VCR n. 0
0. VERA CHRISTIANA RELIGIO,
CONTINENS
UNIVERSAM THEOLOGIAM
NOVAE ECCLESIAE
a
DOMINO APUD DANIELEM CAP. VII:13-14, ET IN
APOCALYPSI CAP. XXI:1,2, PRAEDICTAE.
AB
EMANUELE SWEDENBORG,
DOMINI JESU CHRISTI
SERVO.
Quod opus ab auctore Amstelodami MDCCLXXI primum in publicum datum, et quod nunc denuo edidit Freya H. Fitzpatrick, cum notis et observationibus.
Academy of the New Church
Bryn Athyn, Pennsylvania
2008
DANIEL Cap. VII. Vers. 13, 14.
Videns fui in visionibus noctis, et ecce cum nubibus coelorum sicut FILIUS HOMINIS veniens fuit: Et Huic datum est Dominium, et Gloria et Regnum, et omnes populi, gentes, et linguae Ipsum colent: Dominium Ejus Dominium saeculi, quod non transibit, et Regnum Ejus quod non peribit.
APOCALYPSIS Cap. XXI:1,2,5,9,10.
Ego Johannes vidi Coelum Novum et Terram Novam: et vidi Urbem sanctam Hierosolymam novam, descendentem a Deo e Coelo, paratam sicut Sponsam ornatam Marito suo. Et Angelus loquutus est mecum, dicens, veni ostendam tibi SPONSAM AGNI UXOREM; et abstulit me in spiritu super montem magnum et altum, et ostendit mihi Urbem magnam sanctam Hierosolymam, descendentem e Coelo a Deo.
Sedens super Throno dixit, ecce NOVA OMNIA FACIO; et dixit mihi, scribe, quia haec verba vera et fida sunt.
Sigla et Compendia
] in margine sinistra = subdivisio numeri secundum John Faulkner Potts in The Swedenborg Concordance (Swedenborg Society, London, 1888-1900)
cf. = confer
[�] = verba addita ab editore
, (vacue) = nullum interpunctum in prima editione
; (vacue) = comma in prima editione
” ” (vacue) = nullum interpunctum in prima editione
AC = Arcana Coelestia (Londoni, 1749-1756)
AE = Apocalypsis Explicata (scriptum 1757-1759)
AR = Apocalypsis Revelata (Amstelodami, 1766)
CI = De Coelo et Ejus Minabilibus, et de Inferno (Londini, 1758)
CUJ = Continuatio de Ultimo Judicio: Et de Mundo Spirituali (Amstelodami, 1763)
DAC = Delitiae Sapientiae de Amore Conjugiali (Amstelodami, 1768)
DD = Doctrina Novae Hierosolymae de Domino (Amstelodami, 1763)
DNH = De Nova Hierosolyma et Ejus Doctrina Coelesti (Londini, 1758)
Dicta = Dicta Probantia Veteris et Novi Testamenti, post auctoris mortem editum (primum editit Im. Tafel, T�bingen, 1845)
DVit = Doctrina Vitae pro Nova Hierosolyma (Amstelodami, 1763)
SS = Doctrina Novae Hierosolymae de Scriptura Sacra (Amstelodami, 1763)
SED = Summaria Expositio Doctrinae Novae Ecclesiae (Amstelodami, 1769)
VCR = Vera Christiana Religio (Amstelodami, 1771)
UJ = De Ultimo Judicio, et de Babylonia Destructa (Londini, 1758)
Schmidt = secundum Biblia Sacra in linguam Latinam translata a Sebastiano Schmidt, Argentoratus, edita anno 1696.
Rose = Annotationes ineditae ad Veram Christianam Religionem, primam editionem, scriptae a Jonathan S. Rose, Bryn Athyn, PA.
Worcester = Vera Christiana Religio, Continens Universam Theologiam Novae Ecclesiae, a Samuel H. Worcester editum, Bridