perierat, non potest aliter quam ut ea quae {6} dicuntur de illis qui in veris sunt et non in bono, qui per `servos Hebraeos’ significantur, appareant ut peregrina.
@1 dicebatur$
@2 foret$
@3 i quoque$
@4 i sunt$
@5 ipsa$
@6 i hic$
2 At servire Domino faciendo secundum praecepta Ipsius, et sic oboediendo, non est servus esse sed (x)est liber esse, nam ipsissimum liberum hominis consistit in duci a Domino, n. 892, 905, 2870, 2872; inspirat enim Dominus {5}in ipsam voluntatem hominis bonum, ex quo agere, tametsi est ex Domino, usque appercipitur sicut a semet, ita ex libero; hoc liberum est omnibus qui in Domino sunt, et est conjunctum cum felicitate ineffabili.
3 Quod `Deus’ hic sit ordo Divinus, est quia in Verbo `Deus’ dicitur ubi agitur de vero, et `Jehovah’ ubi de bono, n. 2769, 2807, 2822, 3921 fin., 4402, 7010, 7268, 8867; quapropter Divinum Verum procedens a {6}Divino Bono Domini’ est in supremo sensu `Deus,’ (c)ac Divinum {7}Ipsius Bonum, a quo Divinum Verum procedit, est `Jehovah’; causa est quia Divinum Bonum est ipsum Esse, et Divinum Verum est Existere inde, nam quod procedit, hoc existit inde; similiter se habet cum {8}bono et vero in caelo, seu apud angelos, et similiter in Ecclesia apud {9}homines; bonum ibi est ipsum esse, et verum est existere inde, seu quod idem, amor in Dominum et {10}amor erga proximum est ipsum esse caeli et Ecclesiae, at fides est existere inde; {11}ex his liquet unde est quod `Deus’ {12}etiam sit Divinus ordo, est {13}enim Divinum Verum procedens a Domino {14}quod facit ordinem in caelo, adeo ut {15}Illud sit ipse ordo; quod Divinum Verum sit ordo, videatur n. 1728, 1919, 7995, 8700; quapropter cum homo aut angelus recipit Divinum Verum a Domino in bono, est apud {16}illum ordo qui est in caelis, proinde est {17}Domini, caelum seu regnum, in particulari, et in tantum in quantum ex veris in bono {18}est, et postmodum in quantum in veris ex bono; et quod arcanum est, ipsi angeli apparent in forma humana in {19}caelis prorsus secundum vera quae apud illos in bono, pulchritudine et splendore secundum quale boni ex veris; homines Ecclesiae similiter quoad animam in caelo; {20}ipsum Divinum Verum procedens a Domino inducit hoc, ut constare potest ex illis quae de caelo ut Maximo Homine, et de ejus correspondentia cum singulis in homine, ad finem plurium capitum ostensa sunt; hoc arcanum est 4 quod intelligitur per haec verba apud Johannem in Apocalypsi,
Mensus est murum sanctae Hierosolymae centum quadraginta quattuor cubitorum, quae est mensura hominis, hoc est, angeli, xxi 17;
quis {21}umquam ea verba intellecturus est, qui non scit quid significat sancta Hierosolyma, quid murus ejus, quid mensura, quid numerus 144, et sic quid `homo, hoc est, angelus’? per `novam’ ac `sanctam Hierosolymam’ significatur Nova Domini Ecclesia, quae Christianae quae hodie est successura est, n.(x)21 17, per `murum’ significantur vera fidei quae illam Ecclesiam defendent, n. 6419, per `metiri’ (e)et `mensuram’ significatur status quoad verum, n. 3104, per numerum 144 `significatur simile quod per 12, nam 144 est numerus compositus ex 12 multiplicatis in 12; quod per illos numeros significentur omnia vera in complexu, videatur n. 7973; inde {22}liquet quid per `mensuram hominis, hoc est, angeli’ significatur, quod nempe ipsum verum procedens a Domino in sua forma {23}quae est homo angelus in caelo, ut supra dictum {24}; inde {25}patet arcanum quod ea verba involvunt, quod {26}scilicet per ea describantur vera illius Ecclesiae quae successura 5 est Christianae quae hodie est {27}; quod sint vera ex bono, describitur in versu proxime sequente ibi, his verbis,
Erat structura muri ejus jaspis, at urbs aurum purum similis vitro puro, vers. 18;
per `jaspidem’ significatur verum quale illius Ecclesiae futurum est, nam per `lapides’ in genere significantur vera, n. 1298, 3720, 6426, et per `lapides pretiosos’ vera quae a Domino, n. 643; per `aurum’ significatur bonum amoris et sapientiae, n. 113, 1551, 1552, 5658. Quis usquam divinaturus est quod talia involvantur illis verbis? et quis non ex his videre potest quod innumerabilia arcana lateant in Verbo, quae nusquam alicui apparent nisi per sensum internum, et quod per eum, ut per clavem, aperiantur vera Divina qualia sunt in caelo, proinde caelum et Ipse Dominus {28} Qui est omne in omnibus Verbi in sensu ejus intimo?
@1 intret$
@2 nam quicquid altered to quicquid enim$
@3 nam$
@4 alio ex quo recipit, et cui obedit,(m)intellectus enim hominis servit voluntatem(6).$
@5 ipsi voluntati$
@6 Domino$
@7 Bonum Domini Ipsius$
@8 vero et bono$
@9 hominem$
@10 charitatis$
@11 ex eo est, quod angeli in Verbo dicuntur dii, nam angeli in coelo sunt receptiones veri procedentis a Domino, ita vera in forma humana, quod angeli dicantur dii veris, quae recipiunt, videatur n. 4295, 4402, 7268, 7873, 8301:$
@12 quoque$
@13 quia$
@14 faciat$
@15 sit Ipse$
@16 illos$
@17 coelum, seu regnum Domini$
@18 sunt$
@19 coelo$
@20 i enim$
@21 usquam$
@22 d patet i constat$
@23 sit homo angelus$
@24 i est$
@25 d patet i and d constat i patet$
@26 nempe sint$
@27 i, quae describuntur$
@28 i ibi$
Abi, popule mi, intra in cubicula tua, et claude januam tuam post te; occulta te sicut parum momenti, usque dum transeat ira,xxvi 20;
`claudere januam post se, usque dum transeat ira’ pro non communicatione cum malis, quae sunt `ira,’ n. 3614, 5034, 5798, 6358, 6359, 6997, 8284, 8483: apud Malachiam,
Num recipiet a vobis facies? dixit Jehovah Zebaoth, Quis etiam inter vos claudat potius januas? nec lucem accendatis super altari Meo frustra, i [8,] 9, 10;
`claudere januas’ pro non communicare cum rebus sanctis {13}seu Divinis: apud Sachariam,
Aperi, Libane, januas tuas, ut comedat ignis cedros tuas, xi I; `aperire januas’ pro dare aditum seu communicationem:
apud Davidem, 5
Praecepit aetheribus desuper, januas caelorum patefecit, Ps. lxxviii 23;
`patefacere januas caelorum’ pro communicationem dare cum veris et bonis quae a Domino in caelis: apud eundem,
Elegi ad januam stare in domo Dei mei quam habitare in tentoriis impietatis, Ps. lxxxiv II [A.V. 10];
`ad januam stare’ pro communicare foris cum bono, quod est `domus Dei,’ n. 3720: apud eundem,
Attolite, portae, capita vestra, extollimini, ostia mundi, ut ingrediatur Rex gloriae, Ps. xxiv 7, 9;
`extolli ostia mundi’ pro aperire et elevare corda ad Dominum, Qui est `Rex gloriae,’ et sic dare communicationem, hoc est, ut influat cum bono charitatis et vero fidei; Dominus `Rex gloriae’ vocatur ex vero quod ex bono: apud Esaiam, 6
Dixit Jehovah uncto suo {14}Chorescho, cujus apprehendi dextram, ad subjiciendum coram eo gentes, ut lumbos regum solvam, ad aperiendum coram illo januas, et portae non claudantur, Ego ante te ibo, et tortuosa (x)rectificabo, et dabo tibi thesauros tenebrarum et occultas opes latebrarum, ut cognoscas quod Ego Jehovah, Qui vocaverim te nomine tuo, Deus Israelis, xlv 1-3; hic de Domino quoad Humanum, qui in sensu repraesentativo est `Choreschus’; `aperire coram illo januas’ {15}est dare aditum ad ipsum Divinum, inde est quod etiam quoad Humanum dicatur Deus, hic `Deus Israelis’: apud Johannem, 7
Ecce dedi coram te januam apertam quam nemo potest claudere, quia exiguam habes potentiam, et servasti verbum Meum, nec abnegasti nomen Meum, Apoc. iii 8;
`dare januam apertam’ pro communicationem cum caelo: apud eundem,
Post haec vidi, et ecce janua aperta in caelo; audivi, Ascende huc ut ostendam tibi quae oportet fieri posthac, Apoc. iv I;
`janua’ manifeste ibi pro communicatione, quia agitur de revelatione quam accepturus e caelo; inde quoque patet quod communicatio repraesentetur ibi per `januam {16},` ut supra dictum: apud eundem,
Ecce constiti ad januam et pulso; si quis audiverit vocem Meam et aperuerit januam, ingrediar ad illum et cenabo cum illo, atque ille Mecum, Apoc. iii 20;
{17}hic etiam `janua’ manifeste pro aditu et communicatione cum caelo, 8 ubi Dominus, ac ita cum Domino: similiter apud Matthaeum,
Venit sponsus, et virgines ingressae sunt ad nuptias, et janua clausa est; tandem venerunt reliquae virgines, dicentes, Domine, Domine, aperi nobis; Ille vero respondens dixit, Amen dico vobis, Non novi vos, xxv 10-12;
quid haec in sensu interno significant, videatur n. 4635-4638, quod nempe `virgines’ sint qui intra Ecclesiam sunt, `habere oleum in lampadibus’ est bonum charitatis in veris fidei, et `non habere oleum in lampadibus’ est habere vera fidei et non in illis bonum charitatis; pro his `janua clausa’ dicitur quia non communicant cum caelo, {18}hoc est, per caelum cum Domino; communicatio cum caelo, et per caelum, fit per bonum charitatis et amoris, non autem per vera quae fidei vocantur, absque bono `in illis’; quapropter hi vocantur `virgines
9 stultae,’ illi autem `virgines prudentes’: apud Lucam,
Multi quaerent intrare, sed non poterunt; ex quo (x)surrexerit paterfamilias et occluserit januam; tunc incipietis foris stare et pulsare januam, dicentes, Domine, Domine, aperi nobis; sed respondens dicet vobis, Non novi vos unde sitis; tunc incipietis dicere, Edimus coram Te et bibimus, et in plateis nostris docuisti; sed dicet vobis, Non novi vos unde sitis; discedite a Me, omnes operarii iniquitatis, xiii [24,] 25-27;
hic quoque manifeste `janua’ pro aditu et communicatione, ut supra; quod illi quibus occlusa est janua, et qui pulsant illam et non intromittuntur, sint qui in veris fidei sunt ex Verbo et non in bono charitatis, significatur per `edere coram Domino ac bibere, et audire Dominum in plateis docentem,’ et tamen non vivere vitam fidei; nam qui hanc 10 non vivunt sunt `operarii iniquitatis’: apud Johannem,
Amen, amen, dico vobis, Qui non est ingrediens per januam in caulam ovium sed ascendit aliunde, is est fur et latro; qui vero ingrediens est per januam, pastor est ovium: Ego sum janua; per Me si quis introiverit, salvabitur, x 1, 2, 9;
`ingredi per januam’ est per verum quod fidei ad bonum charitatis et amoris, ita ad Dominum, nam Dominus est ipsum Bonum, {20}etiam est Verum quod introducit, ita quoque janua, nam fides est ab Ipso.
11 Quod per `januam’ significetur communicatio, apparet sicut locutio metaphorica seu comparatio, sed in Verbo non sunt locutiones metaphoricae seu comparationes, sed sunt reales correspondentiae; etiam comparationes ibi fiunt per talia quae correspondent, ut constare potest ex illis quae {21} de janua dicta sunt, quod nempe januae apud angelos et spiritus in caelo actualiter appareant, {22}et earum aperitio {23} et occlusio, secundum communicationes; ita quoque in reliquis.
@1 hic $
@2 conjungit unum conclave alteri$
@3 aliquod$
@4 perforabit ibi dominus ejus aurem$
@5 after divinum$
@6 communicatio haec et conjunctio sistebant repraesentata per hoc rituale cum servo$
@7 manendi in eo statu$
@8 pro illis$
@9 at sensus $
@10 i illis$
@11 reliqua per conclavia, atria, porticus, et decoramenta varia$
@12 visus eorum spiritus apertus in coelum fuit$
@13 ac$
@14 see note, Volume III, p.88$
@15 pro$
@16 i in coelo$
@17 ibi$
@18 communicatio enim cum coelo, hoc est, per coelum cum Domino$
@19 illo$
@20 et est quoque $
@21 i supra$
@22 tum$
@23 i ut$
2 Quomodo cum his se habet, ex praecedentibus potest constare, quod nempe illi qui in solis veris sunt et non in bono correspondente, hoc est, qui in fide et non in charitate, non liberi sint sed servi; nam qui ex bono seu charitate agunt liberi sunt, ex se enim agunt, quia ex bono seu charitate agere est ex corde, hoc est, ex voluntate, ita ex suo, nam id hominis est quod est voluntatis ejus, et quod ex voluntate fit, hoc dicitur exire ex corde; at qui solum in veris fidei sunt et non in bono charitatis, respective servi sunt, nam non agunt ex se, quia non bonum habent in se ex quo {2}agunt, sed extra se, et agunt quoties ejus recordantur; hi qui tales sunt usque ad finem vitae, post mortem permanent in eo statu, nec possunt perduci ad statum ut ex affectione {3}charitatis, ita ut ex bono agant, sed ex oboedientia. Hi in Maximo Homine, qui est caelum, constituunt illa quae interioribus serviunt, {4} sicut membranas et cutes, n. 8977, 8980.
3 Ex his constare potest quomodo se res habet cum sola fide, ita cum illis qui ex doctrina fidem ponunt primo loco et bonum charitatis secundo, immo ultimo; qui actualiter, hoc est, in ipsa vita, ita ponunt, illi sunt servi Hebraei in sensu repraesentativo, at qui charitatem primo loco ponunt, nempe actualiter, hoc est, in ipsa vita, illi sunt liberi seu filii Israelis in sensu repraesentativo; ex his etiam concludi potest quomodo se res habet cum illis qui omne salutis ponunt in veris fidei et nihil in bono charitatis, nempe actualiter {5}seu in ipsa vita, quod {6}non possint intrare in caelum, nam bonum in caelo regnat et non verum absque bono; nec verum est verum aut fides fides quam apud illos qui in bono sunt.
4 Quod perforatio auris subula ad januam a domino suo sit repraesentativum oboedientiae, patet etiam ex eo {7}quod affigere aurem januae sit facere ut attentionem habeat ad illa quae dominus ejus, qui in conclavi, imperat, ita jugiter audire, proinde oboedire, hic in sensu spirituali quae bonum vult et mandant, nam per dominum servi {8}repraesentatur bonum spirituale, n. 8981, 8986; quia `auris’ auditionem quae oboedientiae significat, inde ex origine e spirituali mundo influxit in loquelam humanam, vellicare aurem pro facere ut attendat ac ut recordetur, pariter alicui audire et auscultare pro oboedire, nam interior sensus perplurium vocum ex correspondentiis e spirituali mundo effluxit; similiter ac quod dicatur lux spiritualis et visus inde, quod sint quae fidei, ut et ignis spiritualis et (t)vita inde quod sint quae amoris.
5 Quod perforatio auris fieret per subulam, erat quia per `subulam’ simile significatur quod per paxillum vel clavum, nempe affixio seu adjunctio, et in sensu spirituali addicatio ad aliquid; at subula erat instrumentum ministerii, ideo inserviens repraesentandae addicationi ad perpetuam oboedientiam apud servum. Quod `paxilli’ seu `clavi’ affixionem seu adjunctionem {9}significent’, constat ex locis ubi nominantur, ut apud Esaiam xxii 23, xxxiii 20, xli 7, liv 2; Jer. x 4; Exod.xxvii 19, (x)xxxviii 31 ;Num. (x)iii 37, iv 32.
@1 aut$
@2 agant IT$
@3 hoc est,$
@4 i seu quae se ab internis patiuntur agi,$
@5 hoc est$
@6 i nempe$
@7 quod tale non possit non significare attentionem ad illa quae dominus ejus,qui in conclavi, imperat, nam tenere aurem affixam januae, est jugiter audire proinde obedire quae dominus ejus mandat, ita quae bonum,$
@8 intelligitur$
@9 significaverint$
@1 in obedientia boni sunt$
@2 in affectione ejus$
@3 After vitae suae$
@4 i in mundo$
@5 bonum$
@6 qui imbuerant ex vita non ex charitate agere bonum, sed solum ex obedientia fidei$
@1 See p. 312, note 6. P here reads: 7. Et cum vendiderit vir filiam suam ad ancillam, significat bonum ex vero in naturali, quod serviturum spirituali: non exibit secundum exire servorum, significat quod ejus cum vero non erit sicut veri cum bono. 8. Si mala in oculis domini sui, significat si non convenit spirituali:, ut non possit conjungi: et redimatur, significat restitutionem vero a quo: populo alienigenae non potestatem habebit vendendi eam, significat non addicationem ad vera extra Ecclesiam:perfide agendo illum in eam, significat quod hoc contra Divinum ordinem. 9. Et si filio suo desponsaverit eam,significat initionem et conjunctionem cum vero ex spirituali: secundum judicium filiarum faciet ei, significat quod tunc agnoscendum a spirituali ut bonum ex se. 10. Si alteram acceperit sibi, significat conjunctionem veri etiam cum bono collaterali; victum ejus, tegumentum ejus, et debitum conjugiale ejus, non diminuet, significat quod non abstrahenda a bono illo quae inservitura vitae ejus conservationi. 11. Et si tria haec non fecerit ei, significat si abstrahuntur: et exibit gratis nullo argento, significat conjunctionem cum bono et non cum vero.$
2 Per jucundum naturale intelligitur jucundum profluens ex amore sui et amore mundi; qui in affectione veri inde sunt, sunt qui doctrinalia Ecclesiae, quae vera fidei vocantur, discunt vel propter lucrum vel propter honores, et non propter vitam; tales affectiones veri, (x)quia profluunt non ex bono spirituali sed ex jucundo naturali, repraesentantur {4}per filiam viri Israelitici venditam in ancillam seu servam , nam omne id quod trahit originem ex amore sui aut amore mundi, non (t)liberum est sed {5}servum; quid liberum et quid servum, videatur n. 892, 905, 1947, 2870-2893, 6205. Quomodo se habet cum affectionibus veri {6}ex illis amoribus oriundis, in sensu interno describitur in {7}nunc sequentibus.
3 Tenendum quod affectio veri genuina sit velle et desiderare scire ipsissima vera fidei propter usum bonum ut finem, et propter vitam, at affectio veri non genuina est velle et desiderare {8} vera propter semet, ita {9}ad captandos honores (e)ac {9} ad aucupanda lucra; qui {10}in affectione veri ex (x)hac origine sunt{11} non curant num vera genuina sint quae sciunt, modo sint talia quae pro veris possunt venditari, quapropter illi haerent solum in confirmandis doctrinalibus Ecclesiae suae in qua nati sunt, sive haec vera sint sive non vera; sunt quoque in tenebris quoad ipsa vera, fines enim mundani qui sunt lucra, et fines corporei qui sunt honores, prorsus occaecant; at qui in affectione 4 veri genuina sunt, hoc est, qui desiderant scire vera propter usum bonum et propter vitam, illi quoque manent in doctrinalibus Ecclesiae{12} usque dum perveniunt ad aetatem cum ex se cogitare incipiunt, tunc scrutantur scripturas, et supplicant ad Dominum de illustratione, et cum illustrantur, gaudent ex corde; sciunt enim quod si nati fuissent ubi alia Ecclesiae doctrina, immo ubi maxima haeresis, quid absque scrutatione scripturae ex affectione veri genuina, mansissent in ea; pro exemplo, si nati {13}fuerint Judaei, vel si Sociniani {14}. Inde patet quinam et quales sunt qui in affectione veri genuina sunt, et qui et quales qui in affectione veri non genuina; illi qui in affectione veri genuina sunt, in sensu repraesentativo sunt filiae virorum ex Israelitis, at qui in affectione veri non genuina sunt, in sensu repraesentativo sunt ancillae ex filiabus Israelis; de his nunc agitur.
@1 per virum enim significatur verum, n. 3134; (m)ut quoque per Israelitam, qui hic per virum intelligitur, n. 5414, 5879, 5951, 7956, 8234,(n) et per filiam affectio inde, n. 2362, 3963$
@2 factam$
@3 naturalis IT$
@4 per filias viri Israelitici venditas in ancillas$
@5 i est$
@6 inde$
@7 his quae nunc sequuntur$
@8 i scire$
@9 propter$
@10 in hac affectione sunt$
@11 i hi$
@12 suae, sed usque$
@13 sint$
@14 i et sic porro$
2 Quomodo cum his se habet, paucis dicetur: sunt qui in vero {1} et non in ejus affectione, et sunt qui in affectione sunt; illi repraesentati sunt per servos ex filiis Israelis, hi autem per ancillas etiam ex filiis Israelis; sed per ancillas non repraesentati sunt illi qui in genuina veri affectione sed qui in non genuina sunt, ut videri potest ex illis 3 quae mox supra n. (x)8993 ostensa sunt; discrimen inter illos qui in vero absque affectione sunt, qui per servos repraesentati sunt, et qui in affectione veri, qui per ancillas, est qualis {2} inter scire verum et velle verum; scire verum pertinet solum ad partem intellectualem, at velle verum ad partem voluntariam, quapropter (x)discrimen est quale inter scientiam et affectionem; qui in scientia veri (e)et boni sunt, ac in sensu repraesentativo {3}sunt servi aut viri, illi non afficiuntur vero {4}et bono, sed modo afficiuntur scientia eorum, {5}proinde delectantur veris propter scientiam; at qui in affectione veri et boni sunt, ac in sensu repraesentativo sunt ancillae seu feminae, illi non afficiuntur scientia, sed ipsis veris et bonis cum audiunt et percipiunt illa apud alios; talis affectio communis est apud feminas bonas, sed 4 affectio scientiarum veri communis est apud viros; inde est quod qui in perceptione spirituali sunt, feminas quae afficiuntur veris, amant, at feminas quae in scientiis sunt non amant; secundum ordinem enim Divinum est ut viri sint in scientiis et feminae solum in affectionibus, et sic quod non ament se ex scientiis sed viros, unde conjugiale; inde quoque est quod {6} a veteribus dictum sit quod feminae tacebunt in Ecclesia; {7} quia ita est, ideo {8} scientiae et cognitiones repraesentantur per viros, at affectiones per feminas; hic affectiones veri quae scaturiunt ex jucundis amorum naturalium per ancillas; quae quia prorsus alia natura sunt quam qui afficiuntur scientiis, idcirco prorsus aliter se habet cum ancillis quam cum servis; hoc nunc est quod significatur per quod `ancilla non exibit secundum exire servorum.’ {9}Sed sciendum quod ita se res habeat cum illis qui ex spirituali regno Domini sunt, vicissim autem cum illis qui ex caelesti {10} regno; in hoc sunt mariti in affectione, at uxores in cognitionibus boni et veri, inde apud hos conjugiale.
@1 sunt$
@2 i est$
@3 After viri$
@4 aut$
@5 et sic$
@6 i etiam$
@7 i et$
@8 i in Verbo$
@9 sed ita se res habet$
@10 i Domini$
[2] Quomodo cum his se habet, dicendum est: quod `ancilla’ sit affectio veri ex jucundis amoris sui aut amoris mundi, supra n. 8993, 8994, dictum est; et quod ea affectio conjungi possit vero spirituali, constare potest ex eo quod affectio veri spiritualis sit affectio interna, seu {4} in interiore homine, at affectio veri ex jucundo naturali sit in externo homine; affectio interna quae est spiritualis hominis, conjungitur jugiter cum affectione externa quae est naturalis hominis, sed usque ita (x) ut affectio veri interna sit dominans et affectio externa sit serviens, nam secundum ordinem Divinum est ut spiritualis homo dominetur super naturalem, {5} n. 8961, 8967; et cum spiritualis homo dominatur, tunc spectat homo sursum; hoc repraesentatur per habere caput in caelo; at cum naturalis homo dominatur, tunc spectat homo deorsum, {6}quod (x)repraesentatur per habere caput in inferno; [3] ut luculentius hoc pateat, ulterius {7}dicendum est: plerique homines per vera quae discunt et bona quae agunt, etiam cogitant de lucro inde in patria, aut de honore; sed si haec pro fine habentur, tunc naturalis homo dominatur et spiritualis servit; si autem non pro fine habentur sed solum pro mediis ad finem, tunc spiritualis homo dominatur et naturalis servit, prorsus secundum illa quae n. 7819, 7820, dicta sunt, nam cum spectatur lucrum aut honor ut medium ad finem et non ut finis, tunc non spectatur lucrum seu honor sed finis, qui est usus; sicut qui divitias cupit et sibi comparat propter {8}usum quem super omnia amat, tunc non delectatur divitiis propter divitias, sed propter usus; ipsi usus etiam faciunt vitam spiritualem apud homines, et divitiae solum serviunt pro mediis, {9} videatur n. 6933-6938. (m)Inde videri potest qualis naturalis homo erit ut conjungi possit {10} spirituali, ut nempe lucra et honores, ita (x)divitias et dignitates, (x)spectet pro mediis et non pro fine; quod enim apud hominem spectatur pro fine, hoc ipsissimam ejus vitam facit, nam {11}id super omnia amat, nam quod amatur, {11}id pro fine {12}spectatur.(n)
[4] Qui non scit quod finis, seu quod idem, amor, faciat vitam hominis spiritualem, proinde quod homo sit ubi ejus amor, in caelo si amor caelestis, in inferno si amor infernalis, non comprehendere potest quomodo cum his se habet; autumare potest quod jucundum naturalium amorum, qui sunt amor sui et {13} mundi, non possint concordare cum vero et bono spirituali, non enim scit quod homo cum regeneratur, prorsus invertendus sit, et quod cum inversus est, sit capite in caelo, sed antequam inversus est, fuerit capite in inferno; capite in inferno fuit cum jucunda amoris sui {14}aut mundi pro fine habuit, at capite in caelo est cum illa jucunda pro mediis ad finem sunt, nam finis, qui est amor, {15}unice vivit apud hominem; media ad finem autem a se non vivunt sed vitam accipiunt a fine, {16}inde media a fine ultimo vocantur fines medii, qui quantum spectant {17}finem (x)ultimum, qui est principalis, tantum vivunt; inde est, cum homo regeneratus est, proinde cum pro fine habet amare proximum et amare Dominum, {18}quod tunc pro mediis (x)habeat amare se et mundum; cum homo talis est, {19} cum spectat ad Dominum, se pro nihilo habet, et quoque mundum, et si semet spectat pro aliquo, est ut servire possit Domino; prius autem {20}fuerat is in contrarium; cum spectavit ad se, Dominum pro nihilo habuit, et si pro aliquo, fuit ut inde ei lucrum et honor.(s)
[5] Ex his constare potest quale arcanum latet in his quae de ancillis ex filiabus Israelis statuta {21}sunt, quod nempe licet servae essent, usque si bonae, desponsatae fuerint domino a quo emptae {21}sunt, vel ejus filio; at si malae, quod non desponsatae sed vel (x)redemptae vel venditae, secundum ea quae in his versibus continentur; {22}desponsare etiam ancillas, aut illas pro concubinis habere, in Ecclesia repraesentativa, praesertim Judaica et Israelitica, permissum fuit ob causam quia uxor repraesentabat affectionem veri spiritualis, at ancilla affectionem veri naturalis; ita illa internum Ecclesiae apud hominem, haec autem externum; hoc repraesentatum fuit per Hagarem quae desponsata Abrahamo, tum per binas ancillas quae desponsatae Jacobo.
[6] Ex his nunc patet quid per `ancillam, si mala, ut non desponsari possit,’ in sensu repraesentativo interno intelligitur, quod nempe si affectio ex jucundo naturali, quae est `ancilla,’ non concordet cum spirituali, quod fit imprimis per id quod dominari vellet, et quod eo animo et corde esset, ut non flecti posset ad amandum Dominum. Praeterea etiam concordantia aut discordantia affectionis ex jucundo naturali cum spirituali se habet secundum utriusque quale; {23}sed ea in suos numeros {24}dispescere, foret prolixum nimis. Quod `ancilla’ etiam sit medium affirmativum inserviens conjunctioni externi et interni hominis, videatur n. 3913, 3917, 3931.
@1 2829, 5129, 4082, 4339 I, 2829, 3529, 4083, 4339 T$
@2 i supra$
@3 i, 8986$
@4 i affectio$
@5 i videatur$
@6 et hoc$
@7 explicandum$
@8 usus quos$
@9 i quomodo cum his ulterius se habet,$
@10 i cum$
@11 hoc$
@12 habetur$
@13 i amor$
@14 et$
@15 est unice qui$
@16 sunt enim$
@17 ipsum finem principalem$
@18 et$
@19 i tunc$
@20 fuerit contrarium$
@21 sint$
@22 talia etiam repraesentata sunt per ancillam Hagarem, quae desponsata Abrahamo, tum per binas ancillas quae desponsatae Jacobo, hoc in Ecclesia repraesentativa, praesertim Judaica et Israelitica, permissum fuit, ob causam, quia uxor repraesentabat affectionem veri spiritualis, at ancilla affectionem veri naturalis, ita illa internum Ecclesiae apud hominem, haec autem externum. Ex his nunc patet, quid per ancillam si mala, ut non desponsari possit, in sensu repraesentativo spirituali intelligitur, quod nempe si affectio ex jucundo naturali, quae est ancilla, non concordet cum spirituali, nempe per id, quod dominari velit, nam tunc inferre conatur talia quae destruunt spirituale, n. 7491, 7492$
@23 quae$
@24 referre$
[2] Hoc patet adhuc evidentius ab origine amoris conjugialis, quod sit ex conjugio boni et veri, n. 2727-2759; amor conjugialis cum inde descendit, est ipsum caelum in homine; hoc destruitur cum duo conjuges sunt dissimili corde ex dissimili fide. Inde nunc est quod ancilla ex filiabus Israelis, hoc est, ex illis qui ab Ecclesia, non vendenda esset populo alienigenae, hoc est, illis qui extra Ecclesiam sunt, nam hi dein desponsarent illam, hoc est, ei conjungerentur, et sic profanarent illa quae Ecclesiae sunt, quapropter {4}dicitur quod id sit `perfide agere.”
@1 bona et inde vera sua$
@2 d inter illos qui i si alter sit$
@3 ,et altera$
@4 de eo dicitur id perfide agere.$
8999. `Perfide agendo illo in eam’: quod significet id contra leges ordinis Divini, constat ex significatione `perfide agere’ quod sit contra verum Divinum, seu quod idem est, contra leges ordinis Divini; quod id per `agere perfide’ significetur, patet ex illis quae nunc supra n. 8998 allata sunt. Leges ordinis Divini sunt vera in caelo, nam `Divinus ordo’ est ex Divino Vero quod procedit a Domino, n. 8700, 8988. `Perfide agere’ est sollemnis formula in Verbo, significans in sensu interno agere contra verum et bonum in caelo, seu quod idem, contra ordinem Divinum, ut Esai. (x)xxi 2, xxxiii 1, xlviii 8; Jer. iii 20, (x)v 11, xii 1, 6; Hos. v 7, vi 7; Mal. ii 10, 11, 14, 15; Ps. lxxviii 57; Ps. cxix 158.
@1 verum spirituale$
@1 i de qua$
@2 quod affectio haec fiat sicut genuina cum conjuncta est vero spirituali, quod per dominum et per filium significatur, est, quia tunc subordinata est vero spirituali, et cum naturale subordinatum est vero spirituali, tunc non amplius est sui juris sed veri spiritualis sub quo subordinatum$
[2] Quid affectio ex alia stirpe, sciri potest ex eo quod omnis affectio quae amoris, {4}latissimae extensionis sit, et tam latae ut excedat omnem intellectum humanum; intellectus humanus ne quidem eo usque vadit, ut varietatum ejus genera sciat, minus species quae generum, et adhuc minus particularia et particularium singularia; quicquid enim in homine {5}est, imprimis {6}quod est affectionis seu amoris, infinita varietate est, quod manifeste constare potest ex eo quod affectio boni et veri, quae est amoris in Dominum et amoris erga proximum, constituat universum caelum, et quod usque omnes qui in {7}caelis sunt, ubi myriades, quoad bonum inter se differunt, ac (t)different si vel multiplicarentur in innumerabiles myriades myriadum; non enim in universo dari potest unum quod prorsus simile est cum altero ac distincte subsistit; varium erit, hoc est, differens ab altero, ut aliquid sit per se, videatur n. 684, 690, 3241, 3744, 3745, 3986, 4005, 4149, 5598, 7236, 7833, 7836, 8003. Ex his aliquatenus potest sciri quid intelligitur per affectionem ex alia stirpe, quod nempe affectio quae differt ab altera sed quae usque conjungi potest eidem vero spirituali; affectiones tales, quae repraesentantur per ancillas desponsatas uni viro, sunt unius generis, sed intercedit differentia in specie, quae differentia specifica dicitur; illustrari haec possent per varia exempla, sed notio communis ex nunc dictis praestat.
[3] Ut conjunctiones {8}et subordinationes talium affectionum sub uno vero spirituali repraesentarentur, permissum fuit genti Israeliticae et Judaicae plures concubinas habere, sicut Abrahamo, Gen. xxv 6, tum Davidi, Solomoni, ac aliis, nam quicquid permissum isti genti fuit, repraesentationis causa fuit, scilicet ut per externa repraesentarent interna Ecclesiae, n. 3246; at cum interna Ecclesiae aperta sunt a Domino, tunc {9}cessaverunt repraesentationes internorum per externa, {10}quia tunc interna erant quae homo Ecclesiae imbueret, et per quae coleret Dominum, quae sunt illa quae fidei et amoris sunt; quapropter tunc non amplius permissum (x)fuit plures uxores habere nec concubinas ad uxores; {11} videatur n. 865, 2727-2759, 3246, 4837.
@1 i nempe in mulierem,$
@2 nam per conjugium fit conjunctio unius vitae cum alterius, secundum ordinem Divinum, vitae ex vero fidei cum vita ex bono fidei$
@3 enim$
@4 nam latae extensionis sit$
@5 existit$
@6 affectio quae$
@7 coelo$
@8 talium affectionum naturalium et subordinationes$
@9 non opus fuit amplius repraesentari interna$
@10 sed$
@11 i quia secundum Divinum ordinem est, ut implantetur verum bono, et inde fiat unum bonum, et sic conjunctio vitae, ita conjugium quale boni et veri in coelo,$
[2] Cum his ita se habet: affectio naturalis conjuncta vero spirituali, quae significatur per `ancillam desponsatam filio,’ requirit jugiter sustentationem vitae a vero spirituali cum quo conjuncta est; affectio enim, absque sustentatione inde, perit; se habet cum affectione hominis sicut cum ipso homine, {2}quod nisi is sustentetur victu, {3}moriatur; homo etiam quoad interiora sua non est nisi quam affectio, {4}homo bonus est affectio boni et inde veri, {4}at malus est affectio mali et inde falsi; hoc imprimis constat ex homine cum fit spiritus, sphaera vitae quae tunc exundat ex illo est vel {5}affectionis boni vel {5}affectionis mali; nutricio seu sustentatio illius tunc non est ex cibo et potu naturali sed ex spirituali, qui est falsum ex malo {6}spiritui malo, ac verum ex bono {10}spiritui bono; nutriciones mentium humanarum cum vivunt in corpore in mundo, nec aliae sunt; inde est quod omnia quae victus sunt, sicut panis, caro, vinum, aqua, et plura alia, in sensu spirituali in Verbo significent talia quae nutricionis spiritualis sunt.
[3] (s)Ex his etiam patet quid intelligitur per Domini verba apud Matthaeum,
Non ex pane solo vivit homo, sed ex omni verbo quod egreditur ex ore Dei, iv 4:
tum quid per Ipsius verba apud Lucam,
Comedetis et bibetis super mensa Mea in regno Meo, xxii 30:
et apud Matthaeum,
Dico vobis quod non bibiturus sim a nunc ex hoc genimine vitis usque ad diem illum quando id bibero vobiscum novum in regno Patris Mei, xxvi 29;
haec dicens postquam instituit Sanctam Cenam, in qua panis et vinum sunt illa quae sunt amoris et fidei, similiter {8}etiam caro et sanguis; inde sciri (t)evidenter potest quid intelligitur per carnem et per sanguinem Domini apud Johannem vi 49-58, et per haec ibi,
Caro Mea est vere cibus, et sanguis Meus est vere potus, vers. 55;
quod `caro’ in Verbo sit bonum amoris, videatur n. 3813, 7850, et `sanguis’ bonum fidei, n. 4735, (x)6978, 7317, 7326, 7846, (a)7850, 7877; similiter `panis’ et `vinum,’ n. 2165, 2177, 3464, 3478, 3735, 3813, 4211, 4217, 4735, 4976, 5915, 6118, 6377.(s)
@1 nam haec sustentant vitam externam hominis$
@2 quod altered to qui$
@3 moriatur altered to moritur$
@4 si$
@5 tuo$
@6 si malus$
@7 si bonus$
@8 ac$
9005. `Exibit gratis nullo argento’: quod significet abalienationem inde absque vero ei conjuncto, constat ex significatione `exire,’ hic (c)ex servitio et a copulatione, quod sit derelictio domini viri sui, ita abalienatio, et ex significatione `gratis nullo argento’ quod sit absque vero ei conjuncto; quod `argentum’ sit verum, videatur n. 1551, 2954, 5658, 6112, 6914, 6917, (x)8932. Quomodo cum hoc se habet, constat ex illis quae mox supra n. 9003 ostensa sunt, quod nempe affectio naturalis conjuncta vero spirituali, quae per `ancillam desponsatam filio’ significatur, nequaquam subsistere possit absque sustentatione a spirituali, quapropter si non sustentatur, solvitur conjunctio, proinde abalienatur; quod hoc fiat absque vero inde ei conjuncto, est quia illa tunc associatur alteri, quod (t)non fieri potest cum vita ex vero aliunde; tale significatur per {1}illa verba, quia cum consociationibus in spirituali mundo ita se habet.
@1 haec$
@1 See p. 312, note 6. P(2) here reads:
12. Percutiens virum et moriatur, significat exstinctionem plenariam veri: moriendo morietur, significat damnationem.
13. Et qui non insidiatus est, significat si non ex malo: et Deus occurrere fecerit ad manum illius, significat si crediderit non verum esse: et ponam tibi locum quo fugiat illuc, significat statum vitae medium.
14. Et cum ex proposito egerit vir contra socium suum ad occidendum illum dolo, significat ex malo conscio: a cum altari meo sumes illum ad moriendum, significat damnationem ejus in omni cultu.
15. Et percutiens patrem suum et matrem suam, significat negationem Domini ac regni Ipsius, aut boni quod charitatis et veri quod fidei: moriendo morietur, significat damnationem.$
[2] Quod `vir’ sit verum fidei, est quia in caelo non attenditur ad personam, nec ad aliquid personae, sed ad res a persona abstractas, n. 4380 fin., 8343, 8985; {2}inde non percipiunt virum ubi nominatur in Verbo, nam vir est persona, sed pro illo facultatem ejus ex qua est vir, nempe facultatem intellectualem, et cum hanc, percipiunt verum fidei, nam hoc ad illam facultatem pertinet et illam non modo illustrat sed etiam format; sicut per `virum’ in caelo percipitur intellectuale hominis, ita per `hominem’ percipitur voluntarium ejus, quia homo est homo ex voluntate, {3}vir autem ex intellectu; et quia voluntas est ipse homo, ideo est bonum amoris `homo,’ nam hoc ad voluntatem pertinet, ac illam perficit et facit; quod `vir’ sit intellectuale et inde verum fidei, videatur n. 158, 265, 749, 1007, 2517, 3134, 3309 princ., 3459, 4823, 7716, et {4}quod `homo’ sit bonum amoris, n. 768, 4287, 7523, 8547, 8988.
@1 quia bonum quod est charitas acquiritur per verum, quod est fidei, quapropter quantum laeditur unum tantum laeditur alter, unum alterum sequitur, quia unitum sunt$
@2 proinde$
@3 et vir ex intellectuali, et quia voluntarium est homo, est bonum amoris, nam hoc ad voluntarium pertinet, bonum etiam perficit illud et facit illud, de significatione viri$
@4 de significatione hominis$
@1 damnantur$
@2 sunt seu A, seu qui falsis I$
@3 inest facultas recipiendi a Domino vitam, quoniam nati sunt$
[2] Mala quae procedunt (c)ex una parte mentis et non simul (c)ex altera, {3}ut quae {4}ex parte intellectuali et non simul {5}ex parte voluntaria, non irradicantur ac appropriantur homini; id solum {6}irradicatur et appropriatur ei quod {4}a parte intellectuali transit in {7}partem voluntariam, seu quod idem, quod a cogitatione quae est intellectus in affectionem quae est voluntatis, et {8}inde in actum; {9}quae voluntatem {10}intrant sunt quae dicuntur intrare cor.
[3] Mala autem quae unice procedunt ex voluntate, {11}ita non praevia cogitatione, sunt talia ad quae homo inclinat ex hereditario aut ex aliqua actualitate inde prius; haec non imputantur homini nisi confirmaverit illa in parte sua intellectuali, n. 966, 2308, 8806; at cum in hac confirmata sunt, tunc inscripta sunt homini et fiunt ejus propria, ac ei imputantur; sed mala illa {12} non confirmari possunt apud hominem in parte ejus intellectuali quam in (t)aetate ejus adulta, nempe cum ex se cogitare (c)et sapere incipit, prius enim non sibi sed magistris et parentibus fidem habuit; {13}ex his patet quid per `non {14}insidiatus’ significetur, quod nempe {15}cum non ex voluntate ex {16}praeviso.
@1 proviso$
@2 se in illis malis$
@3 prout$
@4 a cogitatione$
@5 ab affectione quae voluntatis$
@6 appropriatur et irradicatur$
@7 voluntatem$
@8 sic$
@9 i nam$
@10 i ejus$
@11 et$
@12 i in intellectuali$
@13 inde$
@14 insidiari significatur$
@15 A had but d quod mala haereditaria non imputentur homini, sed actualia, videatur n. 966, 2308, 8806$
@16 proviso I$
@1 d Deus contigerit ita a Deo i exstiterit a Deo$
@2 quem$
@3 i etiam$
@4 averterit$
@5 expresserint$
@6 Sed de malis quod tribuantur$
@7 sint$
@8 i videatur$
[2] Quod illi repraesentati fuerint qui {7}fugerunt ad azyla, constat apud Moschen,
Opportunas (x)seligetis urbes, quae urbes refugii sint vobis, ut fugiat eo homicida percutiens animam per errorem: ut si ex improviso citra inimicitiam, impulerit eum, aut projecerit super eum quodcumque instrumentum sine proposito, aut ullo lapide mori possit, dum non videt, {8}adeo ut cadere faciat super eum, et moriatur, cum tamen hostis illi non fuerit, nec quaesiverit malum illius, Num. xxxv (11,) 12, 22, 23:
et apud eundem,
Hoc verbum homicidae qui fugiet eo ut vivat, cum percusserit socium suum praeter scientiam, cum ille non osor ejus heri et nudius tertius; cum venerit cum socio suo in silvam ad caedendum ligna, sed dum impulsa fuerit manus ejus cum securi, ad caedendum lignum, excussum fuerit ferrum a ligno, et invenerit socium ejus ut moriatur; hic fugiet ad unam urbium harum, ut vivat, Deut. xix 4, 5;
[3] describitur hic status inculpati et exempti poena, qui aliquem per falsa fidei quae crediderat vera, aut per scientifica ex fallaciis sensuum, laeserit, et sic damnum intulerit vitae ejus internae seu spirituali; {9}ut id significetur, describitur error ille seu casus per instrumentum quodcumque, et per lapidem quem cadere fecerit super socium, ut moriatur, {10}ut et per securim seu ferrum cadens e ligno suo, cum ambo caederent ligna in silva; causa quod per talia describatur, est quia instrumentum significat scientificum, `lapis’ {11} verum fidei et in opposito sensu falsum; similiter `ferrum securis’ {12}et `(x)caedere ligna{13}’, significat disputationem de bono ex religioso; [4] quisque potest videre quod homicidium factum per errorem non absque causa arcana descriptum fuisset per {14}ferrum securis cadens ex suo ligno in silva, quoniam talis error raro et vix semel intra plures annos accidere solet; sed {15}quod error ille per talia descriptus sit, est {16}propter sensum internum, in quo describitur damnum animae ab alio per falsa fidei quae ex religioso suo crediderat esse vera, nam qui damnum infert per falsa quae credit vera, non ex proposito seu ex meliore conscientia {17}damnum facit, {18}quia ex fide sui religiosi et inde zelo’; haec ut in sensu interno {19}significarentur per illos qui occidunt {20}socios per errorem, descripta sunt, ut dictum, per `lapidem,’ per `caedere lignum in silva,’ et per `ferrum securis tunc cadens e ligno in socium’; nam `lapis’ est verum fidei in naturali homine, et in opposito sensu est falsum, videatur n. 643, 1298, 3720, 6426, 8609, 8941, similiter `ferrum,’ n. 425, 426; `ferrum securis cadens ex suo ligno’ est verum separatum ex bono, `lignum’ enim est bonum, n. 643, 2812, 3720, 8354, `caedere lignum’ est meritum {21}ponere in operibus, n. 1110, 4943, 8740; `caedere’ autem `ligna in silva’ est ea et similia ventilare, ut et in quaestionem {22} mittere, nam `silva’ est religiosum.
[5] Talia per `caedere ligna in silva {23}securibus” significantur apud Jeremiam,
Mercenarii Aegypti {24}cum robore ibunt, et cum securibus venient illi, sicut excisores lignorum, excident silvam ejus, dictum Jehovae, xlvi 22, 23;
hic `excidere ligna in silva’ pro agere ex religioso falso et destruere talia quae Ecclesiae sunt; Ecclesia enim vocatur `silva,’ `hortus,’ et `paradisus,’ `silva’ ex scientia, `hortus’ ex intelligentia, et `paradisus’ ex sapientia, n. 3220, nam arbores sunt perceptiones boni et veri, tum cognitiones eorum, n. 103, 2163, 2722, 2972, 4552, 7690, 7692; [6] et quia `silva’ est Ecclesia quoad scientiam, ita quoad externa, est {25} quoque religiosum. Ecclesia quoad scientiam seu quoad externa significatur per `silvam’ apud Davidem,
Exsultabit ager, et omne quod in eo; tunc cantabunt {26}omnes arbores silvae, Ps. xcvi (x)12:
apud eundem,
Ecce audivimus de Ipso in Ephrata, invenimus Ipsum in agris silvae, Ps. cxxxii 6;
haec de Domino: apud Esaiam,
Erit lux Israelis in ignem, et Sanctus (c)illius in flammam; incendet gloriam silvae ejus, et Carmelum ejus; ab anima usque ad carnem consumet; (m)unde reliquae arbores silvae numerus ut puer describat eas: excidet implexa silvae ferro, (c)et Libanus per magnificum cadet, n x (17,) 18-20 (,34);
{27} `silva’ pro Ecclesia quoad cognitiones veri, `Carmelus’ pro Ecclesia quoad cognitiones boni, similiter `Libanus’ et `Chermon’; `arbores silvae’ pro cognitionibus, ut supra, `esse numerus ut puer describat’ pro paucis, `perplexa silvae’ pro scientificis, n. 2831: [7] apud eundem,
Dixisti, Per multitudinem curruum meorum ego ascendam altitudinem montium, latera Libani, ubi exscindam proceritatem cedrorum ejus, electionem abietum ejus, deinde veniam ad altitudinem finis ejus, silvam Carmeli ejus, xxxvii 24:
apud Jeremiam,
Visitabo super vos juxta fructum operum vestrorum, et accendam ignem in silva ejus, xxi 14:
apud Ezechielem,
Propheta contra silvam agri ad meridiem, ac dic silvae meridiei, Ecce incendam in te ignem, et comedet omnem arborem, xxi 2, 3 [A.V. xx 46, 47]:
apud Micham,
Pasce populum Tuum virga Tua, gregem hereditatis Tuae, habitantem solum silvam in medio Carmeli, vii 14;
quis non {28}videt quod in his locis silva non intelligatur per `silvam,’ nec Libanus et Carmelus, quae sunt silvae, per `Libanum’ et `Carmelum,’ sed quod’ (m)aliquid Ecclesiae? `ac’ quid Ecclesiae latuit huc usque, quia latuit sensus internus {30} (?n) (s)et (t)mirum, quod in tam erudito orbe, qualis est Europa prae reliquis, ubi Verbum est in cujus singulis est sensus internus, ipsa cognitio de illo nulla sit; fuerat tamen apud antiquos in Chaldaea, in Assyria, in Aegypto, inque Arabia, et inde Graecia, in quorum libris, emblematibus, et (x)hieroglyphicis, adhuc talia offenduntur; sed quod perierit ejus rei cognitio, est quia non fides est quod spirituale sit aliquid.(s)
@1 fugiat$
@2 i quae intellectus$
@3 quod$
@4 sint$
@5 ejus$
@6 i (m)talibus assignata fuerunt loca refugii seu azyla, ut ibi ad tempus manerent, et hoc repraesentationis causa, ne tales qui laedunt alius vitam spiritualem ex pravo zelo, et sic non ex consulto, non puniantur et quoque ne amplius ex suo zelo alios infestent.(n)$
@7 fugerent IT$
@8 ita$
@9 utque$
@10 tum$
@11 i significat$
@12 tum quia$
@13 i in sylva$
@14 securim cadentem$
@15 quod descriptum$
@16 ut describatur$
@17 i, ut vocatur,$
@18 sed ex fide et zelo sui religiosi$
@19 significentur$
@20 aliquem$
@21 After operibus$
@22 i et litem$
@23 securi$
@24 ex IT$
@25 i sylva$
@26 omnia ligna$
@27 i ibi$
@28 ex his locis videt quod per sylvam non (m)intelligatur sylva, nec per Libanum et Carmelum Libanus et Carmelus, sed per illos(n)$
@29 sed$
@30 i imo$
@1 Sed AIT$
@2 After promovetur$
9013. `Ad occidendum illum dolo’: quod significet inde malitiam (et aestum) ad deprivandum proximum vita aeterna, constat ex significatione `occidere’ quod sit fidem et charitatem proximo adimere et sic eum privare vita spirituali, quae est vita aeterna, de qua n. 6767, 8902, et ex significatione `doli’ quod sit malitia ex voluntate {1}praevia cogitatione seu praemeditato, ita ex proposito. Mala fiunt vel ex inimicitia, vel ex odio, vel ex vindicta, et illa vel per dolum vel absque dolo; sed mala per dolum sunt pessima quia dolus est sicut venenum quod tabe infernali inficit ac destruit, vadit enim per totam mentem, {2}usque ad interiora ejus; causa est quia qui in dolo est meditatur malum, et per id nutrit intellectum suum, et jucundat illum, (c)et sic destruit omne ibi quod est hominis, hoc est, quod est vitae ex bono fidei et charitatis.
[2] Qui proximum dolo illaquearunt in mundo quoad mundana et terrestria, illi in altera vita dolo illaqueant {3}proximum quoad spiritualia et caelestia; et quia hoc faciunt in `occulto’, relegantur in inferna post tergum, profunde secundum doli malignum (c)et nocivum; separantur sic ab illis qui a facie sunt; hi vocantur spiritus, {5}illi autem genii, n. 5035, 5977, 8593, 8622, 8625; genii, non admittuntur ad homines sicut {6}spiritus, quia illi influunt in affectiones quae sunt voluntatis, agendo contra bonum quod amoris et charitatis, tam clandestine ut nequaquam percipi possit, et per eam viam destruunt verum quod fidei; illi in infernis suis se invisibiles coram sociis reddunt; qui enim in abscondito egerunt in mundo, illi se invisibiles in altera vita reddere possunt, at cum apparent, inter se apparent sicut homines; sed inspecti ab angelis apparent sicut serpentes, nam illis natura serpentum est, et quod exit ab illis, est sicut venenum, et quoque est venenum spirituale; [3] quapropter `venenum’ in Verbo significat dolum, et `serpentes venenati,’ sicut aspides, reguli, viperae, significant dolosos, ut apud Davidem,
In corde perversitates operamini: venenum illorum sicut venenum serpentis, sicut aspidis surdae, Ps. lviii 3, 5 (A.V. 2, 4):
apud eundem,
Cogitant mala in corde, exacuunt linguam suam sicut serpens; venenum aspidis sub labiis illorum, Ps. cxl 3, 4 (A.V. 2, 3):
apud Esaiam,
Ova aspidis ponunt, et telas araneae texunt; qui comedit de ovis illorum moritur, et quando quis exprimit, excluditur vipera, lix 5:
apud Hiobum,
Venenum aspidum suget, occidet eum lingua viperae, xx 16:
apud Moschen,
Venenum draconum vinum illorum, et fel aspidum crudele, Deut. xxxii 33:
apud Matthaeum,
Vae vobis, Scribae et Pharisaei, hypocritae! quomodo, o serpentes, progenies viperarum, effugietis judicium Gehennae? xxiii 29, 33;
[4] dolus dicitur hypocrisis cum pietatem ore gerunt ac impietatem corde, vel cum charitatem ore at odium corde, vel cum innocentiam facie et gestu sed crudelitatem anima et pectore, proinde qui per innocentiam, charitatem, et pietatem fallunt; illi sunt `serpentes’ et `viperae’ in sensu interno, quia, ut supra dictum, tales in luce caeli {7}ab angelis inspecti apparent sicut serpentes, ac ut viperae, qui sub veris recondunt mala, hoc est, qui dolose vera inflectunt ad faciendum mala, nam illi quasi sub dentibus abscondunt venenum, et sic occidunt.
[5] At qui a Domino in fide veri et vita boni sunt, a venenis illorum non possunt laedi, nam in luce sunt a (x)Domino in qua {8}dolosi apparent sicut serpentes, ac doli illorum ut venena; quod illi in tuto sint a Domino, intelligitur per Domini verba ad discipulos,
Ecce do vobis potestatem calcandi super serpentes et scorpios, (Luc.) x 19:
apud Marcum,
Signa credentes haec sequentur: serpentes tollent; etiamsi letale quid biberint, non illis nocebit, xvi (17,) 18:
et apud Esaiam,
Ludet sugens super foramine viperae, xi 8.
[6] Qui interius infecti sunt `dolo spirituali, hoc est, hypocrisi’, illi sunt qui intelliguntur per loquentes contra Spiritum Sanctum, quibus {10}nulla remissio: apud Matthaeum,
Dico vobis, Omne peccatum et blasphemia remittetur hominibus, (m)spiritus autem blasphemia non remittetur hominibus;(n) immo si quis dixerit verbum contra Filium hominis, remittetur illi; qui vero dixerit contra (x)Spiritum Sanctum, non remittetur illi, neque in hoc saeculo, neque in futuro. Aut facite arborem bonam et fructum ejus bonum, aut facite arborem pravam et fructum ejus pravum; o progenies viperarum, quomodo potestis bonum loqui, cum mali sitis? xii 31-33 (,34);
(s)per `dicere verbum contra Spiritum Sanctum’ est de illis quae Domini, {11}Ipsius regni et Ecclesiae sunt, tum quae Verbi, loqui bene at cogitare male, (c)ac facere bene (c)et velle male, nam sic latet intus in veris quae loquuntur falsum, et in bonis quae faciunt malum, quod est venenum absconditum; inde vocantur `progenies viperarum.’
[7] In altera vita licet malo malum et quoque falsum loqui, non autem bonum et verum, quoniam omnes adiguntur ibi loqui ex corde, {12} ac non dividere mentem; qui aliter faciunt separantur a reliquis et reconduntur in infernis e quibus exire nusquam possunt; quod tales sint qui per dicentes verbum contra Spiritum Sanctum intelligantur, constat (c)a Domini verbis ibi, `Aut facite arborem bonam et fructum bonum, aut facite arborem pravam et fructum pravum: quomodo potestis bonum loqui cum mali sitis?’ Spiritus Sanctus est Divinum Verum procedens a Domino, ita ipsum sanctum Divinum, quod sic interius blasphematur et profanatur.(s)
[8] Quod `illis non remittetur’ est quia hypocrisis seu dolus {13}circa sancta Divina inficit interiora hominis et destruit omne vitae spiritualis apud eum, ut supra dictum est, tandem usque adeo ut non alicubi integrum sit; remissio enim peccatorum est separatio mali a bono ac rejectio mali ad latera, n. 8393, quod non fieri potest apud quem omne bonum est destructum; ideo dicitur, `Non remittetur illi neque in hoc saeculo neque in futuro.’ (m)Sunt quoque tales qui intelliguntur per `non indutum veste nuptiali, qui ligatus pedes et manus, et ejectus in tenebras exteriores,’ Matth. xxii 11-13, {14}videatur n. 2132.(n)
[9] Quod `dolus’ in Verbo sit hypocrisis, constat ab his locis: apud Jeremiam,
Vir a socio suo cavete, et super ullo fratre ne confidite; omnis namque frater supplantando supplantat, vir cum socio suo illudunt, et veritatem non loquuntur; docuerunt linguam suam loqui mendacium, habitare tuum in medio doli; ob dolum renuerunt cognoscere Me, dictum Jehovae, ix (3,) 4, 5 (A.V. 4-6):
apud Davidem,
Perdes loquentes mendacium, virum sanguinum et doli abominatur Jehovah, (Ps.) v 7 (A.V. 6):
apud eundem,
Beatus homo cui non imputat Jehovah iniquitatem, modo non in spiritu ejus dolus, Ps. xxxii 2:
et apud eundem,
Libera animam meam a labio mendacii, a lingua doli, Ps. cxx 2;
pariter Ps. lii 4; Ps. cix 2.
@1 praemeditato seu praevia cogitatione$
@2 i et$
@3 socios$
@4 abscondito$
@5 qui autem genii, hi$
@6 illi qui spiritus, quia$
@7 After inspecti$
@8 doli illi apparent$
@9 hypocrisi hoc est doli spirituali$
@10 non remittetur$
@11 i ac$
@12 i hoc est, secundum velle suum,$
@13 d circa sancta Ecclesia$
@14 tales enim apparent vita ut angeli, sed sunt diaboli$
[2] Quomodo cum his se habet, constare potest ex illis quae in superiore paragrapho, n. 9013 ostensa sunt, quod nempe dolus in spiritualibus, hoc est, hypocrisis, non possit remitti; causa est quia dolus est sicut venenum quod penetrat usque ad interiora, et necat omne fidei et charitatis, et destruit reliquias, quae sunt vera et bona fidei et charitatis in interioribus hominis a Domino recondita, quibus destructis nihil vitae spiritualis amplius superest; {3}de reliquiis, videatur n. 468, 530, 560-563, 660, 661, 798, 1050, 1738, 1906, 2284, (x)5135, 5342, 5344, 5897, 5898, 6156, 7560, 7564; quapropter cum tales ad Dominum supplicant de remissione, et paenitentiam promittunt, quae significantur per `fugere ad altare,’ nihil prorsus ex corde supplicant et promittunt sed solum ex ore, ideo non audiuntur, nam Dominus ad cor spectat et non ad voces a corde abstractas et abalienatas; inde nulla illis remissio, quia nulla apud illos est dabilis paenitentia.
[3] Creditur a plerisque intra Ecclesiam quod (t)peccatorum remissio sit eorum abstersio et ablutio sicut sordium ab aquis, et quod post remissionem incedant mundi et puri; talis opinio regnat imprimis apud illos qui soli fidei ascribunt omne salvationis; sed sciendum quod cum remissione peccatorum prorsus aliter se habeat; Dominus remittit unicuique peccata, quoniam est ipsa Misericordia, sed usque ideo non `remissa’ sunt nisi homo seriam paenitentiam agat, ac desistat a malis, (c)et dein vivat vitam fidei et charitatis, et hoc usque ad finem vitae suae; cum hoc fit, tunc homo vitam spiritualem, quae vocatur vita nova, a Domino accipit; cum ab hac vita spectat mala vitae suae prioris, et aversatur et horret illa, tunc primum mala remissa sunt, nam tunc tenetur homo in veris et bonis a Domino ac detinetur a malis; inde patet quid remissio peccatorum, et quod (c)illa non possit intra horam dari nec intra annum; quod ita sit, Ecclesia {5} novit, nam dicitur illis qui Sanctam Cenam obeunt, quod peccata remittantur si incohent vitam novam abstinendo a malis ac horrendo illa.
[4] Ex his nunc patet quomodo se habet cum hypocritis qui inescati sunt malis per dolum quoad interiora, quod paenitentiam agere nequeant; ipsae enim reliquiae boni et veri apud illos consumptae et deperditae sunt, et cum illis omne vitae spiritualis; et quia (t)paenitentiam non possunt agere, non illis potest remitti. Hoc significatur per quod sumendi sint {6}ab altari ad moriendum, qui proximum dolo occidunt.
[5] Damnatio (c)eorum descripta est per Davidis prophetica de Joabo, cum is dolo occiderat Abnerum, ita,
Non exscindetur a domo Joabi fluxum patiens, et leprosus, et sustentans se baculo, et cadens gladio, et carens pane, 2 Sam. iii 27, 29;
`fluxum patiens’ significat profanationem boni amoris, `leprosus’ profanationem veri fidei, n. 6963, `sustentans se baculo’ seu claudus significat illos apud quos omne bonum est deperditum, n. (x)4302, 4314, `cadens gladio’ illos qui continue moriuntur per falsa, n. 4499, (x)6353, 7102, 8294, `carens pane’ deprivatos omni vita spirituali, `panis’ enim est sustentatio vitae spiritualis per bonum, n. 6118, 8410; quia tales per `Joabum’ significati sunt, ideo Joabus jussu Schelomonis occisus est ad altare quo fugit, I Reg. ii 28-32.
@1 d erat i est$
@2 idcirco$
@3 quid reliquiae$
@4 d remissa i abstersa$
@5 i etiam$
@6 a cum$
@1 amor pro Domino et pro Regno$
@2 pro bono et vero$
@1 16. Et furans virum et vendens illum, significat qui verum genuinum sinistre applicat ad confirmandum falsum; et inventus fuerit in manu illius, significat apud quem hoc fit studio: moriendo morietur, significat quod damnatus.
17. Et maledicens patri suo et matri suo [suae intended], significat blasphemationem Domini et sancti quod ex Ipso: moriendo morietur, significat quod maledictus.$
@1 i supra$
@1 videatur T$
@2 i aliquo modo$
@3 inde$
@4 videantur loca infra n. 9021 citata$
@5 hominem altered to homines$
@6 Verbo$
@7 malum$
@8 malo$
@9 quapropter etiam tales$
@10 habent$
@11 coram quibus altered to nam coram illis$
@1 i sic$
@2 i est$
@3 per quos significabatur Ecclesiae, quia apud illos tunc repraesentativum Ecclesiae institutum fuit$
@4 i et$
@1 i haec$
@2 in una serie cohaereant$
@3 illis qui percutiunt altered to illo qui percutit$
@4 illo qui occidit$
@5 illo qui percutit$
@6 illo qui furatur virum et vendit$
@7 illo qui maledicit altered to illis qui maledicunt$
2 Venit tumultus usque ad finem terrae, {8}quoniam lis Jehovae contra gentes; judicium intrabit cum omni carne, impios tradet gladio; ecce malum (x)exibit de gente ad gentem, et procella magna excitabitur a lateribus terrae, xxv 31, 32;
describitur sic prophetice status Ecclesiae perversus; `tumultus’ est contentio pro falsis contra vera et pro malis contra bona, `terra’ est Ecclesia, `lis Jehovae contra gentes’ est contentio Domini pro veris contra falsa, et pro bonis contra mala, ita quoque defensio {9}, `gentes’ sunt falsa et mala, `gladius’ est falsum pugnans et vincens, `procella magna’ est falsum dominans, `latera terrae’ sunt ubi falsa ex malo erumpunt: apud eundem,
3 Jehovah litigabit litem eorum, ut quietem det terrae, 1 34;
`litigare litem’ pro defendere vera contra falsa et liberare, `terra’ pro Ecclesia, cui `quies’ cum {10}est in bono et inde in veris: apud eundem,
Litigasti, Domine, lites animae meae, liberasti vitam meam, Threni iii 58;
`litigare lites animae’ pro defendere et liberare a falsis: apud Davidem,
Litiga litem meam, et redime me; juxta verbum Tuum vivifica me, Ps. cxix 154;
`litigare litem’ etiam pro liberare a falsis: apud Micham,
Litiga cum montibus, et audiant colles vocem tuam, vi 1;
`litigare cum montibus’ pro contendere et defendere contra elatos, {11}ut et contra mala amoris sui; `colles qui audient vocem’ sunt humiles et qui in charitate: apud Esaiam,
Non in aeternum litigabo, et non in perpetuum succensebo, lvii 16;
`litigare’ pro contendere contra falsa: apud Hoscheam,
Est lis Jehovae cum Jehuda, xii 3 [A.V. 2];
similiter; praeter etiam alibi.
@1 cum litagaverint viri$
@2 quae fidei$
@3 i inde est$
@4 imprimis$
@5 tum$
@6 ut ex$
@7 constare potest$
@8 quia$
@9 i et liberatio$
@10 After veris$
@11 et sic$
Ecce ad litem et contentionem jejunatis, ad percutiendum pugno malitiae, lviii 4;
`percutere pugno malitiae’ pro ex plena vi per falsa ex malo.
2 Quid sit infirmare verum aliquod Ecclesiae per verum scientificum aut commune, explicabitur: per vera scientifica intelliguntur vera quae ex sensu litterali Verbi sunt; vera inde communia sunt quae recepta in vulgus et inde in communi sermone; talia vera sunt perplura, et multa vi valent, sed sensus litteralis {1}Verbi est pro simplicibus, pro illis qui initiantur in vera fidei interiora et pro illis qui non capiunt interiora, nam est secundum apparentiam {2} coram sensuali homine, ita secundum captum; inde est quod ibi pluries appareant dissimilia et sibi quasi contradicentia, sicut pro exemplo, quod Dominus in tentationem inducat et alibi quod non inducat, quod Domini paeniteat et alibi quod non (x)paeniteat, quod Dominus ex ira et excandescentia agat et alibi ex pura clementia et misericordia, quod animae sistantur judicio statim post obitum et alibi quod {3} tempore ultimi judicii, et sic porro; talia quia sunt ex sensu {4}litterali Verbi, vocantur vera scientifica, ac differunt a veris fidei quae sunt doctrinae Ecclesiae; haec enim exsurgunt ab illis per explicationem, nam cum explicantur, instruitur homo Ecclesiae quod propter captum et secundum apparentiam ita in Verbo dictum sit; inde quoque est quod doctrinae Ecclesiae in plurimis recedant a sensu Verbi litterali; {5}sciendum est quod vera doctrina Ecclesiae sit quae sensus internus hic vocatur, nam in sensu interno sunt vera qualia angelis in caelo.
3 Inter sacerdotes, et inter homines Ecclesiae, sunt qui docent et discunt vera Ecclesiae ex sensu {4}litterali Verbi, et sunt qui docent et discunt ex doctrina e Verbo, quae doctrina fidei Ecclesiae vocatur; hi ab illis valde differunt perceptione, sed a vulgo non distingui possunt quia {6}hi et illi ex Verbo paene similiter loquuntur; sed illi qui Verbi sensum {7}litteralem solum docent et discunt absque doctrina Ecclesiae regulatrice, non capiunt nisi illa quae sunt naturalis seu externi hominis, at qui ex vera doctrina quae ex Verbo, intelligunt etiam quae sunt spiritualis seu interni hominis; causa est quia Verbum in sensu externo {8}seu litterali est naturale, at in sensu interno est spirituale; ille sensus {9}in Verbo vocatur `nubes,’ hic autem `gloria in nube,’ n. 5922, 6343 fin., 6752, (x)8106, 8781.
Ex his nunc constare potest quid intelligitur per contentionem 4 apud se de veris, ac per infirmationem unius ex vero aliquo scientifico aut communi; verum scientificum {10}et commune est, ut dictum, verum ex sensu {7}litterali Verbi, quod quia est dissimile et quoad apparentiam sibi quasi contradicens, non potest non quandoque infirmare vera spiritualia quae sunt doctrinae Ecclesiae; quae infirmantur cum cogitatio ex locis in Verbo sibi repugnantibus {11}in dubium venit; de hoc statu de veris fidei apud hominem agitur hic in sensu interno.
@1 Before sensus$
@2 i ita$
@3 i non prius quam$
@4 literae$
@5 et sciendum$
@6 illi et hi cum citant Verbum$
@7 literae$
@8 , hoc est, in sensu literae$
@9 After vocatur$
@10 aut$
@11 Before ex locis$
Qui Verbi interiora rimatur potest videre quod propter arcanam 2 causam quae non sub intellectum nisi illustratum {3}a luce caeli cadit, a Domino statutum sit quod percutiens insons esset, si percussus surrexerit e lecto et ambulaverit foris super scipione suo; et magis quod a Domino statutum sit quod qui percutit servum suum, et is non moritur intra diem aut biduum, non vindicaretur, quia est argentum ejus, cum tamen {4}sit privatio vitae hominis, est enim homo tametsi servus; sed arcana causa cur ita a Domino statutum {5}sit, non patet nisi quam per sensum internum in quo agitur de veris Ecclesiae ex Verbo, cum quibus similiter se habet, {6}cum per virum litigantem et percutientem socium, et quoque {7}per virum percutientem servum suum {8}et ancillam suam, intelliguntur talia quae in sensu spirituali correspondent, quae nunc explicantur; apud gentem {9} Israeliticam fuit instituta Ecclesia repraesentativa, hoc est, Ecclesia in qua interna quae sunt caeli et Ecclesiae, repraesentarentur per externa; idcirco talia statuta et mandata quoque sunt quae pro legibus non valent postquam a Domino interna Ecclesiae aperta et revelata sunt, nam tunc homo vitam internam, quae est vita fidei et charitatis, victurus est, et {10}illam externam in qua interna faciunt vitam.
@1 cessare esse$
@2 literae$
@3 e coelo$
@4 est effusio sanguinis aut$
@5 est$
@6 quum per virum litigantem et percutientem altered to cum viro litigante et percutiente$
@7 per virum percutientem altered to viro percutiente$
@8 vel$
@9 i enim$
@10 in externis, in quibus$
@1 a IT$
Praevenerunt me in die perniciei meae, sed fuit Jehovah in scipionem mihi, et eduxit me in latitudinem, Ps. xviii 19, 20;
`dies perniciei’ pro statu invalido quoad fidem veri, `Jehovah in scipionem’ pro potentia tunc, `educere in latitudinem’ pro in vera quae fidei; quod hoc sit `educere in latitudinem,’ videatur n. 4482: etiam apud Esaiam,
Dominus Jehovah Zebaoth removens ex Hierosolyma et Jehuda baculum et scipionem, omnem baculum panis et omnem baculum aquae, iii I;
`removere baculum et scipionem’ pro potentiam {4}et vires vitae ex vero et bono, `baculum panis’ pro potentiam {5}ex bono, {6} `baculum aquae’ pro potentiam {7}ex vero. Scipio in lingua originali dicitur ab inniti et fulciri, quod in spirituali mundo fit per verum et bonum.
@1 i, quod non apparet concordare n. 9022, 9025$
@2 vita$
@3 i in naturali$
@4 veri et boni altered to animae ex vero et bono$
@5 boni$
@6 i et$
@7 veri$
@1 illo$
@2 reus sit$
@3 de qua$
@1 cum vero scientifico quod in sensu literali Verbi, nam omnia quae in illo sensu Verbi sunt, vera sunt, et cum vero spirituali concordant, si spectantur quoad sensum internum, quapropter non vi damnum per negationem inferendum est; hoc significatur per indemnificationem$
2 Se habet {9} similiter cum omni vero quod est sensus litteralis {10}, hoc enim in luce naturali quae est homini sensuali, apparet sicut in Verbo dicitur, nam {11}sensus litteralis est naturalis et pro homine sensuali; at cum {12}idem sistitur in luce caeli, tunc {13}apparet id secundum sensum internum, nam hic sensus est spiritualis, et pro homine caelesti, {14}quoniam illa quae lucis naturalis sunt evanescunt in luce caeli; est enim lux naturalis sicut umbra aut nubes, {15}et lux caelestis sicut gloria et splendor remota nube; quapropter etiam sensus litteralis Verbi vocatur `nubes’ et sensus internus `gloria,’ videatur Praefatio ad Gen. xviii {16}et n. 4391, 5922, 6343, 8106, 8443, 8781.
3 Quod (x)per `curando curare’ significetur {17}restituere in `sensu spirituali’, est quia `morbus’ et `aegritudo’ significant invaletudinem interni hominis; invaletudo hujus est cum aegrotat quoad vitam suam, quae est vita spiritualis, ita cum a vero deflectit ad falsum et a bono ad malum; cum hoc {18}fit, aegrotat vita illa, et cum prorsus a vero et bono se avertit, tunc {19}illa moritur, sed mors ejus vocatur mors spiritualis, quae est damnatio; quia cum vita interni hominis ita se habet, idcirco talia quae sunt morborum et {20} mortis in naturali mundo, {21}in Verbo dicuntur de morbis vitae spiritualis et de ejus morte; ita quoque {22}morborum curationes seu sanationes, ut apud Esaiam,
{23}Percutit Jehovah Aegyptum, percutiendo et curando, unde convertit se ad Jehovam, {24}et exorabitur illis, et curabit illos, xix 22:
apud eundem,
Atqui Ille confossus ob praevaricationes nostras, contusus ob iniquitates nostras; castigatio pacis nostrae super Illo, et in vulnere Ipsius curatio data nobis, liii 5;
{25}haec de Domino: apud Jeremiam,
Revertimini, filii perversi, curabo aversiones vestras, iii 22:
apud eundem,
Ecce Ego ascendere faciam ei curationem et medelam, et curabo eos, et revelabo illis abundantiam pacis et veritatem, xxxiii 6:
apud eundem,
(x)Ascende Gilead, et sume balsamum, virgo filia Aegypti; in vanum multiplicasti medicamenta, curatio non tibi, xlvi 11:
et apud Ezechielem,
Juxta fluvium ascendit super ripa ejus hinc et illinc [omnis] arbor cibi, cujus non decidit folium, neque consumitur fructus ejus; in menses suos renascitur, quia aquae ejus e sanctuario exeunt; inde fructus ejus in cibum, et folium ejus in medicamenta, xlvii 12;
{26}`fructus qui in cibum’ pro bono amoris et charitatis quod est nutricioni vitae spiritualis, `folium quod in medicamenta’ pro veris fidei quae ei vitae sunt recreationi et restitutioni; quod `fructus’ sit bonum amoris et charitatis, videatur n. 3146, 7690, et quod `folium’ sit verum fidei, n. 885.
Quia morbi et aegritudines, tum curationes et medicamenta, in 5 Verbo (t)non dicuntur de vita naturali sed de alia vita quae distincta est a vita naturali, inde patet ei qui aliquantisper expendit quod sit homini vita alia, quae interni ejus hominis est; qui crasse cogitant de vita hominis credunt quod ei non alia vita sit quam quae corporis, quae vita externi seu naturalis hominis {27}est; illi mirantur quid si vita interni hominis, immo quid internus homo; si illis dicitur quod {28}haec vita sit vita fidei et charitatis, et quod internus homo sit ejus spiritus qui vivit post mortem, qui est essentialiter ipse homo, adhuc magis mirantur; et qui eorum solum corpori et non animae vivunt, ita qui solum naturales homines sunt, nihil quod de vita fidei et charitatis et quod de interno homine dicitur, capiunt, nam illis cogitatio {29}modo est ex luce naturali et nulla ex luce spirituali; quapropter etiam post mortem manent quoad cogitationem crassi et vivunt in umbra mortis, hoc est, in falsis ex malo, et prorsus caligant et {30}caecutiunt ad lucem caeli.
@1 quae fit per spiritualis interpretationem concordantem$
@2 tales aspectus appareant$
@3 i ab IT$
@4 i et$
@5 i hoc$
@6 i suam$
@7 spirituali$
@8 A had first restitutio veri ex sensu literali Verbi, quae fit per justam applicationem then d ex sensu literali Verbi i spiritualis. applicationem is also d and i ***. The following words are also written without any clear indication of their intended position: per concordantem cum vero$
@9 i quoque$
@10 i Verbi$
@11 hic sensus$
@12 eadem illa sistuntur$
@13 apparent$
@14 nam$
@15 at$
@16 tum$
@17 restitutio$
@18 facit$
@19 inducit sibi mortem, sed mortem spiritualem$
@20 i inde$
@21 dicuntur de illa vita in Verbo$
@22 curatio$
@23 Percutiet$
@24 qui$
@25 ibi$
@26 i ibi de Regno Domini,$
@27 vocantur$
@28 illa$
@29 solum cogitatio naturalis est, et nulla spiritualis$
@30 occaecantur, cum spectant$
2 Sint illustrationi Domini verba de fide apud Marcum:
Qui crediderit et baptizatus fuerit salvabitur; qui vero non crediderit condemnabitur, xvi 16;
hic quia agitur de fide et non simul de amore, potest mens haerere in dubio de vero suae doctrinae quod amor caelestis insinuatus per fidei vera faciat Ecclesiam; sed cum interius spectatur verum hoc scientificum, hoc est, verum sensus litteralis Verbi, patet quod usque cum vero doctrinae concordet; per `baptizari’ enim in sensu interno significatur regenerari, n. 4255, 5120 fin., et regenerari est {4}duci in bonum amoris et charitatis per vera fidei, n. 8548-8553, n. 8635-8640, n. 8742 – 8747; inde constat quod verum quod est sensus litteralis Verbi concordet cum vero doctrinae, modo intelligatur quid significatur per `baptizari’; et quod dicatur {5}, `qui non crediderit condemnabitur’ est quia ille non baptizari potest, hoc est, regenerari, ita non introduci in Ecclesiam, minus fieri Ecclesia; est enim baptizatio symbolum regenerationis, et sic introductionis in Ecclesiam, quod fit in bonum per vera ex Verbo.’
Ex his nunc patet quomodo intelligenda {6} quae in sensu interno 3 significantur per virum percutientem socium {7} lapide {8}aut pugno, et non moritur, sed decumbit in lecto, si {9}surrexerit et ambulaverit {10} super scipione suo, quod insons erit {11}, sed quod cessationem dabit, et {12} curabit; in sensu interno, si verum doctrinae fidei Ecclesiae infirmatum sit per verum scientificum quod ex Verbi sensu litterali, et tamen non exstinguitur, quod indemnificabitur et restituetur, quod fit per justam interpretationem.
@1 Matth. xx 21, 22, written at the top of the of the page in A.$
@2 i Ecclesiae$
@3 ex Verbi sensu literali$
@4 After charitatis$
@5 i ibi$
@6 i sunt$
@7 i suum$
@8 vel$
@9 surrexit IT$
@10 i foris$
@11 i percutiens$
@12 i curando$
Ne timete vobis ab iis qui occidere corpus possunt, animam vero occidere non possunt; timete vero potius Ipsum Qui potest et corpus et animam perdere in gehenna, x 28;
hic de Deo dicitur quod timendus quia `potest perdere corpus et animam in gehenna,’ cum tamen neminem perdit; sed usque est verum; quapropter non exstinguendum, hoc est, negandum, nam si negatur, perit fides Verbo, quae si perit, homo non spiritualiter vivere potest, vita enim spiritualis est homini per fidem ex Verbo.
Cum hoc ita se habet: lex ordinis Divini est quod bonum in se 2 habeat remunerationem, ita caelum; inde est quod malum in se habeat punitionem, ita infernum; prior lex est a Domino, quia Dominus omnibus bonum vult, haec autem {3} non ita, quia Dominus nulli malum vult; sed usque ita fit, non ex Domino sed ex homine qui in malo {4}, proinde ex malo; hoc tamen tribuitur Domino in sensu litterae Verbi quia ita apparet, idcirco quia est verum apparens, non est negandum, hoc est, non exstinguendum, nam sic exstingueretur fides pro Verbo, quae (t)fides est simplicibus; {5}videatur n. 2447, (x)6071, 6991, 6997, 7533, 7632, 7643, 7679, 7710, 7877, 7926, 8197, 8227, 8228, 8282, 8483, 8631, 8632, (x)9010.
@1 genuinae$
@2 quare$
@3 i lex$
@4 i est$
@5 et quoque timor pro Domino, de quo in illo loco agitur, proinde timor sanctus, qui est honor, et quoque amor, nam hic inde exsurgit, n 2826, 3718, 3719, 5459, 5647, 7280, 7788, 8925$
2 Quod servus sit {2} verum sensus litteralis Verbi, est quia per `servum’ in genere significantur (x)inferiora seu exteriora, quoniam haec inserviunt superioribus seu interioribus, n. 2541, 5161, 5164, 5936, 7143; inde per `servum’ significatur naturale, quoniam hoc inservit spirituali, n. 3019, 3020, 5305, 7998, consequenter verum scientificum, quod est sensus litteralis Verbi, nam hoc inservit vero spirituali, quod est sensus interni; verum sensus interni Verbi est idem cum vero genuino doctrinae fidei Ecclesiae.
Quomodo verum sensus litteralis Verbi inservit vero {3}spirituali, 3 paucis dicetur: ab homine Ecclesiae primum discitur verum ex sensu litterali Verbi, (m)quod est verum commune accommodatum captui externi hominis, qui est in luce naturali; hoc verum per viam externam, {4}quae est per auditum, recipitur et reponitur in memoria externi hominis, {5}ubi etiam sunt varia scientifica e mundo, n. 2469-2494 ;(n) postea res in hac memoria repositae subjiciuntur visui seu intuitioni interni hominis, qui {6} ex luce caeli videt; ille inde per electionem evocat vera quae concordant cum bono quod a Domino influit per viam animae et quod homo receperat; ibi conjungit Dominus vera bono; vera quae sic conjuncta sunt in interno homine vocantur vera spiritualia, (c)et bonum cum quo vera conjuncta sunt, bonum spirituale; hoc bonum per vera formatum est quod facit vitam spiritualem hominis; ipsa vera ibi vocantur vera fidei et bonum vocatur bonum charitatis; bonum cui sic vera implantata sunt est Ecclesia apud hominem.
Ex his patet quomodo vera sensus litteralis Verbi inserviunt 4 formandis veris spiritualibus, in genere formandae fidei et charitati quae faciunt vitam spiritualem {7}, quae vita est affici veris propter bonum, et affici bono ex veris, ac demum affici veris ex bono.
@1 dicitur de servo qui emtus est argento, ita proprietas$
@2 i verum scientificum quod est$
@3 sensus spiritualis$
@4 quod AIT $
@5 in qua$
@6 i non ex luce mundi sed$
@7 i hominis$
fit ex illo vero et est apperceptio; vera enim sensus litteralis Verbi in memoria naturali hominis reposita formant ibi quasi campum pro intuitione interni hominis in quem influit lux e caelo; ex hoc campo eligit internus homo talia quae concordant cum bono apud se, ut supra dictum est, comparative sicut oculus ex campo hortensi talia quae conducunt usibus vitae suae.
@1 i de qua$
@1 i cum de vero scientifico quod significatur per servum$
@2 in$
@3 i sunt$
@4 ut pro exemplo$
@5 praecepto$
@6 i vitae coelestis$
@7 ac felicitatis$
@8 i in$
@1 tota anima et toto corde a respirare written above this v. cp n. 9050$
@2 d alter i ille cp n. 9049$
@3 sibi AI$
@1 i qui$
Status formationis boni ex veris per `gravidam’ etiam significatur 2 apud Jeremiam,
Ecce Ego adducens eos e terra septentrionis, et congregabo eos a lateribus terrae, inter eos caecus et claudus, gravida et pariens simul, xxxi 8;
agitur ibi in sensu interno de Ecclesia nova a Domino, in quo sensu per `adducere eos e terra septentrionis’ est ex obscuro fidei, n. 3708, per `latera terrae e quibus congregabuntur’ ubi verum et bonum Ecclesiae incohant, terra’ enim est Ecclesia, n. 566, 662, 1066, 1067, 1262, 1413, 1607, 1733, 1850, 2117, 2118 fin., 2928, 3355, 4535, 4447, 5577, 8011, 8732, ‘latera ejus’ sunt ubi primum ac ultimum ejus; per `caecum’ significantur qui in ignorantia veri, et tamen recipiunt verum cum instructi, n. 2383, 6990, per `claudum’ qui in bono sed non genuino propter ignorantiam veri, n. 4302, per `gravidam’ {1}illi apud quos bonum formatur per vera’, et per (x)`parientem’ qui in vita fidei actu est, n. 3905, 3915, 3919; quod talia ibi {2}significentur, constare potest etiam ex eo quod alioquin superfluum (c)et inane fuisset dicere, {3} `caecus et claudus,’ `gravida et pariens’ simul.
@1 qui in formatione boni per vera sunt$
@2 significantur IT$
@3 i cum de congregatione populorum,$
2 Quia nunc illa quae regenerationis sunt exprimuntur {3}per illa in Verbo quae sunt generationis seu nativitatis hominis a suis parentibus in mundo, ex processu regenerationis supra (x)descripto constare potest quid intelligitur aut significatur per `conceptionem,’ per `gestationem in utero,’ quid per `exire ex utero,’ et per `partum’ in sensu spirituali, quod nempe `exire ex utero’ sit ab interno homine in externum seu naturalem, et quod `partus’ sit bonum spirituale, hoc est, bonum charitatis ex veris fidei, ab interno homine in externo seu naturali; cum bonum {4}in naturali est, {5}tunc homo est novus, est ejus vita tunc ex bono et forma ex veris a bono, et est sicut angelus, nam angelis est vita ex bono et forma ex veris, quae est forma humana; sed hoc est paradoxon homini naturali’.
@1 bono$
@2 d here and i after cum interno$
@3 After Verbo$
@4 ibi$
@5 homo tunc novus est, est vita ejus ibi ex illo bono, et forma ejus est ex veris ex bono; inde etiam est sicut angelis, et sua vita et sua forma, quae est humana; sed hoc paradoxon est naturali homini$
@1 emendare$
@1 nam$
@1 illis$
quod est jucundum caeleste, ineffabile; causa quod ita fiat, est quia bonum amoris a Domino est in caelo universaliter regnans, (c)ac influit jugiter secundum gradum quo expromitur in alterum; similiter se habet cum malo qui malum alteri ex corde facit, influit ex inferno malum ab undequaque in cor ejus qui facit ac id excitat excitando; augetur tunc simul affectio amoris sui, et cum illo jucundum odii ac vindictae contra illos qui se non submittunt; causa quod ita fiat, est quia malum amoris sui est in inferno universaliter regnans, et influit jugiter secundum gradum quo expromitur in alterum; cum hoc fit, statim adsunt punitores qui illum male tractant; per hoc, malum cum suo jucundo coercetur.
2 Haec inde sunt quia leges ordinis in altera vita non sunt doctae
ex libris et inde repositae in memoria, sicut apud homines in mundo, sed sunt inscriptae cordibus, {8}leges mali in corde malorum, et leges boni in corde bonorum, nam unusquisque homo {9} in alteram vitam secum portat id quod per vitam in mundo indiderat cordi suo, nempe malum apud malos et bonum apud bonos.
3 Lex ordinis ex qua illa fluunt, est quam Dominus docuit apud
Matthaeum,
Omnia quaecumque volueritis ut faciant vobis homines, sic et vos
facite illis; haec est Lex et Prophetae, vii 12; Luc. vi (x)31; ordo est {10} Divino Vero quod procedit a Domino; leges ordinis sunt vera ex bono in caelo, et vera separata a bono in inferno; separata dicuntur, non (c)ex Domino sed (c)ex homine; {11} separatur bonum per non receptionem ejus.
4 Lex {12} quae lex juris talionis vocatur ita describitur in Levitico,
Qui percusserit animam bestiae restituet eam, animam pro
anima; si vir dederit defectum in proximo suo, quemadmodum
fecit sic fiet illi, fractura pro fractura, oculus pro oculo, dens pro dente; quemadmodum defectum dederit in homine, sic dabitur in
illo; percutiens bestiam restituet eam, et percutiens hominem occidetur, xxiv 17-21.
Quia malum habet secum poenam, ideo {13}dicitur a Domino quod `non
resistendum sit malo’; et simul explicatur quomodo cum hac lege se
habet in mundo spirituali apud illos qui in bono sunt respective ad illos qui in malo, his verbis apud Matthaeum,
Audivistis quod dictum sit, Oculum pro oculo, et dentem pro dente; Ego vero dico, Non resistendum esse malo; sed quicumque impegerit tibi alapam in dextram tuam maxillam, obverte illi etiam alteram; et si quis velit te in jus trahere et tunicam tuam auferre, permitte etiam illi pallium; quisquis adegerit te ad miliare unum, abito cum illo duo; (x)omni a te petenti dato, et cupientem mutuum accipere a te, ne averseris, (x)v 38-41 [,42];
quis non videre potest quod haec verba non secundum sensum litterae 5 sint intelligenda? nam quis obversurus est maxillam sinistram ei qui impegerit alapam in maxillam dextram? et quis daturus pallium ei qui vult auferre tunicam? et quis daturus sua omnibus qui petunt? et quis malo non resistet? sed haec nemo intelligere potest qua non scit quid significat maxilla dextra et sinistra, quid tunica et pallium, tum quid miliare, ut et mutuum, cum reliquis; {14}agitur ibi de vita spirituali seu de vita fidei, non de vita naturali, quae est vita mundi; aperit {15}ibi Dominus in hoc capite et in sequenti interiora quae caeli sunt, sed per talia quae in mundo; quod per talia, erat causa ne homines mundani intelligerent, sed solum homines caelestes; quod homines mundani non intelligerent, erat ideo ne interiora Verbi profanarent, {16}nam sic in omnium atrocissimum infernum, quod est infernum profanatorum Verbi, se conjicerent; idcirco a Domino dictum est apud Lucam,
Vobis datum est cognoscere mysteria regni Dei, reliquis vero in parabolis, ut videntes non videant, et audientes non audiant, viii 10:
et apud Johannem,
Dixit Esaias, Excaecavit illorum oculos, et obturavit illorum cor, ut non videant oculis suis, et intelligant corde, et convertant se, et sanem illos, xii 40;
`ne sanem illos’ dicitur quia qui sanantur et iterum redeunt ad falsa et mala, illi profanant; qui sunt illi intelliguntur apud Matthaeum xii 43-45.
Sed dicetur nunc quid per Domini verba supra allata in sensu 6 interno intelligitur: agitur ibi in illo sensu de illis qui per falsa volunt destruere vera fidei, ita {17} vitam spiritualem apud hominem cum in tentationibus est, {18} in persecutionibus, (m)et apud spiritus bonos cum in infestationibus a spiritibus malis sunt;(n) per `maxillam’ significatur affectio veri interioris, per `dextram maxillam’ affectio veri ex bono, per `alapam infligere’ significatur actus laedendi illam, per `tunicam’ et `pallium’ significatur verum in forma externa, n. 4677, 4741, 4742, per `trahere in jus’ significatur conatus destruendi, per `miliare’ significatur id quod ducit ad verum, simile enim per miliare quod per viam; quod via sit quod ducit ad verum, videatur n. 627, 2333, 3477; per `mutuum dare’ significatur instruere; inde patet quid significatur per `dare omnibus qui petunt,’ nempe confiteri omnia suae fidei in Dominum; quod itaque `non resistendum sit malo,’ est quia malum nihil nocet illis qui in vero et bono sunt, tuti enim sunt a Domino.
7 Haec sunt quae sub illis Domini verbis recondita sunt; et quia illa sunt, solum dicit Dominus, `Audivistis quod dictum sit, Oculum pro oculo, et dentem pro dente,’ non autem plura; quia per `oculum’ significatur verum interius fidei, et per `dentem’ verum exterius fidei, ut in sequentibus videbitur. Ex his patet quomodo Dominus cum fuit in mundo, locutus {19}est, quod nempe sicut ubivis in Verbo Veteris Testamenti, simul pro angelis in {20} caelo et simul pro hominibus in mundo, nam loquela Ipsius fuit in se Divina (c)et caelestis, quia {21} ex Divino et per caelum; sed quae locutus, sistebantur per talia quae correspondebant in mundo; illa quae correspondent, docet sensus internus.
8 Quod `alapam infligere’ seu `percutere maxillam’ sit destruere {22}vera, patet a locis in Verbo ubi {23}’percutere maxillam’ dicitur; et quia id in genuino sensu significat destructionem veri, ideo in opposito significat destructionem falsi, in quo sensu occurrit apud Davidem,
Percuties omnes hostes meos maxillam, dentes impiorum confringes, Ps. iii 8 [A.V.7]:
apud Micham,
Virga (x)percutient super maxillam judicem Israelis, iv 14[A.V. v 1]:
et apud Esaiam,
Frenum seducentis super maxillis populorum, xxx 28;
`facies’ enim significat affectiones, n. 4796, 4797, 4799, 5102, 5695, 6604; inde {24}illa quae sunt faciei significant talia quae sunt affectionum et correspondent eorum functionibus {25}et usibus, {26}sicut oculus intellectum veri, nares perceptionem veri; illa quae oris sunt, sicut maxillae, labia, guttura, lingua, talia quae enuntiationis veri sunt, n. 4796-4805.
@1 9048 IT$
@2 alter AIT$
@3 sibi AI$
@4 et$
@5 After influit$
@6 at$
@7 i ejus inde$
@8 hoc est malo in corde mali, et bono in corde boni$
@9 i e mundo$
@10 Divinum Verum procedens a Domino, ita Dominus in coelo$
@11 i consequenter ab illo in altera vita$
@12 i illa$
@13 After Domino$
@14 ibi agitur after fidei$
@15 enim$
@16 et$
@17 i qui$
@18 i et quoque cum$
@19 sit$
@20 i universo$
@21 i est$
@22 verum$
@23 maxilla memoratur$
@24 d illa i ibi$
@25 seu$
@26 nempe$
Quod in Verbo vita amoris, seu quod idem est, voluntas, dicatur 2 `cor,’ et quod vita fidei, seu quod idem est, intellectus, dicatur `anima,’ est causa quia illi qui in amore in Dominum sunt et vocantur caelestes, in Maximo Homine seu caelo {5}constituunt provinciam cordis, {6}et qui in fide in Dominum sunt et {7}inde in charitate erga proximum, {8}constituunt provinciam pulmonum, videatur n. 3635, 3883-3896; inde est quod per `cor’ in Verbo significetur amor qui est vita voluntatis, et per `animam’ fides quae est vita intellectus, n. 2930, 7542, {x}8910; anima enim in lingua originali dicitur a respiratione, quae est pulmonum.
Quod fides pertineat ad facultatem intellectualem, est quia haec 3 illustratur a Domino cum homo recipit fidem; inde est ei lux seu apperceptio veri in talibus quae fidei sunt cum legit Verbum; et quod amor pertineat ad facultatem voluntariam, est quia haec accenditur a Domino cum homo recipit amorem; inde est ei ignis vitae et perceptio sensitiva boni.
4 Ex his constare potest quid in Verbo proprie intelligitur per `cor’ et quid per `animam,’ ut in sequentibus his locis: apud Moschen,
Amabis Jehovam Deum tuum ex toto corde et ex tota anima, et ex omnibus viribus tuis, Deut. vi 5, 6:
apud eundem,
Amabis Jehovam Deum tuum, et servies Ipsi, ex toto corde tuo et ex tota anima tua, Deut. x 12, xi 13:
apud eundem,
Custodies statuta et judicia, et facies ea, in omni corde tuo et in omni anima tua, Deut. xxvi 16:
apud Evangelistas,
Jesus dixit, Amabis Dominum Deum tuum ex toto corde tuo, et in tota anima tua, et toto robore tuo (c)ac cogitatione tua, Matth. xxii 35 [A.V. 37]; Marc. xii 30, 32; Luc. x 27;
`cor’ pro vita amoris, et `anima’ pro vita fidei, `robur’ pro illis quae procedunt ex vita amoris, ita quae ex corde seu voluntate, et cogitatio pro illis quae procedunt ex vita fidei, ita quae ex anima seu intellectu 5 illustrato: similiter apud Esaiam,
Cor elusum deerrare facit eum ut non eripiat animam suam, {9}et dicat, Nonne mendacium in dextra mea? xliv 20:
apud Jeremiam,
Gaudebo super illis ad faciendum bonum illis, et plantabo illos in terra in veritate, toto corde Meo et tota anima Mea, xxxii 41;
ibi de Jehovah, hoc est, Domino, `cor’ {10}dicitur ex Divino Bono, quod est amoris seu misericordiae, et `anima’ ex Divino Vero, quod est fidei apud hominem.
6 Quod haec significentur per `cor et animam’ in Verbo, pauci intra Ecclesiam hodie sciunt ex causa quia non expenderunt quod homini binae facultates sint inter se distinctae, nempe voluntas et intellectus, et quod illae binae facultates unam mentem constituent ut homo sit vere homo; nec expenderunt quod omnia in universo tam caelo quam mundo se referant ad bonum et verum, {11} et quod conjuncta erunt ut sint aliquid et producant; ex ignorantia illorum effluxit quod separaverint fidem ab amore, nam qui ignorat universales illas leges non scire potest quod fides se referat ad verum et amor ad bonum, et quod, nisi conjuncta sunt, non sint aliquid, fides enim absque amore non est fides, et amor absque fide non est amor, {12}nam amor suum quale habet a fide, et fides suam vitam ab amore, inde fides absque amore est {13} mortua, et fides cum amore est {13} viva; (m)quod ita sit, constare potest a singulis in Verbo, nam ubi agitur de fide ibi etiam agitur de amore, ut {14}sit conjugium boni et veri, hoc est, caelum, et in supremo sensu Dominus in omnibus et singulis ibi; quod tale conjugium sit, videatur n. {15} 683, 793, 801, 2516, 2712, (x)4138 fin., 5138, 5502, 6343, (x)7945, 8339;(n) ex his nunc patet unde est (x)quod homo Ecclesiae hactenus non sciverit quid in Verbo intellectum sit per `cor’ et quid per `animam.’
Quod `anima’ in Verbo sit vita fidei, evidenter constare potest a 7 locis ubi `anima’ dicitur, ut in his sequentibus: apud Moschen, Non in pignus accipies molam aut molarem, nam animam ille accipiens in pignus, Deut. xxiv 6;
dicitur quod `is animam accipiat in pignus qui molam’ quia in sensu
interno per `molam’ significantur illa quae fidei sunt, n. 7780: apud Esaiam,
Erit sicut cum somniat famelicus, quasi esset comedens, sed quando evigilat, jejuna est anima ejus; aut quando somniat sitiens, quasi esset bibens, sed quando evigilat, ecce lassus est, et anima ejus appetens, xxix 8;
`jejuna anima’ et `appetens anima’ pro desiderio discendi {16} bona et vera fidei {17}: apud eundem,
Si expromseris famelico animam tuam, et animam afflictam saturaveris, lviii 10;
‘expromere famelico animam tuam’ pro (x)desiderantem instruere in
veris fidei, {18} `animam afflictam saturare’ pro instruere {19}in bono fidei: apud Jeremiam, 8
Si indueris te dibapho, si {20}ornaveris te ornatu auri, si {21}ruperis stibio oculos, frustra pulchram reddes te; abhorrebunt a te amatores, animam tuam quaerent, iv 30;
hic `anima’ pro vita fidei, proinde pro ipsa fide apud hominem, quia haec vitam ejus spiritualem facit; quod fides sit quae per `animam’ intelligitur, patet a singulis in illo versu: apud eundem,
Venient et canent in altitudine Zionis, et confluent ad bonum Jehovae, ad triticum, et ad mustum, et ad oleum, et ad filios gregis et armenti; et fiet anima (c)illorum sicut hortus irriguus; irrigabo animam lassam, et omnem animam quae dolet, xxxi 12, 25;
`anima’ pro vita fidei apud hominem Ecclesiae, qui dicitur fieri sicut hortus, quia per `hortum’ significatur intelligentia quae ex veris fidei, n. 100, 108, 2702, et {22}anima dicitur irrigari quia per ‘irrigari’ significatur 9 instrui: apud eundem,
Cum periculo animarum {23}nostrarum adducimus panem nostrum, propter gladium deserti, Threni v 9;
`periculum animarum’ est periculum jacturae fidei et inde vitae spiritualis; `gladius’ enim `deserti’ est falsum pugnans contra vera quae fidei, n. 2799, 4499, 6353, 7102, 8294: apud Ezechielem,
Javan, Thubal, et (x)Meschech, hi mercatores tui, cum anima hominis, et vasis aeris dederunt (x)negotiationem tuam, xxvii 13;
`anima hominis’ pro interiore vero fidei ex bono, `vasa aeris’ pro exterioribus veris fidei ex bono, `vasa’ enim sunt vera exteriora seu vera scientifica, n. 3068, 3079, et `aes’ est bonum naturalis, n. 425, 1551; nisi sciretur quod `anima hominis’ sit fides, non posset intelligi 10 quid significat `mercari cum anima hominis et cum vasis aeris’: apud eundem,
Omnis anima vivens quae reptat, quocumque venerint fluvii, vivet, unde fit piscis multus valde, qui veniunt eo aquae hae, et sanantur, xlvii 9;
ibi de novo templo, hoc est, de nova Ecclesia spirituali {24}a Domino, `anima vivens quae reptat’ pro veris scientificis quae fidei, {25}’piscis inde multus’ sunt scientifica, n. 40, 991, `fluvii’ pro illis quae sunt intelligentiae, quae ex veris fidei, n. 2702, 3051; hic nec absque sensu interno sciretur quid foret {26}piscis multus ex eo quod fluvii illuc veniunt: apud Davidem,
Salvum fac me, Deus, quia venerunt aquae usque ad animam meam, (x)Ps. lxix 2 [A.V. 1]:
et apud Jonam,
Circumdederunt me aquae usque ad animam meam, ii 6 [A. V. 5]; `aquae’ hic pro falsis, et quoque pro tentationibus quae fiunt per
11 injecta falsa, n. 705, 739, 756, 790, 8137, 8138, 8368: apud Jeremiam,
Jehovah dixit, Num de gente, quae sicut haec, non sumpserit
ultionem anima Mea? v 9, 29:
apud eundem,
Castigationem admitte, Hierosolyma, ne avertatur anima Mea a te, ac redigam te in vastitatem, vi 8;
{27}’anima’ cum de Domino, pro Divino Vero: apud Johannem,
Secundus angelus effudit phialam suam in mare, factumque est sanguis sicut mortui, unde omnis anima vivens mortua est in
mari, Apoc. xvi 3;
`mare’ pro {28} scientificis in {29}complexu, n. 28, `sanguis’ pro veris fidei ex bono, et in opposito sensu {30}pro veris fidei falsificatis et profanatis, n. 4735, (x)6978, 7317, 7326, inde `anima vivens’ pro vita ex fide: apud Matthaeum, 12
Ne solliciti sitis animae vestrae quid esuri sitis, aut bibituri,
vi (x)25;
`anima’ pro {31}veris fidei, `edere et bibere’ pro instrui in bono et vero fidei, in sensu enim interno agitur ibi de vita spirituali et de ejus nutricione: apud eundem,
Quisquis vult invenire animam suam, perdet illam, et quisquis
perdiderit animam suam propter Me, inveniet illam, x (x)39;
`anima’ pro vita fidei qualis est credentibus, et in opposito sensu pro vita non fidei qualis est non credentibus: apud Lucam,
In patientia vestra possidete animas vestras, xxi (x)19;
`possidere animas’ pro illa quae sunt fidei et inde vitae spiritualis; similiter in perplurimis aliis locis.
@1 After facultates$
@2 erunt$
@3 nam$
@4 i qui$
@5 constituant$
@6 at$
@7 vocantur spirituales in Maximo Homine seu coelo$
@8 constituant AI$
@9 ut$
@10 tribuitur Ipsi$
@11 i ac in opposito sensu ad malum et falsum,$
@12 amor enim$
@13 i fides$
@14 sic IT$
@15 In A a space is left for the following numbers, but none is inserted.$
@16 i illa quae$
@17 i sunt$
@18 i et$
@19 illum$
@20 ornaberis$
@21 rumpas$
@22 quae$
@23 vestrarum AI$
@24 Domini$
@25 inde piscis multus pro scientificis$
@26 quod piscis multus ex eo quod fluvii illuc venerint$
@27 ex anima, cum de Deo, est ex judicio veritatis, ita ex veritate, at ex corde est ex misericordia$
@28 i veris$
@29 communi$
@30 verum fidei falsificatum et prophanatum$
@31 vita$
2 Qui non scit quod intellectus per `oculum’ in Verbo intelligatur, non potest scire quid significant quae Dominus locutus est de oculo apud Evangelistas, ut haec,
Si oculus dexter scandalizaverit te, erue eum; bonum tibi est unoculum ingredi in regnum Dei quam duos oculos habentem conjici in gehennam ignis, Matth. v 29; Marc. ix 47;
quisque novit quod oculus non eruendus sit etsi scandalizet, et quod nemo unoculus ingrediatur in regnum {10}Dei; sed per `oculum dextrum’ significatur falsum fidei de Domino; id est quod eruendum: tum,
Lucerna corporis est oculus, si itaque oculus tuus simplex est, totum corpus tuum lucidum erit; si oculus tuus malus fuerit, totum corpus obtenebratum erit; si ergo lumen quod in te est tenebrae est, tenebrae quantae! Matth. vi 22, 23; Luc. xi 34;
hic {11}nec oculus per `oculum’ intelligitur sed intellectus veri fidei, inde vocatur oculus `lucerna corporis,’ et dicitur `si lumen quod in te tenebrae est, tenebrae quantae,’ `tenebrae’ enim in sensu spirituali 3 sunt falsa fidei, n. 1839, 1860, 4418, 4531, 7688, 7711: ut et,
Cur cernis festucam quae in oculo fratris tui, eam vero quae in oculo tuo trabem non intelligis? Matth. vii 3-5;
`cernere festucam in oculo fratris’ est aliquid erroneum quoad intellectum veri, `trabs quae in oculo ejus’ est malum falsi ingens, `lignum’ enim in sensu interno est bonum, et in opposito sensu (x)malum, n. 643, 2784, 2812, 3720, 8354; bonum etiam {12} repraesentatur in altera vita per trabem, {13}quare illi qui fingunt bonum apud se, gestare trabem (x)videntur, et sic tuti incedunt; absque illa significatione oculi et trabis, quid foret videre trabem in oculo? Si non scitur quod `oculus’ in Verbo sit intellectus veri {14}quod fides nec sciri potest quid involvit, quod Dominus cum sanavit caecum,
Exspuerit humum, et fecerit lutum ex sputo, et dixerit illi, Abi, lava te in lacu Siloam, Joh. ix 6, 7;
quia omnia miracula Domini, ut omnia miracula Divina, {15}involverunt illa quae sunt regni Domini et Ecclesiae, n. 7337, 8364, ita etiam hoc.
Quod `dentes’ significent verum naturale, quod est intellectus 2 exterioris, ac in opposito sensu falsum destruens id verum, constat
(c)ex his locis in Verbo: quod verum naturale, apud Moschen,
Ruber oculis prae vino, et albus dentes prae lacte, Gen. xlix 12;
hic quoque et oculi et dentes simul dicuntur; agitur ibi de Jehudah, per quem intelligitur Dominus quoad Divinum Caeleste, n. 6363; `oculi’ significant {3} Divinum Intellectuale Domini, n. 6379, et `dentes’ Divinum Naturale Ipsius, n. 6380, ita quoque Divinum Verum in 3 Naturali: apud {4}Amos,
Ego dedi vobis vacuitatem dentium in omnibus civitatibus vestris, et defectum panis in omnibus locis vestris, iv 6;
`vacuitas dentium’ pro penuria veri, `defectus panis’ pro penuria boni; {5}ex his patet quid stridor dentium {6} qui illis in inferno, Matth. viii 12, xiii 42, 50, (x)xxii 13, xxv 30; Luc. xiii 28, quod {7}sit collisio falsorum cum veris fidei n. 4424 fin.; {8}dentes enim, ut dictum est, in opposito sensu significant falsum destruens verum, ut apud Davidem,
Surge, Jehovah, serva me, Deus mi, quia (x)percuties omnes hostes meos maxillam, dentes impiorum confringes, Ps. iii 8 [A. V. 7];
`dentes impiorum confringere’ pro falsa per quae destruunt vera: apud eundem,
Anima mea in medio leonum cubo, dentes eorum hasta et tela, et lingua eorum gladius acutus, Ps. (x)lvii 5 [A.V. 4];
`dentes leonum’ pro falsis destruentibus vera; `leones’ sunt falsa ex 4 malo in sua potentia, n. 6367, 6369: apud eundem,
Deus, destrue dentes eorum in ore eorum, molares leonum juvenum {9}everte, Ps. (x)lviii 7 [A. V. 6]:
et apud Joelem,
Gens ascendit super terram meam, robusta et non numerus, dentes ejus dentes leonis, et molares leonis immanis illi, (x)redegit vitem meam in vastitatem, et ficum meam in spumam, i 6, 7;
{10}’dentes et molares’ pro falsis destruentibus vera Ecclesiae; `vitis’ Ecclesia spiritualis, n. 1069, 5113, 6376, et `ficus’ bonum ejus naturale, n. 217, 4231, 5113; quod dentes id sint, patet etiam ex eo quod tribuantur genti quae vastabit: apud Johannem,
Figurae locustarum similes equis paratis ad bellum, habebant capillos sicut capillos mulierum, {11}et dentes {12}earum quasi leonum (x)erant, Apoc. ix 7, 8;
`locustae’ sunt {13}qui in falsis externis, n. 7643, {14}inde patet quod etiam dentes sint falsa destruentia vera.
@1 i autem$
@2 cibus qui nutrit animam est scientia veri et boni, quae est (m)intellectui exteriori, quae ex vero naturali facit, inde fit intelligentia et sapientia, quae est intellectui interiori, qui est ex vero spirituali,(n) ille inde$
@3 i ibi$
@4 This reference, and its exposition as far as 4424 fin., were written at the end of n. 9052 with directions for insertion here.$
@5 inde$
@6 i sit$
@7 nempe$
@8 quod dentes in opposito sensu significent falsum quod destruit verum,$
@9 averte IT$
@10 etiam hic dentes leonis ac molares ejus$
@11 at$
@12 eorum$
@13 falsa in$
@14 inde etiam patet dentes sunt altered to inde dentes sunt$
@1 veri spiritualis$
3 Quod `ustio’ significet laesionem boni amoris, est quia per `ignem’ significatur amor, n. 934, 2446, 4906, 5071, 5215, 6314, 6832, 6834, 6849, 7324 fin., 7575, 7852, et laesio boni amoris est concupiscentia ex amore sui; quod haec dicatur {14}ustio, videatur n. 1297, 5215; {15}concupiscentia quoque significatur per `adustionem’ apud Esaiam,
Loco aromatis tabes erit, et loco cinguli discissio, et loco operis implexi calvities, et loco togae cinctura sacci, adustio loco pulchritudinis,iii 24;
ibi de filia Zionis, per quam significatur Ecclesia caelestis, hoc est, Ecclesia quae in amore in Dominum est, n. 2362, 6729; `adustio’ ibi est malum concupiscentiae {16}ex amore sui.
4 Qui non scit quod sensus internus in Verbo sit, credit quod superbi ornatus filiarum Zionis {17}in illo capite vers. 16-24 {18} memorati significent {19}tales, et quod propter {19}tales apud filias {20}Zionis populus {21}Judaicus et Israeliticus puniretur et caderet gladio, ut dicitur ibi vers. 25, 26; sed res prorsus aliter se habet; spiritualia et caelestia illius Ecclesiae sunt quae per ornatus illos significantur; quod non filia Zionis per `filiam Zionis’ in Verbo intelligatur, cuivis qui legit Verbum, constare potest, modo consulat {22}et expendat loca apud prophetas ubi {23}Zion et filia Zionis nominantur, ex quibus visurus est quod filia Zionis sit Ecclesia.
1 at
2 d quia vulnus de quo sequitur sit exterius in illo i quia per vulnus, de quo sequitur, significetur laesio seu exstinctio affectionis quae exterius in voluntario
@3 et$
@4 i enim$
@5 sunt$
@6 After bono$
@7 After vero$
@8 hominis$
@9 receptione$
@10 regeneretur$
@11 fidem$
@12 charitatem$
@13 simul erunt$
@14 adustio$
@15 hoc$
@16 quod est amoris sui$
@17 ibi$
@18 i ibi$
@19 talia$
@20 illas$
@21 Israeliticus et Judaicus$
@22 After nominantur$
@23 filia Zionis et ubi Zion$
A vola pedis usque ad caput non in eo integritas; vulnus et cicatrix et plaga recens non expressa et non obligata, et non emollita oleo, i 6;
{4}ibi `vulnus’ praedicatur de destructo bono et `plaga’ de destructo vero.
@1 adustionem$
@2 amoris$
@3 at$
@4 ubi$
@1 quod exstinguitur seu laeditur IT$
@2 Hebraea$
@3 seu$
@4 similiter ac per plagas written above in Apocalypsi$
@5 Apud Ezechielem vi 2 1, Apud Eundem l 13 T$
@6 i et curam ejus habuerit$
@7 i est$
@8 i et$
@9 oA, but to be found in an earlier deleted draft.$
@1 i bonum et$
@1 de qua$
Se habet hoc sicut visus externus respective ad visum internum; 2 si visus externus laesus fuerit, non amplius servire potest {2} interno, nam si visus externus pervertit objecta, internus non potest per illum visum videre nisi perverse; aut sicut se habet cum reliquis membris quae voluntati subjecta sunt, ut cum brachiis, manibus, digitis, pedibus; si haec (x)distorta sunt, tunc non potest voluntas agere per illa nisi distorte; similiter se habet cum naturali seu externo homine respective ad internum; si vera scientifica in externo seu naturali homine (x)perversa {3}sunt vel exstincta, non potest internus videre verum, ita non cogitare et percipere nisi perverse aut false; ex his patet cur naturalis homo {4}regenerandus est ut homo regeneratus sit; de his videantur etiam quae prius ostensa sunt, n. 3286, 3321, 3469, 3493, 3573, 3620, 3623, 3679, (x)4588, 4618, 4667, 5165, 5168, 5427, 5428, 5477, 6299, 6564, (x)8742-8747, 9043.
@1 ejus homo etiam regeneratus sit$
@2 i visui$
@3 sint$
@4 sit regenerandus$
@1 et$
@1 dimittet$
@2 dimittere altered to mittere$
@3 si$
@1 dominus I$
@2 i simul$
@3 dominus AI$
@4 AIT have no exposition here nor in n. 9086 of et non operuerit illam$
@1 in naturali altered to naturalis$
@2 i supra$
@1 After ejiciendum$
Pharisaei dixerunt, Num etiam nos caeci sumus? dixit illis Jesus, Si caeci essetis, non haberetis peccatum; jam vero dicitis quod videamus, ideo peccatum vestrum manet, ix 40, 41.
[2] Quod nemo puniatur propter mala (x)hereditaria sed propter mala propria, videatur n. 966, 1667, 2307, 2308, 8806. Tale malum est quod significatur per bovem cornu ferientem virum aut mulierem antequam dominus bovis sciverit quod cornupeta fuerit; in nunc sequenti versu agitur de malo cujus conscius est homo, quod significatur per `bovem cornupetam, de quo scivit dominus (o)ejus et non custodivit’; (d)quare inde poena est, quod bos lapidabitur, et homo morietur {8}, si non ponatur {9} expiatio.
@1 i simul$
@2 i hominis$
@3 d naturali homine i hoc$
@4 i mali$
@5 d antequam homo instructus est i ante instructionem$
@6 post instructionem, si homo$
@7 est quae corporis$
@8 moriatur IT$
@9 fiat$
@1 i autem$
@1 ut$
@2 intellectuale$
@1 bovis$
@2 fuerit domino$
@3 scit$
@4 sic$
@5 nec$
@6 et est$
@1 ac$
@2 ita$
@1 fiat per remotionem mali, et haec$
@1 i quoque$
@2 vera et bona$
@3 i et domus$
@4 quod$
@5 hoc$
Latere et umero impellitis, et cornibus vestris feritis omnes infirmatas {2}, xxxiv 21;
ibi de illis qui omni vi et potentia destruunt vera et bona Ecclesiae per ratiocinia fallacia ex sensualibus; `latere et umero impellere’ est omni vi et potentia, {3} n. 1085, 4931-4937; inde patet cur dicitur `cornu {4} ferire’ apud Moschen,
Primogenito bovis ejus, honos illi, et cornua monocerotis {5} cornua ejus; his populos feriet una ad fines terrae, Deut. xxxiii 17;
hoc in prophetico `Moschis’ de Josepho, in quo per `Josephum’ in sensu interno intelligitur Dominus quoad Divinum Spirituale, et in sensu repraesentativo (t)Ipsius regnum spirituale; `cornua monocerotis’ sunt quae potentiae ex bono et vero fidei, `populos ferire’ est falsa destruere per vera, `ad fines terrae’ est ab undequaque {6} ubi Ecclesia: apud Davidem,
Tu Ipse Rex meus, Deus, per Te hostes nostros cornu feriemus, Ps. xliv [5,] 6 [A.V. 4, 5];
`hostes cornu ferire’ est quoque ibi (x)falsa per potentiam veri (c)et boni fidei destruere; quis non videre potest quod in illis locis non dictum fuisset cornu ferire, cum ab hominibus, nisi ex significatione {7} `cornu’ (o)quod sit potentia?
@1 inde$
@2 i, donec disperseritis eos$
@3 i quod humerus sit omnis potentia, videatur$
@4 cornibus$
@5 Heb [ ] (re’em) a wild ox of gigantic size. LXX [ ] (monoceros) = a one-horned creature$
@6 undique$
@7 propter significationem$
@1 dominus AI$
@2 i et$
@3 haec$
@4 i fidei$
@1 alio$
[2] Quia hoc significatum est per `cadere in foveam,’ ideo dictum est a Domino,
Cujus vestrum asinus aut bos in puteum cadit, quem non statim extrahitis in die sabbati? Luc. xiv 5;
hoc dictum est a Domino cum hydropicum (o)in die sabbati sanavit; dies sabbati erat sanctissimus in illa Ecclesia quia significabat conjugium caeleste, quod est conjunctio boni et veri (c)ex Domino, n. 8495, 8510; inde sanationes a Domino fiebant in die sabbati, nam sanatio involvebat sanationem vitae spiritualis, et morbus hydropicus veri (o)et boni perversionem, ita sanatio veri perversi {4} emendationem et restitutionem; nam omnia miracula Domini involvebant et significabant status Ecclesiae, n. (x)8364, quemadmodum in genere omnia miracula Divina, n. 7337; inde nunc est quod a Domino dictum, `Cujus vestrum asinus aut bos in puteum cadit, quem non statim extrahitis in die sabbati?’ per quae in sensu spirituali id quod dictum est {5} significabatur; nam quicquid Dominus locutus est, ex Divino locutus est, et cum ex Divino, singulis sensus internus inest, n. 9049, 9063 (o)fin.; per `puteum’ ibi simile significatur quod per foveam, nempe falsum, n. 1688. Et quia `fovea’ est falsum, ideo quoque’ Dominus cum de falsis Ecclesiae locutus est, dixit,
Quando caecus caecum ducit, ambo in foveam cadunt, Matth. xv 14;
`caecus’ est qui in erroneis, `cadere in foveam’ est pervertere verum {6}; haec comparative dicta sunt, sed omnes comparationes (o)in Verbo ex significativis sumptae {7} sunt, n. (x)3579, 8989.
[3] Qui credunt quod sanctum Divinum quod in Verbo, non altius reconditum lateat quam in sensu qui apparet in littera, is in his et in reliquis Verbi non aliunde videt sanctum quam ex fide quod omnia (o)quae ibi Divinitus inspirata sint {8}; et quod {9} inexplicabilia ibi sint arcana soli Deo {10} nota, at qui in hac fide non sunt Verbum contemnunt, solum ob stilum ad apparentiam magis humilem, quam est stilus qui ad genium mundi applicatus est, qualis est apud plures scriptores antiquos et hodiernos; at {11} sciant quod sanctum Divinum lateat in omnibus et singulis Verbi, sed consistat in eo quod omnia et singula agant {12} de Domino, de (t)Ipsius regno et {13} Ecclesia; haec sanctissima sunt, quia sunt Divina a Domino, in quibus sic (o)est vita aeterna secundum Domini verba apud Johannem,
Verba quae Ego loquor vobis, spiritus sunt et vita sunt, vi (x)63;
sed sanctissima illa Divina patent coram angelis in caelo, quia hi non capiunt Verbum naturaliter secundum sensum litteralem sed spiritualiter secundum sensum internum; secundum hunc sensum etiam homines caperent Verbum si angelicam vitam viverent, nempe vitam fidei et amoris; quae in sensu interno Verbi continentur nec aliud sunt quam quae genuina doctrina Ecclesiae docet; genuina doctrina Ecclesiae docet Dominum, fidem in Ipsum, amorem in Ipsum, et amorem boni quod ab Ipso; hic amor est charitas erga proximum, n. 6709, 6710, 8123; qui hanc vitam vivunt illustrantur a Domino et vident sancta Verbi, et nullatenus alii; videatur Praefatio ad Gen. xviii.
@1 See p. 399, note 2$
@2 i in sensu interno$
@3 explicatur$
@4 perversionem per falsa, et sanatio ejus$
@5 etiam in spirituali sensu idem$
@6 falso, n. 2383$
@7 desumtae$
@8 sunt$
@9 i quae$
@10 Deo solum$
@11 sed$
@12 i ibi$
@13 i de$
@1 mulctae significant$
[2] Cum hoc ita se habet: si bonum aut verum per falsum pervertitur, tunc perversum est emendandum per verum, (o)intra Ecclesiam per verum ex Verbo, seu ex doctrina {1} quae ex Verbo; causa quod ita erit, est quia verum docet quid malum et quid falsum, et sic homo illa videt et agnoscit, et cum videt et agnoscit {2}, tunc emendari potest, nam Dominus influit in illa apud hominem quae homo scit, non autem in illa quae non scit; quapropter nec emendat malum aut falsum priusquam homo instructus est quod sit malum aut falsum; inde est quod qui paenitentiam agent, mala sua videbunt et agnoscent, et sic vitam veri vivent {3}, n. 8388-8392 {4}; similiter se habet cum purificationibus a malis amorum sui et mundi; purificationes ab illis `amoribus’ nequaquam fieri possunt quam per vera fidei, quia haec docent quod ab amoribus illis omnes concupiscentiae {5}; inde erat quod (x)circumcisio apud gentem Israeliticam et Judaicam fiebat per cultrum petrae {6}, circumcisio enim significabat purificationem a spurcis illis amoribus, et culter petrae {6}, per quem fiebat, significabat verum fidei, n. (x)2799 med., 7044. Per vera fidei etiam homo regeneratur, n. 8635-8640, 8772; hoc per lavationes, per quas olim mundabantur, significatum est, et idem quoque hodie per aquas baptismi; aquae enim significant vera fidei, per quae mala removentur, n. 739, 2702, 3058, 3424, 4976, 7307, 8568, et baptismus significat regenerationem, n. 4255, 5120 fin.
[3] Ex his patet quam false cogitant qui credunt mala seu peccata apud hominem abstergi sicut sordes (x)corporis abluuntur {7} per aquas, et {8} quod mundati fuerint quoad interiora qui secundum statuta Ecclesiae olim lavabantur per aquas {9}, ut et quod salventur hodie per quod baptizentur, cum tamen lavationes olim modo repraesentabant mundationem interiorum, et baptizatio significat regenerationem, aquae ibi sunt vera fidei per quae homo mundatur et regeneratur, nam per illa removentur mala {10}; baptismus est pro illis qui intra Ecclesiam sunt, quia his est Verbum, ubi vera fidei, per quae homo regeneratur.
@1 i Ecclesiae$
@2 illa videt homo, et cum videt$
@3 agent$
@4 8391$
@5 quid malum et quid falsum$
@6 petrarum,$
@7 Before sordes$
@8 tum$
@9 aquis$
@10 per baptizationem quae fit per aquas, aquae enim significant vera fidei, per quae homo mundatur ac regeneratur, nam per illa removentur mala, inde patet quid lavationes olim significabant et quid baptismus hodie$
@1 quod mortui dicantur$
@2 i videatur$
[2] Qui non scit quomodo cum repraesentativis et correspondentiis se habet, mirari potest quod `bos’ possit significare affectionem boni aut mali apud hominem, quia est bestia; sed sciat quod omnes bestiae significent talia quae alicujus affectionis aut inclinationis sunt; in spirituali mundo hoc notissimum est, apparent enim ibi frequenter bestiae varii generis, sicut boves, juvenci, vaccae, equi, muli, asini, oves, caprae, (o)haedi, agni, tum bestiae malae, ut {2} tigrides, pantherae, ursi, canes, (o)sues, serpentes, et quoque bestiae quae in tellure nullibi conspectae {3}, praeter etiam aves varii generis.
[3] Quod talia ibi appareant, excedit fidem apud illos qui credunt nihil esse quod non oculis corporeis vident; sed iidem nec credunt quod aliqui spiritus aut angeli sint, minus quod appareant sibi ut homines, se mutuo videant, inter se loquantur, se tangant; causa est quia tam sensuales (c)ac corporei sunt ut credant modo corpora vivere; inde est quod, ut dictum, talia excedant fidem apud illos; sed non modo millies mihi visa sunt, verum etiam instructus sum (o)de animalibus visis unde sunt {4} et quid significant, ita quoque quod affectiones boni in naturali, cum in forma animali sistuntur videndae, appareant ut boves (o)mites, et affectiones mali ut boves immites, et (o)quod reliquae affectiones in aliorum animalium formis; inde est quod bestiae varii generis {5} significent apud hominem talia {6} quibus correspondent {7}; sed de his videantur quae prius ostensa sunt n. 142, 143, 246, 714-716, 719, 1823, 2179, 2180, 2781, 2805, 2807, 2830, 3218, 3519, 5198, 7523.
@1 Before affectiones$
@2 sicut$
@3 i sunt$
@4 apparent$
@5 i in Verbo$
@6 Before apud$
@7 i et inde quoque in sacrificiis$
@1 abalienari$
@2 i, unius affectio$
@3 d de qua supra i ut supra$
[2] Haec divisio intelligitur per Domini verba apud Lucam,
Nullus servire potest duobus (x)dominis; aut unum odio habebit et alterum amabit, aut unum praeferet et {4} alterum contemnet; non potestis Deo servire et mammonae, xvi 13;
hoc est, per fidem servire Domino, et per amorem mundo, ita agnoscere verum, et facere malum; qui hoc facit, mentem habet divisam, inde ejus destructio. Ex his patet unde {5} est quod `dividere’ {6} sit dissipari; quod etiam constat {7} apud Matthaeum,
Veniet Dominus servi hujus in die quo non exspectat, et in hora qua non novit, et dividet eum, et partem ejus cum hypocritis ponet, xxiv [50,] 51;
`dividere’ ibi est {8} separare et removere a bonis et veris {9}, n. 4424, ita {10} dissipare: apud Moschen,
Maledicta ira illorum, quia vehemens, et excandescentia illorum quia dura; dividam illos in Jacobo, et dispergam illos in Israele, Gen. xlix 7;
haec in prophetico Israelis de `Schimeone’ et `Levi’; {11} per `Schimeonem’ et `Levin’ ibi repraesentantur illi qui in fide separata a charitate sunt, n. 6352, per `Jacobum’ et `Israelem’ Ecclesia externa et interna, et quoque externus et internus homo, n. 4286, 4598, 5973, 6360, 6361; `dividere illos in Jacobo’ est exterminare illos ab Ecclesia externa, et `dispergere in Israele’ est ab Ecclesia interna, ita dissipare bona et vera Ecclesiae apud illos.
[4] Quod `dividere’ id (x)sit, etiam patet a verbis scriptis in pariete cum rex Babelis (x)Belschazar una cum magnatibus, uxoribus, et paelicibus, bibebat vinum ex vasis auri et argenti Templi Hierosolymitani; scriptum fuit,
Numeratus, numeratus, appensus, et divisus, Dan. v 2-4, 25, 28 {12};
ubi `divisus’ est separatus a regno; ibi quomodo omnia eo tempore fuerunt repraesentativa, patet; describitur ibi profanatio boni et veri, quae per `Babelem’ significatur; quod `Babel’ sit profanatio {13}, videatur n. 1182, 1283, 1295, 1304-1308, 1321, 1322, 1326; `vasa auri et argenti’ sunt bona amoris et vera fidei {14} a Domino, n. 1551, 1552, 5658, 6914, 6917; profanatio significatur per `bibere ex illis, et tunc laudare deos auri, argenti, aeris, ferri, ligni, et lapidis,’ ut legitur ibi versu 4, quae sunt mala et falsa in serie, n. 4402 fin., (m)(x)4544, 7873, 8941, per `Templum Hierosolymitanum’ unde vasa, in supremo sensu significatur Dominus, in sensu repraesentativo Ipsius regnum et Ecclesia, n. 3720, `regnum (x)Belschazaris divisum’ significabat dissipationem boni et veri, et quod `ipse ea nocte occisus esset’ significabat privationem vitae veri et boni, ita damnationem {15}; `dividi’ enim est dissipari, {16} `rex’ est verum boni, n. 1672, 2015, 2069, 3009, 3670, 4575, 4581, 4966, 5044, 5068, 6148; simile significat {17} `regnum,’ n. 1672, 2547, 4691; `occidi’ est privari vita veri et boni {18}, n. 3607, 6767, 8902, (o)et `nox in qua occisus’ est status mali et falsi, n. 2353, 7776, 7851, 7870, 7947; inde patet quod omnia ibi repraesentativa fuerint.’
[5] Legitur apud Davidem,
Diviserunt vestes meas sibi, et super vestimentum meum jecerunt sortem, Ps. xxii 19 [A.V. 18]:
et apud Matthaeum,
Diviserunt vestes [Domini], jacientes sortem, ut impleretur quod dictum est per prophetam, xxvii 35:
tum {19} apud Johannem,
Milites acceperunt vestimenta, et fecerunt quattuor partes; et tunicam; erat tunica inconsuta, desuper texta per totum; dixerunt de illa, Ne dividamus illam, sed sortiamur de illa, cujus sit; ut scriptura impleretur, xix 23, 24;
qui haec legit et nihil de sensu interno Verbi novit, non scit quod aliquid arcani in his lateat, cum tamen in singulis est arcanum Divinum; arcanum erat quod Divina Vera dissipata fuerunt a Judaeis, nam Dominus erat `Divinum Verum’, inde Ipse vocatur Verbum, Joh. i 1 seq.; Verbum est Divinum Verum; vestes Ipsius repraesentabant vera in externa forma, et tunica in interna; divisio vestium (x)repraesentabat dissipationem verorum fidei {20} a Judaeis; quod `vestes’ sint vera in externa forma, videatur n. 2576, 5248, 5954, 6918, et quod `tunica’ sit verum in interna forma, n. 4677; vera in externa forma sunt qualia sunt Verbi in sensu litterali, at vera in interna forma sunt qualia sunt Verbi in sensu spirituali; `divisio vestium in quattuor partes’ significabat dissipationem totalem, similiter ac divisio apud Sachariam xiv 4, et alibi; pariter {21} divisio in duas partes, ut legitur de velo Templi, Matth. xxvii 51; Marc. xv 38; discissio petrarum etiam tunc, Matth. xxvii 51, {22} repraesentabat dissipationem omnium fidei, `petra’ enim est Dominus quoad fidem, ac inde est fides a Domino, [n. 8581.]
@1 The remainder of this number, the whole of n. 9263, and n. 9300(4)-9300(8), appear at the end of A, Volume III, p. 1006-1012.$
@2 vivit$
@3 conservat etiam quae partis alterius sunt$
@4 aut$
@5 nunc$
@6 i in Verbo$
@7 patet$
@8 pro$
@9 malis AI$
@10 i haec$
@11 i et$
@12 After regno, AIT$
@13 i boni et veri$
@14 i Ecclesiae, quae$
@15 inde Regnum illius divisum, per quod in sensu interno significatur dissipatio veri et boni, et ipse occisus$
@16 i et$
@17 etiam$
@18 ac ipse occisus est, quod repraesentabat privationem vitae veri et boni, ita damnationem$
@19 et$
@20 veri dissipationem$
@21 et quoque$
@22 i etiam$
[3] Talia sunt quae in sensu interno Verbi intime latent. Similiter se habet cum (c)iis quae in sensu interno in hoc versu et {5} sequente continentur; quae ibi sunt, et ad captum explicari possunt, sunt haec: omnia vera apud hominem vitam {6} habent (c)ex affectionibus quae amoris alicujus; verum absque vita inde, est sicut sonus ex ore effluens absque idea, aut sicut sonus automati; inde patet quod vita intellectus hominis sit a vita voluntatis ejus, proinde vita veri ex vita boni, nam verum se refert ad intellectum et bonum ad voluntatem; si ergo duo vera sunt quae non vivunt ab eadem affectione communi sed a diversis, illa non possunt aliter quam dissipari, nam collidunt inter se; et cum vera dissipantur, etiam affectiones illorum dissipantur; est enim communis affectio sub qua omnia vera apud hominem consociantur; communis illa affectio est bonum; haec sunt quae dici possunt de illis quae in (t)interno sensu significantur per `boves duorum virorum, quorum unus plaga afficit alterum, ut moriatur,’ et quod tunc `bos vivus vendetur, et dividetur argentum, et quoque bos mortuus.’
[4] Quis non scit qui ab Ecclesia, quod in omnibus et singulis Verbi sint Divina? sed quis Divina potest videre in his legibus de bobus et asinis cadentibus in foveam, et de bobus cornu ferientibus, si solum quoad sensum litterae inspiciuntur et explicantur? sed tunc Divina sunt, etiam in sensu litterae, si simul quoad sensum internum inspiciuntur et explicantur, nam in eo sensu agunt omnia et singula Verbi de Domino, de Ipsius regno et Ecclesia, ita de Divinis; ut enim aliquid Divinum et sanctum sit, de Divinis et sanctis aget; res de qua agitur, id facit; mundana et forensia, qualia sunt judicia, statuta, et leges a Domino e monte Sinai promulgata, quae in hoc capite [et in] sequentibus Exodi continentur, Divina et sancta sunt per inspirationem, sed inspiratio non est dictatio, sed est influxus ex Divino; quod influit ex Divino, hoc transit per caelum, et ibi est caeleste (c)ac spirituale; at cum venit in mundum, fit {7} mundanum in quo (o)intus illa sunt; inde patet unde Divinum et ubi Divinum (o)est in Verbo, et quid inspiratio.
@1 d mali i falsi$
@2 i nunc$
@3 amoris$
@4 alicujus$
@5 i in$
@6 i suam$
@7 est$
@1 aut$
[2] Ex his sciri potest quid intelligitur per vincula interna et vincula externa quorum mentio frequens facta est; sed vincula ita dicta non sunt vincula nisi relative ad opposita; qui enim ex affectione quae amoris (o)boni aliquid agit, is ex libero agit, sed qui ex affectione (o)quae amoris mali, is sibi apparet ex libero agere, sed non agit ex libero quia ex {3} cupiditatibus quae ab inferno; is solum liber est qui in affectione boni est, quia is ducitur a Domino; quod etiam Dominus docet apud Johannem,
Si vos manseritis in Verbo Meo, vere discipuli Mei estis, et cognoscetis veritatem, et veritas liberos faciet vos: omnis faciens peccatum servus est peccati: si Filius vos liberos fecerit, vere liberi eritis, viii 31, 32, 34, 36;
quod `liberum’ sit duci a Domino, et `servum’ duci a cupiditatibus quae ab inferno, videatur n. 892, 905, 2870-2893, 6205, 6477, 8209; Dominus enim indit affectiones {4} pro bono, et aversationem pro malo, inde est ei liberum facere bonum, et prorsus servum facere malum; qui credit {5} quod libertas Christiana ulterius se extendat, maxime errat {6}.
@1 i ex$
@2 i tunc$
@3 at usque vinctus est a$
@4 ei affectionem$
@5 credunt$
@6 errant$
@1 passim$
[9097a]. {1} `Et mortuus erit sibi’: quod significet pro affectione laedente, constat ex significatione [`mortui,’ nempe] bovis, quod sit mali affectio, per `mortuum’ enim significatur malum (c)et falsum, secundum ea quae supra n. 9089. Quomodo cum his quae in sensu interno in hoc versu continentur se habet {2}, concludi potest (c)ex illis quae (d)supra n. 9094 explicata sunt.
@1 In the alteration of an original enumeration this number became unnumbered.$
@2 habeat IT$
@1 AV xxii I$
@2 aut IT$
@1 i illa$
@1 abalienatur, et$
@2 ac$
@3 quod homo patiatur dura$
@4 malum culpae et malum poenae$
[2] Causa quod quinque boves rependerentur pro bove {6}, et quattuor pecudes pro pecude, a nemine sciri potest nisi sciatur quid `furtum’ in spirituali sensu {7}, tum quid `bos’ et `pecus’; quid illa sunt, explicatum est, nempe quod sit boni exterioris (c)et interioris ablatio et abalienatio; ablatio fit per malum et abalienatio per falsum; inde poena ac restitutio illorum significantur per {8} `quinque’ et `quattuor’; quod {9} omnes numeri in Verbo significent {10} res, (o)videatur n. 575, 647, 648, 755, 813, 1963, 1988, 2075, 2252, 3252, 4264, 4495, 4670, 5265, 6175, hic res quae involvunt restitutionem, nempe numerus `quinque’ restitutionem boni exterioris ad multum, et numerus `quattuor’ restitutionem boni interioris ad plenum; quod bonum interius sit restituendum ad plenum, est quia id bonum facit vitam spiritualem hominis; et nisi vita spiritualis restituatur ad plenum, non potest bonum (o)exterius quod facit vitam naturalem, restitui, nam haec vita per illam restituitur, ut constare potest a regeneratione hominis; quod externus homo {11} regeneretur per internum {12}, videatur n. 9043, 9046, 9061, sed bonum in externo seu naturali {13} non potest restitui ad plenum, {14} quia ibi manet plaga {15} ut cicatrix quae occalescit; haec sunt quae numeri illi involvunt.
[3] Paucis adhuc dicetur de restitutione boni exterioris quod facit naturalem vitam hominis, a bono interiore quod facit spiritualem vitam ejus: naturale hominis videt res in luce mundi, quae lux vocatur lumen naturale; homo comparat sibi id lumen per objecta quae per visum et per auditum intrant, ita per objecta quae ex mundo; sic videt illa homo intus in se paene sicut videt illa oculus; objecta quae per illos sensus intrant apparent ei primum sicut volupe et jucundum, postea distinguit `homo infans’ inter jucunda, unde discit discernere, et hoc per gradus exquisitius; cum lux e caelo influit in haec, tunc incipit homo spiritualiter illa videre, et primum discernere inter {16} utilia et non utilia; inde incohat perspicere verum, nam quod ei utile est, hoc ei est verum, et quod inutile non verum; haec perspectio crescit secundum influxum lucis caeli, usque tandem ut discernat non modo inter vera sed etiam inter vera in his veris; et hoc lucidius quo melius aperitur communicatio inter internum et externum hominem, nam lux caeli influit per internum hominem in externum a Domino; inde nunc est homini perceptio, sed tamen non (x)usque perceptio spiritualis; [4] haec perceptio (t)non existit a veris naturalibus sed a veris spiritualibus; vera spiritualia sunt quae vocantur vera fidei; quod perceptio spiritualis ex his veris existat, est quia lux caeli est Divinum Verum procedens a Domino, et id lucet ut lux coram oculis angelorum, et quoque lucet in intellectu illorum et dat illis intelligentiam et sapientiam, sed cum varietate secundum receptionem ejus in bono; quapropter cognitiones spiritualium erunt apud hominem in ejus naturali ut perceptio spiritualis existat, et cognitiones spiritualium erunt ex revelatione; cum lux caeli in illas {17} influit, in propria influit, nam, ut dictum est, lux illa est Divinum Verum procedens a Domino, videatur n. 1053, (x)1521-1533, 1619-1632, 2776, 3138, 3167, 3195, 3222, 3223, 3341, 3636, 3643, 4180, 4302, 4408, 4415, 4527, 5400, 6032, 6313, 6608; inde homini (o)est intelligentia et sapientia in talibus quae vitae aeternae sunt, quae crescunt {18} secundum receptionem lucis illius, hoc est, veritatum fidei, in bono; bonum est charitas.
[5] Quod naturalis seu externus homo regeneretur, et quoque emendetur (c)et restituatur per internum {19}, ex jam dictis {20} constare potest; nam quae in externo seu naturali homine sunt vivunt ex luce caeli, haec enim lux est viva, quia {21} procedit a Domino, Qui est ipsa vita, non autem vivunt ex luce naturali, nam haec lux est {22} in se mortua; ut ergo ea quae in hac luce sunt vivant, erit influxus lucis vivae per internum hominem a Domino; is {23} influxus se accommodat secundum cognitiones veri analogas et correspondentes in naturali, et secundum obsequia (o)ibi. Inde patet quod externum seu naturale hominis regenerandum sit per internum ejus; similiter {24} bonum in naturali ablatum (c)et abalienatum est emendandum ac restituendum.
@1 significat altered to significant$
@2 fit$
@3 vivit$
@4 at$
@5 i autem$
@6 i furato$
@7 i sit$
@8 i numeros$
@9 nam$
@10 significant$
@11 externum hominis$
@12 i ejus$
@13 i cum semel ablatum ac abalienatum est,$
@14 i sed modo ad multum,$
@15 plaga i vulnus$
@16 i jucunda$
@17 has$
@18 crescit$
@19 i ejus$
@20 i etiam$
@21 nam$
@22 d here and i before mortua$
@23 i hoc est veri$
@24 et$
Quidam ex spiritibus hujus telluris transibant ad spiritus telluris Saturni, qui, ut supra dictum {1}, ad insignem distantiam absunt, nam apparent ad finem mundi nostri solaris; transitus {2} fit momento, nam distantiae in altera vita sunt apparentiae ex diversitate statuum vitae, n. 2625, 2837, 3356, 3387, 3404, 4321, 4882, (x)5605, 7381, et conjunctio fit per statum desiderii loquendi cum altero; inde {3} est quod in altera vita conveniant qui in aliqua conjunctione vel per amorem, vel per amicitiam, vel per venerationem, in mundo fuerunt, quando id desiderant; sed disjunguntur dein secundum dissimilitudines status vitae.
@1 dictum est$
@2 i tamen$
@3 i quoque$
@1 Postquam spiritus nostrae telluris loquuti sunt cum spiritibus telluris Saturni, loquebantur hi$
@2 nostrae telluris ignorent quem Deum colunt$
@3 i sicut forent plures dii qui colendi,$
@1 dicunt$
@2 i et n.$
@3 i n.$
@1 quisque enim in sphaera suae vitae est,$
@2 det inde i proinde$
@3 fit$
@1 i inde$
@2 i sunt$
@1 This latter subject appears at the end of chapter xxiii$
CAPUT VICESIMUM SECUNDUM
DOCTRINA CHARITATIS
Quid conscientia, nunc dicetur: conscientia formatur apud hominem ex religioso in quo est, secundum receptionem ejus intus in se.
@1 After Domino$
CAPUT XXII {1}
@1 In AV the division of chapters is made at xxi 37$
1. Si in perfossione deprehensus fuerit fur, et percussus, et moriatur, non illi sanguines.
2. Si exortus fuerit sol super eo, sanguines illi, rependendo rependet; si nihil illi, et vendetur pro furto suo.
3. Si inveniendo inventum fuerit in manu illius furtum, a bove usque ad asinum, usque ad pecudem, viventes, duplum rependet.
4. Quando desolaverit {1} vir agrum vel vineam, et immiserit jumentum suum, et desolaverit {1} in agro alterius, ex optimo agri sui et ex optimo vineae suae rependet.
@1 (incendere, depascere) written above desolaverit$
5. Quando exiverit ignis, et apprehenderit spinas, et consumatur acervus, aut seges stans, aut ager rependendo rependet incendens incensum.
6. Quando dederit vir socio suo argentum vel vasa ad custodiendum, et furto ablatum fuerit e domo viri, si deprehensus fur, rependet duplum.
7. Si non deprehensus fur, adducetur dominus domus ad DEUM {1}, annon miserit manum (x)suam in opus socii sui.
@1 In A deos is written above DEUM$
8. Super omni verbo praevaricationis, super bove, super asino, super pecude, super veste, super omni perdito, quod dixerit quod hoc illud, usque ad DEUM veniet verbum amborum illorum, quem condemnaverint DEUS, rependet duplum socio suo.
9. Quando dederit vir socio suo asinum, vel bovem, vel pecudem, et omnem bestiam ad custodiendum, et moriatur aut frangatur, aut captivum abducatur, nemine vidente,
10. Juramentum JEHOVAE erit inter ambos illos, annon miserit manum suam in opus socii sui, et sumpserit dominus ejus, et non rependet.
11. Et si furando furto ablatum fuerit ab illo, rependet domino ejus.
12. Si discerpendo discerptum fuerit, adducet illi testem, discerptum non rependet.
13. Et quando commodato petiverit vir ex socio suo, et frangatur vel moriatur, dominus ejus haud cum illo, rependendo rependet.
14. Si dominus ejus cum illo, non rependet; si mercenarius ille, veniet in mercede sua.
15. Et quando persuaserit vir virgini quae non desponsata, et cubuerit cum illa, dotando dotabit illam sibi in mulierem.
16. Si renuendo renuerit pater ejus ad dandum eam illi, argentum pendet secundum dotem virginum.
17. Praestigiatricem non vivificabis.
18. Omnis cubans cum bestia, moriendo morietur.
19. Sacrificans diis devovebitur, praeterquam JEHOVAE soli.
20. Et peregrinum non affliges, et non opprimes, quia (x)peregrini fuistis in terra Aegypti.
21. Ullam viduam et orphanum non affligetis.
22. Si affligendo afflixeris illum, quod si clamando clamaverit ad Me, audiendo audiam clamorem ejus.
23. Et exardescet ira Mea, et occidam vos gladio, et fient mulieres vestrae viduae, et filii vestri orphani.
24. Si argentum mutuo dederis populo Meo, egeno cum te, non eris ei sicut faenerator; non ponetis super illum usuram.
25. Si oppignerando oppigneraveris vestem socii tui, usque ad intrare solis restitues illam ei.
26. Quia illa tegumentum ejus solum, illud vestis ejus cuti ejus, in qua dormiat; et erit, quando clamaverit ad Me, et audiam, quia misericors Ego.
27. Deo non maledices, et principem in populo tuo non execraberis.
28. Primitias {1} frumenti tui et primitias vini tui non tardabis; primogenitum filiorum tuorum dabis Mihi.
@1 (Plenitudines) written above Primitias frumenti and (lachrymas) above primitias vini cp n. 9223. Deut. xviii 4 is also written in m.$
29. Ita facies bovi tuo, gregi tuo; septem diebus erit cum matre sua, die octavo dabis illud Mihi.
30. Et viri sanctitatis eritis Mihi; et carnem in agro (x)discerptam non comedetis, cani projicietis eam.
Agitur in sensu interno in hoc capite de damnis vario modo illatis vero fidei et bono charitatis ac de emendatione et restitutione illorum; ut et de ferenda ope, si exstinguuntur. Postea agitur de instructione in veris fidei, et tandem de statu vitae hominis cum in bono charitatis est.
Vers. 1-3. Si in perfossione deprehensus fuerit fur, et percussus, et moriatur, non illi sanguines. Si exortus fuerit sol super eo, sanguines illi, rependendo rependet; si nihil illi, et vendetur pro furto [suo]. Si inveniendo inventum fuerit in manu illius furtum, a bove usque ad asinum, usque ad pecudem, viventes, duplum rependet. `Si in perfossione deprehensus fuerit fur’ significat si non appareat quod bonum aut verum {1} auferatur: `et percussus, et moriatur’ significat si tunc damno afficitur usque ut exstinguatur: `non illi sanguines’ significat non reum violentiae illatae: `si exortus fuerit sol super eo’ significat si viderit illud clare ex interiore: `sanguines illi’ significat reum esse: `rependendo rependet’ significat emendationem et restitutionem veri et boni ablati: `si nihil illi’ significat si non aliquid supersit: `vendetur pro furto suo’ significat abalienationem: `si inveniendo inventum fuerit in manu illius furtum’ significat si ex vero et bono supersit per quod restitui possit: `a bove usque ad asinum’ significat si ex bono aut vero exteriore: `usque ad pecudem’ significat si ex vero et bono interiore: `viventes’ significat quibus inest vita spiritualis: `duplum rependet’ significat restitutionem ad plenum.
@1 verum aut bonum$
[2] Quod `perfossio’ sit patratio mali in abscondito, et cum de fure dicitur, quod sit ablatio boni aut veri per falsum ex malo ut non appareat, patet ex eo quod distinguatur hic inter furtum quod fit per perfossionem {4}, et inter furtum quod fit cum sol exortus est, de quo in versu sequente. Quod `perfossio’ id sit, etiam constat ex locis in Verbo ubi dicitur, ut apud Jeremiam,
Etiam in alis tuis inventi sunt sanguis animarum pauperum innocentium; non in perfossione inveni ea, sed super omnibus ea, ii 34;
ibi de amoribus spurcis et inde malis; `non in perfossione inveni ea’ pro non per investigationem in occulto, quare dicitur `super omnibus ea,’ hoc est, quod ubivis appareant: apud Ezechielem,
Introduxit me ad ostium atrii, ubi vidi, et ecce foramen unum in pariete; dixit ad me, Perfode, age, parietem; (o)perfodi itaque parietem, cum {5} ecce ostium unum, viii 7, 8;
ibi de abominationibus domus Israelis quas fecerunt in occulto; `perfodere parietem’ est intrare in occulto et videre quid faciunt: apud Amos,
Si perfoderint in infernum, inde manus Mea recipiet eos; sive ascenderint in caelum {6}, inde dejiciam illos, ix 2;
`perfodere in infernum’ est abscondere se (o)ibi, ita in falsis a malo, nam infernum est falsum a malo, quia id regnat ibi; falsa (d)ibi vocantur tenebrae, intra quas a luce caeli se abscondunt, nam lucem caeli, quae est Divinum Verum a Domino, fugiunt: apud Hiobum {7},
Oculus adulteri observat crepusculum, dicendo, Non videbit me oculus; et velamen facierum ponet, perfodit in tenebris domos, interdiu designant sibi, non agnoscunt lucem; nam pariter mane illis umbra mortis, quia agnoscunt terrores umbrae mortis, xxiv 15-17;
hic manifeste `perfodere domos’ pro diripere {8} alterius bona in occulto; dicitur enim `perfodit in tenebris domos,’ quod `observet crepusculum, ne videat illum oculus,’ quod `velamen facierum ponat, non (x)agnoscant lucem,’ tum quod `mane sit illis umbra mortis.’
[3] Quod `perfodere domum’ sit auferre bonum alterius in occulto, ducit originem ex repraesentativis {9} in altera vita; ibi quando angelis est sermo de falso destruente bonum in (x)occulto, infra ubi sermones angelici sistuntur ad visum, repraesentatur id per `perfossionem parietis’; et vicissim quando angelis est sermo de vero accedente {10} ad bonum et conjungente se {11} ei, repraesentatur id per apertam januam, per quam {12} ingressus; inde est quod Dominus, Qui secundum repraesentativa in caelo, (o)et secundum correspondentias locutus est, quia ex Divino, dicat apud Johannem,
Amen, amen, dico vobis, Qui non ingreditur per januam in caulam ovium sed ascendit aliunde, is est fur et latro; qui vero ingreditur per januam, pastor est ovium, x 1, 2:
et apud Lucam,
Hoc scitote, quod si nosset paterfamilias qua hora fur venturus esset, vigilaturus utique esset, et non permissurus perfodi domum suam, xii (x)39;
`fur’ hic quoque est qui per falsa destruit bona fidei, `perfodere domum’ est in occulto id facere, quia fit quando paterfamilias non vigilat. Inde quoque est quod `venire sicut fur’ sit venire incognito, quia non per januam sed aliunde: {13} apud Johannem,
Nisi vigilaveris, veniam super te sicut fur, et non cognosces qua hora venturus sim super te, Apoc. iii 3:
et apud eundem,
Ecce venio sicut fur; beatus qui vigilat, Apoc. xvi 15;
`venire sicut fur’ est venire incognito et inexspectato; (m)quod de Domino ita dicatur, est quia intelligitur quod apud hominem janua sit clausa per falsum mali.(n)
@1 verum aut bonum$
@2 i aut destructio$
@3 verum et bonum$
@4 in perfossione$
@5 et$
@6 coelos$
@7 Jobum$
@8 deripere IT$
@9 repraesentativis altered to repraesentationibus$
@10 cum verum accedit$
@11 appropriatur$
@12 i est$
@13 i ut$
Si inveniendo inventum fuerit in manu illius furtum a bove usque ad asinum, usque ad pecudem, viventes. vers. 3 {2};
`bos,’ `asinus,’ et `pecus’ significant {3} bona et vera exteriora et interiora, (o)et vocantur `furtum’ (o)quia sunt in manu furis; pariter argentum et vasa, vers. 6, quae etiam vera interiora et exteriora sunt; simile per `furem’ (o)quod per `furtum’ significatur, quia {4} `fur’ in sensu abstracto a persona est furtum, hoc est, verum et bonum ablatum, videatur mox supra n. 9125.
[2] Qui de sensu interno Verbi nihil novit, non aliter scit quam quod per `sanguines’ in Verbo significentur sanguines, et quod per `effundere sanguinem’ modo significetur occidere hominem; sed in sensu interno non agitur de vita corporis sed de vita animae hominis, hoc est, de vita (x)spirituali ejus, quam victurus est in aeternum; haec vita describitur in Verbo in sensu litterae per talia quae sunt vitae corporis, nempe per `carnem et sanguinem’; et quia vita spiritualis hominis existit et subsistit per bonum quod charitatis et per verum quod fidei, idcirco bonum quod charitatis intelligitur per `carnem,’ et verum quod fidei per `sanguinem,’ in sensu interno Verbi; et in adhuc interiore sensu, bonum quod amoris in Dominum per `carnem,’ et bonum amoris erga proximum per `sanguinem’; in supremo autem sensu, in quo (o)solum agitur de Domino, `caro’ est Divinum Bonum Domini, ita Ipse Dominus quoad Divinum Bonum, et `sanguis’ est Divinum Verum procedens a Domino, ita Dominus quoad Divinum Verum; haec per carnem et sanguinem intelliguntur in caelo cum homo legit Verbum; similiter cum homo obit Sanctam Cenam, sed in hac panis est caro, et sanguis est vinum, quoniam per `panem’ prorsus simile significatur quod per carnem, et per `vinum’ prorsus simile quod per sanguinem.
[3] Sed qui sensuales sunt, ut plerique homines in orbe {7} hodie, hoc non capiunt; maneant itaque in sua fide, modo credant quod in Sacra Cena ac in Verbo sanctum sit {8}, quia {9} a Divino; sit quod non sciant ubi id, usque qui aliqua perceptione interiore pollent, hoc est, qui supra sensualia cogitare possunt, expendant (x)num sanguis per `sanguinem,’ et caro per `carnem,’ intelligatur apud Ezechielem,
Fili hominis sic dixit Dominus Jehovih, Dic omni avi caeli, omni ferae agri, Congregamini et venite, congregate vos a circuitu super sacrificium Meum quod Ego sacrifico vobis, sacrificium magnum super montibus Israelis, ut comedetis carnem et bibatis sanguinem, carnem fortium comedetis et sanguinem principum terrae, et bibetis sanguinem usque ad ebrietatem, de sacrificio Meo quod sacrificabo vobis; satiabimini super mensa Mea, equo et curru, et forti, et omni viro belli; sic dabo gloriam Meam inter gentes, xxxix 17-21:
tum apud Johannem in Apocalypsi,
Vidi angelum stantem in sole, qui clamavit voce magna, dicens omnibus avibus volantibus in medio caeli, Congregamini ad cenam magni Dei, ut comedetis carnes (x)regum, et carnes chiliarchorum, et carnes fortium, et carnes equorum, et sedentium super illis, et carnes omnium liberorum et servorum, parvorum et magnorum, xix 17, 18;
quod in his locis `caro’ non sit caro quae intelligitur, et `sanguis’ non sit sanguis, manifeste patet: [4] similiter nunc `caro’ et `sanguis’ Domini apud Johannem,
Panis quem Ego dabo, caro Mea est; amen, amen, dico vobis, Nisi comederitis carnem Filii hominis, et biberitis Ipsius sanguinem, non habebitis vitam in vobis; qui comedit Meam carnem, et bibit Meum sanguinem, habet vitam aeternam, et Ego resuscitabo illum extremo die, nam caro Mea est vere cibus, et sanguis Meus est vere potus; qui comedit Meam carnem, et bibit Meum sanguinem, in Me manet et Ego in illo: hic (t)panis est qui e caelo descendit, vi 50-58;
quod caro Domini sit Divinum Bonum Divini Amoris Ipsius, et sanguis Divinum Verum procedens a Divino Bono Ipsius, constare potest ex eo quod illa sint quae nutriunt vitam spiritualem hominis; inde etiam dicitur, `Caro Mea est vere cibus, et sanguis Meus est vere potus,’ et quoque `hic est panis qui e caelo descendit’; et quia homo per amorem et fidem conjungitur Domino, ideo etiam dicitur, `Qui comedit Meam carnem, et bibit Meum sanguinem, in Me manet et Ego in illo.’ Sed, ut supra dictum est, illi soli hoc verbum capiunt qui supra sensualia corporis possunt cogitare, imprimis qui in fide et in amore in Dominum sunt, nam hi a Domino elevantur a vita sensualium corporis versus vitam spiritus sui {10}, ita a luce mundi in lucem caeli, in (m)qua luce materialia quae sunt in cogitatione a corpore, disparantur.(n)
[5] Qui itaque novit quod sanguis sit verum Divinum a Domino, is quoque scire potest quod per `effundere sanguinem’ in Verbo non significetur occidere aut {11} privare hominem vita corporis, sed occidere aut {12} privare illum vita animae, hoc est, destruere ejus {13} vitam spiritualem, quae est ex fide et amore in Dominum; quod `sanguis’ cum intelligitur illegitime effusus, sit verum Divinum destructum per falsa ex malo {14}, patet ex sequentibus his locis: apud Esaiam,
Cum Dominus laverit excrementum filiarum Zionis, et sanguines Hierosolymae abluerit e medio ejus, per spiritum judicii, et per spiritum expurgationis, iv 4:
apud eundem,
Manus vestrae pollutae sunt sanguine, et digiti vestri iniquitate; pedes eorum ad malum currunt, et festinant ad effundendum sanguinem innocentem, cogitationes eorum cogitationes iniquitatis, lix [3,] 7:
apud Jeremiam,
Etiam in alis tuis inventi sunt (x)sanguis {15} animarum pauperum innocentium, ii 34:
apud eundem,
Ob peccata prophetarum, iniquitates sacerdotum, effundentium in medio Hierosolymae sanguinem justorum, errarunt caeci in plateis, polluti sunt sanguine, ea quae non possunt, tangunt vestimentis, Threni iv 13, 14:
apud Ezechielem,
Praeterivi praeter te, et vidi te conculcatam in sanguinibus tuis; et dixi, In sanguinibus tuis vive; etiam dixi tibi, In sanguinibus tuis vive; lavi te aquis, et ablui sanguines tuos a super te, et unxi te oleo, xvi 6, 9:
apud eundem,
Tu, fili hominis, num disceptabis cum urbe sanguinum? notifica illi omnes abominationes ejus; per sanguinem tuum quem effudisti, rea facta es, et per idola quae fecisti, polluta es; ecce principes Israelis, quisque juxta brachium suum, fuerunt in te, et effuderunt sanguinem; viri calumniae fuerunt in te, ad (x)effundendum sanguinem, et ad montes comederunt in te, xxii 2-4, 6, 9:
apud Joelem,
Dabo prodigia in caelo et in terra, sanguinem et ignem et columnam fumi; sol vertetur in caliginem et luna in sanguinem antequam venit dies magnus et terribilis, (o)iii 3, 4 [A. V. ii 30, 31]:
et apud Johannem,
Sol factus est niger sicut saccus pilosus, et luna tota facta est sicut sanguis, Apoc. (x)vi 12:
apud eundem,
Secundus angelus clanxit, et quasi mons magnus igne ardens projectus est in mare, factaque est tertia pars maris sanguis, Apoc. viii 8:
apud eundem,
Secundus angelus effudit phialam suam in mare, et factum est sanguis sicut mortui, unde omnis anima vivens mortua est in mari. Tertius angelus effudit phialam suam in fluvios et in fontes aquarum, et factus est sanguis, Apoc. xvi 3, 4;
[6] in illis locis per `sanguinem’ non intelligitur sanguis vitae corporeae hominis qui effusus, sed sanguis vitae spiritualis, qui est verum Divinum {16}, cui violentia illata est per falsum ex malo {17}; simile per `sanguinem’ (o)intelligitur apud Matthaeum,
Veniet super vos sanguis justus effusus super terram, a sanguine Abelis justi usque ad sanguinem Sachariae, quem occidistis inter templum et altare, xxiii 35;
per quae significatur quod vera Verbi a Judaeis violata fuerint a primo tempore usque ad praesens, in tantum ut nihil veri interni ac caelestis agnoscere vellent; ideo nec agnoverunt Dominum; quod effuderint Ipsius sanguinem, significabat plenariam rejectionem {18} veri Divini, Dominus enim erat ipsum Divinum Verum, quod est Verbum (m) {19} caro factum, Joh. i 1, 14; (o)rejectio plenaria veri Divini quod a Domino, et quod erat Dominus, {20} intelligitur per haec apud (x)Matthaeum,
Pilatus abluit manus coram populo, dicens, Innocens sum in sanguine justi hujus, vos videritis; et respondens totus populus dixit, Sanguis ejus super nobis et super liberis nostris, (x)xxvii 24, 25;
propterea hoc describitur ita apud (x)Johannem,(n)
Unus militum lancea Ipsius latus fodit, et statim exivit sanguis et aqua; qui vidit testatus est, et verum est testimonium, et ille novit quod vera dicat, ut vos credatis, xix 34, 35;
quod etiam aqua (o)exivit, est quia per `aquam’ significatur verum Divinum externum, quale est Verbum in littera; quod `aqua’ sit verum, videatur n. 2702, 3058, 3424, 4976, 5668, 8568.
[7] Ex his etiam patet quid significatur per purificari per sanguinem Domini, quod sit per receptionem veri fidei ab Ipso {21}, (o)n. 791, (x)9088; ita quoque patet quid significatur per haec apud Johannem (o)in Apocalypsi,
Vicerunt draconem per sanguinem Agni, et per verbum testimonii Ipsius, {22} xii 11;
per `sanguinem Agni’ est per Divinum Verum quod a Domino, quod etiam est `verbum testimonii’; `sanguis Agni’ est sanguis innocens, nam `agnus’ est innocentia, n. 3519, (a)3994, 7840; verum Divinum procedens a Domino in caelo {23} intime in se habet innocentiam, nam non alios quam qui in innocentia sunt afficit, n. 2526, 2780, 3111, 3183, 3495, 3994, 4797, 6013, 6107, 6765, 7836 fin., 7840, 7902, 7877.
@1 ac$
@2 Before Si inveniendo$
@3 vel pecus, ibi per quos significantur$
@4 nam$
@5 quod ex bono$
@6 Before violentia$
@7 i septentrionali$
@8 Sacrae Coenae ac Verbo sanctum insit$
@9 i sunt$
@10 eorum$
@11 ac$
@12 et$
@13 ei$
@14 proinde destruere fidem et amorem apud illum, nam amor et fides formant illam vitam; quod sanguis sit verum Divinum falsificatum et prophanatum$
@15 sanguines$
@16 Verum Divinum, quod facit vitam animae hominis$
@17 falsa; quare per sanguinem ibi significatur Verum Divinum per falsa destructum et quoque prophanatum$
@18 i omnis$
@19 i quod$
@20 i hoc$
@21 a Domino$
@22 i Apoc.$
@23 i etiam$
[2] {2} Quia interest, dicetur quomodo se habet cum visu ab interiore: homo videt apud se num bonum aut malum sit, proinde num verum aut falsum quod cogitat et vult, ac inde quod loquitur et facit; hoc fieri nequaquam potest nisi homo videat ab interiore; videri ab interiore est a visu interni hominis in externo; se habet hoc sicut cum visu oculi; oculus non videre potest quae in se sunt sed quae extra se; inde nunc est quod homo videat bonum et malum quae in se sunt; sed usque unus homo hoc videt melius quam alter, et aliqui hoc prorsus non vident; qui id {3} vident sunt qui vitam fidei et charitatis acceperunt a Domino, nam haec vita est vita interna seu vita interni hominis; illi quia ex fide in vero sunt et ex charitate in bono, videre possunt mala et falsa quae apud se (o)sunt, nam ex bono videri potest malum, et ex vero falsum, non autem vicissim; causa est quia bonum et verum est in caelo et {4} in ejus luce, at malum et falsum est in inferno et in ejus tenebris; inde patet quod qui in malo et inde in falso sunt non (t)possint videre bonum et verum, et ne quidem malum et falsum quae apud se sunt, consequenter nec hi possunt videre ab interiore.
[3] Sed sciendum quod videre ab interiore sit videre a Domino; nam cum visu se habet, sicut cum omni re existente, quod nihil existat a se sed a priore (o)seu superiore se, ita tandem a primo ac supremo {5}; primus et supremus est Dominus; qui hoc capit etiam capere potest quod omne vitae apud hominem sit a Domino; et quia charitas et fides facit ipsissimam vitam hominis, quod omne charitatis et omne fidei sit a Domino; qui pollet dote cogitandi et percipiendi prae aliis, is quoque exinde capere potest quod Dominus videat omnia et singula, usque ad singularissima quae apud hominem. (s)At malum et falsum non a superiore se existunt sed ab inferiore, consequenter non existunt a Domino sed a mundo, Dominus enim est supra et mundus est infra; quapropter internus homo apud illos qui in malo et inde falso sunt clausus est supra et apertus infra; inde est quod illi videant omnia `inverse’, mundum ut omne (c)et caelum ut nihil; apparent etiam ideo coram angelis inversi, pedibus sursum et capite deorsum; tales sunt omnes in inferno.(s)
@1 d dicatur i sit$
@2 i sed$
@3 hoc$
@4 i ibi est$
@5 seu, quod idem, quod nihil existat a se, sed a superiori se, ita tandem a supremo$
@1 sit$
@2 bono et vero$
@1 quae apud se sunt$
@2 auferantur$
@1 et$
@2 inde quoque in manu ejus est$
@3 i supra$
@4 affectio boni communis remanet$
@5 nam etiam omne id quod$
@6 i ac$
@7 i et quoque quod omnia sua Patris sint, et omnia Patris sua,$
[2] Bona et vera dicuntur exteriora, quae in externo seu naturali homine sunt, et dicuntur interiora, quae in interno seu spirituali homine sunt; quod haec sint interiora et illa exteriora, est quia internus homo {9} sapit e caelo sed externus e mundo; (m)caelum enim est intra hominem et {10} mundus extra.(n) `A bove usque ad asinum, {11} usque ad pecudem’ dicitur ut significetur omne bonum et verum exterius, et omne verum et bonum interius; procedit etiam bonum ad verum in externo homine, et a vero ad bonum in interno, secundum ordinem Divinum in caelo {12}.
@1 nominantur$
@2 After significantur$
@3 duplici$
@4 After posteriore,$
@5 i hominis$
@6 i quae charitatis$
@7 i quae fidei$
@8 bonum IT$
@9 i, in quo sunt,$
@10 intra hominem est, at$
@11 i et$
@12 i sed hoc arcanum describere, nimis prolixum foret$
[2] Quod ager et vinea id significent, ducit originem ex repraesentativis in mundo spirituali, nam coram spiritibus apparent agri tritico et hordeo pleni, cum angelis qui in superiore caelo sunt, sermo est de coetu qui in bono; et apparent vineae plenae uvis, cum torcularibus ibi {4}, cum angelis (t)sermo est de coetu qui in vero {5} boni (o)est; repraesentativa illa non sunt ex eo quod talia sint in terris sed ex correspondentiis, quod triticum et hordeum, seu inde panis, nutriant corpus sicut bonum amoris et charitatis nutrit animam, et quod vinum similiter ut potus, sicut verum et bonum fidei animam; inde est quod bona amoris et vera fidei in Verbo dicantur cibi ac potus, sunt etiam in eo sensu cibi et potus caelestes {6}, n. 56-58, 680, 681, 1973, 1974, 4459, 4792, 5147, 5293, 5576, 5579, 5915, 8562.
[3] Quod `vinea’ sit Ecclesia quoad bonum et verum fidei, quae Ecclesia spiritualis vocatur {7}, constat ex locis in Verbo ubi nominatur, ut apud Jeremiam,
Pastores multi perdiderunt vineam Meam, conculcarunt agrum, Meum; redegerunt agrum desiderii [Mei] in desertum solitudinis; posuit illam (vineam) in solitudinem, (x)xii 10, 11;
ubi `vinea’ et `ager’ manifeste pro Ecclesia; et quia Ecclesia est Ecclesia ex vero et bono fidei et charitatis, patet quod `vinea’ ibi sit Ecclesia quoad verum, et `ager’ quoad bonum: apud Esaiam,
Jehovah in judicium venit cum senioribus populi Sui et principibus ejus; vos succenditis vineam, iii 14;
hic {8} quoque `vinea’ manifeste pro Ecclesia quoad bonum et verum {9} fidei, seniores {10} enim cum quibus Jehovah in judicium veniet sunt bona Ecclesiae, n. (x)6524, 6525, et `principes’ sunt vera ejus, n. 5044: [4] apud eundem,
Cantabo dilecto Meo canticum amici Mei de vinea ejus; vinea fuit dilecto Meo in cornu filii olei, quam circumdedit, et plantavit vite nobili, V 1, 2, seq.;
hic de Domino, Qui est `dilectus’ et `amicus,’ `vinea’ est Ecclesia `spiritualis’ Ipsius, `vitis nobilis’ est bonum fidei illius Ecclesiae, `cornu filii olei’ est bonum fidei illius Ecclesiae ex bono amoris; qui non scit aliquid de sensu interno Verbi, nequaquam scire potest quid significat vinea in cornu filii olei’; in illis verbis usque tale arcanum latet quod exprimi vocibus non potest; describitur per illa plene conjunctio regni spiritualis Domini cum regno caelesti Ipsius, hoc est, (o)conjunctio secundi caeli cum tertio, consequenter conjunctio boni fidei in Dominum, quod est regni spiritualis, cum bono amoris in Dominum, quod est regni caelestis; `vinea’ est regnum spirituale, `in cornu’ est in potentia, ita in illo, `filius olei’ est bonum amoris externum regni caelestis {11}; regnum caeleste, quod est caelum intimum Domini, vocatur (x)`olea’ (d)seu olivetum, quia {12} `oleum’ est bonum amoris caelestis, n. 886, 4582, (x)4638; sciatur quod regnum Domini in terris sit Ecclesia. Quod bina regna sint, regnum caeleste et regnum spirituale {13}, et quod regnum spirituale constituat secundum caelum, et regnum caeleste tertium, videatur n. 3887, 4138, 4279, 4286; de conjunctione illorum, n. 6435: [5] apud eundem,
In die illo, vinea meri, respondete illi; Ego Jehovah custodiens illam, in momentis irrigabo illam, xxvii 2, 3;
`vinea meri’ pro Ecclesia {14} spirituali: apud Amos,
In omnibus vineis planctus, transibo per te; vae desiderantibus diem Jehovae! quid vobis dies Jehovae? ille tenebrarum et non lucis, v 17, 18;
ibi de ultimo tempore Ecclesiae, quando non amplius bonum ac verum fidei, quod (o)tempus est `dies Jehovae, (o)qui tenebrarum et non lucis; inde dicitur, `in omnibus vineis planctus’: apud Johannem in Apocalypsi,
Misit angelus falcem suam in terram, et vindemiavit vitem terrae, et conjecit in torcular irae Dei (x)magnum, xiv 18, 19;
`vindemiare vitem terrae’ est consumere verum et bonum {15} Ecclesiae; `terra’ hic est Ecclesia. Ex his {16} constare potest unde est quod Dominus toties assimilaverit regnum caelorum vineae, ut apud Matthaeum xx 1 seq., xxi 28, 29, 33-41; Marc. xii 1-13, et unde (o)est quod (o)Dominus Se vocaverit vitem,’ apud Johannem {17},
Quemadmodum palmes non potest fructum ferre a seipso ni manserit in vite, ita neque vos, nisi in Me manseritis; Ego sum vitis, vos palmites; sine Me non potestis facere quicquam, {18} xv 1 seq.;
`vitis’ est fides in Dominum, proinde {19} est Dominus quoad fidem, nam Dominus est fides quia fides est ab Ipso, fides enim {20} non est fides nisi quae ab Ipso, inde etiam est quod `vitis’ sit fides {21} quae in Ipsum.
@1 Ps. ii 12; Es. ix 57, 18 written above this summary exposition of this v. cp n. 9143 and n. 9144 [3]$
@2 bonis et veris IT$
@3 d significat vera et bona fidei in conceptione i significat etiam veris et bonis fidei in conceptione cp n. 9146$
@4 ubi exprimitur vinum ex uvis$
@5 veris$
@6 cibi ac potus coelestes ac spirituales$
@7 seu quod idem, Ecclesia spiritualis$
@8 ibi$
@9 verum et bonum$
@10 succendere illam est destruere illam per cupiditatem mali$
@11 i ubi conjunctio$
@12 inde$
@13 Quod Regnum spirituale et Regnum coeleste Domini sit$
@14 i a Regno$
@15 i fidei$
@16 i nunc$
@17 his verbis$
@18 i Joh.$
@19 ita quoque$
@20 ita fides$
@21 ita$
@1 i enim$
@2 at$
@3 i et$
@4 After mundo$
@5 Heb [ ] (b`ir)$
[2] Quod `desolare’ sit deprivare per cupiditates et sic consumere, est quia per vocem (x)qua in lingua originali exprimitur `desolare,’ proprie significatur incendere et comburere {3}, inde quoque depascere et consumere; et quia inde {4} derivatio illius vocis, per `desolare’ hic significatur consumptio quae fit per cupiditates, cupiditates enim apud hominem sunt ignes qui consumunt; est enim apud hominem ignis vitae et lux vitae; ignis vitae est amor ejus, et lux vitae est fides ejus; amor boni, hoc est, amor in Dominum et amor erga proximum, faciunt ignem vitae apud hominem bonum (o)et apud angelum caeli, et amor veri (c)ac fides veri {5} faciunt lucem vitae apud illos {6}; ast amor mali, hoc est, amor sui et amor mundi, faciunt ignem vitae apud hominem malum (o)et apud spiritum inferni, ac amor falsi et fides falsi {5} faciunt lumen vitae apud illos {6}; sed amor mali vocatur in Verbo combustio ignis, quia comburit et consumit illa quae amoris boni et veri sunt; quod combustio ignis id sit, videatur n. 1297, 1861, 5215, 9055.
[3] Quod consumptio per cupiditates per illam vocem in lingua originali significetur, patet a sequentibus his locis: apud Esaiam,
Jehovah in judicium veniet cum senioribus populi Sui, et principibus ejus; vos consumpsistis (succendistis) vineam, iii 14:
apud eundem,
Flatus Jehovae, sicut fluvius sulfuris, consumit (incendit) eum, xxx 33;
`fluvius sulfuris’ sunt falsa ex malis amoris sui et mundi, n. 2446: [4] apud Ezechielem,
Exibunt habitatores urbium Israelis, et incendent (c)ac comburent arma, et scutum et clypeum, cum arcu et cum telis, et cum baculo (x)manus, et cum hasta; accendent illis ignem septem annis, ut non adferant ligna ex agro, et {7} excidant ex silvis, xxxix 9, 10;
ita describitur consumptio et desolatio boni et veri {8} per cupiditates; sed quis hoc videbit nisi sciat quid significatur per `habitatores urbium Israelis, {9} tum quid per `arma, scutum, clypeum, arcum cum telis,’ per `baculum (x)manus et hastam,’ per `septem annos,’ perque `ligna ex agro et ex silvis’? quod `habitatores’ sint bona, videatur n. 2268, 2451, {10} 2712, quod `urbes’ sint vera, et inde doctrinalia {11} ex Verbo, n. 2268, 2449′, 2943, 3216, 4492, quod `Israel’ sit Ecclesia, n. 4286, 6426, 6637, inde `habitatores urbium Israelis’ sunt bona doctrinalium Ecclesiae, (o)et in opposito sensu illa versa in mala et falsa; quod `scutum, clypeus, {14} tela quae arcus’ sint vera doctrinae e Verbo, per quae tutatio a falsis mali, n. 2686, 2709, (x)6422, quod `baculus (x)manus’ sit potentia veri ex bono, n. 4876, 7026, `hasta’ similiter, sed potentia interior; quod septem anni sint {13} status plenus, ita ad plenum, n. 6508, 8976, (o)ita `accendere ignem septem annis’ est ad plenum consumere per cupiditates,’ `ligna ex agro sunt’ {14} bona interiora Ecclesiae, n. 3720, 8354, (d)et quod `ager’ (o)sit Ecclesia, n. 2971, 3766, 7502, 7571, et `ligna ex silvis’ sunt {15} bona exteriora, n. 3220, 9011 fin.; his cognitis (x)sciri potest quod per prophetica illa describatur consumptio {16} omnium quae Ecclesiae sunt per cupiditates, usque dum nihil boni (o)et veri Ecclesiae internae et externae supersit, quod significatur per quod `accendent ignem septem annis, ut non adferant ligna ex agro, neque excidant ex silvis.’
[5] Per eandem vocem (o)etiam describitur consumptio boni (o)et veri Ecclesiae apud Malachiam,
Ecce dies veniens, ardens sicut clibanus, quo erunt omnes insolenter peccantes, et omnis operator malitiae, stipula; et consumet (accendet) eos dies veniens, dixit Jehovah Zebaoth, Qui non relinquet illis radicem aut ramum, iii 19 [A.V. iv 1];
`dies veniens’ est ultimum tempus Ecclesiae, quando amores sui et mundi regnaturi sunt et consumpturi omnia vera et bona Ecclesiae, usque dum nihil supersit in interno hominis et in externo ejus; quae significantur {17} per (o)quod `non relinquet illis radicem aut ramum’; `radix’ boni et veri est in interno hominis, et `ramus’ est in externo {18}; inde (o)nunc patet quod per `desolare’ significetur consumptio per cupiditates, similiter alibi in Verbo.
@1 terris$
@2 una est$
@3 comburere et incendere$
@4 i est$
@5 ejus$
@6 d illos i illum$
@7 neque$
@8 i Ecclesiae$
@9 per habitatores urbium Israelis in Sensu interno significatur$
@10 i 2481 I, i 2563 T. A has 2451 at the foot of the page and again at the beginning of the next page, which, in writing the copy for his printer, S probably misread as 2481.$
@11 i quae$
@12 si ac$
@13 septem anni quod sit$
@14 quod ligna ex agro sint$
@15 quod sint$
@16 vastatio$
@17 quod significatur$
@18 i ejus$
Ascendit fumus ex naso Ejus, et ignis ex ore Ejus; prunae arserunt ex Eo, Ps. xviii 9 [A.V. 8]:
apud eundem,
Osculamini Filium, ne irascatur, quia ardebit brevi ira Ejus, Ps. ii 12:
apud Esaiam,
Quis manebit nobis igne comedente? quis manebit nobis focis aeternitatis? xxxiii 14:
apud eundem,
Effudit super illum excandescentiam irae Suae, inflammavit illum circumcirca, nec agnovit; incendit eum, nec tamen posuit super cor, xlii 25:
apud eundem,
Ecce Jehovah in Igne veniet, et sicut procella currus Ejus, ad retribuendum in excandescentia irae Suae, et increpatio Ejus in flammis ignis, lxvi 15:
apud Moschen,
Respexi et descendi de monte, cum mons ardens igne: extimui propter iram et excandescentiam, qua iratus fuit Jehovah contra nos, Deut. ix 15, 19;
in his et (o)in pluribus aliis locis ira describitur per `ignem’; tribuitur ira {1} Jehovae, hoc est, Domino, sed est apud hominem, n. 5798, 6997, (x)8284, 8483; (m)quod Dominus apparuerit super monte Sinai populo Israelitico secundum quale ejus, ideo in igne, fumo, caligine, (o)videatur n. 6832.(n) Sed sciendum quod ira sit ignis erumpens ex affectione mali, zelus autem {2} ignis erumpens ex affectione boni, n. 4164, 4444, (x)8598; ideo etiam zelus describitur per `ignem’ apud Moschen,
Jehovah Deus tuus est ignis comedens, Deus zelotes, Deut. iv 24:
et apud Zephaniam,
Effundam super eos omnem excandescentiam irae Meae, quoniam in igne zeli Mei comedetur tota terra, iii 8.
Quod `zelus Jehovae’ sit amor et misericordia, et {3} quod dicatur ira, quia apparet malis cum incurrunt in poenam sui mali sicut ira, n. 8875.
@1 ibi$
@2 i sit$
@3 sed$
[2] Cum amores illi impugnantur, tunc erumpit ignis e voluntate in intellectuale et concipit flammam ibi; haec flamma est quae vocatur ira; inde est quod homo dicatur excandescere, exardescere, et inflammari, cum irascitur; haec flamma aggreditur vera et bona quae in intellectuali, et non modo abscondit illa sed etiam consumit; et, quod arcanum {1}, cum ignis ille malus e voluntate in intellectuale {2} erumpit, tunc clauditur intellectuale supra et aperitur infra, hoc est, clauditur quo spectat ad caelum et aperitur quo spectat ad infernum; inde est quod tunc influant {3} mala et falsa quae flammam concipiunt cum homo malus in iram exardescit; se habet hoc similiter ac fibra in corpore; haec si aculeo acus tangitur, ilico se contrahit et claudit, et sic arcet, ne laesio ulterius vadat ac infestet vitam in principiis; (o)falsum etiam, cum sistitur videndum, apparet sicut aculeatum.
[3] Status hominis mali cum irascitur, etiam similiter se habet sicut fumus qui admoto igne concipit flammam, nam falsum mali in intellectuali est sicut fumus, et ira est sicut flamma accensi fumi; correspondent etiam; inde est quod `fumus’ sit falsum, et `flamma ejus’ sit ira in Verbo, ut apud Davidem,
Ascendit fumus ex naso Ejus, et ignis ex ore Ejus; prunae arserunt ex {4} Eo, Ps. xviii 9 [A.I,. 8]:
et apud Esaiam,
Ardet sicut ignis malitia, senticetum et vepretum comedit, et incendit (x)implexa silvae, et elevant se elatione fumi, in excandescentia Jehovae Zebaoth, ix 17, 18 [A.V. 18, 19];
`fumus’ hic est falsum ex quo accenso ira; quod `fumus’ sit falsum, videatur n. 1861.
[4] Ex his nunc patet quid in sensu interno significatur per `quando exiverit ignis, et apprehenderit spina, et consumatur {5} acervus, (o)aut seges stans,’ quod nempe si affectio mali {6} erumpit in iram, ac infert se in falsa concupiscentiarum, et consumit vera et bona fidei {7}; qui expendit videre potest quod aliqua causa hujus legis sit quae interius latet et non apparet, nam lex de igne apprehendente spinas et inde consumente acervum vel segetem stantem, nullibi lata est quia tale perquam raro evenit; sed quod ignis malitiae et irae corripiat (o)et accendat falsa concupiscentiarum, et sic consumat vera et bona quae Ecclesiae, omni die evenit.
[5] Quod `spinae’ sint falsa concupiscentiarum, constat ex sequentibus his locis {8}: apud Esaiam,
Super terra populi Mei spina et sentis ascendit, xxxii 13;
`terra’ est Ecclesia, `spina et sentis’ sunt falsa et inde mala: apud eundem,
Spiritum vestrum ignis consumet vos, ita erunt populi combusti in calcem, spinae excisae quae inde succenduntur, xxxiii [11,] 12;
`spinae quae igne succenduntur’ pro falsis quae flammam arripiunt et consumunt vera et bona: [6] apud Ezechielem,
Non erit amplius domui Israelis sentis pungens, et spina dolore afficiens, xxviii 24;
`sentis pungens pro falso (x)concupiscentiarum amoris sui, `spina’ pro falso concupiscentiarum amoris mundi {9}: apud Hoscheam,
Scortata est mater vestra {10}, propterea Ego obsaepiens viam tuam per spinas, et semitas suas non inveniet, ii (x)5, 6;
`viae et semitae’ pro veris, et `spinae’ pro falsis loco illorum: [7] apud eundem,
Perdentur excelsa Aven, peccatum Israelis; tribulus et spina ascendet super altaria illorum, x 8;
`tribulus et spina’ pro malo et falso vastante bona et vera cultus: apud Davidem,
Circumdederunt me sicut apes, exstinguunt sicut ignem spinarum, Ps. cxviii 12;
`ignis spinarum’ pro concupiscentia mali: apud Matthaeum,
A fructibus eorum cognoscetis eos; numquid colligunt de spinis uvas, aut de tribulis ficus? vii 16;
`colligere de spinis uvas’ pro ex falsis concupiscentiarum bona fidei et charitatis; quod `uvae’ sint illa bona, videatur n. 1071, 5117, 6378: [8] apud Marcum,
Aliud semen cecidit inter spinas, sed ascenderunt spinae et suffocarunt illud ut fructum non dederit. Qui inter spinas seminantur sunt ii qui sermonem audiunt, sed curae mundi hujus, et fraus divitiarum, et circa reliqua concupiscentiae ingredientes suffocant sermonem, ut (x)infrugifer fiat, iv 7, 18, 19;
ibi explicatur quid sit `seminari inter spinas,’ ita quid `spinae’; (m)eadem significantur per `serere inter spinas,’ (o)ac `metere spinas,’ apud Jeremiam,
Ita dixit Jehovah viro Jehudae et Hierosolymae, Novate (x)vobis novale, et non serite inter spinas, iv 3;(n)
(o)Severunt tritica, et messuerunt spinas, xii 12, 13.
[9] Falsa concupiscentiarum, quae significantur {11} per `spinas,’ sunt falsa confirmantia illa quae mundi et ejus voluptatum sunt, (m)nam haec falsa prae aliis arripiunt flammam et flagrant, quia sunt ex concupiscentiis in corpore, quae sentiuntur; ideo etiam {12} (n) claudunt internum hominem ut nihil quod (o)est salutis animae et vitae aeternae sapiat.
[10] Quod corona ex spinis plexa capiti Domini imposita fuerit cum crucifigeretur, et tunc (t)salutatus sit Rex Judaeorum, et dixerit, Ecce Homo, Joh. (x)xix 2, 3, 5, repraesentabat quale fuit verum {13} Divinum tunc in Ecclesia Judaica, quod nempe ex falsis concupiscentiarum suffocatum; `Rex Judaeorum,’ ut tunc ab illis salutabatur, significabat verum Divinum; quod per `regem’ in Verbo significetur verum a Divino, videatur n. 1672, 2015, 2069, 3009, 3670, 4575, 4581, 4966, 5044, 6148, (o)et quod simile per `Unctum,’ qui in Hebraeo idiomate est Messias, et in Graeco Christus, n. 3004, 3008, 3009, 3732 fin.; {14} quod per `Jehudam’ in sensu supremo (o)intelligatur Dominus quoad Divinum Bonum, et in sensu interno quoad Verbum, et sic quoad doctrinam e Verbo, n. 3881; et quod Dominus, cum {15} talis corona super capite (o)Ipsius, dixerit, Ecce Homo, significabat, Ecce Divinum Verum quale hodie in Ecclesia est; Divinum enim Verum procedens a Domino in caelo est Homo, inde caelum est Maximus Homo, et hoc ex influxu et ex correspondentia, quod ad finem plurium capitum ostensum est, videatur n. 1276, (a)1871, 2996, 2998, 3624-3649, 3741-(x)3750, 7396, 8547, 8988; inde etiam Ecclesia caelestis Domini vocata est Homo, n. 478, 479 {16}; haec Ecclesia erat quam Judaei repraesentabant, n. 6363, 6364, 8770; inde patet quid significatum sit per `spineam coronam,’ tum per salutationem, `Rex Judaeorum,’ ut et {17} quid per `Ecce Homo’; et quoque quid per inscriptionem super cruce, `Jesus Nazarenus Rex Judaeorum,’ Joh. xix 19, 20, nempe quod {18} Divinum Verum seu Verbum in tali aspectu et ita tractatum fuerit a Judaeis, apud quos Ecclesia in quod omnia quae fiebant Domino a Judaeis cum crucifigeretur, significaverint Ecclesiae illorum status quoad verum Divinum seu Verbum, videatur n. 9093 fin.; quod Dominus fuerit Verbum, constat apud Johannem,
In principio erat Verbum, et Verbum erat apud Deum, et Deus erat Verbum: et Verbum caro factum est et habitavit in nobis, et vidimus gloriam Ipsius, i 1, 14;
`Verbum’ est Divinum Verum.
@1 i est$
@2 hominis$
@3 tunc influunt$
@4 in IT$
@5 ut consumetur I, ut consumatur T$
@6 i seu cupiditas$
@7 boni$
@8 i in Verbo$
@9 sentis pungens pro malo ex falso, spina dolore afficiens pro falso mali$
@10 Heb [ ] (‘immam) = their mother$
@11 After per `spinas,’$
@12 , quia flagrant indomita; ideo quoque concupiscentiae in sensuali homine regnant, et$
@13 Verbum IT$
@14 i et$
@15 i est$
@16 inde etiam Ecclesia coelestis vocata est Homo, n. 478, 479, 1871, 1276, 2996, 2998, 3624 ad 3649, 3741 ad 3751, 7395, 8547, 8988$
@17 etiam$
@18 quid$
bonum {1} fidei in conceptione, constat ex significatione `segetis’ quod sit verum fidei, de qua sequitur, et ex significatione `agri’ quod sit Ecclesia quoad bonum, ita bonum Ecclesiae, de qua supra n. 9139. Quod `seges’ sit verum fidei, est quia illa quae segetis sunt, ut triticum et hordeum, (c)ac inde panis, (x)significant bona Ecclesiae, (o)n. 3941, 7602; bona Ecclesiae sunt quae charitatis erga proximum et amoris in Dominum; haec bona sunt esse et {2} anima fidei, nam ex illis fides est fides, (c)et vivit; quod `seges stans’ sit verum fidei in conceptione, est quia nondum collecta est in acervos nec illata in horrea; quapropter seges cum stat, aut {3} adhuc in nascentia est, est verum fidei in conceptione; [2] simile per `segetem stantem’ significatur apud Hoscheam,
Israel regem fecerunt, et non a Me; principes fecerunt,et non novi; argentum suum et aurum suum fecerunt idola: quia ventum serunt, procellam metent; seges stans non illi, germen non faciet farinam; si forte fecerit, alieni deglutient illam, viii 4, 7;
agitur ibi de veris et bonis fidei Ecclesiae dissipatis per vana et falsa; quod de illis agatur, patet a serie rerum, sed quid de illis dicitur, patet ex sensu interno; in hoc sensu enim per `regem’ intelligitur verum fidei Ecclesiae in complexu, videatur n. 1672, 2015, (x)2069, 3009, 3670, 4575, 4581, 4966, 5044, 6148, per `principes’ vera primaria, n. 1482, 2089, 5044; inde patet quid intelligitur per quod `Israel regem fecerunt, et non a Me, principes fecerunt, et (o)non novi,’ `Israel’ enim est Ecclesia, n. 4286, 6426, 6637; per `argentum’ (o)ibi significatur verum boni, (c)ac in opposito sensu falsum mali, n. 1551, 2954, 5658, 6112, 6914, 6917, 8932, per `aurum’ bonum, ac in opposito sensu malum, n. 113, 1551, 1552, 5658, 6914, 6917, 8932, per `idola’ cultus ex falsis et malis, n. 8941; inde patet quid significatur per `argentum suum et aurum suum fecerunt idola’; per `ventum quem serunt’ significantur inania, per `procellam quam metent’ turba {4} inde in Ecclesia, per `segetem stantem quae non illi’ verum fidei in conceptione, per `germen quod non faciet farinam’ sterilitas, per `alienos qui deglutient illam’ significantur falsa quae consument.
@1 See P. 438, note 4$
@2 seu$
@3 seu cum$
@4 turbae$
@1 et$
@2 ac$
@1 intraverint altered to intraverit IT, intraverint IT, cp n. 9155$
@2 d vel i aut cp n. 9564$
@3 i cum IT$
@4 i and d et bonum A, i et bonum IT$
@1 recondantur$
@2 vasa$
@3 After scientificis$
@4 nam$
@5 d de i in$
@6 cum scientifico correspondente$
@1 ex homine quae intus apud illum sunt et faciunt vitam ejus$
@2 habitat$
@1 in IT$
@2 i vers.$
@3 i ejus$
@4 haec de quibus in sensu interno in hoc versu et in aliquibus sequentibus agitur$
@5 cadant altered to caderent$
(x)Qui super tecto domus, ne descendat ad tollendum quid e domo, xxiv 17.
[2] Cum hoc, quod de veris et scientificis e memoria ablatis, inquirendum sit ex bono, ita se habet: bonum apud hominem est quod recipit omnia vera in se, nam bonum quale suum a veris habet, et quantum vera in se habent bonum, et quoque circum se, tantum vera vivunt; se habet hoc sicut cum fibra aut cum vase in vivo animali: quantum fibra in se habet spiritum et quantum vas in se habet sanguinem, tantum vivunt; pariter quantum vas sanguineum circum se habet fibras in quibus spiritus; (m)simile est {3} cum vero et bono: verum absque bono est sicut fibra absque spiritu, (c)et sicut vena aut arteria absque sanguine; quae qualia sunt, quisque potest comprehendere, quod nempe absque vita, ita absque usu in vivo animali {3}; similiter se habet cum fide absque charitate:(n) quia bonum habet quale, ut dictum est, a veris, etiam bonum habet formam ab illis, nam ubi forma ibi est quale, et ubi non {5} forma, (o)ibi nec {5} quale; se habet hoc etiam similiter sicut spiritus et sanguis in vivo animali; spiritus per fibras accipit determinationes suas, ita formam, pariter sanguis per vasa. Inde patet quod verum absque bono non vitam habeat, et quod bonum absque vero non quale, consequenter quod fides absque charitate non sit fides viva; per fidem hic intelligitur fides veri, et per charitatem vita boni.
[3] Ex his constare potest quomodo intelligendum sit quod vera et scientifica ablata inquirenda sint ex bono, nempe cum homo in bono est, hoc est, in affectione bonum faciendi, quod tunc veniat {6} in recordationem omnium verorum quae intraverunt bonum, at cum e bono deflectit, quod tunc disparentur {7} vera, nam falsum mali est quod illa sicut furto aufert; sed disparata vera rursus in recordationem veniunt cum homo in affectionem boni aut veri per vitam {8} redit. Quod ita sit, quisque qui {9} reflectit, per experientiam in se et apud alios scire potest. Inde patet quid sit inquirere vera et scientifica e memoria (o)seu e mente hominis ablata ex bono.
@1 d sunt i est A, sunt est I$
@2 d sunt i est$
@3 similiter se habet$
@4 nam sunt modo fila mortua$
@5 i est$
@6 tunc venit$
@7 tunc disparantur$
@8 bonum vitae$
@9 , si$
@1 intraverint altered to intraverit cp n. 9148$
@2 quod ablatum$
@3 i hic$
@4 i et$
Lava me ab iniquitate mea, et a peccato meo munda me; nam praevaricationes meas agnosco, et peccatum meum coram me {3} jugiter, Ps. li 4, 5 [A.V. 2, 3];
`iniquitas’ pro malo contra bona fidei, `peccatum’ pro malo contra bona charitatis et amoris, et `praevaricatio’ pro malo contra vera fidei; haec quia est malum egrediens ex perverso intellectu, et sic ex veris fidei cognoscitur, ideo dicitur {4}, `praevaricationes meas agnosco’: [2] apud eundem,
Memento misericordiarum Tuarum, Jehovah, et miserationum Tuarum; peccatorum pueritiae meae, et praevaricationum mearum ne memineris, Ps. xxv 6, 7;
`peccata’ pro malis ex prava voluntate, et `praevaricationes’ pro malis ex perverso intellectu: apud Esaiam,
Ecce ob iniquitates venditi estis, et ob praevaricationes dimissa est mater vestra, l 1;
`iniquitates’ pro malis contra bona, et `praevaricationes’ pro malis contra vera fidei Ecclesiae; `mater’ est Ecclesia, quae `dimissa’ dicitur cum discedit {5} a fide: apud Micham,
Propter praevaricationem Jacobi omne hoc, et propter peccatum domus Israelis; quid praevaricatio Jacobi? nonne Samaria? principium peccati haec filiae Zionis, quia in te inventae sunt praevaricationes Israelis, i 5, (x)13;
hic similiter `peccatum’ quod contra bonum charitatis et amoris, et `praevaricatio’ quod contra verum fidei; (o)`Samaria’ enim est perversae fidei Ecclesia, pariter hic {6} `Israel.’
[3] Quia praevaricationes sunt quae contra vera fidei, etiam sunt transgressiones et defectiones, quae quoque {7} in lingua originali per eandem vocem significantur, ut {8} patet apud Davidem,
Propter multitudinem praevaricationum eorum impelle eos, quia {9} rebellant contra Te, Ps. v 11 [A. V. 10];
`rebellare’ dicitur cum defectio et transgressio {10}: et apud (x)Esaiam,
Nonne vos nati praevaricationis, semen mendacii, qui incaluistis in (x)diis sub omni arbore viridi, qui mactatis natos in fluviis? lvii 4, 5;
quod `praevaricatio’ sit malum contra vera fidei, manifeste ex his {11} patet; `nati praevaricationis’ sunt falsa quae destruunt vera fidei, ideo quoque vocantur `semen mendacii,’ mendacium enim est falsum, n. 8908; et ideo dicitur de illis, quod `(x)incalescant in diis sub omni arbore viridi,’ per quae in sensu interno intelligitur cultus ex falsis, `dii (d)enim sunt falsa, n. 4402 fin., 4544, 7873, 8867, `arbor viridis’ est perceptivum {12} falsi ex perverso intellectu, n. 2722, 4552; et ideo quoque dicitur, `mactatis natos in fluviis,’ per quae intelligitur exstinctio verorum fidei ex falsis, `mactare’ enim est exstinguere, `nati’ seu filii sunt vera fidei {13}, (m)n. 489, 491, 533, 1147, 2623, 2813, 3373, et {14} `fluvii’ sunt falsa, n. 6693.
@1 quaecunque jactura$
@2 aut$
@3 te AIT$
@4 et praevaricationes pro malis quae contra vera fidei; hae quae sunt mala ex perverso intellectu, ac cognoscuntur ex veris fidei, dicitur$
@5 deficit$
@6 his IT$
@7 etiam$
@8 i quoque$
@9 qui IT$
@10 qui a fide deficit et qui transgreditur$
@11 hic$
@12 perceptio$
@13 et quoque dicitur mactatis natos in fluviis, per quae significatur (m)exstinctio verorum fidei ex falsis, filii enim sunt vera fidei(n)$
@14 at quod$
@1 in genere verum exterius quod tegit interiora, seu verum inferius quod tegit superiora$
@2 disquisitio IT$
@1 After infimum$
[2] Dominus vocatur `Deus’ in Verbo ex Divino Vero quod procedit (c)ab Ipso, et `Jehovah’ ex Divino Bono, n. 4402, 6303, 6905, 7268, 8988; inde est quod ubi in Verbo agitur de bono, dicatur `Jehovah,’ et ubi de vero `Deus,’ n. 2586, 2769, 2807, 2822, 3921 fin., 4402, 7268, 8988, et quod sic `Deus’ sit verum, n. 4287, 7010, 7268. Ex his nunc patet quid significatur per `si non deprehensus fur, adducetur dominus domus ad Deum’ vers. 7, et hic `usque ad Deum veniet verbum (x)amborum illorum, quem condemnaverint Deus, rependet,’ tum quid per `Deum’ in sequentibus his locis:
Aharon loquetur tibi ad populum, et fiet; ille erit tibi ad os, et tu eris illi ad Deum, Exod. iv 16;
quod `Mosche’ sit Divinum Verum seu Lex {4}, et `ad os’ doctrina inde quam Aharon repraesentabat, videatur n. 7010: tum
Dixit Jehovah ad Moschen, Vide, dedi te Deum Pharaoni et Aharon frater tuus erit propheta tuus, Exod. vii 1, n. 7268:
et in Libro I Samuelis,
Olim in Israele ita dixit vir, quando ivit ad quaerendum Deum, Ite, et abibimus ad videntem; nam propheta hodie dicitur, dicebatur olim videns, ix 9,
`videns’ et `propheta’ est verum Divinum, et inde doctrina veri et boni, n. 2534, 7269.
@1 est$
@2 sunt$
@3 quod$
@4 quod Deus ibi sit Divinum Verum, seu Lex quod Mosche repraesentabat$
Impingent inter illos multi, et cadent, et frangentur, (m)viii 1 5, (x)xxviii 13;(n)
`impingere’ pro scandalizari, et inde ex veris in falsa labi, `cadere et frangi’ pro dissipari {2}, hic in communi: apud Ezechielem,
Ecce Ego contra Pharaonem regem Aegypti, frangam brachia ejus, validum et fractum, xxx 22;
`Pharao rex Aegypti’ pro scientificis quae pervertunt et destruunt vera (o)et bona fidei, (o)n. 6651, 6679, 6683, 6692, `frangere brachia’ pro dissipare vires eorum, ita illa, (o)n. 4932, `validum et fractum pro illa quae non damnum passa ac resistunt, et illa quae (x) damnum passa et non resistunt: [3] apud Lucam,
Scriptum est, Lapis quem rejecerunt architecti {3} factus est in caput anguli; quicumque ceciderit super illum lapidem, frangetur, et super quem ceciderit, [eum] comminuet, xx 17, 18;
`lapis’ pro Domino quoad Divinum Verum, n. 6426, `frangi,’ quia de veris quae ab Ipso, pro dissipari, ita destrui, et cum veris, illa quae vitae spiritualis sunt, quod fit (m)apud illos qui (x)negant Dominum et reprobant vera quae ab Ipso, qui sunt {4} qui rejiciunt lapidem:(n) apud Jeremiam,
Adduc super eos diem mali, geminata fractione frange, xvii 18;
`geminata fractione frangere’ pro prorsus destruere: apud Esaiam,
Disposui me usque ad matutam; sicut leo, ita frangit omnia ossa mea; a die usque ad noctem consummabis me, xxxviii 13:
apud Jeremiam,
Inveteravit carnem meam et cutem meam, et fregit ossa mea, Threni iii (x)4:
apud Moschen,
Non efferes e domo de carne agni paschalis, neque os frangetis in eo, Exod. xii 46;
[4] `frangere ossa’ est destruere vera a Divino quae sunt ultima in ordine {5}, quibus innituntur et a quibus suffulciuntur vera et bona interiora, quae si destruuntur, (o)etiam cadunt illa quae superinstructa sunt; vera ultima in ordine {6} sunt vera sensus litterae Verbi, in quibus {7} sunt vera sensus interni, et quibus haec innituntur sicut columnae suis stylobatis; quod `ossa’ sint vera, videatur n. 3812, 6592, 8005; ex his patet quid repraesentatum et significatum est per illa de Domino apud Johannem,
Venerunt ad Jesum; cum viderent Illum mortuum, non fregerunt {8} Illius crura: quod factum est ut Scriptura impleretur, Os non frangetis Illius, xix [33,] 36;
causa erat quia Ipse erat ipsum Divinum Verum tam in primo quam in ultimo ordinis: apud Esaiam,
Obligabit Jehovah fracturam populi Sui, et vulnus plagae ejus sanabit, xxx 26:
apud Jeremiam,
{9} Propheta usque ad sacerdotem quisque facit mendacium, et sanant fracturam populi Mei per nullius ponderis rem, vi 13, 14
apud eundem,
Super fracturam filiae populi Mei fractus sum, atratus sum, viii 21:
[5] apud Davidem,
Tremefecisti terram, confregisti; sana fracturas ejus, Ps. lx 4 [A.V. 2]:
apud Sachariam,
Ego excitabo pastorem in terra; (x)fractam non sanabit, stantem non sustentabit, xi 16:
apud Nahum,
Non cicatrix fracturae tuae, (x)desperata plaga tua, iii 19;
in his locis `fractura’ significat damnum veris et bonis fidei, ita Ecclesiae, illatum; `sanare’ est emendare et restituere. Simile significatum est per quod vir cui fractura pedis, aut fractura manus, non accederet ad offerendum panem Dei, Lev. xxi 17, 19, et per quod fractum non (x)offerretur Jehovae super altari, Lev. xxii 22, `fractum’ (o)enim significabat destructum {10}. (m)Damnum {11} etiam significatur per `rupturam,’ ut apud Esaiam,
Rupturas domus {12} Davidis vidistis, quod plurimae sint, xxii 9:
(o)et apud Amos,
In die illo erigam tentorium Davidis collapsum et obsaepiam rapturas ejus; destructa ejus restituam et aedificabo ea juxta dies aeternitatis, (x)ix 11;
`domus Davidis’ et `tentorium Davidis’ pro Ecclesia Domini, `David’ enim in Verbo prophetico est Dominus, n. 1888 {13}.(n)
@1 i de quo$
@2 destrui$
@3 aedificantes$
@4 quae significantur per illos$
@5 in ultimo ordinis$
@6 in ultimo ordinis altered to ultima in ordine$
@7 i sicut$
@8 confregerunt$
@9 i A$
@10 falsum (m)quod succedit loco veri, cum frangitur$
@11 i bonis et veris illatum$
@12 Heb [ ] (`ir) = a city$
@13 quod per Davidem intelligatur Dominus, videatur n. 1888, rupturae pro damnis similiter etiam alibi$
Omnes pastores tuos pascet ventus, et amasii tui in captivitatem abducentur, xxii 22:
apud eundem,
Vae tibi Moabe! periit populus (x)Kemoschi, nam abducti sunt filii tui in captivitatem, et filiae tuae in captivitatem; reducam tamen captivitatem Moabi in extremitate dierum, (x)xlviii 46, 47;
`filii qui (x)abducti in captivitatem’ sunt vera, et `filiae’ bona: et apud Lucam,
Cadent ore gladii et captivabuntur inter omnes gentes, et tandem Hierosolyma erit conculcata a gentibus, xxi 24;
ibi de consummatione saeculi, quae est ultimum tempus Ecclesiae; `cadere ore gladii’ est perire per falsa, `gladius’ enim est (x)falsum pugnans contra verum, n. 2799, (x)4499, 6353, 7102, 8294, `gentes inter quas captivabuntur, (o)et a quibus conculcabitur Ecclesia’ sunt mala ex quibus falsa, {5} videatur n. 1259, 1260, 1849, 1868, 6306, et quod `Hierosolyma, quae tunc erit conculcata’ sit Ecclesia, n. 2117, 3654.
@1 removeri$
@2 inde$
@3 i successive$
@4 et$
@5 i quod gentes sint mala et falsa inde,$
@1 i quoque$
Quod licitum fuerit apud gentem Israeliticam et Judaicam jurare per Jehovam, erat quia non interni sed externi homines fuerunt, et cum in cultu `Divino’ in externo fuerunt absque interno; quod tales fuerint {7}, videatur n. 4281, 4293, 4429, 4433, 4680, 4844, 4847, 4865, 4903, 6304, (x)8588, 8788, 8806; confirmatio veri cum cadit in externum hominem separatum ab interno fit per juramentum, aliter cum cadit in externum per internum; in interno enim {8} apparet verum in sua luce, at in externo absque interno apparet verum {9} in tenebris; inde {10} est quod angeli caelestes, qui in intimo seu tertio caelo sunt, quia in summa luce, ne quidem confirment vera per rationes, minus (o)quod disceptent aut ratiocinentur de illis, sed solum dicant, ita aut {11} non; (o)causa est quia percipiunt et vident illa a Domino; inde est quod Dominus ita de juramentis dixerit,
Audivistis quod dictum sit, Non jurabis, solves vero Domino juramenta tua; Ego vero dico vobis, Non jurabis omnino, neque per caelum, quia thronus Dei est, neque per terram, quia scabellum pedum Ipsius est, neque per Hierosolymam {12}, quia urbs est magni Regis; neque jurabis per caput tuum, quia non potes unum pilum album aut nigrum facere. Esto vero sermo vester, ita ita, non non; quod ultra haec est ex malo est, Matth. v 33-37;
[3] haec involvunt quod vera Divina confirmanda sint a Domino et non ab homine, quod fit cum interni homines sunt et non externi; externi enim homines confirmant illa per juramenta, interni autem per rationes; qui adhuc interiores homines sunt non confirmant illa sed modo dicunt quod ita sit vel non ita sit; externi homines sunt qui vocantur naturales homines, interni qui vocantur spirituales homines, et adhuc interiores sunt qui vocantur caelestes homines; quod hi, nempe caelestes, ex Domino percipiant {13} num verum sit vel non sit, videatur n. 2708, 2715, 2708, 3246, 4448, 7877; ex his patet {14} quid involvit quod Dominus dixerit, Non jurabis omnino, tum, Esto sermo vester, ita ita,
non non; sed explicabitur cur etiam dicitur quod `non jurarent per caelum, nec per terram, nec per Hierosolymam, neque per caput,’ et quod `sermo ultra ita ita, non non, ex malo sit.’
[4] Jurare per caelum est per Divinum Verum, ita per Dominum ibi, nam caelum non est caelum ex angelis in se spectatis {15} sed ex Divino Vero procedente a Domino, ita ex Domino, in illis {16}, (o)nam Divinum in illis facit ut sint et dicantur angeli caeli; inde est quod {17} qui in caelo sunt dicantur esse in Domino, tum {18} quod Dominus sit omne in omnibus et singulis caeli, (o)ut et quod angeli sint vera Divina, quia {19} recipientes veri Divini a Domino; quod caelum sit (o)et dicatur caelum ex Divino Domini ibi, videatur n. 552, 3038, 3700; quod angeli sint vera Divina, n. 4295, 4402, 7268, 7873, (x)8301, et quod aliquid Domini intelligatur {20} per angelum in Verbo, n. 1925, 2821, 3039, 4085, 4295, 6280; quia caelum est Dominus quoad Divinum Verum, ideo dicitur `non jurabis per caelum, quia thronus Dei est,’ nam `thronus (o)Dei’ est Divinum Verum quod procedit a Domino, n. 5313, (x)6397, 9039.
[5] Jurare autem per terram est per Ecclesiam, ita per Divinum Verum ibi, nam sicut caelum est Dominus ex Divino Vero quod procedit ab Ipso, ita quoque est Ecclesia, quoniam Ecclesia est caelum Domini aut regnum Ipsius in terris; quod `terra’ in Verbo sit Ecclesia, videatur n. 662, 1066, 1262, 1733, 1850, 2117, 2118 fin., 2928, 3355, (a)4447, 4535, 5577, 8011, 8732; et quia `terra’ est Ecclesia, ubi Divinum (o)Domini infra caelum (o)est, ideo dicitur, `non jurabis per terram, quia scabellum pedum Dei est’; `scabellum pedum’ est verum Divinum infra caelum, quale est Verbum in sensu litterali, nam huic innititur et quasi insistit verum Divinum in caelo, quod est Verbum in sensu interno;’ (c)illud (o)verum per `scabellum pedum’ significatur apud Davidem Ps. (x)xcix 5; Ps. cxxxii 7; apud Esaiam lx 13; et apud Jeremiam in Lamentationes ii 1.
[6] Jurare autem per Hierosolymam est per doctrinam veri ex Verbo, nam `Hierosolyma’ in sensu lato est Ecclesia, n. 2117, 3654; sed cum dicitur `terra,’ quae est Ecclesia, et dein `Hierosolyma,’ est Hierosolyma doctrina Ecclesiae, proinde doctrina veri Divini ex Verbo; inde est quod dicatur `urbs magni Dei,’ per `urbem’ enim in Verbo in sensu ejus interno significatur doctrina veri, videatur n. 402, 2449 , 2943, 3216, 4478, 4492, 4493.
[7] Jurare autem per caput suum est per verum quod ipse homo credit verum esse, et facit suae fidei, id enim apud hominem facit caput, et quoque significatur per `caput’ apud (m)Esaiam xv 2, xxix 10; apud Ezechielem vii 18, xiii 18, xvi 12, xxix 18; apud Matthaeum vi 17; et alibi; quare etiam dicitur, `quia non potes unum pilum album aut nigrum facere’; `pilus’ (d)enim est verum externi seu naturalis hominis, n. 3301, quale est illis qui in fide veri sunt non ex eo quod percipiant verum esse, sed ex eo quod doctrina Ecclesiae ita doceat; et quid id non aliunde sciant, dicitur quod `non jurandum (o)sit per id quia non possunt pilum album aut nigrum facere’; `facere pilum album’ est dicere verum esse verum (c)ex se, et `facere pilum nigrum’ est dicere falsum esse falsum ex se; `album’ enim praedicatur de vero, n. 3301, 3993, 4007, 5319, et inde `nigrum’ de falso.
[8] Ex his nunc patet quid intelligitur per quod `omnino non jurandum sit’, non per caelum, non per terram, non per Hierosolymam, neque per caput suum,’ quod nempe non confirmandum sit verum Divinum ab homine sed a Domino apud hominem; idcirco {21} ultimo dicitur, Sermo vester erit, ita ita, non non; quod ultra haec est ex malo est; qui enim a Domino percipiunt et vident verum, illi non aliter confirmant illud, sicut faciunt angeli intimi seu tertii caeli, qui angeli caelestes vocantur, de quibus supra; quod `sermo ultra illa sit ex malo,’ est quia quod ultra est, non ex Domino (o)est sed ex proprio hominis {22}, ita ex malo, nam proprium hominis non est nisi quam malum, videatur n. 210, 211, 874-876, 987, 1023, 1044, 1047, 3812 fin., 4328, 5660, 8941, 8944. Ex his iterum patet quomodo Dominus locutus est, quod nempe ut in omnibus et singulis sit {23} sensus internus, quia locutus est ex Divino, ita pro angelis simul cum pro hominibus {24}, nam angeli Verbum secundum sensum (t)ejus internum’ percipiunt {25}.
@1 in$
@2 d duos i ambo$
@3 nam duo sunt altered to duo significant$
@4 inde etiam$
@5 ambos$
@6 i et$
@7 de qua re$
@8 in internum (m)et per hunc in externum,(n) nam tunc$
@9 quare internus homo non jurat, sed externus absque interno, quia est$
@10 i quoque$
@11 et$
@12 Hierosolyma$
@13 externus enim homo confirmat illa per juramentum, internus autem per rationes, et qui adhuc interior homo est, non confirmat illa, sed modo dicit, quod ita spiritualis sit aut non ita sit, externus homo est qui vocatur naturalis homo, internus qui vocatur spiritualis homo, et adhuc interior est qui vocatur coelestis homo, quod hic, nempe coelestis ex Domino percipiant$
@14 i quidem$
@15 ibi$
@16 i angelis$
@17 i illi$
@18 et$
@19 i sunt$
@20 After angelum$
@21 i etiam$
@22 est$
@23 After internus$
@24 et pro homine$
@25 i Verbum tale vocatur inspiratio a Divino, n. 9094 fin.$
[2] Inde est quod per (x)`dominum’ in Verbo intelligatur Dominus quoad Divinum Bonum, et per `deum,’ `regem,’ (c)et `magistrum’ Dominus quoad Divinum Verum, ut apud Moschen,
Jehovah Deus vester, Ipse Deus deorum et Dominus dominorum, Deut. x 17:
apud Johannem,
Agnus vincet illos, quia Dominus dominorum est et Rex regum, Apoc. xvii 14:
apud eundem,
Habet super vestimento et super femore Suo nomen scriptum, Rex regum et Dominus dominorum, {2} xix 16;
quod Dominus dicatur `Deus’ quoad Divinum Verum, videatur n. 2586, 2769, 2807, 2822, 4402, 7268, 8988, et quoque quod {3} dicatur `Rex’ quoad Divinum Verum, n. 2015 fin., 3009, 3670, 4581, 4966, 5068, 6148; inde patet quod Dominus dicatur `Dominus’ quoad Divinum Bonum, nam ubi dicitur de vero in Verbo etiam dicitur de bono, n. 683, 793, 801, 2516, 2618, 2712, 2803, 3004, 4138 fin., 5138, 5502, 6343, 8339 fin.:’ apud Johannem,
Vos vocatis Me Magister et Dominus, et recte dicitis, sum namque; {4} Ego lavi pedes vestros, Dominus et Magister, (x)xiii 13, 14;
Dominus etiam ibi dicitur {5} `Dominus’ ex Divino Bono, et `Magister’ ex Divino Vero: apud Malachiam,
Subito veniet ad templum Suum Dominus Quem vos quaeritis et angelus foederis quem vos desideratis, iii 1;
ibi de adventu Domini, ubi `Dominus’ dicitur ex Divino Bono, et `angelus’ ex Divino Vero, n. 1925, 2821, 3039, 4085, 4295, 6280.
[3] Inde est quod in Vetere Testamento tam frequenter dicatur Dominus Jehovih, et hoc cum supplicatur, per quod significatur {6}, Bone Jehovah, n. 1793, 2921, et quod in Novo Testamento Dominus dicatur pro Jehovah, n. 2921. Ex his quoque sciri potest quid intelligitur per haec apud Matthaeum,
Nemo potest duobus dominis servire, nam aut unum odio habebit et alterum amabit, vi 24;
`duo domini’ sunt bonum (c)et malum; homo enim sive in bono erit sive in malo, in utroque simul (o)esse non potest; in pluribus veris potest esse, sed quae ordinata sunt sub uno bono; bonum enim facit caelum apud hominem, malum autem infernum; sive erit in caelo sive in inferno, non in utroque, nec inter utrumque. Inde (o)nunc patet quid in Verbo intelligitur per (x)`dominum.’
@1 disponuntur$
@2 i Apoc.$
@3 i Dominus$
@4 i si ergo$
@5 vocatur$
@6 Dominus Jehovih dicatur, cum supplicatur, quod significat$
@1 et IT$
@1 damni$
[2] Homo autem dicitur accipere vera aliunde cum instruitur ab alio; quae si non concordant sub bono in quo {5} est, (t)quidem reponuntur in ejus memoria inter scientifica, sed non fiunt ejus, hoc est, ejus fidei, quia ex alia prosapia {6}; haec vera sunt de quibus in hoc versu et in sequenti agitur.
[3] In Verbo ubi dicitur `mutuo petere’ et `mutuo dare,’ significatur instrui ac instruere ex affectione charitatis, ut apud Matthaeum,
Omni a te petenti, dato, et cupientem mutuum accipere {7} a te, ne averseris, v 42;
quod hic per `petere’ non intellectum sit petere, patet, nam dicitur `omni petenti dato,’ ita nec per `mutuum cupere’ et `accipere’ {8}; nam si omni petenti daretur, et quoque omni cupienti mutuum accipere, homo privaretur omnibus suis bonis; sed quia Dominus ex Divino locutus est, per `petere et cupere mutuum,’ et per `dare et accipere mutuum’ intellecta est communicatio bonorum caelestium, quae sunt cognitionum boni et veri {9}; nam cum hac communicatione ita se habet: quo plus angelus dat alteri ex affectione charitatis, eo plus ex (x)communi e caelo, hoc est, ex Domino, apud illum influit, (o)n. 6478; ita per `dare petenti’ angelus non privatur sed locupletatur bonis; similiter quoque homo cum bonum facit alteri ex affectione charitatis; sed charitas est dare bonis, et non charitas dare malis quae petunt et `cupiunt’, n. 8120, secundum haec apud Davidem,
Mutuo petit impius, sed non restituit; justus autem miseretur et dat, Ps. xxxvii 21: {10}
[4] apud Lucam,
Si mutuo datis illis a quibus speratis recipere, quae vobis gratia est? potius amate inimicos vestros, et benefacite, atque (x)mutuo date, nihil inde, sperantes; tunc erit merces vestra magna, et eritis filii Altissimi, vi 34, 35;
hic quoque per `mutuum dare’ intelligitur bonum facere ex affectione charitatis, ita communicare bona caeli, et quoque bona mundi, sed haec propter illa ut finem; affectio charitatis est communicare bona absque fine remunerationis, at non affectio charitatis est communicare bona propter remunerationem ut finem {11}, videatur n. 2373, 2400, 3816, 3956, 4943, 6388-6390, 6392, 6393, 6478, 8002; `amare inimicos’ et `benefacere malis’ est affectio charitatis, sed inimici amantur et illis benefit cum instruuntur et quoque cum per convenientia media emendantur, n. 8121.
[5] Exercitium charitatis etiam per `mutuum dare’ significatur apud Moschen,
Si oboediveris voci Jehovae, et custodiveris ad faciendum praecepta Ipsius, mutuo dabis populis multis, tu autem mutuo non petes, Deut. xxviii [1,] 12;
`mutuo dare populis multis’ est abundare bonis intelligentiae et sapientiae et ex abundantia communicare, et `mutuo non petere’ est non aliorum indigere, quia omnia ei a Domino dantur: apud Davidem,
Bonus vir qui (x)miseretur et mutuo dat sustinebit verba sua in judicio, nam in aeternum non dimovebitur, Ps. cxii 5 [, 6];
per `misereri et mutuo dare’ describitur ita status illorum qui in genuina charitate {12} sunt; similiter {13} Ps. xxxvii 21; (x)praeter etiam alibi.
@1 aut$
@2 i mutuo$
@3 quoque$
@4 paucis$
@5 i homo$
@6 i sunt$
@7 accipere altered to recipere$
@8 recipere$
@9 veri et boni$
@10 o A, but Ps. xxxvii 21 written in m. See also p 471, note 2.$
@11 finem remunerationis$
@12 affectione charitatis$
@13 i apud Eundem, Mutuo petit impius, sed non restituit, justus autem miseretur et dat, See also n. 9174, note 10.$
[2] Vera haec {4} quidem describi possunt, sed non ad captum, nisi illorum qui in luce caeli a Domino sunt; ceteri qui solum ex luce mundi, hoc est, ex lumine naturali, vident, quia in caligine sunt quoad caelestia, illa non comprehensuri erunt; et si viderentur sibi comprehendere, foret usque ex fallaciis et ex materialibus quae plus obscurant (c)et involvunt umbris quam illustrant; satis est scire quod agatur {5} de veris fidei conjunctis suo bono vel {6} non conjunctis; vera non conjuncta sunt quae ab aliis discuntur et non penitius intrant quam in memoriam, et ibi {7} manent ut scientifica et non percipiuntur inter vera quae ordinata sunt in communi sub bono. Ex his aliquantisper {8} sciri potest in qualibus consistit sapientia angelica, nam angeli non modo comprehendunt quomodo cum his se habet sed etiam simul innumerabilia de illis, ita quae homo ne quidem scit quod sint, minus quid sunt; sunt enim angeli in luce caeli, et lux caeli infinita in se habet, nam lux caeli est Divinum Verum procedens a Domino.
@1 si$
@2 i non T$
@3 A first had all this in the plural as in I but then altered as follows: commodatum, quod frangitur aut moritur si dominus ejus cum illo; at vera quae secum non habent suum bonum, intelliguntur per commodatum, quod frangitur aut moritur, si dominus ejus haud cum illo$
@4 i talia$
@5 i hic$
@6 et IT$
@7 ubi$
@8 aliqualiter$
@1 i haud T$
@2 i non T$
@1 cum illo AIT$
@2 mercedis$
@3 8002 altered to 8003$
@4 bonum mercedis$
@1 e Verbo$
@2 i loco$
@3 i quod$
@4 cum illo AIT$
@1 Et$
[2] Illegitima conjunctio est quae fit non ex affectione conjugiali sed ex quacumque alia affectione, ut ex affectione pulchritudinis, ex affectione lucri, ex affectione dignitatis personae, et quoque quae fit ex lascivia; hae conjunctiones sunt illegitimae in principio, ex causa quia externa sunt quae conjungunt, et non simul interna; sed usque potest ex illis ut mediis postea fieri conjunctio legitima, quae fit cum conjunguntur animi, et quoque potest ex illis {5} postea fieri nulla conjunctio, quod {6} fit cum disjunguntur animi; quod ita sit, in mundo communiter notum est.
[3] Conjunctio legitima, quae est animorum, fit cum ambo in simili bono et vero sunt, nam bonum et verum faciunt vitam hominis, bonum et verum morale et civile vitam externi hominis, et {7} bonum et verum spirituale vitam interni hominis; sciendum quod vita hominis non aliunde sit quam ex bono et {8} vero, nam bonum dicitur omne id quod homo amat, et verum omne id quod homo credit; seu quod idem, bonum dicitur omne id quod homo vult, et verum omne id quod homo intelligit; inde patet quod legitima conjunctio `fit’ cum unus conjugum in vero est {9} et altera in correspondente bono; sic enim in binis illis repraesentatur conjugium caeleste, quod est {10} boni et veri; inde est quod amor conjugialis ex illo conjugio {11} descendat, videatur n. 2727-2759, 2803, 3132, 4434, (x)4835.
[4] Ex his ut praemissis sciri potest quomodo se habet cum conjunctionibus de quibus in hoc et in sequenti versu agitur. Desponsationes ante conjugia ab antiquis temporibus usu receptae fuerunt, et repraesentabant conjunctionem primam, quae est interni hominis absque externo; ipsa dein conjugia repraesentabant conjunctionem alteram, quae est interni hominis cum externo; (m)nam cum regeneratur homo per bona et vera fidei, primum regeneratur internus homo et postea externus, quia hic ab illo, n. 3286, 3321, 3493, 3882, 8746.
[5] Ex his patet quid per `desponsationem’ et per `desponsari,’ et quoque quid per `sponsum’ et `sponsam,’ in Verbo significatur, quod nempe per `desponsationem’ conjunctio veri et boni in interno {12} homine, (c)ac per `sponsum,’ ubi de Domino et de Ecclesia, bonum, ac per `sponsam’ verum, ut in sequentibus {13} locis: apud Jeremiam,
Recordatus sum tibi misericordiam juventutis tuae, amorem desponsationum tuarum, cum ivisti post Me in deserto, in terra non consita, ii 2;
ibi de Ecclesia Antiqua et de ejus instauratione a Domino; `amor desponsationum’ est affectio vitae spiritualis, quae ex veris fidei et bono amoris est’; status desiderii, cum adhuc in ignorantia et defectu illorum (o)fuerunt, significatur per `ire post Me in deserto’ et `in terra non consita’: [6] apud Hoscheam,
Feriam illis foedus in die illo {14} cum fera agri, et cum ave caelorum, et reptili terrae; et arcum et gladium et bellum frangam de terra; et desponsabo te Mihi in justitia et in judicio, et in misericordia et in miserationibus, ii (x)18, 19;
agitur ibi de instauratione Ecclesiae novae; `ferire foedus cum fera agri, cum ave, et cum reptili terrae’ est conjunctio Domini per bonum et verum internum et externum apud hominem; `foedus’ est conjunctio, n. 665, 666, 1023, 1038, 1864, (x)1996, 2003, 2021, 6804, (x)8767, 8778, `fera agri’ est vita ex bono, n. 841, 908, `avis’ est vita veri, n. 40, 745, 776, 991, 3219, 5149, 7441, `reptile terrae’ sunt bona et vera externi et sensualis hominis, n. 746, 909; `frangere arcum, gladium, et bellum’ est destruere doctrinam et vires falsi; `arcus’ {15} est doctrina falsi, n. 2686, 2709, `gladius’ est falsum pugnans contra verum, n. 2799, 4499, 6353, 7102, `bellum’ est ipsa pugna, seu pugna spiritualis, n. 1664, 2686, 8273, `frangere’ illa est destruere; [7] `desponsare in justitia et in judicio’ est conjungi Domino in bono et vero; (o)`desponsare’ est sibi conjungere, `justitia’ {15} praedicatur de bono et `judicium’ de vero, n. 2235; `desponsare in misericordia et in miserationibus’ est ex amore erga illos qui in bono sunt, et in {16} amore erga illos qui in veris {17}; `misericordia {15} Domini’ praedicatur erga illos qui in deficientia et tamen in desiderio boni, et miserationes’ {18} erga illos qui in ignorantia et tamen in desiderio veri; ex his patet quod `desponsatio’ sit conjunctio boni et veri apud hominem a Domino; (m)quisque {19} videre potest quod talia ibi significentur, nam coram perceptione solum ex naturali lumine patet quod Jehovah non feriat foedus cum fera agri, cum ave, ac cum reptili terrae, sed cum illis qui in bono et vero fidei sunt, ita cum bono et vero apud hominem, proinde quod talia in prophetico illo lateant {20}:(n) [8] apud Malachiam,
Perfide egit Jehudah, quia profanavit sanctitatem Jehovae, quia amavit et desponsavit sibi filiam dei alieni, ii 11;
`desponsare filiam dei alieni’ est conjungi malo falsi; `deus {21} alienus’ est falsum, n. 4402 fin., 4544, 7873.
[9] Quod `sponsus,’ ubi agitur de Domino et de Ecclesia, sit bonum, et `sponsa’ verum: apud Esaiam,
Jehovah induit me vestibus salutis, amiculo justitiae texit me, sicut sponsus imponit cidarim, et sicut sponsa ornat se vasis suis, lxi 10:
apud Johannem,
Vidi urbem sanctam Hierosolymam Novam descendentem a Deo e caelo, paratam sicut sponsam ornatam marito, Apoc. xxi 1, 2:
apud eundem,
Dixit angelus, Veni, ostendam tibi sponsam Agni uxorem, Apoc. xxi 9, xxii 17 {22};
[10] ibi `sponsa’ pro Ecclesia: apud Matthaeum,
Jesus dixit ad discipulos Johannis, Num possunt filii nuptiarum lugere quamdiu cum illis est sponsus? venient {23} autem dies quando (x)auferetur ab illis sponsus, et tunc jejunabunt, ix 15; et Luc. v 34, 35;
`filii nuptiarum’ dicuntur illi {24} qui in veris Ecclesiae sunt et recipiunt bonum, nam bonum quod a Domino est `sponsus’; quod `filii nuptiarum non lugeant quamdiu cum illis (t)est sponsus’ est quod in statu beato (c)ac felici sint, ita apud Dominum, cum in veris conjunctis suo bono {25}; {26} `jejunabunt cum aufertur ab illis sponsus’ est quod in statu infelici cum non amplius bonum conjunctum est veris; hic status est status ultimus Ecclesiae, ille vero status primus.
[11] Simile per sponsum, ad cujus occursum exiverunt decem virgines, significatur apud Matthaeum xxv 1-12; virgines enim quae oleum habebant in lampadibus sunt qui bonum in veris suis habent, at quae non oleum in lampadibus (o)habebant sunt qui {27} non bonum in veris (o)habent, videatur n. 4638; (o)et quod oleum sit bonum amoris, n. 886, 3722, (x)4582: [12] apud Johannem,
Johannes dixit, Non sum ego Christus, sed quod missus coram Ipso; qui habet sponsam sponsus est; amicus autem sponsi, qui stat et audit Ipsum, gaudio gaudet ob vocem sponsi, iii 28, 29;
`sponsa’ pro vero quod fidei Ecclesiae {28}, et `sponsus’ pro (x)bono quod amoris Ecclesiae, utrumque a Domino {28}, ita pro homine Ecclesiae, apud quem conjunctum est bonum veris; `amicus sponsi, qui stat et audit’ pro fide veri, qui gaudio gaudiet ob vocem sponsi’ pro affectione veri quod fidei. Ex his etiam patet quid in sensu interno intelligitur per gaudium et vocem sponsi et sponsae apud Esaiam (x)lxii 5; apud Jeremiam vii 34, xvi 9, xxv 10, xxxiii 11; Apoc. xviii 23; quod nempe (o)sit caelum et felicitas {29} ex conjunctione boni et veri apud hominem et angelum.
@1 Paucis dicetur unde haec lex de conjunctione illegitima causam ac originem suum ducit$
@2 enim$
@3 et ita$
@4 i charitatis, ac$
@5 i ut mediis$
@6 quae$
@7 at$
@8 i ex$
@9 sit$
@10 i conjunctio$
@11 vere conjugialis inde$
@12 Interno altered to Interiore$
@13 i his$
@14 isto$
@15 i enim$
@16 ex$
@17 vero$
@18 miseratio$
@19 qui in aliqua perceptione est,$
@20 quia perceptio etiam ex naturali lumine rejicit quod Jehovah non foedus feriat cum fera agri, cum ave ac cum reptili terrae, et cogitat quod sit cum illis qui bono et vero fidei sunt, ita cum illis qui ab Ecclesia, proinde quod talia sint, quae in prophetico stylo latent$
@21 i enim$
@22 xxii 9, 17 AI xxi 9, 10 T$
@23 veniet AI$
@24 pro illis$
@25 i sunt$
@26 i quod$
@27 quae$
@28 Ecclesiae quod a Domino$
@29 After angelum$
@1 i non T$
[2] Quod hoc fieri possit, est quia vera quae fidei sunt intrant per auditum, ita per externum hominem, et externus homo non sapit nisi illa quae mundi et (o)quae sui sunt, quae sunt jucunda ex lucris et ex honoribus; at cum internus homo (o)per regenerationem apertus est, tunc per illum influit a Domino bonum quod adoptat et sibi conjungit vera fidei {2} quae per externum intrarunt, et secundum conjunctionem invertitur ordo, hoc est, ponitur in ultimo loco quod fuerat in primo; attrahit tunc Dominus omnia quae sunt vitae apud hominem ad Se, ut spectent sursum; tunc quae Domini et caeli sunt, intuetur homo ut fines, (o)et Ipsum Dominum ut finem propter quem omnia {3}, et priora quae sunt jucunda lucri et honorum ut media ad illum finem; notum est quod media non vitam aliunde habeant quam ex fine, et absque fine nullam; ita jucunda lucri et honorum, cum facta sunt media, tunc vitam habent ex vita e caelo, hoc est, per caelum a Domino, nam finis propter quem est Dominus. Cum homo in tali ordine vitae est, tunc lucra et honores sunt ei benedictiones, at si in inverso ordine est, lucra et honores sunt ei maledictiones; quod omnia sint benedictiones cum homo in ordine caeli est, docet {4} Dominus apud (x)Matthaeum,
Quaerite primo regnum caelorum et justitiam ejus, et omnia adjicientur vobis, vi 33.
@1 et tunc quae prius spectarunt deorsum seu extra ad mundum, et ad se, tunc spectant sursum ad coelum et ad Dominum; inde tunc vita, ita ex conjunctione illegitima fit conjunctio legitima$
@2 conjungit sibi vera quae fidei$
@3 omnibus$
@4 i hoc$
@1 i est$
@2 i a$
[2] Hoc per exempla illustrari posset, sed quia conjunctio boni et veri in caligine est propter remotionem {5} boni amoris e veris fidei et illius rejectionem {6} post vera, et paene ad tergum, ideo haec res per exempla non {7} illustratior evadet; in genere nemo potest sensum internum Verbi, ita nec res sapientiae angelicae, capere nisi qui scit et intelligit quod omnia et singula in caelo se referant ad bonum et verum, et quod ibi nihil existat nisi ex uno conjuncto alteri; inde est quod in tenebris sint qui separant unum ab altero, nempe verum quod fidei a bono quod charitatis, sicut faciunt illi qui dicunt hominem per solam fidem, seu per solam confidentiam quae fidei, salvari; illi quia referunt omnia ad fidem et nihil ad charitatem, nusquam (t)aliquod capere possunt de rebus caelestibus quae in sensu (t)interno Verbi sunt; sunt enim in tenebris de bono, ita quoque in tenebris de conjunctione boni et veri, consequenter de ipso vero, nam hoc tunc involutum est iisdem tenebris; inde tot et tantae hallucinationes et haereses {8}; [3] qui illustrantur de veris sunt illi pauci qui in doctrina et simul in vita veri sunt. Sciant qui in sola fide sunt quod omnes ideae cogitationis angelorum qui in secundo caelo sunt, et spirituales vocantur, sint ex veris quae facta bona per vitam, et quod omnes ideae cogitationis angelorum qui in tertio caelo sunt, et caelestes vocantur, sint ex bono; et quod hi inde in ipsa sapientia sint, de qua mirabilia, ex Divina Domini Misericordia, alibi dicentur.
@1 qui pendet dat aliud quod aequivalet pro illo$
@2 est$
@3 intrat$
@4 quod per$
@5 rejectionem altered to ejectionem$
@6 ejectionem altered to rejectionem$
@7 non per exempla res$
@8 haereses et hallucinationes$
@1 conjunctionem cum falsis ex malo amoris. Similar words appear in a primary draft of n. 9188.$
@2 damnationem$
[2] Quod falsa illa sint falsa mali amoris sui, est quia omne malum ab illo amore principaliter scaturit, et cum malum etiam falsum, quoniam {2} cohaerent. Inde patet quod apud tales vita spiritualis nulla sit quia destructa per falsa mali; et quantum conjunxerunt {3} falsa illa veris, tantum vitae spiritualis apud se exstinxerunt {4}; et quia sic mortui pro vivis facti sunt, dicitur quod illos non vivificabis.
[3] Quod illa conjunctio per `praestigias’ in Verbo significetur’, patet apud Esaiam,
Dixisti {5}, Non sedebo vidua, nec cognoscam orbitatem; at venient tibi duo illa momento in die uno, orbitas et viduitas, propter multitudinem praestigiarum tuarum, propter magnitudinem magiarum tuarum valde; confisa (x)es in malitia tua, dixisti, Non videns me; sapientia tua et scientia tua seduxit te, cum dixisti in corde tuo, Ego, et non sicut ego praeterea; ideo veniet super te malum quod non scies {6} deprecari, et cadet super te calamitas quam non poteris expiare; veniet super te subito devastatio, non scies {7}; persta namque in magiis tuis, et in multitudine praestigiarum tuarum, in quibus laborasti a juventute tua. Defatigata es multitudine consilii tui; stent nunc et salvent te scrutatores caeli {8}, videntes stellas, (o)et cognoscentes novilunia, ab illis quae venient super te; ecce facti sunt sicut stipula, ignis adussit eos, non eripiunt animam suam e manu flammae, xlvii 8-14;
[4] quod `praestigiatores’ sint qui conjungunt falsa mali (x)amoris sui veris fidei et sic pereunt, patet a singulis ibi in sensu interno spectatis, describuntur enim ibi; exstinctio vitae spiritualis (c)illorum describitur per `viduitatem et orbitatem’; `viduitas’ est privatio veri et inde boni {9}, `orbitas’ est privatio veri et boni; falsi origo, quod sit ex malo amoris sui, describitur per haec, `Sapientia tua et scientia tua seduxit te, cum dixisti in corde tuo, Ego, et non sicut ego praeterea,’ et ipsum malum amoris sui (o)per haec, `Ecce facti sunt sicut stipula, ignis adussit eos, non eripiunt animam suam e manu flammae’; `ignis’ et `flamma’ est amor sui; quod omne vitae spiritualis exstinctum sit, per haec, `Veniet super te malum quod non poteris deprecari, et cadet super te calamitas quam non poteris expiare’; dicuntur illi `scrutatores caeli, videntes stellas, (o)et cognoscentes novilunia’ ex eo quod in externis absque interno (x)sint, nam tales ab externo homine et nihil ab interno vident, ita a naturali lumine et nihil a spirituali luce; `caelum’ enim, `stellae,’ et (x)`novilunia’ in sensu interno sunt cognitiones et scientifica, (o)hic quae spectantur e mundo et non e caelo.
[5] Quod `praestigiae’ talia falsa sint, etiam patet apud Micham,
Exscindam urbes terrae tuae et destruam omnia munimenta tua, exscindam praestigias e manu tua, et arioli non erunt tibi, v 10, 11 [A.V. 11, 12];
`urbes terrae tuae’ sunt falsa doctrinalia Ecclesiae eorum, quae vocantur `praestigiae’ quia destruunt vera fidei: apud Nahum,
Prae multitudine scortationum scorti boni causa, magistrae {10} praestigiarum, (x)vendentis gentes in scortationibus suis, et familias in praestigiis suis, iii 4;
`scortationes’ sunt perversiones veri, `praestigiae’ sunt falsa {11} inde: similiter in Libro 2 Regum,
Jehoramus dixit ad Jehu, Num pax Jehu? qui dixit, Quid pax, usque ad scortationes Isabelis matris tuae, et praestigias ejus multas? ix (x)22.
[6] Quod illi praestigiatores sint qui docti sunt a se, confidunt sibi solis eo quod se ament, et velint ut numina coli, patet etiam {12} ex locis ubi aperte agitur de Adventu Domini, Qui docebit illos, et praestigiatores ejiciet; nam qui doctus erit in veris et bonis fidei, a Domino doctus erit et nullatenus a se; quare ita apud Malachiam,
Ecce Ego mittens angelum Meum, qui parabit viam ante Me; et subito veniet ad templum Suum Dominus Quem vos quaeritis, et angelus foederis quem vos desideratis: et accedam ad vos in judicium; et ero testis festinans in praestigiatores, et in adulteros, et in jurantes falso, iii 1, 4, 5;
`praestigiatores’ pro illis qui docti sunt a se et sic destruunt vera quae a Domino, `adulteri’ pro illis qui destruunt bona, et ` (x)jurantes falso’ pro illis qui confirmant falsa; quod Dominus sit Qui illos ejiciet, patet, nam dicitur quod `veniet ad templum Suum Dominus, et angelus (x)foederis’: [7] (o)etiam apud Moschen,
Cum venis {13} ad terram quam Jehovah Deus daturus tibi, non invenietur in te, qui traducat filium aut filiam suam per ignem, divinans divinationes, et interrogans inferna, et augurator, et praestigiator, et incantator, et interrogans pythonem, et ariolus, et quaerens mortuos; nam abominatio Jehovae omnis faciens illa; et propter abominationes has Jehovah Deus tuus expellens illos coram te. Prophetam de medio tui, de fratribus tuis, sicut me, excitabit tibi Jehovah Deus tuus; Ipsi oboedietis; dixit Jehovah in Chorebo, Prophetam excitabo illis e medio fratrum illorum, sicut te, et dabo verba Mea in ore Ipsius, ut loquatur ad eos omne quod praecepero Ipsi; unde fiet vir qui non oboediverit verbis Meis quae loquetur in nomine Meo, Ego quaeram ex illo, Deut. xviii 9-19;
[8] per `divinatores, auguratores, praestigiatores,’ et reliquos qui ibi nominantur, in sensu interno intelliguntur qui destruunt vera et bona Ecclesiae per scientifica perverse applicata, (o)ita qui ex propria intelligentia, perque {14} falsa ex malis amorum sui et mundi, ita qui ex cupiditate lucri et honorum discunt et docent et non ex affectione veri fidei et boni vitae; et quia inde omnia falsa doctrinae et mala vitae {15} existunt, ideo dicitur de Propheta qui venturus et docebit; quod ille Propheta sit Dominus, notum est in Ecclesia, et quoque notum fuit Judaeis et gentibus illo tempore, ut patet apud Matthaeum xxi 11; Luc. i 76, vii 16, xiii 33; Marc. vi 4. Docentur a Domino cum non propter se et mundum sed propter ipsum bonum et verum {16} legunt Verbum, nam tunc illustrantur; cum autem propter se et mundum, tunc (x)occaecantur. `Propheta’ significat docentem, et (o)in sensu abstracto a persona, doctrinam, n. 2534, 7269, (c)ita Dominus quoad Verbum seu Divinum Verum.
@1 i sunt$
@2 nam$
@3 conjunxerunt altered to conjunxerint$
@4 exstinxerint$
@5 i Dixit AIT$
@6 sciens$
@7 sciens AI$
@8 scrutantes coelos$
@9 boni et inde veri$
@10 magistra AIT$
@11 i quae$
@12 quoque$
@13 venies$
@14 et per$
@15 i in Ecclesia$
@16 verum et bonum$
@1 cupiditates altered to cupiditas$
[2] Sed cum hoc ita se habet: sunt qui in genuinis veris sunt, sunt qui in non genuinis veris, et {1} sunt qui in falsis; et tamen illi qui in genuinis veris sunt saepe damnantur, et qui in non genuinis veris, et quoque qui in falsis, saepe salvantur; hoc ut paradoxon apparebit plerisque, sed usque veritas est; ipsa experientia id confirmavit, (o)nam visi sunt in inferno qui prae aliis docti fuerunt in veris ex Verbo et ex doctrina Ecclesiae suae, tam antistites quam alii, et (o)vicissim visi sunt in caelo qui in non veris, etiam qui in falsis, tam Christiani quam gentiles; [3] causa quod illi in (x) inferno essent, erat quod quidem in veris quoad doctrinam fuerint {2}, sed in malis {3} quoad vitam; et quod hi in caelo essent, erat quod quidem in non veris quoad doctrinam sed usque in bono quoad vitam fuerint; aliqui recentes spiritus cum quibus loqui datum est mirati sunt quod illi qui docti fuerunt prae aliis in Verbo et in doctrina Ecclesiae (o)suae, inter damnatos (x)essent, quos tamen crediderunt futuros lumina in caelo, secundum haec apud Danielem,
Intelligentes splendebunt sicut splendor expansi, et justificantes multos sicut stellae in saeculum et aeternitatem, xii 3;
sed illis dictum est quod `intelligentes’ sint qui in vero sunt et vera docent, et quod `justificantes’ qui in bono sunt et ad bonum ducunt, et quod ideo Dominus dixerit (o)quod
Justi fulgebunt ut sol in regno Patris sui, Matth. xiii 43;
quod `justitia’ dicatur de bono, et sic `justi’ qui in bono sunt, videatur n. 2235.
[4] Porro dictum est quod docti illi quoad doctrinam, sed mali quoad vitam, sint qui intellecti a Domino apud Matthaeum,
Multi dicent Mihi in illa die, Domine, Domine, nonne per nomen Tuum prophetavimus, et per nomen Tuum daemonia ejecimus, et in nomine Tuo (t)multas virtutes fecimus? sed tunc confitebor illis, Non novi vos; discedite a Me, operarii iniquitatis, vii 22, 23:
et apud Lucam,
Tunc incipietis dicere, Edimus coram Te et bibimus, in plateis nostris docuisti; sed dicet, Dico vobis, Non novi vos unde estis; discedite a Me, omnes operarii iniquitatis, xiii 26, 27;
et quod (t)illi etiam intellecti sint per `virgines stultas, quae non oleum habebant in lampadibus,’ de quibus apud Matthaeum,
Tandem venerunt illae virgines, dicentes, Domine, Domine, aperi nobis; ille vero respondens dixit, Amen dico vobis, Non novi vos, xxv {4} 11, 12;
`habere oleum in lampadibus’ est bonum in veris quae fidei Ecclesiae, n. 4638; quod `oleum’ sit bonum amoris, videatur n. 886, 4582.
[5] Tum quod illi qui in non veris sunt, immo qui in falsis ex ignorantia, et tamen in bono et inde in affectione sciendi verum, intellecti sint a Domino, apud Matthaeum,
Dico vobis quod multi ab oriente usque ad occidentem {5} venient, et accumbent cum Abrahamo, et Isaco, et Jacobo, in regno caelorum; filii vero regni ejicientur in tenebras exteriores, viii 11, 12:
et apud Lucam,
Venient ab ortibus et occasibus, et a septentrione et meridie, accumbentes in regno Dei; et ecce sunt extremi qui erunt primi, et sunt primi qui erunt ultimi, xiii 29, 30;
quod gentiles qui in bono, tametsi ex ignorantia in non veris, recipiantur in caelum, videatur n. 2589-2604, 2861, 2863, 3263, 4190, 4197.
[6] Ex his nunc constare potest quod per `sacrificantes diis’ significentur qui in cultu falsi ex malo sunt, et quod illi sint qui devovebuntur, hoc est, ejicientur; falsa enim ex malo sunt mala in forma, nam malum cum se ostendit in luce ac se format, dicitur falsum; inde est quod qui in malo sunt quoad vitam, tametsi in veris quoad doctrinam, usque tamen in falsis sui mali sint: quod ita sit, se manifestat clare in altera vita; illi cum sibi relinquuntur, cogitant ex malo contra vera quae sciverunt et professi sunt, ita falsa; similiter faciunt iidem in mundo cum sibi relicti cogitant; tunc enim vel pervertunt vera, vel negant vera {6}, ad patrocinandum malis vitae suae; at qui in bono sunt et usque in non veris, immo qui in (x)falsis ex ignorantia, ut sunt plures intra Ecclesiam, et quoque plures extra Ecclesiam, qui gentiles vocantur, hi {7} spectant quidem sua falsa ut vera, sed quia falsa illa exeunt ex bono, {8} flectunt illa ad bonum, ideo nihil maligni illis inest sicut inest falsis quae a malo; et quia falsa inde sunt mitia et flexibilia, illi in facultate sunt recipiendi vera, et quoque recipiunt cum instructi ab angelis; falsa illa comparari possunt cibis ad visum immundis sed usque sapidis, at falsa ex malo comparari possunt cibis immundi, qui intus putidi sunt; vera autem ex malo comparari possunt cibis ad visum mundis sed qui intus maligni sunt et, si hypocrisis, venenati, {8} sicut Dominus docet apud Matthaeum,
Vae vobis Scribae et Pharisaei, hypocritae! quia similes vos facitis sepulcris dealbatis, quae foris quidem apparent pulchra,intus vero sunt plena ossibus mortuorum et omni immunditie, xxiii 27.
@1 i quoque$
@2 After vitam$
@3 malis altered to malo$
@4 i 2,$
@5 et occidente$
@6 After vitae suae$
@7 illi$
@8 i et$
Si exiverint viri belial e medio tui et impulerint habitatores urbis suae, dicendo, Eamus et serviamus diis aliis, quos non novistis; si veritas et certa res, facta est abominatio in medio tui, percutiendo percuties habitatores urbis illius ore gladii, devovendo illam, et omnem qui in illa, etiamque bestiam ejus, ore gladii; omnem praedam ejus comportabis in medium plateae, et combures igne urbem, et omnem praedam ejus in totam Jehovae Deo tuo, ut sit acervus aeternitatis nec aedificetur amplius, adeo ut non haereat in manu tua quicquam de devotione, Deut. xiii 14-18 [A.V. 13-17];
[2] quod sit falsum ex malo quod significatur per `devotum,’ patet ex singulis ibi (o)in sensu interno; (m)`urbes’ enim quae devovendae, sunt doctrinae, hic doctrinae falsae, n. 2712, (x)2943, 3216, `os gladii’ quo (x)percutiendi homines et bestiae est verum pugnans et destruens falsum quod {1} ex malo, n. 2799, (x)4499, 7102, 8294, `platea’ in cujus medium comportanda erat praeda est verum doctrinae et in opposito sensu falsum doctrinae {2}, n. (x)2336, `ignis’ quo combureretur praeda cum urbe est malum amoris sui, n. 1297, 2446, 5071, 5215, 6314, 6832, 7324; inde patet quod `devotio’ sit ejectio ab Ecclesia et exstirpatio;(n) ideo etiam mandatum est ut gentes in terra Canaane devoverentur, Deut. vii 2, 24-26; gentes enim prius constituerunt Ecclesiam in illa terra, quapropter etiam habebant altaria, et quoque sacrificabant, n. 3686, 4447, 4516, 4517, 5136, (x)6306, 6516, 8054, sed cum cultum repraesentativum, qui fuit Ecclesiae Antiquae, verterunt in cultum idololatricum, et sic falsificarunt vera (c)et adulteraverunt bona, n. 8317, jussum est ut devotioni darentur, non modo homines sed etiam urbes et quae {3} in urbibus; causa erat quia omnia ibi repraesentabant falsa ex malo, urbes ipsas doctrinas falsi, bestiae affectiones malas, aurum et argentum eorum {4} mala et falsa, similiter reliqua; principale cultus Antiquae Ecclesiae fuerat {5} colere Deum sub humana forma, ita Dominum, sed cum a bono deflexerunt in malum, colere (x)coeperunt ipsa repraesentativa, sicut solem, {6} lunam, {7} stellas, tum {8} lucos, statuas, et Deum sub varia specie idoli, ita externa absque interno, quod fit quando internus homo clausus est; {6} clauditur ille per vitam mali, per bonum enim influit Dominus {9} et aperit internum hominem, inde per malum clauditur ille; quo clauso vertuntur vera in falsa; et ubi manent, solum serviunt malis quae sunt amoris sui et mundi {10}; principale cultus interni est agnoscere {11} Dominum, (x)solum et unicum Deum, et quod ab Ipso omne bonum et verum {12}; qui Ipsum in Ecclesia non agnoscunt non possunt in bono esse, ita nec in vero; et agnoscunt qui in fide sunt et simul in bono vitae, non autem qui in malo vitae, n. 8878; quod agnoscere et colere Dominum sit vivere secundum praecepta Ipsius, hoc est, vivere vitam fidei et charitatis, videatur n. 8252-8257; vita fidei est facere praecepta ex oboedientia, et vita charitatis est facere praecepta ex amore {13}.(n)
@1 falsa$
@2 ejus$
@3 quod IT$
@4 ibi$
@5 fuerunt IT$
@6 i et$
@7 i tum$
@8 et quoque$
@9 i apud hominem$
@10 d amoris sui et mundi i aucupando honori, lucro, famae propter illa$
@11 Deum sub forma humana, ita$
@12 i sit$
@13 affectione amoris$
@1 intelligatur$
@1 cp n. 9196$
@2 cp n. 9201$
@3 fierent$
@1 cp n, 9595$
@2 id significet$
@1 de$
@2 i est$
@3 illorum ibi$
@4 illa Ecclesia$
@5 in supracitatis Capitibus$
Amen dico vobis quod nullus propheta acceptus sit in patria sua; in veritate dico vobis, multae viduae erant in diebus Eliae in Israel, cum clausum fuit caelum per annos tres et menses sex, dum fuit fames magna super totam terram, ad nullam tamen earum missus est Elias nisi ad Sareptam Sidonis, ad mulierem viduam, iv [24,] 25, 26;
[2] quia omnia quae Dominus locutus est ex Divino locutus est, ideo {5} sensum internum habent, et in eo sensu agitur de Ipso Domino, deque regno Ipsius et de Ecclesia; quod itaque in eo sensu {6} intellectum sit a Domino per illa quae locutus est de vidua in Sarepta Sidonis, patet si evolvuntur:
Quod nullus propheta acceptus sit in patria sua significat quod Dominus ac Divinum Verum quod ab Ipso, minus recipiatur et ametur corde intra Ecclesiam quam extra illam; locutus {7} est ad Judaeos, apud quos tunc Ecclesia; quod Dominus ibi minus receptus fuerit quam a gentibus, quae extra Ecclesiam erant, notum est; similiter in Ecclesia hodie, quae ab Ipso Christiana vocatur; in hac quidem Dominus receptus est {8} doctrina, sed usque a paucis {9} agnitione cordis, et ab adhuc paucioribus ex affectione amoris; aliter a gentibus conversis extra Ecclesiam, hae Ipsum colunt et adorant ut suum unicum Deum, (c)et dicunt ore atque cogitant corde, quod Ipsum pro Deo agnoscant quia apparuit in forma humana, (o)n. 5256; contrarium est intra Ecclesiam; ibi, quia homo natus (o)est, aegre agnoscitur pro Deo ex corde; hi Humanum Ipsius faciunt simile sui humani {10}, tametsi sciunt Patrem Ipsius Jehovam fuisse, et non hominem; ex his patet quid in sensu interno intellectum sit per `quod nullus propheta acceptus sit in patria.’ `Propheta’ in eo sensu est Dominus quoad Divinum Verum, ita quoad doctrinam Ecclesiae; quod `propheta’ sit docens, et in sensu abstracto doctrina, et cum de Domino, quod sit Divinum Verum seu {11} Verbum, videatur supra n. 9188 fin.
[3] Multae viduae erant in diebus Eliae in Israele in sensu interno significat statum tunc agnitionis veri Divini ex Verbo in Ecclesia, `viduae’ enim sunt qui in bono absque vero, ut supra dictum est, `Elias’ est Dominus quoad Verbum, `dies Eliae’ sunt {12} status receptionis veri Divini ex Verbo tunc, et `Israel’ est Ecclesia {13}; quod `Elias’ repraesentaverit Dominum quoad Verbum, videatur Praefatio ad Gen. xviii, et n. 2762, 247 fin., 8029, quod `dies’ sint status, n. 93, 288, 3462, 3785, 4850, 6110, 8426, et quod `Israel’ sit Ecclesia, n. 4286, 6426, 6637, 8805.
[4] Cum clausum fuit caelum per annos tres et menses sex significat vastationem internae Ecclesiae plenariam, `caelum’ enim est internum Ecclesiae, `anni tres et menses sex’ sunt ad plenum; quod `caelum’ sit internum Ecclesiae, videatur n. 1733, 1850, 3355, 4535; hoc `clausum’ dicitur cum vastatum seu non amplius; quod `anni tres et menses sex’ sint ad plenum, constat ex significatione `dierum 1260′ in Apocalypsi xi 3, et xii 6, qui dies faciunt tres annos et sex menses, quod sint ad plenum seu usque ad finem; similiter a significatione `dierum trium et dimidii,’ Apoc. xi 9, 10 [, 11]; tum a significatione `temporis et temporum et dimidii temporis’ in Apoc. xii 14; et apud Danielem xii 7, quod sint ad plenum, seu usque ad finem.
[5] Dum fames magna super totam terram significat vastationem quoque externae Ecclesiae, nam `fames’ est defectus (x)et desolatio veri et boni, n. 3364, 5277, 5279, 5281, 5300, 5360, 5376, 5415, 5576, 6110, 7102, et `terra’ est externa Ecclesia {14}, n. 1262, 1413, 1733, 1850, 2117, 2118 fin., 3355, 4535, 5577, 8011, 8732.
Ad nullam tamen earum missus est Elias significat Dominum quoad Verbum, ita Verbum Domini, non ad alios, quia non alibi receptum, `Elias’ enim, ut supra dictum, est Dominus quoad Verbum.
[6] Nisi ad Sareptam Sidonis ad mulierem viduam significat quam ad illos qui in bono sunt et desiderant verum; `Sarepta Sidonis’ dicitur quia `Sidon’ significat cognitiones boni et veri, n. 1201; quod `mulier vidua’ sit qui in bono est et desiderat verum, patet inde, imprimis ex illis quae de ea memorantur in Libro Regum Primo, ubi haec,
Elias venit ad Sareptam (o)Sidonis ad mulierem viduam, ut sustentaret illum {15}, dixit ad illam, ut sumeret sibi parum aquae ut biberet, dein ut sumeret sibi (x)frustum panis in manu; dixit quod ei sit tam parum farinae in cado, et tam parum olei in lenticula, ut modo sit sibi et filio placenta; dixit Elias, Fac mihi inde placentam parvam priore loco, et educ mihi, ac tibi et filio tuo fac posteriore loco: fecit illa ita; et cadus farinae non consumptus est, et lenticula olei non defecit, xvii 9-15;
[7] oboedientia, et desiderium boni {16} ad verum {17} describitur per quod ex mandato dederit prophetae aquam, et dein {18} ex suo pauco priore loco fecerit illi placentam, et posteriore loco sibi et (t)filio suo; et quod inde locupletata sit bono veri, per quod {19}, cadus farinae non consumptus sit, et lenticula olei non defecerit; aqua enim in sensu interno est verum, n. (o)2702, 3058, 3424, 4976, 5668, 8568, `farina’ (o)est verum ex bono, n. 2177, `oleum’ est bonum amoris, n. 886, 4582, 4638, et `placenta’ ex illis est verum conjunctum suo bono {20}, n. 7978; (m)ex his {21} liquet quod `vidua’ sit qui in bono et desiderat verum; bonum (c)ac (o)ejus desiderium ad verum describitur per charitatem erga prophetam, majorem quam erga se et filium; `propheta’ est doctrina veri, ut supra ostensum (o)est.(n)
[8] Ex his patet quale est Verbum, quod nempe intus in se recondat arcana caeli, quae non (x)apparent in littera, cum tamen in singulis quae Dominus Ipse locutus est cum fuit in mundo, et quae prius locutus est per prophetas, sint caelestia et Divina prorsus (x) elevata a sensu litterae; et hoc non solum {22} in singulis vocibus sed etiam in singulis syllabis vocum, immo in singulis apicibus cujusvis syllabae; sed quod ita sit, quis credit {23}? et tamen res certa est {24} mihi prorsus testata et indubia facta, de qua, ex Divina Domini Misericordia, alibi.
@1 After sensu$
@2 ut et$
@3 After bono$
@4 i, at in interno seu spirituali sensu significat illos qui in vero sunt et disiderant bonum$
@5 i haec, sicut omnia reliqua,$
@6 de Ecclesia et de illis quae Ecclesiae sunt, quid in eo sensu ibi$
@7 i etiam$
@8 i in$
@9 i ex$
@10 Humanum enim Domini sui humani simile faciunt$
@11 etiam$
@12 Elias, quia repraesentabat Dominum quoad Verbum per in diebus Eliae significatur$
@13 in Israele est in Ecclesia$
@14 externum Ecclesiae$
@15 d illum i illam$
@16 i ejus$
@17 i hic$
@18 jussu Eliae aquam sibi daret$
@19 ut$
@20 bonum inde conjunctum suo vero$
@21 Inde$
@22 modo$
@23 credet$
@24 i est per experientiam$
Pater orphanorum et judex viduarum Deus in habitaculo sanctitatis Suae, Ps lxviii 6 [A.V. 5].
[2] Quod `orphani’ sint qui instructi sunt in veris fidei Ecclesiae {3} ex Verbo, et per illa dein ducuntur ad bonum, patet etiam a Domini verbis apud Johannem,
Ego rogabo Patrem, ut alium paracletum det vobis, ut maneat vobiscum in aeternum, spiritum veritatis, quem mundus non potest accipere, quoniam non videt illum, neque cognoscit illum; vos autem cognoscitis illum, quia apud vos manet et inter vos est; non relinquam vos orphanos, veniam ad vos; haec locutus sum vobis, apud vos manens, paracletus autem spiritus sanctus, ille vos docebit omnia, xiv 16-18, 24, 25 [, 26].
[3] Quod illi `orphani’ sint qui in veris sunt et desiderant bonum, constare potest a singulis ibi; per `paracletum’ enim intelligitur Divinum Verum, quod fuit Dominus cum in mundo, et quod procedit a Domino postquam glorificavit Humanum Suum et abivit e mundo; ideo dicit quod missurus sit paracletum et quod venturus Ipse; `mittere paracletum’ est illustrare et instruere in veris fidei, (c)ac `venire ad illos’ est ducere in {4} bonum, ideo dicit, Non relinquam vos orphanos {5}. Dictum est quod per `paracletum’ intelligatur Divinum Verum, quod fuit Dominus cum in mundo, et quod procedit a Domino postquam glorificavit Humanum Suum et abivit e mundo; quod ita sit, Dominus aliquoties manifeste docuit, sed qui Divinum distinguunt in personas, et non in essentias unitas in uno, illi non capiunt hoc, nam Verbum secundum captas ideas ab homine explicatur et {6} comprehenditur; ita quoque ubi Dominus dicit quod Ipse in Patre sit et Pater in Ipso, quod Pater et Ipse Unum sint, tum quod omnia Sua Patris sint, et omnia Patris Sua, Joh. x 30, xiv 1-11 {7}, 20, xvi 15, xvii 11; sed explicentur illa (o)quae supra dicta sunt, ulterius.
[4] Quod per paracletum intelligatur Divinum Verum, patet (c)ab ipsis verbis Domini, vocatur enim `spiritus veritatis,’ et quoque dicitur, `Paracletus, spiritus sanctus, vos docebit omnia.’ Quod Dominus fuerit Divinum Verum cum in mundo, patet quoque a Domini verbis ibi, nam dicit quod paracletum alium (hoc est, loco Sui) {8} seu spiritum veritatis missurus sit; et de Se, quod cognoscant illum, quia apud vos {9} manet et inter vos {9} est; et quoque, `Ego veritatem vobis dico; si non abivero {10}, paracletus non veniet {11} ad vos, si vero abivero, mittam illum ad vos,’ Joh. xvi 7; et alibi, `Hoc dixit {12} de spiritu, quem accepturi erant credentes in Ipsum; nondum enim erat spiritus sanctus, quia Jesus nondum glorificatus erat,’ Joh. vii 39; et adhuc alibi, quod Ipse sit via et veritas, Joh. xiv 6, tum quod sit Verbum, et quod Deus sit Verbum, et quod Verbum caro factum sit, Joh. i 1-3, 14; `Verbum’ est Divinum Verum; quod Dominus fuerit Divinum Verum cum in mundo, videatur {13} n. 3195, 4687, 4727, 6716, 6864, {14} 7499, 8127, 8724.
[5] Et quod Divinum Verum procedat a Domino postquam glorificavit Humanum Suum et abivit e mundo, patet etiam a Domini verbis, `Cum abivero, mittam spiritum veritatis ad vos’; `mittere’ est exire et procedere, n. 2397, 4710; et (o)quoque, `Cum venerit, docebit vos in omni veritate; non enim loquetur a seipso, (o)sed quaecumque audiverit, loquetur; ille Me glorificabit, quia ex Meo accipiet, et annuntiabit vobis,’ Joh. xvi 7, 13-15. (m)Quod Dominus cum e mundo abivit, factus sit Divinum Bonum etiam quoad Humanum, (d)videatur n. 3704, 3712, 3737, 3969, 4577, 5704, 6864, 7014, 7499, 8241, 8724, 8760, 9167, et quod tunc a Divino Bono quod Ipse {15}, procedat Divinum Verum, sicut a sole lux universi, n. 3636, 3643, 3969, 5704, 7083, 8127; addantur his {16} quae supra n. 9194 citata sunt.
@1 id per orphanos significetur$
@2 i nata seu$
@3 i , quae$
@4 ad$
@5 seu indere bonum veris, inde patet, quid orphanus$
@6 i sic$
@7 7 ad 11$
@8 ita loco suo alium Paracletum$
@9 eos$
@10 abirem$
@11 veniret$
@12 dicit IT$
@13 i etiam$
@14 i 7014,$
@15 Ipsius$
@16 et praeterea$
Jehovah qui custodit peregrinum {1}, orphanum {2}, et viduam, Ps. cxlvi 7-9
apud Jeremiam,
Peregrinum, orphanum {2}, et viduam ne defraudate, xxii 3:
apud Ezechielem,
Cum peregrino egerunt per oppressiones in te, orphanum {2} et viduam defraudarunt in te, xxii 6, 7:
apud Moschen,
Ne declinate judicium peregrini, orphani, et viduae, Deut. xxiv 17, xxvii 19 {3}:
apud eundem,
Relicta in agris, olivetis, et vineis erunt {4} peregrino, orphano, et viduae, Deut. xxiv 19-22, xxvi (x)12, 13:
apud eundem,
Jehovah facit judicium orphani et viduae, et amat peregrinum, Deut. x 18;
{5} similiter hic,
Peregrinum non affliges et non opprimes: ullam viduam et orphanum non affligetis;
hi tres cum simul ita nominantur, cadunt in unum sensum apud angelos, nempe in hunc, quod apud illos qui in Ecclesia, bonum et verum conjungenda sint secundum ordinem, ita reciproce verum cum bono et bonum cum vero; nam per peregrinum {6} intelliguntur qui talibus quae Ecclesiae (o)sunt instrui volunt, {7} per viduas conjunctio boni cum vero, et per orphanos conjunctio veri cum bono, quae (o)conjunctio est reciproca; similiter se habet cum reliquis in Verbo, quae cum quoad sensum internum explicantur, {8} apparent sparsa, sed apud angelos conjuncta sunt in unum sensum, immo in unam ideam.
@1 peregrinum altered to peregrinos$
@2 pupillum$
@3 xxvii 18 AI$
@4 Quod relicta in agris, olivetis et vineis essent$
@5 et quia per peregrinum significantur qui instrui volunt, per orphanum qui duci volunt, per vera ad bonum, et per viduas qui recipere volunt vera in bono, illi tres simul apud angelos cadunt in unum hunc sensum$
@6 peregrinos$
@7 i etiam$
@8 i hic$
@1 cp n. 9195$
@1 ipsae voces non ibi audiuntur, sed solum affectiones quae sunt boni et veri$
@2 i in coelo$
@3 sint$
@4 i ibi,$
@5 i quia inde sunt,$
@1 i etiam$
@1 d tunc i illis$
@2 i ac$
@1 significent$
[2] Cum hoc ita se habet: qui in bono sunt et non desiderant verum, illi non in bono sunt; causa est quia bonum fit bonum per vera, nam bonum accipit suum quale a veris, videatur n. 9154; bonum conjunctum vero est quod intelligitur per bonum spirituale, quapropter cum perit verum apud hominem, etiam perit bonum, et vice versa, cum perit bonum etiam perit verum, nam distrahitur et dissipatur conjunctio, videatur n. 3804, 4149, 4301, 4302, 5835, 6917, 7835, 8349, 8356; (t)inde cognoscitur bonum ex eo quod desideret verum et afficiatur vero propter usum bonum, ita propter vitam; ipsum desiderium, seu ipsa affectio veri propter vitam, in se spectata est affectio conjunctionis; se habet hoc sicut cibus aut panis quod desiderent aquam aut vinum conjunctionis causa, conjuncta enim nutriunt; se habet {4} quoque sicut lux et calor, lux conjuncta calori producit et vegetat omnia in tellure, at si {5} dissipatur conjunctio, perit quod productum ac (x)vegetatum est.
[3] Sicut se habet cum bono, ita se habet cum omni jucundo, amoeno, dulci, consentiente, et harmonico; illa non talia sunt ex se sed ex illis quae insunt; conjunctio facit ut talia sint, et secundum conjunctionem sunt; quae autem inibi se referunt ad bonum, et quae ad verum, intelligentes scire possunt si expendunt, nam omnia quaecumque in mundo sunt, et quaecumque in caelo, ita {6} quae in universo, se referunt ad bonum et ad verum; omne productum ab illis ad utrumque simul, ita ad conjunctionem eorum; inde est quod antiqui omnia assimilaverint conjugiis, videatur n. 54, 55, 1432, 5194, 7022, et quod in singulis Verbi sit conjugium boni et veri, n. 683, 793, 801, 2516, 2712, 4138 fin., 5138, 5502, 6343, 7945, 8339 fin.
@1 repraesentetur$
@2 quae est conjugium coeleste; inde per virum significatur$
@3 sunt mali, de quibus hic dicitur$
@4 habent$
@5 i distrahitur ac$
@6 i omnia$
Vos estis sal terrae; quod si sal infatuetur, per quid salietur? ad nihil conducet amplius, nisi ut projiciatur foras et conculcetur ab hominibus, v 13, 14;
haec dicit Dominus ad discipulos et ad populum; per `salem terrae’ intelligitur verum Ecclesiae quod desiderat bonum, per `salem infatuatum’ intelligitur verum absque desiderio ad bonum {4}; quod tale verum ad nihil prosit, describitur per quod sal infatuatum {5} ad nihil conducat amplius, nisi ut projiciatur foras et conculcetur {6}; desiderare bonum est desiderare facere bonum, et sic conjungi bono: [3] apud Marcum,
Omnis igne salietur, et omne sacrificium sale salietur; bonum est sal, si autem sal (x)insulsum fit, quonam id condietis? habete in vobis salem, et pacem colite inter vos invicem, ix 49, 50;
`igne saliri’ est desiderium boni ad verum, et `sale saliri’ est desiderium veri ad bonum, `sal insulsum’ est verum absque desiderio ad bonum, `habere in se salem’ est id desiderium: [4] apud Lucam,
Omnis ex vobis qui non abnegat omnes suas facultates non potest Meus esse discipulus; bonum (t)sal est, si vero sal infatuatum fuerit, per quid condietur? neque in terram neque in (x)sterquilinium commodum est; foras projiciunt (c)id, xiv [33,] 34, 35;
hic similiter `sal’ pro vero desiderante bonum, et `sal infatuatum’ pro vero quod est absque desiderio ad bonum; `non commodum in terram nec in (x)sterquilinium’ pro quod prorsus non conducat ad aliquem usum, neque bonum neque malum; qui sunt {7} in tali vero sunt {8} qui vocantur tepidi, (m)quod patet ab illis quae praecedunt `quod non discipulus Domini esse possit qui non abnegat omnes suas facultates,’ hoc est, qui non amat Dominum supra omnia; qui enim amant {9} Dominum, et quoque semet pari gradu, illi sunt qui vocantur tepidi, et qui non commodi sunt ad usum bonum nec ad usum malum {10}:(n) [5] apud Moschen,
Omne munus minhae tuae sale salietur; nec cessare facies sal foederis Dei tui super minha (x)tua; super omni munere tuo offeres sal {11}, Lev. ii 13;
quod `in omni munere esset sal’ significabat quod desiderium veri ad bonum ac boni ad verum esset in omni cultu; inde quoque sal illud vocatur `sal foederis Dei,’ foedus enim est conjunctio, n. 665, 666, 1023, 1038, 1864, 1996, 2003, 2021, 2037, 6804, 8767, 8778, et `sal’ est desiderium conjunctionis.
[6] Cum desiderat unum conjungi alteri reciproce, hoc est, bonum vero et verum bono, tunc se mutuo spectant; cum autem se divellit verum a bono, tunc se avertunt a se mutuo, et spectant retro aut {12} post se; hoc significatur per uxorem Lothi factam statuam salis, apud Lucam,
Quicumque erit super domo et vasa illius in domo; ne descendito ad tollendum ea, et quicumque in agro similiter, ne revertatur in quae post illum; mementote uxoris Lothi, xvii 31, 32;
quod id sit spectare post se seu retro, videatur n. 3652, 5895 fin., 5897, 7857, 7923, 8505, 8506, 8510, 8516; [7] (m)quod `sal’ significet desiderium veri, est quia sal fertilem reddit {13} terram, et sapidum facit cibum, et quia (x)sali igneum et simul conjunctivum inest, sicut inest vero ardens desiderium ad bonum, et simul conjunctivum;(n) statua salis {14} est disjunctio a vero {15}, nam {16} sal in opposito sensu significat destructionem et vastationem {17} veri, (o)ut apud Zephaniam ii 9; apud Ezechielem xlvii 11;{18} apud Jeremiam xvii 6; apud Davidem Ps. cvii 33, 34; in Deut. xxix 22 [A.V. 23]; in Libro Judicum ix 45; et in Libro 2 Regum ii 19-22. Haec allata sunt ut sciatur quid intelligitur per desiderium veri (x)ad bonum, et per desiderium boni ad verum {19}, quae per `orphanum’ et per `viduam’ significantur.
@1 vero altered to veris A, vera I$
@2 i supra$
@3 vero altered to veris$
@4 illo$
@5 infatuatis$
@6 i ab hominibus$
@7 After vero$
@8 i hic$
@9 sed qui amat$
@10 malum aut bonum$
@11 salem$
@12 seu$
@13 facit$
@14 i hic$
@15 veri a bono$
@16 i per$
@17 significatur destructio et vastatio$
@18 After Jeremiam xvii 6$
@19 verum quod desiderat bonum, tum quid per bonum quod desiderat verum$
@1 explicetur Matth. ix 17, Luc. v 37, 38, Marc. ii 12 written in m, but see n. 9212 where only Luc. v 36 is expounded.$
@2 vera scientifica… disparentur altered to verum scientificum… disparetur cp n. 9212$
@3 cutis sensualia dormiunt quoque written in m, cp n. 9216.$
In Verbo frequenter dicitur quod benefaciendum pauperibus 2 et egenis; qui in veris externis sunt et nondum initiati veris internis, credunt quod benefaciendum quibuscumque qui alicujus opis indigent, imprimis mendicis qui se prae aliis pauperes vocant; qui hoc faciunt ex oboedientia, quia ita mandatum est, bene faciunt, nam per id externum initiantur in internum charitatis et misericordiae; internum charitatis et misericordiae est perspicere quinam et quales sunt quibus benefaciendum est, et quomodo cuivis; qui tandem in internum charitatis et misericordiae initiati sunt sciunt quod ipsum internum sit bene velle et benefacere interno {1}homini, ita cum talibus quae ad vitam spiritualem conducunt, et quod externum sit benefacere externo homini, ita cum talibus quae ad vitam corpoream conducunt; sed hoc usque semper cum hac prudentia, ut cum benefit externo, etiam (t)tunc simul benefiat interno; nam qui benefacit externo et malefacit interno, is non charitatem exercet, quapropter cum unum fit alterum spectabitur.
3 Externum charitatis est quod (x)describitur in sensu Verbi externo seu litterali per quod benefaciendum sit pauperibus et egenis, at internum charitatis est quod describitur in sensu Verbi interno seu spirituali; in hoc enim sensu intelligitur internus homo qui in paupertate et egestate est, cui benefaciendum, nam per `pauperes et egenos’ in illo sensu intelliguntur qui in defectu et ignorantia boni et veri sunt et usque desiderant bonum et verum; quomodo his opitulandum sit, Verbum etiam docet in littera, imprimis Verbum quod Ipse Dominus docuit cum fuit in mundo, nam Dominus tunc aperuit talia quae interni hominis sunt, ut patet ubivis apud Evangelistas; sed usque ita locutus est ut singula simul sensum internum haberent, qui pro angelis et simul pro internae Ecclesiae homine, nam sensus internus continet talia quae genuina doctrina Ecclesiae docet; sint pro exemplo illa quae Dominus locutus est ad discipulos a Johanne Baptista missos, quaerendi causa num Dominus esset qui venire deberet; quibus responsum est,
Euntes renuntiate Johanni quae videritis et audiveritis, quod caeci videant, claudi ambulent, leprosi mundentur, surdi audiant, pauperibus evangelium praedicetur, Luc. vii (x)20, 22;
4 haec pro externo et simul interno homine dicta sunt; pro externo, quod talia miracula facta sint, pro interno, quod Ecclesia {2}instauretur apud tales qui in spirituali sensu sunt caeci, claudi, leprosi, surdi, et pauperes, ita apud gentes quae in ignorantia boni et veri sunt et usque desiderant (c)ea; `caeci’ enim {3}dicuntur qui in ignorantia veri, n. 6990, `claudi’ qui in bono sed non genuino propter ignorantiam veri, n. 4302, `leprosi’ qui immundi {4}et usque desiderant mundari, `surdi’ qui non in fide veri quia non in perceptione ejus, `pauperes’ autem qui Verbum non habent, et sic nihil de Domino sciunt, et usque desiderant instrui; inde dicitur quod his (x)evangelium praedicetur.
5 Quod per `pauperes et egenos’ in sensu interno intelligantur qui extra Ecclesiam in ignorantia veri sunt quia non habent Verbum, et tamen desiderant instrui, et per id quod sciunt usque in pauco bono sunt, (c)et intra Ecclesiam qui ex varia causa ignorant verum, sed usque ex aliquo bono desiderant illud, constat ex locis ubi `pauperes et egeni’ in Verbo nominantur, ut apud Davidem,
Ego egenus et pauper, Deus, festina mihi; auxilium meum et ereptor meus, Jehovah, Ps. lxx 6 [A.V. 5];
haec locutus est David qui non pauper et egenus erat, ex quo patet quod intellecta sit paupertas et egestas spiritualis: similiter alibi,
Ego egenus et pauper, Domine; memento mei, auxilium meum et ereptor meus, Ps. xl 18 [A. V. 17]:
apud eundem,
Deus judicabit populum Suum in justitia, et egenos Suos in judicio; ferent montes pacem {5}populo, et colles in justitia; judicabit egenos populi, servabit filios pauperis, conteret oppressorem, Ps. lxxii 2-4;
`egeni’ hic sunt qui in egestate spirituali et sic in fame, hoc est, in desiderio {6}velle veris instrui: apud eundem,
6 Omnia ossa mea dicant, Jehovah, quis sicut Tu, eripiens egenum a validiore illo, ac egenum et pauperem a spoliantibus illum? Ps. xxxv 10;
`ossa’ sunt vera scientifica, n. 8005, `egeni’ hic pro illis qui in pauco vero sunt, et `pauperes’ pro illis qui in pauco {7}bono, ac infestantur a malis et falsis; ex infestationibus illis etiam egeni sunt `afflicti’ in lingua originali, nam affligi est infestari a falsis, n. 9196: similiter apud eundem,
Impius in tentorio insidiatur ad rapiendum egenum, rapit egenum et trahit eum in rete suum, Ps. x 9:
apud Esaiam,
Nonne hoc jejunium, frangere famelico panem, et egenos (x)exules introducere {8} domum? lviii 7, 8:
apud eundem,
Consolatus est Jehovah populum Suum, et egenorum Suorum miserebitur, xlix 13:
apud Zephaniam,
Relinquam in medio tui populum egenum et tenuem, qui sperant in nomine Jehovae, iii 12;
in his locis `egeni’ sunt qui in ignorantia veri sunt et desiderant instrui.
@1 hominis$
@2 After tales$
@3 sunt$
@4 sed$
@5 populi$
@6 in$
@7 boni IT$
@8 i in$
Quantum fecistis uni ex his fratribus Meis minimis, Mihi fecistis, xxv 40.
2 Sicut se habet cum bono, ita quoque se habet cum vero; qui (x)faciunt verum propter verum, illi quoque faciunt propter Dominum, quia ex Domino; facere verum propter verum est facere bonum, nam verum fit bonum cum ab intellectuali intrat in voluntatem et a voluntate {4}exit in actum; facere ita bonum est charitas Christiana. Qui bonum ex charitate Christiana faciunt, illi quandoque spectant famam inde propter honorem aut propter lucrum; sed prorsus aliter quam qui pro fine illa spectant, {5} spectant enim bonum {6}ac justum ut essentiale ac unicum, (d)ita in supremo loco, et tunc lucrum et honorem, et propter illa famam, ut non {7}essentialia respective, ita in infimo loco; {5} qui tales, cum in intuitione justi ac boni sunt, sunt sicut qui in proelio pugnant pro patria, et tunc nihil curant vitam, ita nec suam dignitatem (c)ac suas opes in mundo, quae tunc nihili sunt respective; at qui spectant se et mundum primo loco, illi sunt tales ut ne quidem videant justum et bonum, quia in intuitione sui et lucri sunt.
Ex his {8}patet quid sit facere bonum propter se aut mundum, 3 et quid facere bonum propter Dominum aut proximum, et quae differentia inter illa {9}; differentia est tanta quanta inter duo opposita, ita quanta inter caelum et infernum; etiam qui propter proximum aut Dominum faciunt bonum, illi in caelo sunt, at qui propter se et mundum, illi in inferno sunt; nam qui propter proximum {10}et Dominum bonum faciunt amant {11}Dominum supra omnia et proximum sicut seipsum, quae praecepta sunt primaria omnium praeceptorum, Marc. xii 28-31, at qui propter se et mundum omnia faciunt, illi amant se super omnia, ita prae Deo, et proximum non modo contemnunt sed etiam odio habent si non unum faciat secum, et suus sit; hoc intelligitur per quod Dominus docet apud Matthaeum,
Nemo potest duobus dominis servire, nam aut unum odio habebit et alterum amabit, aut uni adhaerebit et alterum contemnet; non potestis Deo servire et mammonae, vi 24.
Sunt qui {12}utrique serviunt, sed illi sunt qui vocantur `tepidi, neque frigidi neque calidi, qui exspuuntur,’ Apoc. iii 15, 16.
Ex his nunc patet quid repraesentatum sit per faeneratores qui 4 usuram ceperunt, quod nempe illi qui propter lucra bonum faciunt; inde {13}liquet unde hoc quod non esset sicut faenerator, et super fratrem poneret usuram, ut quoque alibi apud Moschen,
Non impones fratri tuo usuram argenti, usuram cibi, usuram (x)ullius rei, quae imponitur; alienigenae impones usuram, sed fratri tuo non impones usuram; ut benedicat tibi Jehovah Deus tuus in omni missione manus tuae super terra qua tu veniens ad possidendum eam, Deut. xxiii 20, 21; Lev. xxv 36-38;
`imponere fratri usuram argenti’ est propter lucrum commodare vera, seu instruere, `imponere usuram cibi’ est propter lucrum commodare bona veri; `argentum’ enim est verum, n. 1551, 2954, (x)5658, 6914, 6917, et `cibus’ est bonum veri, n. 5147, 5293, 5340, 5342, 5576, 5410, 5426, 5487, 5582, 5588, 5655, 5915, (x)8562; quod illis qui non id faciunt, benedicat Jehovah in omni missione manus eorum in terra, est quod illi in affectione boni et veri sint {14}, ita in felicitate quae est angelis in {15}caelo, nam in illa affectione seu in bono illius amoris est caelum homini, n. 6478, 9174; quod alienigenis {16}licuerit usuram imponere, erat quia per `alienigenas’ significantur qui non aliquid boni ac veri agnoscunt (c)et recipiunt, n. 7996, ita qui solum lucri causa bonum faciunt; illi servient homini, quia servi sunt respective,
5 n. 1097 apud Davidem,
Qui ambulat integer, et qui facit justitiam, et loquitur veritatem in corde suo, argentum suum non dat in usuram, et munus contra innocentem non accipit; qui fecerit hoc non dimovebitur in aeternum, Ps. xv 2, 5;
‘argentum suum {17}dare in usuram’ est solius lucri causa docere, ita bonum facere propter remunerationem: similiter apud Ezechielem,
Vir justus qui facit judicium et justitiam, in usuram non dat, et faenus non accipit, xviii [5,] 8:
apud eundem,
Qui ab egeno (x) inhibet manum suam, usuram et faenus non accipit, judicia Mea facit, in statutis Meis ambulat, vivendo vivet, xviii 17:
apud eundem,
(x)Donum acceperunt in te ad effundendum sanguinem; usuram et faenus accepisti, et lucrum captasti a sociis tuis per violentiam, xxii 12;
haec de `urbe sanguinum,’ per quam significatur falsum destruens verum et bonum, n. 9127; `usuram et faenus accipere’ est lucri ac remunerationis causa bonum facere, ita non ex charitate; quod genuina charitas sit absque meritorio, videatur n. (x)2371, 2373, 2400, 4007 {18}, (x)4174, 4943, 6388-6390, 6392, 6478.
@1 i est$
@2 i ac$
@3 i et$
@4 abit$
@5 i hi$
@6 aut$
@7 essentiale$
@8 constare potest$
@9 i est$
@10 aut$
@11 Deum super$
@12 utrisque IT$
@13 patet$
@14 i a Domino$
@15 coelis$
@16 liceat$
@17 non dare in usuram, est [non] facere bonum remunerationis causa$
@18 i fin.$
1 non accipiendis usuris
2 caeteris
3 fiunt
4 i etiam
5 non
6 i illis
7 seu IT
8 i usque
Per `vestem’ in genere significatur omne id quod alterum investit, 2 ita quicquid respective exterius est; {2}inde externus seu naturalis homo vocatur vestis respective ad internum seu spiritualem; similiter verum vocatur vestis respective ad bonum, quia verum investit bonum; pariter verum scientificum respective ad verum fidei quod interni hominis est; sensuale, quod est ultimum vitae apud hominem, est vestis respective ad verum scientificum. Quod `vestes’ sint inferiora quae tegunt superiora, seu quod idem, quod sint exteriora quae tegunt interiora, videatur n. 2576, 5248, in genere quod sint vera, n. 4545, 4763, 5319, 5954, 6914, 6917, 9093, quod sint vera scientifica, n. 6918, et quod sint sensualia, n. 9158; quod sensuale sit ultimum vitae apud hominem, n. 4009, 5077, 5125, 5128, 5767, 5774, 6201, 6313, 7442, 7693, et quod sensuale in fallaciis sit, n. 5084, 5089, 6201, 6948, 6949, 7442.
3 Quod `vestes’ sint vera, ducit originem ex repraesentativis in altera vita; ibi angeli et spiritus apparent vestibus induti secundum status {3}fidei seu veri in quo sunt, et vestes illorum variantur secundum mutationes status illius; qui in genuino vero sunt induti apparent vestibus albis, et qui in veris ex bono vestibus {4}splendentibus; qui autem solum in bono, ut angeli intimi caeli, qui caelestes vocantur, apparent nudi; inde nunc est quod vestes sint vera, et quod per `vestes’ in Verbo significentur vera, ut constare potest ex locis prius ostensis, 4 quibus adjicere licet haec apud Evangelistas: apud Matthaeum,
Cum Jesus transformatus est, splenduit facies Ipsius sicut sol, et vestimenta Ipsius facta sunt sicut lux, xvii 2;
per `faciem’ in Verbo significantur interiora, {5}imprimis affectiones, n. 358, 1999, 2434, 3527, 3573, 4066, 4796, 4797, 5102, 5695, 6604, 6848, 6849, et per `faciem Dei’ ipsum Bonum, n. 222, 223, 5585; {6} per `solem’ amor Divinus, n. 2441, 2495, 3636, 3643, 4060, 4321 fin., 4696, 7083, 8644; inde patet quid {7}significat quod `Dominus splenduerit facie sicut sol,’ quod nempe interiora Ipsius essent Bonum Divini Amoris; quod `vestimenta Ipsius facta sint sicut lux’ {7}significat Divinum Verum procedens ab Ipso, hoc quoque in caelo apparet ut lux, n. 1521, 1619-1632, 3195, 3222, 3485, 3636, 3643, 4415, 5400, 8644: apud eundem,
5 Cum Jesus appropinquavit ad Hierosolymam, adduxerunt asinam et pullum, et imposuerunt super eos vestimenta sua, et collocarunt Ipsum super illa: plurima autem turba straverunt vestimenta sua in via, alii vero amputabant ramos de arboribus et sternebant in via, xxi 1,7,8;
`equitare super asina et pullo ejus’ erat repraesentativum summa Judicis et Regis, videatur n. 2781; {8} ut quoque patet ab illis quae vers. 5 praecedunt,
Dicite filiae Zionis, Ecce Rex tuus venit tibi, mansuetus, sedens super asina et super pullo filio subjugalis:
tum quoque apud Marcum xi 1-12; apud Lucam xix 28-41; apud Johannem xii 12-16; apud Sachariam ix 9, 10; ubi de Domino dicitur quod equitaret super asino et super asello filio asinarum, et ibi vocatur `Rex,’ et adjicitur quod dominium Ipsius erit a mari usque ad mare, et a fluvio usque ad fines terrae; quod summus judex equitaverit super asina, et filii ejus super asellis, videatur Jud. v 9, 10, x 3, 4, xii 14, et quod rex equitaverit super mula, et filii regis super mulis, 1 Reg. i 33, 38, 44, 45; 2 Sam. xiii 29; quod discipuli imposuerint 6 asinae et pullo ejus sua vestimenta, repraesentabat quod vera in omni complexu Domino ut summo Judici et Regi substrata essent, discipuli enim repraesentabant Ecclesiam Domini quoad vera et bona, videatur n. 2129, 3488, 3858 fin., 6397, et vestimenta eorum ipsa vera, n. 4545, 4763, 5319, 5954, 6914, 6917, 9093; similiter quod turba sterneret vestimenta sua in via, et quoque ramos arborum; quod straverint in via, erat quoque quia per `viam’ significatur verum per quod homo Ecclesiae ducitur, videatur n. 627, 2333, 3477; quod etiam straverint ramos arborum, erat quia `arbores’ significabant perceptiones ut et cognitiones veri et boni, n. 2682, 2722, 2972, 4552, 7692, inde `rami’ sunt ipsa vera; quod ita factum sit, etiam fuerat ex sollemni ritu cum in sua pompa equitaverunt summi judices et reges, quorum tunc asinabus et mulis vestimenta sua imponebant principes populi, et ipse populus (x)sternebat sua vestimenta super via, aut loco illorum ramos arborum; nam judiciale in caelo est Divinum Verum ex Bono, et regium est Divinum Verum, n. 1728, 2015, 2069, 3009, 4581, 4966, 5044, 5068, 6148: apud Lucem,
7 Nemo adjectionem vestimenti novi adjicit in vestimentum vetus; sic novum scindit, et veteri non convenit (x)commissura a novo, v 36;
Dominus hac similitudine usus est ad describendum verum Ecclesiae novae et verum Ecclesiae veteris, nam `vestimentum’ est verum; assuere vel `committere’ unum alteri est destruere utrumque, verum enim Ecclesiae novae est interius verum, ita verum pro interno homine, at verum Ecclesiae veteris est exterius verum, ita verum pro (x)externo homine; in hoc vero erat Ecclesia Judaica, haec enim per externa repraesentabat interna, {9}at Ecclesia hodie est in veris internis, quae repraesentabantur, nam Dominus illa vera revelavit; quod haec non conveniant externis ut simul sint, (m)significatur per illa Domini verba;(n) inde quoque patet quod `vestimentum’ significet 8 verum Ecclesiae: apud Johannem,
Jesus dixit ad Petrum, Amen, amen, dico tibi, Cum eras puer, cingebas lumbos tuos et ambulabas quo volebas; cum autem senueris, extendes {10}manus tuas, alius accinget lumbos tuos et ducet quo non vis, xxi 18;
qui non sensum internum Verbi novit non scire potest quid haec involvunt; quod arcana sint, patet; in sensu interno per `Petrum’ {11}significatur fides Ecclesiae, videatur praefatio ad Gen. xviii et xxii, et n. 3750, 6000, 6073 fin., 6344 fin.; inde per `Petrum cum puer’ significatur fides Ecclesiae qualis est in suo initio, et per ‘Petrum {12}cum senex’ fides Ecclesiae qualis est in suo fine; inde patet quid significat `cum eras puer, cingebas lumbos tuos et ambulabas quo volebas,’ quod nempe fides Ecclesiae in suo initio sit fides veri ex bono, ita fides charitatis erga proximum et amoris in Dominum, et quod tunc homo Ecclesiae ex libero bonum agat, quia ex Domino; `lumbi’ enim sunt bona amoris, n. 3021, 3294, 4280, 4575, 5050-5062, inde `cingere lumbos’ est investire bonum veris, `ambulare’ est vivere, n. 519, (x)1794, 8417, 8420, inde `ambulare quo vult’ est vivere in libero; illi enim in libero vivunt, seu ex libero agunt, qui in fide sunt ex {13}amore in Dominum {14}ac charitate erga proximum, nam illi a Domino ducuntur, n. 892, 905, 2870-2893, 6325, 9096; `cum senueris, extendes manus tuas et alius accinget lumbos tuos et ducet quo non vis’ significat quod fides Ecclesiae in fine suo nulla erit, et quod tunc {15}falsa mali ex amoribus sui et mundi succedent ac servituti subjicient. Hoc arcanum est quod in his Domini verbis latet, quod solum ex sensu eorum interno videri potest. Inde iterum patet quomodo Dominus locutus est, quod nempe ut singulis inesset sensus internus; ob finem ut caelum conjunctum esset mundo per Verbum, nam absque Verbo nulla conjunctio, hoc est, absque Divino Vero revelato; et si nulla conjunctio, perit genus humanum.
@1 See p 500, note 10$
@2 inde externus homo vocatur vestis respective ad internum, seu naturalis homo respective ad spiritualem$
@3 fidei eorum seu veri$
@4 splendescentibus$
@5 ita$
@6 i et quod$
@7 significabat$
@8 ut repraesentaretur judex discipuli vestimenta sua imponebant super eos, et collocabant Ipsum super vestimenta, quapropter in Versu 5 praecendente memoratur ex Sacharia propheta, dicite filiae Zionis, ecce Rex tuus venit tibi mansuetus sedens super asina et super pullo, filio subjugalis: quod discipuli imposuerint super eos vestimenta sua, significabat Ipsi substrata vera in omni complexu, discipuli enim repraesentabant illos, apud quos ea vera, n: 2129, 3488, 3858 fin. 6397, et vestimenta eorum vera in omni complexu; similiter quod turba straverit vestimenta sua super via; quod ita fecerint, fuerat ex solenni ritu, quum equitarent judices et reges, quorum asinibus ac mulis vestimenta sua imponebant magnates, et tunc populus sua vestimenta sternebant super via, nam regium in coelo est Divinum Verum$
@9 in vero autem interno est Ecclesia hodie, nam haec vera revelavit Dominus; (m)quod hoc verum non conveniat illis qui in vero externo sunt, ac vicissim, ita quod externum cessaturum sit ut in illo vero interno sint(n)$
@10 manum tuam IT$
@11 intelligitur$
@12 senem$
@13 bono amoris$
@14 et charitatis$
@15 falsum$
2 Ex supra dictis {9} videri potest quid intelligitur per quod vera scientifica per fallacias ex sensualibus disparata restituenda sint ante statum umbrae ex jucundis amorum externorum, quae significantur per `si oppigneraveris vestem socii tui, usque ad intrare solis restitues ei’; intelligitur enim quod vera per fallacias ablata restituenda sint cum homo adhuc in luce veri est, nam tunc recuperare illa potest et quoque discutere falsa per fallacias inducta, non autem cum in statu umbrae est ex jucundis amorum externorum, quia jucunda haec rejiciunt illa, et umbra non recipit illa; ita fallaciae inhaerent et appropriantur. Quod jucunda externa seu externi hominis talia sint, est quia illa cohaerent mundo et quoque excitantur et quasi vivificantur ex ejus calore; aliter jucunda {10}aut beata interna seu interni hominis, ea cohaerent caelo et quoque excitantur et vivificantur ex ejus calore, qui est amor a Domino.
3 Hoc judicium seu haec lex traditur ita alibi apud Moschen,
(s)Non pignori accipies molam aut molarem, nam animam ille accipit in pignus, Deut. xxiv 6;
per `molam’ significantur talia quae inserviunt comparandae fidei et {11}dein charitati, n. 7780, et per `animam’ vita fidei ex charitate, {12} n. 9050; inde patet quid sit ‘(t)pignori non accipere molam, {13}nam animam accipit in pignus’: apud eundem,
Non inclinabis jus peregrini et orphani, nec pignori {14}accipies vestem viduae, Deut. xxiv 17;
`pignori {15}accipere vestem viduae’ est vera quae bonum {16}desiderat auferre quocumque modo; `vestis’ enim est verum, ut supra n. (x)9212, et ‘vidua’ est {17}qui in bono et desiderat {18}vera, seu in sensu abstracto, bonum desiderans vera, n. 9198, nam si verum aufertur, perit bonum 4 cum suo desiderio:(s) et apud eundem,
Si mutuo dederis socio tuo aliquid, non intrabis in domum ejus ad capiendum pignus; foris stabis; vir autem cui tu mutuo dederas educet pignus foras. Si vir egenus ille, non cubabis in pignore ejus; restituendo restitues illi pignus juxta occidere solis, ut cubet in veste sua, et benedicat tibi, et erit justitia coram Deo tuo, Deut. xxiv 10-13;
quod `creditor foris staret, et educeretur ad illum pignus’ significat quomodo veris communicatis respondendum est, nam per `mutuo dare’ significatur {19}communicatio, n. 9174, et per `pignus sumere’ responsum; quod haec significentur, nemo scire potest nisi ex talibus quae fiunt in altera vita, ita nisi sciat quid sit `intrare in domum,’ et quid sit `foris stare,’ et sic quid sit `educere foras’; qui in altera 5 vita intrant in domum alterius et in uno conclavi colloquuntur, illi ita communicant sua cogitata cum omnibus ibi ut prorsus non sciant aliter quam quod ipsi ex se illa cogitent; at si foris stant, tunc cogitata quidem percipiuntur, sed sicut ab alio et non a se; hoc omni die fit in altera vita; quare qui (c)ab una opinione seu ab una sententia sunt apparent simul in una domo, et magis si in uno conclavi domus; et cum iidem dissentiunt, tunc disparantur ab oculis eorum qui dissentiunt; tales apparentiae sunt ubivis et jugiter in (x)altera vita; (m)causa est quia paritas cogitationum conjungit et praesentiam sistit, cogitatio enim est visus internus, et distantiae locorum ibi non sunt sicut in mundo;(n) inde patet quid sit `non intrare in domum, sed foris 6 stare et sumere pignus,’ quod nempe sit, non obstringere aut incendere alterum ad confirmanda sua vera, sed audire et capere {20} responsa qualia sunt in ipso; nam qui obstringit et incendit alterum ad confirmanda sua vera, is facit ut alter non cogitet aut loquatur ex se sed ex illo; et cum quis ex alio cogitat et loquitur, {21}disturbantur vera quae apud illum, et tamen non emendatur, nisi sit apud talem qui adhuc ignorat illa. Ex his iterum liquet quod in singulis Verbi sint quae correspondent talibus quae in mundo spirituali sunt.
@1 i in altera vita$
@2 amorum sui et mundi$
@3 fides IT, but in his critical notes T suggests fidei$
@4 uni IT$
@5 fidem$
@6 amorem$
@7 i illa$
@8 in his statibus est, cum in statu correspondente tempori verno, et tempori aestivo in terra$
@9 i nunc$
@10 seu$
@11 postea$
@12 i quae vita spiritualis dicitur,$
@13 quia$
@14 capies$
@15 capere$
@16 desiderant IT$
@17 quae IT$
@18 verum$
@19 communicatio veri IT$
@20 i ejus$
@21 disturbat$
@1 et$
@2 ac inservit interiori naturali pro plano, id$
@3 i vero$
2 Similiter se habet cum omnibus quae ipsius vitae hominis sunt, prout cum illis quae se referunt ad intellectuale ejus et quae ad voluntarium; haec quoque succedunt ordine ab interioribus ad exteriora; exteriora sunt scientifica cum eorum amoenis, et extrema sunt sensualia quae communicant cum mundo, {4}per visum, auditum, gustum, olfactum, et tactum; super his quiescunt interiora, nam in illa desinunt; haec sunt quae in sensu spirituali significantur per ‘tegumentum’ {5}seu `vestem in qua dormiat.’ Quod sensualia sint `vestis’ aut `tegumentum,’ est ex correspondentiis, nam, ut supra n. 9212 dictum est, spiritus et angeli apparent (t)vestibus induti secundum vera fidei eorum, splendentibus qui in veris ex bono sunt, prout angeli ad sepulcrum Domini, Luc. xxiv 4; Matth. xxviii 3, et quoque byssinis albis, prout illi de quibus in Apocalypsi xix 14, ac vestibus varii coloris alii.
Praeterea sciendum {6} quod omnia et singula a primo seu intimo 3 progrediantur successive ad sua ultima, et ibi quiescunt; etiam {7} priora seu interiora cum ultimis {8}in successivo ordine nexum habent; quapropter si ultima disparantur, etiam interiora dissipantur; inde quoque sunt tres caeli; intimum seu tertium caelum influit in medium seu secundum caelum, medium seu secundum caelum influit in primum seu ultimum caelum, hoc iterum influit apud hominem {9}, inde humanum genus est ultimum in ordine, in quod desinit et in quo quiescit caelum; quapropter Dominus ex Divino Suo semper providet ut apud genus humanum Ecclesia sit in qua sit verum Divinum revelatum, quod in nostra tellure est Verbum; per hoc datur continens nexus humani generis cum caelis; inde est quod singulis Verbi sensus internus insit, qui pro caelo, qui talis est ut conjungat mentes angelicas mentibus humanis vinculo tam stricto ut unum agant; inde iterum patet quomodo se habet cum quiescentia interiorum super ultimis.
@1 ea quiescunt omnia quae in corpore sunt$
@2 etiam$
@3 habet cum illis$
@4 prout illa quae immediate ex visu, auditu, gustu, olfacto et tactu sunt$
@5 et$
@6 i est$
@7 i ordine$
@8 successive$
@9 i, ac desinit in illum$
@1 Me$
@1 i and d etiam cp n 9224$
@2 (d)per quae illa$
@1 i, hic non blasphemare, quia dicitur non maledices$
Qui blasphemant seu negant Verbum, illi nihil veri ac boni fidei 2 possunt recipere, nam Verbum docet Dominum esse, caelum et infernum esse, vitam post mortem esse, fidem et charitatem esse, et plura alia, quae absque Verbo seu (m)revelatione prorsus non scirentur,(n) n. 8944; {2}quare qui (t)negant Verbum non recipere possunt aliquid quod Verbum docet, nam cum legunt illud aut audiunt illud, occurrit negativum, quod vel exstinguit verum vel vertit in falsum.
Quapropter omnium primum apud hominem (x)Ecclesiae est 3 credere Verbum, et hoc primarium est apud illum qui in vero fidei et bono charitatis est, at apud illos qui in malis {3}amorum sui et mundi sunt, primarium est non credere Verbum, nam rejiciunt illud ilico cum de eo cogitant, et quoque blasphemant; si videret homo quantae et quales blasphemiae contra Verbum {4}sunt illis qui in malis illorum amorum sunt, horresceret; ipse homo cum in mundo est, id non scit quia latent post ideas cogitationis {5} activae, quae abit in loquelam cum hominibus; at usque revelantur in altera vita et apparent horrendae.
Blasphemiae sunt duplicis generis: sunt quae ex intellectuali et 4 non simul ex voluntario prodeunt, et sunt quae {6}ex voluntario per intellectuale; hae blasphemiae sunt quae tam horrendae sunt, illae vero non; quae {7}ex voluntario per intellectuale prodeunt sunt ex malo vitae, at quae solum ex intellectuali et non simul ex voluntario, sunt ex falso doctrinae aut ex fallaciis {8}sensuum externorum, quae fallunt hominem in ignorantia constitutum. Haec dicta sunt ut sciatur quomodo se habet cum blasphematione veri Divini, hoc est, Verbi, (c)ac doctrinae inde, quae significantur per `maledicere Deo, et execrari principem populi.’
@1 haec IT$
@2 quapropter$
@3 amoris$
@4 sint$
@5 i ejus$
@6 per intellectuale a voluntario$
@7 After intellectuale$
@8 sensualium$
2 Primitiae quae offerendae erant Domino erant primitiae messis et primitiae vindemiae, tum quoque primitiae tonsurae ut et primitiae fructus; primitiae messis erant spicae tostae ac virentes, tum fasciculus qui motitaretur, et postea ex area, quae erant placentae; primitiae autem vindemiae erant primitiae vini, musti, (c)ac olei, et praeter illas erant primitiae tonsurae pecoris, {3}et quoque primitiae fructus, {4}hae offerebantur in calatho; {5}praeterea etiam offerebantur omnia primogenita Domino, e quibus redimebantur primogeniti {6}hominum, tum quoque primogenita bestiarum quae non in {7}sacrificia offerebantur, prout asinorum, mulorum, equorum, et similium. Primitiae et primogenita offerebantur Jehovae, (c)et a Jehovah dabantur Aharoni et semini ejus, quia Aharon et filii ejus, qui summi sacerdotii munere functi sunt, repraesentabant Dominum {8}. Per `primitias frumenti et vini’ in hoc versu intelliguntur omnes primitiae messis et vindemiae, de quibus nunc supra; nam in lingua originali dicitur plenitudo frumenti, et lacrima vini; plenitudo est {9}messis matura et quoque collecta, et (x)lacrimae sunt quae stillantur.
Quid primitiae in specie repraesentabant, nam omnia statuta 3 et ritualia mandata filiis Israelis a Domino repraesentabant interna Ecclesiae, constare potest ex singulis ex quibus primitiae dabantur, in sensu interno spectatis; quod `frumentum’ sit bonum fidei et `vinum’ verum fidei, videatur {10}in locis supra citatis. Quod darentur primitiae Jehovae, significabat quod primum Ecclesiae esset, omnia bona et vera fidei addicare Domino, et non sibi; addicare Domino, est scire, agnoscere, et credere quod illa a Domino sint, et nihil eorum a semet, nam, ut supra ostensum est, omne fidei est a Domino. Quod `primitiae’ id significent, est quia primitiae erant oblationes et munera quae erant gratiarum {11}actiones pro proventu, et agnitio benedictionum a Jehovah, hoc est, a Domino, proinde agnitio quod omnia ab Ipso; in sensu interno agnitio bonorum et verorum fidei, quae {12}significantur per messem, frumentum, oleum, mustum, vinum, lanam, et fructus, ex quibus dabantur primitiae; de `primitiis’ illis videatur Exod. xxiii 19, xxxiv 26; Lev. xxiii 10, 11, 20; Num. xv 19-21, xviii 12, 13; Deut. xviii 4, xxvi 1-11; simile per `primitias’ significatur apud Ezechielem xx 40; et apud Micham vii 1, 2.
@1 seu$
@2 i quae$
@3 tum$
@4 quae$
@5 praeter primitias illas$
@6 hominis$
@7 sacrificium$
@8 i, Jehovah est Dominus$
@9 cum messis est matura et quoque collecta est$
@10 ex$
@11 actiones altered to actio$
@12 After primitiae but d$
2 Binae lites sunt quae Ecclesiam {2}a primaevis temporibus infestaverant, una, {3}num fides sit primogenitum Ecclesiae vel num charitas, altera, num fides separata a charitate salvet; quod illae lites exstiterint, causa fuit quod vera quae fidei erunt appercipiantur ab homine, non autem bonum quod charitatis, antequam homo regeneratus est; vera fidei enim intrant per viam externam, nempe per auditum, et se reponunt in memoria et inde in intellectuali apparent; bonum charitatis autem influit per internam viam, nempe per internum hominem, e caelo, hoc est, per caelum a Domino, et ideo non ad apperceptionem venit priusquam vera quae fidei dicuntur incipiunt amari propter usum bonum et propter vitam, quod fit cum fiunt voluntatis; inde nunc est quod primogenitum Ecclesiae dixerint fidem esse, et quoque attribuerint ei jus primogeniturae, hoc est, jus prioritatis et superioritatis super bonum charitatis, cum tamen bonum charitatis actualiter prius et superius est, et verum {4} fidei modo apparenter, videatur n. 3325, 3494, 3539, 3548, 3556, 3563, 3570, 3576, 3603, 3701, 4925, 4926, 4928, 4930, 4977, 5351, 6256, 6269, 6272, 6273.
3 Quod homo Ecclesiae in obscuro de his fuerit, est quia non perceperat quod omnia in universo se referant ad verum et ad bonum, et quod ad utrumque ut sit aliquid; {5}nec perceperat quod in homine binae facultates {6}sint, intellectus (x)et voluntas, et quod verum se referat ad intellectum, (c)et bonum ad voluntatem, et quod si non ad utrumque, non sit appropriatum homini; haec quia in obscuro {7}fuerunt, et tamen ideae cogitationis hominis super talibus fundantur, {8}ideo error coram naturali homine non manifestari potuit; cum tamen si semel manifestatus fuerit, (x)vidisset homo Ecclesiae ut in clara luce ex Verbo quod Ipse Dominus locutus est innumerabilia de bono charitatis, et quod id sit principale Ecclesiae, et quod fides non alibi quam in illo bono sit; bonum charitatis est facere bonum ex velle bonum. Vidisset etiam errores quos inducit doctrina fidei separatae a charitate, sicut quod homo possit velle malum et credere verum, consequenter quod verum cum malo concordet; tum quoque quod fides possit facere vitam caeli apud hominem cui vita infernalis est, proinde quod una vita (t)possit transcribi in alteram, et sic quod qui in inferno sunt possint elevari in caelum et inter angelos vivere vitam priori vitae contrariam, non considerantes quod vivere vitam contrariam vitae quam (d)homo imbuerat in mundo, sit privari vita; et qui hoc tentant sint sicut qui in agone mortis sunt et per diros cruciatus finiunt suam vitam. Tales errores et perplures alios inducit doctrina fidei separatae a charitate.
@1 fit$
@2 ab antiquo tempore$
@3 quid primogenitum Ecclesiae, num fides sive charitas$
@4 i quod but virtually d$
@5 pariter non$
@6 Before binae$
@7 fuerant$
@8 idcirco$
@1 qua$
2 Paucis adhuc dicetur quomodo se habet cum bino illo statu apud hominem qui regeneratur: prius n. (x)9224 ostensum est quod vera quae fidei vocantur, per viam externam apud hominem intrent, et quod bonum quod charitatis et amoris, per viam internam; via externa est per auditum in memoriam, et a memoria in ejus intellectum, {4} intellectus (d)enim est visus hominis internus; per hanc viam intrant vera quae fidei erunt ob finem ut introducantur in voluntatem et sic approprientur homini; bonum quod {5}a Domino influit per viam internam, influit in voluntatem, nam voluntas est internum hominis; {6}bonum quod a Domino in confinio ibi occurrit veris quae intraverunt per viam externam, et per conjunctionem, facit ut vera fiant bonum; et quantum hoc fit tantum invertitur ordo, hoc est, tantum non ducitur homo per vera sed per bonum; proinde tantum ducitur a Domino.
3 Ex his constare potest quomodo homo e mundo elevatur in caelum quando regeneratur; omnia enim quae per auditum intrant e mundo intrant; et quae in memoria reposita sunt, et {7}ex memoria apparent coram intellectu, in luce mundi, quae lumen naturale vocatur, apparent; at quae intrant {8} voluntatem seu quae fiunt voluntatis, in luce caeli sunt; (m) {9} lux caeli est verum boni a Domino ;(n) {10}haec cum inde in actum exeunt, in lucem mundi redeunt, sed in hac luce tunc prorsus sub alia forma apparent; prius enim in singulis fuit mundus intus, postea autem in singulis est caelum intus. Ex his quoque patet cur homo non prius in caelo sit quam cum facit vera ex velle illa, ita ex affectione charitatis.
@1 illa verba$
@2 de bino illo statu$
@3 After Dominum$
@4 i nam quae in memoria sunt, apparent homini in ejus intellectus,$
@5 After internam$
@6 ibi bonum quod a Domino occurrit veris$
@7 in IT$
@8 i in$
@9 i nam$
@10 et$
Erit lux lunae sicut lux solis, et lux solis erit septupla, sicut lux septem dierum, in die quo obligabit Jehovah fracturam populi Sui, xxx 26;
agitur ibi de salvatione fidelium ac de intelligentia et sapientia eorum in regno Domini; `luna’ est fides a Domino, ita fides in Dominum, et `sol’ est amor a Domino, ita amor in Dominum, n. 30-38, 1521, 1529-1531, 2441, 2495, 3636, 3643, 4060, 4321 fin., 4696, 5377, 7078, 7083, 7171, 8644; `lux solis septupla, sicut lux septem dierum’ est status plenus intelligentiae et sapientiae ex amore et fide in Dominum:
apud Ezechielem,
2 Exibunt habitatores urbium Israelis, et incendent (c)ac comburent arma, et scutum et clypeum, cum arcu et cum telis, et cum baculo manus, et cum hasta; (x)accendent illis ignem septem annis, ut non adferant ligna ex agro, neque excidant ex silvis: et mundabunt terram septem mensibus, xxxix 9, [10,] 12;
agitur ibi de destructione falsi; `arma’ quae ibi recensentur sunt falsa per quae pugnant mali contra vera Ecclesiae, `accendere illis ignem septem annis’ significat destructionem {1} plenariam per cupiditates amorum sui et mundi, `ut non adferant ligna ex agro, neque excidant e silvis’ significat {2}dum nihil boni supersit, neque in interiore homine neque in exteriore, `mundare terram septem mensibus’ significat plenariam restitutionem boni et veri in Ecclesia; quod `arma’ sint vera pugnantia contra falsa, et in opposito sensu falsa pugnantia contra vera, (d)quod `arcus cum telis’ sint doctrinalia veri, et in opposito sensu doctrinalia falsi, {3}quod `baculus manus’ sit potentia veri, et in opposito sensu potentia falsi, {4}quod `incendere et comburere’ sit vastare per cupiditates amorum sui et mundi, {5}quod `ligna ex agro’ sint bona interiora Ecclesiae, et `ex silvis’ scientifica boni et veri, et (t)quod `terra’ sit Ecclesia, ostensum est plurimis in locis; (m)quisque videre potest quod {6}ibi alia significentur quam quae in littera exstant, sicut quod {7}comburerent arma, et incenderent ignem septem annis, ut non adferant ligna ex agro, {8}nec excidant ex silvis; {9}quod usque {10}significentur sancta ac Divina scitur, quia Verbum est sanctum et ex Divino; sed quae sancta (c)ac Divina in illis verbis continentur, nullatenus sciri potest nisi sciatur quid significant `arma,’ quid `septem anni,’ {11}et `septem menses’, quid `ligna ex agro’ et {12} `ligna ex silvis’; inde patet quod prophetica {13}illa absque notitia ex sensu interno 3 {14}prorsus non capiantur:(n) apud Davidem,
Septies in die laudo Te super judiciis justitiae Tuae, Ps. cxix (x)164:
apud eundem,
Retribue vicinis septuplum in sinum eorum, Ps. lxxix 12; ‘septuplum’ est ad plenum: similiter apud Moschen,
Quod septuplum punirentur si transgrederentur praecepta et statuta, Lev. xxvi 18, 21, 24, 28.
Qui non scit quod `septem’ significent integram periodum a principio ad finem, et inde plenum, credet quod `septem septimanae’ significent septem tempora apud Danielem,
Scito et percipito, ab exitu Verbi ad usque restituendum et ad aedificandum Hierosolymam, usque ad Messiam Principem, septimanae septem, ix 25;
sed `(t)septimanae septem usque ad Messiam Principem’ significant id quod dicitur de Domino, quod venturus in plenitudine temporum, ita {5}significant integram periodum {6}. Inde patet quod septem spiritus coram throno Dei, Apoc. i 4, liber obsignatus septem sigillis, Apoc. v i, et septem angeli habentes septem phialas, quae sunt plagae septem ultimae, Apoc. xv 1, 6, 7, xxi 9, non sint septem spiritus, nec septem sigilla, nec septem angeli, septem phialae, (c)ac septem plagae, quae significantur, sed quod sint omnia usque ad plenum; (m)pariter quod sterilis pareret septem, I Sam. ii 5, non sint septem sed multum usque ad plenum.(n)
4 Quia `septem’ talia significabant, ideo statutum est quod sacerdos septem diebus indutus esset vestibus cum initiaretur, Exod. xxix 30, quod septem diebus implerentur manus ejus, ibid. vers. 35, septem diebus sanctificaretur altare, ibid. vers. 37, quod initiati in sacerdotium non (x)decederent a tentorio septem diebus, Lev. viii 33, 34; {7}similiter, spiritus immundus exiens ex homine, et revertens cum septem aliis, Matth. xii 43-45; Luc. xi 26, tum si frater septies in die peccaverit et septies conversus fuerit, quod ei remittetur, Luc. xvii 4, quod cor Nebuchadnezaris mutaretur ab homine, et cor bestiae daretur ei, dum septem tempora transiverint, Dan. iv 12, 22, 29 [A.V. 15, 25, 32]; inde quoque erat quod amici Hiobi in terra septem dies et septem noctes sederint cum illo, et nihil locuti ad illum, Hiob. ii 13. (m)Quod septuaginta similiter significent plenum, videatur n. 6508, tum quoque septimana, n. 2044, 3845.(n) Ex his nunc constare potest quod per ‘octavum diem’ significetur principium status sequentis.
@1 i eorum$
@2 ut$
@3 After manus$
@4 After comburere$
@5 After agro$
@6 haec significent alia$
@7 accenderent armis ignem$
@8 d et i nec A, et IT$
@9 quid$
@10 significent$
@11 quid ignis$
@12 i quid$
@13 Verbi$
@14 parum$
@15 significat AI$
@16 i quae intercedit$
@17 pariter quod amici Hiobi in terra septem dies et septem noctes sederint cum illo, et nihil loquuti ad illum, Job ii 13, ut et quod cor Nebuchadnezaris mutaretur ab homine, et cor bestiae daretur ei dum septem tempora transiverint super eum, Dan. iv 12, 22, 29, sic et perpluries alibi septem non significant septem, sed plenam periodum, ut et abstracte a periodo, ad plenum$
Quod Dominus sit Solus Sanctus, et quod solum id sit sanctum 2 quod procedit a Domino, ita id quod homo recipit a Domino, patet a Verbo ubivis, ut apud Johannem,
Ego sanctifico Meipsum ut etiam illi sint sanctificati in veritate, xvii 19;
`sanctificare Seipsum’ est Se Divinum facere ex propria potentia; inde sanctificati in veritate dicuntur qui recipiunt Divinum {2}Verum procedens ab Ipso fide et vita; quapropter etiam Dominus post resurrectionem loquens cum discipulis inspiravit et dixit illis, Accipite spiritum sanctum, xx 22; `inspiratio’ erat repraesentativum vivificationis 3 per fidem et amorem, sicut etiam in Gen. ii,
Jehovah inspiravit in nares ejus spiraculum vitarum, et factus homo in animam viventem, vers. 7;
similiter alibi, ut Ps. xxxiii 6; Ps. civ 29, 30; Hiob. xxxii 8, xxxiii 4; Joh. iii 8; ex eo quoque Verbum dicitur inspiratum quia a {3}Domino, ac illi dicti inspirati qui Verbum scripserunt; quod respiratio, ita inspiratio, (x)correspondeat vitae fidei, videatur n. 97, 1119, 1120, 3883-3896; inde est quod spiritus in Verbo dicatur a vento, et quod sanctum a Domino dicatur ventus Jehovae, n. 8286, {4}et quod Spiritus sanctus sit sanctum procedens a Domino, n. 3704, 4673 fin., 5307, 6788, 6982, 6993, 8127 fin., 8302, 9199; 4 sicut etiam apud Johannem quod Dominus baptizet Spiritu sancto, i 33, et apud Lucam quod baptizet Spiritu sancto et igne, iii 16; `baptizare’ in sensu interno significat regenerare, n. 4255, 5120 fin., (x)9088, `baptizare Spiritu sancto’ {5} est regenerare per bonum fidei, et `baptizare igne’ est regenerare per bonum amoris; quod `ignis’ sit bonum amoris, videatur n. 934, 4906, 5215, 6314, 6832, 6834, 6849, 7324: apud Johannem,
Quis non timeat Te, Domine, et non glorificet nomen Tuum, quia solus sanctus? Apoc. (x)xv 4:
ab angelo {6} de Domino apud Lucam,
Nascetur ex te sanctum, i 35
et apud Danielem,
Videns fui in visionibus capitis mei super cubili meo, et ecce vigil et sanctus de caelo descendit, iv 10 [A.V. 13];
`sanctum’ et `sanctus’ ibi pro Domino.
5 Quia Dominus solus sanctus est, ideo Ipse vocatur Sanctus Israelis, Redemptor, Servator, Regenerator, in Vetere Testamento, ut Esai. i 4, v 19, 24, x 20, xii 6, xvii 7, xxix (x)19, xxx 11, 12, 15, xxxi 1, xxxvii 23, xli 14, 16, 20, xliii 3, 14, xlv 11, xlvii 4, xlviii 17, xlix 7, liv 5, lv 5, lx 9, 14; Jer. 1 29, li 5; Ezech. xxxix 7; Ps. lxxi 22; Ps. lxxviii 41; Ps. lxxxix (x)19 [A.V. 18]. Et ideo {7} Dominus in caelo, et inde ipsum caelum, {8} vocatur habitaculum sanctitatis, Jer.(a)xxv (x)30, xxxi 23; Esai. lxiii 15; tum sanctuarium, Ezech. xi 16, xxiv 21; et quoque mons sanctitatis, Ps. iii 5 [A.V. 4]; (x)ac ideo medium tentorii ubi arca in qua lex, dicta fuit sanctum sanctorum, Exod. xxvi 33, 34, nam {9}per legem in arca in medio tentorii repraesentabatur Dominus quoad Verbum, nam lex est Verbum, n. 6752, (x)7463.
Ex his constare potest unde est quod angeli dicantur sancti, 6 Matth. xxv 31; Marc. viii 38; Luc. ix 26; Ps. cxlix 1; Dan. viii 13; et quoque prophetae, Luc. i 70; ut et apostoli, Apoc. xviii 20; non quod sancti sint ex se sed ex Domino, Qui Solus Sanctus est, et a Quo Solo sanctum; per `angelos’ enim significantur vera quia sunt receptiones veri a Domino, n. 1925, 4085, 4295, 4402, 7268, 7873, 8192, 8301, per `prophetas’ doctrina veri quod per Verbum a Domino, n. 2534, 7269, et per `apostolos’ omnia in complexu vera et bona fidei quae a Domino, n. 3488, 3858 fin., 6397.
Sanctificationes apud populum Israeliticum et Judaicum erant ut 7 repraesentaretur Dominus qui Solus Sanctus, ac ut (x)repraesentaretur sanctum quod ab Ipso Solo; inde sanctificatio Aharonis et filiorum ejus, Exod. xxix 1 seq.; Lev. viii 10, 11, 13, 30; sanctificatio vestium (c)illorum, {10}ibid. vers. 21 seq.; sanctificatio altaris ut esset sanctitas sanctitatum, ibid. vers. 37 seq.; sanctificatio tentorii conventus, arcae testimonii, mensae, omnium vasorum, altaris suffimenti, altaris holocausti, et vasorum ejus, (c)et labri (c)ac basis ejus, Exod. xxx 26 seq.
Quod Dominus sit ipsum Sanctum quod repraesentabatur, etiam 8 patet a Domini verbis in sensu interno spectatis, apud Matthaeum,
Stulti et caeci, utrum majus est, aurum an templum quod sanctificat aurum? et utrum majus est, munus an altare quod sanctificat munus? xxiii [17,] 18, 19;
per `templum’ repraesentabatur Ipse Dominus, et quoque per `altare’; {11}et per `aurum’ significabatur bonum quod a Domino, et per `munus’ seu sacrificium {12}significabantur quae fidei et charitatis sunt a Domino; quod Dominus per `templum’ repraesentatus sit, videatur n. 2777, 3720, et {13} quod per `altare,’ n. 2777, 2811, 4489, 8935, 8940; quod per `aurum’ significatum sit bonum a Domino, n. 1551, 1552, 5658, et {14} per {15} sacrificium cultus ex fide et charitate quae a Domino, n. 922, 923, 2805, 2807, 2830, 6905, 8680, 8682, 8936.
Ex his nunc patet unde est quod filii Israelis populus sanctus 9 vocati sint, {15} Deut. xxvi (x) 19, et alibi; atque hic, viri sanctitatis, quod nempe ex eo quod in singulis cultus eorum repraesentata sint Divina Domini, ac caelestia et spiritualia regni et Ecclesiae Ipsius; quapropter dicti sunt sancti in sensu repraesentativo; {17} ipsi non ideo sancti erant, quia repraesentativa spectabant sancta quae repraesentabantur, et non personam quae repraesentabat, videatur n. 665, 1097 fin., 1361, 3147, 3881 fin., 4208, 4281, 4288, {18}4293, 4307, 4444, 4500, 6304, 7048, 7439, 8588, 8788, 8806.
10 Inde quoque {19}est quod Hierosolyma {20}vocata sit sancta, et Zion {21} mons sanctitatis, Sach. viii 3, et alibi: tum apud Matthaeum,
Et monumenta aperta sunt, et multa corpora mortuorum sanctorum suscitata sunt, et exeuntes e monumentis suis post resurrectionem {22}Domini ingressi sunt in sanctam urbem et apparuerunt multis, xxvii [52,] 53;
{23 Hierosolyma ibi `urbs sancta’ vocatur, cum tamen potius profana fuit, quia Dominus tunc ibi crucifixus est; (c)et ideo vocatur `Sodoma et Aegyptus’ apud Johannem,
Corpora illorum super platea urbis magnae, quae vocatur spiritualiter Sodoma et Aegyptus, ubi etiam Dominus noster crucifixus est, Apoc. xi 8;
sed sancta vocatur ex eo quod significet regnum Domini et Ecclesiam, n. 402, 2117, 3654; quod mortui sancti apparuerint ibi, quod factum est quibusdam in visione, significabat salvationem eorum qui fuerunt ab Ecclesia spirituali, ac elevationem eorum in {24}Sanctam Hierosolymam, quae est caelum, qui usque ad illud tempus detenti fuerunt in terra inferiore, de quibus n. 6854, 6914, 7091, 7828, 7932, (x)8049, 8054, 8159, 8321.
@1 quod in homine$
@2 Ipsius fide et amore$
@3 Divino$
@4 spiritus sanctus est$
@5 i et igne T$
@6 i ad Mariam$
@7 i quoque$
@8 i et quoque Ecclesiam$
@9 per medium tentorii, ubi arca in quo lex,$
@10 i.e. Exod. xxix$
@11 at$
@12 significabatur cultus ex fide et charitate quae$
@13 i quoque$
@14 i quod$
@15 i munus seu$
@16 i ut$
@17 i sed$
@18 4292 altered to 4293 A, 4292 IT$
@19 erat$
@20 vocabatur$
@21 i ibi$
@22 Ipsius$
@23 i urbs$
@24 coelum with sanctam Hierosolymam written above it.$
Paucis hic dicetur quid sit bonum fidei et quid verum fidei: 2 bonum fidei dicitur omne id Ecclesiae quod concernit vitam et usum ex illis quae doctrina fidei Ecclesiae docet, verbo, quod concernit velle illa et facere illa ex oboedientia, nam vera fidei Ecclesiae per velle et facere illa fiunt bona; at verum fidei dicitur omne id quod adhuc est absque fin usus aut propter vitam {2}, proinde quod scitur et in memoria tenetur, et inde capitur intellectu, et ex eo docetur; vera enim Ecclesiae quamdiu non (x)ulterius vadunt, sunt modo {3}cognitiones et scientifica, et sunt, respective ad bona, extra ipsum hominem; nam memoria ac intellectus hominis sunt velut atria, et voluntas est {4}velut conclave, nam voluntas est ipse homo; inde patet quid verum fidei et quid bonum fidei; sed bonum quod homo facit in primo statu cum regeneratur, vocatur bonum fidei, at bonum quod homo facit in altero statu, cum nempe regeneratus est, vocatur bonum charitatis; quare cum homo bonum facit ex bono fidei, ex oboedientia bonum facit, at cum bonum facit ex bono charitatis, ex affectione bonum facit; de binis illis statibus apud hominem qui regeneratur, videatur n. 7923, 7992, 8505, 8506, 8510, 8512, 8516, 8643, 8648, 8658, 8685, 8690, 8701, 9224, 9227.
@1 i sibi$
@2 i est$
@3 scientifica et cognitiones$
@4 ipsum$
2 Quod `canes’ significent illos qui bonum fidei immundum reddunt per falsificationes, est quia canes immunda edunt et quoque blaterant (c)et mordent homines; inde quoque est quod gentes quae extra Ecclesiam in falsis ex malo erant, a Judaeis dicti sint canes, et pro vilissimis habiti; quod illi `canes’ vocati sint, patet a Domini verbis ad mulierem Graecam Syrophoenissam cujus filia a daemonio male agitabatur,
Non est bonum sumere panem filiorum et projicere canibus; illa vero dixit, Certe, Domine, verum canes etiam edunt de micis quae cadunt de mensa dominorum suorum, Matth. xv 26, 27; Marc. vii 26, 27;
(s)quod hic per `canes’ significentur illi qui extra Ecclesiam {4}erant, et 3 per `filios’ qui intra Ecclesiam, patet: similiter apud Lucam,
Homo quidam erat dives, qui induebatur purpura et bysso, et (x)quotidie oblectabat se splendide; pauper vero, qui erat nomine Lazarus, qui projectus ad januam ejus ulcerosus, et desiderans saturari micis cadentibus de mensa divitis; sed et canes venientes lingebant ulcera ejus, xvi 19-21;
per `divitem indutum purpura et bysso’ significantur qui intra Ecclesiam sunt, `purpura et byssus, quibus indutus’ sunt cognitiones boni et veri ex Verbo; per `pauperem’ significantur qui {5} intra Ecclesiam in pauco bono sunt ex ignorantia veri, {6}at usque desiderant instrui, n. 9209; quod `Lazarus’ dictus sit, erat ex Lazaro qui exsuscitatus a Domino, de quo dicitur quod `illum amaverit Dominus,’Joh. xi 1-3, 36, et quod `Ipsius amicus fuerit,’ Joh. xi 11, et quod `accubuerit cum Domino ad mensam,’ Joh. xii 2; quod `saturari voluerit a micis cadentibus e mensa divitis’ significabat desiderium ejus discendi pauca vera ab illis qui intra Ecclesiam in abundantia erant; `canes qui lingebant ulcera ejus’ sunt qui extra Ecclesiam sunt in bono tametsi non genuino fidei, `lingere ulcera’ est mederi illis modo quo possunt {7}:(s)
4 apud Johannem,
Foris sunt canes, incantatores, et scortatores, Apoc. xxii 15;
‘canes, incantatores, et scortatores pro illis qui falsificant bonum et verum fidei, qui {8}dicuntur `foris esse,’ cum extra caelum aut Ecclesiam. Quod bonum falsificatum, ac ita immundum factum, per `canes’ significetur, etiam patet apud Matthaeum,
Ne detis sanctum canibus, ne projicite margaritas vestras ante porcos, vii 6:
apud Moschen,
Non inferes mercedem scorti, et pretium canis, in Domum Jehovae, quoad votivum quodcumque, quia abominatio Dei tui ambo, Deut. xxiii 19 [A.V. 18];
`merces scorti’ pro falsificatis veris fidei, `pretium canis’ pro falsificatis bonis fidei; quod `scortatio’ sit falsificatio veri fidei, videatur n. 2466, 2729, 4865, 8904: (s)apud Davidem,
Circumdederunt me canes, coetus malignorum circumcinxerunt me, perfodientes manus meas et pedes meos; libera a gladio animam meam, et e manu canis unicam meam, Ps xxii 17, 21 [A.V. 16, 20];
`canes’ hic pro illis qui destruunt bona fidei, qui ideo vocantur `coetus malignorum’; `liberare a gladio animam’ est a falso vastante verum fidei; quod `gladius’ sit falsum vastans verum fidei, videatur n. 2799, 4499, 6353, 7102, 8294, et quod `anima’ sit vita fidei, n. 9050; inde quoque patet quod `liberare e manu canis unicam’ {9} sit a falso vastante bonum fidei. Quod trahendi et comedendi essent a canibus, 1 Reg. xiv 11, xvi 4; xxi 23, 24; 2 Reg ix 10, 36; Jer. xv 3, significabat quod per immunda perirent; quod comparaverint se canibus mortuis, 1 Sam. xxiv 15 [A.V. 14]; 2 Sam. iii 8, ix 8, xvi 9, significabat quod habendi essent pro vilissimis qui projiciendi. Quid porro significatur per `canes,’ videatur n. 7784.
@1 After utiles$
@2 After malas but d$
@3 i illis$
@4 sunt$
@5 i extra Ecclesiam sunt, tum qui T$
@6 et IT$
@7 i n.9031 fin.$
@8 dicantur$
@9 i quod$
De Spiritibus Lunae
@1 tales sonitus altered to talem sonitum$
@1 dimissi IT$
@1 alio$
@2 sic$
@3 velint$
@4 tonabant$
@1 quia$
CAPUT VICESIMUM TERTIUM
DOCTRINA CHARITATIS ET FIDEI
Dicitur credere in Deum, et credere illa quae a Deo: credere in Deum est fides quae salvat, at credere illa quae a Deo, est fides quae absque priore non salvat; nam credere in Deum est scire et facere, at credere illa quae a Deo, est scire et nondum facere; qui vere christiani sunt, illi sciunt et faciunt, ita credunt in Deum, at qui non vere Christiani sunt, illi sciunt et non faciunt; sed hi a Domino vocantur `stulti,’ illi autem `prudentes,’ Matth. vii 24, 26.
Quotquot receperunt, dedit illis potestatem ut filii Dei essent, credentibus in nomen Ipsius; qui non ex sanguinibus, neque ex voluntate carnis, neque ex voluntate viri, sed ex Deo nati sunt, i 12, 13;
`qui ex sanguinibus, ex voluntate carnis, et ex voluntate viri’ sunt qui in malo et falso ex amoribus sui et mundi sunt, et `qui ex Deo nati’ sunt qui in bono {2}charitatis et fidei ex Domino, videatur n. 5826.
@1 After Dominum$
@2 fidei et charitatis$
@1 i omnibus$
Lux venit in mundum, sed dilexerunt homines magis tenebras quam lucem, erant enim opera eorum mala; omnis qui mala facit odit lucem, et non venit ad lucem ne coarguantur ejus opera; qui autem facit veritatem venit ad lucem, ut manifestentur ejus opera, quoniam in Deo facta sunt, iii 19-21;
`venire ad lucem’ est ad fidem in Dominum, ita ad fidem a Domino. Pariter apud Lucam,
Quid Me vocatis, Domine, Domine, et non facitis quae dico? omnis qui venit ad Me, et audit sermones Meos, et facit illos, similis est homini aedificanti domum qui posuit fundamentum super petra: qui vero audit et non facit, similis est homini aedificanti domum super humo sine fundamento, vi 46-fin.;
‘qui faciunt sermones seu verba Domini’ sunt illi qui amant proximum et amant Dominum, nam qui amat, is facit, Joh. xiv 20, 21, 23, 24, xv 9-17.
CAPUT XXIII
1. Non feres famam vanitatis; ne ponas manum Nam cum improbo ad esse testis violentiae.
2. Non eris post multos ad mala; et non respondebis super lite ad declinandum post multos ad pervertendum.
3. Et pauperem non revereberis in lite ejus.
4. Cum occurreris bovi inimici tui, vel asino ejus, erranti, reducendo reduces eum illi.
5. Cum videris asinum osoris tui cubantem sub onere suo, et cessaveris a removendo ei, removendo removebis cum illo.
6. Non declinabis judicium egeni tui in lite ejus.
7. A verbo mendacii elongabis te, ac innocentem et justum ne occidas, quia non justificabo improbum.
8. Et munus non accipies, quia munus occaecat apertos oculis, et pervertit verba justorum.
9. Et peregrinum non opprimes; et vos nostis animam peregrini, quia peregrini fuistis in terra Aegypti.
10. Et sex annis seres terram tuam et colliges proventum ejus.
11. Et septimo intermittes eam et dimittes eam, et comedent egeni populi tui; et residuum illorum (x)comedet fera agri; ita facies vineae tuae, oliveto tuo.
12. Sex diebus facies opera tua, et die septimo cessabis, propterea ut requiescat bos tuus et asinus tuus, et respiret filius ancillae tuae, et peregrinus.
13. Et omne quod dixi ad vos custodietis; et nomen deorum aliorum non memorabitis, (x) non audietur super ore tuo.
14. Tribus vicibus feriaberis Mihi in anno.
15. Festum azymorum custodies; septem diebus comedes azyma,
quemadmodum praecepi tibi, ad statum tempus mensis Abib, quia in eo exivisti ex Aegypto; et non videbuntur facies Meae vacue.
16. Et festum messis, primitiarum operum tuorum, quae seminaveras in agro; et festum collectionis in exitu anni, in colligendo te opera tua ex agro.
17. Tribus {1}vicibus in anno videbitur omnis masculus tuus ad facies DOMINI JEHOVAE.
@1 Above vicibus i (alia voce) i.e. (p(e)’amim) here and (r(e)galim) in c 14 above are both represented by vicibus$
18. Non sacrificabis super fermentato sanguinem sacrificii Mei, et non pernoctabit adeps festi Mei usque ad mane.
19. Primum primitiarum humi tuae introduces domum JEHOVAE DEI tui; non coques haedum in lacte matris suae.
20. Ecce Ego mitto angelum ante te, ad custodiendum te in via, et ad perducendum te ad locum quem praeparavi.
21. Custodi a facie ejus et audi vocem ejus, ne exacerbes eum, quia non feret praevaricationem vestram, quia nomen Meum in medio ejus.
22. Quia si audiendo audiveris vocem ejus et feceris omne quod loquar, inimicum agam in inimicos tuos, et hostem agam in hostes tuos.
23. Cum iverit angelus Meus ante te, et perduxerit te ad Emorraeum, et Chittaeum, et Perisaeum, et Cananaeum, Chivaeum, ei Jebusaeum, et excidero illum,
24. Non incurvabis te diis illorum, et non servies illis, et non facies secundum opera illorum, quia destruendo destrues illos, et confringendo confringes statuas illorum.
25. Et servietis JEHOVAE DEO vestro, et benedicet pani tuo e aquis tuis, et removebo morbum e medio tui.
26. Non erit abortiens et sterilis in terra tua; numerum dierum tuorum implebo.
27. Terrorem Meum mittam ante te, et turbabo omnem populum ad quos veneris, et dabo omnes inimicos tuos ad te cervicem.
28. Et mittam crabronem ante te, et expellet Chivaeum Cananaeum, et Chittaeum ab ante te.
29. Non expellam illum ab ante te in anno uno, ne forte sit terra desolata, et multiplicetur super te fera agri.
30. Parum parum expellam illum ab ante te, usque dum fructificeris et heredites terram.
31. Et ponam terminum tuum a mari Suph et usque ad mare Philisthaeorum, et a deserto usque ad fluvium; quia dabo in manum vestram habitatores terrae, et {1}expelles illos ab ante te.
@1 expellam AIT Sch$
32. Non panges illis et diis illorum foedus.
33. Non habitabunt in terra tua, ne forte faciant peccare te Mihi, cum serviveris diis illorum, quia erit tibi in laqueum.{1}
@1 Below this v. S wrote the following note, with which cp. p. 642, note 2 and n. 9349: recapitulentur a Cap. xx, xxi, xxii, xxiii, et videatur quae leges in sensu literali valeant, et quae valeant ad libitum, et quae non valeant, quae earum repraesentativae, quae nihilominus sanctae, ita quid sit abrogatum et non abrogatum.$
In hoc capite in sensu interno agitur de evitandis falsis doctrinae et malis vitae; et quod tunc implantentur vera doctrinae et bona vitae, et per illa regeneretur homo Ecclesiae a Domino.
@1 i COMMUNIS$
Vers. 1-3. Non feres famam vanitatis; ne ponas manum tuam cum improbo ad esse testis violentiae. Non eris post multos ad mala; et non respondebis super lite ad declinandum post multos ad pervertendum. Et pauperem non revereberis in lite ejus. `Non feres famam vanitatis’ significat non auscultationem falsitatum: `ne ponas manum cum improbo’ significat non oboedientiam malignitatum: `ad esse testis violentiae’ significat non affirmationem talium quae contra bonum charitatis: `non eris post multos ad mala’ significat non consociationem cum talibus: `et non respondebis super lite ad declinandum post multos ad pervertendum’ significat non consociationem cum illis qui bona et vera vertunt in falsa et mala, ac vicissim: `et pauperem non revereberis in lite sua’ significat quod non favendum falsis, in quibus sunt qui in ignorantia veri.
Non erit amplius ulla visio vanitatis, et divinatio blanda in medio domus Israelis, xii 24;
`visio vanitatis’ pro revelatione falsa: apud eundem,
Viderunt vanitatem et divinationem mendacii; propterea quod loquimini vanitatem, et videtis mendacium; ideo ecce Ego contra vos, ut sit manus (x)Mea contra prophetas videntes vanitatem, et divinantes mendacium, xiii 6-9;
`prophetae,’ de quibus hic dicitur quod videant vanitatem et divinent mendacium, significant docentes et, in sensu abstracto, doctrinam, n. 2534, 7269; et de prophetis praedicatur videre, quapropter etiam antiquis temporibus vocati sunt `videntes,’ 1 Sam. ix 9, et quoque 2 praedicatur `divinare’; per `videre’ seu per `visionem’ cum de prophetis, in sensu interno significatur revelatio quae spectat doctrinam, et per `divinare’ seu per `divinationem’ significatur revelatio quae spectat vitam; et quia `vanitas’ significat falsum doctrinae, et `mendacium’ falsum vitae, ideo dicitur, `viderunt vanitatem et divinationem mendacii’: {1} apud eundem,
In videndo tibi vanitas, in divinando tibi mendacium, xxi (x)34:
apud Sachariam,
Theraphim loquuntur iniquitatem, et divinatores vident mendacium, et somnia vanitatis loquuntur, x 2:
apud Jeremiam,
Prophetae viderunt vanitatem, Threni ii 14.
Quod `vanitas’ sit falsum doctrinae ac religionis, etiam patet apud Hoscheam,
Vanitas facti sunt, in Gilgal boves sacrificant, xii 12 [A.V. 11]: apud Jeremiam,
Obliti sunt Mei populus Meus, vanitati suffiverunt, xviii (x)15: similiter alibi, ut Esai. v 18, xxx 28, lix 4; Ps. xii 3 [A.V. 2]; Ps. cxix 37, 38; Ps. cxliv 7, (x)8.
@1 i Similiter$
@1 quoque$
@1 affirmatio$
@1 etiam$
@2 After Deut. viii 19,$
@1 falsa et mala$
@1 Deut. xvi 19, 20 written beside this v., cp n. 9266$
@2 statum similem omnibus qui initiantur in Ecclesiam in principio but in n 9270 in A these same words are altered to those which appear in I in both places. cp also n. 9197$
At usque qui in caelo sunt illos qui extra Ecclesiam pro inimicis 2 non habent, sed illos instruunt et ad bonum Christianum ducunt;
quod etiam recipiunt illi qui in subordinatione, oboedientia, et in aliqua specie charitatis mutuae inter se ex suo religioso in mundo vixerunt; in sensu autem litterae Verbi vocantur `inimici’ ex dissidentia spirituali, quae est, ut dictum, quoad verum fidei et bonum charitatis; videantur quae ab experientia de gentium extra Ecclesiam statu et sorte in altera vita, n. 2589-2604, 2861, 2863, 4190, 4197, ostensa sunt. Quod {5} iidem pro amicis habendi sint, ac instruendi et emendandi {6}, in sensu interno intelligitur per quod reducendo reduces illum, de quibus sequitur.
3 Addendum modo est quod per bestias varii generis in Verbo significentur affectiones et inclinationes quales homo communes habet cum {7}bestiis, et in sensu spirituali affectiones boni et veri interni et externi, videatur n. 45, 46, 142, 143, 246, 714, 715, 776, 2179, 2180, 2781, 3218, 3519, 5198, 9090, et quod bestiae ideo in sacrificiis adhibitae fuerint secundum significationem, n. 1823, 2180, 2805, 2807, (x)2830, 3519; inde est quod per legem hanc moralem de reducendis bobus et asinis inimici errantibus in sensu spirituali significentur talia quae Ecclesiae sunt, ita quae amoris mutui seu charitatis {8}sunt erga illos qui ab Ecclesiae veris {9}dissident.
@1 quia$
@2 una$
@3 i sunt$
@4 conjunctionem spiritualem$
@5 i etiam$
@6 i sint$
@7 illis$
@8 etiam$
@9 dissentiant$
Audivistis quod dictum sit, Amabis proximum tuum, et odio habebis inimicum tuum; Ego vero dico vobis, Amate inimicos vestros, benedicite maledicentibus vobis, benefacite odio vos habentibus; nam si amaveritis amantes vos, quid praemium habetis? et si salutatis fratres vestros tantum, quid abundantius facitis? [v]43-47;
etiam hic per `inimicos’ et per `odio habentes’ in sensu spirituali intelliguntur qui dissident quoad {1}bona et vera fidei, in genere illi qui extra Ecclesiam sunt, quoniam gens Judaica illos considerabat ut hostes, quos internecioni dare et impune occidere liceret; quod illi in sensu spirituali per `inimicos’ intelligantur, patet, quia dicitur, `si salutatis fratres vestros tantum, quid abundantius facitis?’ fratres enim vocati sunt omnes qui a Jacobo nati sunt, ita qui intra Ecclesiam erant.
Quod illos qui extra Ecclesiam sunt et gentes vocantur, porro 2 concernit, in falsis quidem doctrinae sunt sed ex ignorantia quia non habent Verbum, at usque cum instructi, in perceptione clariore sunt et inde in {2}perceptione interiore de caelesti vita apud hominem quam Christiani; causa est quia non confirmaverunt se contra vera fidei sicut (x)perplures Christiani; quapropter internus (c)illorum homo non est clausus, sed est, sicut {3}apud infantes, apertilis et receptibilis veri; nam qui confirmaverunt se contra vera et bona fidei, ut faciunt omnes illi qui male vivunt, illi apud se claudunt internum hominem supra et aperiunt infra, unde internus eorum homo spectat modo illa quae infra sunt, hoc est, in externum seu naturalem hominem, et per illum in ea quae in mundo sunt, et in ea quae circum corpus suum et quae super tellure; et cum ita, spectant deorsum, quod est versus infernum; apud tales internus homo versus caelum aperiri non potest nisi discutiantur 3 negativa veri seu affirmativa falsi quae clauserunt, quae discutienda sunt in mundo; quod non {4}fieri potest nisi per inversionem vitae totalem, ita per plures annos; nam falsa per series se disponunt, et nexum {5}inter se continuum faciunt, et formant ipsam mentem naturalem et ejus intuitionem quoad illa quae Ecclesiae et caeli sunt; inde est quod omnia quae fidei et charitatis sunt, hoc est, quae doctrinae Ecclesiae {6}seu quae Verbi, in communi omnia caelestia et Divina, illis caligo sint, et vicissim mundana et terrestria illis lux; (m)inde patet quod {7}destruere falsa apud tales sit destruere ipsam vitam, et si illis novum vitae erit, quod falsa successive exstirpanda sint et loco eorum implantanda vera et bona quae similiter continuum nexum inter se formabunt, ac in series disponentur; hoc intelligitur per inversionem vitae totalem quae non nisi quam per plures annos dari potest {8}; quare qui (x)credit quod homo momento fieri possit novus, valde fallitur.(n)
At qui se non confirmaverunt contra bona et vera fidei, sicut illi 4 qui extra Ecclesiam sunt, et tamen in quadam specie fidei et charitatis secundum suum religiosum vixerunt, illi non potuerunt per negativa veri ac per confirmativa falsi contra verum fidei ex Verbo apud se internum hominem claudere, quapropter etiam, si non in mundo, usque in altera vita, aperitur eorum internum supra, quod est in caelum et ad Dominum, et tunc simul omnia terrestria et mundana quae secum a vita in mundo traxerunt elevantur, ut simul spectent sursum; per quae in statu sunt recipere vera fidei et bona charitatis a Domino, ac imbui intelligentia et sapientia, et sic donari felicitate aeterna; talis sors est omnium qui secundum religiosum suum in bono vixerunt; quapropter Ecclesia Domini est per universum orbem sparsa; sed ipsa Ecclesia Domini in terris se habet sicut Maximus Homo in caelis, cujus cor et pulmo est ubi Verbum, (c)ac reliqua membra et viscera, quae a corde et pulmone vivunt, sunt ubi non {9} Verbum.
5 Ex his quoque constare potest unde est cur nova Ecclesia semper apud gentes quae extra Ecclesiam sunt instauretur, n. 2986, 4747, quod fit quando vetus Ecclesia clausit sibi caelum, ut supra dictum est; inde est quod Ecclesia a populo Judaico translata sit ad gentes, et quoque quod hodierna Ecclesia etiam ad gentes nunc transferatur. Quod Ecclesia ad gentes quae agnoscunt Dominum transferatur, {10}constat a pluribus locis in Verbo, ut ab his sequentibus: apud Esaiam,
Populus ambulantes in tenebris {11}viderunt lucem magnam; habitantes in terra umbrae mortis, lux effulsit super eos; multiplicasti gentem, illi magnum reddidisti gaudium, ix 1, 2 [A. V. 2, 3]:
apud eundem,
Fiet in die illo, (x)radicem Jischaji, quae stans in signum populorum, gentes quaerent, et erit quies Ipsius gloria, xi 20:
6 apud eundem,
Ego Jehovah vocavi Te in justitia, et apprehendam manum Tuam, quia custodiam Te, et dabo Te in foedus populo, in lucem gentium, ad aperiendum oculos caecos, ad educendum {12}e carcere vinctum, e domo claustri sedentes in tenebris, xlii 6, 7:
apud eundem,
En testem populis dedi Ipsum, Principem et Legislatorem gentibus; en gentem, non novisti, vocabis, et gens, non noverant Te, ad Te current, propter Jehovam Deum Tuum, et ob Sanctum Israelis, lv 4, 5:
apud eundem,
Ambulabunt gentes ad lucem Tuam, et reges ad splendorem ortus Tui; attolle circumcirca oculos Tuos, omnes congregantur, veniunt ad Te; filii tui e longinquo veniunt, et filiae Tuae ad latus a nutricibus apportantur; tunc videbis et afflues, et stupebit et dilatabit se cor tuum, quod convertatur ad Te multitudo maris, exercitus gentium venient ad Te, lx 3-5:
(m)in prophetia Simeonis de Domino nato, apud Lucam,
Viderunt oculi mei salutare Dei, quod praeparasti ante faciem omnium populorum, lumen in revelationem gentium, ii 30-32.(n)
In omnibus illis locis agitur de Domino quod gentes ad Ipsum 7 venturae sint; et ad Ipsum veniunt cum Ipsum agnoscunt pro suo Deo; et quod mirum, gentes adorant unicum Deum sub (t)forma humana; quapropter cum audiunt de Domino, recipiunt Ipsum et agnoscunt; nova Ecclesia nec apud alios instaurari potest. Quod apud tales Ecclesia instauretur, patet porro a Domini verbis, apud Matthaeum,
Annon legistis in scripturis, Lapidem quem reprobaverunt aedificantes, hic factus est in caput anguli? ideo dico vobis, Auferetur a vobis regnum Dei et dabitur genti facienti fructus, xxi 42, 43;
`lapis’ est Dominus, n. 6426, `aedificantes’ sunt qui ab Ecclesia; quod hi ultimi erunt, et gentes primi, apud Lucam,
Venient ab ortibus et occasibus, et a septentrione et meridie, accumbentes in regno Dei, et ecce sunt {13}extremi qui erunt primi, et sunt primi qui erunt {13}ultimi, xiii 29, 30.
@1 vera et bona$
@2 affirmatione$
@3 infantum$
@4 fit nisi per plures annos, et per etiam inversionem vitae totalem$
@5 cum omnibus et singulis$
@6 et$
@7 destruere falsa, sit destruere ipsam mentem eorum, ita ipsam vitam, et quod si haec destruenda sint, loco eorum implantanda sint vera et bona, quae similiter se in series disponent et formabunt nexum$
@8 i, et usque vulnera seu cicatrices manent$
@9 i est$
@10 After Verbo$
@11 viderant I$
@12 in$
@13 Gk (eschatoi)$
@14 pondere$
2 Cum bono quod intus latet in veris genuinis aut in veris non genuinis, quae {4}nunc supra falsa dicta sunt, et cum malo quod intus in {5}falsis et quoque in veris, se habet sicut cum prolifico in semine fructus; cum fructus nascitur, tunc omnes fibrae ejus spectant versus prolificum seminis, et per sucum transmeantem alunt id et formant id, at cum formatum est, tunc recedunt fibrae et vehunt sucum a semine; inde caro fructus fatiscit et putrescit, et dein inservit prolifico pro humo; similiter se habet cum ipso semine cum prolificum ejus incohat e novo producere se in terra; prolificum in plantis correspondet bono in homine, ipsum semen correspondet internis {6}, et caro fructus circum semen correspondet externis; cum internum hominis e novo {7}formatur seu regeneratur, tunc scientifica et vera quae {8} externi hominis, sunt sicut fibrae fructus, per quas sucus transfertur ad internum, quae quoque postea cum homo regeneratus est, separantur et inserviunt pro humo; similiter fit cum interno hominis, cui (t)semen correspondet; tunc bonum quod ita formatum est producit novum hominem sicut (x)prolificum in semine novam arborem vel novam plantam; fiunt sic omnia nova, et {9} postea multiplicantur et fructificantur in aeternum; inde homo novus fit sicut hortus ac paradisus, cum 3 quibus {10}etiam comparatur in Verbo. Hoc intelligitur per Domini Verba apud (x)Matthaeum,
Simile est regnum caelorum grano sinapis, quod accipiens homo
seminavit in agro suo, quod minus est omnibus seminibus; quando autem excrevit, majus est oleribus, et fit arbor, ita ut veniant volatilia caeli et nidulentur in ramis ejus, xiii [31,] 32.
{11} Ex his {12} constare potest quomodo se habet cum {13}veris genuinis et non genuinis, in quibus intus est bonum, quod nempe, cum bonum formatum est, tunc producat talia vera quae concordant cum bono; quae tametsi non genuina vera sunt, usque tamen acceptantur sicut genuina quia sapiunt ex bono, nam inde essentiam et vitam suam trahunt; bonum enim prolificat et producit se per vera, et in productione in continuo conatu est novum bonum, in quo simile prolificum sit, parere; similiter ac facit prolificum seminis in planta aut arbore, dum e terra profert se {14} propter novos fructus et {15} nova semina; sed varietates {16}perpetuae sunt quae se habent secundum bona formata per vitam charitatis secundum praecepta fidei.
Ex opposito videri potest quomodo se habet cum falsis in quibus 4 malum, quod nempe sint sicut arbores quae malos fructus ferunt, quae exstirpandae et in ignem conjiciendae, secundum Domini verba apud Matthaeum,
Omnis arbor bona fructus bonos facit, putris autem arbor fructus malos facit; non potest arbor bona fructus malos facere, neque arbor putris fructus bonos facere; omnis arbor quae non facit fructum bonum exscinditur et in ignem conjicitur; quare ex fructibus eorum cognoscetis eos, vii 17-20, {17} xii 33:
et apud Johannem,
Jesus dixit, Quemadmodum palmes non potest fructum ferre a seipso ni manserit in vite, ita neque vos nisi in Me (x)manseritis; Ego sum vitis, vos palmites; qui manet in Me et Ego in illo, hic fert fructum multum, quia sine Me non potestis facere quicquam; nisi quis manserit in Me, ejicietur foras sicut palmes et arefiet, et colligunt illum et in ignem conjiciunt, comburiturque, xv 4-6;
inde patet quod omne bonum quod aliquem fructum feret sit ex Domino, et nisi ab Ipso, non sit bonum.
@1 ita$
@2 After cubat$
@3 After Ecclesiae$
@4 hic falsa vocantur$
@5 veris aut falsis$
@6 i ejus$
@7 nascitur, hoc est,$
@8 i sunt$
@9 i sic$
@10 quoque$
@11 i (m)et apud Johannem: Nisi granum tritici cadens in terram moriatur id solum manet, si vero moriatur, multum fructum fert, xii 24.(n)$
@12 i nunc$
@13 falsis$
@14 i in novam arborem$
@15 i propter$
@16 sunt sicut varietates plantarium aut arborum, et earum fructuum varietates apud homines$
@17 i tum$
@1 exhortationem AIT$
@2 d charitatis i amoris$
@3 in bonis vitae$
@4 illis$
@1 i cum de vero,$
2 Ex illis quae de innocentia nunc dicta sunt, constare potest quod Divinum Domini non recipi {3}possit quam in innocentia; unde {4}est quod bonum non sit bonum nisi in eo sit innocentia, n. 2526, 2780, 3994, 6765, 7840, 7887, hoc est, agnitio quod ex proprio non nisi quam malum et falsum (d)procedat, et quod a Domino omne bonum et verum sit; credere illud, et credere hoc, et quoque velle hoc, est innocentia; est itaque bonum innocentiae ipsum bonum Divinum a Domino apud hominem; inde est quod `innocens’ significet illum qui in bono interiore est, ac in sensu abstracto bonum interius.
3 Quia per `innocentem’ seu `innocentiam’ Divinum Bonum quod a Domino significatur, ideo crimen maxime nefandum fuit sanguinem innocentem effundere, et cum {5} factum, quod universa terra damnata esset usque dum id expiatum fuit, ut constare potest a processu {6}inquisitorio et expurgatorio si aliquis confossus deprehensus fuerit in terra, de qua re ita apud Moschen,
Cum invenitur confossus in terra jacens in agro, nec scitur quis percusserit eum, tunc exibunt seniores {7}tui, et judices tui, et metientur versus urbes, quae circum confossum; fiet autem, urbem proximam confosso, sument seniores urbis hujus vitulam bovis per quam labor non factus, quae non traxit in jugo, et deducent seniores urbis hujus vitulam ad vallem sterilem quae non colitur nec seritur, et decollabunt ibi vitulam in valle; dein accedent sacerdotes filii Levi, et omnes seniores urbis hujus adstantes confosso, lavabunt manus suas super vitula decollata in valle; et respondebunt et dicent, Manus nostrae non {8}fuderunt sanguinem hunc, et oculi nostri non viderunt; expia populo Tuo Israeli quem redemisti, Jehovah, nec {9}des sanguinem innocentem in medio populi Tui Israelis, sic expiabitur illis sanguis; tu vero removebis sanguinem innocentem e medio tui, si feceris rectum in oculis Jehovae, Deut. xxi 1-10;
quisque videre potest quod hic processus inquisitorius et expurgatorius sanguinis innocentis effusi in terra arcana caeli involvat, quae nullatenus sciri possunt nisi sciatur quid significatur per `confossum in agro,’ per `vitulam bovis per quam (t)labor non factus, et quae non traxit in jugo,’ quid per `vallem sterilem quae non colitur nec seritur,’ per `decollationem vitulae in illa valle,’ per `lavationem manus super vitula,’ et per reliqua; quod haec mandata fuerint absque {10}quod significaverint arcana, nullatenus conveniret Verbo, quod a Divino dictatum est et quoad quamlibet vocem et iotam inspiratum; nam {11}tale absque altiore significatione fuisset {12} rituale nullius sanctitatis, immo vix alicujus rei; sed usque patet quaenam arcana inibi latent 4 ex sensu interno, ita si sciatur quod per `confossum in terra jacentem in agro’ significetur verum et bonum {13} exstinctum in Ecclesia ubi {14}bonum, quod per `urbem proximam confosso’ significetur verum doctrinae Ecclesiae cujus bonum exstinctum est, quod per `vitulam bovis per quam labor non factus est, et quae non traxit in jugo’ {15} bonum externi seu naturalis hominis, qui nondum sibi attraxit falsa fidei et mala amoris per servitium cupiditatum, quod per `vallem sterilem quae non colitur nec seritur’ significetur mens naturalis non exculta veris et bonis fidei, ex ignorantia, quod per `decollationem in illa valle’ significetur expiatio propter non culpam quia {16}ex ignorantia, quod per `lavationem manus’ significetur purificatio (c)e nefando illo crimine; ex his cognitis {17}patet quod per `effundere sanguinem innocentem’ significetur exstinguere Divinum Verum et Bonum quod a Domino, ita Ipsum Dominum apud hominem Ecclesiae; sciendum est (m) {18}quod per totum hunc processum {19}repraesentatum 5 fuerit in caelo crimen tale factum absque culpa, quia ex ignorantia in qua innocentia, et inde ut non malum; singula usque ad minutissima in illo processu aliquid essentiale illius rei {20}repraesentabant;(n) quae autem repraesentabant, constat ex sensu interno; quod `confossus’ sit verum et bonum exstinctum, videatur n. 4503, quod `terra’ sit Ecclesia, n. 662, 1066, 1067, 1262, 1413, 1607, 1733, 1850, 2117, (x)2118 fin., 2928, 3355, 4447, 4535, 5577, 8011, 8732, quod `ager’ sit Ecclesia quoad bonum, ita bonum Ecclesiae, n. 2971, 3310, 3766, 4982, 7502, 7571, (x)9139, quod `urbs’ sit doctrina veri {21}, ita verum doctrinae Ecclesiae, n. 402, 2268, (x)2449, 2712, 2943, 3216, 4492, 4493, quod `bos’ sit bonum externi seu naturalis hominis, n. 2180, 2566, 2781, (x)9134, inde `vitula’ bonum infans, n. 1824, 1825; quod 6
`labor non factus et [non] traxit in jugo’ sit quod adhuc non serviverit falsis et malis, ex ignorantia, patet, nam `laborare et trahere in jugo’ est servire; quod `vallis’ sit mens inferior, quae mens naturalis vocatur, n. (x)3417, 4715, quod `sterilis’ sit quae absque veris et bonis, n. 3908, {22}ita `vallis quae non colitur et seritur’ est mens naturalis nondum exculta veris et bonis, ita quae adhuc est in ignorantia, quod `semen quo seritur’ sit verum fidei, n. 1025, 1447, (x)1610, 1940, 2848, 3038, 3373, 3671, 6158; quod `decollatio’ sit expiatio, est quia per mactationes bestiarum variarum, sicut per sacrificia, significabantur expiationes; quod `lavatio manus’ sit purificatio a falsis et malis, n. 3147, hic itaque purificatio a nefando illo crimine, nam `effundere sanguinem’ {23}in genere (x)significat violentiam inferre {24}bono et vero, n. 9127, {25}sic `effundere sanguinem innocentem’ significat exstinguere Divinum a Domino apud hominem, ita Ipsum Dominum apud illum; nam verum et bonum apud hominem est Ipse Dominus, quia sunt ab Illo.
7 Simile significatur per `effundere sanguinem innocentem’ in Deut. xix 10, xxvii 25; Esai. lix 3, 7; Jer. ii 34, vii 6, xix 4, xxii 3, 17; Joel. iv 19 [A.V. iii 19]; Ps. xciv 21. `Innocens’ in sensu proximo significat qui absque culpa, et absque malo, {26} quod etiam (x)testabantur olim per `lavationem manuum,’ Ps. xxvi 6; Ps. lxxiii 13; Matth. xxvii 24; Joh. xviii 38, xix 4; hoc inde est quia bonum quod a Domino apud hominem est absque culpa ac absque malo; id bonum est bonum innocentiae in sensu interno, ut ostensum est; sed bonum quod absque culpa et malo est in externo homine, hoc est, bonum exterius, vocatur `justum,’ ut quoque apud Davidem,
Non associabitur Tibi thronus perditionum, qui conglomerant se contra animam justi, et sanguinem innocentem condemnant, Ps. xciv [20,] 21.
@1 videatur n. 612, 2235, 5069; et$
@2 innocentes$
@3 d possit i queat$
@4 sequitur$
@5 i id$
@6 inquisitionis et expurgationis$
@7 urbis IT$
@8 confuderunt T$
@9 das$
@10 significatione arcanorum$
@11 si$
@12 i hoc modo$
@13 i ***$
@14 bona$
@15 i significetur$
@16 in$
@17 patebit$
@18 ita$
@19 repraesentabatur$
@20 sistebat$
@21 i Ecclesiae$
@22 quod ager qui colitur sit bonum Ecclesiae, videatur mox supra, ita ager qui non colitur nec seritur, est ubi non bonum Ecclesiae, et$
@23 est violentiam$
@24 vero et bono$
@25 d sic i and d sed i et$
@26 i aliquid facit,$
Ast non illi sunt qui vocantur `justi’ in Verbo sed qui in bono 2 charitatis erga proximum sunt ex Domino, nam Dominus solus justus est, quia solus Justitia; idcirco homo quantum boni a Domino recipit, hoc est, quantum et quale Domini apud se habet, tantum justus ac justificatus est; quod Dominus Justitia factus sit, est per quod Ipse Humanum Suum ex propria potentia Divinum (x)fecerit, hoc Divinum apud hominem qui recipit illud, est Justitia Domini apud illum, et est ipsum bonum charitatis erga proximum; nam Dominus est in bono amoris et per (c)id in vero fidei, quia Dominus est ipse Divinus Amor.
(m)Bonum charitatis erga proximum est bonum exterius, quod 3 significatur per `justum,’ {5}at bonum amoris in Dominum est bonum interius, quod significatur per `innocens,’ de quo in praecedenti articulo.(n) Quod {6}bonum amoris erga proximum a Domino sit `justum’ in proprio sensu, constare potest (c)ex locis in Verbo, ubi `justus,’ `justitia,’ et `justificari’ nominantur, ut apud Matthaeum,
Tunc respondebunt Ipsi justi, dicentes, Quando Te vidimus esurientem et nutrivimus Te, aut sitientem et potavimus Te? quando vidimus Te peregrinum et collegimus Te, aut nudum et circum induimus Te? quando vidimus Te aegrotum, aut in custodia, et venimus ad Te? sed respondens Rex dicet illis, Amen dico vobis, In quantum fecistis uni ex his fratribus Meis minimis, Mihi fecistis: et ibunt justi in vitam aeternam, xxv (x)37-40, 46;
4 hic `justi’ vocantur qui bona charitatis erga proximum {7}praestiterunt, quae ibi recensentur; et quod bona {8} charitatis (x)sint {9}Dominus apud illos, dicitur manifeste, `In quantum fecistis uni ex his fratribus Meis minimis, Mihi fecistis,’ videatur n. 4807-4810, 4954-4959, 5063-5071;(n) hi vocantur etiam `oves,’ {10}nam per `oves’ significantur qui in bono charitatis sunt a Domino, n. 4169, at per `hircos’ qui a sinistris, et damnantur, significantur qui in fide separata a charitate, n. 4169 fin., 4769. {11}Iidem per `justos’ significantur alibi apud Matthaeum,
Exibunt angeli, et separabunt malos e medio justorum, xiii 49: {12}et apud Lucam,
Retribuetur tibi in resurrectione justorum, xiv 14.
5 Inde patet quid significatur per quod justi fulgebunt ut sol in caelo, Matth. xiii 43, quod nempe qui in bono {13}amoris a Domino sunt, Dominus enim est Sol in altera vita, et quod a Domino ut Sole ibi est bonum amoris, videatur n. 1053, 1521, 1529-1531, 2441, 2495, 3636, 3643, 4060, 4321 fin., 4696, 5097, 7078, 7083, 7171, 7173, 7270, 8487, 8812; inde (t)Dominus vocatur Sol justitiae, Mal. {14}iii 20: {15} apud Danielem,
Intelligentes splendebunt sicut splendor expansi, et justificantes multos sicut stellae in saeculum saeculorum, xii 3;
`intelligentes’ sunt qui in vero et bono fidei, `justificantes’ qui per verum et bonum fidei (x)ducunt ad bonum charitatis; `splendere sicut stellae’ est in intelligentia veri et in sapientia boni esse, et inde in felicitate aeterna, nam `stellae’ sunt cognitiones veri et boni, ex quibus intelligentia et sapientia, n. 2495, 2849, 4697.
6 {16}`Justus’ {17} describitur ita apud Davidem,
Jehovah sustentat justos: justus (x)miseretur et dat: justus omni die miseretur et mutuo dat: justi possidebunt terram et habitabunt in aeternum super illa: os justi meditatur sapientiam, et lingua ejus loquitur judicium: lex Dei {18}illius in corde ejus, Ps. xxxvii 16-34;
haec sunt bona charitatis, quae sunt `justi’; quod bona illa charitatis sint a Domino, adeo ut sint Domini apud hominem, novit Ecclesia.
Describitur etiam `justus’ apud Ezechielem xviii 5-9, 21, tum xxxiii 15 seq.
Ex his {19} constare potest quid per `justum’ et per `justitiam’ 7 significatur in sequentibus his locis: {20} apud Matthaeum,
Beati qui esuriunt et sitiunt justitiam, hi enim saturabuntur, v 6:
apud eundem,
Qui prophetam suscipit in nomine prophetae, mercedem prophetae accipiet, et quisquis suscipit justum in nomine justi, mercedem justi accipiet, x 41:
apud eundem,
Multi prophetae et justi desideraverunt videre quae videtis, sed non viderunt, xiii 17:{21}
apud eundem,
Vae vobis Scribae et Pharisaei, hypocritae! quia aedificatis sepulcra prophetarum, et ornatis monumenta justorum; veniet super vos omnis sanguis justus effusus super terram a sanguine Abelis justi, xxiii 29, 35;
`prophetae’ pro illis qui docent vera et bona fidei, et in sensu abstracto {22}doctrina fidei, n. 2534, 7269, et `justus’ pro illis qui {23}vivunt vitam charitatis, et in sensu abstracto bonum charitatis; quod `Abel,’ qui vocatur justus, repraesentaverit bonum charitatis, videatur n. 342, 374:{24}
apud Esaiam,
8 Justus periit, nec vir ponens super cor; et viri sanctitatis colliguntur, et non intelligens; nam propter malum colligitur justus, lvii 1:
apud eundem,
(x)Populus tuus omnes justi; in aeternum possidebunt terram, lx 21:
{25}apud (x)eundem,
Stillate, caeli, desuper, et nubes defluant justitia; aperiat se terra, ut {26}fructificent salutem, et justitia germinet una. Ego Jehovah loquens justitiam, indicans rectitudines, (x) xlv 8, 19;
‘justitia’ pro quod ex bono amoris, `rectitudines’ pro quod ex veris fidei: apud Esaiam,
Sic dixit Jehovah, Custodite judicium et facite justitiam; quia prope (x)salus Mea, et justitia Mea ut reveletur, lvi 1;
per `judicium’ significatur verum quod fidei, et per `justitiam’ bonum quod charitatis, quapropter dicitur `facere justitiam’; quod `justitia’ sit bonum charitatis a Domino, intelligitur per quod `prope sit justitia Mea ut reveletur.’
9 Pluries etiam alibi dicitur `judicium et justitia,’ et per `judicium’ significatur verum, ac per `justitiam’ bonum, ut apud Jeremiam,
Sic dixit Jehovah, Facite judicium et justitiam; et eripite spoliatum e manu oppressoris. Vae aedificanti domum suam in non justitia, et hyperoa sua in non judicio! Pater tuus, (x)nonne comedit et bibit, et fecit judicium et justitiam? tunc bonum illi, xxii 3, 13, (x)15;
`judicium’ pro illis quae sunt veri, et `justitia’ pro illis quae sunt boni: apud Ezechielem,
Si impius reversus fuerit a peccato suo, et fecerit judicium et justitiam, omnia peccata ejus quae peccavit non memorabuntur ei; judicium et justitiam fecit, vivendo vivet, in revertendo se impio ab impietate sua, et fecerit judicium et justitiam, propter illa is vivet, xxxiii 14, 16, 19;
(x)pariter alibi, ut Esai. lvi 1, ix 6 [A.V. 7], xvi 5, (m)xxvi 7, 9,(n) xxxiii 5, 15, {27}lviii 2; {28}Jer. ix 23 [A.V. 24], xxiii 5, (x)xxxiii 15; Hos. ii 19, 20; Amos v 24, vi 12; Ps. xxxvi 6, 7 [A.V. 5, 6]; Ps. cxix 164, 172; {29}dicitur judicium et justitia, quia in Verbo ubi agitur de vero etiam agitur de bono, ob conjugium caeleste in singulis {30}ibi, quod est conjugium boni et veri, de quo n. 683, 793, 801, (x)2173, 2516, 2712, (x)4138 fin., 5138, 5502, 6343, 7945, 8339; (m)quia justitia est boni, et judicium {31} veri, etiam alibi dicitur justitia et veritas, ut {32}Sach. viii 8; Ps. xv 2; Ps. xxxvi 6, 7 [A.V. 5, 6]; Ps. lxxxv 12, 13 [A.V. 11, 12].(n)
@1 See p.410, note 4$
@2 interioris$
@3 aliter potuit, quam quod$
@4 homo justificare altered to justificari homini$
@5 et IT$
@6 hoc$
@7 fecerunt$
@8 i illa$
@9 quae a Domino ita quae sunt Domini$
@10 et$
@11 oA, but see p.555, note 3.$
@12 oA, but see p.555, note 6.$
@13 charitatis sunt a Domino$
@14 iv 2 AIT and AV$
@15 i et$
@16 See end of in A for what has been written from here down to p.556, line 2.$
@17 i etiam$
@18 ipsius$
@19 i nunc$
@20 i ut$
@21 i exibunt angeli et separabunt malos e medio justorum, ibid. vers. 49. See also p.554, note 5.$
@22 vera et bona A, doctrinae IT$
@23 docent bonum$
@24 i apud Lucam, Retribuetur tibi in resurrectione justorum, xiv 14.$
@25 Before apud Esaiam above$
@26 fructificet AI$
@27 Before Ps. cxix$
@28 After Ps. cxix 164, 172;$
@29 in his locis judicium et justitia dicitur$
@30 Verbi$
@31 i est$
@32 After lxxxv 12, 13$
Ex verbis tuis justificaberis, et ex verbis tuis condemnaberis, xii 37:
et apud Lucam,
Vos estis justificantes vos coram hominibus, Deus autem cognoscit corda vestra, xvi 15;(n)
et ex significatione `improbi’ quod sit malignitas, de qua supra n. 9249; malignitas, de qua hic dicitur quod sit contra Divinam justitiam, est destruere bonum interius et exterius, quod significatur per `occidere innocentem et justum,’ de quibus mox supra n. 9262, 9263; et id destruitur cum negatur Divinum Verum et Bonum, quod a Domino; tunc apud hominem id exstinguitur, ita Ipse Dominus, a Quo omne bonum quod est bonum, et omne verum quod est verum,procedit, quo exstincto homini non amplius est vita spiritualis, ita non (x)salus; exstinguitur id, verum et bonum, cum Divinum Domini negatur, et quoque cum Verbum, nam hoc est Divinum Verum a Domino et de Domino; hoc negare, cum prius agnitum et receptum fide est, et sic exstinguere, est `peccatum contra Spiritum Sanctum, quod non remittitur,’ Matth. xii 31, nam Spiritus Sanctus est Divinum Verum et Bonum, quoniam est Sanctum procedens a Domino n. (x)9229; hoc idem quoque significatur per `effundere sanguinem innocentem,’ de quo mox supra; quod haec malignitas non remittatur, quia est contra Divinam justitiam, significatur per `non justificabo improbum.’
@1 i contra divinam justitiam, quoniam$
@2 absolvere ac insontem declarare$
Nullus servus potest duobus dominis servire, aut enim unum odio habebit, et alterum amabit; non potestis Deo servire et mammonae, xvi 13;
`odio habere’ est aversari, nam aversatio est odii, (m)et odium est oppositum amori, quare dicitur `aut alterum amabit’;(n) ex his patet quod per `munus non accipies’ significetur aversatio pro lucro quocumque.
@1 et$
Munus occaecat oculos sapientum, Deut. xvi 19.
@1 oA, but see p. 541, note 1.$
@1 ex significatione pervertere, quod sit facere ut appareant; et ex significatione verborum justorum, quod sint similia veris boni$
@2 verbum…significat altered to verba…significant$
@3 quoque$
@1 similia$
@1 i n. 8510, 8888, cp n. 9278$
@2 in IT$
@3 The following note is interpolated here: videatur quod jejunaverint armenta apud Jonam [iii 7]$
2 Qui non scit quomodo se habet cum statu caeli, non aliter credit quam quod (x)illa in Verbo solum locutiones (x)metaphoricae ac comparationes (x)sint, sed sunt reales correspondentiae; quando enim angelis est sermo de regeneratione hominis a Domino per vera fidei et bona charitatis, tunc infra in mundo spirituum apparent agri, sata, novalia, et quoque messes, et hoc ex causa quia correspondent; qui hoc scit etiam scire potest quod talia in mundo secundum correspondentias creata sint, nam universa natura, hoc est, caelum cum sole, luna, astris, et tellus cum subjectis trium (t)regnorum suorum, correspondent talibus quae in mundo spirituali sunt, n. 2993, 5116, 5377, et quod sic natura sit theatrum (x)repraesentativum regni Domini, n. 3483, et quod inde subsistant omnia quae in mundo naturali {4}, n. 2987, 2989-(x)2991, 3002, 8211; ex his patet unde est quod illa quae sunt agri, hoc est, quae seruntur in agro et metuntur ex agro, significent talia quae sunt Ecclesiae in communi et in particulari; quod etiam comparationes {5}in Verbo sint ex illis quae (x)correspondent, videatur n. 3579, 8989.
3 Quod `serere terram’ seu `agrum’ sit docere et discere vera et bona fidei quae Ecclesiae, et quod `proventus’ sint bona veri inde, constare potest ex pluribus locis in Verbo, ut apud Esaiam,
Quia oblita es Dei salutis tuae, propterea plantabis plantas jucundarum; sed palmite extranei conseres eam; in die plantam tuam crescere facies, et mane semen tuum (x)efflorescere, acervus messis in die possessionis; at dolor desperatus, xvii [10,] 11; hic talia quae super tellure crescunt memorantur; quod tamen sancta Ecclesiae per illa intelligantur, patet, nempe per `plantare plantas jucundarum’ talia quae favent affectionibus, et per `palmite extranei conserere terram’ docere vera non genuina: [4] apud Jeremiam,
Sic dixit Jehovah viro Jehudae et Hierosolymae, Novate vobis novale, neque serite inter spinas; circumcidite vos (x)Jehovae, et removete praeputia cordis vestri, iv 3, 4;
quod `serere inter spinas’ sit docere et discere vera, sed quae `curae mundi, fraus divitiarum, et concupiscentia (x)suffocant et infrugifera reddunt,’ docet Dominus apud Marcum iv 7, 18, 19; quapropter dicitur quod `circumciderent se Jehovae et removerent praeputia cordis,’ hoc est, quod (x)purificarent se a talibus quae vera (o)et bona fidei suffocant et infrugifera reddunt; quod circumcidere id sit, videatur n. 2039, 2056, 2632, 3412, 3413, 4462, 7045; simile per serere tritica et metere spinas significatur apud Jeremiam xii 13: apud 5 Micham,
Ego defatigatus sum percutiendo te, devastando propter peccata tua; tu seres sed non metes; tu calcabis olivam, sed non unges te oleo; et mustum, sed non bibes vinum, vi 13, 15;
`serere et non metere’ pro instrui in veris fidei sed absque profectu, `calcare olivam sed non ungere se oleo’ pro instrui de bono vitae sed usque non vivere in illo, `calcare mustum sed non bibere vinum’ pro instrui de veris quae ex bono sed usque non appropriare illa sibi; quod talia Ecclesiae seu caeli per illa significentur, patet ex illis quae praecedunt, quod (o)nempe (t)ita devastarentur propter peccata eorum, nam impius et peccator instructionem recipit sed modo inter scientifica reponit quae e memoria depromit ad aucupandum famam, honores, et opes, ita ad serviendum usui et fini malo; inde vera et bona quibus (o)homo instructus est amittunt vitam caeli, et fiunt mortua, ac demum mortifera: [6] apud Esaiam,
Beati vos serentes juxta {6} omnes aquas, emittentes pedem bovis et asini, xxxii 20;
`serere juxta {7} omnes aquas’ est instrui veris quibuscumque quae ad usum, `emittere pedem bovis et asini’ est {8} instrui in bonis et veris externis: apud eundem,
Venturos radicabit Jacobus, efflorescet et florebit Israel, ita ut impleantur facies orbis proventu: non avolare cogentur amplius doctores tui, et erunt oculi tui respicientes doctores tuos, et aures tuae audient verbum a post te, dicendo, Haec via, ite in ea; tunc (o)Jehovah dabit pluviam seminis tui quo conseres terram, et panem proventus terrae, et erit pingue et opulentum; pascent pecora tua in die illo prato lato; et boves et asini (x)laborantes terram farraginem meram comedent: erit lux lunae sicut lux solis, et lux solis erit septupla, sicut lux septem dierum, in die quo obligabit Jehovah fracturam populi Sui, et vulnus plagae ejus sanabit, xxvii 6, [xxx] 20-26;
[7] quod Jehovah daret pluviam seminis quo consereret terram, et panem proventus terrae, quod pascerent pecora prato lato, quod boves et asini laborantes terram farraginem meram comederent, quod lux lunae esset sicut lux solis, et haec septupla, significent talia quae sunt Ecclesiae {9}, patet manifeste cuivis qui expendit; tum quod significent instructionem in veris et bonis fidei {10}; nam dicitur, `erunt oculi tui respicientes doctores tuos, et aures tuae audient verbum, dicendo, Haec via, ite in ea,’ `doctores’ enim sunt qui instruunt, et `via in (x)qua irent’ est verum doctrinae et bonum vitae; quid autem singula in specie significant, patet a significatione `pluviae,’ `seminis,’ `proventus,’ `terrae,’ `pecorum,’ `prati lati,’ `boum et asinorum laborantium terram,’ `farraginis quam comedent {11}’; tum (x)ex significatione `lucis lunae et solis,’ ut et {12} `septupli’ (c)et `septem {13} dierum’; et quia talia quae (o)sunt Ecclesiae, hoc est, quae doctrinae et vitae, per illa significantur, sequitur quod hoc fiet `in die quo Jehovah obligabit fracturam populi Sui, et sanabit vulnus plagae ejus’; `fractura populi’ est falsum doctrinae ex improbitate doctorum, ex concupiscentiis, et ex aliis causis sensim irrepens, `vulnus plagae’ est malum vitae inde.
[8] Quia apud populum Israeliticum et Judaicum omnia erant repraesentativa caelestium et Divinorum, etiam erant agri et eorum proventus, tum vineae, oliveta, et omnes plantationes, ut et armenta et boves, praeter etiam montes, colles, valles, fluvii, et reliqua quae sensibus eorum obvia fuerunt; inde erat quod etiam talibus locupletati fuerint cum statuta et judicia custodiverunt et fecerunt, secundum promissiones passim in Verbo, ut apud Moschen,
Si in statutis Meis ambulaveritis, et praecepta Mea custodiveritis et feceritis illa, dabo pluvias vestras in tempore suo, et dabit terra proventum suum, et arbor agri dabit fructum suum, Lev. xxvi [3,] 4:
et apud Sachariam,
Vitis dabit fructum suum, et terra dabit proventum suum, et caeli dabunt rorem suum; unde fiet, quemadmodum fuistis maledictio inter gentes, eritis benedictio, viii 12, 13.
[9] Contrarium {14} evenit quando colebant alios deos, nam tunc non amplius repraesentabant caelestia et Divina sed infernalia et diabolica; quapropter tunc non amplius fuit fertilitas, nec proventus, sed consumptio et vastatio, secundum haec apud Moschen,
Si serviatis diis aliis, exardescet ira Jehovae contra vos; concludet caelum ut non sit pluvia, et terra non det proventum suum, Deut. xi [16,] 17:
et apud eundem,
Cum pinguis factus est (x)Jeschurun, recalcitravit, et deseruit Deum; sacrificant daemonibus, diis quos non noverunt; quare ignis accensus est in ira Mea, et ardebit usque ad infernum infimum, ac consumet terram et proventum ejus, Deut. xxxii 15, 17, 22 {15}.
[10] Ex his nunc patet quid significatur per `serere terram’ et per `proventum ejus,’ tum quoque unde id (o)quod significent; patet etiam quid per illa significatur in sequentibus his locis: apud Davidem,
Jehovah ponit desertum in stagnum aquarum, et terram siccitatis in exitus aquarum; facit habitare ibi famelicos, ut serant agros, et plantent vineas, et faciant fructum proventus, Ps. cvii [35-]37:
apud eundem,
Confitebuntur Te populi omnes; terra dabit proventum suum; benedicet nobis Deus, Ps. (x)lxvii 6-8 [A.V. 5-7]:
apud Moschen,
Jehovah facit equitare populum Suum super excelsis terrae, et cibat proventu agrorum; sugere facit eum mel e rupe petrae, et oleum ex saxo petrae, Deut. xxxii (x)13.
@1 ager in Verbo significet$
@2 recipiant IT$
@3 et plura$
@4 i sunt$
@5 , quae in Verbo, sint reales correspondentiae$
@6 super$
@7 secundum i juxta$
@8 pro$
@9 coelestia$
@10 d bonis et veris fidei i veris fidei et bonis vitae$
@11 comederent$
@12 tum$
@13 sex AIT$
@14 i autem$
@15 d 15 17, 22 i xxxii 22 A, xxxii 22 I$
@1 i et$
[2] Quod bini illi status sint homini qui regeneratur et fit Ecclesia, hactenus ignotum fuit, ex causa imprimis quia homo Ecclesiae non distinxerat inter verum et bonum, ita nec inter fidem et charitatem; tum quia {2} non distincte `perceperat’ binas hominis facultates, quae sunt intellectus et voluntas, et quod intellectus videat vera et bona, ac quod voluntas afficiatur illis et amet illa; ex eo nec scire potuit quod primus status hominis qui regeneratur sit discere vera et videre illa, et alter status velle et amare illa, et quod non prius appropriata sint homini quam cum vult et amat {3} illa quae didicit et vidit; voluntas enim est ipse homo, (c)et intellectus est ejus minister. Si haec nota fuissent, potuisset sciri et appercipi quod homo qui regeneratur donetur et novo intellectu et nova voluntate a Domino, et {4} nisi donatus sit utroque, quod non sit novus, nam intellectus est modo visus rerum quas homo vult ac {5} amat, et (o)sic est, ut dictum {6}, solum minister. Consequenter quod primus status hominis qui regeneratur sit duci per vera ad bonum, et alter status duci per bonum, et quod cum in hoc statu est, ordo inversus sit, et tunc ducatur a Domino, proinde quod tunc in caelo sit, et sic in tranquillo pacis; [3] hic status est qui intelligitur per septimum diem, perque septimum annum, tum per jubilaeum, hoc est, per sabbatum et per sabbatum sabbatorum, et per quod tunc quiesceret terra, secundum haec apud Moschen,
Sex annis conseres agrum tuum, et sex annis putabis vineam tuam, et colliges proventum ejus; sed in anno septimo sabbatum sabbatorum erit terrae; sabbath Jehovae; agrum tuum non conseres, et vineam tuam non putabis, sponte nascens messis tuae non metes, Lev.xxv 3-5;
et de jubilaeo,
In anno jubilaei, non seretis, neque metetis sponte nascentia ejus, neque vindemiabitis separatas ejus, Lev. xxv [11,] 12;
qui non scit aliquid de binis illis statibus, nec scire potest plura {7} quae in Verbo, nam in Verbo imprimis prophetico describitur unus status et alter distincte; immo nec capere potest sensum internum Verbi, et ne quidem plura quae in sensu ejus litterali, sicut haec quae Dominus praedixit de ultimo tempore Ecclesiae hodiernae, quae ibi vocatur `consummatio saeculi,’ {8} apud Matthaeum,
Tunc qui in Judaea sunt, fugiant in montes; qui super domo est, ne descendat ad tollendum quid e domo sua. Et qui in agro, ne revertatur retro ad tollendum vestimenta sua, {9} xxiv 16-18:
et apud Lucam,
In ista die, quicumque erit super domo, et vasa illius in domo, ne descendito ad tollendum ea; et quicumque in agro, similiter ne revertatur in, quae post illum; mementote uxoris Lothi, xvii 31, 32;
quod alter status hic describatur, et quod ab illo non redeundum sit ad primum {10}, videatur n. 3650-3655, (m)5895 fin., 5897 fin., 8505, 8506, 8510, 8512, 8516;(n) [4] quod status illi distincti sint, etiam {11} involvunt haec apud Moschen,
Cum feceris domum novam, facies ambitum tecto tuo. Non conseres vineam tuam et agrum tuum mixtim. Non arabis bove et asino simul. Non indues {12} mixtam vestem ex lana et lino simul, Deut. xxii 8-(x)11; Lev. xix 19;
per illa significatur quod qui in statu veri, hoc est, in statu primo est, non possit esse in statu boni, hoc est, in statu altero, ita nec vicissim; causa est {13} quia unus status est (x)inversus alterius; in primo eram statu spectat homo e mundo in caelum, in altero autem spectat e caelo in mundum; nam in primo statu intrant e mundo vera per intellectuale in voluntatem, et ibi fiunt bona, quia amoris, in altero autem statu exeunt e caelo bona sic facta per voluntatem in intellectuale, et ibi apparent in forma fidei; haec fides est quae est salvifica, quia est ex bono amoris, hoc est, per bonum amoris a Domino; est enim fides illa charitas {14} in forma.
@1 i et per bonum ducuntur$
@2 quod$
@3 velit et amet$
@4 i quod$
@5 aut$
@6 i est$
@7 perplura$
@8 et plura quae etiam in sensu literae sunt$
@9 i Matth.$
@10 priorem$
@11 similiter nec sciri potest quid$
@12 induces IT$
@13 et vicissim$
@14 charitatis IT$
[2] {3} Agitur in hoc versu in sensu interno de illis qui in bono charitatis sunt, tum de illis qui in paucis veris et usque desiderant instrui, dein de illis qui in jucundis veri externi; haec tria genera (x) hominum constituunt Ecclesiam; qui in bono charitatis sunt, illi constituunt {4} internum Ecclesiae; qui autem in paucis veris et usque volunt instrui, ita qui in affectione veri sunt ex bono, illi externum Ecclesiae {5}; qui autem in jucundis veri externi sunt, illi extremi sunt, et quasi faciunt ambitum, et claudunt Ecclesiam.
[3] Conjunctio caeli cum humano genere, hoc est, conjunctio Domini per caelum cum illo, fit per illos qui in bono charitatis sunt, ita per bonum charitatis, nam in illo Dominus est praesens, est enim Dominus ipsum illud bonum, quia procedit {6} ab Ipso; per illud bonum conjungit Dominus Se cum illis qui in affectione veri sunt, nam affectio veri est a bono, et bonum est, ut dictum, a Domino; per hos iterum est Dominus apud illos qui in jucundis veri externi sunt, nam jucunda apud illos sunt quoad maximam partem ex amoribus sui et mundi, et perparum ex bono spirituali trahunt; talis communicatio caeli cum homine est, hoc est, `talis’ communicatio Domini per caelum cum illo, proinde talis {7} conjunctio.
[4] Quod communicatio et conjunctio Domini cum humano genere talis sit, constat ex eo quod talis sit influxus apud quemlibet hominem Ecclesiae (per hominem Ecclesiae intelligitur ille qui in bono charitatis est (o)et inde in veris fidei a Domino, nam charitas ex qua fides est ipsa Ecclesia apud hominem, quia sunt a Domino {8}), nam Dominus {9} influit in illud bonum, (o)quod est internum ejus, et per illud in affectionem veri, (o)quod est externum ejus, et per eam affectionem {10} in jucunda veri externi, (o)quae sunt in extremis.
[5] Sicut se habet cum homine Ecclesiae in particulari, ita quoque se habet cum Ecclesia in communi, hoc est, cum omnibus qui Ecclesiam Domini constituunt; causa quod ita sit, est quia universa Ecclesia coram Domino est sicut homo, nam caelum Domini, cum quo Ecclesia unum agit, est coram Ipso ut unus homo, ut constare potest ex illis quae de caelo ut Maximo Homine ad finem plurium capitum Geneseos ostensa sunt; {11} quia ita est, cum homine Ecclesiae in particulari similiter se habet, nam homo Ecclesiae in particulari est caelum, Ecclesia, et regnum Domini in minima effigie.
[6] Cum Ecclesia porro se habet sicut cum ipso homine, quod duo fontes vitae apud illum sint, nempe COR et PULMO; notum est {12} quod primum vitae ejus sit cor, et secundum vitae ejus sit pulmo, et quod ex binis bis fontibus vivant omnia et singula quae in homine; cor Maximi Hominis, hoc est, caeli {13} et Ecclesiae, constituunt illi qui in amore in Dominum (x)sunt et in amore erga proximum, ita abstracte a personis amor Domini et amor proximi; pulmonem autem in Maximo Homine, seu caelo et Ecclesia, constituunt illi qui a Domino in charitate erga proximum et inde in fide sunt, ita abstracte a personis charitas et {14} fides a Domino; reliqua autem viscera et membra in Maximo illo Homine constituunt illi qui in bonis et veris externis sunt, ita abstracte a personis bona et vera externa, per quae introduci possunt vera (d)et bona interna; sicut nunc cor primum influit in pulmonem, et per illum dein a se in viscera et membra corporis; ita quoque Dominus per bonum amoris in vera interna, et per haec in vera et bona externa.
[7] Ex his videri potest quod in terra omnino debeat esse Ecclesia et quod absque illa periret humanum genus, nam foret sicut homo cum moritur, quando pulmo et cor (x)desinunt moveri; ob quam causam etiam providetur a Domino ut semper in terris sit Ecclesia ubi Dominus revelatus est per Divinum Verum quod ab Ipso; Divinum illud (o)Verum in nostra tellure est Verbum. Quod ita sit, vix aliquis hodie credit quia non credit quod omne vitae hominis sit per caelum a Domino; opinatur enim quod vita {15} sit in ipso, et quod illa {16} subsistere possit absque nexu cum caelo, hoc est, per caelum cum {17} Domino, cum tamen ea opinio falsissima est.
[8] Ex his nunc patet quomodo intelligendum est quod conjunctio sit per bonum charitatis cum illis qui in paucis veris et usque desiderant instrui, et per hos cum iis qui in jucundis veri externi (o)sunt, quae significantur per `intermissionem et dimissionem terrae anno septimo,’ et quod tunc `comederent egeni populi (o)tui,’ et `residuum eorum comederet fera agri.’ Sed de illis quae supra memorata {18} videantur quae prius ostensa sunt, nempe quod caelum coram Domino sit sicut unus homo et quod ideo caelum dicatur Maximus Homo, n. 1276, 2996, 2998, 3624-3649, 3741-3751, 4218-4228: quod Ecclesia (o)Domini similiter, quia regnum Domini in terris est Ecclesia, quae unum agit cum regno Domini in caelis, n. 4060, (x)7396, 9216: quod homo Ecclesiae sit caelum et Ecclesia in particulari, n. 1900, (x)1902, 3624-3631, 3634, 3884, 4292, 4523, 4524, 4625, 6013, 6057: [9] quod illi qui in amore in Dominum et in amore erga proximum (o)sunt constituant provinciam cordis in Maximo Homine, et qui in charitate et inde fide a Domino {19} (d)constituant provinciam pulmonis, n. 3635, 3883-3896: quod omne vitae hominis {20} influat per caelum a Domino, n. 2536, 2706, 2886-2889, 2893, 3001, 3318, 3484, 3742, 3743, 4151, 5846, 5850, 5986, 6053-6058, 6189-6215, 6307-6327, 6466-6495, 6598-6626, 6982, 6985, 6996 {21}, 7004, 7055, 7056, 7058, 7147, 7270, 7343, 8321, 8685, 8701, 8717, 8728, 9110, 9111, 9216: quod nexus sit caeli cum homine, n. 9216: et quod absque Ecclesia in terris periturum sit genus humanam, n. 468,637, 2853, 4545.
@1 illas$
@2 boni et veri$
@3 i Quod ipsam rem attinet,$
@4 After Ecclesiae$
@5 i constituunt$
@6 quia est bonum procedens$
@7 i est$
@8 bonum charitatis est ipsa Ecclesia apud hominem, quia illud est a Domino, et quia est a Domino, etiam Dominus in illo$
@9 Dominus enim$
@10 perque hanc$
@11 i et$
@12 i, tum$
@13 seu Coeli$
@14 i inde$
@15 i hominis$
@16 haec$
@17 a IT$
@18 i sunt$
@19 fide charitatis$
@20 apud hominem$
@21 6985 ad 6996 IT$
[2] Quod `olivetum’ significet Ecclesiam caelestem ac ita bonum caeleste, constat ex locis in Verbo ubi `olea’ nominatur, ut apud Moschen,
Vineas plantabis et coles, sed vinum non bibes, neque congregabis, quia comedet illud vermis; oleae erunt tibi in omni termino tuo, sed oleo non unges te, quia excutietur olea tua, Deut. xxviii 39, 40;
agitur ibi de maledictione si dii alii colerentur et in statuta ac judicia non custodirentur; `oleae in omni termino’ sunt bona amoris caelestis quae a Domino per Verbum in tota Ecclesia, `oleo non ungi’ pro (t)non usque in illo bono esse, {2} `excutietur olea’ pro quod periturum id bonum: similiter apud Micham,
Tu calcabis olivam sed non unges te oleo, et mustum sed non bibes vinum, vi 15:
[3] apud Amos,
Percussi vos uredine et rubigine, plurimos hortos vestros, et vineas vestras, et ficus vestras, et oleas vestras comedit {3} eruca; nec tamen reversi estis ad Me, ix 9;
`vineae’ pro bonis fidei, `oleae’ pro bonis amoris; punitio pro non receptione illorum bonorum (x)significatur per quod `oleas comedet eruca’: (m)apud Habakuk,
Ficus non florebit nec proventus in vitibus, mentietur opus olivae {4} et ager non faciet cibum, iii 17;
`ficus’ pro bono naturali, `vitis’ pro bono spirituali, `oliva’ {5} pro bono caelesti, (o)et `ager’ pro Ecclesia:(n) apud Sachariam,
Duae oleae juxta candelabrum, una a dextra (x)lecythi, et una juxta sinistram ejus; hi duo filii olei puri stantes juxta Dominum totius terrae, ix 3, 11, 14;
`duae oleae juxta candelabrum’ pro bono caelesti et spirituali, quae sunt ad dextram et ad sinistram Domini; `candelabrum’ significat Dominum quoad Divinum Verum: [4] in Libro Judicum,
Jotham dixit ad cives Schechemi qui regem fecerunt Abimelechum, Iverunt arbores ad ungendum super se regem, et dixerunt oleae, Regna super nos; sed dixit eis olea, Num cessare faciam pinguedinem meam quam in me honorant Deus et homines, et ibo ad movendum me super arbores? Et dixerunt arbores ad ficum, Ito tu, regnato super nos; sed dixit ad illas ficus, Num cessare faciam dulcedinem meam et proventum meum bonum, et ibo ad movendum me super arbores? Tum dixerunt arbores ad vitem, Ito tu, regnato super nos; sed dixit illis vitis, Num cessare faciam mustum meum, laetificans Deum et homines, et ibo ad movendum me super arbores? Et dixerunt omnes arbores ad rhamnum, Ito tu, regnato super nos; et dixit rhamnos ad arbores, Si in veritate vos (x)ungentes me in regem super vos, venite et confidite in umbra mea; si vero non, exeat ignis e rhamno et comedat cedros Libani, ix 7-16;
quid haec in specie {6} involvunt, non sciri potest nisi sciatur quid significat `olea,’ `ficus,’ `vitis,’ et `rhamnos’; `olea’ significat bonum internum Ecclesiae caelestis, `ficus’ bonum externum (c)ejus Ecclesiae, n. 4231, 5113, `vitis’ bonum Ecclesiae spiritualis, `rhamnos’ autem {7} bonum spurium; involvunt itaque illa, quod populus, qui hic sunt `arbores,’ non vellet ut bonum caeleste, nec bonum spirituale, regnaret super illos, sed bonum spurium, et quod (o)populus hoc eligeret prae illis bonis; `ignis ex illo’ est malum concupiscentiae, `cedri Libani quas consumeret’ sunt vera boni.
[5] Quia `olea’ significabat bonum amoris a Domino, et in Dominum, ideo cherubi in medio domus seu templi facti sunt ex ligno olei, similiter fores ad adytum, 1 Reg. vi 23-33; `cherubi’ enim, ut et `fores adyti,’ significabant custodiam et providentiam Domini ne aditus sit ad Ipsum nisi per bonum amoris caelestis, ideo ex `ligno olei’ erant. Ex his constare potest unde sit quod tabernaculum et altare uncta fuerint oleo, tum quoque sacerdotes, et postea reges; et unde, quod oleum olivae fuerit ad lucernas; `oleum’ enim significabat bonum amoris a Domino, videatur n. 886, 3728, 4582, 4638, et `unctio’ significabat ut sic repraesentarent Dominum.
@1 id$
@2 i quod$
@3 comedet IT$
@4 oliva A, olivetum IT$
@5 olivetum IT$
@6 Before haec$
@7 i est$
[2] Ordo Divinus est ut caelum regat mundum apud hominem, et non mundus caelum apud illum, cum enim caelum regit hominem, tunc Dominum regit illum, at cum mundus regit hominem, tunc inferna regunt illum; homo in id {3} natus est ut amet mundum et se prae caelo et Domino; hoc quia {4} oppositum est ordini Divino, per regenerationem invertendum est, quod fit cum illa quae caeli ac Domini sunt, plus amantur quam illa quae mundi et sui; haec causa est quod homo qui regeneratus est, (o)ut et qui in caelo, alternis sit in externis et (x)alternis in internis; nam per id disponuntur externa ut concordent cum internis, ac tandem ut illa his subjiciantur.
[3] Cum homo in externis est, tunc in labore et pugna est, nam est in vita quae sapit e mundo, in quam influunt ab undique inferna, quae continuo conantur infestare, immo subjugare illa quae caeli sunt apud hominem, sed Dominus continuo tutatur et liberat; inde nunc labor et pugna, quae significantur per `sex dies septimanae in quibus fient opera’; at cum homo in internis est, tunc quia in caelo est apud Dominum, cessat labor et pugna, estque in tranquillo pacis, in quo etiam fit conjunctio; haec sunt quae significantur per `diem septimum.’ (m)Quod interiora hominis creata sint secundum imaginem mundi, et sic quod homo in exigua forma sit caelum, et sit mundus, ita secundum formulam antiquorum microcosmus, videatur n. 6057, proinde quod secundum (o)Divinum ordinem sit ut Dominus per caelum regat mundum apud hominem, et nullatenus vicissim {5}.
[4] Qualis labor et pugna sit cum homo in externis est, constare potest ex eo quod tunc in tali statu {6} sit ut incalescat ex mundo, (o)et frigescat ad caelum nisi hoc sit sicut mundus, et (o)quod inde in tali umbra sit ut non aliter capere possit quam quod externa influant in interna, consequenter quod oculus videat et auris audiat ex se, et quod eorum objecta producant cogitationes, et sistant intellectuale, et inde quod ex se credere et ex se amare (x)Deum possit, proinde ex mundo videre caelum; e qua fallacia vix abduci potest priusquam ab externis in interna, et sic in lucem caeli, elevatus est; tunc primum percipit quod illa quae mundi sunt apud se, ita quae corporis et ejus sensuum, videant et agant per influxum e caelo hoc est, per caelum a Domino, et prorsus nihil a se; inde patet unde est quod homo sensualis credat quod e mundo et ex natura sit omne vitae ejus, {7} quod non infernum sit nec caelum, et tandem quod non Deus; consequenter quod rideat omne Ecclesiae quantum ad se sed affirmet quantum ad simplices, ut in vinculis praeter ex legibus sint.
[5] Inde sciri potest quid sit in externis et non simul in internis esse, et quod homo cum in externis est, in frigore et in umbra {8} sit quoad illa quae caeli et quae Domini sunt; et quoque inde sciri potest quinam in mundo intelligentes et sapientes sunt, quod nempe illi qui in vero et bono Ecclesiae sunt, quia hi sapiunt ex caelo, tum quinam stulti et deliri, quod nempe illi qui non in vero et bono Ecclesiae sunt, quia solum sciunt ex mundo; et qui horum per scientias mundi confirmaverunt se contra vera et bona Ecclesiae, quod ii plus reliquis deliri et stulti sint, utcumque se credunt intelligentes et sapientes prae aliis, et illos qui in bono vitae ex veris doctrinae sunt, simplices vocant; cum tamen simplicitas horum est sapientia coram angelis, etiam hi post mortem in sapientiam angelicam elevantur a Domino.
[6] Quod ita sit, etiam docet Dominum apud Matthaeum,
Propterea per parabolas loquor, quia videntes non vident, et audientes non audiunt, nec intelligunt, xiii 13, 14:
{9} apud Johannem,
Mittam spiritum veritatis, quem mundus non potest accipere, quoniam non videt illum, neque cognoscit {10} illum; adhuc parum dum mundus Me non amplius videbit, xiv 17, 19:
quod `mundus spiritum veritatis non possit accipere, quoniam non videt illum, neque cognoscit illum {11} significat quod non Dominum {12} agnoscet fide cordis, quia externa, quae mundi sunt, obscurabunt; inde quis {13} hodie adorat Ipsum ut Dominum totius caeli et terrae, Matth. xxviii 18? (m)cum tamen omnes qui in caelis sunt, ita qui in internis, Dominum {11} ut solum suum Deum vident.(n)
@1 quando regeneratus ille$
@2 sunt$
@3 i malum$
@4 d quia i quoniam$
@5 illum$
@6 status$
@7 i quod sicut bestia moriatur,$
@8 in umbra et in frigore$
@9 i et$
@10 agnoscit IT$
@11 Dominum non amplius videbit$
@12 Ipsum$
@13 i etiam$
[2] Sed paucis dicetur unde id quod homo cum in bono, tunc in internis sit: EXTERNA HOMINIS FORMATA SUNT AD IMAGINEM MUNDI, INTERNA AUTEM AD IMAGINEM CAELI, {3} videatur n. 6057; quapropter etiam externa recipiunt illa quae mundi sunt, interna autem quae caeli sunt; externa quae mundi sunt aperiuntur apud hominem ab infantia usque ad virilem aetatem successive, pariter interna, sed externa aperiuntur per illa quae mundi sunt, at interna per illa quae caeli sunt; sunt bina quae ita aperiuntur, nempe intellectualia et voluntaria; intellectualia aperiuntur per illa quae se referunt ad verum, et voluntaria per illa quae se referunt ad bonum; omnia enim quae in universo sunt,, tam quae in mundo quam quae in caelo, se referunt ad verum et ad bonum; illa quae se referunt ad verum vocantur scientifica et cognitiones, quae autem se referunt ad bonum vocantur amores et affectiones; inde patet quaenam sunt et qualia sunt quae aperiunt {4} vitam hominis.
[3] Quod internum hominem attinet, qui (o)ut dictum est, ad imaginem caeli formatus est, (o)sunt cognitiones veri et boni fidei a Domino, (c)et inde amoris in Dominum, quae aperiunt intellectualia ejus; et sunt affectiones veri et boni, quae sunt amoris a Domino, (c)et inde amoris in Dominum, quae aperiunt voluntaria ejus, consequenter formant caelum, ita in imagine Dominum, (o)apud illum, nam caelum est imago Domini; inde est quod caelum dicatur Maximus Homo, videatur n. 1276, 2996, (x)2998, 3624-3649, 3741-3751, (x)4218-4228, et quod homo ad imaginem caeli et ad imaginem mundi formatus sit, n. 3628, 4523, 4524, (x)6013, 6057, et quod homo regeneratus ac angelus sit caelum et Ecclesia in minima forma, n. 1900, 3624 seq., 3634 seq., 3884, 4040, 4041, 4292, 4625, 6013, 6057, 6605, 6626, 8989. Ex his constare potest unde id sit quod cum homo in bono est, (o)tunc in internis sit. Sed de (x)apertione internorum et externorum hominis plura in sequentibus {5}, ex Divina Domini Misericordia, dicentur.
1 videatur I
2 Before n. 9274 IT
3 IT large capital letters, but neither capitals nor italics in A
4 i externa et quaenam et qualia sunt quae aperiunt
5 e. g. n. 9594, 10225, 10629
[2] Haec in unum collata sunt ut inde videri possit quod non solum omnes bestiae sed etiam omnia quae in mundo correspondeant, et secundum correspondentias repraesentent et significent spiritualia (c)et caelestia, ac in supremo sensu Divina quae Domini; et inde quales fuerunt (t)antiquae Ecclesiae, quae Ecclesiae repraesentativae dictae sunt, quod nempe in singulis earum ritibus sacris repraesentata fuerint quae Domini et regni Ipsius sunt, ita quae amoris et fidei in Ipsum, et quod tunc caelum cum homine Ecclesiae per talia conjunctum fuerit, interna enim sistebantur in caelo; Verbum Domini ob illum finem etiam datum est, nam in illo omnia et singula usque ad minimam iotam correspondent et significant; inde per solum Verbum est nexus caeli cum homine.
[3] Quod ita sit, nemo hodie novit; quapropter homo naturalis cum legit Verbum et quaerit ubinam Divinum inibi latet, et cum non invenit illud in littera ob stilum vulgarem, incipit primum vilipendere illud et dein negare quod ab ipso Divino dictatum sit {4}, et per caelum ad hominem demissum; nescit enim quod Verbum sit Divinum ex sensu spirituali, qui non apparet in littera, sed usque litterae inest, et quod ille sensus sistatur in caelo cum homo sancte legit illud, et quod in illo sensu agatur de Domino (c)et de Ipsius regno; haec Divina sunt ex quibus Verbum est Divinum et per quae sanctitas influit per caelum ex Domino {5} usque in sensum litteralem, inque ipsam litteram {6}; sed quamdiu homo non scit quid correspondentia, et quamdiu homo amat mundum prae caelo, et se prae Domino, non vult illa scire nec capere; cum tamen inde (o)omnis intelligentia antiqua fuit, et quoque inde sapientia angelica est; arcana mystica, quae plures divinatores in Verbo vane indagare sategerunt, inibi solum latent.
@1 mox$
@2 i sunt$
@3 sint$
@4 After demissum$
@5 i etiam$
@6 ipsaque litera$
[2] Est homini respiratio externa et respiratio interna; externa est e mundo at interna est e caelo; cum moritur homo tunc respiratio externa cessat, at respiratio interna, quae est {2} tacita et imperceptibilis (o)ei cum vivit in mundo, perstat; haec respiratio est prorsus secundum affectionem veri, ita secundum vitam fidei ejus; qui autem in nulla fide sunt, ut sunt qui in inferno, trahunt respirationem non ab interiore sed ab exteriore, ita vice contraria, quapropter etiam illi cum appropinquant ad societatem {3} angelicam, (o)ubi est respiratio ab interiore, incipiunt suffocari et fieri sicut mortis simulacra, n. 3893; idcirco se dejiciunt praecipites in infernum suum, ubi iterum recipiunt respirationem suam priorem caeli respirationi contrariam.
[3] Quia respiratio correspondet vitae fidei, ideo quoque vita fidei significatur per `animam,’ n. 9050, ex animatione, quae est respiratio, et ideo quoque vocatur spiritus, prout trahere spiritum et emittere spiritum, et inde quoque spiritus in lingua originali dicti sunt a vento, et {4} in Verbo comparantur vento, ut apud Johannem,
Ventus ubi vult spirat, et vocem ejus audis, atqui non scis unde venit aut quo abit; sic est omnis qui generatus est (c)ex spiritu, iii 8;
inde quoque patet quid significat quod Dominus post resurrectionem, loquens cum discipulis, (x)inspiraverit, et dixerit illis, Accipite Spiritum sanctum, xx 22.
@1 i prorsus$
@2 i quandam$
@3 i quoque$
Judicia Mea facietis, et statuta Mea custodietis ad (x)eundum in illis; quare costodietis statuta Mea et judicia Mea, quae si fecerit homo, vivet per ea, Lev. xviii (x)4, 5;
(o)tum Matth. v (x)19, vii 24-27, xvi 27; Joh. iii 21; et perpluries {9} alibi.
@1 quae status civilis et quae cultus$
@2 quae status civilis judicia, et quae cultus statuta$
@3 ac$
@4 status civilis et cultus $
@5 inde$
@6 i sunt$
@7 i quasi$
@8 per velle et inde intelligere, et per sic facere illa$
@9 pluries$
[2] Inde {5} patet qualis est homo sincerus et justus et qualis homo insincerus et injustus, quod nempe apud hominem sincerum et justum internus homo formatus sit ad imaginem caeli, et externus ad imaginem mundi subordinati caelo, n. 9279, at {6} apud hominem insincerum et injustum, quod internus homo formatus sit ad imaginem inferni, et externus ad imaginem caeli subordinati inferno {7}; nam per externum simulat illa quae caeli sunt, et rationalia quae e caelo, applicat ad favendum concupiscentiis et quoque ad fallendum; ex his constat {8} (d)quod inversi status vitae sint apud justos et injustos.
@1 fidei IT$
@2 procedit$
@3 i oris$
@4 d et usque loquela$
@5 i quoque$
@6 et IT$
@7 i apud illum$
@8 inde patet$
@1 i solum$
@2 in$
@3 continue$
@1 i (n. 8053)$
@2 A has the following note here: sicut quod tunc ex innocentia amanda mundana terrestria, parentes, magistri, et similia$
[2] Gradus successivi liberationis a damnatione se habent sicut gradus successivi regenerationis, nam regeneratio est liberatio ab inferno ac introductio in caelum a Domino; homo enim qui regeneratur, primum purificatur a falsis, dein apud illum vera fidei implantantur in bono charitatis, et demum implantatur ipsum hoc bonum, quo facto {2} homo regeneratus est, et tunc in {3} caelo apud Dominum; quapropter per `tria festa in anno’ (t)etiam significabatur cultus Domini et gratiarum actio ob regenerationem. Quia ob recordationem illorum {4} perennem illa festa instituta sunt, ideo dicitur cultus et gratiarum actio permanens, nam quae praecipua cultus {5} sunt continuo permansura sunt; quae continuo permanent sunt quae non solum memoriae sed etiam ipsi vitae inscripta sunt; et tunc dicuntur universaliter apud hominem regnare, videatur {6} n. 5949, 6159, 6571, 8853-8858, 8865.
@1 i et gratiarum actio$
@2 quod cum factum est$
@3 inque$
@4 horum$
@5 i Domini$
@6 et quae sic universaliter regnant, de quibus$
@1 omnia praecepta cultus et vitae$
@1 d filiorum Israelis i illorum$
@2 significetur infestatio illorum qui ab Ecclesia spirituali a falsis et ab infernalibus$
@3 significetur$
@4 et quod$
@5 seu$
@6 sit$
@7 i etiam$
[2] Quod talia per `munera (o)Jehovae oblata’ significentur, patet {8} ex Verbo, ut apud Davidem,
Sacrificium et munus non voluisti; holocaustum et sacrificium peccati non petiisti; facere voluntatem Tuam, Deus mi, desideravi, Ps xl 7, 9 [A.V. 6, 8]:
apud Moschen,
Jehovah Deus vester, Ipse Deus deorum et Dominus dominorum, Qui non acceptat facies, et non accipit munus, Deut. x 17:
et apud Matthaeum,
Si obtuleris munus tuum super altari, et apud hoc recordatus fueris quod frater tuus habeat aliquid contra te, relinques ibi munus coram altari, et abi, prius reconciliare fratri tuo, et tunc veniens offer munus tuum, v (x)23, 24;
inde patet quod `munera Domino oblata {9}’ fuerint testificationes talium quae {10} corde offeruntur, {11} quae sunt fidei et charitatis {12}; `reconciliari fratri’ est charitas erga proximum: [3] {13} apud eundem,
Venerunt sapientes ex orientalibus, et Domino nato obtulerunt munera, aurum, tus, et myrrham, ii [1,] 11;
per `aurum, tus, et myrrham’ significantur omnia quae boni amoris et fidei sunt in Dominum, `aurum’ quae boni amoris, `tus’ quae boni fidei {14}, et `myrrha’ quae utriusque in externis; quod sapientes ex orientalibus {15} obtulerint illa, erat quia in orientalibus {16} apud quosdam {17} ex antiquis temporibus permansit scientia et sapientia veterum, quae fuit in illis quae in mundo et super tellure intelligere {18} et videre caelestia et Divina; nam notum antiquis fuit quod omnia corresponderent et repraesentarent, (c)ac inde significarent, ut patet etiam a gentilium antiquissimis libris et monumentis; inde erat {19} quod (o)sciverunt aurum, tus, et myrrham significavisse {20} bona quae offerenda Deo; sciverunt etiam ex propheticis suis, quae (x)fuerunt Antiquae Ecclesiae {21}, de quibus {22} n. 2686, quod Dominus in mundum venturus esset, et quod tunc apparitura illis stella, de qua etiam Bileamus, qui quoque ex filiis orientis erat, prophetavit, Num. xxiv 17, videatur n. 3762; (m)`stella’ etiam significat cognitiones boni et veri {23} interni, quae a Domino, n. 2495, 2849, 4697:(n) [4] apud Davidem,
Reges Tharschisch et insularum munus adducent, reges Schebae et Sebae donum afferent, et incurvabunt se omnes reges, et omnes gentes servient Ei, Ps lxxii 10, 11;
haec de Domino dicta sunt; per `munus adducere’ et `(x)donum’ afferre’ significatur bonum amoris et fidei; nam `Tharschisch’ significat doctrinalia amoris et fidei {24}, n. 1156, `Scheba et Seba’ {25} cognitiones boni et veri, n. 1171, 3240, `reges’ {26} vera Ecclesiae, n. 1672, 2015, 2069, 3009, 4581, 4966, 5044, 5068, 6148, et {27} `gentes’ bona Ecclesiae, n. 1159, 1258-1260, 1416, 1849, 4574, 6005, 8771; inde patet quid intelligitur per quod `incurvabunt se omnes reges, et omnes gentes
servient’: [5] apud Esaiam,
Annuntiabunt gloriam Meam in gentibus, tunc adducent omnes fratres vestros ex omnibus gentibus munus Jehovae super equis, et super curru, et super raedis cameratis, et super mulis, et super (x)veredariis, ad montem sanctitatis Meae Hierosolymam, quemadmodum adducunt filii Israelis munus in vase mundo domum Jehovae, lxvi 19, 20;
qui sensum internum Verbi non scit credere potest quod haec de Judaeis dicta sint et quod illi sic ad Hierosolymam a gentibus adducerentur; sed sunt bona amoris et fidei in Dominum quae ita prophetice describuntur et quae per `munus’ intelliguntur; `equi,’ `currus,’ `raedae cameratae,’ `muli,’ et `veredarii,’ super quibus adducendi, sunt (o)intellectualia, doctrinalia, et scientifica veri et boni, ut patet (c)a significatione illorum, ut `equorum,’ n. 2760-2762, 3217, 5321, 6125, 6401, 6534, 8029, 8146, 8148, (o)et ex significatione `curruum,’ n. 5321, 5945, 8146, 8148, 8215, et ex significatione `mulorum,’ n. 2781: [6] {28} apud Malachiam,
Sedebit conflans et purgans argentum, et purificabit filios Levi, et defaecabit illos sicut aurum et sicut argentum, ut sint adferentes Jehovae munus in justitia; tunc suave erit Jehovae munus Jehudae et Hierosolymae juxta dies saeculi, et juxta annos priores, iii 3, 4;
quia per `munus oblatum Jehovae’ significatur bonum amoris et fidei {29}, ideo dicitur quod sint `adferentes Jehovae (x)munus in justitia’ et quod tunc `suave erit Jehovae munus’; `purificare filios Levi et defaecare illos sicut aurum et argentum significat purificationem boni et veri a malis et falsis; filii Levi {30} sunt qui in fide et charitate, ita qui ab Ecclesia spirituali, n. 3875, 4497, 4502, 4503, `Judah’ est bonum amoris caelestis, ita qui in illo, n. 3654, 3881.
@1 videre IT$
@2 i in se$
@3 inde quoque facta$
@4 quare$
@5 similiter ac$
@6 scit$
@7 nam cor est voluntas$
@8 i quoque$
@9 data$
@10 i ex$
@11 i nempe$
@12 charitatis et fidei$
@13 i similiter$
@14 i in internis$
@15 i venerint et$
@16 adhuc ibi$
@17 After temporibus$
@18 scire$
@19 quoque$
@20 significaverint$
@21 ex libris propheticis, quae fuerant in antiqua Ecclesia$
@22 i videatur$
@23 veri et boni$
@24 nam per Tharschisch significantur doctrinalia boni et veri$
@25 per Schebam$
@26 per reges$
@27 i quod$
@28 i Et$
@29 charitatis$
@30 agitur ibi de Domino$
[2] Quod haec per hoc festum significentur, constat {2} ex illis quae supra n. 9286 dicta sunt, quod nempe tria festa instituta fuerint propter liberationem hominis a damnatione, ita propter regenerationem, nam per regenerationem {3} liberatur homo ab inferno ac introducitur in caelum, quapropter primum festum, quod festum azymorum dictum est, significat purificationem a falsis; hoc itaque festum significat implantationem veri in bono, et tertium festum implantationem boni; cum enim (t)homo regeneratur, tunc primum purificatur {4} a falsis quae ex malo amorum sui et mundi, quod fit per id quod instruatur de malo, de inferno, et de damnatione, tum de bono, de caelo, et de felicitate aeterna, et quod sic se detineri patiatur a faciendis, volendis, et cogitandis malis; quando humus sic praeparata est, tunc inseminantur vera (o)fidei, nam non prius ea {5} recipiuntur; sed vera quae inseminantur implantanda sunt in bono, quoniam alibi non humum habent nec alibi radicem figere possunt; implantantur in bono cum homo vult verum, amat illud, et facit illud; hic status regenerationis (o)seu liberationis a damnatione significatur per hoc festum, quod vocatur `festum messis primitiarum operum’; `messis’ enim significat vera producentia bonum.
[3] Quando vera implantata sunt in bono, tunc homo non amplius per vera sed per bonum ducitur a Domino, quod fit cum (o)is vult bonum et facit bonum ex affectione amoris, hoc est, ex charitate; hic status regenerationis (o)seu liberationis a damnatione significatur per tertium festum, quod vocatur festum collectionis.
[4] Haec tria festa etiam vocata sunt festum Paesach, festum septimanarum, et festum tabernaculorum, de quibus videatur Exod. xxxiv 18-22; Lev. xxiii 1-fin.; Deut. xvi 1-fin. Similia quae per tria haec festa {6} repraesentata sunt per eductionem filiorum Israelis e terra Aegypti, per introductionem eorum in terram Canaanem, et per habitationem ibi; simile enim per eductionem filiorum Israelis e terra Aegypti repraesentatum est quod per primum festum, quod Paesach nominatum est; quod ita sit, videri potest ex illis quae de Paesach, n. 7093 fin., 7867, 7995, ostensa sunt, nam eductio filiorum Israelis, propter quam id festum institutum est, significabat liberationem illorum qui ab Ecclesia spirituali a falsis, a quibus infestati, n. 7240, 7317, 9197.
[5] Simile autem per introductionem filiorum Israelis in terram Canaan repraesentatum est quod per hoc secundum festum, quod festum {7} primitiarum operum, ut et festum septimanarum vocatum est, nempe implantatio veri in bono; terra enim Canaan est Ecclesia quoad bonum, ita bonum Ecclesiae, n. 1607, 3038, 3481, 3686, 3705, 4240, 4447, 4517, 5136, 6516, et {8} filii Israelis, (o)abstracte a personis, sunt vera spiritualia, n. 5414, 5879, 5951 {9}.
[6] Simile etiam per habitationem filiorum Israelis in terra Canaane repraesentatum est quod per tertium festum, quod festum collectionis fructuum {10} terrae, et collectionis ex area et torculari, tum festum tabernaculorum vocatum est, nempe implantatio boni et sic vita in caelo. Ex his nunc patet cur tria festa instituta fuerint, quod nempe propter eductionem humani generis, quod vult recipere novam vitam a Domino, ex inferno, (c)ac introductionem eorum in caelum; et hoc a Domino per Adventum Suum in mundum.
@1 After vitae$
@2 patet$
@3 i enim$
@4 i ille$
@5 vera$
@6 i etiam$
@7 i messis$
@8 nam$
@9 i , et terra Canaan est Ecclesia quoad bonum, ita bonum Ecclesiae, n. 1607, 3038, 3481, 4240, 4447, 6516$
@10 fructus$
Dic ad filios Israelis, Quando veneritis in terram quam Ego dans vobis, et messueritis (x)messem ejus, adferetis manipulum {1} primitiarum messis vestrae ad sacerdotem, qui motitabit manipulum coram Jehovah in beneplacitum vestri; a crastino sabbati motitabit illum sacerdos; et facietis in die illo filium agni in holocaustum, tum minham et libamen: panem vero vel spicam tostam vel virentem non comedetis usque ad diem illum hunc: deinde numerabitis vobis a crastino sabbati, a die quo attulistis manipulum motitationis, septem sabbata integra erunt, usque ad crastinum sabbati septimi numerabitis quinquaginta dies, et offeretis munus novum Jehovae; de habitationibus vestris offeretis panem motitationis, fermentatus coquetur, primitias, Jehovae; offeretis praeter panem septem agnos, unum juvencum, et duos arietes, in holocaustum, cum (o)eorum minha et libamine {2}, Lev. xxiii 10-21; Deut. xvi 9-12.
[2] Quid {3} singula haec significant, non nisi quam a sensu (o)eorum interno sciri potest; in eo sensu semina quae seminantur in agro sunt vera fidei quae implantantur bono; per messem significatur maturescentia quando bona inde, nam triticum et hordeum sunt bona, et spica (o)sive arista in qua illa sunt vera ita adjuncta bonis; manipulus est talium series et collectio, nam vera manipulatim disposita sunt; motitatio est vivificatio, vera enim non prius viva sunt apud hominem quam cum in bono sunt; sacerdos qui manipulum motitabat, hoc est, qui bona veri vivificabat, repraesentabat Dominum, nam ab Ipso omne vitae; quod hoc factum sit crastino sabbati, significabat sanctum conjunctionis boni et veri {4}; quod prius non licuerit panem, spicam tostam, aut spicam virentem edere, significabat vitam boni et ejus appropriationem non prius {5}; panis est bonum amoris, spica tosta est bonum charitatis, spica virens est bonum veri, et edere est appropriare; quod inde septem sabbata numerarentur usque ad festum, quod fiebat inde {6} quinquagesimo die, significabat plenariam implantationem veri in bono usque ad primum status novi; panis fermentatus qui tunc offerebatur significabat bonum tunc nondum plene purificatum; motitatio ejus significabat vivificationem; holocaustum ex agnis, juvenco, arietibus, cum minha et libaminibus, significabant cultum Domini ex illius boni quali; haec sunt quae significantur per hoc festum, et per illa quae {7} peragebantur; ex quibus patet quod secundus status liberationis a damnatione, qui erat status implantationis veri in bono, {8} significatus fuerit.
[3] Quia festum hoc vocatum est festum primitiarum messis, sciendum est quid messis in Verbo significat: `ager, in quo messis,’ in lato sensu significat totum humanum genus, seu totum mundum, in minus lato sensu Ecclesiam, in strictiore sensu hominem Ecclesiae, et in adhuc strictiore bonum quod in homine Ecclesiae, nam hoc recipit vera fidei sicut ager semina; ex significatione `agri’ patet quid significat `messis,’ quod nempe in latissimo sensu statum totius generis humani quoad receptionem boni per verum, in minus lato sensu statum Ecclesiae quoad receptionem verorum fidei in bono, in strictiore sensu statum hominis Ecclesiae {9} quoad illam receptionem, et in adhuc strictiore sensu statum boni quoad receptionem veri, ita implantationem veri in bono.
[4] Ex his constare potest quid per `messem’ significatur in sequentibus his locis, ut apud Matthaeum,
Qui seminat bonum semen est Filius hominis; ager est mundus; semen sunt filii regni; zizania sunt filii illius mali; inimicus qui seminat illa est diabolus; messis vero (x)consummatio saeculi, messores autem sunt angeli, xiii 37-39;
`bonum semen’ sunt vera fidei a Domino, `Filius hominis’ est Dominus quoad vera Ecclesiae, `mundus, qui est ager,’ est totum genus humanum, `filii regni, qui sunt semen,’ sunt vera fidei Ecclesiae, `filii regni mali, qui sunt zizania,’ sunt falsa fidei Ecclesiae, `diabolus, qui inimicus et seminat ea,’ est infernum, `consummatio saeculi, quae messis,’ est ultimus status Ecclesiae quoad receptionem verorum fidei in bono, `angeli, qui messores,’ sunt vera a Domino; quod talia per illa Domini verba significentur, constare potest ex sensu eorum interno, de quo passim in explicationibus; ex illis {10} quoque patet quomodo
Dominus {11} cum fuit in mundo, locutus est, quod nempe per significativa, ob causam ut Verbum non solum {12} esset pro mundo {13} sed etiam pro caelo: [5] in Apocalypsi,
Angelus exivit e templo clamans voce magna ei qui super nube sedebat, Mitte falcem tuam et mete, quia venit tibi hora metendi, quia arefacta est messis terrae; misit itaque sedens super nube falcem suam in terram, et demessa est terra, xiv 15, 16;
`messis’ hic quoque pro ultimo statu Ecclesiae quoad receptionem verorum fidei in bono: apud Joelem,
Luxerunt sacerdotes ministri Jehovae, devastatus est ager, luxit terra quia devastatum est frumentum, exaruit mustum, languet oleum, pudefacti sunt agricolae, ejularunt vinitores super tritico et super hordeo, eo {14} quod perierit messis agri, i 9-11;
describitur hic vastatio Ecclesiae quoad vera fidei et bona charitatis (o)per talia quae sunt agri, vineae, et oliveti; ipsa Ecclesia est `ager,’ et status ejus ultimus, qui a Domino vocatus est {15} consummatio saeculi, est `messis’: [6] apud eundem,
Emittite {16} falcem, quia maturuit messis; venite, descendite, quia plenum est torcular, exundant lacus, eo quod magna malitia eorum, iv 13 [A.V. iii 13];
etiam hic per `messem’ significatur (o)consummatio saeculi seu ultimus status Ecclesiae devastatae: apud Jeremiam,
Exscindite seminantem e Babele, et prehendentem falcem in tempore messis, l (x)16:
apud eundum,
Filia Babelis sicut area, tempus ad triturandum eam, adhuc parum cum venit tempus messis, li 33;
`tempus messis’ pro ultimo statu Ecclesiae ibi: apud Esaiam,
Ejulate (x)naves Tharschischi, quia devastata est Tyrus ut non domus, nec intret quisquam; silent habitatores insulae, mercator Zidonis, transiens mare, impleverunt te, et per aquas multas semen Schichoris, messis Nili, proventus illius, ut esset mercatura gentium, xxiii 1-3;
[7] sancta Ecclesiae quae hic describuntur, nemo sciri potest nisi ex sensu interno; quisque scit quod sancta caeli et Ecclesiae ubivis in Verbo sint, et quod inde Verbum (t)sanctum sit; in sensu litterae tibi agitur de mercatura Tyri et Zidonis, quae non sancta sunt absque sensu interiore sancto; quid autem in hoc {17} sensu significant, patet si {18} evolvuntur; `naves Tharschischi’ sunt doctrinalia veri et boni, `Tyrus et Zidon’ sunt cognitiones boni et veri, {19} `(o)non domus ut non intret quisquam’ est quod non amplius bonum cui verum implantari possit, `habitatores insulae qui silent {20} sunt bona remotiora {21}, `semen Schichoris’ est verum scientificum, `messis Nili, proventus illius’ est inde bonum extra Ecclesiam.
@1 i primulum IT$
@2 libaminibus$
@3 Quod IT$
@4 veri et boni$
@5 After boni but d$
@6 abinde$
@7 tunc$
@8 i per hoc festum et per illa quae tunc fiebant,$
@9 i in particulari$
@10 his$
@11 i in Verbo etiam Ipse$
@12 modo$
@13 genere humano seu mundo but d seu mundo$
@14 et IT$
@15 per agrum, ultimus ejus status qui a Domino vocatur$
@16 Immittite IT$
@17 eo$
@18 cum$
@19 i ibi$
@20 d qui silent i quae silent$
@21 i et quae externi hominis$
Festum tabernaculorum facies tibi septem diebus, cum collegeris de area tua et de torculari tuo; et benedicet tibi Jehovah Deus tuus in omni proventu tuo, et in omni opere manuum tuarum, Deut. xvi 13, 15:
et alibi,
In quintodecimo die mensis septimi, cum collegeritis fructum terrae, feriabimini festum Jehovae septem dies, Lev. xxiii 39.
[2] Quia per hoc festum significatur cultus Domini ex grato animo propter implantationem boni, et sic propter plenariam liberationem a damnatione, primum hic explicabitur quid sit implantatio boni: prius passim ostensum est quod homini sint binae facultates vitae, nempe intellectus et voluntas, et quod intellectus dicatus sit receptioni veri ac voluntas dicata receptioni boni; sunt enim bina ad quae omnia {4} in universo tam caelo quam mundo {5} se referunt, nempe verum et bonum {6}; inde (o)etiam patet quod bina illa faciant vitam hominis, et quod vitam ejus novam verum fidei et bonum {7} charitatis, et quod nisi utrumque implantatum fuerit {8} homini, non ei vita nova sit; quomodo verum quod fidei (o)inseminatur et implantatur (o)homini, notum est in Ecclesia, sed nondum bene quomodo bonum quod charitatis; homo cum infans est, recipit tunc {9} bonum a Domino, quod bonum est bonum innocentiae quale est infantibus; hoc bonum facit initiamentum novae voluntatis apud hominem, et crescit succedente aetate secundum vitam innocentiae cum sodalibus, ac secundum vitam probitatis et oboedientiae erga parentes et magistros, sed plus apud illos qui postea se regenerari patiuntur; hoc praevidet Dominus (c)et secundum statum vitae sequentis providet, nam Dominus in omni praesenti praevidet malum et providet bonum, et hoc a primo stamine vitae usque {10} in aeternum; postea cum homo adolescit ac incipit cogitare ex se, quantum tunc aufertur a jucundis amorum sui ac mundi, tantum novum illud voluntarium seu initiamentum novae voluntatis clauditur, et quantum non ab illis jucundis aufertur, tantum illud aperitur et quoque perficitur.
[3] Sed quomodo id perficitur per implantationem veri, nunc dicetur: novum illud voluntarium, quod est ex bono innocentiae, est habitaculum per quod Dominus intrat apud hominem, (c)et excitat hominem ad velle bonum, et ex velle facere bonum; is influxus tantum operatur apud hominem quantum is desistit a malis; inde ei facultas sciendi, appercipiendi, reflectendi, ac intelligendi vera et bona moralia et civilia secundum jucundum usus; postea influit Dominus per bonum illud in vera doctrinae Ecclesiae quae apud hominem, et ex memoria evocat talia quae inserviunt usui vitae, et haec implantat bono ac perficit illud; inde est quod bonum apud hominem prorsus sit secundum usum vitae; si usus vitae pro proximo est, hoc est, pro bono concivis, patriae, Ecclesiae, caeli, ac pro Domino, tunc bonum illud est bonum charitatis, at si usus vitae est solum pro se et pro mundo, tunc clauditur id initiamentum novae voluntatis, ac infra illud formatur voluntarium ex malis amorum sui et mundi, ac inde intellectuale a falsis; hoc voluntarium est clausum supra et apertum infra, hoc est, clausum ad caelum et apertum ad mundum; ex his patet quomodo vera implantantur bono et formant illud; tum quoque quod homo cum in bono est, sit in caelo apud Dominum, nam, ut supra dictum est, nova voluntas, ubi bonum charitatis, est habitaculum Domini, proinde caelum apud hominem; et novum intellectuale inde est quasi tabernaculum per quod introitus et exitus.
[4] Talia in communi et in particulari repraesentata sunt per hoc festum, quod festum collectionis fructuum terrae, et festum tabernaculorum dictum {11} est; quod ita sit, patet ex institutione hujus festi, de qua ita apud Moschen,
In quintodecimo die mensis septimi, cum collegeritis {12} fructum terrae, feriabimini festum Jehovae septem dies; in die primo sabbatum, (o)et in die octavo sabbatum; et accipietis vobis in die primo fructum arboris honoris, spathas palmarum, et ramum arboris densae, et salices torrentis, et laetemini coram Jehovah Deo vestro septem dies; in tabernaculis habitabitis septem dies; omnis indigena Israelis habitabunt in tabernaculis; ut sciant generationes vestrae quod in tabernaculis habitare fecerim filios Israelis, cum eduxero eos e terra Aegypti, Lev. xxiii 39-44:
et alibi,
Festum tabernaculorum facies tibi septem dies, cum collegeris de area tua et de torculari tuo; laeteris in festo illo, tu, filius tuus, et filia tua, et servus tuus, et ancilla tua, et Levita, et peregrinus, et orphanus, et vidua, qui in portis tuis; et omnino laetus eris, Deut. xvi 13-(x)15;
[5] quod status boni implantati per verum a Domino, ita status caeli apud hominem, per hoc festum repraesentatus sit {13}, patet a sensu interno omnium quae ibi memorantur; in eo enim sensu per diem (x)quintum decimum mensis septimi significatur finis status prioris, et principium status novi; (o)quod (x)quintum decimum id sit, videatur n. 8400, (o)et quoque septimum, n. 728, 6508, 8976, 9228; per fructum terrae qui tunc collectus significatur bonum charitatis, n. 43, 55, 913, 983, 2846, 2847, 3146, (x)7690, 7692; simile {14} et collectionem ex area et {15} torculari, frumentum enim quod (o)est areae est bonum veri, n. 5295, 5410, vinum quod torcularis est verum ex bono, n. 6377, et oleum quod etiam est torcularis est bonum ex quo verum {16}, n. 886, 3728, 4582, (x)4638; per sabbatum primo die et per sabbatum octavo die significatur conjunctio veri cum bono, et reciproce boni cum vero; quod sabbatum sit conjunctio veri et boni {17}, n. 8495, 8510, 8890, 8893, 9274; (o)quod octavus dies etiam dictus sit sabbatum, est quia per octavum significabatur principium novi status, n. 2044, 8400 fin.; [6] per fructum arboris honoris, quem die primo acciperent, significabatur {18} festivitas et gaudium propter bonum implantatum, (o)quapropter sequitur ut laetemini coram Jehovah, per spathas palmarum vera interna {19} illius boni, n. 8369, per ramum arboris densae (o)seu implexae vera boni exteriora {20} (o)seu scientifica, n. 2831, 8133, et per salices (x)torrentis vera {21} adhuc exteriora, quae sensualium (o)corporis, per tabernacula in quibus septem dies habitarent significatur sanctum amoris a Domino {22}, et reciproce in Dominum, n. 414, 1102, 2145, 2152, 3312, 3391, 4391, 4599, et quod sit sanctum unionis, n. 8666; per indigenam Israelis significantur qui in bono charitatis, ita quoque abstracte bonum illud, n. 3654, 4598, 5801, 5803, 5806, 5812, 5817, 5819, 5826, 5833, 6426, (x)7957; per laetitiam omnium tunc significabatur gaudium quale illis qui in bono {23} a Domino, ita quale illis qui in caelo, nam qui in bono charitatis est a Domino, is in caelo est apud Dominum; haec sunt propter quae illud festum.
@1 quae messis$
@2 i quoque$
@3 i alibi$
@4 i et singula$
@5 tam mundo quam coelo$
@6 Before ad quae$
@7 quod fidei erit, et bonum quod$
@8 sit$
@9 primo$
@10 hominis$
@11 vocatum$
@12 colligeritis IT$
@13 fuerit$
@14 similiter$
@15 i ex$
@16 pariter vinum et oleum quae torcularis; vinum est verum ex bono, n. 6377, et oleum bonum ex quo verum$
@17 boni et veri conjunctio$
@18 significatur$
@19 After boni,$
@20 externa IT$
@21 i boni$
@22 Domini$
@23 i quod$
[2] Quomodo intelligitur quod continua apparentia et praesentia Domini sit etiam in veris fidei, paucis dicetur: praesentia Domini apud hominem est in bono apud illum, quia bonum facit vitam ejus, non autem verum nisi quatenus ex bono {2}; inde est, ut {3} supra n. 9296 dictum {2}, quod habitaculum Domini {4} in bono innocentiae apud hominem; cum itaque homo regeneratus est, tunc Dominus non modo praesens est in bono apud illum sed etiam in veris quae ex bono, nam vera tunc vitam habent ex bono, et sunt bonum in forma per quam boni quale potest appercipi; haec vera sunt quae (x)faciunt novum intellectum hominis, qui unum facit cum nova ejus voluntate; nam, ut prius dictum est, omnia se referunt ad verum et ad bonum, ac intellectus hominis dicatus est veris, at voluntas bono, ex quo vera; inde patet quomodo intelligendum quod tunc apparentia et praesentia Domini etiam sit in veris fidei; haec sunt quae significantur per quod `tribus vicibus in anno videretur omnis masculus ad facies Domini Jehovae’; inde dicitur quod videbitur masculus, quia per `masculum’ significatur verum fidei; et ideo dicitur ad facies Domini Jehovae, quia per `Jehovam’ significatur Esse Divinum, et per `Dominum’ Existere Divinum ex Esse; inde esse apud hominem est bonum, et existere inde est verum.
[3] Dicitur in Ecclesia quod fides sit a Domino, sed sciendum quod fides quae a charitate, sit a Domino, non autem fides separata a charitate, nam haec fides est a proprio et vocatur fides persuasiva, de qua in doctrina charitatis et fidei ante caput sequens; homo scire potest num fides apud se sit a Domino vel a semet; qui afficitur veris solum propter eruditionis famam, ut lucretur honores et opes, et non propter usum vitae bonum, is in fide persuasiva est, quae a semet et non a Domino.
[4] Sunt etiam (x)vera fidei theoretica, et sunt practica; qui spectat theoretica propter practica, (c)et illa videt in his, et sic ex utrisque conjunctis usum vitae bonum, et afficitur illis et his propter hunc finem, is in fide est a Domino; causa est quia usus vitae, qui finis, est bonum apud illum, et secundum usum vitae omnia formantur; vera fidei sunt per quae formatio; quod ita sit, manifeste patet ex illis qui in altera vita; omnes quotcumque ibi sunt, rediguntur ad statum sui boni vel {5} ad statum sui mali, ita ad usum suae vitae, qui fuit finis, hoc est, quod super omnia amaverant, ac quod inde ipsum jucundum vitae eorum fuerat; ad hoc rediguntur omnes; vera vel falsa quae unum fecerunt cum illo usu, remanent, et quoque plura adsciscuntur quae se prioribus conjungunt ac complent usum, et faciunt ut usus in ipsa sua forma appareat; inde est quod spiritus et angeli sint formae sui usus; spiritus mali formae usus mali, hi sunt in inferno, {6} spiritus boni seu angeli formae usus boni, hi sunt in caelo; inde quoque est quod spiritus ad praesentiam ilico cognoscantur quales sunt; vera fidei ex facie et ejus pulchritudine quoad formam, et ipsum bonum, (o)quod est usus, ex igne amoris (o)ibi qui pulchritudinem vivificat, et quoque ex sphaera undante ex illis; ex his iterum constare potest quid sit praesentia Domini in veris fidei.
@1 nam Dominus est Jehovah$
@2 i est$
@3 quod in$
@4 i sit$
@5 aut$
@6 i et$
[2] Quod vera ex bono, quae sunt vera Ecclesiae, non commiscenda sint (o)cum falsis ex malo, est quia prorsus non concordant, sunt enim contraria, unde conflictus, ex {2} quo vel peribit bonum vel dissipabitur malum, est enim bonum ex caelo, hoc est, per caelum a Domino, et est malum ex inferno; dantur quidem vera apud malos et quoque falsa apud bonos, sed vera apud malos non commiscentur cum falsis ex malo apud eos quamdiu solum in memoria sunt et serviunt pro mediis ad malum, tamdiu enim absque vita sunt; sed si vera falsificantur ad favendum malo, (o)quod etiam fit per sinistram interpretationem, tunc commiscentur, unde profanatio veri; quae qualis sit, videatur n. 1008, 1010, 1059, 1327, 1328, 2051, 2426, 3398, 3399, 3402, 3489, 4601, 6348, (x)6595, 6959, 6963, 6971, 8394, 8943, 9188.
[3] Quod prohibitum fuerit sacrificare super fermentato, patet ab (o)hac lege de minha, quae simul cum sacrificio super altari adolebatur, de qua ita apud Moschen,
Omnis minha quam adferetis Jehovae non conficietur fermentata, et ullum fermentum (c)et ullum mel non, de quo adoleatis ignitum Jehovae, Lev. ii 11.
(m)Ex his constat {3} quod profanatio veri significetur per hanc legem {4}; ideo quoque dicitur `sanguis sacrificii,’ (o)non sacrificium, quia `sanguis’ est verum ex bono.(n)
@1 ex$
@2 in$
@3 patet$
@4 i de sacrificando super fermentato sanguinem sacrificii$
@1 i inde$
[2] Vera boni et bona veri dicuntur, quia apud hominem qui regeneratur, et magis apud illum cum regeneratus est, vera sunt boni et bona sunt veri, vera enim faciunt vitam intellectus, et bonum vitam voluntatis; (o)et apud hominem regeneratum intellectus et voluntas unam mentem faciunt, et communicant reciproce, vera quae intellectus cum bono quod voluntatis, et bonum quod voluntatis cum veris quae intellectus; influunt vicissim, vix aliter ac sanguis e corde in pulmones et inde rursus {3} in cor, (o)et dein e corde sinistro in arterias et ab his per venas iterum in cor; talis idea potest haberi de reciprocatione boni et veri apud hominem ab intellectu ejus in voluntatem, et a voluntate (t)ejus in intellectum; {4} quod ex pulmonibus et corde idea imprimis de reciprocatione veri fidei et boni charitatis in intellectu et voluntate capi possit {5}, est quia pulmones (x)correspondent veris quae fidei et cor bono quod amoris, n. 3635, 3883-3896; inde quoque est quod per `cor’ in Verbo significetur vita voluntatis, et per `animam’ vita fidei, n. 9050; [3] quod ex illis (x)idea de veris quae intellectus et de bono quod voluntatis formari possit, est quia omnia quae fidei et quae amoris sunt secum ferant ideam ex talibus quae homo scit, nam homo absque idea ex scibilibus et sensibilibus apud se non cogitare potest; et homo tunc cogitat juste, etiam de illis quae fidei et amoris sunt, cum ex correspondentiis {6}, nam correspondentiae sunt veritates naturales in quibus sicut in speculis repraesentantur veritates spirituales; quapropter {7} quantum extra illas capiuntur ideae cogitationis de spiritualibus, tantum vel ex fallaciis sensuum vel ex incongruis capiuntur ideae; quales ideae homini sunt de illis quae fidei et amoris {8}, patet manifeste in altera vita, nam ibi ideae percipiuntur clare.
[4] {9} Quod dicatur quod vera fidei se referant ad intellectum hominis, et bonum charitatis ad voluntatem ejus, apparere potest sicut non congruum illis qui dicunt et se confirmant in eo quod (c)ea quae fidei sunt simpliciter credenda sint, quia naturalis homo et ejus intellectuale non capit quicquam de talibus, et quia fides non ab homine est sed a Domino; verum {10} iidem usque agnoscunt et credunt quod homo (x)illustretur in veris et {11} accendatur bono cum legit Verbum, et cum illustratur quod tunc percipiat quid verum et non verum; {12} etiam illos qui prae aliis detexerunt veritates ex Verbo, vocant illustratos; inde patet quod qui illustrantur videant et percipiant intus in se num verum sit vel non verum; quod tunc intus illustratur est eorum intellectuale, et quod tunc intus accenditur est eorum voluntarium; sed si verum genuinum fidei est in quo illustrantur, et bonum genuinum charitatis (o)in quo accenduntur, tunc est intellectuale interni hominis quod illustratur, et voluntarium interni hominis quod accenditur; aliter si non verum genuinum fidei est et non bonum genuinum charitatis; [5] qui in his sunt, etiam {13} qui in (o)falsis et malis, quidem confirmare vera Ecclesiae possunt, sed non ex interiore videre et percipere num vera sint; inde est quod plerique permaneant in doctrinalibus Ecclesiae suae in qua nati sunt, (o)et modo confirment illa; qui etiam confirmavissent se in maxime haereticis, sicut in (x)Socinianismo et in Judaismo, {14} si ex talibus parentibus nati fuissent; ex his patet quod intellectuale illustretur apud illos qui in affectione veri ex bono sunt, non autem apud illos qui in affectione veri ex malo; apud illos qui in affectione veri ex bono sunt, illustratur intellectuale interni hominis et accenditur voluntarium interni hominis, at apud illos qui in affectione veri ex malo sunt, non illustratur intellectuale interni hominis nec accenditur voluntarium interni hominis; causa est quia hi naturales homines sunt {15}; inde est quod {16} defendant quod naturalis homo non capere possit ea quae fidei sunt.
[6] Quod intellectus sit qui illustratur {17} veris fidei, et voluntas quae accenditur {18} bono charitatis, apud illos qui in affectione veri ex bono {19} sunt, (o)et inde interiores ac spirituales homines sunt, patet manifeste ab iisdem in altera vita; illi ibi in intellectu sunt omnium quae fidei sunt, et in voluntate omnium quae charitatis {20}, quod etiam clare {21} percipiunt; inde illis intelligentia et sapientia quae ineffabilis, sunt enim post exuitionem corporis in interiore intellectu qui illustrabatur in mundo, et in interiore voluntate quae accendebatur in mundo; sed quomodo tunc illustrabantur et accendebantur, non percipere potuerunt, quia tunc cogitabant {22} in corpore et ex talibus quae mundi sunt; (m)ex his nunc constat {23} quod vera fidei faciant vitam intellectus, et bonum charitatis faciat vitam voluntatis, ita {24} quod intellectus adesse debeat in illis quae fidei sunt, et voluntas in illis quae charitatis, seu quod idem, quod illae binae facultates sint in quas influit fides et charitas a Domino, et quod secundum eorum statum recipiantur, ita {24} quod nullibi quam in illis apud hominem sit habitaculum Domini.(n)
[7] Quomodo cum his porro se habet, idea formari potest ex illis quae de interno et de externo homine, n. 6057, 9279, dicta sunt, quod nempe internus homo formatus sit ad imaginem caeli at {25} externus ad imaginem mundi, et quod illi apud quos internus homo non apertus est nihil videant e caelo, et quod ea quae vident ex mundo de caelo, {26} caligo sint, et quod ideo nullam ideam spiritualem possint habere de talibus quae fidei et charitatis sunt; inde quoque est quod ne quidem capere possint quid bonum (o)Christianum seu quid charitas (o)est, usque adeo ut prorsus cogitent {27} in solis veris, quae vocant fidei, consistere vitam caeli, et quoque hanc dari posse apud quoscumque qui fiduciam fidei habent tametsi non vitam fidei; [8] quantum hi caecutiunt de vita fidei quae est charitas, patet evidenter ex eo quod prorsus nihil attendant ad milia de bono vitae quae Ipse Dominus docuit, et cum legunt Verbum {28}, quod ilico rejiciant ea post fidem a tergo, (c)ac ita a semet {29} et ab aliis abscondant; inde quoque est quod illa {30} quae sunt (o)boni, hoc est, quae sunt charitatis et ejus operum, ejiciant {31} e doctrina Ecclesiae in doctrinam inferiorem quam theologiam moralem vocant, quam naturalem faciunt {32} non spiritualem, cum tamen post mortem vita charitatis manet, et modo tantum fidei quantum concordat cum ea vita, hoc est, tantum cogitationis de veris fidei quantum voluntatis boni est secundum illa. Quod {33} qui in fide sunt ex bono, possint se confirmare ex scientificis quibuscumque et per illa corroborare fidem, videatur n. 2454, 2568, 2588, 4156, 4293, 4760, 5201, 6047, 8629.
@1 Before suam$
@2 accipiunt$
@3 iterum$
@4 i minam de his absque aliqua perceptione ex talibus qui a materiali mundo, nulla idea formari potest, ita nec aliquo modo intrare et afficere intellectum(n)$
@5 ex corde et pulmonibus idea apprimum capi possit de reciprocatione veri et boni in intellectu et voluntate$
@6 correspondentia$
@7 et$
@8 sint de fide et amore$
@9 See p. 410, note 4$
@10 sed$
@11 i quoque$
@12 i quapropter$
@13 et quoque$
@14 i aliter ac$
@15 et quod hic solum apud illos intellectuale interius illustratum sit, et voluntarium interius accensum, apud hos autem solum, intellectuale exterius et voluntarium exterius; et quod hi naturales homines sint$
@16 i illi$
@17 illustretur$
@18 accendatur$
@19 After sunt$
@20 i sunt$
@21 i tunc$
@22 illustrabatur et accendebatur non percipi potuit, quia cogitat tunc homo$
@23 inde patet$
@24 et$
@25 et IT$
@26 i illis$
@27 dicant$
@28 illa$
@29 se$
@30 talia$
@31 imo$
@32 i et$
@33 i illi$
[2] Innocentia quae habitat in sapientia est scire, agnoscere, et credere quod nihil intelligere et nihil velle possit {5} a semet, et inde quod nihil velit intelligere et velle a semet sed solum a Domino; tum quicquid putat se intelligere a semet sit falsum, et quicquid putat (o)se velle a semet sit malum; hic status vitae est status innocentiae posterioris (d)status, in quo sunt omnes qui in tertio caelo, quod caelum innocentiae vocatur; inde est quod illi sint in sapientia, quia quod intelligunt et quod volunt est a Domino; sed (x)innocentia quae habitat in ignorantia, qualis apud infantes et pueros, est credere quod omnia quae sciunt et cogitant, et quoque quae volunt, sint in se, et quod omnia quae inde loquuntur et faciunt sint a se; quod haec fallaciae sint non capiunt; vera quae illius innocentiae sunt fundantur quoad maximam partem super fallaciis sensuum externorum, quae tamen discutiendae sunt sicut provehitur homo {6} ad sapientiam; ex his paucis constare potest quod bonum innocentiae posterioris status non conjungendum sit cum vero innocentiae prioris status.
@1 After innocentiae primae but d$
@2 inde$
@3 Before bonum$
@haec$
@4 i innocentia$
@5 Before intelligere$
@6 d provehitur homo i provehuntur$
@1 loquor IT$
@2 i est$
@3 loquor IT$
@4 A has the following note written in m: quod destruerentur habitatores Canaanis erat propter repraesentativum Ecclesiae institutum, nam gentes repraesentabant mala et falsa, ac omnes ritus illorum, Judaei bona et vera Ecclesiae, quae simul esse ***, et quae Judaei proxissimi essent ad talia, et sic *** repraesentiva [repraesentativa intended] Judaeci, quia *** *** in externis$
@5 ex malo altered to mali A, ex malo IT, cp n. 9331$
Angelus facierum Ipsius (x)liberavit illos ob amorem suum, et indulgentiam suam; Hic redemit illos, et (x)assumpsit illos, et portavit illos omnibus diebus aeternitatis, lxiii 9:
et apud Malachiam,
Ecce subito veniet ad templum Suum Dominus, Quem vos quaeritis, et angelus foederis, quem vos desideratis, iii 1, 2;
{1} ad templum Domini est ad Humanum Suum; quod id templum Ipsius sit, docet Ipse Dominus, apud Matthaeum (x)xxvi 61, et apud Johannem ii 19, 21, 22.
[2] In Ecclesia dicitur quod ex tribus qui nominantur Pater, Filius, et Spiritus sanctus, unum Divinum, quod etiam Unus Deus vocatur, (x)existat; et quod a Patre procedat Filius, et a Patre per Filium procedat Spiritus sanctus; sed quid sit procedere seu exire adhuc ignoratur; angelorum ideae de eo prorsus differunt ab ideis hominum Ecclesiae qui de ea re {2} cogitaverunt; causa est quia ideae hominum Ecclesiae fundantur super tribus, sed angelorum super uno; quod ideae hominum Ecclesiae fundentur super tribus, est quia illi Divinum in tres personas distinguunt, et cuique specialia et particularia munia attribuunt; inde est quod quidem dicere possint quod Deus unus sit, sed nusquam cogitare aliter quam quod tres sint, qui per unionem quam mysticam vocant unum sunt; sed sic quidem cogitare possunt quod unum Divinum sit, non autem quod unus Deus sit, in cogitatione enim est Pater Deus, Filius Deus, et Spiritus sanctus Deus; unum Divinum est unum per consensum et sic unanimum, sed unus Deus est prorsus unus.
[3] Qualis idea seu qualis cogitatio est {3} homini Ecclesiae de uno Deo, apparet manifeste in altera vita, unusquisque enim cogitationis suae ideas secum fert; idea seu cogitatio eorum est quod tres dii sint sed quod non ausint dicere deos, verum Deum; etiam pauci unum {4} ex tribus faciunt per unionem, aliter enim cogitant de Patre, aliter de Filio, et aliter de Spiritu sancto; inde patuit qualem fidem Ecclesia habet de omnium essentialissimo, quod est ipsum Divinum; et quia cogitationes quae (o)sunt fidei, et affectiones quae (o)sunt amoris, conjungunt et separant omnes in altera vita, ideo illi qui extra Ecclesiam nati fuerunt, et crediderunt in unum Deum, fugiunt illos qui intra Ecclesiam, dicentes quod non credant in unum Deum sed in tres deos; et quod qui non credunt in unum Deum sub Humana forma, in nullum Deum credant, quoniam cogitatio eorum effundit se absque determinatione in universum, et sic labitur in naturam, quam sic loco Dei agnoscunt. Cum quaeritur quid intelligunt per procedere cum dicunt Filium procedere a Patre, et Spiritum sanctum (c)a Patre per Filium, respondent quod procedere sit vox unionis et quod involvat mysterium illud; sed idea cogitationis de eo, cum explorata, non fuit alia quam solius vocis, et nullius rei.
[4] Verum angelorum ideae de Divino, de Trino, deque procedere, prorsus differunt ab ideis hominum Ecclesiae, ex causa, ut supra dictum (o)est, quia ideae cogitationis angelorum fundantur super uno, at ideae cogitationis hominum Ecclesiae super tribus; angeli cogitant, et quod cogitant credunt, quod unus Deus sit et Ille Dominus, et quod Humanum {5} sit ipsum Divinum in forma, et quod sanctum procedens ab Ipso sit Spiritus sanctus, ita quod Trinum sit, sed usque Unum.
[5] Hoc ad captum sistitur per ideam de angelis in caelo; angelus ibi apparet in forma humana, sed usque sunt tria apud illum quae unum faciunt; est internum ejus, quod non coram oculis apparet: est externum quod apparet, et est sphaera vitae affectionum et cogitationum ejus, quae ab illo ad distantiam exundat, inde qua videatur n. 1048, 1053, 1316, 1504-1519, 1695, 2489, 4464, 5179, 6206 fin., 7454, 8063, 8630;(n) haec tria faciunt unum angelum; sed angeli sunt finiti et creati, Dominus autem Infinitus et Increatus; et quia de Infinito non ab ullo homine, ne quidem ab angelo, aliqua idea potest haberi quam ex finitis, ideo tale exemplum licet sistere ut illustretur quid sit Trinum in Uno, et (x)quod Unus Deus sit, et quod Ille sit Dominus, et non alius. Videantur porro quae de his prius ostensa sunt in locis n. 9194 et (x)9199 citatis.
@1 i veniet$
@2 eo$
@3 After Ecclesiae$
@4 After tribus$
@5 i Ipsius$
@1 nam$
@2 non provideri potest bonum a malo$
Tum dicet Rex illis qui a dextris, Venite, benedicti Patri: Mei, tanquam hereditatem possidete praeparatum vobis regnum (c)a fundatione mundi, xv 34:
apud Marcum,
Sedere a dextris Meis et a sinistris Meis non est Meum dare sed quibus praeparatum est, x 40:
et apud Johannem,
Abeo ad praeparandum locum vobis; et si abivero et praepara vero vobis locum, iterum veniam, et assumam vos ad Me Ipsum ut ubi sum Ego, etiam vos sitis, xiv 2, 3;
`praeparare’ enim `caelum’ est praeparare illos qui introducendi sunt in caelum, nam secundum praeparationem, hoc est, secundum receptionem boni, donatur caelum; caelum enim est in homine, et locus ei in caelo est secundum statum vitae et fidei in quo est, nam locus ibi correspondet statui vitae, quapropter etiam locus apparet in altera vita {2} secundum statum (o)vitae, ac in se est status, n. 2625, 2837 3356, 3387, 4321, 4882, (x)5605, 7381.
@1 per terram enim Canaan$
@2 apparens in altera vita est$
[2] Ex his sciri potest quid per faciem Jehovae, seu per `faciem angeli,’ qui (o)hic est Dominus (o)quoad Divinum Humanum, significatur, quod nempe Divinum Bonum Divini Amoris, et Divinum Verum ex Divino illo Bono, nam haec sunt in Jehovah seu Domino, et ex Ipso, immo sunt Ipse, videatur n. 222, 223, 5585; inde patet quid significatur per `facies Jehovae’ in benedictione,
Lucere faciat Jehovah facies Suas ad te, et misereatur tua; elevet Jehovah facies Suas ad te, et ponat tibi pacem, Num. vi 25, 26:
apud Davidem,
Deus misereatur nostri, et benedicat nobis, lucere faciat facies Suas nobis, Ps. lxvii 2 [A.V. 1]:
pariter Ps, lxxx 4, 8, 20 [A.V. 3, 7, 19]; Ps. cxix 134, 135; Dan. xix 17; et alibi.
[3] Inde est quod Dominus quoad Divinum Humanum dicatur `angelus facierum Jehovae’ apud Esaiam,
Misericordias Jehovae memorare faciam; retribuet eis secundum misericordias Suas, et secundum multitudinem misericordiarum Suarum, et factus illis in (x)Salvatorem, et angelus facierum Ipsius salvavit eos, propter amorem Ipsius, et propter clementiam Ipsius, lxiii 7-9;
quod Dominus quoad Divinum Humanum dicatur `angelus facierum Jehovae,’ est quia Divinum Humanum est ipsum Divinum in facie, hoc est, in forma, quod etiam Dominus docet apud Johannem,
(m) {3} Si cognovistis Me, etiam Patrem Meum cognovistis, et abhinc cognovistis Illum et vidistis Illum;(n) dixit Philippus, Monstra nobis Patrem; dixit illi Jesus, Tantum tempus vobiscum sum et non nosti Me, Philippe? qui vidit Me vidit Patrem: Ego in Patre sum et Pater in Me; credite Mihi quod Ego in Patre et Pater in Me, xiv 7-11.
[4] Per `faciem Jehovae’ seu Domini etiam significatur ira, vindicta, punitio, {4} malum, ex causa quia simplices, ex idea communi quod omnia sint a Deo, credunt quod etiam malum, imprimis malum poenae; quapropter secundum communem illam ideam, et quoque secundum apparentiam, tribuitur Jehovae seu Domino ira, vindicta, punitio, et malum, cum tamen illa non sunt {5} a Domino sed ab homine de qua re videatur n. 1861, 2447, 5798, (x)6071, (a)6832, (x)6991, 6997, 7533, 7632, 7877, 7926, 8197, 8227, 8218, 8282, 8483, 8632, 8875 9128; tale significatur hic per `custodi a facie ejus, ne exacerbes eum quia non feret praevaricationem vestram’: et quoque in Levitico,
Quisquis comederit ullum sanguinem, dabo facies Meas contra illam animam comedentem sanguinem, et exscindam illam e medio populi ejus, xvii 10:
apud Jeremiam,
Posui facies Meas contra urbem in malum et non in bonum xxi 10:
(o)et apud Davidem,
Facies Jehovae contra facientes malum ad exscindendum e terra memoriam eorum, Ps. xxxiv 17 [A. V. 16].
@1 i est$
@2 ut dictum est$
@3 i Nemo venit ad Patrem nisi per Me [v 6]$
@4 i et$
@5 After Domino$
@1 ab Ipso$
@1 i ad$
Osculamini Filium ne irascatur, (m)et pereatis in via, quia exardebit cito {2} ira Ejus; beati omnes confidentes in Ipso, Ps. ii 12;
Dominus hic vocatur `Filius’ `a vero fidei quod ab Ipso; quod id sit `Filius,’ videatur {3} n. 1729, 1733, 2159, 2803, 2813, 3704.(n)
@1 nam vera ex bono dicuntur vera fidei, quoniam$
@2 breve$
@3 , quia per Filium, cum de Ipso, significatur Verum fidei$
[2] Qui non scit quid `nomen’ {1} in sensu interno significat, credere potest quod in Verbo ubi `nomen Jehovae’ ac `nomen Domini’ dicitur, solum nomen intelligatur, cum tamen est omne bonum amoris et omne verum fidei quod a Domino, ut apud Matthaeum,
Si duo ex vobis consenserint {2} super terra de omni re quamcumque petierint, fiet illis; ubi sunt duo aut tres congregati in nomine Meo, ibi sum in medio eorum, xviii 19, 20:
apud eundem,
Omnis qui reliquerit domos, aut fratres, aut sorores, aut patrem, aut matrem, aut uxorem, aut liberos, aut agros, propter nomen Meum, centuplum accipiet, et vitae aeternae sortietur hereditatem, {3} xix 29:
apud Johannem,
Quotquot receperunt, dedit illis potestatem ut filii Dei essent, credentibus in nomen Ipsius, i 12:
apud eundem,
Qui non credit, jam judicatus est quia non credidit in nomen (x)Unigeniti Filii Dei, iii 18:
apud eundem,
Haec scripta sunt ut credatis quod Jesus sit Christus Filius Dei, et ut credentes vitam habeatis in nomine Ipsius, xx 31;
in his locis, et in perpluribus aliis, per `nomen Domini’ significatur omne bonum amoris et verum fidei in complexu per quae colitur: [3] (s)apud Johannem,
Si manseritis in Me, et verba Mea in vobis manserint, quicquid volueritis, petetis, etiam fiet vobis: quodcumque petieritis Patrem in nomine Meo, dabit vobis, xv 7, 16;
`petere Patrem in nomine Meo’ est petere Dominum, sicut Ipse docet apud eundem Evangelistam,
Quaecumque petieritis in nomine Meo, hoc faciam; si quid petieritis in nomine Meo, Ego faciam, xiv 13, 14;
quod `petere in nomine Domini’ sit petere Dominum, est quia nemo venire ad Patrem potest nisi per Dominum, ibid. vers. 6, et quia Dominus quoad Divinum Humanum est Jehovah seu Pater in forma visibili, ut {4} supra n. 9303 (o)et 9306 ostensum est:(s) apud eundem,
Oves vocem illius audiunt, et proprias oves vocat nomine tenus, et educit illas, x 3;
`oves’ pro illis qui in bono charitatis et fidei sunt, `audire vocem’ pro oboedire praeceptis, `vocare nomine tenus et educere’ pro donare caelum secundum bonum amoris et verum fidei, nam `nomen’ cum de hominibus, est quale eorum quoad amorem et fidem, n. 144, 145, 1754, 1896, 3421.
@1 i in Verbo$
@2 i in Nomine Meo AIT Sch$
@3 i Matth.$
@4 i mox$
[2] Quod `audire’ sit recipere memoria (c)et instrui, tum recipere intellectu et credere, ut et recipere oboedientia et facere, patet etiam a sequentibus his locis {1}, ut apud Matthaeum,
Per parabolas loquor, quia videntes non vident, et audientes non audiunt, nec intelligunt; ut compleatur {2} in iis prophetia Esaiae, quae dicit, Auditu audietis et non intelligetis, et videntes videbitis et non cernetis; (x)incrassatum est cor populi hujus, et auribus graviter audiverunt, et oculos suos occluserunt, ne forte videant oculis, et auribus audiant, et corde intelligant. Vestri beati sunt oculi quia vident, et aures vestrae quia audiunt; multi prophetae et justi desideraverunt videre quae videtis, sed non viderunt, et audire quae auditis, sed non audiverunt, xiii 12-17;
hic `audire’ dicitur in omni sensu, tam pro instrui quam pro credere, et pro oboedire; audientes non audiunt’ pro doceri et tamen non credere, tum pro instrui et non oboedire, `auribus graviter audire’ pro renuere instructionem, fidem, et oboedientiam, `beatae aures quia audiunt’ pro beatitudine ex receptione doctrinae fidei de Domino et per Verbum a Domino: [3] apud Johannem,
Qui ingrediens est per januam, pastor est ovium; oves vocem Ipsius audiunt: qui ante Me fuerunt, fures fuerunt et latrones; sed non audiverunt illos oves. Alias oves habeo quae non sunt ex hoc ovili; etiam illas oportet Me adducere, et vocem Meam audient, et fiet unus grex et unus pastor: oves Meae vocem Meam audiunt, et Ego cognosco eas, et sequuntur Me, x 2, 3, 8, 16, 27;
`audire vocem’ pro instrui de praeceptis fidei, `ac recipere illa fide et oboedientia: similia significantur per `ea quae Dominus toties dixit,
Qui habet aurem ad audiendum, audiat, Matth. xi 15, xiii 9, 43; Marc. iv 9, (x)23, vii 16; Luc. viii 8, xiv 35;
similia quoque in sequentibus locis: apud Matthaeum,
Ecce vox e nube dicens, Hic est Filius Meus dilectus; Ipsum audite, xvii 5:
apud Johannem,
Qui habet sponsam sponsus est, amicus autem sponsi, qui stat et audit ipsum, gaudio gaudet ob vocem sponsi, iii 29
[4] apud eundem,
Amen dico vobis quod veniet hora quando mortui audient vocem Filii Dei, et qui audient vivent, v 25;
`mortui’ pro illis qui adhuc non habent vitam spiritualem {3} ex ignorantia veri fidei, `audire vocem Filii Dei’ pro instrui in veris fidei et illis oboedire, `vivere’ pro donari vita spirituali per illa: apud eundem,
Qui est ex Deo verba Dei audit, propterea vos non auditis quia ex Deo non estis, viii 47:
apud eundem,
Jesus dixit, Omnis qui est ex veritate audit Meam vocem, xviii 37:
apud Lucam,
Abraham ad divitem, Habent Moschen et Prophetas; audiunto illos, xvi 29:
[5] apud Marcum,
Dicebant de Jesu, Bene omnia fecit, nam surdos facit audire, et mutos loqui, vii 37;
`surdi’ pro illis qui non sciunt vera fidei, et ideo {4} non possunt vivere secundum illa, videatur n. 6989, `audire’ pro instrui, recipere, et oboedire: apud Johannem,
Quando venerit Spiritus veritatis {5}, ducet vos in omnem veritatem; non loquetur a seipso, sed quaecumque audiverit loquetur, ex Meo accipiet, xvi 13, 14;
`quaecumque audiverit’ pro quaecumque receperit ex Domino: apud Matthaeum,
Omnis qui audit Mea verba et facit ea, comparabo viro prudenti, at omnis audiens verba Mea sed non faciens ea comparabitur viro stulto, vii 24, 26:
et apud Lucam,
Omnis qui venit ad Me, et audit sermones Meos, et facit eos, monstrabo cui similis est, vi 47;
`audire verba’ aut {6} sermones pro discere et scire praecepta fidei quae a Domino, `facere’ pro vivere secundum illa.
@1 locis in Verbo$
@2 et completur$
@3 absque vita spirituali,$
@4 inde$
@5 Sanctus IT$
@6 ac$
@1 ita$
@1 seu$
(m)Jesus dixit, Abraham exsultavit ut videret diem Meum, et vidit et gavisus est: amen, amen, dico vobis, Priusquam Abraham fuit, Ego sum, viii 56, 58:
et apud eundem,
Glorifica Me Tu, Pater, apud Te Ipsum gloria quam habui antequam mundus esset apud Te, xvii 5.
Quod Jehovah aliter non potuerit apparere, constat quoque ex Domini verbis apud Johannem,
Non vocem Patris audivistis unquam, neque speciem Ipsius vidistis, v 37:
(m)et apud eundem,
Non quod Patrem viderit quis, nisi qui {1} apud Deum {2}, hic vidit Patrem, (x)vi 46.(n)
Ex his sciri potest quid Dominus ab aeterno.
[3] Quod placuerit Domino nasci Homo, fuit ut actualiter indueret Humanum et hoc Divinum faceret ad salvandum genus humanum. Scias itaque quod Dominus sit Ipse Jehovah seu Pater in forma humana, quod etiam Ipse (o)Dominus docet apud Johannem,
Ego et Pater unum sumus, (x)x 30:
apud eundem,
Jesus dixit, Patrem abhinc cognovistis et vidistis; qui vidit Me vidit Patrem:{3} credite Mihi quod Ego in Patre et Pater in Me, xiv (o)7, 9, 11:
et apud eundem,
Omnia Mea Tua sunt, et omnia Tua Mea, xvii 10.
[4] {4} Hoc magnum mysterium describitur apud Johannem, his verbis,
In principio erat Verbum, et Verbum erat apud Deum, et Deus erat Verbum; Hoc erat in principio apud Deum: omnia per Ipsum facta sunt, et sine Ipso jactum est nihil quod factum est. Et Verbum caro factum est et habitavit inter nos, et vidimus gloriam Ipsius, gloriam ut Unigeniti a Patre. Deum nemo vidit usquam; Unigenitus Filius, Qui in sinu Patris est, Ipse exposuit, i 1-3, 14, 18;
Verbum est Divinum Verum quod hominibus revelatum est, et quia hoc revelari non potuit nisi a Jehovah ut homine, hoc est, nisi a Jehovah in humana forma, ita a Domino, ideo dicitur `in principio erat Verbum, et Verbum erat apud Deum, et Deus erat Verbum’; in Ecclesia notum est quod per `Verbum’ intelligatur Dominus, quia (o)hoc aperte dicitur, `Verbum caro factum est et habitavit inter nos, et vidimus gloriam Ipsius, gloriam ut Unigeniti a Patre’; quod Divinum Verum non potuerit revelari hominibus nisi a Jehovah in humana forma, etiam clare dicitur, `Deum nemo vidit usquam; Unigenitus Filius, Qui in sinu Patris, Ipse exposuit.’
[5] Ex his patet quod Dominus ab aeterno fuerit Jehovah seu Pater in forma humana, sed nondum in carne, nam angelus non habet carnem; et quia Jehovah seu Pater voluit induere omne humanum propter salvationem generis humani, ideo quoque assumpsit carnem, quare dicitur, Deus erat Verbum, et Verbum caro factum est; et apud Lucam,
Videte manus Meas, et pedes Meos, quod Ipse Ego sim; palpate Me et videte; nam spiritus carnem et ossa non habet, sicut Me videtis habere {5}, xxiv 39;
Dominus per haec docuit quod non amplius esset Jehovah sub forma angeli, sed quod esset Jehovah Homo: (m)quod etiam intelligitur per haec Domini verba,
Exivi a Patre et veni in mundum: iterum relinquo mundum et abeo ad Patrem, Joh. xvi 28.(n)
Quod Dominus Humanum Suum, cum fuit in mundo, Divinum fecerit, videatur n. 1616, 1725, 1813, 1921, 2025, 2026, 2033, 2034, 2083, 2523, 2751, 2798, 3038, 3043, 3212, 3241, 3318 fin., 3637, 3737, 4065, 4180, 4211, 4237, 4286, 4585, 4687, 4692, 4724, 4738, 4766, 5005, 5045, 5078, 5110, 5256, 6373, 6700, 6716, 6849, 6864, 6872, 7014, 7211, 7499, 8547, 8864, 8865, 8878, et quod expulerit omne humanum quod a matre, usque tandem ut non filius Mariae fuerit, n. 2159, 2649, 2776, 4963, 5157, imprimis n. 3704, 4727, 9303, 9306, et quae de his in locis citatis n. 9194, 9199, ostensa sunt.
@1 i est$
@2 Patrem AIT Sch$
@3 In place of this part of the quotation A has etiam quae ibi vers. 7 et 9$
@4 The remainder of this [ ] is written after n. 9356 but is marked for insertion here.$
@5 habentem$
@1 d instituebatur i erat$
@2 in sequentibus$
@3 i cum de Domino,$
@1 quod$
[2] Quod Israelitae et Judaei destruerent gentes terrae Canaanis, erat quia illi repraesentabant spirituali et caelestia {2}, et gentes infernalia (c)et diabolica, quae nusquam simul cum illis esse possent, sunt enim opposita; quod illis permissum fuerit destruere gentes, erat causa quia apud illos non fuit Ecclesia, sed modo repraesentativum Ecclesiae, ita nec Dominus (o)apud illos praesens nisi solum repraesentative, n. 4307, erant enim in externis absque interno, hoc est, in cultu repraesentativo boni et veri, non autem in bono et vero; talibus permittitur destruere, occidere, internecioni et devotioni dare, non autem (o)permittitur illis qui in externis et simul in internis sunt, quoniam hi ex bono agent, et bonum est a Domino.
[3] Quod Judaei et Israelitae tales (x)fuerint, aperte (x)declarat Moscheh,
Ne dicas in corde tuo, quando impulerit Jehovah Deus tuus gentes coram te, dicendo, propter justitiam meam adduxit me Jehovah ad possidendum terram hanc; non propter justitiam tuam, et propter rectitudinem cordis tui, quia populus durus cervice tu, Deut. ix 4-6:
et alibi,
Gens perdita consiliis illi, nec in illis intelligentia: de vite Sodomae vitis eorum, et de agris Gomorrhae; uvae ejus uvae fellis, botri amaritudinum illis, venenum draconum vinum eorum, et fel aspidum crudele. Nonne illud absconditum apud Me, obsignatum in thesauris Meis? Deut. (x)xxxii 28, 32-34;
(m)`vitis’ in sensu interno significat Ecclesiam, n. 1069, 5113, 6375, 6376, 9277, `uvae et botri’ significant bona interna et externa illius Ecclesiae, n. 1071, 5117, 6378, et `vinum’ significat verum illius Ecclesiae internum {3}, n. 1071, 1798, 6377; inde patet quid significat {4} quod `vitis eorum sit de vite Sodomae et de agris Gomorrhae,’ quod `uvae (o)eorum sint uvae fellis, et botri amaritudinum,’ et `quod vinum (o)eorum sit venenum draconum, et fel aspidum crudele’; quod haec nota sint {5} Jehovae, hoc est, Domino {6}, {7} significatur per quod `illud {8} absconditum (o)sit apud Se, et obsignatum in thesauris Suis {9}’:(n) [4] apud Johannem,
Jesus dixit Judaeis, Vos ex patre diabolo estis, et desiderium patris vestri vultis facere; ille homicida erat ab initio et in veritate non stetit, viii (x)44;
inde vocantur generatio prava et adultera, Matth. xii (x)39; tum progenies viperarum, Matth. iii 7, xii 34, xxiii (x)33; Luc. iii 7; quod tales, describitur {10} etiam a Domino in parabolis, Matth. xxi (x)33-45; Marc. xii 1-9; Luc. xiv 16-24, xx 9 seq. Quod gens illa fuerit gens pessima, quod, cum in cultu, in externis fuerit {11} absque interno, quod apud illam non Ecclesia sed modo repraesentativum Ecclesiae fuerit {12}, et quod usque repraesentare potuerit interna Ecclesiae, videatur {13} n. 3398, 3479, 3480, 3732 fin., 3881 fin., 4208, 4281, 4288-4290, 4293, 4307, 4314, 4316, 4317, 4429, 4433, 4444, 4500, 4503, 4680, 4815, (x)4818, 4820, 4825, 4832, 4837, 4844, 4847, 4865, 4868, 4874, 4899, 4903, 4911-4913, 5057, 5998, 6304, 6832, 6877, 7048, 7051, 7248, 7401, 7439, 8301, 8588, 8788, 8806, 8814, 8819, 8871, 8882, 9284.
@1 sed$
@2 i Ecclesiae$
@3 boni$
@4 significatur per$
@5 et quod hoc notum sit$
@6 seu Domino$
@7 i et non illis$
@8 hoc$
@9 Ipsius$
@10 describuntur$
@11 solum$
@12 repraesentativum Ecclesiae fuerit, et non Ecclesia$
@13 videantur$
@1 i quod Dominus dicatur Jehovah ex Divino Esse, quod est Divinum Bonum, et Deus ex Divino Existere, quod est Divinum Verum, videatur n. 2586, 2769, 6905.$
Ecce Jehovah Zebaoth removens ex Hierosolyma et Jehudah omnem baculum panis, et omnem baculum aquae, iii 1;
`baculus panis’ pro potentia et vita ex bono, et `baculus aquae’ pro potentia et vita ex vero: apud Ezechielem,
Ecce Ego frangens baculum panis in Hierosolyma, ut comedant panem in pondere et in sollicitudine, et aquam {3} in mensura et cum stupore bibant; ut careant pane et aqua, et desolentur vir et frater ejus, et contabescant propter iniquitatem suam, iv 16, 17;
quod `carere pane et aqua’ sit deprivari bono amoris et vero fidei, patet manifeste, nam dicitur ut `desolentur vir et frater ejus, et contabescant propter iniquitatem’: pariter apud eundem,
Panem suum cum sollicitudine comedent, et aquas suas cum stupore bibent, ut devastetur terra ejus a plenitudine ejus, propter violentiam omnium habitantium {4} in ea, xii 19:
[3] apud Amos,
Ecce dies venturi quibus immittam famem in terram, non famem ad panem, neque sitim ad aquas, sed ad audiendum verba Jehovae, viii 11:
in Libro Primo Regum,
Dixit vir Dei ad Jerobeamum, Si dares mihi dimidiam domum tuam, non ingredior tecum, nec comederem panem, neque biberem aquam in loco hoc; sic namque praecepit Jehovah, dicendo, Non comedes panem, neque bibes aquam, neque redibis per viam quam ivisti. Sed propheta ex Bethele dixit ad illum, (o)quod dictum a Jehovah, quod {5} comederet secum panem et biberet aquam, mentiendo; et reversus est cum eo, et comedit panem in domo ejus et bibit aquas; quapropter discerptus est a leone, xiii 8, 9, 16-19, 24;
{6} quod non ederet panem et biberet aquam apud Jerobeamum, significabat {7} quod abhorresceret bonum ibi et quoque verum, quia erant profanata, Jerobeamus enim profanavit altare et omnia sancta cultus, ut patet ab historicis Verbi ibi.
[4] Defectus boni et veri spiritualis significabatur per quod non data sit pluvia per tres annos et dimidium regnante Achabo, usque ut deficeret panis et aqua; et quod tunc abiret Elias ad viduam in Sarepta, et peteret ab illa parum aquae in vase ut biberet, et (x)frustum panis (o)ut ederet, 1 Reg. xvii (o)et xviii; per `panem’ enim significabatur {8} omne bonum Ecclesiae, et per `aquam’ omne verum Ecclesiae, (o)ut supra dictum est; {9} quia eo tempore repraesentabantur talia, ex causa quia repraesentativam Ecclesiae erat apud illos, et quia sic per repraesentativa conscriberetur {10} Verbum, etiam historicum, inde erat quod (o)devastatio boni et veri repraesentaretur {11} per defectum panis et aquae; quoniam {12} `panis’ significabat omne bonum amoris in complexu, ideo quoque sacrificia dicebantur panis, n. 2165, et ideo quoque Dominus Se (m)vocat `panem qui e caelo descendit,’ Joh. vi 48, 50, 51, nam Dominus {13} est ipsum Bonum Amoris.(n)
@1 d Jehovah i Domino$
@2 i ut$
@3 aquas$
@4 habitatorum$
@5 ut$
@6 i per$
@7 significabatur$
@8 i, ut dictum,$
@9 i et$
@10 scriberetur$
@11 After aquae$
@12 quia$
@13 quoniam Ipse$
@1 et$
[2] Quod `non erit abortiens et sterilis in terra’ significet quod bona et vera suo ordine in continua progressione procedant {6}, est quia per omnia quae sunt `partus’ in Verbi sensu interno intelligantur talia quae sunt partus spiritualis, ita quae sunt regenerationis, n. 2584, 3860, 3868, 3905, 3915; quae sunt partus spiritualis seu {7} regenerationis, sunt vera fidei et bona charitatis, nam per haec homo e novo concipitur et nascitur; quod talia per `partus’ significentur, patet a pluribus locis in Verbo, et manifeste a Domini verbis ad Nicodemum,
Jesus dixit illi, Amen, amen, dico tibi, Nisi quis generatur denuo, non potest videre regnum Dei; dixit Nicodemus, Quomodo potest homo (x)generari’ cum senex est? num potest in uterum matris suae secundo ingredi, et generari? respondit Jesus, Amen, amen, dico tibi, Nisi quis generatus fuerit ex aqua et Spiritu, non potest ingredi in regnum Dei; quod natum est ex carne, caro est, sed quod generatum est a Spiritu, spiritus est; dixit Nicodemus, Quomodo possunt haec fieri? respondit Jesus, Tune es magister in Israel, et haec non nosti? Joh. iii 3-6, 9, 10;
`generari per aquam et Spiritum’ est per vera fidei et bonum amoris, videantur loca citata n. 9274; [3] quod talia significentur per `partus’ in Verbo, est ex correspondentia conjugiorum in terris cum conjugio caelesti, quod est conjugium boni et veri, de qua correspondentia videatur n. 2727-2759; sed quod inde amor vere conjugialis descendat, vix hodie aliquis novit, et forte vix aliquis agnoscere vult, quia terrena et corporea ante oculos sunt, quae exstinguunt et suffocant {8}, quando {9} de tali correspondentia cogitant; quia amor vere conjugialis inde est, ideo quoque per `partus et {10} generationes’ in sensu Verbi interno `significantur’ quae sunt partus et generationis novae a Domino; inde quoque est quod pater, mater, filii, filiae, generi, nurus, nepotes, et plures qui sunt ex conjugiis, significent bona et vera ac derivationes eorum, de quibus pluries in explicationibus. Ex his nunc constare potest quod per `non erit abortiens et sterilis in terra’ significetur quod bona et vera suo ordine in continua progressione procedent.
[4] Quod `abortiens et sterilis’ significent {11} illa quae sunt abortus et sterilitatis in sensu spirituali, quae sunt perversiones boni et veri, tum vastationes et negationes (c)eorum, patet ea sequentibus his locis: apud Hoscheam,
Ephraim quando vidi usque ad Tyrum, plantata in pulchro; et Ephraim ad educendum ad occisorem filios suos; da illis, Jehovah, vulvam abortientem et ubera arentia: propter malitiam operum illorum expellam illos e domo Mea, ix 13-15;
nisi sciatur quid significatur per `Ephraim,’ per `Tyrum,’ per
`occisorem,’ per `filios,’ per `vulvam abortientem,’ per `ubera arentia,’ in sensu interno, prorsus non sciri potest quid prophetica illa involvunt; quod `Ephraim’ sit intellectuale Ecclesiae, quod est intellectuale illustratum de veris et bonis fidei ex Verbo, videatur n. 3969, 5354, 6222, (x) 6234, 6238, 6267, quod `Tyrus’ sint cognitiones veri et boni, n. 1201, inde patet quid significatur per `Ephraim quando vidi usque ad Tyrum, plantatum in pulchro’; quod `occisor’ sit qui deprivat vita spirituali seu vita ex vero et bono {12}, n. 3607, 6767, 8902, et quod `filii’ sint vera fidei, n. 489, 491, 533, 1147, 2623, 2813, 3373, 3704, 4257, inde patet quid significatur per `Ephraim ad educendum ad occisorem filios suos’; quod `ubera’ sint affectiones boni et veri, n. 6432, inde `ubera arentia’ (o)sunt nullae affectiones sed loco earum cupiditates pervertendi; inde patet quid `vulva abortiens,’ quod nempe sit perversio boni et veri; quod illa quae vitae spiritualis sunt per (d)omnia ea
significentur, constat {13}, nam dicitur `propter malitiam operum expellam eum e domo Mea’; `e domo Jehovae’ est ex Ecclesia et ex caelo, n. 2233, 2234, (x)3720, 5640: [5] apud Malachiam,
Increpabo vobis absumentem ut non corrumpat vobis fructum terrae, neque abortiverit vobis vitis in agro; praedicabunt vos beatos omnes gentes, (o)et eritis vos terra beneplaciti, iii 11, 12;
quod non abortiret vitis in agro, significat {14} quod vera et bona fidei apud illos qui in Ecclesia suo ordine procedent, `vitis’ enim est verum et bonum Ecclesiae spiritualis, n. 1069, 6375, 6376, 9277, et `ager’ est Ecclesia, n. 2971, 3766, 7502, 9139, 9295; `terra beneplaciti’ est Ecclesia Domino grata, nam unusquisque intra Ecclesiam qui regeneratus est per verum et bonum, est Ecclesia; inde patet quid sit (o)quod `eritis (x)terra beneplaciti’; quod `terra’ sit Ecclesia, videatur supra: [6] apud Moschen,
Si audiveritis judicia Mea, ut custodiatis et faciatis ea, benedictus eris prae omni populo {15}, non erit in te infecundus nec sterilis, et in bestia; removebit Jehovah a te omnem morbum, et omnes languores Aegypti malos, Deut. vii (x)12, 14, 15;
`non erit infecundus et sterilis’ pro non absque vita ex vero et bono,ita quod erunt spiritualiter vivi: quia `sterilis’ id significabat, ideo mulieres in antiquis Ecclesiis reputabant se non vivas cum steriles, prout Rachel, quae de se ita dixit ad Jacobum,
{16} Vidit Rachel quod non pareret Jacobo; et dixit ad Jacobum, Da mihi filios, et si non, mortua ego, Gen. (x)xxx 1; n. 3908.
[7] Per `steriles’ etiam significantur qui non in bono sunt quia non in veris, et usque desiderant vera {17} ut in bono sint, prout gentes probae quae extra Ecclesiam, ut apud Esaiam,
Canta, sterilis non (x)pepererat; persona cantu et jubila non parturivit, quia multi filii desolatae prae filiis maritatae, liv 1:
apud Davidem,
Jehovah erigit ex pulvere attritum, e sterquilinio exaltat egenum, ad collocandum cum principibus populi Sui, Qui habitare facit sterilem domus, matrem filiorum laetam, Ps. (x)cxiii 7-9:
[8] in prophetico Channae postquam pepererat Samuelem,
Saturi conducti sunt, et famelici cessarunt, usque dum sterilis peperit septem, multiprolis autem defecit, 1 Sam. ii 5;
in illis locis per `steriles’ intelliguntur gentes quae arcessuntur ad Ecclesiam, et ad quas transfertur Ecclesia quando vetus (x)desiit, hoc est, quando illi qui prius ab Ecclesia fuerunt non amplius in fide sunt quia in nulla charitate; haec Ecclesia est quae intelligitur per `multiprolem quae defecit’ et per `maritatam,’ illa autem, nempe (o)nova gentium, per `sterilem et desolatam cui {18} erunt multi filii,’ (o)et per `sterilem domus matrem filiorum laetam’; `parere septem’ est regenerari ad plenum, nam `septem’ ibi non significant septem sed ad plenum, n. 9228; ex his patet quid intelligitur per haec Domini verba,
Venient dies in quibus dicent, Beatae steriles, et ventres qui non genuerunt, et ubera quae non lactarunt, Luc. xxiii 29;
agitur ibi de consummatione saeculi, quae est ultimum tempus Ecclesiae.
[9] In Libro 2 Regum,
Viri Jerichuntis dicebant ad Elisaeum, Ecce sedes urbis bona, at aquae malae et terra sterilis; tunc Elisaeus dixit ut (x)mitterent in paropside nova salem, et projicerent inde salem ad exitum aquarum; et sanatae aquae, nec venit amplius mors aut sterilitas, ii 19-21;
quid haec involvunt, nemo scire potest nisi ex sensu interno; omnia enim miracula quae in Verbo, involvunt talia quae in regno Domini seu in Ecclesia, n. 7337, 7465, 8364, 9086; quapropter sciendum est quid repraesentabat `Elisaeus,’ quid significabat `urbs Jericho,’ quid `aquae malae et terra sterilis,’ quid `paropsis nova et sal in ea,’ tum quid `exitus aquarum in quem projicerent salem’; quod `Elisaeus’ repraesentaverit Dominum quoad Verbum, videatur n. 2762, quod `aquae’ significent vera fidei, n. 28, 2702, 3058, 3424, 4976, 5668, (x)6346, 7307, 8137, 8138, 8568; inde `aquae malae’ (d)significant vera absque bono, et `terra sterilis’ bonum Ecclesiae inde non vivum {19}, `paropsis nova’ seu vas novum (o)scientifica et cognitiones boni et veri, n. 3068, 3079, 3316, 3318, `sal’ desiderium veri ad bonum, n. 9207, `exitus aquarum’ significat naturale hominis quod recipit cognitiones veri (o)et boni, et quod emendatur per desiderium veri ad bonum; [10] ex his patet quid miraculum illud involvebat, quod nempe emendationem Ecclesiae et vitae per Verbum a Domino, et per desiderium veri ad bonum inde; et quod emendatio fiat cum naturale hominis ex tali desiderio recipit vera {20} ex Verbo; quod hoc factum sit ad urbem Jericho, erat quia illa urbs non procul a Jordane sita est, et per `Jordanem’ significatur id apud hominem Ecclesiae quod primum recipit vera, ita naturale, n. 1585, 4255; quod naturale (o)hominis sit primum quod recipit vera ex Verbo a Domino, et quod ultimo regeneratur, et quod cum id regeneratum est, totus homo regeneratus sit, significatum est per Domini verba ad Petrum cum lavit pedes discipulorum,
Dixit Jesus, Qui lotus est non opus habet nisi ut quoad pedes lavetur, et mundus est totus, Joh. xiii 10;
quod `pedes’ sint illa quae sunt naturalis hominis, in genere naturale, videatur n. 2162, 3147, 3761, 3986, (x)4280, 4938-4952, 5327, 5328. Quod naturalis seu externus homo in correspondentia (t)debeat esse cum spirituali (m)seu interno ut homo regeneratus sit, ita quod {21} non prius regeneratus sit quam cum naturale regeneratum est, videatur n. 2850, 3167, 3286, 3321, 3470, 3493, 3508, 3509, 3518, 3573, 3576, 3579, 3620, 3623, 3671, 3882, 3969, 4353, (x)4588, 4612, 4618, 5168, 5326, 5373, 5651, 6299, 6454, 7442, 7443, 8742-8747, 9043, 9046, 9061.(n)
@1 i non$
@2 sit Ecclesia$
@3 dicitur$
@4 quibus$
@5 i ubi Ecclesia,$
@6 procedent$
@7 i quae$
@8 After cogitant$
@9 cum$
@10 seu$
@11 significet$
@12 bono et vero$
@13 patet$
@14 est$
@15 omnibus populis$
@16 i Et$
@17 verum$
@18 quibus$
@19 (m)quod terra sterilis significet Ecclesiam quoad bonum, seu bonum Ecclesiae per id non vivum(n)$
@20 After Verbo$
@21 i homo$
[2] Cum hoc ita se habet: omnis potentia in spirituali mundo est ex veris quae ex bono, ita ex veris quae procedunt a Domino; quod manifeste ex eo constare potest quod Dominus disponat omnia in caelo et omnia in inferno, tum omnia in mundo, per vera quae ab Ipso, nam Divinum Verum procedens a Domino est ipsum illud per quod omnia exstiterunt et per quod omnia subsistunt; quod ita sit, non comprehendunt illi qui solum cogitant ex materiali, qualiter cogitant illi qui naturae originem (o)et sustentationem omnium ascribunt; {3} hi non aliam ideam habere possunt {4} de veris quam quod sint nullius potentiae, quia solius cogitationis, de qua nihil essentiale, minus substantiale, percipiunt, tametsi sciunt quod cogitatio regat totum corpus, et excitet singula ejus in motum, prorsus secundum quale suum; tum quoque quod nihil non in universo se referat ad verum quod ex bono; quod verum sit cui omnis potentia, {5} et ipsissimum essentiale, videatur n. 8200; ex his patet quod potentia angelis sit ex vero Divino quod a Domino, et quod inde dicantur potentiae; (m)qualis potentia veris ex bono est, hoc est, veris ex Domino, videatur experientia quae de brachio, quod tali vero correspondet, n. 4932-4935 {6} allata est.(n)
[3] Quia omnis potentia est veri, inde sequitur quod prorsus nulla potentia sit falso ex malo, hoc enim est privativum veri ex bono, ita privativum potentiae; quapropter etiam illi qui in inferno sunt, quia omnes ibi in falsis ex malo sunt, prorsus nihil potentiae habent {7}; possunt ideo milia eorum ab uno angelo caeli abigi, dejici, et dissipari, vix aliter ac floccus in aere per ventum oris. Ex his videri potest unde terror illis qui in malis falsi {8} pro veris boni; hic terror vocatur `terror Dei,’ Gen. xxxv 5; Hiob. xiii 21; et apud Ezechielem,
Dabo terrorem Meum in terra viventium; dum cubare factus fuerit in medio praeputiatorum cum confossis gladio, Pharao et omnis multitudo ejus, xxxii 32:
et apud Moschen,
Si statuta Mea reprobaveritis, sique judicia Mea fastidiverit anima vestra, ut non faciatis omnia praecepta Mea, injiciam consternationem in cor eorum, ut persequatur eos sonus (x)folii impulsi, et fugiant fugam gladii, et cadant sine persequente, Lev. xxvi 15, 36;
describitur hic terror (c)eorum qui statuta, judicia, et praecepta reprobant et rejiciunt, ita illorum qui in malis falsi et in falsis mali {9} sunt; dicitur quod `persequetur eos sonus folii, et fugient fugam gladii’; causa quod ita dicatur, est quia folium significat verum, n. 885, et `gladius’ verum pugnans contra falsum (o)mali, n. 2799, 6353, 8294; quod illis prorsus nihil potentiae contra verum sit, significatur per quod `cadent sine persequente.’
@1 5820 IT$
@2 inde *** per terrorem meum mittam ante te significatur$
@3 i nam$
@4 habent$
@5 i adeo ut sit ipsa potentia,$
@6 After allata est$
@7 habeant$
@8 falsis mali$
@9 falsis mali altered to malis falsi$
In die illo erit perturbatio Jehovae magna inter eos qui pugnant contra Hierosolymam; et arripient vir manum socii sui, et ascendet manus ejus super manum socii ejus, xiv [12,] 13;
`pugnare contra Hierosolymam’ est contra Ecclesiam, ita quoque contra vera et bona fidei quae faciunt Ecclesiam; quod `perturbatio’ {2} sit consternatio usque ad insaniam, patet: apud Moschen,
Jehovah Deus tuus dabit gentes coram te, et conturbabit conturbatione magna, usque dum perdantur, Deut. vii 23;
`perturbatio’ pro consternatione tali.(s)
@1 inde$
@2 perturbare$
[2] Cum his ita se habet: qui in falsis ex malo sunt, in altera vita primum {1} contra illos qui in veris ex bono sunt pugnant; quod permittatur illis pugnare, est propter causam ut inde eveniat bonum; bonum quod inde evenit est quod qui in veris ex bono sunt per id confirmentur in veris contra falsa, et quod qui in falsis ex malo sunt confirmentur in falsis et sic devastent se ipsos; nam in altera vita ab illis qui in veris ex bono sunt, removentur falsa, et ab illis qui in falsis ex malo sunt, removentur vera; sic qui in veris ex bono sunt elevantur in caelum, et qui in falsis ex malo delabuntur in infernum; et cum in inferno sunt, in terrore et consternatione sunt pro veris ex bono, in quibus sunt angeli {1} ex Domino.
[3] Quod talis status maneat illos qui in falsis ex malo sunt, et illos qui in veris ex bono, docet Dominus apud Matthaeum,
Quicumque habet, dabitur illi ut abundantius habeat; quicumque vero non habet, etiam quod habet, (x)auferetur ab eo, xiii 12:
et apud Lucam,
Tollite ab eo minam, et date ei qui decem minas habet; dixerunt, Domine, habet decem minas; dico vobis quod (x)omni qui habet, dabitur; ab eo autem qui non habet, etiam quod habet auferetur abeo, xix 24-26.
@1 i ex falsis$
@2 quae sunt angelis$
9331. `Et mittam crabronem ante te’: quod significet formidinem illorum qui in falsis mali, constat ex significatione `crabronum’ quod sint falsa pungentia et (x)necantia, et inde formidinem incutientia; (m)terror praedicatur de illis qui in malis, et formido de illis qui in falsis; de terrore illorum, videatur (o)supra n. 9327;(n) quod `crabrones’ formidinem illorum qui in falsis {1} significent, est quia alati sunt et praediti aculeis {2} quibus punctiones (x)venenatas inferunt; (s)animalia enim tam majora quam minora significant talia quae sunt affectionum, `seu’ quae se referunt ad voluntatem, aut (c)significant talia quae sunt cogitationum, (o)seu quae se referunt ad intellectum; nam omnia quaecumque in homine sunt, se referunt {3} vel ad ejus voluntatem vel ad ejus intellectum; quae non ad alterutrum se referunt {4} (d)non sunt in homine, ita non sunt hominis; animalia gradientia et quoque reptilia significant affectiones in utroque sensu, ita bona vel mala, nam haec sunt affectionum, at vero animalia volantia et quoque insecta alata significant talia quae sunt cogitationum in utroque sensu, ita vera vel falsa, nam haec sunt cogitationum; quod animalia significent bona vel mala, videatur n. 9280, quod reptilia talia in sensuali externo, n. 746, 909, 994, {5} quo volatilia (o)significent vera vel falsa, n. 40, 745, 776, 778, 866, (m)(t)911, 988, 3219, 5149, 7441; inde insecta alata significant similia, sed in extremis hominis.
[2] Ast falsa, de quibus nunc {6},(n)(s) sunt {7} plurium generum: sunt falsa quae non laedunt, sunt falsa quae leviter et {8} quae graviter laedunt, et quoque sunt quae necant; cognoscuntur cujus generis sunt ex malis ex quibus sunt; omne enim falsum quod laedit et quod necat trahit suum existere ex malo, nam falsum ex malo est malum apparens in forma; in altera vita etiam talia falsa cum repraesentantur in forma visibili, sistuntur sicut colluvies insectorum et volatilium immundorum, et (o)terribilium aspectu secundum mali ex quo sunt {9}, speciem. Ex his patet unde est quod `crabrones’ significent formidinem illorum qui in falsis mali sunt; similiter in (x)Deuteronomio,
Crabronem mittet Jehovah Deus tuus in illos, usque dum perierint residui et absconditi coram te, vii 20.
[3] In Verbo memorantur passim insecta varii generis, et ubivis significant falsa aut mala in extremis, seu in sensuali externo hominis quae sunt mala et falsa oriunda ex fallaciis sensuum ac ex voluptatibus et appetitibus variis in corpore, quae per lenocinia sua et per apparentias seducunt, ac faciunt ut rationale assentiat, et sic immergatur falsis ex malo; quod falsa illius generis significentur per `volatilia noxia’ Aegypti, videatur n. 7441, pariter per `locustas’ ibi {10} n. 7643, quod per `ranas’ Aegypti significentur ratiocinia ex falsis n. 7351, 7352, 7384, per `pediculos’ ibi mala ejusdem generis, n. 7419 et quod per `vermes’ falsa quae consumunt et cruciant, n. 8481.
[4] Talia quoque mala et falsa significantur {11} per insectorum variorum genera in sequentibus his locis: apud Esaiam,
Fiet in die illo sibilabit Jehovah muscae quae in extremitate fluviorum Aegypti, et api quae in terra Aschuris; quae venient e quiescent omnes in fluvio desolationum, et in fissuris petrarum, et in omnibus virgultis, vii 18, 19;
agitur ibi de Adventu Domini, et de statu Ecclesiae tunc; `musca in extremitate fluviorum Aegypti’ est falsum in extremis, hoc est in sensuali externo hominis, n. 7441, `apis in terra Aschuris’ est falsum pervertens ratiocinia mentis, `Aschur’ enim est ratiocinatio, n. 1186 `fluvius desolationum’ est falsitas ubivis regnans, `fissurae petrarum’ sunt vera fidei in obscuro, quia {12} remota a luce caeli, n. 8581 fin., `virgulta’ sunt vera nascentia {13} similia, n. 2682: [5] apud Amos,
(x)Percussi vos uredine et rubigine; plurimos hortes vestros et vineas vestras, et ficus vestras, et oleas vestras, comedit eruca iv 9:
apud Joelem,
Residuum erucae comedet locusta, et residuum locustae comedet melolontha, et residuum melolonthae comedet bruchus; expergiscimini, ebrii, et ejulate, omnes potantes vinum, propter mustum quod excisum est ex ore vestro, i 4, 5:
apud eundem,
Plenae sunt areae frumento puro, exundant torcularia mustum et oleum; et compensabo vobis annos quos consumpsit locusta, (x)melolontha, et bruchus, et eruca, exercitus Meus magnus quem misi inter vos, ii 24, 25;
quod hic falsa et mala in extremis seu sensuali externo hominis Ecclesiae per insectorum illorum genera significentur, patet ex singulis ibi, nam agitur de perversione veri et boni Ecclesiae; quid `locusta’ et quid `bruchus,’ videatur n. 7643; quod per `hortos, vineas, ficus, oleas, vinum, et mustum,’ quae a talibus perdentur, significentur bona et vera Ecclesiae in communi {14}, saepius in explicationibus ostensum est: [6] apud Davidem,
Prorepere fecit in terram eorum ranas, in conclavia {15} regum eorum; dixit ut veniret colluvies, pediculi in omni termino eorum, Ps. cv (x)30, 31;
ibi de Aegypto; quid `ranae’ ibi, videatur n. 7351, 7352, 7384, et quid `pediculi,’ n. 7419: apud Moschen,
Vineas plantabis et coles, sed vinum non bibes, neque congregabis, quia comedet illud vermis, Deut. (x)xxviii 39;
`vermis’ pro omni tali falso et malo in genere {16}: [7] apud Esaiam,
Ne timete opprobrium hominis, et a calumniis eorum ne consternemini, quia sicut vestem comedet eos tinea, et sicut lanam comedet eos blatta, li [7,] 8;
`tinea’ pro falsis in extremis hominis, et `blatta’ pro malis ibi, nam `vestis quam comedet tinea’ significat vera inferiora seu exteriora quae sunt sensualis hominis, n. 2576, 5248, 6377, 6918, 9158, 9212, et `lana quam comedet {17} blatta’ significat bona inferiora seu exteriora quae sunt sensualis hominis, quod patet a pluribus locis {18}, tum a significatione `ovis e qua lana’ quod sit bonum charitatis, n. 4169. (m)Quaenam et qualia sunt extrema naturalis hominis, quae sensualia vocantur, videatur n. 4009, 5077, 5081, 5084, 5089, 5094, 5125, 5128, 5580, 5767, 5774, 6183, 6201, (x)6310-6318, (x)6564, 6598, 6612, 6614, 6622, 6624, 6844, 6845, 6948, 6949, 7442, 7645, 7693, 9212, 9216.(n)
@1 id$
@2 aculeis praediti sunt$
@3 After intellectum$
@4 quae ad unum eorum se non referunt$
@5 i et$
@6 sed falsa sunt varii generis$
@7 i enim falsa$
@8 i sunt$
@9 i derivata$
@10 Aegypti$
@11 Talia mala et falsa significantur altered to Quod talia mala et falsa significentur$
@12 et$
@13 i quae$
@14 quod per hortos, vineas, ficus, oleas, quae a talibus perdentur, significentur in communi vera et bona Ecclesiae, et quoque per vinum et mustum quod excisum$
@15 conclavibus$
@16 Before pro omni$
@17 comedat IT$
@18 i in Verbo$
[2] Quod `expellere’ cum de malis et falsis {1} praedicatur, sit remotio, est quia falsa et mala ab homine non expelluntur sed removentur; qui non scit quomodo cum liberatione hominis a malis et falsis, seu cum remissione peccatorum se habet, credit {2} quod peccata abstergantur {3} quando dicuntur remissa; quod ita credatur, est ex sensu litterali Verbi, ubi aliquoties ita dicitur; unde perplurimorum animos insedit is error quod justi et puri sint postquam absolutionem receperunt; sed illi prorsus non sciunt quomodo cum remissione peccatorum se habet, quod nempe homo non purificetur ab illis sed detineatur ab illis a Domino quando talis est ut teneri possit in bono et vero, et quod tunc teneri possit in bono et vero quando regeneratus est, nam tunc vitam boni charitatis et veri fidei adeptus est; quicquid enim homo a prima infantia cogitat, vult, loquitur, et facit, addit se ejus vitae et facit illam; illa non possunt exterminari sed modo removeri, et cum removentur, tunc apparet homo sicut absque peccatis, quia remota sunt, videatur n. 8393, (a)8988 fin., (x)9014; secundum apparentiam quod homo bonum et verum cogitet et agat ex se, cum tamen non (c)ex se sed (c)ex Domino, dictum est in Verbo quod mundus a peccatis (x)sit, et quoque {4} justus, {5} prout apud Esaiam,
(o)Si fuerint peccata vestra sicut (x)coccinea, ut nix albescent; si rubra fuerint sicut purpura, ut lana erunt, i 18;
(o)et pluries alibi.(n)
[3] Quod ita sit, scire datum est ex statu animarum in altera vita; quisque secum e mundo illuc fert omnia suae vitae, hoc est, quicquid cogitaverat, voluerat, locutus est, et fecerat, immo etiam quicquid viderat et audiverat ab infantia usque ad ultimum vitae suae in mundo, adeo ut ne quidem minutulum desit {6}, n. 2474; qui in mundo vitam fidei et charitatis vixerant, ii tunc detineri a malis possunt, et teneri in bono, et sic elevari in caelum; qui autem in mundo vitam non fidei et charitatis sed vitam amoris sui et mundi egerant, ii quia non detineri a malis et teneri in bono possunt, delabuntur in infernum. Ex his patet unde est quod `expellere’ cum de falsis et malis dicitur, sit remotio. In hoc versu et in sequente agitur in sensu interno de remotione illa, et ibi arcana ejus deteguntur.
@1 falsis et malis$
@2 credatur 1, credat T$
@3 abstersa sint$
@4 quodque$
@5 i et$
@6 quisque illuc secum fert omnia suae vitae, hoc est, omnia quae cogitavit, voluit, loquutus est et fecit, imo quae vidit et audivit ab infantia usque ad ultimum tempus vitae in mundo, sic procita ut ne minutulum desit$
Praedicabunt vos beatos omnes gentes, et eritis vos terra beneplaciti, iii 12;
et ex significatione `desolatae’ quod sit deficientia et parum vitae spiritualis; per `desolatam’ enim cum de Ecclesia in homine dicitur, significatur defectus veri et boni, ita quoque defectus vitae spiritualis, nam vita spiritualis inde est.
[2] Cum hoc quod deficientia et parum vitae spiritualis sit, si falsa et mala (x)festine removentur, ita se habet: homo cum regeneratur, quod fit per implantationem veri et boni spiritualis, et tunc per remotionem falsi et mali, non (x)festine regeneratur sed lente; causa est quia omnia quae homo cogitaverat, intenderat, et fecerat ab infantia, (x)se addiderunt vitae ejus et fecerunt illam, et quoque inter se talem nexum formaverunt ut unum non possit amoveri nisi simul omnia; homo enim malus est imago inferni, et homo bonus est imago caeli; et quoque mala et falsa apud hominem malum, talem nexum inter se habent qualem inter se societates infernales, quarum pars est; et bona ac vera apud hominem bonum, talem nexum inter se habent qualem inter se societates caelestes, quarum pars est; inde patet quod mala et falsa apud hominem malum non removeri loco possint subito, sed quantum bona et vera suo ordine ac interius (x)implantata sunt, nam caelum apud hominem removet infernum; si id subito fieret, deficeret homo, turbarentur enim omnia et singula quae in nexu et forma, ac (x)auferrent vitam ejus.
[3] Quod regeneratio seu implantatio vitae caeli apud hominem incohet ab ejus infantia et perstet usque ad ultimum vitae ejus in mundo, et quod post vitam in mundo perficiatur in aeternum, videatum. 2679, 3203, 3584: 3665, (x)3690, 3701, 4377, 4551, 4552, 5126, 6751, 8772, 9103, 9296, 9297: imprimis n. 5122, 5398, 5912, 9258; et quod arcanum est, regeneratio hominis in mundo est modo planum ad perficiendum vitam ejus in aeternum; (m)quod homo qui in bono vixerat in altera vita perficiatur: videantur quae de infantibus, n. 2289-2309, et quae de gentium stati et sorte ibi, n. 2589-2604 ostensa sunt.(n)
@1 quod is homo etiam dicatur$
[2] Quod affluant falsa ex illis amoribus per remotionem malorum et falsorum festinam, inde est quia bona et vera per successivam implantationem removebunt illa; falsa enim non nisi quam (x)a veris, et mala non nisi quam a bonis removentur; si hoc non successive et secundum ordinem fiat {6}, influunt falsa amoribus illis faventia, nam hi amores apud unumquemvis hominem antequam regeneratus est, regnant; et cum falsa influunt, tunc vera amplius non agnoscuntur; (m)homo etiam {7} qui regeneratur, in affectione veri tenetur, in qua cum est, inquirit vera undequaque inter scientifica in naturali, et ibi tunc praesentant se fallaciae (o)sensuum externorum, quae ibi multa copia sunt; ex illis, (o)quando aspirant jucunda amorum sui et mundi, non nisi quam falsa {8} concludit, quae succedunt et implent mentem, si falsa mali subito removentur;(n) haec sunt quae in sensu interno intelliguntur per non expellam illum ab ante te in anno uno, ne forte sit terra desolata, et multiplicetur super te fera agri; parum parum expellam illum ab ante te, usque dum fructificeris et heredites terram.
[3] Quod `fera’ sit falsum et malum ex amoribus sui et mundi, patet ex locis in Verbo ubi nominatur, ut apud Esaiam,
Erit ibi semita et via, quae via sanctitatis vocabitur; non transibit per eam immundus, non rapax ferarum ascendet illam, (x)xxxv 8, 9:
apud Ezechielem,
Mittam super te famem et feram malam, ut orbam faciant te, v 17:
apud eundem,
Quando feram malam transire fecero per terram, et orbaverit illam, et fiat desolatio, ita ut non transiens propter feram, xiv 15:
apud eundem,
Super facies agri cades, ferae terrae et avi caeli dabo te in cibum, xxix 5:
apud eundem,
Tunc excidam iis foedus pacis, et cessare faciam feram malam e terra, ut habitent in deserto confidenter: non erunt amplius praeda gentibus, et fera agri non amplius devorabit (c)illos, xxxiv 25, 28:
[4] apud Hoscheam,
Devastabo vitem ejus et ficum ejus, et ponam eas in silvam, et comedet illas fera agri, ii 12:
apud eundem,
Lugebit terra, et contabescet omnis habitans in ea, pro fera agri et pro avi caelorum, iv 3:
apud Davidem,
Conculcat eam (x)aper e silva, et fera agrorum depascit eam; Deus Zebaoth, revertere et visita vitem Tuam, Ps. lxxx 14 [, 15] [A.V. 13, 14]:
apud eundem,
Disponis tenebras ut fiat nox, in qua prodit omnis fera silvae, Ps. civ 20:
apud Moschen,
Si in statutis Meis ambulaveritis, et praecepta Mea custodiveritis et feceritis ea, cessare faciam feram malam e terra: si vero statuta Mea reprobaveritis, mittam in vos feram agri, quae vastabit vos, Lev. xxvi 3, 6, 15, 22:
apud eundem,
Excutiet Jehovah Deus tuus gentes coram te paulatim, ne forte multiplicetur contra te fera agri, Deut. vii 22;
in illis locis `fera agri,’ {9} `fera terrae,’ et `fera silvae,’ pro falsis et malis quae sunt amorum sui et mundi.
[5] Quia per `feram’ significatur falsum, et falsum ex duplici origine est, nempe ex malo et ex bono {10}, n. 9258, quapropter per `feram’ in Verbo etiam significantur gentes probae, quae tametsi in falso, usque tamen in probo vitae (d)sunt; in hoc sensu `fera’ dicitur {11} apud Davidem,
Mihi omnis fera silvae, et bestiae in montibus milium; novi omnem avem montium, et fera agrorum Meorum Mecum, Ps. l 10, 11:
apud eundem,
Laudate Jehovam, fera et omnis bestia, Ps. cxlviii 7, 10:
apud Esaiam,
Omnis fera agrorum Meorum, venite ad comedendum, omnis fera in silva, lvi 9:
apud Ezechielem,
In ramis cedri, (o)quae Aschur, nidificarunt omnes aves caelorum, et sub ramis ejus pepererunt omnis fera agri; ac in umbra ejus habitarunt omnes gentes magnae, xxxi 6.
@1 falsorum et malorum$
@2 vel$
@3 i agri$
@4 amoribus$
@5 i ibi$
@6 fit$
@7 enim$
@8 i ex suasu jucundorum amorum sui et mundi$
@9 i et$
@10 probo IT$
@11 ut$
[2] Homo cum nascitur, quoad mala hereditaria est infernum in minima forma, et quoque fit infernum quantum ex malis hereditariis desumit, (c)ac illis superaddit propria; inde est quod ordo ejus vitae ex nativitate et ex actuali vita sit {3} oppositus ordini caeli; nam homo ex proprio amat se prae Domino et amat mundum prae caelo, cum tamen vita caeli est amare Dominum supra omnia, et proximum sicut semet; inde patet quod prior vita, quae est inferni, prorsus destruenda sit, hoc est, mala et falsa removenda ut vita nova, quae est vita caeli, implantetur, videatur n. 4551, 4552, 4839, 6068; hoc nequaquam fieri potest festine, nam unumquodvis malum cum suis falsis irradicatum nexum cum omnibus malis et eorum falsis habet; et talia mala (c)ac falsa (t)sunt innumerabilia, et nexus eorum est tam multiplex ut non comprehendi possit, ne quidem ab angelis, sed solum a Domino; inde patet quod vita inferni apud hominem non destrui queat subito, nam si subito, prorsus exspiraret, et quod vita caeli nec implantari queat subito, nam si subito, etiam exspiraret; [3] sunt milia et milia arcanorum, quorum vix unicum homini notum est, per quae ducitur homo a Domino, (d)cum a vita inferni in vitam caeli; quod ita sit, scire datum est e caelo, et quoque confirmatum est per plura quae ad apperceptionem venerunt; quia homo de his vix aliquid scit, ideo multi lapsi sunt in errores de liberatione hominis a malis et falsis, seu de remissione peccatorum, credendo quod vita inferni apud hominem momento transcribi possit in vitam caeli apud illum ex misericordia; cum tamen totus actus regenerationis est misericordia, et non alii regenerantur quam qui misericordiam Domini recipiunt fide et vita in mundo, secundum Domini verba apud Johannem,
Quotquot receperunt, dedit illis potestatem ut filii Dei essent, credentibus in nomen Ipsius, qui non ex sanguinibus, neque ex voluntate carnis, neque ex voluntate viri, sed ex Deo nati sunt, i 12, 13;
quid `sanguines,’ `voluntas carnis,’ et `voluntas viri,’ tum `ex Deo natus,’ videatur n. 5826.
[4] Quid proprie intelligitur per remotionem a malis et falsis per gradus secundum ordinem, etiam paucis dicetur: Divinum Verum quod procedit a Divino Bono Domini disponit omnia in ordinem in caelo, quapropter Divinum illud Verum in quo bonum a Domino {4}, est ipse ordo, videatur n. 1728, 1919, 2247, 2258, 5703, 6338, 8700, 8988; secundum eum ordinem existunt omnia ibi, et secundum eundem subsistunt, nam subsistere est perpetuo existere; ut itaque caelum in homine existat, necessarium est ut recipiat Divinum Verum in bono a Domino; hoc fieri non potest nisi per gradus secundum similem ordinem, secundum quem Dominus ordinat caelum, nam res quae ejusdem naturae est se similiter habet in parvo sicut in magno; successiva illa ordinatio est quae hic intelligitur per ordinem secundum gradus. (m)Ex his quoque patet quod creatio nova hominis, quae est ejus regeneratio, se habeat sicut creatio caeli et terrae; quapropter etiam in Verbo per novum caelum et novam terram intelligitur nova Ecclesia, n. 1733, 1850, 2117, 2118 fin., 3355 fin., 4535, et quoque per creationem caeli et terrae in (t)primo capite Geneseos intelligitur nova creatio Ecclesiae caelestis, quae vocatur homo {5}, (o)de qua re in explicationibus ibi.(n)(s)
@1 Canaane$
@2 i fuga et$
@3 fit$
@4 Divinum bonum$
@5 homo etiam vocatur$
Jesus revertens in urbem esurivit, et videns ficum unam in via, venit ad eam, sed nihil invenit in ea nisi folia tantum, ideo dixit illi, Ne posthac ex te fructus nascatur in aeternum; unde arefacta est ex tempore ficus, xxi 18 [, 19]:
et apud Lucam,
Ficum habebat aliquis in vinea sua plantatam; venit ergo fructum quaerens in ea sed non invenit; dixit itaque ad vinitorem, Ecce tres annos venio quaerens fructum in ficu hae, non autem invenio; exscinde illam; ut quid terram infrugiferam faciet? xiii 6, 7:
tum {3} apud eundem,
Omnis arbor ex proprio fructu cognoscitur; non ex spinis colligunt ficus, neque ex rubo vindemiant uvam; bonus homo ex bono thesauro cordis sui profert bonum, (x)at pravum homo ex pravo thesauro cordis sui profert pravum. Quid Me vocatis, Domine, Domine, et non facitis quae dico? vi 44-46.
ex his patet quod fructus fidei, sicut vocatur, sit primarium fidei, et quod fides absque fructu, hoc est, absque bono (m)vitae, sit modo folium, et (o)sic quod homo qui arbor, luxurians foliis absque fructu, sit ficus quae exarescit {4} et exscinditur.(n)(s)
@1 falsa et mala$
@2 et ejus vera fidei, significantur per ramos et folia, bona amoris autem per fructus, n. 885$
@3 et$
@4 arescit$
[2] Quod id per `hereditare’ cum de caelo, significetur, patet apud Matthaeum,
Tunc dicet Rex iis qui ea dextris, Venite, benedicti Patris Mei, ut hereditatem possidete paratum vobis regnum e fundatione mundi; quia esurivi et dedistis Mihi quod ederem, sitivi et potastis Me: in quantum (x)fecistis uni ex his fratribus Meis minimis, Mihi fecistis, xxv 34, 35, 40;
hic `(o)ut hereditatem possidere regnum Domini seu caelum’ dicitur de illis qui in bono sunt; ipsa bona charitatis in suo ordine etiam recensentur; et tandem dicitur `quantum fecistis uni ex his fratribus Meis minimis, Mihi fecistis’; `fratres Domini’ dicuntur qui in bono, n. 6756, ita quoque qui bonum faciunt, quia bonum est Dominus apud hominem; (m)ideo dicitur, `quantum fecistis uni ex his fratribus,’ non autem uni ex fratribus: (n) [3] in Apocalypsi,
Qui vicerit hereditario accipiet omnia, et ero illi Deus, et ille erit Mihi filius, xxi 7;
ibi de illis qui vincunt {3}, dicitur quod `hereditario accipient {4} omnia,’ et dicuntur `filii’ quia heredes {5}; `vincere’ est ex bono et vero pugnare, nam per bonum vincitur malum, et per verum falsum: [4] apud Davidem,
Deus salvabit Zionem, et aedificabit civitates Jehudae, et habitabunt ibi, et possidebunt hereditario eam, et semen servorum Ipsius hereditabunt eam, et amantes nomen Ipsius habitabunt in ea, Ps. lxix 36, 37 [A.V. 35, 36];
ibi `possidere hereditario’ praedicatur de illis qui in bono caelesti sunt, et `hereditare’ de illis qui in bono spirituali; bonum caeleste est bonum amoris in Dominum, et bonum spirituale est bonum charitatis erga proximum, n. 9277: {6} apud Esaiam,
Confidens in Me hereditabit terram, et possidebit hereditario montem sanctitatis Meae, lvii 13.
[5] Ex his patet quid significatur {7} per quod terra Canaan distributa sit in (x)duodecim hereditates pro duodecim tribubus Israelis, Jos. xiv-xix, et {8} apud Ezechielem xlvii 13-fin., (o)tum xlviii; {9} per `terram’ enim `Canaanem’ significatum est regnum Domini seu caelum, n. 1413, 1437, 1607, (x)1866, 3038, 3481, 3705, 3686, 4240, 4447 {10}, per `duodecim tribus’ significata sunt omnia bona et vera in `communi et in particulari’, n. 3858, 3862, 3926, 3939, 4060, 6335, 6337, 6397, 6640; sic per `duodecim hereditates’ significatum est caelum cum omnibus caelis (c)et societatibus ibi distinctis quoad bona amoris et inde vera fidei, n. 7836, 7891, 7996, ita in sensu abstracto ipsa bona quae a Domino, proinde quae sunt Dominus in caelo; [6] caelum enim non est nisi quam Divinum Verum procedens a Divino Bono Domini {11}; angeli ibi sunt recipientes veri in bono {12}, et quantum hoc recipiunt, tantum faciunt caelum; et quod arcanum est, Dominus non habitat apud angelum nisi in Suo apud illum, similiter apud hominem, Divinum enim erit in Divino, non in proprio alicujus; hoc intelligitur per Domini verba de unione Sui cum illis qui in bono amoris sunt, apud Johannem,
In illa die cognoscetis vos quod Ego in Patre, et vos in Me, et Ego in vobis: qui amat Me verbum Meum servat, et ad illum veniemus, et mansionem apud illum faciemus, xiv 20, 23:
et alibi apud eundem,
Ego gloriam quam dedisti Mihi dedi illis, ut sint unum sicut Nos unum sumus, ut amor quo amasti Me in illis sit, et Ego in illis, xvii 22, 26.
@1 Before n. 2658$
@2 regeneratus sit quando in bono est, videatur n. [no references given]$
@3 illo qui vincit$
@4 accipiet$
@5 et quia haeres dicitur filius$
@6 i similiter$
@7 significatum est$
@8 similiter$
@9 i ibi IT, but possibly ibid. intended$
@10 de quo saepius supra$
@11 complexu$
@12 in quo bonum procedens a Domino$
@13 in quo bonum$
@1 expellam IT Sch$
@2 expellam AIT$
@3 i et IT$
@4 iis IT$
@5 significant$
@6 A adds the following note, with which cp p. 537, note 2: (repetantur postea omnes leges)
(m)1 quod sint qui debent esse in externis.
2 quae non debent sed possunt esse.
3 quae non possunt esse. (n)$
[3] (s)Quid extensio a veris scientificis ad vera interiora fidei, paucis dicetur: vera quae in externo (x)homine sunt vocantur vera scientifica, vera autem quae in interno homine vocantur vera interiora fidei; vera scientifica sunt in memoria hominis, e qua cum depromuntur, ad apperceptionem veniunt, vera autem interiora fidei sunt vera ipsius vitae inscripta interno homini, e quibus parum apparet in memoria; sed de his alibi {3}, ex Divina Domini Misericordia, plenius {3} dicetur; vera scientifica et vera interiora fidei significata sunt per aquas infra expansum et aquas supra expansum, Gen. i 6, 7, n. 24, {4} nam in primo capite Geneseos agitur in sensu interno de nova creatione seu regeneratione hominis Ecclesiae caelestis.(s)
[4] Quod `Philisthaea,’ quae quoque continens terrae Canaanis fuit usque ad Tyrum et Zidonem, significaverit {5} vera interiora fidei, erat quia ibi quoque fuerat Antiqua Ecclesia repraesentativa, ut patet a reliquiis cultus Divini apud illos de quibus in historicis et in {6} propheticis Verbi, ubi de `Philisthaeis et de terra’ Philisthaea agitur, ut in propheticis {7} apud Jeremiam xxv 20, xlvii 1-fin.; apud Ezechielem xvi 27, 57, xxv 15, 16; apud Amos i 8; apud Zephaniam ii 5; apud Sachariam ix 6; apud Davidem Ps. lvi 1 [A.V. titulus]; Ps. lx 10 [A. V. 8]; Ps. lxxxiii 8 [A.V. 7]; Ps. cviii 10 [A.V. 9]. Cum Philisthaeis se habuit sicut cum omnibus gentibus in terra Canaane quod repraesentaverint bona et vera (o)Ecclesiae, et quoque mala et falsa; nam quando apud illos Antiqua Ecclesia repraesentativa fuit, repraesentaverunt caelestia quae boni et spiritualia quae veri, at cum a genuino cultu repraesentativo deflexerunt, tunc repraesentare coeperunt diabolica quae mali (c)et infernalia quae falsi; inde est quod per `Philisthaeam’ sicut per reliquas gentes terrae (x)Canaanis in Verbo significentur tam bona et vera quam mala et falsa.
[5] Quod per `Philisthaeos’ significentur vera interiora fidei, constat apud Davidem,
Gloriosa praedicanda in te, urbs Dei; memorabo Rahabam et Babelem inter cognoscentes Me, tum Philisthaeam et Tyrum, cum Aethiopia; hic natus est ibi, Ps. lxxxvii 3, 4;
`urbs Dei’ est doctrina veri fidei ex Verbo, n. 402, 2268, (x)2449, 2712, 2943, 3216, 4492, 4493, 5297, `Tyrus’ sunt cognitiones veri et boni, n. 1201, similiter `Aethiopia,’ n. 116, 117; inde patet quod `Philisthaea’ sit scientia verorum fidei: [6] apud Amos,
Nonne sicut (x)filiis Aethiopum vos Mihi, filii Israelis? nonne Israelem ascendere feci e terra Aegypti, et Philisthaeos e Kaphtore, et Syros e Kir? ix 7;
agitur ibi de perversione et destructione Ecclesiae postquam instaurata est; `filii Aethiopum’ sunt hic qui in cognitionibus boni et veri quas applicant ad confirmanda mala et falsa, n. 1163, 1164, `filii Israelis e terra Aegypti’ sunt qui in vera et bona spiritualia initiati sunt per vera scientifica; quod `filii Israelis’ sint qui in veris et bonis spiritualibus, (o)ita in sensu abstracto vera et bona spiritualia, videatur n. 5414, 5801, 5803, 5806, 5812, 5817, 5819, 5826, 5833, 5879, 5951, (x)7957, 8234, et quod `terra Aegypti’ sit verum scientificum, supra ostensum (o)est; simile `significatur’ per `Philisthaeos e Kaphtore,’ et per `Syros e Kir,’ quibus ideo assimilantur; `Philisthaei e Kaphtore’ sunt qui in interiora vera initiati sunt per exteriora, sed qui perverterunt illa et applicarunt ad confirmanda falsa et mala, n. 1197, 1198, 3412, 3413, 3762, 8093, 8096, 8099, 8313, `Syri’ autem `e Kir’ sunt qui in cognitionibus boni et veri, quas etiam perverterunt {8}, n. 1232, 1234, 3051, 3249, 3664, 3680, 4112: [7] apud Jeremiam,
Propter diem venientem ad vastandum omnes Philisthaeos, ad exscindendum Tyro et Zidoni omnem residuum auxiliantem, quia vastans Jehovah Philisthaeos, reliquias insulae Kaphtor, xlvii 4;
agitur in illo capite de vastatione Ecclesiae quoad vera fidei; vera fidei interiora {9} sunt `Philisthaei’ et vera exteriora sunt `reliquiae insulae Kaphtor’: [8] apud Joelem,
Quid vobis Mecum, Tyre et Zidon, et omnes termini Philisthaeae? cito reducam retributionem vestram in caput vestrum, propterea quod argentum Meum et aurum Meum sumpsistis, et desiderabilia Mea bona intulistis in templa vestra, iv, 4, 5 [A.V. iii 4, 5];
`omnes termini Philisthaeae’ pro omnibus veris fidei interioribus et exterioribus, `argentum et aurum et desiderabilia bona inferre in templa sua’ pro pervertere vera et bona, ac per applicationem ad mala et falsa profanare; quod `argentum et aurum’ sint vera et bona, videatur n. 1551, 2954, 5658, 6112, 6914, 6917, 8932: [9] apud Obadiam,
Tunc heredes erunt meridionales montis Esavi, et planitiei Philisthaeorum, et heredes fient agri Ephraimi, Benjamin autem Gileadis, [vers.] 19;
hic agitur de instauratione Ecclesiae, sed res involvuntur nominibus; (x)`meridionales’ sunt qui in luce veri {10}, n. 1458, 3195, 3708, 5672, 5962, `mons Esavi’ est bonum amoris, n. 3300, 3322, 3494, 3504, 3576, `planities Philisthaeorum’ est verum fidei, `planities’ etiam est quod est doctrinale {11} fidei, n. 2418, `Ephraim’ est intellectuale Ecclesiae, n. 3969, 5354, 6222, 6234, 6238, 6267, `Benjamin’ est verum spirituale caeleste Ecclesiae, n. 3969, 4592, 5686, 5689, 6440, et `Gilead’ est
bonum correspondens exterius, n. 4117, 4124, 4747 [10] apud Esaiam,
Congregabit expulsos Israelis, et dispersa Jehudae colliget a quattuor alis terrae: involabunt in umerum Philisthaeorum versus mare, una depraedabuntur filios orientis, xi 12, 14;
hic per `Israelem et Jehudam’ non intelliguntur {12} Israel et Jehudah sed per `Israelem’ illi qui in bono fidei, et per `Jehudam’ qui in bono amoris; `involare in umerum Philisthaeorum’ pro (o)recipere et in possessionem sumere vera interiora fidei, `depraedari filios orientis, pro (o)recipere et in possessionem sumere bona interiora fidei, `filii” enim `orientis’ sunt qui in bonis fidei et in cognitionibus boni, {13} n. 3249, 3762; quod `depraedari’ sit recipere et in possessionem sumere, videantur quae de depraedatione Aegyptiorum a filiis Israelis, n. 6914, 6917, ostensa sunt.
[11] Quia per terram Philisthaeam scientia verorum interiorum fidei significata est, (c)ac per Abrahamum et Jischakum repraesentatus est Dominus, et per peregrinationem eorum instructio Domini in veris et bonis fidei et amoris, quae sunt sapientiae Divinae, ideo propter eam figurationem jussus est Abraham peregrinari in Philisthaea, de qua Gen. xx 1-fin., et quoque Jischak, Gen. xxvi 1-24; ac ideo Abimelech rex Philisthaeorum pepigit cum Abrahamo foedus, Gen. xxi 22-fin., et quoque cum Jischako, Gen. xxvi 26-fin.; de qua re videantur explicationes ad illa capita.
@1 bona$
@2 in Regno Domini, hoc est, in coelo et Ecclesia, ita$
@3 alibi and plenius are transposed$
@4 i nam aquae in Verbo sunt vera fidei, n. 2702, 3058, 3424, 4976, 5668, 7307, 8568$
@5 d significaverit i significet$
@6 quoque ex$
@7 sicut$
@8 i ad falsa$
@9 i Ecclesiae$
@10 qui in bono ex luce veri$
@11 veri$
@12 intelligitur$
@13 quod filii orientis sint qui in bono fidei et ejus cognitionibus, videatur$
A deserto et Libano usque ad fluvium magnum, fluvium Euphratem, universa terra Chittaeorum, et usque ad mare magnum, ad occasum solis, erit terminus vester, i 4:
et apud Moschen,
Semini tuo dabo terram hanc a fluvio Aegypti usque ad fluvium magnum, fluvium Euphratem, Gen. xv 18:
(m)similiter apud Davidem,
Vitem ex Aegypto proficisci fecisti; emisisti propagines usque ad mare, et ad fluvium ramusculos ejus, Ps. lxxx 9, 12 [A. V. 8, 11];
`vitis ex Aegypto’ pro Ecclesia spirituali repraesentata per filios Israelis, `ad mare et ad fluvium’ pro ad interiora vera et bona: pariter {2} apud Micham,
Ad te venient ab Aschure et urbibus Aegypti, et inde ab Aegypto usque ad fluvium, et mare a mari, a monte ad montem, vii 12 {3}.(n)
[3] Sed aliud significatur per `Euphratem’ cum spectatur e medio terrae Canaanis ut ejus extremum ab uno latere, seu ut quod claudit illam ab una parte {4}; tunc per eum fluvium significatur id quod ultimum est regni Domini, hoc est, quod ultimum est caeli (c)et Ecclesiae quoad bonum et verum rationale; quod termini terrae Canaanis, qui fuerunt fluvii et maria, significaverint ultima in regno Domini, videatur n. 1585, 1866, 4116, 4240, 6516; `Euphrates’ ideo talia vera et talia bona quae sunt sensualis correspondentia veris et bonis rationalis; sed quia sensuale hominis proxime exstat ad mundum et ad tellurem, et inde recipit sua objecta, (o)n. 9331 fin., idcirco non aliud pro bono agnoscit quam quod jucundat corpus, et non aliud pro vero quam quod favet isti jucundo; ideo per `fluvium Euphratem’ in hoc sensu significatur voluptas oriunda ex amoribus sui et mundi, ac falsitas confirmans illud per ratiocinia ex fallaciis sensuum; [4] haec intelliguntur per `fluvium Euphratem’ apud Johannem,
Vox dixit sexto angelo, Solve quattuor angelos vinctos ad fluvium magnum Euphratem; soluti sunt, et occiderunt tertiam partem hominum, Apoc. ix [14,] 15;
`angeli vincti ad Euphratem’ pro falsis oriundis per ratiocinia ex fallaciis sensuum quae favent jucundis amorum sui et mundi: apud eundem,
Sextus angelus effudit phialam super fluvium magnum Euphratem, cujus exsiccata est aqua, ut pararetur via regum qui ab oriente solis, Apoc. xvi 12;
ibi `Euphrates’ pro falsis ex simili origine, `aqua exsiccata’ pro falsis illis a Domino remotis, `via regum ab oriente solis’ pro quod tunc vera fidei visa et revelata illis qui in amore in Dominum (o)sunt; quod `aquae’ sint vera et in opposito sensu falsa, videatur n. 705, 739, 756, 790, 839, 2702, 3058, 3424, 4976, 7307, 8137, 8138, 8568, 9323, quod `via’ sit verum visum et revelatum, {5} n. 627, 2333, 3477, `reges’ quod sint qui in veris, n. 1672, 2315, 2069, 3009, 4575, 4581, 4966, 5044, 5068, 6148, `oriens {6}’ quod sit Dominus, tum amor ab Ipso et in Ipsum, n. 101, 1250, 3708, similiter `sol,’ n. 1529, 1530, 2440, (x)2495, 3636, 3643, 4060, 4696, 5377, 7078, 7083, 7171, 7173, 8644, 8812: [5] apud Jeremiam,
Deseruisti Jehovam Deum tuum, quo tempore duxit te in viam; quamobrem quid tibi cum via Aegypti ut bibas aquas Schichoris? aut quid cum in via Aschuris ut bibas aquas fluvii? ii 17, 18;
`ducere in viam’ pro docere verum, `quid tibi cum via Aegypti ut bibas aquas Schichoris?’ pro quid cum falsis inductis per scientifica perverse applicata? `quid tibi cum via Aschuris ut bibas aquas fluvii?’ pro quid cum falsis {7} per ratiocinia ex fallaciis sensuum ad favendum jucundis amorum sui et mundi? [6] apud eundem,
Jehovah ad prophetam, Sume cingulum quod emisti, quod super lumbis tuis, et surge, abi ad Euphratem, et absconde illud ibi in foramine petrae; abivit et abscondit illud ad Euphratem; postea factum est a fine dierum multorum, et dixit Jehovah, Surge, abi ad Euphratem, recipe inde cingulum; quare abivit ad Euphratem et fodit, et recepit cingulum ex loco ubi absconderat illud; sed ecce corruptum erat cingulum, non proderat ad quicquam, xiii 3-7;
`cingulum lumborum’ est vinculum externum continens omnia amoris et inde fidei, abscondi in foramine petrae juxta Euphratem’ est ubi fides in obscuro et fit nulla per falsa ex ratiociniis, `cingulum corruptum ut non ad quicquam prodesset’ pro quod tunc dissoluta et dispersa omnia amoris et fidei.
[7] Quod Jeremias alligaret libro a se scripto lapidem, et projiceret in medium Euphratem, li 63, significabat quod Verbum propheticum periret per similia: apud eundem,
Non effugiet celer, neque eripiet se fortis; septentrionem versus juxta litus fluvii Euphratis impegerunt et ceciderunt; sed Jehovah Zebaoth vindictam sumit de hostibus suis: quia sacrificium Domino Jehovae Zebaoth in terra septentrionis juxta fluvium (x)Euphratem, xlvi (x)6, 10;
etiam ibi `fluvius Euphrates’ pro falsificatis veris et adulteratis bonis per ratiocinia ex fallaciis, et inde scientificis quae favent amoribus sui et mundi.
@1 inhabitatum et inexcultum$
@2 similiter$
@3 i, similiter$
@4 a parte$
@5 i videatur$
@6 i solis$
@7 via Aegypti et bibere aquas Schichoris pro falsis inductis per scientifica perverse applicata; via Aschuris et bibere aquas fluvii, pro falsis$
@1 i , et quae ibi citata$
@1 expellam AIT$
@1 conjungi et communicari, quod foedus sit conjunctio, videatur$
@2 inde quoque communicatio$
@1 i simul$
@2 habitare cum aliquo quod sit simul vivere$
9340, et per Jehovam, qui hic est `Mihi,’ intelligitur Dominus, n. 9194, 9199, 9315, et quae ibi citata. Quod mala avertant bona a Domino, inde est quia mala et bona opposita seu contraria sunt, et duo opposita seu contraria non possunt simul esse; aversantur enim se mutuo et confligunt, quod constare evidenter potest ex eo quod mala sint ex inferno et bona e caelo, (c)ac infernum e caelo remotissimum est, non quoad distantiam, quoniam {2} distantia in altera vita nulla est, sed quoad statum; quapropter qui in statu inferni sunt non possunt transferri in statum caeli, mala enim {3} apud illos rejiciunt bona apud hos; hoc intelligitur per Abrahami verba ad divitem {4},
Inter nos et vos hiatus ingens firmatus est, ut qui volunt transcendere abhinc ad vos non possint, neque qui ibi ad nos transire, Luc. xvi 26;
`hiatus ingens’ est oppositio et contrarietas statuum vitae. Ex his {5} patet quomodo intelligendum quod mala avertant bona a Domino, quod nempe qui in malis sunt non modo non recipiant bona quae continue a Domino apud unumquemvis influunt sed etiam prorsus avertant; quapropter homo nequaquam potest bonum caeli recipere priusquam abstinet a malis.
@1 quod$
@2 quia$
@3 quia mala$
@4 i qui in inferno$
@5 inde$
Pavor et fovea et laqueus super te, habitator terrae, unde fiet, fugiens e voce pavoris cadet in foveam, et ascendens e fovea capietur laqueo; nam cataractae (x) ab alto apertae sunt, et commota sunt fundamenta terrae, xxiv 17-19:
et apud Jeremiam,
Timor, fovea, et laqueus super te, habitator Moabi; qui effugerit timorem incidet (x) in foveam, et qui ascendit e fovea capietur laqueo, xlviii 43, 44;
`pavor et timor’ est turba et commotio animi cum haeret inter mala et bona, et inde inter falsa et vera, `fovea’ est falsum inductum per ratiocinia ex fallaciis (o)sensuum ad favendum jucundis amorum sua et mundi, `laqueus’ est allectatio et deceptio mali inde: [3] apud (x)Esaiam,
Ibunt et impingent retro, et frangentur, et illaqueabuntur, et capientur, xxviii 13;
`impingere retro’ pro avertere se a bono et vero, `frangi’ pro dissipare vera et bona, `illaqueari’ pro allectari a malis amorum sui et mundi, `capi’ pro auferri ab illis: [4] apud Ezechielem,
Mater principum Israelis leaena; unus ex catulis (c)illius didicit rapere rapinam, homines devoravit; audiverunt de eo gentes, quarum in fovea captus est, et deduxerunt eum hamis in terram Aegypti: postea stupravit viduas, et urbes devastavit; desolata est terra et plenitudo ejus a voce rugitus ejus; ideo insidiatae sunt illi gentes circumcirca ex provinciis, et expanderunt super eum rete suum; in fovea earum captus est; posuerunt eum in cavea cum hamis, et deduxerunt eum ad regem Babelis in retibus, ut non audiretur vox ejus amplius in montibus Israelis, xix [2-] 4, 7-9;
hic profanatio veri successiva per allectamenta falsorum ex malis
describitur; `mater principum Israelis’ est Ecclesia ubi primaria vera; quod `mater’ sit Ecclesia, videatur n. 289, 2691, 2717, 4257, (x)5581, 8897, et `principes Israelis’ primaria vera, n. 1482, 2089, 5044; `leaena’ est falsum ex malo pervertens vera Ecclesiae, `catulus leonis’ est malum in sua potentia, n. 6367, `rapere rapinam et devorare homines’ est destruere vera et bona, `homo’ enim est bonum Ecclesiae, n. 4287, 7424, 7523, `gentes’ sunt mala, n. 1259, 1260, 1849, 2588 fin., 4444, (x)6306, `fovea in qua captus a gentibus’ est falsum mali, n. 4728, 4744, 5038, 9086, `terra Aegypti in quam hamis deductus’ est scientificum
per quod falsum, n. 9340, `stuprare viduas’ est pervertere bona quae desiderant verum; quod `stuprare’ sit pervertere, n. 2466, 2729, 4865, 8904, et `viduae’ bona quae desiderant verum, n. 9198, 9200; `devastare urbes’ est destruere doctrinalia veri Ecclesiae, n. 402, 2268, (x)2449, 2943, 3216, 4478, 4492, 4493, `desolare terram et plenitudinem ejus’ est destruere omnia Ecclesiae, n. 9325, `vox rugitus leonis’ est falsum, `expandere super eum rete’ est allectare per jucunda amorum terrestrium et per ratiocinia inde, `deducere ad regem Babelis’ est profanatio veri, n. i 1182, 1283, 1295, 1304, 1307, 1308, 1321, 1322, 1326 {3}.
[5] Quod talia non eveniant quando homo non se et mundum super omnia amat, describitur ita apud Amos,
Num rugiet leo in silva si rapina illi non? num cadet avis super laqueum terrae si tendicula illi non? num ascendet laqueus de terra si capiendo non ceperit? iii 4, 5.
[6] Quod `laqueus’ in spirituali sensu sit allectatio et deceptio per jucunda amorum sui et mundi, ita allectatio et deceptio malorum, et hoc per ratiocinia ex fallaciis sensuum quae favent illis jucundis, patet unicuivis, nam illaqueationes et captiones non aliunde sunt; diabolica turba nec aliud aggreditur apud hominem quam illos ejus amores quos jucundat omni modo, usque dum capitur; et cum captus est, ratiocinatur homo ex falsis contra vera et ex malis contra bona; et tunc non contentus est eo sed etiam jucundum captat in illaqueando et allectando alios ad falsa et mala; quod quoque hoc jucundum captet, est quia tunc unus ex turba diabolica est.
[7] Quia `laqueus,’ `tendicula,’ `rete’ significant talia, etiam significant destructionem vitae spiritualis, et sic perditionem, nam jucunda illorum amorum sunt quae destruunt et quae perdunt, quoniam ex illis amoribus, ut supra dictum est, scaturiunt omnia mala; ex amore enim sui scaturit contemptus aliorum prae se, dein subsannatio et vituperatio eorum, postea inimicitia si non favent, tandem jucundum odii, jucundum vindictae, (o)ita jucundum saevitiae, immo crudelitatis; ille amor in altera vita ascendit eo usque ut nisi Dominus faveat et det illis dominium super alios, Ipsum non modo contemnant sed etiam subsannent Verbum quod de Ipso, et tandem ex odio et vindicta contra Ipsum agunt, et quantum non possunt contra Ipsum, exercent talia cum saevitia et crudelitate contra omnes profitentes Ipsum; inde patet unde scaturit quod diabolica turba talis sit, quod nempe ex amore sui; quapropter (t)`laqueus’ sicut significat jucundum amoris sui et mundi, etiam {4} significat destructionem vitae spiritualis et perditionem; nam omne fidei et amoris in Dominum, et omne amoris erga proximum {5}, per jucundum amoris sui et mundi, ubi dominatur, destruuntur {6}, videantur citata n. 9335.
[8] (m)Quod illi amores sint origines omnium malorum, et quod infernum sit ex illis et in illis amoribus, (o)quodque illi amores sint ignes ibi, hodie in orbe ignotum est; cum tamen notum potuisset esse ex eo quod illi amores oppositi sint amori erga {7} proximum et amori in Deum, et quod oppositi {8} humiliationi cordis, et quod ex illis solis omnis contemptus, omne odium, omnis vindicta, et omnis saevitia ac {9} crudelitas, existat, quod quisque scire potest qui expendit.(n)
[9] Quod (o)itaque `laqueus’ destructionem vitae spiritualis et perditionem significet, patet (o)a sequentibus his locis: apud Davidem,
Jehovah pluet super impios laqueos, ignem, et sulfur, Ps. xi 6;
`ignis et sulfur’ sunt mala amoris sui et mundi; quod `ignis’ id sit, videatur n. 1297, 1861, 5071, 5215, 6314, 6832, 7324, 7575, (x)9144, et quod `sulfur,’ n. 2446; inde patet quid `laquei’: apud Lucam,
Ut subitus super vobis stet dies `ille’, nam sicut laqueus veniet super omnes qui sedent super facie totius terrae, xxi 34, 35;
agitur ibi de ultimo tempore Ecclesiae, quando nulla {10} fides quia nulla charitas, quoniam {11} amores sui et mundi regnaturi; inde perditio {12}, quae est `laqueus’: apud Jeremiam,
Inveniuntur in populo Meo impii, speculantur sicut tendunt aucupes, constituunt perdentem ut homines capiant, v 26:
apud Davidem,
Laqueos tendunt quaerentes animam meam, et quaerentes malum meum; loquuntur perditiones, et (x)dolos toto die meditantur, Ps. (x)xxxviii 13 [A.V. 12]:
apud eundem,
Custodi me a manibus tendiculae, posuerunt mihi, et laqueis operantium iniquitatem; cadant in retia illius {13}, impii una, ego donec transeam, Ps. cxli 9, 10:
apud Esaiam,
Erit in sanctuarium, licet in lapidem impulsus, et in petram offendiculi, duabus domibus Israelis, in laqueum et in tendiculam habitatori Hierosolymae; impingent inter illos multi, et cadent, et confringentur, et illaqueabuntur et capientur, viii 14, 15;
agitur ibi de Domino; `(o)lapis impulsus et petra offendiculi’ pro scandalizatione, `laqueus et tendicula’ pro perditione, nempe illorum qui oppugnant et destruere conantur vera et bona fidei in Dominum per falsa faventia amoribus sui et mundi; omnes enim superbi non modo scandalizantur sed etiam `illaqueantur’ per id quod Divinum apparuerit in forma humana, et tunc non in regia majestate sed in specie contempta. Ex his nunc patet quod per `erit in laqueum’ significetur allectatio et deceptio malorum, et inde perditio, ut quoque alibi apud Moschen,
Ne pangas foedus cum habitatore terrae supra quam venturus, ne fiat in laqueum in medio tui, Exod. (x)xxxiv 12:
apud eundem,
Non servies diis (c)illorum, laqueus namque hoc tibi, Deut. vii 16:
{14} apud eundem,
Cave tibi ne forte illaqueeris post gentes, {15} et ne forte quaeras deos eorum, Deut. xii 30;
`gentes’ sunt mala et inde falsa.
@1 d et i ac A, et ex IT$
@2 i trahunt$
@3 quae leaena est est Ecclesia pervertens vera, catulus rapiens rapinam et stuprans viduas sunt falsa destruentia, gentes sunt mala allectantia et capientia, retia et hami sunt jucunda amorum terrestrium, fovea est falsum per ratiocinia ex illis, terra Aegypti ad quam deductus est scientificum ex quo ratiocinatio, deductio in retibus ad regem Babelis, est prophanatio veri$
@4 d etiam i et quoque$
@5 erga proximum et amoris in Dominum, quae faciunt vitam spiritualem apud hominem$
@6 destruitur IT$
@7 in$
@8 i sint$
@9 i omnis$
@10 i amplius$
@11 quia$
@12 dicitur laqueus, qui est perditio$
@13 illi IT$
@14 i et$
@15 i postquam perditae fuerint coram te,$
Amen dico vobis, Usque dum praetereat caelum et terra, iota unum aut unum corniculum {4} non praeteribit de lege, donec omnia fiant, v 18:
(o)et apud Lucam,
Facilius est caelum et terram transire quam legis unum apicem {5} cadere, xvi 17;
[2] quod `lex’ sit Verbum, videatur n. 6752, (x)7463; ideo etiam ex Divina Domini Providentia factum est quod Verbum quoad omnem iotam et apicem a tempore quo scriptum est conservatum sit, imprimis Verbum Veteris Testamenti; ostensum quoque est e caelo quod in Verbo non solum unaquaevis vox sed etiam unaquaevis syllaba, et, quod incredibile, unumquodvis corniculum (x)syllabae in lingua originali involvat sanctum, quod perceptibile fit angelis intimi caeli; quod ita sit, asseverare possum, sed scio quod transcendat fidem. Inde patet quod quidem ritualia externa Ecclesiae, quae repraesentabant Dominum (c)ac interna caeli et Ecclesiae quae a Domino, de quibus in Verbo Veteris Testamenti, quoad plurimam partem abrogata sint, sed quod usque Verbum in sua Divina sanctitate permaneat, quoniam, ut dictum est, omnia et singula ibi usque involvunt sancta Divina, quae in caelo, dum legitur id Verbum, percipiuntur; est enim internum sanctum in singulis, quod est sensus ejus internus, seu sensus caelestis et Divinus; hic sensus est anima Verbi, et est ipsum verum Divinum procedens a Domino, ita Ipse Dominus.
[3] Ex his constare potest quomodo se habet cum legibus, judiciis, et statutis quae a Domino promulgata sunt e monte Sinai, et quae in capitibus xx-(x)xxiii, (o)de quibus actum est, continentur, quod nempe omnia et singula ibi sancta sint quia in interna forma sancta sunt; sed usque quod quaedam eorum abrogata sint quoad usum hodie ubi Ecclesia, quae est Ecclesia interna, quaedam autem eorum sunt talia ut possint servire usui si ita libet, et quaedam eorum omnino observanda et facienda (o)sunt; sed usque quae abrogata sunt quoad usum ubi Ecclesia, et quae servire possunt usui si ita libet, ut et quae omnino observanda et facienda, aeque sancta sunt ex {6} sancto interno, nam Verbum totum quantum in sinu suo est Divinum; sanctum internum est quod docet sensus internus, et est idem cum internis Ecclesiae Christianae, quae doctrina charitatis et fidei docet.
[4] Ut haec ad captum sistantur, sint (x)illustrationi leges, judicia, et statuta de quibus in praedictis capitibus: quae ibi omnino (x)observanda et facienda, sunt quae continentur in xx 3-5, 7, 8, 12-14, 20, xxi 12, 14, 15, 20, xxii 17-19, 27 [A.V. 18-20, 28], xxiii 1-3, 6-8, 24, 25, 32 quae servire possunt usui si libet sunt talia quae continentur in xx 10, xxi 18, 19, 22-25, 33-36, 37 [A.V. xxii 1], xxii 1-13, 16, 20-22, 24-26, 30 [A.V. 2-14, 17, 21-23, 25-27, 31], xxiii 4, 5, 9, 12-16, 33 quae autem abrogata sunt quoad usum hodie ubi Ecclesia, xx 21-23, xxi 2-11, 16, 21, 26-29, 31, 32, xxii 14, 28, 29 [A.V. 15, 29, 30], xxiii 10, 11, 17-19. Sed, ut supra dictum est, haec et illa aeque sancta sunt, seu aeque Verbum Divinum sunt.
@1 potest$
@2 seu$
@3 i inde$
@4 Gk [ ] (keraia)$
@5 Gk [ ] (keraia)$
@6 in IT$
CAUSAE {1}
@1 In A CAUSAE is not separated from the rest of the title.$
Cur Dominus in nostra Tellure, et non in alia, nasci voluit
@1 in hac tellure$
@1 i in hac tellure$
@1 i et de quo Verbum$
@1 est$
@2 in$
@3 Before incolis$
In principio erat Verbum, et Verbum erat apud Deum, et Deus erat Verbum; hoc erat in principio apud Deum; omnia per Ipsum facta sunt, et sine Ipso factum est nihil quod factum est. Et Verbum caro factum est, et habitavit inter nos, et vidimus gloriam Ipsius, gloriam ut Unigeniti a Patre. Deum nemo vidit usquam; Unigenitus Filius, Qui in sinu Patris est, Ipse exposuit, i (x)1-3 , 14, 18;
`Verbum’ est Divinum Verum. Sed hoc arcanum est quod in intellectum modo pauciorum cadit {1}.
@1 cadere potest$
CAPUT VICESIMUM QUARTUM
DOCTRINA CHARITATIS ET FINE
Credere illa quae docet Verbum seu quae doctrina Ecclesiae, et non vivere secundum illa, apparet sicut sit fides, et quoque autumant quidam quod salventur per illam; sed per illam solam nemo salvatur, est enim fides persuasiva, quae qualis sit, nunc dicetur.
@1 i est$
Multi dicent Mihi in die illo, Domine, Domine, nonne per nomen Tuum prophetavimus, et per nomen Tuum daemonia ejecimus, et in nomine Tuo multas virtutes fecimus? sed tunc confitebor illis, Non novi vos, operarii iniquitatis, vii 22, 23:
tum apud Lucam,
Tunc incipietis dicere, Edimus coram Te, et bibimus, et in plateis nostris docuisti; sed dicet, Dico vobis, Non novi vos unde sitis; discedite a Me, omnes operarii iniquitatis, xiii 26, 27:
intelliguntur etiam per `quinque virgines stultas quae non habebant oleum in lampadibus,’ apud Matthaeum,
Tandem venerunt illae virgines, dicentes, Domine, Domine, aperi nobis; Ille vero respondens dicet, Amen, dico vobis, Non novi vos, xxv 11, 12;
`oleum in lampadibus’ est bonum in fide, n. 886, 4638.
CAPUT XXIV
1. Et ad Moschen dixit, Ascende ad JEHOVAM, tu et Aharon, Nadab et Abihu, et septuaginta de senioribus Israelis, et incurvetis vos e longinquo.
2. Et appropinquabit Moscheh solus ille ad JEHOVAM, et illi non appropinquabunt, et populus non ascendent cum illo.
3. Et venit Moscheh et renuntiavit populo omnia verba JEHOVAE et omnia judicia; et respondit omnis populus voce una, et dixerunt, Omnia verba quae locutus est JEHOVAH faciemus.
4. Et scripsit Moscheh omnia verba JEHOVAE, et surrexit mane in matutino, et aedificavit altare sub monte, et duodecim statuas pro duodecim tribubus Israelis.
5. Et misit pueros filiorum Israelis, et obtulerunt holocausta, et sacrificaverunt sacrificia pacifica JEHOVAE juvencos.
6. Et accepit Moscheh dimidium sanguinis, et posuit in crateribus, et dimidium sanguinis sparsit super altare.
7. Et accepit librum foederis, et legit in auribus populi, et dixerunt, Omnia quae locutus JEHOVAH faciemus et audiemus.
8. Et accepit Moscheh sanguinem et sparsit super populum, et dixit, Ecce sanguis foederis quod pepigit JEHOVAH cum vobis super omnia verba haec.
9. Et ascendit Moscheh et Aharon, Nadab et Abihu, et septuaginta ex senioribus Israelis.
10. Et viderunt DEUM Israelis, et sub pedibus Ipsius sicut opus lapidis sapphiri, et sicut substantia caeli quoad munditiem.
11. Et ad sepositos filios Israelis non misit manum suam; et viderunt DEUM, et (x)comederunt et biberunt.
12. Et dixit JEHOVAH ad Moschen, Ascende ad Me in montem, et esto ibi; et dabo tibi tabulas lapidis, et legem, et praeceptum, quae scribam ad docendum illos.
13. Et surrexit Moscheh et Jehoschua minister ejus, et ascendit Moscheh ad montem DEI.
14. Et ad seniores dixit, Sedete (x)nobis in hoc, donec revertamur ad vos; et ecce Aharon et Chur vobiscum; quisquis habens verba, accedat ad illos.
15. Et ascendit Moscheh ad montem, et obtexit nubes montem.
16. Et commorabatur gloria JEHOVAE super monte Sinai, et obtexit eum {1} nubes sex dies; et vocavit ad Moschen in die septimo e medio nubis.
@1 Es. iv 5 written in m relates to nubes cp n. 9433$
17. Et aspectus gloriae JEHOVAE sicut ignis comedens in capite montis oculis filiorum Israelis.
18. Et intravit Moscheh in medium nubis, et ascendit ad montem; et fuit Moscheh in monte quadraginta dies et quadraginta noctes.
9370. CONTENTA
Agitur in sensu interno de Verbo a Domino per caelum dato, quale sit, quod Divinum in sensu utroque, interno et externo; et quod per id conjunctio Domini sit cum homine.
9371. SENSUS INTERNUS
Vers. I, 2. Et ad Moschen dixit, Ascende ad Jehovam, tu et Aharon, Nadab et Abihu, et septuaginta de senioribus Israelis, et incurvetis vos e longinquo. Et appropinquabit Moscheh solus ille ad Jehovam, et illi non appropinquabunt, et populus non ascendent cum illo. `Et ad Moschen dixit’ significat quod concernit Verbum in communi: `Ascende ad Jehovam’ significat conjunctionem cum Domino: `tu et Aharon’ significat Verbum in sensu interno et externo: `Nadab et Abihu’ significat doctrinam ex utroque: `et septuaginta de senioribus Israelis’ significat praecipua vera Ecclesiae quae Verbi seu doctrinae concordantia cum bono: `et incurvetis vos e longinquo’ significat humiliationem et adorationem ex corde, et tunc influxum Domini: `et appropinquabit Moscheh solus ille ad Jehovam’ significat conjunctionem et praesentiam Domini per Verbum in communi: `et illi non appropinquabunt’ significat non conjunctionem et praesentiam separatam: `et populus non ascendet cum illo’ significat plane non conjunctionem cum externo absque interno.
In Verbo sunt plures qui repraesentant Dominum quoad verum 2 Divinum seu quoad Verbum, sed inter illos praecipui {2}sunt Moscheh, Elias, Elisaeus, et Johannes Baptista; quod Moscheh, videri potest in explicationibus nunc supra citatis, quod Elias et Elisaeus, in Praefatione ad Gen. xviii et n. 2762, 5247 fin., quod Johannes Baptista, constat ex eo quod is sit `Elias qui venturus’; qui non scit quod Johannes Baptista repraesentaverit Dominum quoad Verbum, non scire potest quid involvunt et significant omnia illa quae de illo in Novo Testamento dicta sunt; quapropter ut hoc arcanum pateat, et simul tunc quod Elias et quoque Moscheh, qui visi sunt cum Dominus transformatus est, significaverint Verbum, licet hic afferre aliqua quae de Johanne Baptista memorantur, ut quae apud Matthaeum,
Postquam abiverunt nuntii Johannis, coepit Jesus loqui de Johanne, dicens, Quid exivistis in desertum videre? num arundinem a vento agitatam? quid vero exivistis videre? num hominem mollibus indumentis indutum? ecce qui mollia gerunt in domibus regum sunt; quid vero exivistis videre? num prophetam? immo dico vobis, etiam {3}magis quam propheta; hic est de quo scriptum, Ecce Ego mitto angelum Meum ante faciem tuam, qui praeparabit viam tuam ante te; amen dico vobis, Non suscitatus est inter natos mulierum major Johanne Baptista; qui vero minor est in regno caelorum, major (x)illo est. Omnes prophetae et lex usque ad Johannem prophetarunt; et si vultis credere, ille ipse est Elias qui venturus est; qui habet aurem ad audiendum, audiat, xi 7-15; et Luc. vii 24-28;
quomodo haec intelligenda sunt, nemo scire potest nisi sciat quod Johannes ille repraesentaverit Dominum quoad Verbum, et tunc nisi ex sensu interno sciat quid significatur per `desertum’ in quo ille, tum quid per `arundinem vento {4}agitatam,’ ut et per `indumenta mollia in domibus regum’; et dein quid significatur per quod `ille magis quam propheta esset,’ et quod `inter natos mulierum nullus illo major esset,’ et tamen `minor in regno caelorum major illo,’ et denique quod ille esset Elias; haec enim omnia absque sensu altiore solum ex aliqua comparatione sonant, et non ex re quae alicujus 3 ponderis; sed prorsus aliter cum per Johannem intelligitur Dominus quoad Verbum, seu Verbum repraesentative; tunc per `desertum Judaeae,’ in quo Johannes, significatur status in quo Verbum illo tempore cum Dominus in mundum venit, quod nempe in deserto, hoc est, in tam obscuro ut prorsus non agnosceretur Dominus nec quicquam {5}sciretur de regno Ipsius caelesti, cum tamen omnes prophetae de Ipso deque regno Ipsius, quod in aeternum duraturum esset, prophetarunt; quod `desertum’ tale obscurum sit, videatur n.2708,4736, 7313; Verbum ideo comparatur `arundini vento {6}agitatae’ cum explicatur ad libitum, nam `arundo’ in sensu interno est verum 4 in ultimo quale est Verbum in littera; quod Verbum in ultimo seu in littera sit coram aspectu hominum sicut rude et obscurum sed in sensu interno molle et splendens, significatur per quod `non viderint hominem mollibus indumentis indutum, ecce qui mollia gerunt in domibus regum sunt’; quod talia per haec verba significentur, patet a significatione `indumentorum’ seu vestium, quod sint vera, videatur n. 2132, 2576, 4545, 4763, 5248, 6914, (x)6918, 9093, et quod ideo angeli appareant vestibus induti mollibus et splendentibus secundum vera ex bono apud illos, n. 5248, 5319, 5954, 9212, 9216; tum a significatione `domuum regum’ quod sint mansiones ubi angeli, (c)ac in universali sensu, caeli, nam `domus’ dicuntur ex bono, n. 2233, 2234, 3128, 3652, 3720, 4622, 4982, 7836, 7891, 7996, 7997, et `reges’ de vero, n. 1672, 2015, 2069, 3009, 4575, 4581, 4966, 5044, 6148; ideo angeli vocantur filii regni, filii regis, et quoque reges ex receptione 5 veri a Domino; quod Verbum sit plus quam aliqua doctrina in mundo et plus quam aliquod verum in mundo, significatur per `quid exivistis videre? num prophetam? immo dico vobis, etiam {7}magis quam propheta,’ et quod `non suscitatus sit inter natos mulierum major Johanne Baptista,’ `propheta’ enim in sensu interno est doctrina, n. 2534, 7269, ac `nati’ seu filii `mulierum’ sunt vera, n. 489, 491, 533, 6 1147, 2623, 2803, 2813, 3704, 4257; quod Verbum in sensu interno, {8}seu quale est in caelo, sit in gradu supra Verbum in sensu externo {8}seu quale est in mundo, et quale Johannes Baptista docuit, significatur per quod `minor in regno caelorum sit major {9}illo’; nam Verbum perceptum in caelo talis sapientiae est ut transcendat omnem captum humanum; quod {10}prophetica de Domino et de Ipsius Adventu, et quod {11}repraesentativa Domini ac Ipsius regni cessaverint cum Dominus in mundum venit, significatur per quod `omnes prophetae et lex usque ad Johannem (x)prophetaverint’; quod Verbum per 7 Johannem sicut per Eliam repraesentatum sit, significatur per quod ille ipse est `Elias qui venturus’: tum per haec apud Matthaeum,
Interrogaverunt discipuli Jesum, Quare scribae dicunt quod Eliam oporteat venire prius? Ipse respondens dixit, Elias quidem veniet prius et restituet omnia; dico vobis quod Elias jam venerit, et non agnoverint eum sed fecerunt in eo quaecumque voluerunt; sic et Filius hominis passurus est ab illis; et intellexerunt quod de Johanne Baptista {12}dixisset illis, xvii 10-(x)13;
quod `Elias venerit, et non agnoverint eum sed fecerint in eo quaecumque voluerunt,’ significat quod Verbum quidem illos docuerit quod venturus Dominus, sed quod usque non voluerint comprehendere, interpretando id ad favorem sui dominii et sic exstinguendo Divinum quod in illo; quod similiter facturi cum ipso vero Divino, significatur per quod `sic et Filius hominis passurus {13}sit ab illis’; quod `Filius hominis’ sit Dominus quoad verum Divinum, videatur n. 2803, 2813, 3704.
Ex his nunc patet quid intelligitur per propheticum de Johanne 8 apud Malachiam,
Ecce Ego mitto vobis Eliam prophetam antequam venit dies Jehovae magnus et terribilis, iii 23 [A. V. iv 5].
Describitur etiam Verbum in ultimo, seu quale est in {14}forma externa quae apparet coram homine in mundo, per `indumenta’ et per `alimenta’ Johannis Baptistae, apud Matthaeum,
Johannes Baptista praedicans in deserto Judaeae habebat indumentum suum ex pilis cameli, et cingulum coriaceum circum lumbum; alimentum ejus erant locustae et mel agreste, iii 1, 3, 4:
similiter ac Elias in Libro 2 Regum quod esset vir pilosus, et cingulo corii cinctus circum lumbos, {15}i 8; per `indumentum’ seu vestem cum de Verbo, significatur verum Divinum ibi in forma ultima, per `pilos cameli’ significantur vera scientifica qualia ibi coram homine in mundo, per `cingulum coriaceum’ significatur vinculum externum connectens et in ordine tenens omnia interiora, per `alimentum’ significatur nutricio spiritualis ex {16}cognitionibus veri et boni ex Verbo, per `locustas’ significantur vera ultima seu communissima, et per `mel agreste’ 9 amoenum {17}eorum; quod per `indumenta et alimenta’ significentur talia, ducit originem ex repraesentativis in altera vita; ibi induti apparent omnes secundum vera ex bono, et quoque alimenta ibi repraesentantur secundum desideria sciendi et sapiendi; inde est quod `indumentum’ seu vestis sit verum, videantur citationes supra, et quod `alimentum’ seu cibus sit nutricio spiritualis, n. 3114, 4459, 4792, 5147, 5293, 5340, 5342, 5576, 5579, 5915, 8562, 9003, (m)quod `cingulum’ sit vinculum colligens et continens interiora, {18}n. 9341 fin., quod `corium’ sit externum, n. 3540, ita `cingulum coriaceum’ est vinculum externum;(n) quod `pili’ sint vera ultima (d)seu communissima, n. 3301, 5569-5573, {19}quod `camelus’ sit scientificum in communi, n. 3048, 3071, 3143, 3145, 4156, unde `pila cameli’ sunt vera scientifica ex Verbo, quod `locusta’ sit verum nutriens in extremis, n. 3301 fin., et quod `mel’ sit amoenum ejus, n. 5620, 6857, 8056; `mel agreste’ dicitur quia per `agrum’ significatur Ecclesia, n. 2971, 3317, 3766, 7502, 7571, 9139, 9295. Qui non scit quod talia significentur, nusquam scire potest cur ita induti {20}fuerunt Elias et Johannes; quod usque ea significaverint aliquid peculiare prophetis illis, quisque cogitare potest qui bene de Verbo.
10 Quia Johannes Baptista repraesentabat Dominum quoad Verbum, ideo quoque cum ille de Domino loquebatur, Qui erat ipsum Verbum, dicebat de se quod `non esset Elias, nec propheta,’ et quod `non dignus esset solvere corrigiam calcei Domini’: apud Johannem,
In principio erat Verbum, et Verbum erat apud Deum, et Deus erat Verbum: et Verbum caro factum est, et habitavit inter nos, et vidimus gloriam Ipsius. Quaesiverunt Judaei ex Hierosolyma, sacerdotes et Levitae, Johannem, quis esset; confessus est et non negavit, Non sum ego Christus; quaesiverunt ergo illum, Quid ergo? an Elias tu? sed dixit, Non sum. An propheta tu? respondit, Non; quare dixerunt illi, Quis es? dixit, Ego vox clamantis in deserto, Rectam facite viam Domini, sicut dixit Esaias propheta; dixerunt itaque, Quare ergo (x)baptizas si non es (x)Christus, neque Elias: neque propheta? respondit, Ego baptizo aqua; medius inter vos stat Quem vos non nostis; Ille est Qui post me venturus est, Qui ante me fuit, Cujus ego non sum dignus ut solvam Ipsius corrigiam calcei. Cum vidit Jesum, dixit, Ecce Agnus Dei Qui tollit peccatum mundi; Hic est de quo ego dixi, Post me venit vir qui ante me fuit, quia prior me fuit, i 1, 14, 19-30;
ex his patet quod Johannes cum de Ipso Domino locutus est, Qui fuit ipsum verum Divinum seu Verbum, {21}dixerit se non esse aliquid, quoniam umbra disparatur cum ipsa lux apparet, seu repraesentativum cum ipsa effigies; quod repraesentativa spectaverint res sanctas {22}ac Ipsum Dominum, et prorsus non personam quae repraesentabat, videantur n. 665, 1097 fin., 1361, 3147, 3881, 4208, 4281, 4288, 4292, 4307, 4444, 4500, 6304, 7048, 7439, 8588, 8788, 8806. Qui non scit quod repraesentativa {23}evanescant sicut umbrae praesente {24}luce, non scire potest cur Johannes negaverit se esse Eliam et prophetam.
Ex his nunc constare potest quid significatur per Moschen et Eliam, 11 qui visi in gloria, et locuti cum Domino {25}cum transformatus, de exitu quem impleturus esset in Hierosolyma, Luc. ix 29-31, quod nempe Verbum, per `Moschen’ Verbum historicum, et per `Eliam’ Verbum propheticum, quod in sensu interno ubivis agit de Domino, de Ipsius Adventu in mundum, et de Ipsius exitu e mundo; quapropter dicitur quod `Moscheh et Elias visi sint in gloria,’ `gloria’ enim est sensus internus Verbi, et `nubes’ sensus ejus externus, videatur Praefatio ad Gen. xviii et n. 5922, 8427.
@1 in$
@2 fuerunt$
@3 amplius$
@4 d quassatam i agitatam$
@5 After caelesti$
@6 quassatae but cp p. 663, note 3$
@7 amplius$
@8 d seu Verbum i quale est$
@9 Johanne Baptista$
@10 Verbum propheticum$
@11 omne repraesentativum Domini ac Ipsius Regni cessaverit altered to repraesentativa de Domino as de Ipsius Regno cessaverint$
@12 dictum sit$
@13 est$
@14 i sua$
@15 i 11 Reg.$
@16 veris et bonis quae$
@17 ejus$
@18 i videatur$
@19 i et$
@20 fuerint$
@21 i quod Johannes repraesentabat,$
@22 i quae a Domino,$
@23 After umbrae$
@24 effigie$
@25 After Hierosolyma,$
@1 Dominus$
@2 i cum$
@3 id$
@4 ejus$
@5 latuerit apud illos, cum ore dixerunt$
@6 vocati et electi dicuntur$
@7 i cordis$
@8 After Dominum$
Quia Nadab et Abihu, filii Aharonis, repraesentabant doctrinam 2 ex Verbo, ideo illi, cum ex alia doctrina quam quae ex Verbo {3}cultum instituerent, occisi sunt; quod repraesentabatur per haec quae de illis apud Moschen,
Sumpserunt filii Aharonis, Nadab et Abihu, vir turibulum suum, et dederunt in ea ignem, super quem posuerunt suffimentum, atque ita attulerunt ad Jehovam ignem alienum, de quo non praeceperat illis; ideo exivit ignis a coram Jehovah et comedit illos, ut morerentur coram Jehovah; et dixit Moscheh ad Aharonem, Hoc quod locutus est Jehovah, dicendo, In propinquis Meis sanctificabor, Lev. x 1-3;
per `ignem {4}alienum in turibulo’ significatur doctrina aliunde quam ex Verbo; `ignis’ enim est bonum amoris et `suffimentum’ est verum fidei inde; ac bonum amoris et verum fidei sunt quae intrant doctrinam quae ex Verbo, et faciunt illam; inde patet cur `igne a coram Jehovah consumpti fuerint’; `in propinquis sanctificari’ est apud illos qua Domino per bonum amoris et verum fidei ex Verbo conjuncti sunt; quod `ignis’ sit bonum amoris caelestis, videatur n. 934, 4906, 5071 fin., 5215, 6314, 6832, 6834, 6849, 7324, 7852, 9055, et quod `suffimentum’ sit fides ex bono amoris, {5}alibi ostendetur.
@1 Verbi$
@2 ulla$
@3 i Domini$
@4 aliunde IT$
@5 in sequentibus, ubi de suffimento, ostendetur [e.g. n. 9475, 10295]$
@1 significent$
2 Ast populus Israeliticus non in tali humiliatione et adoratione fuit, sed illam per externos gestus modo {3}repraesentabant, {4}erant enim in externis absque internis; at usque cum se humiliabant, se ad terram prosternebant, et quoque volutabant in pulvere, {2}atque magna voce clamabant, et {5}ita per integros dies; qui non scit quid vera humiliatio, potuisset credere quod id fuisset humiliatio cordis; sed non fuit humiliatio cordis spectantis Deum a Deo sed spectantis Deum a se; et cor spectans a se est a malo, nam quicquid ab homine procedit ut a se, id malum est; erant enim in amore sui et mundi prae omnibus populis in universo, et se credebant sanctos, modo obtulerint sacrificium, aut laverint se aquis, non agnoscentes quod talia repraesentarent sanctitatem internam, quae est charitatis et fidei a Domino; omne enim sanctum non est hominis sed est Domini apud hominem, n. 9229; qui se humiliant ex fide sanctitatis a se, et adorant ex amore Dei a se, illi ex amore sui se humiliant et adorant, ita ex corde duro et lapideo et non ex corde molli et carneo, {6}et sunt in externis et non simul in internis, nam amor sui in externo homine habitat, nec potest intrare in internum, quoniam internus homo modo aperitur per amorem et fidem in Dominum, ita a Domino, Qui inibi {7}format caelum hominis in quo habitat.
@1 sit AI$
@2 et$
@3 repraesentabant altered to repraesentabat then restored to repraesentabant A, repraesentabat IT$
@4 erant altered to erat but not restored to erant$
@5 hoc$
@6 d et i nam$
@7 tunc formatur$
Ast sciendum quod homo ex se non possit appropinquare ad 2 Dominum et conjungi Ipsi, sed Dominus appropinquabit ad hominem et conjungetur illi; et quia {3}Dominus trahit hominem ad Se, (m)Joh. vi 44, xii 32,(n) apparet sicut homo ex se appropinquet {4}et se conjungat; hoc fit quando homo desistit a malis, nam desistere a {5}malis hominis arbitrio seu libero relictum est; influit tunc bonum a Domino, quod nusquam deest, inest enim ipsi vitae quae homini a Domino; sed cum vita tantum {6}boni recipitur, quantum remota sunt mala. {7}(m)Quod per Verbum sit conjunctio et praesentia Domini, est quia Verbum {8}est unio hominis cum caelo et per caelum cum Domino; Verbum enim est Divinum Verum procedens a Domino, quare qui quoad doctrinam et vitam, seu quoad fidem et amorem, in illo vero sunt, in Divino procedente a Domino sunt, ita conjuncti Ipsi.(n) Ex his patet quod per `appropinquabit Moscheh solus ille ad Jehovam’ significetur conjunctio et praesentia Domini per Verbum.
3 (m)Quod {9}appropinquare sit conjunctio et praesentia, est quia i altera vita distantiae unius ab altero se habent prorsus secundum dissimilitudines et diversitates interiorum, quae sunt cogitationis et affectionis, videantur n. 1273-1277, 1376-1381, 9104; {10}remotione etiam a Domino, et appropinquationes ad Ipsum se habent prorsus secundum bonum amoris et inde fidei ab Ipso et {11}in Ipsum; inde est {12}quod caeli Domino propinqui sint secundum bona, ac vicissim inferna a Domino remota secundum mala; inde patet unde est quo propinquus esse et appropinquare in spirituali sensu sit conjungi, (n){13}ut quoque in sequentibus locis: apud Davidem,
Propinquus Jehovah omnibus invocantibus Ipsum, qui invocant Ipsum in veritate, Ps. cxlv 18;
`propinquus’ pro praesens (c)et conjunctus: apud eundem,
Beatus quem eligis, et appropinquare facis; habitabit atria {14}tua, Ps. lxv 5 [A.V. 4];
`appropinquare facere’ pro conjungi: apud eundem,
Jehovah, appropinqua ad animam meam, libera me, Ps. lxix 19 [A.V. 18]:
apud eundem,
Propinquus Jehovah fractis corde, Ps. xxxiv 19 [A. V. 18]: 4 apud Jeremiam,
Audire faciant verba Mea populum Meum, et (x)reducant eos a via illorum mala, a malitia operum illorum; (x)num Deus � propinquo Ego, et non Deus e longinquo? xxiii 22, 23;
quod `Deus e propinquo’ dicatur illis qui desistunt a malis, et quod `Deus e longinquo’ illis qui in malis{15}, patet: apud Moschen,
Dixit Moscheh ad Aharonem, Hoc quod locutus est Jehovah, In propinquis Meis sanctificabor, Lev. x 3;
`in propinquis sanctificari’ est apud illos qui Domino per bonum amoris et verum fidei ex Verbo conjuncti sunt: apud {16}Jeremiam,
Tunc erit Magnificus ejus ex illo, et Dominator ejus e medio illius exibit; et appropinquare faciam Illum, et appropinquabit ad Me; quis namque est Ille, despondit cor suum ad appropinquandum ad Me? xxx 21;
ibi de Domino, Qui `Magnificus et Dominator’; `appropinquare ad {17}Jehovam’ est uniri, nam appropinquatio Divini ad Divinum non aliud est (m)quam unio.(n)
@1 i hoc$
@2 quoniam ibi omnes conjunguntur A, quod omnes conjunguntur IT$
@3 tunc trahit illum$
@4 (d)et sic conjungatur A, et se conjunget IT$
@5 malo$
@6 bonum$
@7 i Pa andra sidan in margine, that is, the following sentence stands in A in m of the next page.$
@8 unit hominem$
@9 propinquus esse et approprinquare significet conjunctionem et praesentiam$
@10 distantiae etiam a Domino et propinquationes ad Ipsum prorsus se [habent]$
@11 i sic$
@12 quod inferna a coelo ubi Dominus remota sint, et hoc secundum mala, et quod coeli Domino propinqui sint, secundum bona, et ea [propinquitas] coelis secundum boni genus et speciem$
@13 similiter ac alibi in Verbo, ut$
@14 mea AIT, cp n. 9741(7)$
@15 i sunt$
@16 Eundem$
@17 Me$
@1 sit$
@2 i quae Verbi seu doctrinae$
@3 enim$
@4 per ejus filios Nadab et Abihu, tum per$
2 Similiter se habet cum illis qui in {3}solo sensu litterali Verbi manent et nihil doctrinale inde colligunt; sunt enim separati a sensu interno, (d)nam sensus internus est ipsum doctrinale; conjunctio Domini cum externis Verbi est per interiora ejus; quare si interiora separata sunt, non alia cum externis conjunctio Domini datur quam sicut cum gestu corporis absque corde concordante. Similiter quoque se habet cum illis qui doctrinam suae Ecclesiae quoad singula perfecte sciunt, et usque illa non applicant ad vitam; illi etiam in externis sunt absque interno, nam vera doctrinae sunt extra apud illos cum non inscripta sunt eorum vitae; quod cum horum veris non sit conjunctio Domini, est quia Dominus intrat per vitam hominis in ejus fidei vera, ita per animam quae inest veris{4}.
@1 i cum Moscheh$
@2 repraesentativa$
@3 sola litera$
@4 i ejus$
Quomodo se habet cum illustratione et informatione ex Verbo 2 etiam hic paucis dicetur: quisque illustratur et informatur ex Verbo secundum affectionem veri {3}et desiderii ejus gradum, ac secundum facultatem recipiendi; qui in illustratione sunt, illi quoad internum suum hominem in luce caeli sunt, nam lux caeli est quae illustrat hominem in veris et bonis fidei, n. 8707, 8861; qui ita {4}illuminantur, illi Verbum secundum interiora ejus capiunt; quapropter illi ex Verbo doctrinam sibi faciunt, ad quam applicant sensum litterae; {5}ast qui non in affectione veri ex bono sunt et inde in desiderio sapiendi, illi plus occaecantur quam illustrantur cum legunt Verbum, nam non in luce caeli sunt; et ex luce mundi, quae lumen naturae vocatur, non vident nisi talia quae concordant cum mundanis, et sic ex fallaciis {6}in quibus sunt sensus externi, falsa arripiunt quae apparent illis {7}sicut vera; {8}plurimi inde sibi nullam doctrinam faciunt, sed in sensu litterae manent, quem applicant ad favendum falsis, imprimis talibus quae cum amoribus sui et mundi concordant; at qui non tales sunt, illi modo confirmant doctrinalia suae Ecclesiae, et non curant nec sciunt num sint vera vel falsa, de quibus videatur n. 4741, 5033, 6865, 7012, 7680, 7950, 8521, 8780; inde patet quinam sunt qui ex Verbo illustrantur et quinam qui occaecantur, quod nempe illi illustrentur qui in amoribus caelestibus sunt, nam amores caelestes recipiunt, et quasi spongiae (x)imbibunt vera caeli, conjunguntur etiam ex se sicut anima et corpus; vicissim autem illi occaecantur qui in amoribus mundanis sunt, quoniam hi amores recipiunt et quasi spongiae imbibunt falsa, et conjunguntur {9}etiam ex se; bonum enim et verum concordant, et vice versa malum et falsum; quapropter conjunctio mali et falsi vocatur conjugium infernale, quod est ipsum infernum, et conjunctio boni et veri vocatur conjugium caeleste, quod est ipsum caelum.
3 Quod Verbum sit ex quo illustratio et informatio, est quia id in prima {10}origine est ipsum verum Divinum procedens a Domino, et in descensu in mundum accommodatum omnibus caelis, inde est, cum homo cui amor caelestis, legit Verbum, quod per illud conjungatur caelo, et per caelum Domino, inde illustratio et informatio; aliter cum homo cui amor mundanus, legit Verbum; apud illum non est conjunctio caeli, quapropter ei non illustratio et informatio; quod per Verbum sit unio caeli et mundi, ita Domini cum genere humano, videatur n. 9212 fin., 9216 fin., 9357.
@1 i et$
@2 i quoad$
@3 i ex bono$
@4 illustrantur$
@5 at$
@6 sensuum$
@7 ut$
@8 plurima pars inde nullam sibi doctrinam faciunt, sed modo confirmant doctrinalia suae Ecclesiae, sive vera sint sive falsa; alioquin sensum literalem Verbi applicant ad favendum falsis ex amoribus mundi suique oriundis$
@9 sicut$
@10 i sua$
Quod sint quae ex Verbo, est quia ibi sunt omnia quae vitae 2 sunt, in se enim ipsam vitam habent, quoniam ibi {3}est Divinum Verum quod processit et quod procedit ex Domino, Qui est ipsa vita. Quod omnia quae in Verbo sint vitae, inde est, tum quod omnia ibi se referant ad vitam, {4}ut constare potest ex binis praeceptis super quibus omnia Verbi fundantur, de quibus apud Matthaeum,
Jesus dixit, Amabis Dominum Deum tuum ex toto corde tuo, et in tota anima tua, et in tota mente tua; hoc est primarium et magnum praeceptum; secundum simile est illi, Amabis proximum tuum sicut teipsum; in his duobus praeceptis lex et prophetae pendent, xxii 35-38 [A.V. 37-40]; Marc. xii 29-31;
`amare Deum et proximum’ est vitae quia omne vitae est amoris, usque adeo ut absque amore nulla sit vita, et qualis amor talis vita; `lex et prophetae’ sunt totum Verbum.
@1 bini status communius$
@2 i status$
@3 After Verum$
@4 constat$
@1 sit$
2 Quod `scribere’ sit imprimere vitae, est quia scripturae sunt ob reminiscentiam in omnem posteritatem; similiter quae impressa sunt hominis vitae; sunt homini bini quasi libri, quibus inscripta sunt omnia ejus cogitata et acta; libri illi sunt binae ejus memoriae, exterior et interior; quae inscripta sunt ejus memoriae interiori, illa in omnem aeternitatem permanent nec usquam delentur; sunt praecipue illa quae voluntatis facta sunt, hoc est, quae amoris, nam quae amoris sunt voluntatis sunt; illa memoria est quae intelligitur per `librum vitae’ cujusvis, videatur n. 2474.
@1 i videatur$
@2 Ecclesiae IT$
2 Quod `juvenci et vituli’ id bonum significent, constat a locis in Verbo ubi nominantur, ut apud Ezechielem,
Pedes quattuor animalium, pes rectus, et vola pedum eorum quasi vola pedis vituli, iique micantes sicut species aeris laevigati, i 7;
ibi de cherubis, qui describuntur per `quattuor animalia’; quod `cherubi’ sint custodia seu providentia Domini ne ad Ipsum sit aditus quam per bonum, videatur n. 9277 fin.; bonum externum seu naturale repraesentabatur per pedem dextrum, et per volam pedum quod esset quasi vola pedis vituli; `pedes’ enim significant illa quae sunt naturalis hominis, `pes rectus’ illa quae sunt boni, et `vola pedum’ {3}quae sunt ultima, in naturali homine; quod `pedes’ illa significent, videatur n. 2162, 3147, 3761, 3986, 4280, 4938-4952, 5327, 5328, et calcanei, plantae, volae, et ungulae sint ultima in naturali homine, n. 4938, 7729; quod `volae pedum micuerint sicut species aeris laevigati,’ erat {4}quia `aes’ significat bonum naturale, n. 425, 1551, et `aes micans sicut laevigatum’ bonum a luce caeli, quae est verum Divinum procedens a Domino, splendens; ex his patet quod per `vitulum’ significetur bonum externi seu naturalis hominis: similiter apud Johannem, 3
Circa thronum erant quattuor animalia plena oculis ante et retro; et primum animal simile leoni, alterum vero animal simile vitulo, tertium autem animal habens faciem sicut homo, quartum denique animal simile aquilae volanti, Apoc. iv 6, 7;
hic quoque per `quattuor animalia,’ quae sunt cherubi, significatur custodia et providentia Domini ne adeatur nisi per bonum amoris; ipsa custodia fit per verum et inde bonum, et per bonum et inde verum; verum et inde bonum in externa forma significantur per `leonem’ et `vitulum,’ ac bonum et inde verum in interna forma per `faciem hominis’ et `aquilam volantem’; quod `leo’ sit verum ex bono in sua potentia, videatur n. 6367, inde `vitulus’ ipsum bonum inde: apud Hoscheam, 4
Revertimini ad Jehovam, dicite ad Ipsum, Omnem aufer iniquitatem,, et accipe bonum, et rependemus juvencos labiorum nostrorum, xiv 3 [A.V. 2];
quid sit `retribuere juvencos labiorum,’ nemo scire potest nisi sciat quid significant `juvenci’ et quid `labia’; quod sit confessio et gratiarum actio ex bono corde, patet, nam dicitur `revertimini ad Jehovam, et dicite ad Ipsum, Accipe bonum,’ et tunc, `retribuemus juvencos labiorum,’ pro ex bonis doctrinae Jehovam confiteri, et Ipsi gratias agere; `labia’ enim sunt quae doctrinae, n. 1286, 1288: apud Amos, 5
Attrahitis habitationem violentiae; cubant super lectis eboris, et edunt agnos de grege, et vitulos e medio saginarii, vi 3, 4;
describuntur ibi illi qui in abundantia cognitionum boni et veri sunt, et usque male vivunt; `edere agnos de grege’ est discere et appropriare sibi bona innocentiae quae interni seu spiritualis hominis, `edere vitulos e medio saginarii’ pro discere et appropriare sibi bona innocentiae quae externi seu naturalis hominis; quod `edere’ sit appropriare, videatur n. 3168, 3513 fin., 3596, 3832, 4745, quod `agni’ sint bona innocentiae, n. 3994, 3519, 7840; quia `agni’ sunt bona innocentiae interiora, sequitur quod `vituli e medio saginarii’ sint bona innocentiae exteriora; nam in Verbo imprimis prophetico familiare est agere de vero ubi de bono, ob conjugium caeleste, n. 9263, 9314, et quoque dicere de externis ubi de internis; etiam `saginarium’ et `pingue’ significat bonum amoris interioris, n. 5943 pariter apud Malachiam,
Exorietur vobis, timentes nominis Mei, sol justitiae, et sanitas in alis, ut exeatis et crescatis sicut vituli saginarii, iii 20 [A.V.iv 2]:
6 apud Lucam,
Pater de filio prodigo qui reversus paenitentiam cordis egit, Efferte stolam primariam et induite eum, et date annulum in manum ejus, et calceos in pedes; insuper adducite vitulum saginatum et mactate, ut comedentes laetemur, xv 22, 23;
qui modo sensum litterae capit {5}credit quod non altiora hic lateant, cum tamen singula involvunt caelestia, sicut quod induerent illum stola primaria, quod darent annulum in manum ejus, et calceos in pedes, et {6}adducerent vitulum saginatum et mactarent, ut comedentes laetarentur; per `filium prodigum’ intelliguntur qui divitias caelestes, quae sunt cognitiones boni et veri, prodegerunt, per `reditum ejus ad patrem, et confessionem quod non dignus esset vocari filius ejus’ significatur paenitentia cordis et humiliatio, per `stolam primariam qua indueretur’ significantur {7}communia vera, n. 4545, 5248, 5319, 5954, 6914, 6917, 9093, 9212, 9216, et per `vitulum saginatum’ {7}communia bona veris illis correspondentia{8}. Simile per `vitulos et juvencos’ significatur alibi, ut Esai. xi 6; Ezech. xxxix 18; Ps. xxix 6; Ps. lxix 32 [A.V. 31]; tum in holocaustis et sacrificiis, Exod. xxix 11, 12 seq.; Lev. iv 3 seq., 13 seq., viii 15 seq., ix 2, xvi 3, xxiii 18; Num. viii 8 seq., xv 24 seq., xxviii 19, 20; Jud. vi 25-29; 1 Sam. i 25, xvi 2.; 1 Reg. xviii 23-26, 33.
7 Quod filii Israelis fecerint sibi vitulum aureum et eum pro Jehovah coluerint, Exod. xxxii 1-fin., causa fuit quia in corde eorum permansit idololatria Aegyptiaca, tametsi ore confessi {9}sunt Jehovam; in Aegypto inter idola fuerunt praecipua vitulae ac vituli ex auro, ob causam quia `vitula’ significabat verum scientificum, quod est verum naturalis hominis, et `vitulus’ bonum ejus, quod est bonum naturalis hominis, tum quia aurum significabat bonum; {10}hoc bonum et id verum in effigie sistebantur ibi per {11}vitulos et vitulas ex auro, {12}at cum repraesentativa caelestium ibi versa sunt in idololatrica et demum in magica, tunc ibi sicut alibi ipsae effigies quae repraesentabant factae sunt idola, et coeperunt coli; inde idololatriae veterum et {13}magiae Aegyptiacae; Antiqua enim Ecclesia, quae successit Antiquissimae, 8 fuit Ecclesia repraesentativa, cujus omnis cultus constabat in ritibus, statutis, judiciis, et praeceptis, quae repraesentabant Divina et caelestia, quae sunt interiora Ecclesiae; illa Ecclesia post diluvium per multum orbis Asiatici extensa fuit et quoque in Aegypto {14}fuit; sed in Aegypto excolebantur scientifica illius Ecclesiae, unde illis scientia correspondentiarum et repraesentationum prae reliquis, ut constare potest ex hieroglyphicis, exque magiis et {15}idolis ibi, tum ex variis quae de Aegypto memorantur in Verbo; inde est quod per `Aegyptum’ in Verbo significetur scientificum in genere tam quoad verum quam quoad bonum, tum naturale, nam scientificum est naturalis hominis; hoc etiam vitula et vitulus significabant.
Quod Ecclesia Antiqua, quae fuit repraesentativa, per plura 9 regna extensa fuerit, et quoque quod fuerit in Aegypto, videatur n. 1238, 2385, 7097; quod scientifica Ecclesiae imprimis in Aegypto exculta fuerint, et quod ideo per `Aegyptum’ in Verbo significetur scientificum in utroque sensu, n. 1164, 1165, 1186, 1462, 4749, 4964, 4966, 5700, 5702, 6004, 6015, 6125, 6651, 6679, 6683, 6692, 6693, 6750, 7779 fin., 7926; et quia {16}verum scientificum et ejus bonum est verum et bonum naturalis hominis, quod ideo etiam per `Aegyptum’ in Verbo significetur naturale, n. 4967, 5079, 5080, 5095, (x)5160, 5276, 5278, 5280, 5288, 5301, 6004, 6015, 6147, 6252; ex his nunc 10 patet quod vitulae et vituli inter primaria idola Aegypti fuerint, ob causam quia vitulae et vituli significabant {16}verum scientificum et ejus bonum, {17}quae sunt naturalis hominis; simile {18}cum ipsa Aegypto, sic ut Aegyptus et vitulus ejusdem significationis essent; quapropter de `Aegypto’ ita dicitur apud Jeremiam,
Vitula pulcherrima Aegyptus, excidium e septentrione venit; et mercenarii ejus in medio ejus sicut vituli saginarii, xlvi 20, 21;
`vitula’ est verum scientificum quod {19}naturalis hominis, `(x)mercenarii qui vituli’ sunt qui bonum propter lucrum faciunt, n. 8002; ita `vituli’ sunt bonum tale quod non in se bonum est, sed jucundum naturalis hominis separati a spirituali; hoc jucundum est in quo fuerunt filii {20}Jacobi, quod in se idololatricum est; quapropter illis permissum fuit id notum facere et testari per adorationem vituli, Exod. xxxii 1-fin.; id quoque ita describitur apud Davidem, 11
Fecerunt vitulum in Chorebo, et incurvaverunt se fusili, et permutarunt gloriam in effigiem bovis comedentis herbam, Ps. cvi 19, 20;
per `facere vitulum in Chorebo et incurvare se fusili’ significatur cultus idololatricus, qui est rituum, statutorum, judiciorum, et praeceptorum, solum in externa forma et non simul in interna; quod gens illa in externis absque interno fuerit, videatur n. 9320 fin., 9373, 9377, 9380, 9381, et quod sic corde suo idololatrica, n. 3732 fin., 4208, 4281, 4825, 5998, 7401, 8301, 8871, 8882; quod `permutaverint gloriam in effigiem bovis comedentis herbam’ significat quod abalienaverint se ab internis Verbi et Ecclesiae et coluerint externum, quod modo est scientificum absque vita; `gloria’ enim est internum Verbi et Ecclesiae, videatur Praefatio ad Gen. xviii, n. 5922, 8267, 8427, `effigies bovis’ est simulacrum boni in (t)forma externa, {21}`effigies’ enim est simulacrum, ita quod absque vita, et `bos’ est bonum in naturali, ita in externa forma, n. 2566, 2781, 9135, `comedere herbam’ est appropriare sibi illud modo scientifice, `comedere’ enim est appropriare, n. 3168, 3513 fin., 3596, 4745, et `herba’ est scientificum, n.7571.
12 Quia talia per `vitulum aureum’ qui pro Jehovah colebatur a filiis Israelis, significabantur, ideo Moscheh sequenti modo cum illo procedebat,
Peccatum vestrum quod fecistis, vitulum, sumpsi, et combussi eum igne et contudi eum molendo probe, usque dum attenuatus est in pulverem, et pulverem ejus projeci in rivum descendentem e monte, Deut. ix 21;
cur {22}ita cum vitulo aureo factum sit, nemo scit nisi sciat quid significat `comburi igne, {23}contudi, moli, et attenuari in pulverem,’ et quid `rivus descendens e monte in quem pulvis projiciebatur’; describitur {24}status illorum qui colunt externa absque interno, quod nempe sint in malis amorum sui et mundi, (c)ac in falsis inde quoad illa quae a Divino, ita quoad Verbum; `ignis’ enim quo comburebatur est malum amoris sui et mundi, n. 1297, 1861, 2446, 5071, 5215, 6314, 6832, 7324, 7575, `pulvis in quem contusus’ est falsum inde confirmatum ex sensu litterae Verbi, et `rivus ex monte Sinai’ est verum {25}Divinum, ita Verbum in littera, hoc enim descendit inde; qui enim in externis sunt absque interno, Verbum ad favorem suorum amorum explicant, et inibi terrestria et prorsus non caelestia vident, sicut Israelitae et Judaei olim et quoque hodie.
Similia etiam repraesentata sunt per vitulos Jeroboami in Bethele 13 et in Dane, 1 Reg. xii 26-fin. et 2 Reg. xvii 16, de quibus ita apud Hoscheam,
Regem fecerunt et non a Me, principes fecerunt et non novi; argentum suum et aurum suum fecerunt sibi idola, ut excidatur; deseruit vitulus tuus, Samaria, nam ex Israel etiam ille; faber fecit eum, et non Deus ille, quia in frusta fiet vitulus Samariae, viii 4-6;
agitur ibi de perverso intellectu et prava explicatione Verbi ab illis qui in externis sunt absque interno, manent enim in Verbi {26}sensu litterae, quem trahunt ad favendum suis amoribus et principiis inde captis; `regem facere et non a Me, et principes facere et non novi’ est verum et primaria vera excludere ex proprio lumine et non a Divino, `rex’ enim in sensu interno est verum, n. 1672, 2015, 2069, 3009, 4581, 4966, 5044, 5068, 6148, et `principes’ sunt primaria vera, n. 1482, 2089, 5044, `argentum suum et aurum suum {27}facere idola’ 14 est scientifica veri et boni ex Verbi sensu litterae pervertere ad favorem suarum cupiditatum, et usque illa ut sancta colere, tametsi, quia ex propria intelligentia, absque vita sunt, `argentum’ enim est verum et `aurum’ est bonum quae a Divino, ita quae sunt Verbi, n. 1551, 2954, 5658, 6914, 6917, 8932, et `idola’ sunt {28}doctrinalia ex propria intelligentia, {29}quae ut sancta coluntur, et tamen nullam in se vitam habent, n. 8941; inde patet quod per `regem et principes,’ tum per `argentum et aurum’ significentur falsa ex malo, nam quae ex proprio sunt ex malo {30}sunt, et inde falsa sunt, tametsi extrinsecus apparent ut vera, quia ex Verbi sensu {31}litterae desumpta; inde patet (x)quid `vitulus Samariae quem faber fecit et qui in frusta fiet,’ significat, quod nempe bonum in naturali homine et non simul in spirituali, ita non bonum, quia applicatum ad malum; `faber fecit et non Deus’ est quod ex proprio et non ex Divino; `in frusta fieri’ est dissipari: 15 (m){32}similia intelliguntur per `vitulos’ apud Hoscheam,
{33}Addunt peccare, et faciunt sibi fusile ex argento suo, in intelligentia sua idola, opus artificum totum, illis dicentes, sacrificantes hominem, vitulos {34}osculabuntur, xiii 2.(n)
Ex his nunc patet quid `vitulus et juvencus’ {35}significant in sequentibus his locis: apud Esaiam,
Descendent unicornes cum illis, et juvenci cum robustis, {36}et ebria fiet terra eorum a sanguine, (x)et pulvis eorum ab adipe pinguefiet, xxxiv 7:
apud eundem,
Urbs munita solitaria, habitaculum dimissum et derelictum velut desertum, ibi pascet vitulus, et ibi cubabit, et consumet ramos ejus; exarescet messis ejus, xxvii 10 [, 11]:
apud Jeremiam,
A clamore Chesbonis usque ad Elealeh, usque ad Jahaz, ediderunt vocem suam, a Zoare usque ad Choronaim, vitula triennis, quia etiam aquae Nimrim in desolationes erunt, xlviii 34:
(m)apud Esaiam,
Cor Meum super Moabo clamat; profugi ejus usque ad Zoar, vitula triennis, nam in ascensu (x)Luchith ascendet cum fletu in eo, xv 5: (n)
apud Hoscheam,
Ephraim vitula edocta amans triturare, x 11: {37}
16 {38}apud Davidem,
Increpa feram arundinis, congregationem fortium, inter vitulos populorum, {39}conculcans fragmenta argenti; dispersit populos, bella desiderant, Ps. lxviii 31 [A.V. 30];
(m)agitur hic de arrogantia illorum qui ex scientificis intrare volunt in mysteria fidei, et non quicquam agnoscere quam quod ipsi inde excludunt; hi quia nihil ex luce caeli quae (c)ex {40}Domino, sed {41}ex lumine naturae quod ex proprio vident, umbras arripiunt loco lucis, fallacias loco realium, {42} {43}in genere falsum loco veri; illi quia insane cogitant quoniam ex infimas, vocantur `fera arundinis,’ et quia acriter ratiocinantur vocantur `congregatio fortium,’ {44}et quia dissipant vera adhuc residua et sparsa inter bona illorum qui in veris Ecclesiae, dicitur de illis quod `conculcent fragmenta argenti inter vitulos populorum’,(n) et porro quod `dispergant populos,’ hoc est, ipsam Ecclesiam cum suis veris; cupido oppugnandi et destruendi illa intelligitur per `bella desiderare’; ex his iterum patet quod `vituli’ sint bona; (s)apud Sachariam xii (x)4 dicitur, Omnem equum populorum 17 percutiam caecitate, et per `equum populorum’ significantur intellectualia veri apud illos qui ab Ecclesia, quia `equus’ est intellectuale veri, n. 2761; hic autem dicitur, `conculcare fragmenta argenti et dispergere populos inter vitulos populorum,’ {45}et per `conculcare et dispergere’ significatur dejicere et dissipare, n. 258, {46}per `argentum’ verum, n. 1551, 2954, 5658, 6112, 6914, 6917, 7999, 8932, et {47}per `populos’ illi qui ab Ecclesia in veris, n. 2928, 7207, ita quoque vera Ecclesiae, n. 1259, 1260, 3295, 3581, ita per `vitulos populorum’ significantur bona quae voluntarii apud illos qui ab Ecclesia.(s)
Porro quod `vituli’ significent bona, constat apud Jeremiam, 18
{48}Dabo viros transgressos foedus Meum, qui non stabiliverunt verba foederis quod ferierunt coram Me, vituli quem conciderunt in duas, ut transirent inter partes ejus, principes Jehudae, et principes Hierosolymae, ministros regios, et sacerdotes, et omnem populum terrae, transeuntes inter partes vituli, et {48}dabo illos in manum hostium eorum, ut sit cadaver eorum in cibum avi caelorum, et bestiae terrae, xxxiv 18-20;
quid sit `foedus vituli,’ et quid `transire inter partes ejus,’ nemo scire potest nisi sciat quid significat `foedus,’ quid `vitulus,’ quid `sectio ejus in duas partes,’ tum quid `principes Jehudae et Hierosolymae, ministri regii, {49}sacerdotes, et populus terrae’; patet quod arcanum caeleste sit; {50}hoc usque prodire ad intellectum potest cum scitur quod `foedus’ sit conjunctio, `vitulus’ bonum, `vitulus sectus in {51}duas partes’ {52}bonum procedens a Domino ab una parte et bonum receptum ab homine ab altera, et quod `principes Jehudae et Hierosolymae, ac ministri regii et sacerdotes, ac populus terrae,’ sint vera et bona quae Ecclesiae ex Verbo, et quod `transire inter partes’ sit conjungere; ex his cognitis patet quod sensus internus {53}horum verborum sit quod nulla esset conjunctio boni procedentis a Domino cum bono recepto ab homine {54}per Verbum, et inde per vera et bona Ecclesiae, apud illam gentem, sed quod disjunctio, ex causa quia in externis 19 erant absque interno; simile involvit foedus vituli cum (x)Abramo, de quo ita in Libro Geneseos,
{55}Jehovah dixit ad Abramum, Accipe tibi vitulam triennem, et capram triennem, et arietem triennem, et turturem, et pullum; et accepit sibi omnia illa, et partitus est illa in medium, et dedit quamvis partem suam obviam alteri; et volucrem non partitus; et descendit volatile super corpora, et abegit illa Abram; et fuit sol ad occidendum, et sopor cecidit super Abram, et ecce terror tenebrarum magnarum cadens seper illum: et in die illo pepigit Jehovah cum Abramo foedus, xv 9-12, 18;
`terror tenebrarum magnarum cadens super Abramum’ {56}significabat statum gentis Judaicae, quod in maximis tenebris essent quoad vera et bona Ecclesiae ex Verbo, quia in externis absque interno, et inde in cultu idololatrico; nam qui in externis absque interno est in cultu idololatrico est, quoniam cor ejus et anima ejus, cum in cultu, non est in caelo sed in mundo, et non colit sancta Verbi {57}ex amore {58}caelesti sed ex amore terrestri; hic status gentis illius est{59}qui per foedus vituli quem conciderunt in duas partes, inter quas transiverunt, apud prophetam descriptus est.
@1 i enim$
@2 utiles et mites$
@3 illa in naturali homine quae ultima sunt$
@4 aes enim$
@5 credet IT$
@6 i quod$
@7 primaria$
@8 i; et per comedere appropriatio$
@9 sint$
@10 id verum et hoc bonum$
@11 vitulas et vitulos$
@12 et$
@13 magia Aegyptica$
@14 After quoque$
@15 i ex$
@16 verum et bonum scientificum$
@17 quod est$
@18 d cum i ac ipsa Aegyptus$
@19 i est$
@20 Israelis$
@21 i ita absque vita,$
@22 hoc$
@23 contundi et moli, attenuari in pulverem, et projici in rivum descendentem ex monte$
@24 i per illa$
@25 a Divino$
@26 i enim$
@27 fecerunt sibi$
@28 vera$
@29 i ita$
@30 Before ex malo$
@31 literali$
@32 Simile intelligitur$
@33 Although this quotation from Hosea is not written out in A, there is a mark indicating its insertion here. But see note 9.$
@34 osculantes IT$
@35 i etiam$
@36 ut$
@37 i here the quotation referred to in note 5.$
@38 i et$
@39 conculcatus pro$
@40 Divino$
@41 ex se omnia$
@42 In A the remainder of this marginal section appears in the margin of p. 22.$
@43 ita$
@44 dicuntur conculcare fragmenta argenti quia dissipant vera et adhuc residua et sparse, inter bona illorum qui in veris Ecclesiae, quia sunt vituli populorum$
@45 est dissipare voluntarium boni apud illos qui ab Ecclesia, conculcare enim est dejicere et dissipare$
@46 argentum est$
@47 populi sunt$
@48 Tradam$
@49 i et$
@50 quod prodire potest ad intellectum$
@51 binas$
@52 i quod sit$
@53 illorum$
@54 i per revelationem ita$
@55 Dominus Jehovih$
@56 involvit$
@57 i et Ecclesiae$
@58 d coelesti i and d et finde ex coelo$
@59 qui apud Prophetam descriptus est per foedus vituli$
@1 cum IT$
2 Ostensum quidem est prius in locis supra citatis quod `sanguis’ sit Divinum Verum procedens a Domino; sed quia plerique ab Ecclesia hodie non aliud per sanguinem in Sancta Cena capiunt quam sanguinem Domini effusum super cruce, et in generaliore sensu ipsam passionem crucis, ideo licet adhuc paucis ostendere quod non {6}sit sanguis qui ibi intelligitur sed Divinum Verum procedens a Domino; causa quod {7}hoc intra Ecclesiam ignoretur, est quia prorsus nihil scitur hodie de correspondentiis, consequenter nec de sensu interno Verbi, qui est sensus in quo sunt angeli cum ab homine legitur Verbum; 3 quod `sanguis’ non sit sanguis sed verum Divinum, constare potest (c)ex pluribus locis in Verbo, et manifeste ab hoc apud Ezechielem,
Dic avi omnis alae et omni ferae agri, Congregamini et venite, congregate vos a circuitu super sacrificium Meum quod Ego sacrifico vobis, {8}ut comedatis carnem, et bibatis sanguinem; carnem fortium comedetis, et sanguinem principum terrae bibetis; comedetis adipem ad satietatem, et bibetis sanguinem usque ad ebrietatem de sacrificio Meo quod {9}sacrificabo vobis; satiabimini super mensa Mea, equo et curru, et omni viro belli; sic dabo gloriam Meam inter gentes, xxxix 17-20 [, 21];
quod non sanguis hic per `sanguinem’ intelligatur, manifeste patet, nam dicitur quod biberent sanguinem principum terrae, et sanguinem de sacrificio, usque ad ebrietatem, cum tamen bibere sanguinem, et imprimis sanguinem principum, sit res abominabilis, et filiis Israelis sub poena mortis prohibitus, Lev. iii 17, vii 26, xvii 1-fin.; Deut. xii (x)16-25, xv 23; dicitur etiam {10}quod satiarentur equo, curru, et omni viro belli; qui itaque non scit quod `sanguis’ significet Divinum Verum, `principes’ primaria vera, `sacrificium’ {11}illa quae cultus sunt, `equus’ {12}intellectuale veri, `currus’ doctrinam, et `vir belli’ verum pugnans contra falsum, obstupesceret ad singula verba ibi: similiter 4 ad Domini verba apud Johannem,
Jesus dixit, Amen, amen, dico vobis, Nisi comederitis carnem Filii hominis et biberitis Ejus sanguinem, non habebitis vitam in vobis; qui manducat Meam carnem et bibit Meam sanguinem, habet vitam aeternam, et Ego resuscitabo illum extremo die; caro Mea est vere cibus, et sanguis Meus est vere potus; qui manducat Meam carnem et bibit Meum sanguinem, in Me manet, et Ego in illo, vi 53-56;
sed videantur quae de his prius n. 4735, (x)6978, 7317, 7326, 7850, 9127, ostensa sunt; quod caro correspondeat bono, similiter panis, et quod sanguis correspondeat vero, similiter vinum, perpluries e caelo mihi dictum est; pariter quod angeli non aliter percipiant Verbum quam secundum correspondentias, et quod sic per Verbum (t)sit conjunctio homini cum caelo, et per caelum cum Domino; {13}similiter 5 dictum est quod Sancta Cena a Domino instituta sit ut per illam esset conjunctio omnium caeli, hoc est, omnium Domini cum homine Ecclesiae, quoniam in illa caro et panis est Divinum Bonum Divini Amoris Domini erga universum genus humanum, et reciprocum hominis in Dominum; (c)et sanguis (c)ac vinum est Divinum Verum procedens ex Divino Bono Divini Amoris Domini, et vicissim id receptum ab homine; tum edere et bibere illa, in caelo est appropriare {14}et conjungere; sed videantur quae de his prius n. 2165, 2177, 3464, 4211, 4217, 4581, 4735, 5915, 6789, 7850, 9323, ostensa sunt.
@1 sed$
@2 est ejus vitae A, vitae est voluntati I$
@3 After fit but d$
@4 eodem cum$
@5 i enim$
@6 ibi in Verbo sit sanguis qui intelligitur$
@7 After Ecclesiam$
@8 i sacrificium magnum super montibus Israelis,$
@9 sanctificabo AI$
@10 i et porro$
@11 cultum$
@12 intellectum$
@13 similiter dictum quod sancta caena a Domino instituta sit, ut per illam conjunctio esset coeli, hoc est, Domini per coelum cum homine Ecclesiae quae fit, quia Caro et Panis in coelo Divinum Bonum$
@14 sibi, videatur$
9394. `Et posuit in crateribus’: quod significet apud hominem in ejus memoriae rebus, constat ex significatione `craterum’ quod sint res memoriae; quod `crateres’ sint res memoriae, est quia vasa in genere significant scientifica, n. 1469, 1496, 3068, 3079, et scientifica non aliud sunt quam res memoriae; inde `crateres’ hic sunt tales res memoriae in quibus {1}sunt vera Divina, quae in genere per `sanguinem’ significantur. Quid scientifica respective ad vera et bona vitae apud hominem, paucis dicetur: omnia quae addiscuntur et in memoria reponuntur, et inde {2}ad visum intellectualem evocari possunt, vocantur scientifica, et in se sunt {3}res quae constituunt intellectuale naturalis seu externi hominis; scientifica quia sunt cognitiones, inserviunt visui interni seu {4}rationalis hominis pro quodam quasi speculo videndi talia quae sibi inserviunt; cadunt enim sub aspectum interni hominis, sicut solent campi herbis, floribus, varii generis segetibus et arboribus referti, aut sicut horti variis ad {5}usus et ad jucunditates sensuum ornati, {6}ad aspectum externi hominis in materiali mundo; sed visus internus, qui est intellectus, non aliud in campis seu hortis rerum memoriae suae videt quam quae conveniunt amoribus in quibus homo est, et quoque quae favent principiis 2 {7}quae amat; quapropter qui in amoribus sui et mundi sunt, illi non vident nisi talia quae illis favent, et illa vocant vera, et quoque per fallacia et apparentia faciunt similia veris; et dein vident talia quae concordant cum principiis {8}captis quae amat quia a se; inde patet quod scientifica et cognitiones, quae sunt res memoriae, inserviant illis qui in amoribus istis sunt, pro mediis confirmandi falsa contra vera, et mala contra bona, et sic destruendi vera et bona Ecclesiae; inde est quod eruditi qui tales sunt plus insaniant quam simplices, et apud se negent Divinum, providentiam, caelum, infernum, vitam post mortem, (d)et vera fidei; quod luculenter patet ab eruditis orbis Europaei hodie in altera vita, ubi ingens numerus eorum ipso corde athei sunt, nam in altera vita {9}corda loquuntur et non ora; ex his nunc constat cui usui sunt cognitiones et scientifica illis qui ex jucundis amorum sui et mundi cogitant.
3 Sed prorsus aliter apud illos qui ex jucundis amorum caelestium, qui sunt amores in Dominum et erga proximum; hi, quia cogitatio eorum dicitur per caelum a Domino, non aliud in campis {10}et hortis rerum (t)suae memoriae vident et eligunt quam quae conveniunt jucundis illorum amorum, et concordant cum doctrinalibus suae Ecclesiae quae amant; his sunt res memoriae sicut paradisi caelestes, et quoque repraesentantur et in Verbo significantur per paradisos, videatur n. 3220.
4 Ulterius sciendum quod scientifica seu res memoriae cum fiunt vitae hominis, {11}ex memoria exteriore {12}evanescant, quemadmodum solent gestus, actiones, loquelae, reflexiones, {13}intentiones, {13}in genere cogitationes et affectiones hominis, quando per continuum usum seu habitum fiunt sicut spontanea et naturalia, sed non alia fiunt vitae hominis quam quae intrant in jucunda amorum ejus et formant illa, ita quae intrant in voluntatem ejus; (d)de his videantur quae n. 8853- 8858 dicta et ostensa sunt, et de memoria exteriore, quae est corporis, et de memoria interiore, quae est ejus spiritus, n. 2469-2494.
Quod scientifica sint vasa, et in Verbo significentur per omnis 5 generis vasa, ut per crateres, scyphos, hydrias, et similia, est quia unumquodvis scientificum {14}est quoddam commune, quod in se continet particularia et singularia concordantia cum communi, et talia communia in series et quasi in manipulos disposita sunt; ac manipuli et series illae ita invicem ordinatae ut referant formam caelestem, et sic ordine {15}a singularissimis ad communissima; idea talium serierum formari potest a seriebus et manipulis muscularibus in corpore humano; quilibet manipulus ibi consistit ex pluribus fibris motricibus, et quaelibet fibra motrix a vasis sanguineis et fibris nerveis; quilibet etiam manipulus muscularis, qui communi voce musculus vocatur, sua tunica circumtectus est, per quam distinguitur ab aliis; similiter fasciculi interiores, qui fibrae motrices vocantur; sed usque omnes musculi, et in illis {16}fibrae motrices, quae in universo corpore sunt, ita {17}ordinatae sunt ut ad (x)unamquamvis actionem secundum voluntatis lubitum concurrant, et hoc modo incomprehensibili; similiter se habet cum scientificis memoriae, quae etiam similiter excitantur a jucundo amoris hominis, quod est ejus voluntatis, sed media parte intellectuali; id quod factum {18}vitae hominis, quod est id quod factum est voluntatis seu amoris ejus, excitat illa; {19}interior enim homo visum in illis continue habet, et delectatur illis quantum conveniunt amoribus suis; et quae intrant plane in amores, et fiunt spontanea et quasi naturalia, illa e memoria externa evanescunt, sed manent inscripta memoriae internae unde nusquam delentur; ita scientifica fiunt vitae.
Ex his etiam patet quod scientifica sint tanquam vasa vitae interioris 6 hominis, {20}et quod inde sit quod scientifica per vasa varii generis, et hic per `crateres,’ significentur; similia per `vasa’ et `crateres’ significantur apud Esaiam,
Figam eum clavum in loco fideli, ut sit in thronum gloriae domui patris ipsius, super quo suspendant omnem gloriam domus patris ipsius, filiorum et nepotum, omnia vasa parvuli, ex vasis craterum usque ad omnia vasa nabliorum, xxii 23, 24;
agitur ibi in sensu interno et repraesentativo de Divino Humano Domini, et quod per Ipsum et ex Ipso omnia vera et bona a primis ad ultima; vera scientifica ex prosapia caelesti sunt `vasa craterum,’ et vera scientifica ex prosapia spirituali sunt `vasa nabliorum’: et apud Sachariam,
In die illo erit super tintinnabulis equorum, Sanctitas Jehovae; et erunt ollae in domo Jehovae sicut crateres coram altari, xiv 20;
`tintinnabula equorum’ pro veris scientificis quae ex intellectuali illustrato, n. 2761, 2762, 5321, et `crateres coram altari’ pro bonis scientificis; similia per `crateres altaris’ significantur, Exod. xxvii 3, xxxviii 3.
@1 sunt vera Divina, quae per sanguinem significantur altered to est verum Divinum, quod per sanguinem significatur$
@2 intellectualiter$
@3 vera$
@4 intellectualis$
@5 usum$
@6 (d)sicut horti et campi tales in materiali mundo se habent ad visum externum qui est oculi, ita scientifica et cognitiones quae in memoria, in spirituali mundo se habent ad visum externum [internum intended], qui est intellectus$
@7 i captis$
@8 talibus verosimilibus$
@9 loquuntur ora ex corde, et non sicut in mundo, ex ore solo$
@10 seu$
@11 i tunc$
@12 evanescunt, sicut$
@13 i et$
@14 commune$
@15 in IT$
@16 fibrosi fasciculi, qui$
@17 ordinati$
@18 vita IT$
@19 internus$
@20 nam vix aliter *** *** sicut in corpore musculi et eorum (m) fibrae motrices per voluntatem medio intellectu, correspondent etiam(n) *** est quod talia scientifica per crateres significentur$
Sed qualis est conjunctio Domini cum homine Ecclesiae per 2 Verbum, hodie nescitur, ex causa quia hodie caelum est clausum; vix enim (t)hodie aliquis loquitur cum angelis et spiritibus, et inde scit quomodo illi percipiunt Verbum, cum tamen {4}antiquis, imprimis antiquissimis, id fuit notum, nam loqui cum spiritibus et angelis illis commune fuit; {5}causa erat quia homines antiquis temporibus, imprimis in antiquissimis, interiores homines fuerunt, in spiritu enim paene abstracte a corpore cogitabant, at hodierni homines sunt exteriores, et in corpore paene abstracte a spiritu cogitant; inde est quod {6}recesserit quasi caelum ab homine, nam communicatio caeli est cum interno homine cum is abstrahi potest a corpore, non autem cum externo immediate; inde ignoratur hodie qualis est conjunctio Domini cum homine per Verbum.
Qui ex sensuali corporis et non ex sensuali spiritus cogitant, 3 illi nequaquam aliter possunt capere quam quod sensus Verbi talis sit in caelo qualis est in mundo, hoc est, qualis est in littera; si diceretur quod sensus Verbi in caelo sit qualis est cogitatio interni hominis, {7}qui est absque ideis materialibus, hoc est, absque ideis mundanis, corporeis, et terrenis, foret hoc hodie paradoxon, et magis si diceretur quod sensus Verbi in caelo tantum differat a sensu ejus in mundo seu in littera quantum paradisus caelestis a paradiso terrestri, et quantum cibus (c)et potus caelestis a cibo et potu terrestri; quanta sit differentia, apparet ex eo quod paradisus caelestis sit intelligentia et sapientia, cibus caelestis sit omne bonum amoris et charitatis, et potus caelestis {8} omne verum fidei ex illo bono; quis non hodie miraretur si audiret quod cum paradisus, hortus, vinea, in Verbo memorantur, in caelo non percipiantur paradisus, hortus, vinea, sed loco illorum talia quae sunt intelligentiae et sapientiae ex Domino? et cum cibus et potus, {9}sicut panis, caro, vinum, aqua, quod loco illorum in caelo percipiantur talia quae sunt boni amoris et veri fidei a Domino? et {10} hoc non per explicationes, {11}nec comparative, sed ex correspondentiis actualiter, quoniam caelestia quae sapientiae, intelligentiae, boni amoris et veri fidei illis actualiter correspondent; et in hanc correspondentiam creatus est homo internus respective ad externum, ita caelum quod est in interno homine respective ad mundum, (x)qui est in {12} externo, similiter in communi; quod Verbum secundum correspondentias intelligatur et percipiatur in caelo, et quod ille sensus sit sensus internus, in praecedentibus ubivis ostensum est.
4 Qui illa quae nunc dicta sunt capit, scire potest et aliquo modo percipere quod per Verbum sit conjunctio hominis cum caelo, et per caelum cum Domino, et quod absque Verbo nulla conjunctio foret; videantur quae de his n. 2143, 7153, 7381, 8920, 9094 fin., 9212 fin., 9216 fin., 9357, et alibi pluries ostensa sunt. Inde nunc constat cur Moscheh `accepit librum foederis, et legit coram populo, et dein sparsit sanguinem super populum, et dixit, Ecce sanguis foederis’; {13}(x)et hoc ideo factum est quia `sanguis sacrificii’ in caelo est Divinum Verum procedens a Domino, ita in nostra tellure Verbum videatur n. 9393. Quia per `foedus’ significatur conjunctio, et quia per Divinum Verum procedens (c)a Domino, {14}hoc est, Verbum, fit conjunctio, ideo omnia quae (t)Divini Veri a Domino seu quae Verbi sunt, vocantur foedus, {15}prout tabulae quibus inscripta sunt decem praecepta, tum judicia, statuta, et (x)reliqua quae in libris Moschis, et in genere quae in Verbo tam Veteris quam Novi Testamenti sunt.
Quod tabulae quibus inscripta {16}erant decem praecepta: apud 5 Moschen,
Jehovah scripsit super tabulas verba foederis, decem verba, Exod. xxxiv 28:
apud eundem,
Ascendi in montem ad accipiendum tabulas lapidum, tabulas foederis, quod excidit Jehovah vobiscum: dedit Jehovah mihi duas tabulas lapidum, tabulas foederis: descendi de monte, cum mons ardens igne, duae autem tabulae foederis super duabus manibus meis, Deut. ix 9, 11, 15:
et apud eundem,
(m)Jehovah indicavit vobis foedus Suum quod praecepit vobis ad faciendum, decem verba quae scripsit super tabulas lapidum: cavebitis vobis ne obliviscamini foederis Jehovae Dei vestri, quod excidit vobiscum, Deut. iv 13, 23.(n)
Quia binae tabulae in arca, quae in medio seu intimo tabernaculi, repositae erant, ideo arca dicta est arca foederis, Num. x 33, xiv 44; Deut. x 8, xxxi 9, 25, 26; Jos. iii 3, 6, 8, 11, 14, 17, iv 7, 9, 18, vi 6, 8, viii 33; Jud. xx 27; 1 Sam. iv 3-5; 2 Sam. xv 24; 1 Reg. (x)iii 15, vi 19, viii 1, 6; Jer. iii 16.
Quod libri Moschis dicti sint liber foederis, constat ex illis inventis a 6 Chilkia sacerdote in Templo, de quibus ita in Libro 2 Regum,
Chilkia sacerdos magnus invenit librum legis in domo Jehovae: et (x)legerunt in auribus eorum omnia verba libri foederis inventi in domo Jehovae, xxii 8, xxiii 2.
Quod Verbum Veteris Testamenti dictum sit foedus: apud Esaiam, 7
Tenentibus foedus Meum dabo in domo Mea et intra muros Meos locum et nomen, bonum prae filiis et filiabus, 1vi 4 [, 5]:
apud Jeremiam,
Audite verba foederis hujus; Maledicus vir qui non audiverit verba foederis hujus quod praecepi patribus vestris; Oboedite voci Meae, et facite ea, juxta omne quod praecipio vobis, xi (x)2-4:
apud Davidem,
Omnes viae Jehovae misericordia et veritas, custodientibus foedus Ipsius, et testimonia Ipsius, Ps. xxv 10:
apud eundem,
Misericordia Jehovae ab aeterno {17}ad aeternum usque super timentes Ipsum, et justitia Ipsius in filios filiorum, custodientibus foedus Ipsius, et recordantibus {18}praeceptorum Ipsius, Ps. ciii 17, 18:
et apud eundem,
Non servarunt foedus Dei, et in lege Ipsius renuerunt ambulare, Ps. 1xxviii 10;
hic foedus Dei dicitur `lex Dei’; quod per legem intelligatur in lato sensu totum Verbum, in minus lato Verbum historicum, in stricto Verbum per Moschen scriptum, et in strictissimo decem praecepta Decalogi, videatur n. 6752.
8 Quod etiam Verbum Novi Testamenti sit foedus: apud Jeremiam,
Ecce dies venientes quibus pangam cum domo Israelis et cum domo Jehudae foedus novum; hoc foedus quod pangam cum domo Israelis post dies hos, dabo legem Meam in medio eorum, et super cor eorum scribam illam, xxxi (x)31-33;
`domus Israelis’ pro Ecclesia spirituali, et `domus Jehudae’ pro Ecclesia caelesti: et apud Davidem,
Etiam Ego primogenitum dabo Ipsum, altum regibus terrae, et foedus Meum stabile Ipsi: non vile faciam foedus Meum, et pronuntiatum labiorum Meorum non mutabo, Ps. 1xxxix 29, 35 [A.V. 28, 34];
hic de Domino; `foedus Meum stabile Ipsi’ pro unione Ipsius Divini ac Divini Humani, ita quoque pro Verbo, nam Dominus quoad Divinum Humanum fuit Verbum quod caro, hoc est, homo, factum, Joh. i 1-3, 14.
9 Quod Divinum Verum seu Verbum sit foedus seu conjunctio, est quia illud est Divinum a Domino, ita Ipse Dominus; quapropter cum Verbum recipitur ab homine, Ipse Dominus recipitur; inde patet quod per Verbum sit conjunctio Domini cum homine; et quia est conjunctio Domini cum homine, etiam est conjunctio caeli cum homine, nam caelum {19} dicitur caelum ex Divino Vero procedente a Domino, proinde ex {20}Divino; unde illi qui in caelo dicuntur esse in Domino; quod Divinum conjungat se cum illis qui amant Dominum, et Verbum Ipsius servant, videatur Joh. xiv 23.
10 Ex his omnibus constare potest quod per `sanguinem foederis’ intelligatur conjunctio Domini {21} per caelum cum homine per Verbum, ut quoque apud Sachariam,
Exscindam currum ex Ephraimo et equum ex Hierosolyma, et exscindetur arcus belli; contra loquetur pacem gentibus; dominari Ipsius a mari ad mare, et a flumine usque, ad fines terrae; etiam quod {22}ad te, per sanguinem foederis tui emittam vinctos tuos e fovea in qua non aqua, ix 10, 11;
qui nihil de sensu interno novit, {23}hic non aliud quam talia quae sensus 11 litterae involvit capere potest, quod nempe `exscinderetur currus ex Ephraimo, equus ex Hierosolyma, et arcus belli,’ et denique quod `sanguis foederis’ sit sanguis Domini, per quem liberarentur illi qui in peccatis, explicando varie, quinam intelliguntur per `vinctos in fovea in qua non aqua’; sed qui sensum internum Verbi novit {24} capit quod hic de Divino Vero agatur, et quod id postquam vastatum hoc est, non amplius receptum {25}fide et corde ab homine, per verum Divinum a Divino Humano Domini procedens restituetur et sic illi qui {26}id credunt et faciunt, Ipsi Domino conjungentur; quod ex sensu
interno singulorum ibi, plenius constare potest, sicut ex significatione `currus’ quod sit doctrina Ecclesiae, n. (x)2760, 5321, 5945, 8215, `Ephraimi’ quod sit intellectuale illustratum Ecclesiae n. 5354, 6222, 6238, ex significatione `equi’ quod sit intellectus Verbi, n. 2760-2762, 3217, 5321, 6125, (x)6534, 8029, 8146, 8148, `Hierosolymae’ quod sit Ecclesia spiritualis, n. 2117, 3654, (x)9166, ex significatione `arcus’ quod sit doctrina veri, n. 2686, 2709, et `belli,’ quod sit pugna de veris, n. 1664, 2686, 8295; inde patet quod per `exscindere currum 12 ex Ephraimo, et equum ex Hierosolyma, et arcum belli,’ significetur
vastatio (t)veri Divini in Ecclesia quoad omnem intellectum ejus,
et quod `per sanguinem foederis {27}emitterentur vincti in fovea in qua non aqua’ significetur restitutio per (t)Divinum Verum a Divino Humano Domini (d)procedens; quod `sanguis’ sit (t)Divinum Verum, et quod `foedus’ sit conjunctio, supra ostensum est, et quod `vincti in fovea’ sint qui ab Ecclesia spirituali {28} et salvati per Adventum Domini in mundum, videatur n. 6854; `fovea ubi non aqua’ dicitur, quia per `aquam’ significatur verum, n. 2702, 3058, 3424, 4976, 5668, 7307, 8137, 8138, 8568, 9323.
@1 similiter$
@2 nam$
@3 i, ut ostensum est in locis supra citatis$
@4 priscis temporibus$
@5 causa est, quia antiquissimi homines$
@6 coelum hodie quasi clausum sit, et consequenter ignoratur$
@7 d qui est i quae est$
@8 i est [sit intended]$
@9 sicut panis, vinum, agitur in coelo non percipiantur cibus et potus, panis, vinum et aqua, sed loco illorum$
@10 i quod$
@11 et$
@12 i ejus$
@13 A first had quod sanguis sit Divinum Verum, ita in nostra Tellure Verbum videatur supra n. 9393. Without deleting or altering any of these words S then interpolated et hoc ideo factum est quia sanguis sacrificii in coelo. No indication of the place for insertion is given.$
@14 ita per$
@15 ut$
@16 sunt$
@17 in$
@18 praecepta Ipsius ad faciendum ea$
@19 i est coelum et$
@20 Domino$
@21 i cum coelo, et$
@22 a$
@23 After aliud$
@24 i, is$
@25 corde et fide$
@26 credunt illud et faciunt illud$
@27 emittentur$
@28 i sunt,$
2 Quoniam `aures’ significant non modo auditionem et apperceptionem sed etiam oboedientiam, ideo in Verbo persaepe {1}dicitur `loqui in auribus’ et `legere in auribus’ illorum, et non loqui (c)ac legere coram illis, ut apud Jeremiam,
Audi {2}verba haec quae ego loquor in auribus tuis, et in auribus totius populi, xxviii (x)7:
in Libro 1 Samuelis,
Locuti sunt verba illa in auribus populi, xi 4:
et alibi,
Loquatur ancilla tua in auribus tuis, xxv 24:
in Libro (x)Judicum,
Proclama in auribus populi, dicendo, vii 3:
apud Moschen,
Dic in auribus populi, (x)Exod. xi 2:
apud eundem,
Audi, Israel, statuta et judicia quae ego {3}loquor in auribus vestris hodie, [Deut.] v 1:
apud eundem,
Loquor in auribus eorum verba haec, Deut. xxxi 28:
apud eundem,
Et Moscheh locutus omnia verba cantici in auribus populi, Deut. xxxii 44:
in Libro 2 Regum,
Legit in auribus eorum omnia verba libri foederis, xxiii 2:
apud Jeremiam,
Dixerunt ad eum, Sede et lege illud in auribus nostris; et legit Baruchus in auribus eorum, xxxvi 15:
apud Lucam,
Cum Jesus absolvit omnia verba in auribus populi, vii 1.
Quia `auris’ et `audire’ significant veri receptionem, apperceptionem, 3 et oboedientiam, ita fidei primum et ultimum, ideo a Domino toties dictum est, Qui habet aurem ad audiendum, audiat, ut Matth. xi 15, xiii 9, 43; Marc. iv 9, (x)23, vii 16; Luc. xiv 35. Et quia per `surdos’ {4}seu `non audientes’ in spirituali sensu significantur qui non in fide veri sunt, quia non in cognitione et inde apperceptione ejus, n. (x)6989, 9209, ideo Dominus cum sanaret surdum, immisit digitum in aures ejus, et dixit (x)Ephphathah, hoc est, aperitor, et statim aperti sunt auditus ejus, Marc. vii 32-35; quod omnia miracula Domini involverint et significaverint status Ecclesiae, videatur n. 8364, 9086.
@1 diceretur$
@2 verbum hoc, quod$
@3 loquens$
@4 hoc est, qui non audiunt$
Deum nemo vidit unquam; Unigenitus Filius, Qui in sinu Patris, Ille exposuit, i 18;
quapropter Dominus vocatur `Verbum,’ ibid. vers. 1-3, quod est (t)Divinum Verum, et dicitur quod `Verbum caro factum sit,’ hoc est, homo, ibid. vers. 14, ob causam ut ipsum Divinum sub humana forma actualiter verum Divinum doceret; quod Dominus sit ipsum Divinum sub humana forma, videatur n. 9315; inde patet quod per `omnia quae locutus est Jehovah’ significetur verum procedens a Divino Humano Domini.
@1 ex corde$
@2 ex anima$
@3 i quod Pater vocantur, immediate$
2 Quod Divinum Verum procedens a Domino sit Lux quae illuminat mentem hominis et facit visum ejus internum, qui est intellectus, videatur n. 2776, 3167, 3195, 3636, 3643, 3993, (x)4405, 5400, 8644, 8707; hoc quoque intelligitur apud Johannem,
Erat lux vera quae illuminat omnem hominem venientem in mundum; in mundo erat, et mundus per Ipsum factus est, sed mundus Ipsum non cognovit, i [9,] 10, 11;
agitur ibi de Verbo, quod est {2}Divinum Verum procedens a Domino.
3 Quod unusquisque homo qui in mundo, qui sanae rationis est, in facultate intelligendi verum Divinum sit, et inde in facultate recipiendi quantum desistit a malis, per plurem experientiam mihi datum est scire; omnes enim quotcumque in altera vita sunt, tam mali quam boni, {3} possunt intelligere quid verum et quid falsum, tum quid bonum et quid malum, sed mali tametsi verum et bonum intelligunt, non usque volunt intelligere, repugnat enim voluntas, et ibi malum; quapropter cum sibi relicti sunt, usque in falsa sui mali relabuntur, et aversantur verum et bonum quae intellexerunt; similiter se habuit cum talibus in mundo, ubi vera, quae tamen intelligere potuerunt, a se repulerunt; inde patuit quod Divinum Verum procedens a Domino continue in mentes humanas influat et adaptet illas ad recipiendum, et quod tantum recipiatur quantum desistitur a malis, quae sunt amorum sui et mundi.
@1 enim$
@2 Verum Divinum altered to Divinum Verum$
@3 i paene aeque$
Inde concludi pro certo potest quod absque Verbo in hac tellure 2 nulla conjunctio caeli, ita nulla conjunctio Domini, cum homine foret; et si nulla conjunctio, genus humanum {1}in hac tellure prorsus interiret; nam quod interiorem vitam hominis facit est influxus veri Divini a Domino, est enim illud ipsa lux quae illuminat visum interni hominis, hoc est, intellectum ejus, et est calor caelestis, qui inest luci illi, qui est amor, {2}qui accendit et vivificat voluntarium interni hominis; quapropter absque luce illa et calore illo {3}occaecaretur et frigesceret internum hominis et moreretur, non secus ac externum hominis si foret absque calore et absque (x)luce {4}solis mundi; sed hoc ut paradoxon appariturum est illis qui non credunt Verbum tale esse, {2}etiam illis qui credunt vitam inesse homini ut ejus propriam, et non jugiter influere per caelum a Domino; {5}quod vita hominis non sit in ipso sed quod a Domino influat, videatur n. 4249, (x)4882, 5147, 5150, 5986, 6053-6058, 6189-6215, 6307-6327, 6466-6495, (x)6598-6626, 6982, 6985, 6996, 7055, 7056, 7058, 7147, 7270, 7343, 8685, 8701, 8717, 8728, 9110, 9111, 9223, 9276 {6}, et quod {7}Ecclesia Domini, per universum orbem sparsa, sit coram Domino sicut unus homo, n. 9276, similiter ac caelum, quod inde Maximus Homo vocatur; et quod Ecclesia ubi est Verbum, sit sicut cor et pulmo in illo homine, et quod omnes extra Ecclesiam inde vivant, sicut membra, viscera, et organa reliqua corporis (c)ex corde et pulmone, n. 2054, 2853, (x)7396.
@1 hic$
@2 et$
@3 frigesceret et occaecaretur$
@4 ex sole$
@5 sed videantur quae de influxu vitae a Domino$
@6 i ostensa sunt$
@7 Ecclesia Domini per universum orbem sparsa, sit$
2 Dicitur conjunctio a Domino, quoniam Dominus Sibi conjungit hominem, non autem vicissim, nam omne bonum amoris et verum fidei influit a Domino, et recipitur ab homine quantum is desistit a malis, n. 9399; influxus enim reciprocus, nempe ab homine ad Dominum, qui ab eruditis vocatur influxus physicus, non datur, n. 6322, 9110, 9111, 9216; et praeterea quicquid ab homine exit ut ab ipso, non est nisi quam malum et inde falsum, n. 210, 215, 987, 5660, 5786; inde constat quod conjunctio hominis cum Domino sit a Domino et non ab homine; quod secus appareat, est fallacia.
@1 foedus enim pangere$
@2 i cum$
@1 qua$
2 Cum dicitur bonum quod ex veris, intelligitur Ecclesia spiritualis, nam illa Ecclesia est in bono ex veris. Qui arcana Ecclesiae et caeli non novit credere potest quod omne bonum Ecclesiae sit ex veris, quoniam bonum implantari nequit nisi per vera; immo quod homo nec scire possit quid bonum nisi per vera; sed usque bonum quod per vera, est bonum Ecclesiae spiritualis, et in se spectatum est verum, quod vocatur bonum quando fit voluntatis et actus, et inde vitae; sed bonum quod non existit per vera sed per bona amoris mutui, est bonum Ecclesiae caelestis, et in se {2}spectatum non est verum sed bonum, quoniam est bonum amoris in Dominum; hoc bonum repraesentavit Ecclesia Judaica, illud vero bonum Ecclesia Israelitica, quapropter {3} in bina regna divisi sunt; quae et qualis differentia est inter utramque Ecclesiam, proinde inter utrumque bonum, videantur quae prius n. {4}2048, 2227, 2669, 2708 fin., 2715, 2718, 2935, 2937, 2954, 3166, 3235, 3236, 3240, 3246, 3374, 3833, 3887, 3969, 4138, 4286, 4493, 4585, 4938, 5113, 5150, 5922, (a)6289, 6296, 6366, 6427, 6435, 6500, 6647, 6648, 7091, 7233, (x)7877, 7977, 7992, 8042, 8152, 8234, 8521, ostensa sunt; ex illis quae in his locis allata sunt, constare potest quod caelum Domini sit divisum in caelum spirituale et in caelum caeleste, et quod caelum caeleste sit intimum seu tertium caelum, et caelum spirituale medium seu secundum.
@1 i, ut supra$
@2 est bonum$
@3 i etiam$
@4 2046 IT. A is indecipherable.$
Domini adventus et praesentia in Verbo etiam per `videre Filium 2 hominis’ intelligitur apud Matthaeum,
Tunc apparebit signum Filii hominis, et videbunt Filium hominis venientem in nubibus caeli cum virtute et gloria, xxiv 30;
(d)videatur n. 4060; `nubes’ enim est sensus litteralis Verbi, ac `virtus et gloria’ {2}sensus ejus internus; sensus litteralis Verbi dicitur `nubes’ quia est in luce mundi, et sensus internus dicitur `gloria’ quia est in luce caeli, videatur Praefatio ad Gen. xviii et n. 5922, (x)6343 fin., 6752, 8106, 8267, 8427, 8443, 8781; et praeterea in sensu interno Verbi agitur de solo Domino ac de Ipsius regno et Ecclesia; inde sanctum Verbi, et inde adventus et praesentia Domini illis qui cum legunt Verbum, Ipsum et proximum, qui est bonum concivis, patriae, Ecclesiae, caeli, n. 6818-6824, 8123, intuentur, et non seipsos, ut supra dictum est; causa est quia illi patiuntur se elevari a Domino in lucem caeli, hi autem non patiuntur se elevari, tenent enim intuitionem suam affixam sibi et mundo. Ex his constare potest quid sit videre Dominum in Verbo.
@1 seipsis, et tunc pro fine habent Dominum et ad proximum, et non semet$
@2 est sensus internus$
2 Quia Verbum in littera est naturale, et per `pedes’ significantur naturalia, ideo {1} ultimum Verbi, sicut ultimum Ecclesiae, {2} vocatur `locus pedum Jehovae,’ ut et `scabellum pedum Ipsius,’ et quoque `nubes et tenebrae’ respective, ut apud Esaiam,
Aperient portas Tuas jugiter, ad adducendum ad Te exercitum gentium, et reges eorum deducentur; gloria Libani ad Te veniet; abies, taeda, buxus simul ad decorandum locum sanctuarii Mei, et locum pedum Meorum honorabilem reddam, lx 11, 13;
agitur hic de Domino ac Ipsius regno et Ecclesia; per `exercitum gentium’ intelliguntur qui in bonis fidei, et per `reges’ qui in veris fidei; quod `gentes’ sint qui in bonis fidei, videatur n. 1259, 1328, 1416, 1849, 4574, 6005, et quod `reges’ qui in veris, n. 1672, 2015, 2069, 3009, 4575, 4581, 4966, 5044, 5068, 6148; `gloria Libani’ seu cedrus est bonum et verum spirituale, `abies, taeda, et buxus’ {3}sunt bona et vera naturalia correspondentia, `locus sanctuarii’ est caelum et Ecclesia, et quoque Verbum, `locus pedum’ est caelum, Ecclesia, ut et Verbum, in ultimis; quod etiam sit Verbum, est quia caelum est caelum ex Divino Vero procedente a Domino, similiter Ecclesia; et Divinum Verum quod facit Ecclesiam et caelum est Verbum; inde quoque intimum tentorii, ubi arca in qua lex, vocatur sanctuarium, 3 lex enim est Verbum, n. 6752: apud eundem,
Caeli thronus Meus, et terra scabellum pedum Meorum, lxvi 1:
apud Davidem,
Exaltate Jehovam Deum nostrum, et adorate versus scabellum pedum Ipsius; sanctus Ille; Moscheh et Aharon inter sacerdotes Ipsius; in columna nubis locutus est ad illos, Ps. xcix 5-7;
`scabellum pedum Jehovae versus quod adorarent’ est Divinum Verum in ultimis, ita Verbum; quod `Moscheh et Aharon’ in sensu repraesentativo sint Verbum, videatur n. 7089, 7382, 9373, 9374, et quod `nubes’ sit Verbum in littera, seu Divinum Verum in ultimis, Praefatio ad Gen. xviii, n. 4060, 4391, 5922, 6343 fin., 6752, 8106, 8781; inde patet quid sit `loqui in columna nubis’: apud eundem, 4
Audivimus de Ipso in Ephrata, invenimus Ipsum in agris silvae; intrabimus in habitacula Ipsius, et incurvabimus nos scabello pedum Ipsius, Ps. cxxxii 6, 7;
agitur ibi de Domino ac de revelatione Ipsius in Verbo; `invenire Ipsum in Ephrata’ est in sensu Verbi spirituali caelesti, n. 4585, 4594, `in agris silvae’ est in Verbi sensu naturali seu litterali, n. 3220, 9011 fin., `scabellum pedum’ pro Divino Vero procedente a Domino, {4} in ultimis Verbi: apud eundem, 5
Jehovah inclinavit caelum, et densae tenebrae sub pedibus Ipsius; posuit tenebras latibulum Suum, tenebrae aquarum, nubes caelorum; a splendore ante Ipsum nubes Ipsius transiverunt, Ps. xviii 10, 12, 13 [A.V. 9, 11, 12];
agitur hic de adventu et praesentia Domini in Verbo; `densae tenebrae sub pedibus Ipsius’ pro Verbi sensu litterae, similiter `tenebrae aquarum et nubes caelorum’; quod usque isti (x)sensui insit Divinum Verum quale est in caelis, significatur per quod `posuerit tenebras latibulum Suum’; et quod ad praesentiam Domini {5}appareat sensus internus qualis est in caelo, in sua gloria, significatur per quod `a splendore ante Ipsum nubes Ipsius transeant’: apud Nahum,
Jehovae in procella et tempestate via, et nubes pulvis pedum Ipsius, i 3;
etiam ibi `nubes’ pro Verbo in sensu litterae, qui etiam est `procella et tempestas, in qua Jehovae via.’
Quando apud hominem translucet verum Divinum, quale est 6 in caelo, {6}ex ipso sensu litterae, tunc hic sensus describitur per `pedes’ et per `splendorem eorum sicut aeris laevigati,’ ut quoque apud Danielem,
Sustuli oculos meos et vidi, ecce vir unus indutus linteis, cujus lumbi cincti auro Uphasi, et corpus ejus sicut tarshish, et facies Ipsius sicut facies fulguris, et oculi Ipsius sicut faces ignis, brachia Ipsius et pedes Ipsius sicut splendor aeris laevigati et vox verborum Ipsius sicut vox turbae, x 5, 6;
hic per `virum indutum linteis’ in sensu supremo intelligitur Dominus, et quia Dominus, etiam intelligitur {7}Divinum Verum quod ab Ipso, nam Divinum Verum quod a Domino est Ipse Dominus in caelo et in Ecclesia; verum Divinum seu Dominus in ultimis intelligitur per `brachia et pedes sicut splendor aeris laevigati,’ tum per `vocem verborum Ipsius sicut vox turbae’; similiter apud Ezechielem i 7.
7 Status Ecclesiae successivus in hac tellure (x)quoad receptionem veri Divini procedentis a Domino etiam intelligitur per statuam visam Nebuchadnezari, apud Danielem,
Caput statuae aurum, pectus ejus et brachia ejus argentum, venter ejus et femora aes, crura ejus ferrum,pedes ejus ex parte ferrum et ex parte argilla, quae non cohaerebant; et lapis ex petra contrivit ferrum, argillam, aes, argentum, et aurum, ii 32, 33, [34, 35,] 43 [,45];
primus status Ecclesiae quoad receptionem veri {8} procedentis a Domino est `aurum,’ quoniam per `aurum’ significatur bonum caeleste, quod est bonum amoris in Dominum, n. 113, 1551, 1552, 5658, 8932, secundus per `argentum,’ quod est bonum spirituale, quod est bonum fidei in Dominum et charitatis erga proximum, n. 1551, 2954, 5658, 7999, tertius per `aes,’ {9}quod est bonum naturale, n. 425, 1551, et quartus per `ferrum,’ quod est verum naturale, n. 425, 426; `argilla’ est falsum, quod non cohaeret cum vero et bono; quod `lapis ex petra contriverit ferrum, aes, argentum, et aurum’ significat (m)quod Ecclesia quoad receptionem veri ex Verbo pereat, cum falsum et malum confirmantur per sensum litterae Verbi,(n) quod fit cum Ecclesia in ultimo suo statu est, quando non amplius in aliquo caelesti amore sed solum in mundano et corporeo; tale fuit Verbum quoad receptionem ejus apud gentem Judaicam cum Dominus in mundum venit, et tale est apud plerosque Verbum hodie, usque adeo ut ne quidem sciatur quod aliquid internum sit in Verbo; et si diceretur quod sit et quale sit, non recipiatur; cum tamen in antiquissimis temporibus, quae significata sunt per `aurum,’ in Verbi sensu litterae nihil aliud visum sit quam caeleste paene abstracte a littera. Ex his nunc constare potest quod per `Deum Israelis visum sub pedibus’ significetur Verbum in sensu ultimo, qui est sensus litterae.
@1 quoque$
@2 i in particulari apud unumquemvis hominem, qui est Ecclesia, et apud omnes in communi,$
@3 est bonum et verum naturale correspondens$
@4 i ita pro Ipso Domino,$
@5 pateat$
@6 in$
@7 Verum Divinum altered to Divinum Verum$
@8 i Divini$
@9 autem$
Ut aliqua idea de translucentia illa sistatur, sit loquela humana 2 pro exemplo: illa in prima sua origine est finis quem homo manifestare per loquelam vult; hic finis est amor ejus, nam quod homo amat, hoc pro fine habet; ex illo fluit cogitatio hominis, et tandem loquela; quod ita sit, quisque qui {4}bene reflectit scire et appercipere potest; quod finis sit primum loquelae, constat ex communi regula quod omni intelligentiae insit finis, et quod absque fine non sit intelligentia; et quod cogitatio sit alterum loquelae ex primo illo fluens, {5} nam loqui absque cogitatione et cogitare absque fine, nemo potest; {6} quod inde sequatur loquela vocum, et quod haec sit ultimum, quod proprie loquela vocatur, notum est; quia ita est, homo qui attendit ad loquelam alterius non attendit ad voces seu verba loquelae sed ad sensum ex illis qui est cogitationis ejus qui loquitur; et qui sapiens est attendit ad finem propter quem ita ex cogitatione locutus est, hoc est, quid intendit et quid amat; haec tria sistuntur in loquela hominis, quibus loquela vocum inservit pro ultimo plano.
Ex hac comparatione idea {7}potest haberi de Verbo in littera, 3 hoc enim non aliter attenditur et appercipitur in caelo quam solet cogitatio hominis quae sistitur per loquelam vocum, et in intimo caelo, quam solet intentio seu finis; {8}(m){9}ast differentia est quod sensu’ litterae Verbi cum legitur ab homine, non audiatur nec appercipiatur in caelo, sed modo sensus internus, quoniam in caelo percipitur modo spirituale et caeleste Verbi, non autem naturale ejus; transit sic unus sensus in alterum, {10}quia correspondent, et Verbum per mera Correspondentia scriptum est;(n) inde patet quid intelligitur cum de Verbo, per translucidum, quod significatur per `opus sapphiri.’
4 Sed qui non intellectualiter potest cogitare, hoc est, abstracte a materialibus, haec non capere potest, ne quidem quod dari possit alius sensus in Verbo quam qui exstat in littera; si ei dicitur quod insit sensus spiritualis qui est veri, et in hoc sensus caelestis qui est boni, et quod hi sensus transluceant e sensu litterali, stupescet primum, ac postea rejiciet sicut (x)nullum, et tandem subsannabit; quod tales sint hodie in (t)orbe Christiano’, imprimis eruditi mundi, per vivam experientiam ostensum est; tum quod sapientiores aliis {11}se’ venditent, qui contra illud verum ratiocinantur, quam qui affirmant illud; cum tamen eruditio (d)in primaevis temporibus, quae aurea et argentea vocata sunt, fuerat ita loqui et ita scribere ut non attenderetur ad sensum litterae aliter quam ut {12} ex illo transluceret {13} sapientia recondita, ut constare potest manifeste ex libris vetustissimis, etiam apud gentiles, et quoque a reliquiis in eorum linguis; scientia enim eorum praecipua {14} fuit scientia correspondentiarum et scientia repraesentationum, quae scientiae hodie inter res deperditas sunt.
5 Quod sub pedibus Domini apparuerit sicut opus sapphiri, et hoc significet translucentiam Verbi in sensu litterae, est quia `lapis’ in genere significat verum, et `lapis pretiosus’ verum translucens a Divino Domini; quod `lapis’ in genere significet verum, videatur n. 643, 1298, 3720, 3769, 3771, 3773, 3789, 3798, 6426, 8609, 8940-8942, et quod `lapis pretiosus’ verum translucens a Divino Domini; hoc significatum est per duodecim lapides pretiosos in pectorali Aharonis, quod Urim et Thumim vocatum est, n. 3862, 6335, 6640; 6 similiter apud Ezechielem,
Plenus sapientia et perfectus pulchritudine, in Eden horto Dei fuisti; omnis lapis pretiosus operimentum tuum, rubinus, topazius, adamas, (x)tarshish, shoham, et jaspis, sapphirus, (x)chrysoprasus, smaragdus, et aurum; opus tympanorum tuorum et fistularum tuarum in te, in die quo creatus es, praeparata sunt; perfectus tu in viis tuis in die quo creatus es, xxviii 12, 13, 15;
ibi de Tyro, per quam significatur Ecclesia quoad cognitiones veri et boni interiores, n. 1201; intelligentia et sapientia ejus qualis fuerat in ejus infantia seu primo aevo, describitur per lapides illos pretiosos; `dies quo creatus’ significat statum primum cum regenerati, `creatio’ enim in Verbo est regeneratio seu nova hominis creatio, n. 16, 88: similia per `lapides pretiosos’ significantur apud Johannem, 7
Fundamenta muri civitatis omni lapide pretioso exornata: {15}fundamentum primum jaspis, secundum sapphirus, tertium chalcedonius, quartum smaragdus, quintum sardonyx, sextum sardius, septimum chrysolitus, octavum beryllus, nonum topazius, decimum chrysoprasus, undecimum hyacinthus, duodecimum amethystus, [Apoc.] xxi 19, 20;
agitur ibi de sancta Hierosolyma descendente e caelo, per quam intelligitur nova Ecclesia apud gentes, postquam {16} hodierna quae in orbe nostro Europaeo, vastata est; `lapides pretiosi qui fundamenta’ sunt vera Divina in ultimo ordinis translucentia.
Verum Divinum in ultimo ordinis translucens, quod est Verbum 8 in littera, imprimis significatur per `sapphirum,’ ut apud Esaiam,
Afflicta et procellis jactata, nec consolationem nacta; ecce {17}dispono cum stibio lapides tuos, et fundamenta (t)tua ponam in sapphiris, liv 11;
ibi quoque agitur de Ecclesia quae successura priori, quae intelligitur per `desolatam cui multi filii prae-maritatae,’ vers. 1; `disponere lapides’ pro vera Ecclesiae, `fundamenta in sapphiris’ pro vera in ultimis translucentia: simile per `sapphirum’ significatur apud 9 Jeremiam,
Albi Naziraei ejus prae nive, candidi erant prae lacte, rubuerunt ossa prae margaritis, sapphirus polities eorum, Threni iv 7;
`Naziraei’ in sensu repraesentativo significabant Dominum quoad Divinum Naturale, n. 3301, 6437, inde quoque Divinum Verum procedens ab Ipso in ultimis, quod est Verbum in sensu litterae; `crines’ enim, qui hic intelliguntur per `Naziraeos,’ et dicuntur `albi prae nive et candidi prae lacte,’ significant verum in ultimis, n. 3301, 5247, 5570, `albedo et candor’ {18}praedicantur de vero, n. 3301, 5319, `ossa quae rubuerunt’ sunt vera scientifica, quae ultima, ac reliquis: inserviunt pro servis, n. 6592, 8005, `rubor’ praedicatur de bono amoris quod in veris, n. 3300; inde patet quod `sapphirus’ sit verum 10 in ultimis a veris internis translucens: apud Ezechielem,
Super expansum quod super capite cheruborum, quasi aspectus lapidis sapphiri, similitudo throni, et super similitudine throni quasi aspectus hominis super illo sedentis, i 26, x 1;
`cherubi’ sunt custodia et providentia Domini ne ad Ipsum sit aditus nisi per bonum, n. 9277 fin., `thronus super quo aspectus hominis’ est Divinum Verum a {19}Divino Bono Domini, n. 5313, 6397, 9039; inde patet quod `lapis sapphirus’ sit verum translucens a veris internis, nempe `lapis’ verum et `sapphirus’ translucentia.
11 {20}Quod omnia Verbi transluceant a Domino, est quia Divinum Verum quod a Domino, est unicum ex quo omnia; quod enim (t)est primum, hoc in sequentibus et derivatis est unicum, quoniam ex illo sunt et existunt; et Divinum Verum est Dominus; quapropter etiam in Verbi sensu supremo agitur de solo Domino, de Ipsius amore, providentia, regno in caelis et in terris, imprimis de Ipsius Humani glorificatione.
12 {21}Quod Divinum Verum sit Ipse Dominus, {22}patet ex eo quod quicquid procedit ab aliquo est ipse, sicut quod procedit ab homine dum loquitur aut agit, {23}est ex ejus voluntario et intellectuali; ac voluntarium et intellectuale facit vitam hominis, ita ipsum hominem; homo enim non est homo ex forma faciei et corporis sed ex intellectu veri et voluntate boni; inde constare potest quod id quod procedit (c)a Domino sit Dominus; quod id sit Divinum Verum, in praecedentibus saepius ostensum est.
13 Sed qui non scit arcana caeli, credere potest quod cum Divino Vero quod procedit a Domino, (x)non aliter se habeat quam sicut cum loquela quae procedit ab homine; ast non est loquela, sed Divinum implens caelos, sicut est lux et calor e sole implens mundum; hoc illustrari potest per sphaeras quae procedunt ab angelis in caelo, de quibus n. 1048, 1053, 1316, 1504-1520, 1695, 2401, 4464, 5179, 6206 fin., 6598-6613, (a)7454, 8063, 8630, 8794, 8797, quae quod sint sphaerae veri fidei et boni amoris a Domino, in locis illis ostensum videatur; sphaera autem Divina quae procedit a Domino, quae vocatur Divinum Verum, est universalis, ac, ut dictum, implet universum caelum, ac facit omne vitae ibi; apparet ibi coram oculis sicut lux, quae non modo illuminat visum sed etiam mentes; eadem etiam est, quae apud hominem facit intellectum; (m)hoc intelligitur apud Johannem,
In Ipso vita erat, et vita erat lux hominum; erat lux vera quae illuminat omnem hominem venientem in mundum, et mundus per Ipsum factus est, i 4, 9, 10;
agitur ibi de Divino Vero, quod ibi vocatur Verbum, et quod Divinum Verum seu Verbum sit Ipse Dominus.(n)
Illa lux, quae est Divinum Verum procedens a Domino, ab 14 antiquis descripta est per circulos radiosos coloris aurei circum caput et corpus Dei repraesentati ut homo, nam antiqui non aliter perceperant Deum quam sub humana forma.
Cum homo in bono est et ex bono in veris, tunc (x)elevatur ille 15 in Divinam illam lucem, et secundum quantum et quale boni in interiorem; inde (x)illi illustratio communis in qua a Domino videt innumerabilia vera quae percipit ex bono; et tunc a Domino ducitur ad appercipienda et imbuenda illa quae {24}ei conveniunt, et hoc quoad singularissima ordine, sicut {25}ejus vitae aeternae conducit; (m)quoad singularissima dicitur {26}quoniam universalis providentia Domini est universalis quia in singularissimis, {27}nam singularia simul vocantur universale, n. 1919 fin., 6159, 6338, 6482, 6483, 8864, 8865.(n)
@1 at$
@2 quia$
@3 d seu i et$
@4 bene reflectit altered to potest reflectere$
@5 i notum est omnibus,$
@6 i et$
@7 possit capi cum$
@8 The following sentence to be found in m of A is marked for insertion after sapphiri in line 7.$
@9 sed usque$
@10 quoniam$
@11 Before sapientiores$
@12 i qui$
@13 i in$
@14 i tunc$
@15 fundamenta I$
@16 i haec$
@17 disponens$
@18 praedicatur IT$
@19 Domino$
@20 The first half of subsection 11 (i.e. as far as et existunt) appears in A after subsection 14. An incompleted sentence at the end of the whole in A may be compared with the second half of subsection 11. The incompleted sentence is…in supremo sensu agit de solo Domino, ac de Ipsius Humani glorificatione, de Ipsius Amore, Providentia, ac Regno in coelis et in terris$
@21 quod Divinum Verum sit altered to praeterea Divinum Verum est$
@22 nam quod$
@23 quia procedit$
@24 ipsi$
@25 vitae ejus in aeterna$
@26 quia$
@27 nam singularissima simul etiam vocantur universale, quod absque illis non datur, videatur$
2 Quod `caelum’ in sensu {3}interno sit caelum angelicum, est ex correspondentia et quoque ex apparentia; inde est quod ubi in Verbo dicuntur caeli, tum caeli caelorum, in sensu interno intelligantur caeli angelici; antiqui enim non aliam ideam de caelo aspectabili habuerunt quam quod ibi habitarent caelicolae, et quod {4}sidera essent eorum habitacula; similis idea quoque hodie est simplicium, et imprimis infantum; inde quoque sursum ad caelum aspicitur cum adoratur Deus; est quoque correspondentia, nam in altera vita apparet caelum cum sideribus, sed non caelum quod apparet hominibus in mundo; verum est caelum apparens secundum statum intelligentiae et sapientiae spirituum et angelorum; sidera ibi sunt cognitiones boni et veri, et nubes quae sub caelo quandoque conspiciuntur, sunt variae significationis secundum colores, translucentiam, et progressiones; caeruleum caeli est verum transparens ex bono; ex his constare potest quod per caelos significentur caeli angelici; per caelos autem angelicos significantur vera Divina, quoniam angeli sunt receptiones 3 veri Divini procedentis a Domino; similia per `caelos’ significantur {5}apud Davidem,
Laudate Jehovam, caeli caelorum, et aquae quae supra caelos, Ps. cxlviii 4:
apud eundem,
Psallite Domino equitanti super caelo caeli antiquitatis, Ps. lxviii 34 [A.V. 33]:
apud eundem,
Per Verbum Jehovae caeli facti sunt, et per spiritum oris Ipsius omnis exercitus eorum, Ps. xxxiii 6:
apud eundem,
Caeli enumerant gloriam Ipsius, et opera manuum Ipsius annuntiat firmamentum, Ps. xix 2 [A.V. 1]:
in Libro Judicum,
Jehovah, quando exivisti e Seir, terra contremuit, etiam caeli stillarunt, etiam nubes stillarunt aquas, v 4:
apud Danielem,
Cornu hirci crevit usque ad exercitum caelorum, et {6}dejecit in terram de exercitu et de stellis, et conculcavit illa, viii 10:
apud Amos,
Dominus Jehovih, Qui aedificat in caelis gradus Suos, ix 6:
apud Malachiam,
Si sit cibus in domo Mea, aperturus sum fenestras caeli, et effusurus vobis benedictionem, iii 10:
apud Esaiam,
Prospice e caelis et vide ex habitaculo sanctitatis Tuae et decoris Tui, lxiii (x)15:
apud Moschen,
Benedicta a Jehovah terra Josephi, de pretiosis caeli, de rore, Deut. xxxiii 13:
apud Matthaeum,
Jesus dixit, Non jurabis per caelum, quia thronus Dei est: qui juraverit per caelum jurat per thronum Dei et per Ipsum Qui {7}sedet super illo, v 34, xxiii 22;
in his locis et in pluribus aliis per {8}`caelos’ significantur caeli angelici; et quia caelum Domini in terris est Ecclesia, etiam per `caelum’ 4 significatur Ecclesia, ut in sequentibus locis: apud Johannem,
Vidi caelum novum et terram novam, prius enim caelum et prior terra transierat, Apoc. xxi 1:
apud Esaiam,
(m)Ecce Ego creans caelos novos et terram novam, ideo nec commemorabuntur priora, neque ascendent super cor, (x)lxv 17:
apud eundem,(n)
Caeli sicut fumus evanescent, et terra sicut vestis veterascet, li 6:
apud eundem,
Vestio caelum atrore, et saccum facio velamen, l 3:
apud Ezechielem,
Obtegam caelos, et atrabo stellas eorum, solem nube obtegam, et luna non lucere faciet lumen suum, et omnia luminaria lucis in caelo atrabo, et dabo tenebras super terra, xxxii 7, 8:
apud Matthaeum,
Post afflictionem dierum illorum sol obscurabitur, et luna non dabit lumen suum, et stellae cadent de caelo, et virtutes caelorum commovebuntur, xxiv 29;
quid per `solem,’ `lunam,’ `stellas,’ et `in caelis,’ {9}significatur, videatur n. 4056-4060: apud Esaiam,
Jehovah Deus Israelis, Tu es solus Deus; super omnia regna terrae, Tu fecisti caelum et terram, xxxvii 16:
apud eundem,
Jehovah faciens omnia, expandens caelos solus, extendens terram a Me Ipso, xliv 24
apud eundem,
Jehovah creans caelos, formans terram, et faciens eam, et praeparans eam, non inanitatem creavit eam, xlv 18;
5 quod per `caelum et terram’ in his locis et in aliis in sensu interno intelligatur Ecclesia, per `caelum’ Ecclesia interna et per `terram’ Ecclesia externa, videatur n. 1733, 1850, 2117, 2118 fin., 3355 fin., 4535; ex quibus patet quod per creationem in primis capitibus Geneseos, ubi dicitur, In principio creavit Deus caelum et terram, Gen. i 1, Et absoluti sunt caeli et terra, et omnis exercitus eorum, ii 1, intelligatur nova Ecclesia, creatio enim ibi est {10} regeneratio, quae etiam nova creatio vocatur, ut in explicationibus {11}ad illa capita ostensum videri potest.
@1 The remainder of this subsection is found at the end of the , but is marked for insertion here.$
@2 Before e Verbi$
@3 spirituali$
@4 habitacula eorum essent sidera$
@5 i alibi in Verbo, ut$
@6 disjecit$
@7 sedit AI$
@8 coelos significantur coeli altered to coelum significatur coelum$
@9 significantur I, significetur T$
@10 i and d nova A, i nova IT$
@11 ibi$
2 {6}Sed hanc rem exempla illustrent: crediderunt quod ab omni peccato et ab omni reatu puri essent cum sacrificia obtulerint et ex sacrificiis comederint, {7}autumantes quod sacrificia in externa forma Absque interna’ essent sanctissima cultus, et tunc boves, juvenci, agni, caprae, oves, arietes, {8} hirci, sancti, et quod altare esset omnium sanctissimum; similiter quod panis minharum, et vinum libaminum {9}; crediderunt etiam quod cum laverint vestes suas et corpora sua, prorsus mundi essent; pariter quod ignis altaris {10}perpetuus, (c)ac ignes lucernae, sancti essent ex se, tum panes propositionis, ut et oleum unctionis, praeter reliqua; quod ita crediderint, erat causa quia omne internum rejecerunt, usque adeo ut ne quidem audire (x)voluerint de internis, {11}sicut quod amarent Jehovam propter Ipsum et non propter se, ut {12} eveherentur ad dignitates et ad opulentiam supra omnes gentes et populos in universo; ideo nec audire voluerunt de Messia quod venturus propter salutem et felicitatem eorum aeternam sed propter se ut eminerent super omnes in mundo, nec audire voluerunt de amore mutuo et charitate erga proximum propter proximum et ejus bonum sed propter se, quantum sibi faveret; inimicum animum gerere, odio habere, vindicare, saevire, nihili faciebant, modo aliquid causae nacti sint.
3 Aliter prorsus credidissent et fecissent si doctrinam amoris et fidei in Dominum et charitatis erga proximum recipere voluerint; tunc scivissent et credidissent quod holocausta, sacrificia, minhae, libamina, et (x)comessationes ex sacrificiis non purificaverint illos ab aliquo reatu et peccato, sed quod cultus Dei et paenitentia ex corde, {13} Deut. (x)xxxiii 19; Jer. (x)vii 21-23; Mich. vi 6-8; Hos. vi 6; Ps. xl 7, 9 [A.V. 6, 8]; Ps. li 18, 19 [A.V. 16, 17]; 1 Sam. xv 22; {14} similiter quod lavationes vestium et corporis non aliquem mundarent sed purificationes cordis; pariter quod ignis altaris et ignes lucernae, tum panes propositionis, ut et oleum unctionis, non sancta essent {15}ex se sed {16}ex internis quae significabant; et quod cum in sanctis internis essent, tunc sancti essent, non a se sed a Domino, a Quo omne sanctum; filii Israelis haec interna scivissent si recepissent doctrinam amoris et charitatis, quoniam haec {17} docet quid involvunt externa; ex illa doctrina etiam {18}Verbi sensus internus scitur, quoniam sensus internus Verbi est ipsa doctrina amoris in Dominum et charitatis erga proximum, quod etiam (t)docet Dominus, dicendo quod ex binis illis mandatis omnis lex et omnes prophetae pendeant, Matth. xxii 34, 38 [A.V. 36, 40].
4 Similiter paene se habet hodie in Christiano orbe, in quo quia nulla doctrina amoris in Dominum et charitatis erga proximum est, usque adeo ut vix sciatur quid amor caelestis et amor spiritualis, qui est charitas, ideo in externis sunt absque interno; bonum enim amoris caelestis et spiritualis, et inde verum fidei, facit internum hominis; inde est quod etiam hodie sensus externus Verbi, absque doctrina regulatrice et ductrice, flectatur quousque libet; doctrina enim fidei absque doctrina amoris et charitatis est sicut umbra noctis, at doctrina fidei ex doctrina amoris et charitatis est sicut lux diei; nam bonum quod est amoris et charitatis est sicut flamma, et verum fidei est sicut lux inde.
5 Quoniam in (t)orbe Christiano tales hodie sunt, nempe in externis absque interno, ideo vix aliqui afficiuntur vero propter verum; inde quoque est quod ne quidem sciant quid bonum, quid charitas, et quid proximus, tum quid internum hominis, nec quid caelum et quid infernum, nec quod vita sit unicuique statim post mortem; qui illorum in doctrina suae Ecclesiae manent non curant num falsa sint aut vera; discunt illa et confirmant illa non propter {19}finem exercendi bonum charitatis ex corde, nec propter salutem suae animae et felicitatem aeternam, sed propter prosperitatem in mundo, hoc est, ut lucrentur famam, honores, et opes; inde est quod nulla illuminatio illis sit cum legunt Verbum, et quod prorsus negaturi sint quod aliquod internum in Verbo sit praeter quod exstat in littera; sed de hac re ab experientia, ex Divina Domini Misericordia, alibi plura dicentur.
@1 significatione$
@2 dicitur Vers. 2$
@3 i ejus$
@4 After sunt$
@5 None of these paragraph numbers is given in A, but a series of dashes indicates that numbers are to be inserted here.$
@6 inde est quod crediderint, sicut hodie etiam credunt quod omnia ritualia sancta essent ex se, ut pro exemplis$
@7 credentes$
@8 i et$
@9 i eorum$
@10 perpetui after lucernae$
@11 quae erant amare$
@12 i nempe$
@13 i qui per illa repraesentabatur,$
@14 i tum$
@15 in se before sancta$
@16 quod sancta ex internis quae significarent$
@17 i unice$
@18 After internus$
@19 usum$
Pro exemplo sint Domini verba ad Petrum, 2
Tu es Petrus, et super {1}hac petra aedificabo Ecclesiam Meam, et portae inferni non praevalebunt illi; et dabo tibi claves regni caelorum, et quicquid ligaveris in terra, erit ligatum in caelis, et quicquid solveris in terra, erit solutum in caelis, Matth. xvi [18,] 19:
pariter ad discipulos,
Amen dico vobis, Quaecumque ligaveritis super terra erunt (x)ligata in caelo, et quaecumque solveritis super terra erunt soluta in {2}caelo, Matth. xviii 18;
qui in sensu externo Verbi separato ab interno sunt, ita qui separati a vera doctrina Ecclesiae, sibi persuadent quod talis potestas a Domino data sit Petro, et quoque reliquis discipulis (d)Domini; inde infernalis illa haeresis quod in humana potestate sit intromittere in caelum et excludere e caelo quemcumque libet; cum tamen secundum veram Ecclesiae doctrinam, quae etiam est internum Verbi, illa potestas est soli Domino; quapropter qui in sensu Verbi externo et simul in interno sunt capiunt quod haec dicta sint de fide et ejus veris quae a Domino, et quod fidei a Domino, ita Ipsi Domino illa potestas sit, 3 et sic nullatenus alicui homini; quod ita sit, constare potest a repraesentatione `Petri’ et `duodecim discipulorum,’ tum a significationi `petrae,’ et quoque a significatione `clavium’; quod `Petrus’ repraesentaverit fidem, videatur Praefatio ad Gen. xviii et xxii, tum n. 3750, 4738, 6000, 6073 fin., et quod `duodecim discipuli Domini,’ sicut duodecim tribus Israelis, repraesentaverint omnia fidei et amoris: n. 3488, 3858, 6397; quod `petra’ significet Dominum quoad fidem: et sic fidem quae a Domino, n. 8581, et quod `claves’ significent potentiam, constat ex locis in Verbo ubi `claves’ nominantur, ut apud Johannem,
Ego sum Primus et Novissimus, Qui vivit et fui mortuus; sed ecce vivo Ego in saecula saeculorum, et habeo claves inferni et mortis, Apoc. i 18:
apud eundem,
Haec dicit Sanctus, Verus, Qui habet clavem Davidis, Qui aperit ut nemo claudat, et claudit ut nemo aperiat, Apoc. iii 8:
et apud Esaiam,
Dabo clavem domus Davidis super umerum Ipsius, ut aperiat et non claudens, et claudat nec aperiens, xxii 22;
quod in his locis `clavis’ sit potentia, patet, et quod ea sit soli Domino.
4 Ex his constare potest quales illi sunt qui in sensu Verbi externo separato ab interno sunt, quod nempe illis nulla conjunctio cum caelo sit, ita nulla cum Domino; sicut illi qui explicant illa verba Domini ad Petrum et ad discipulos secundum litteram, quod sibi arrogent potentiam salvandi genus humanum, ac se deos caeli et terrae faciant, et hoc ex vesano amore sui et mundi; (m)quisque qui ex sana ratione cogitat videre et capere potest quod homo non possit solvere unum peccatum, quoniam peccatum non solvitur nisi per formationem novae vitae {3}, hoc est, per regenerationem a Domino; quod regeneratio perstet usque ad finem vitae hominis in mundo, (c)et postea in aeternum,(n) {4}videatur n. 8548-8553, 8635-8640, 8742-8747, 8853-8858, 8958-8968.
Quid sit verum in sua potentia, etiam paucis dicetur: quod angeli 5 in Verbo dicantur `potentiae,’ et quoque quod sint potentiae, in Ecclesia notum est; ast non sunt potentiae ex se sed ex Domino, quoniam sunt recipientes veri Divini quod a Domino; potentia illis a Domino talis est ut unus illorum possit mille ex turba diabolica abigere, includere infernis, et compescere; verum enim Divinum quod a Domino, {5} implet caelos et facit caelos; et si credere vultis, per id omnia facta et creata sunt; Verbum {6}, quod erat in principio apud Deum et quod erat Deus, per quod omnia creata sunt et per quod mundus factus, de quo apud Johannem i 1-14, est Divinum Verum; quod hoc sit unicum substantiale ex quo omnia, pauci possunt capere, quoniam idea de Divino Vero non alia hodie habetur quam qualis de loquela oris ex imperante, secundum quam mandata efficiuntur; sed qualis idea de illo habenda sit, videatur n. 9407 ad fin. Omnipotentia Divini Veri quod a Domino, describitur multis in locis in Verbo, et quoque apud Johannem in Apocalypsi,
Factum est bellum in caelo; Michael et angeli ejus pugnarunt contra draconem; draco autem pugnavit et angeli ejus, sed non praevaluerunt; neque locus inventus est eorum amplius in caelo: vicerunt illum per sanguinem Agni, et per Verbum testimonii Sui, xii 7, 8, 11;
quod `sanguis Agni’ sit Divinum Verum procedens a Divino Humano Domini, videatur n. 4735, (x)6978, 7317, 7326, 7850, 9127, 9393, 9395, et quod `Verbum testimonii Sui’ sit verum Divinum receptum, patet.
Qui in (t)Verbi sensu externo separato ab interno sunt, ita qui 6 separati a (t)vera doctrina Ecclesiae, illi propheticum illud non aliter capiunt quam secundum litteram, quod nempe per `sanguinem’ intelligatur sanguis, ita passio Domini, cum tamen est Divinum Verum procedens a Domino quod per sanguinem ibi significatur; qui in vera Ecclesiae doctrina sunt, illi scire possunt quod non per sanguinem salventur sed per audire verum Divinum et facere illud, ita qui per Divinum Verum patiuntur se regenerari a Domino; hoc scire, capere, videre, et percipere possunt omnes qui in illustratione sunt a Domino, ita omnes qui in bono charitatis et fidei {7}, nam hi sunt qui illustrantur; (m)hoc confiteri possum, quod cum lego sanguinem Agni et cogito de sanguine Domini, angeli apud me non aliter sciant quam quod legam Divinum Verum procedens a Domino, et quod cogitem de illo.(n) At simplices maneant in sua doctrina quod per sanguine Domini salventur, modo vivant secundum Divinum Ipsius Verum nam qui secundum id vivant illustrantur in altera vita.
@1 hanc petram$
@2 coelis$
@3 i apud hominem$
@4 In A these paragraph numbers stand in m of p. 49.$
@5 i id$
@6 i enim$
@7 i sunt$
@1 latae$
@2 i n. 9405,$
@3 inde in bono charitatis et vero fidei$
@4 erant illi$
Multi ab oriente usque {4}et occidente venient, et accumbent cum Abrahamo, Isako, et Jacobo in regno caelorum, viii 11
apud Lucam,
Jesus dixit ad discipulos, Comedetis et bibetis super mensa Mea in regno Meo, xxii 30:
(m)apud eundem,
Beati servi quos veniens Dominus invenerit vigilantes; amen dico vobis quod cincturus sit se, et accumbere facturus eos, {5}et Ipse accedens ministraturus illis, xii 37:(n)
apud Johannem,
Rogarunt Jesum discipuli dicentes, Magister, ede; Ipse vero dixit illis, Ego cibum habeo quem edam, quem vos nescitis, iv 31, 32:
apud eundem,
Jesus dixit, Ego sum panis vivus qui e caelo descendit; si quis comederit ex hoc pane, vivet in aeternum, vi 51;
quod panis caelestis {6}hic intelligatur, patet; panis caelestis est omne bonum amoris et fidei a Domino, n. 2165, 2177, 3464, 3478, 3735, 3813, 4211, 4217, 4735, 4976, 5915, 6118, 9323.
Quod `edere et bibere’ significet informari de bono et vero fidei, 3 constat ex sequentibus his locis: apud Lucam,
Tunc incipietis dicere, Edimus coram Te et bibimus, et in plateis nostris docuisti; sed dicet, Dico vobis, Non novi vos unde sitis; discedite a Me, omnes operarii iniquitatis, xiii 26, 27;
`edere et bibere coram Domino’ pro instruere ex Verbo de bonis et veris fidei, `in plateis {7}docere’ pro {8} ex Verbo Domini {9}praedicare vera; praedicabatur enim olim in plateis, quoniam `plateae’ significant 4 vera doctrinae Ecclesiae, n. (x)2336: apud Esaiam,
Omnis sitiens, ite ad aquas, et cui non est argentum, ite emite et comedite, ite, emite sine argento et sine pretio vinum et lac; quare appenditis argentum pro eo quod non est panis? et laborem vestrum pro eo quod non ad satietatem? attendit attendendo ad Me, et comedite bonum, ut delicietur in pinguedine anima vestra; inclinate aurem vestram, et ite ad Me, audite ut vivat anima vestra; en testem populis dedi Ipsum, Principem et Legislatorem gentibus, lv 1-5;
ibi quod `bibere et edere’ sit informari a Domino, et quod `aquae, vinum, lac, (t)panis, et pinguedo’ sint quae sunt veri et boni fide {10} ab Ipso, patet, nam dicitur, `Inclinate aurem vestram, ite ad Me audite, ut vivat anima vestra; en testem populis dedi Ipsum, Principem 5 et Legislatorem gentibus’: apud Ezechielem,
Ecce Ego, frangens baculum panis in Hierosolyma, ut comedant panem in pondere et sollicitudine; et aquas in mensura et stupore bibant; et careant pane et aqua, et contabescant propter iniquitatem eorum, iv 16, 17;
`comedere panem et bibere aquas’ {11}pro instrui in bonis et veris fidei: n. 9323: {12}similiter apud Amos,
Ecce dies venturi quibus immittam famem in terram, non famem ad panem, neque sitim ad aquas, sed ad audiendum verba Jehovae, viii 11;
quod `fames ad panem et sitis ad aquas’ sint penuria et defectus cognitionum boni et veri, videatur n. 3364, 4958, 5277, 5279, 5281, 5300, 5360, 5376, 5415, 5568, 5579, 5893, 6110, (x)(a)8576.
6 {13}Ex bis constare potest quid significat quod aperti sint oculi discipulorum, et agnoverint Dominum, cum Dominus fregit panem et dedit illis, Luc. xxiv 29-31; quoniam `frangere panem et dare illis’ in spirituali mundo significat instruere in bono et vero fidei, per quae apparet Dominus; tum quid significat `panis et vinum’ et quid `comedere et bibere’ in Sancta Cena; et quid significat quod Dominus {14}post illam institutam dixit ad discipulos quod non bibiturus esset ex illo genimine vitis usque ad diem illum quando id bibiturus esset cum illis novum in regno Patris, Matth. xxvi 26-29. Quod {11} `comedere et bibere’ sit informatio de bono et vero cultus, erat quia post sacrificia et quoque ex sacrificiis id fiebat, et sacrificia repraesentabant in genere omnem cultum, n. 9391.
@1 i, qui ab Ecclesia,$
@2 i essent$
@3 per talia quae sunt fidei et amoris, sicut$
@4 ad occidentem IT$
@5 Ipseque$
@6 Before panis$
@7 docuisti$
@8 i quod$
@9 praedicaverint$
@10 i et amoris$
@11 i hic$
@12 secundum haec$
@13 In A the last sentence of subsection 6 precedes subsection 2.$
@14 immediate post institutam coenam$
@1 :praeceptum significat verum in particulari$
@2 d ad coelum i and d versus i ad coelum cp n. 9420$
@3 A has the following note at the foot of p., with which cp n. 9424: Chur sustentavit manus Moschis [3 or 4 indecipherable words follow]. Aharon is also written above Chur$
2 Quod ille populus in sensu Verbi externo separato ab interno esset, consequenter in simili cultu, patet manifeste (c)a sequentibus {4}post quadraginta enim dies recesserunt prorsus et vitulum aureum pro Jehovah coluerunt, quapropter etiam Moscheh tunc e manu projecit tabulas et fregit eas, et {5}postea jussus dolare {6} alias tabulas super quibus scriberentur eadem verba; per {7}quod significabatur quod populus ille nullatenus agnoscere {8}vellet aliquod doctrinale ex sensu interno Verbi quale est in caelo, sed modo ex sensu ejus externo separato ab interno quale etiam hodie {9}apud illos est; quapropter etiam populus ille non amplius dicebatur populus Jehovae sed populus Moschis, ut (d)in sequenti capite xxxii {10},
Locutus est Jehovah ad Moschen, {11}Ito, descende, quia corrupit se populus tuus quem ascendere fecisti e terra Aegypti, vers. 7:
tum cap. xxxiii,
Locutus est Jehovah ad Moschen, {11}Ito, {12}ascende (x)hinc, tu et populus quem ascendere fecisti e terra Aegypti, vers. 1;
{13}eapropter etiam dein removebantur e monte: cap. xxxiv,
Vir non ascendet tecum, etiamque vir non videbitur in toto monte; etiam pecus (c)et armentum non pascent e regione montis hujus, vers. 3;
per `montem Sinai’ enim significatur {14}Lex seu Divinum Verum ac Verbum quale est in caelo, ita quoque caelum, n. 8399, 8753, 8793, 8805. Quod Moscheh prius repraesentaverit Verbum in communi, hoc est, tam quoad sensum ejus internum quam quoad externum, causa {15}erat quia ibi actum est de promulgatione Legis, quae significabat revelationem (t)Divini Veri in communi; fuit enim id principium revelationis, nam reliqua quae in Verbo, postea conscripta sunt.
@1 de qua$
@2 i supra$
@3 Before communicationem$
@4 quod nempe post quadraginta dies recesserint prorsus a Jehovah, et vitulum aureum pro Jehovah coluerint, et quod Moscheh tunc e manu projecerit tabulas, et fregerit eas$
@5 jussus dein$
@6 i sibi$
@7 quae significatur$
@8 voluerit$
@9 est apud illum populum$
@10 i seq.$
@11 i$
@12 descende IT$
@13 et quod dein removerentur$
@14 coelum, ita quoque Divinum Verum seu Verbum, quod a Domino, quale est in coelo$
@15 est$
{4}Praesentia Domini apud illos per intermedium dicitur quia 2 Dominus se sistit praesentem apud hominem, non autem homo apud Dominum, {5}omne enim bonum quod amoris et verum quod fidei venit a Domino et prorsus nihil boni et veri ab homine; quapropter est praesentia Domini apud illos qui admittunt Ipsum, hoc est, apud illos qui fide et amore recipiunt verum Divinum quod ab Ipso. Quod Dominus veniat ad illos, et non vicissim, docet Ipse Dominus apud Johannem,
Qui diligit Me Verbum Meum servat, et ad illum veniemus et mansionem apud illum faciemus, xiv 23:
{6}apud eundem,
Qui manet in Me et Ego in illo, hic fert fructum multum, quia sine Me non potestis facere quicquam, xv 5:
et apud eundem,
Non potest homo {7}facere quicquam nisi sit datum illi e caelo iii 27.
@1 i ad Jehovam$
@2 i et esse ibi$
@3 ostensum videatur$
@4 Praesentia Domini apud illos per intermedio dicitur, quia Dominus praesens est apud hominem altered to Dominus enim se praesentem apud illos per intermedium apud hominem sistit, non autem homo apud Dominum$
@5 omne enim verum quod fidei, et omne bonum quod amoris et charitatis, venit a Domino et prorsus nihil boni et veri ejus ab homine, quapropter est praesentia Domini apud illos qui admittunt Ipsum, hoc est, recipiunt fide et amore Verum Divinum, quod ab Ipso, quod etiam Dominus docet$
@6 i et$
@7 Gk (lambanein) = to receive$
Quod non una tabula, sed binae {5}fuerint, erat ut repraesentaretur 2 conjunctio Domini per Verbum cum Ecclesia, et per Ecclesiam cum (t)humano genere; ideo quoque vocantur tabulae foederis, Deut. ix 9, 11, 15; ac verba inscripta verba foederis, Exod. xxxiv 27, 28; et quoque foedus, Deut. iv 13, 23; ac ipsa arca, in qua tabulae repositae erant, arca foederis, Num. x 33, xiv 44; Deut. x 8, xxxi 9, 25, 26; Josuae iii 3, 6, 8, 11, 14, 17, iv 7, 9, 18, vi 6, 8, viii 33; Jud. xx 27; 1 Sam. iv 3-5; 2 Sam. xv 24; 1 Reg. (x)iii 15, vi 19, viii 1, 6; Jer. iii 16; foedus enim est conjunctio, n. 665, 666, 1023, 1038, 1864, 1996, 2003, 2021, 6804, 8767, 8778, 9396; quapropter tabulae illae inter se divisae erant, sed per applicationem conjunctae, (c)et scriptura ab una tabula in alteram, sicut super una, continuata; non autem secundum opinionem vulgarem, quaedam praecepta super tabula una et quaedam super altera; -{6}per unum enim divisum in duo, et per haec duo ita conjuncta, aut data uni et alteri, significatur conjunctio Domini cum homine; foedera ideo simili modo (x)inibantur, ut cum Abrahamo per `vitulam, capram, et arietem, partitos in medium, et per unam partem positam obviam alteri,’ Gen. xv 9-12; {7}etiam in hoc capite per `sanguinem positum in crateribus, et dimidium ejus sparsum super altare, et dimidium super populum,’ vers. 6 et 8; et in genere per omnia sacrificia, quorum pars adolebatur super altari, pars dabatur populo ad comedendum; simile etiam repraesentabatur per fractionem panis a Domino, Matth. xiv 19, xv 36, xxvi 26; Marc. vi 41, viii 6, xiv 22; Luc. ix 16, xxii 19, xxiv 30, 31, 35; inde quoque est quod `duo’ in Verbo significent conjunctionem, n. 5194, 8423, hic quae est Domini et caeli, seu Domini et Ecclesiae, ita quoque boni et veri, quae conjunctio vocatur conjugium caeleste. Ex his constare potest unde est quod tabulae binae fuerint, et a duobus lateribus hinc illinc scriptae, Exod. xxxii 15, 16.
Praeterea scriptura et sculptura super tabulis in Verbo significat 3 illa quae memoriae et vitae impressa erunt, et sic permansura, ut apud Esaiam,
Scribe id super tabula apud illos, et super libro exprime illud, ut sit in diem posterum in perpetuum, usque in aeternum, xxx 8:
apud Jeremiam,
Peccatum Jehudae scriptum est stylo ferri; scalpro adamantis. sculptum est super tabula cordis eorum, et ad cornua altarium vestrorum, xvii 1:
apud Habakuk,
Jehovah dixit, Scribe visionem, et explica super tabulis, ut percurrat legens illam; quia adhuc visio in tempus constitutum; si moratur, exspecta illum, quia veniendo veniet, ii 2, 3.
@1 continerent$
@2 essent$
@3 quod per Moschen scriptum est$
@4 similem$
@5 essent$
@6 per unum divisum in duo, ac per haec duo ita conjuncta in unum, significabatur conjunctio Domini cum homine, quapropter foedera simili modo inchoantur$
@7 After the Scripture references in line 24.$
@1 seu$
@2 i seu mediantem$
@3 repraesentabat$
Quod `mons Sinai’ sit lex seu Divinum Verum procedens a 2 Divino Bono Domini, ita Verbum, et in supremo sensu {4} Dominus, constat apud Davidem,
Terra contremuit, etiam caeli stillarunt coram Deo, hic Sinai coram Deo, Deo Israelis. Currus Dei sunt binae myriades, milleni pacificorum, Dominus in illis, Sinai in sanctuario, Ps. lxviii 9, 18 [A.V. 8, 17];
quod `terra et caeli’ sint externum et internum Ecclesiae, videatur n. 1733, 2117, 2118 fin., 3355, 4535, et quod `currus’ sit doctrina, n. 2760, 5321, 8146, 8148, 8215, inde `currus Dei’ sunt doctrinalia seu vera Divina qualia in caelis; inde patet quod per `hic Sinai coram Deo, Deo Israelis,’ et per `Sinai in sanctuario,’ significetur lex seu Divinum Verum procedens a Divino Bono Domini, ac in supremo sensu Dominus in caelo: in Libro Judicum,
Jehovah, quando exivisti e Seir, quando egressus es ex agro Edomi, terra contremuit, etiam caeli (x)stillarunt, etiam nubes stillarunt aquas, montes defluxerunt coram Jehovah, hic Sinai coram Jehovah, v (x)4, 5;
etiam `hic Sinai’ pro Divino Vero procedente a Divino Bono Domini: pariter apud Moschen,
Jehovah de Sinai venit, et exortus est de Seir illis; exsplenduit de monte Paran, et venit ex myriadibus sanctitatis, a dextra Ipsius ignis legis illis, Deut. xxxiii 2.
@1 d ad i versus cp n. 9413$
@2 After Verbum$
@3 etiam altered to quoque$
@4 i Ipse$
@1 medians$
Quod dicatur sedere, est quia `sedere’ significat permanere in 2 statu; progressiones enim a loco in locum significant mutationes status interiorum, ut constare potest ex illis quae n. 2837, 3356, 3387, 4321, 4882, (x)5605, 7381, ostensa sunt; inde `sessiones’ significant permansiones {5}in statu interiorum; {6} quia `sessiones’ talia significant, ideo apud filios Israelis inter ritualia receptum fuit sedere, cum repraesentarent statum {7}interiorum permanentem, ut in Libro Judicum,
Venerunt filii Israelis Bethelem, (c)ac fleverunt, (c)et sederunt ibi coram Jehovah, et jejunarunt in die isto usque ad vesperam, xx 26:
et alibi,
Venit populus Bethelem, et sederunt ibi usque ad vesperam coram Deo, et sustulerunt vocem suam, et fleverunt fletu magno, xxi 2;
per `sedere’ ibi significatur permanentia in statu doloris.
Inde constare potest cur dicitur `sedere’ et quid involvit in 3 sequentibus locis, ut apud Davidem,
Jehovah, Tu cognovisti sedere meum et surgere meum; intellexisti cogitationem meam e longinquo, Ps. cxxxix 2:
apud Jeremiam,
Domum convivii non intrabis ad sedendum cum illis, xvi 8:
apud Micham,
Tunc stabit et pascet in robore Jehovae , in excellentia nominis Jehovae Dei sui; et sedebunt, v 3 [A. V. 4]:
apud Esaiam,
Descende et sede super pulvere, virgo filia Babelis, sede super terra, sede in silentio, et intra in tenebras, filia Chaldaeorum: dicit in corde suo, Non sedebo vidua, xlvii 1, 5, 8:
similiter alibi, ut sedere in tenebris, Esai. xlii 7; sedere in consilio, et sedere solitarius, Jer. xv 17; sedere ad dextram et ad sinistram, Matth. (x)xx 21, pro manere in statu potentiae super alios; sedere a dextris potentiae Dei, Matth. xxvi 63, 64; Marc. xvi 19; ubi de Domino; pro Divina omnipotentia permansura in aeternum.
@1 i enim$
@2, hoc est,$
@3 per illa quae infra cacumen, et usque in monte,$
@4 montes$
@5 in statu altered to status interioris$
@6 i et$
@7 interiorem$
@1 i tunc$
2 Hic quia iterum datur locus, paucis dicetur quomodo se habet cum sustentatione Verbi ex Doctrina quae ex Verbo: qui non scit arcana caeli non aliter credere potest quam quod Verbum absque doctrina inde sustentetur; putat enim quod Verbum in littera seu Verbi sensus litteralis sit ipsa doctrina, sed sciendum est quod omnis doctrina Ecclesiae {2} erit ex Verbo, et quod doctrina aliunde quam ex Verbo non sit doctrina in qua aliquid Ecclesiae, minus aliquid caeli inest; sed doctrina colligenda est ex Verbo, et cum colligitur, homo in illustratione erit a Domino, et in illustratione est {3}cum in amore veri propter verum et non propter se et mundum; illi sunt qui illustrantur in Verbo {4}cum legunt illud, et verum vident, et doctrinam inde sibi faciunt; causa quod ita sit, est quia tales communicant cum caelo, ita cum Domino, et sic a Domino illustrati ducuntur ad videndum vera Verbi qualia sunt in caelo; influit enim Dominus per caelum in intellectum eorum, intellectus enim interior hominis est qui illustratur; et Dominus simul tunc influit cum fide, quae datur media cooperatione novae voluntatis, cujus est affici vero propter verum; ex his nunc constare potest quomodo doctrina veri et boni {5}datur homini (c)a Domino.
Quod haec doctrina sustentet Verbum quoad sensum ejus litteralem 3 seu externum, patet unicuivis qui expendit; quisque enim in Ecclesia qui ex doctrina cogitat videt vera in Verbo ex sua doctrina et secundum eam, et quae cum ea non coincidunt explicat, et quae apparent ei opposita transit quasi non videns aut non intelligens; quod similiter omnes faciant, etiam haeretici, notum est; at qui in genuina doctrina veri ex Verbo sunt et in illustratione cum legunt Verbum, illi vident vera concordantia ubivis et prorsus nihil repugnans; non enim haerent in talibus ibi quae secundum apparentias et secundum captum vulgarem hominis dicta sunt, quia sciunt quod si {6}apparentiae evolvantur et quasi exfascientur, pateat ibi verum in nudo; falsa ex -(x)fallaciis sensuum externorum nec illos seducunt sicut haereticos et fanaticos, imprimis Judaeos et (x)Socinianos, nec falsa ex amoribus sui et mundi sicut illos qui per Babelem intelliguntur; hi et illi quia non (x)illustrari possunt, doctrinam ex solo sensu externo ad favorem suorum amorum concludunt, et plura ex proprio superaddunt, inde Verbum nullatenus sustentatur sed corruit. Sciendum est quod sensus internus Verbi contineat doctrinam Ecclesiae genuinam.
Ex his nunc patet qualis doctrina repraesentatur hic per 4 `Aharonem et Churem,’ quae quia ex solo sensu externo Verbi absque interno, mere idololatrica fuit; quapropter de Aharone, per quem repraesentabatur doctrina talis, dicitur quod ille idolum seu vitulum aureum fecerit, Exod. xxxii 2-5, 21, 35; Deut. ix (x)20; in Verbo etiam per `idola’ describuntur tales doctrinae, {7}(s)ut passim apud prophetas: apud Ezechielem,
Intravi et vidi omnia idola domus Israelis; depictum super pariete circumcirca; et septuaginta viri de senioribus domus Israelis stantes coram illis, ac {8}cuique turibulum in manu sua, et abundantia nubis suffimenti ascendens, viii [10,] 11;
hic `idola domus Israelis’ sunt doctrinae ex solo sensu externo Verbi, non per illustrationem a Domino sed per propriam intelligentiam, ita falsa; cultus secundum {9}illa significatur per `turibulum in manu 5 cujusvis’ et per `abundantiam nubis suffimenti’: apud Hoscheam,
Addunt peccare, faciunt sibi fusile ex argento suo, in intelligentia sua opus artificum totum; ipsis illis dicentes; sacrificantes hominem, vitulos osculantur, xiii 2;
`sculptile ex argento suo’ et `opus artificum totum’ pro doctrina ex propria intelligentia et non ex Domino, ita ex sensu Verbi externo separato ab interno; quod fit apud illos qui solum in externis sunt et non simul in internis, hoc est, apud illos qui in amoribus sui et mundi, 6 et non in amore in Dominum et in amore erga proximum {10}: apud Esaiam,
In die illo projiciet homo idola argenti sui et idola auri sui quae fecerunt sibi ad incurvandum se talpis et {11}vespertilionibus, ad intrandum in fissuras petrarum, et in fissuras rupium, ii 20, 21, xxxi 7;
`idola argenti’ pro falsis doctrinae et `idola auri’ pro malis doctrinae `incurvare se talpis et {11}vespertilionibus, (c)ac intrare in fissuras petrarum 7 et rupium’ pro cultu ex falsis et malis fidei: apud eundem,
Immundum judicabitis tegumentum sculptilium argenti tui et amictum fusilis auri tui; disperges ea sicut menstruatum, stercus vocabis id, xxx 22;
`tegumentum sculptilium argenti et amictus fusilis auri’ pro scientificis falsi et mali, quae pro veris et bonis agnoscuntur et coluntur: apud eundem,
Indicavi tibi ex tunc ne diceres, Idolum meum fecit haec, et sculptile meum, et fusile meum praecepit ea, xlviii 5;
hic quoque `idolum, sculptile, et fusile’ pro doctrinalibus ex propria intelligentia: apud Jeremiam, 8
Stultus factus est omnis homo a scientia, pudore affectus est omnis conflator a sculptili, quia mendacium fusile ejus, neque spiritus in eis; vanitas illa, opus errorum, x 14, 15;
{12}etiam hic `sculptile et fusile’ pro doctrinalibus ex propria intelligentia, quae in externa forma, quia ex sensu externo Verbi, apparent sicut vera, sed in interna forma sunt falsa; inde dicitur `is homo stultus a scientia, et fusile mendacium, et non spiritus in eis,’ tum `vanitas et opus errorum’: similiter apud Habakuk,
Quid prodest sculptile, quia sculpsit illud fabricator ejus, fusile et doctor mendacii, quia confidit fabricator figmenti sui super hoc? ii 18:
apud Esaiam, 9
Sculptile fundit artifex, et conflator auro obducit illud, et catenas argenti {13}conflat, artificem sapientem quaerit sibi ad praeparandum sculptile, xl 19, 20;
hic similiter `sculptile’ pro {14}doctrinali ex propria intelligentia; verosimilitas quae ei inducitur per Verbum ex solo ejus sensu externo, et simul ex fallaciis et apparentiis externis, significatur per quod `conflator auro obducat illud, et catenas argenti conflet,’ et quod `artificem sapientem quaerat ad praeparandum illud’: apud eundem, 10
Formatores sculptilis omnes vanitas, et desideratissima eorum non prosunt; fabricat ferrum forcipe, et operatur carbone, et malleis acutis format illud; sic operatur illud per brachium roboris sui; fabricat ligna, extendit filum, et describit illud amussi, facit illud in angulos, et circulo definit illud, ut faciat illud in forma viri juxta pulchritudinem hominis ad habitandum in domo, xliv 9-18;
describitur hic quomodo doctrina ex propria intelligentia et non ex aliqua illustratione a Domino formatur, et quomodo falsis inducitur similitudo veri per applicationes Verbi ex solo sensu ejus externo et per ratiocinationes ex fallaciis sensuum; quare dicitur ut `faciat illud in forma viri juxta pulchritudinem hominis ad habitandum in domo’; inde est {15}similitudo veri in externa forma sed falsitas in interna; falsitas in interna forma est cum non recte cogitatur de veris, nam de una eademque veritate aliter cogitatur ab (x)uno et aliter ab altero, at false ab omnibus illis qui in malo; una enim veritas ex infinitis aliis veritatibus consistit, at apud illos qui in malo ex infinitis falsitatibus inde apud hos veritati {16}isti nulla vita inest, quod intelligitur per quod non spiritus eis, et quod non audiant, nec videant, nec intelligant, Ps. cxv 4-6 {17}; {18}Jer. li 17; se habet hoc sicut cum pictura ad similitudinem hominis in qua intus nihil nisi lutum respective ad formam ipsius hominis in qua intus vita et pulchritudo caelestis, si inibi veri ex bono.(s)
@1 i sunt$
@2 i quidem$
@3 si$
@4 dum$
@5 i ex Verbo$
@6 After exfascientur$
@7 This separate sheet is to be found in A in Volume IV, p. 201-202.$
@8 viro$
@9 d illa i falsa inde$
@10 i sunt$
@11 vespis AIT$
@12 hic quoque$
@13 conflans$
@14 doctrina$
@15 apparentia$
@16 illi$
@17 i, 7, et$
@18 Before Ps. cxv 4-6 IT$
@1 removerint$
@2 illi non sciunt quid verum et bonum, et quid falsum et malum$
@1 videatur$
@1 i Es. iv 5, cp n. 9433$
@2 i(m)Deut. ix 10, 15, v 19 seq., iv 11, 12(n) cp n. 9434$
@3 cp n. 9437$
Hoc intelligitur per `gloriam’ in pluribus locis in Verbo, ut quod 2 visuri Filium hominis in nube cum gloria, Matth. xxiv 30; Luc. xxi 27; quod Dominus cum passus fuerit, intraturus esset in gloriam Suam, Luc. xxiv 26; quod cum venturus in gloria Sua, sessurus sit super throno gloriae Suae, Matth. xxv 31; `sedere super throno gloriae’ est judicare ex Divino Vero quod ab Ipso; tum quod Moscheh et Elias visi sint in gloria, Luc. ix 30 [, 31]; quod `Moscheh et Elias’ ibi sint Verbum, videatur Praefatio ad Gen. xviii et n. 2762, 5247, 9372; {1}id quoque intelligitur per glorificationem Domini apud Johannem,
Nunc glorificatus est Filius hominis, et Deus glorificatus est in Ipso; si Deus glorificatus est in Ipso, etiam Deus glorificabit Ipsum in Se Ipso; et statim glorificabit Ipsum, xiii 31, 32;
`glorificari in Deo’ est fieri Divinum Bonum ex quo Divinum Verum: similiter apud {2}eundem cap. xii 28.
3 Per `gloriam’ significatur Divinum Verum procedens a Domino quale est in caelo, etiam in sequentibus his locis: apud Esaiam,
Vox clamantis in deserto, Parate viam Jehovae; et revelabitur gloria Jehovae, et videbunt omnis caro simul, xl 3, 5;
ibi de Adventu Domini, ubi `gloria Jehovae quae revelabitur’ est Divinum Verum; quod Dominus id sit quia ab Ipso, patet apud Johannem,
In principio erat Verbum, et Verbum erat apud Deum, et Deus erat Verbum: in Ipso vita erat, et vita erat lux hominum: erat Lux vera: et Verbum caro factum (d)est, et vidimus gloriam Ipsius, gloriam ut Unigeniti a Patre, i 1, 4, 9, 14;
`Verbum’ ibi est Divinum Verum, similiter `lux,’ inde patet quid sit `videre gloriam Ipsius’; quod Dominus non in alia gloria {3}in mundo 4 apparuerit praeter cum transformatus, notum est: {4}pariter alibi apud {5}Johannem,
Haec (x)dixit Esaias quando vidit gloriam Ipsius et locutus est de Ipso. Sed diligebant gloriam hominum magis quam gloriam Dei: Ego lux in mundum veni, ut omnis qui credit in Me in tenebris non maneat, xii 41, 43, 46;
etiam hic `gloria Domini’ et `gloria Dei’ pro Divino Vero, et `gloria hominum’ pro falso: apud Esaiam,
Illuminare, quia venit lux tua, et gloria Jehovae super te exorta est; super te exorietur Jehovah, et gloria Ipsius super te videbitur: gloria Libani ad te veniet ad decorandum locum sanctuarii Mei: non occidet amplius sol tuus, et luna tua non colligetur, quia Jehovah erit tibi in lucem aeternitatis, lx 1-fin.;
ibi manifeste agitur de Adventu Domini, de regno Ipsius, de caelo, et de Ecclesia; Divinum Verum procedens a Divino Humano Ipsius in toto illo capite describitur, et vocatur lux, honor, et gloria: apud 5 eundem,
Timebunt ab occasu solis nomen Jehovae, et ab ortu solis gloriam Ipsius; veniet Zioni Redemptor, lix 19, 20;
(t)ibi etiam de Domino; `nomen Jehovae’ pro omni vero fidei et bono amoris ex quo cultus, n. 2724, 3006, 6674, 9310 apud eundem,
Vocavi Te in justitia, et dabo Te in foedus populo, in lucem gentium: Ego Jehovah, hoc nomen Meum, et gloriam Meam alteri non dabo, xlii 6, 8;
hic quoque de Domino, ubi `lux gentium’ est Divinum Verum quod ab Ipso, `gloriam non alteri dare’ est quod non ab alio quam a Domino, Qui unum cum Jehovah, procedet Divinum illud Verum: ut quoque (m)apud eundem,
Propter Me, propter Me faciam, et gloriam Meam alii non dabo, xlviii (x)11:(n)
pariter alibi apud Esaiam, 6
Erumpet sicut aurora lux tua; ambulabit ante te justitia {6}tua, gloria Jehovae colliget te, lviii 8:
apud eundem,
Veniet ad congregandum omnes gentes et linguas ut veniant et videant gloriam Meam, lxvi 18:
apud eundem,
Regnabit Jehovah Zebaoth in monte Zionis et in Hierosolyma, et coram senioribus Ipsius gloria, xxiv 23
apud Moschen,
Dixit Jehovah, Vivus Ego, et implebitur gloria Jehovae universa terra, Num. xiv (x)20, 21;
in illis locis {7}de Domino agitur, et `gloria’ ibi est Divinum Verum quod ab Ipso: apud Esaiam,
Vidi Dominum sedentem super throno alto et elato, et seraphim stantes desuper Ipso; et clamavit hic ad illum, Sanctus,
sanctus, sanctus Jehovah Zebaoth; plenitudo omnis terrae gloria Ipsius, vi 1-3:
apud Davidem,
Caeli enumerant gloriam Dei, Ps. xix 2 [A.V. 1]:
et apud eundem,
Ut timeant gentes nomen Jehovae, et reges terrae gloriam Tuam, quod aedificaverit Jehovah Zionem, et apparuerit in gloria Sua, Ps. cii 16, 17 [A.V. 15, 16]:
7 in Apocalypsi,
Gloria Dei illustrabit sanctam Hierosolymam, et lucerna ejus Agnus; et gentes quae salvantur in luce Ipsius ambulabunt; et reges terrae (x)adferent gloriam et honorem suum in eam, xxi 23-25;
`sancta Hierosolyma’ pro nova Ecclesia, `gloria Dei’ pro Divino Vero a Domino ibi, similiter `lux Ipsius in qua ambulabunt,’ `reges terrae qui adferent gloriam’ pro illis {8} qui in veris ex bono sunt, n. 2015, 2069, 4581, 4966, 5044, 6148. Ex his nunc constare potest quid significatur per `gloriam Jehovae quae commorabatur super monte Sinai’; videatur etiam n. 8427.
@1 pariter$
@2 Johannem$
@3 cum in mundo after Dominus$
@4 et quoque$
@5 Eundem$
@6 mea AI$
@7 etiam de Domino$
@8 i in Ecclesia$
2 Dicitur quod homo tunc {3}capiat Verbum secundum sensum ejus internum, et non secundum sensum ejus externum; {4}quod ita sit, est quia omnes qui in caelo sunt instruuntur a Domino ex vero Divino quod apud hominem, ita ex Verbo; {5} causa est quia homo est in ultimo ordinis, et in ultimum desinunt omnia interiora; ultimum {6}est quasi suffulcimentum interioribus in quo haec subsistunt et quiescunt; Verbum in littera {7} est Divinum Verum in ultimo ordinis, similiter homo Ecclesiae apud quem est Divinum Verum, quoad suum naturale et sensuale; in hoc sicut in illo interiora terminantur et quiescunt; se habent illa sicut domus et ejus fundamentum; ipsa domus est caelum, et ibi Divinum Verum quale est Verbum in sensu interno, et {8} fundamentum est mundus et ibi Divinum Verum quale est Verbum in sensu externo; sicut domus super fundamento suo {9}quiescit, ita quoque caelum super Ecclesia, proinde Divinum Verum in caelo super Divino Vero in terra; nexus enim continuus est a Domino per caelum usque ad hominem per Verbum; ea causa est quod semper provideatur a Domino ut in terra sit Ecclesia, ubi Divinum Verum sit in suo ultimo {10}. Hoc arcanum est quod {11}nemo adhuc scit, et quod intelligitur per illa quae n. 9357 et 9360 allata sunt. Caveant itaque sibi omnes ne Verbum ullo modo laedant, nam qui id laedunt ipsum Divinum laedunt.
@1 dicatur$
@2 i prorsus$
@3 After internum$
@4 quoniam$
@5 i quod ita sit,$
@6 enim est$
@7 i etiam$
@8 i ipsum$
@9 quiescit altered to requiescit$
@10 ordinis$
@11 prius non detectum est$
2 Hoc intelligitur per haec apud Esaiam,
Creat Jehovah super omne habitaculum montis Zionis, et super convocationes ejus nubem interdiu, ac fumum et splendorem ignis flammae noctu; nam super omni gloria obtegumentum; et tugurium erit in umbram interdiu ab ardore, ac in refugium et in latibulum contra inundationem et contra pluviam, iv 5, 6;
`habitaculum montis Zionis’ est caelum et Ecclesia, `convocationes ejus sunt bona et vera, `nubes interdiu, fumus noctu, ac obtegumentum {1}est obvelatio veri Divini, ita accommodatio secundum captum; quo `gloria super qua obtegumentum’ sit Divinum Verum quod a Domino, videatur supra n. 9429; `tugurium’ est ultimum veri Divini quod abscondit interiora; quod `id erit in umbram interdiu ab ardore, et in refugium contra inundationem et pluviam’ est ut tutus sit homo {2} ne laedatur.
3 (d)Describitur etiam obvelatio Divini Veri apud Davidem,
Jehovah Deus mi, magnus es valde! gloriam et honorem induisti Qui operit Se luce quasi veste, contignat aquis triclinia Sua, ponit; nubes currum Suum, fundat terram super basibus ejus ut non dimoveatur in aeternum et perpetuum; abysso sicut veste obvelasti illam; limitem posuisti non transeant, Ps. civ 1-6 [, 9];
`gloria et honor quo se induit Jehovah,’ hoc est, Dominus, est Divinum Verum, {3} n. 9429, `lux qua operitur sicut veste’ est Divinum Verum quale est in caelo et in Ecclesia; quod id in Verbo lux sit, videantur citata (d)supra n. 9429; `triclinia quae contignat aquis’ sunt caelestes societates, et `aquae’ sunt vera, n. 2702, 3058, 3424, 4976, 5668, 8568, 9323, `nubes quas ponit currum’ sunt vera ex quibus doctrina; quod `currus’ sit doctrina, videatur n. 5321, 8215; `terra,’ de qua dicitur quod `fundetur super basibus suis ut non dimoveatur in aeternum,’ est Ecclesia; quod `terra’ in Verbo sit Ecclesia, videantur citata n. 9325; `bases super quibus fundatur’ sunt vera in ultimis qualia sunt Verbi in sensu ejus litterali; inde dicitur `ut non dimoveatur in aeternum’; `abyssus qua sicut veste obvelatur’ est scientificum verum pro naturali homine, n. 6431, 8278; inde patet quid sit `limes {4} positus ut non transeant,’ quod nempe sit ultimum veri Divini in quod desinunt interiora, et super quo sicut super {5} fulcro et fundamento subsistunt et quiescunt, ut supra dictum est.
@1 est accommodatio veri Divini secundum captum, ita obvelatio ejus$
@2 i et$
@3 i videatur supra$
@4 i qui$
@5 i suo$
2 Cum hoc ita se habet: sunt bini amores sibi prorsus oppositi amor caelestis et amor infernalis; amor caelestis est amor in Dominum et amor erga proximum, et amor infernalis est amor sui et amor mundi; illi apud quos amores infernales regnant in inferno sunt, at illi apud quos amores caelestes regnant in caelo sunt; est enim amor ipsum vitale hominis, nam absque amore prorsus nulla vita est; ex amore enim cuivis est vitae ejus calor et ignis; quod absque calore et igne vitali sit nulla vita, manifeste patet; inde sequitur quod qualis est amor talis sit vita, proinde, qualis est amor talis sit homo; quapropter quisque ex ipsis suis amoribus scire potest num caelum in illo sit vel num infernum. Amor est sicut ignis aut flamma apud hominem, et est quoque ignis seu flamma vitalis, ut dictum est, et fides est sicut lux ex illo igne seu ex illa flamma, et quoque est lux quae illuminat interiora ejus intellectus; inde quoque patet qualis lux ex qua fides {3} illis qui in amore caelesti sunt et qualis lux ex qua fides illis qui in amore infernali sunt; quod ex hac luce sit fides persuasiva, quae in se non est fides, sed persuasio quod ita (x)sit propter se et mundum, videatur n. 9363-9369. In Ecclesia hodie ponitur vita spiritualis, quae est vita {4} aeterna, in sola fide, ita in fide absque bonis {5}amoris caelestis; sed qualis illa vita sit, quisque ex illis quae nunc dicta sunt, si expendat, videre potest.
3 Dicendum nunc est quomodo se habet cum igne Divino, qui est Divinus Amor, apud illos qui in amore caelesti sunt, et quomodo apud illos qui in amore infernali: apud illos qui in amore caelesti sunt, est ignis seu amor Divinus continue creans et renovans interiora voluntatis ac illuminans interiora intellectus, at apud illos qui in amore infernali sunt, est ignis seu amor Divinus continue laedens et vastans; causa est quia apud hos amor Divinus cadit in opposita per quae destruitur; vertitur enim in ignem seu amorem sui et mundi, ita in contemptum aliorum prae se, in inimicitias contra omnes qui (t)sibi non favent, et sic in odia, in vindictas, et tandem in saevitias; inde nunc est quod ignis Jehovae apparuerit coram oculis filiorum Israelis ut comedens seu consumens; erant enim illi in amore sui et mundi, quoniam in externis absque internis.
Quod ignis ille fuerit illis comedens et consumens, patet etiam 4 alibi apud Moschen,
Factum est cum audivistis vocem e medio tenebrarum,monsque ardens igne, accessistis ad me omnia capita tribuum vestrarum, et seniores vestri, et dixistis, (x)En videre fecit nos Jehovah Deus noster gloriam Suam et magnitudinem Suam, ac vocem Ipsius audivimus e medio ignis; verumtamen quare moriemur, quia comedet nos ignis magnus hic; si addimus nos audire vocem Jehovae Dei nostri amplius, utique moriemur, Deut. v 20-22 [A.V. 23-25];
videantur etiam quae n. 6832, 8814, 8819, ostensa sunt; et quod populus ille talis fuerit, (x)citata n. 9380. Per `ignem comedentem’ etiam alibi in Verbo significatur vastatio, ac dicitur de impiis, ut apud Joelem,
Venit dies Jehovae, dies tenebrarum et caliginis, dies nubis et obscuritatis: ante eum comedit ignis, et post eum inflammat flamma; sicut hortus Eden terra ante eum, sed post eum, {6}desertum vastitatis, ii [1,] 2, 3:
apud Esaiam, 5
Audiri faciet Jehovah gloriam vocis Suae in flamma ignis comedentis, xxx 30:
apud eundem,
Quis manebit nobis igne comedente? quis manebit nobis focis aeternitatis? xxxiii 14:
{7}apud eundem,
Visitaberis a Jehovah flamma ignis comedentis, xxix 6:
apud Ezechielem,
Posteritas tua comedetur per ignem, xxiii 25;
in his locis `ignis comedens’ est ignis cupiditatum quae ex amoribus sui et mundi, quoniam hic ignis est qui consumit hominem et qui vastat Ecclesiam. Hoc quoque repraesentatum est per ignem a coram Jehovah, qui comedit filios Aharonis Nadab et Abihu, propterea quod dederint in turibula sua ignem alienum, Lev. x 1, 2; `dare in turibula ignem alienum’ est cultum instituere ex alio amore quam ex caelesti; quod talis ignis sit amor sui et mundi, et omnis inde cupiditas, videatur n. 1297, 1861, 5071, 5215, 6314, 6832, 7324, 7575, (x)9141.
@1 in intimo coelo$
@2 significatione$
@3 i est$
@4 i ejus$
@5 amorum coelestium$
@6 i et IT$
@7 In A this quotation from Isaiah is placed before that drawn from xxx 30.$
@1 medium nubis$
@2 et$
@3 The remainder of this was written on a separate sheet which has not been preserved.$
Quia `quadraginta’ significabant plenarium, ideo mansit Moscheh 2 super monte Sinai non solum hac vice sed etiam altera quadraginta dies et quadraginta noctes, Exod. xxxiv 28; Deut. ix 18, 25, x 10; et ideo filii Israelis vagati sunt in deserto quadraginta annis, et sicut dicitur usque dum consumpta fuerit omnis generatio illa, Num. xiv 33, 34, xxxii 13; et ideo a Jona dictum est (x)Ninevitis quod urbs post quadraginta dies everteretur, Jon. iii 4; ac ideo mandatum est prophetae jacere super latere dextro, et (x)portare iniquitatem domus Jehudae quadraginta dies, Ezech. iv 6; {8} ideo quoque dicitur de Aegypto quod daretur in solitudinem plenarium quadraginta annos, et post illos congregaretur ex populis, Ezech. xxix 11-13; et ideo pluerat super terram, ut inundaretur diluvio quadraginta dies et quadraginta noctes, Gen. vii 4, 12, 17. Inde patet cur statutum quod improbus quadraginta plagis percuteretur, Deut. xxv 3, `quadraginta plagae’ enim significabant poenam ad plenum; inde quoque patet quid intelligitur in prophetico Deborae et Baraki quod clypeus non visus sit, nec hasta, in quadraginta milibus Israelis,Jud. v 8; `in quadraginta milibus Israelis’ est in omnibus; patet etiam inde cur templum a Salomone aedificatum fuerit quadraginta cubitis longum, 1 Reg. vi 17; pariter novum templum, de quo apud Ezechielem xli 2; per `templum’ enim significatur in supremo sensu Dominus, in interno caelum et Ecclesia, et sic per `quadraginta’ plenarium quoad {9}repraesentationem; pariter alibi.
@1 sit IT$
@2 i et$
@3 significat$
@4 cum$
@5 i ibi$
@6 A appears to read quae dicantur$
@7 quoad$
@8 i ac$
@9 repraesentativum$
Qui in caelo sunt, illi loqui et conversari possunt cum angelis et spiritibus qui non solum ex telluribus in solari hoc mundo sunt sed etiam cum illis qui ex telluribus extra hunc mundum in universo; nec modo cum spiritibus et angelis inde sed etiam ibi cum ipsis incolis quibus interiora aperta sunt ut possint audire loquentes e caelo; similiter potest homo cum vivit in mundo, cui datum est a Domino loqui cum spiritibus et angelis, nam homo est spiritus et angelus quoad interiora sua, corpus quod in mundo circumfert modo ei inservit pro functionibus in naturali {1}seu terrestri hac sphaera, quae est ultima.
2 Sed cum angelis et spiritibus nulli datur sicut spiritus et angelus loqui nisi talis sit ut consociari possit illis quoad fidem et amorem; nec consociari potest nisi fides sit in Dominum et amor in Dominum, quoniam homo per fidem in Ipsum, ita per vera doctrinae, et per amorem in Ipsum, {2} conjungitur, et cum Ipsi conjunctus est, tutus est ab {3} insultu malorum spirituum qui ab inferno; apud alios interiora aperiri prorsus nequeunt, nam non in Domino sunt.
3 Haec causa est quod {4}pauci sint hodie quibus datur loqui et conversari cum angelis; cujus rei manifestum indicium est quod vix credatur hodie quod spiritus et angeli sint, minus quod sint apud quemcumque hominem, et quod per illos nexus sit homini cum caelo, et per caelum cum Domino; et quod adhuc minus credatur quod homo cum quoad corpus moritur, vivat spiritus, etiam in humana forma sicut prius.
@1 et$
@2 i ita per bonum vitae$
@3 i omni$
@4 After hodie$
@5 Sed sint$
@6 i etiam$
@1 ad$
@2 i suum$
CAPUT VICESIMUM QUINTUM
DOCTRINA CHARITATIS ET FIDEI
{1} Nunc de remissione peccatorum dicetur.
@1 See p. ix preliminary note 1. See also p. 4 note 3.$
Non potest homo {1}facere quicquam nisi sit datum ei e caelo, iii (x)27:
Qui manet in Me, et Ego in illo, hic fert fructum multum, quia sine Me non potestis facere quicquam, xv 5;
inde patet quod nemo aliquem a peccatis abducere possit, ita remittere illa, quam solus Dominus.
@1 Gk (lambanein) = to receive$
English
Russian
Greek
Albanian
Amharic
Arabic
Armenian
Azerbaijani
Basque
Belarusian
Bengali
Bosnian
Bulgarian
Catalan
Cebuano
Chichewa
Chinese (Simplified)
Chinese (Traditional)
Corsican
Croatian
Czech
Danish
Dutch
Esperanto
Estonian
Filipino
Finnish
French
Frisian
Galician
Georgian
German
Gujarati
Haitian Creole
Hausa
Afrikaans
Hawaiian
Hebrew
Hindi
Hmong
Hungarian
Icelandic
Igbo
Indonesian
Irish
Italian
Japanese
Javanese
Kannada
Kazakh
Khmer
Korean
Kurdish (Kurmanji)
Kyrgyz
Lao
Latin
Latvian
Lithuanian
Luxembourgish
Macedonian
Malagasy
Malay
Malayalam
Maltese
Maori
Marathi
Mongolian
Myanmar (Burmese)
Nepali
Norwegian
Pashto
Persian
Polish
Portuguese
Punjabi
Romanian
Samoan
Scottish Gaelic
Serbian
Sesotho
Shona
Sindhi
Sinhala
Slovak
Slovenian
Somali
Spanish
Sundanese
Swahili
Swedish
Tajik
Tamil
Telugu
Thai
Turkish
Ukrainian
Urdu
Uzbek
Vietnamese
Welsh
Xhosa
Yiddish
Yoruba
Zulu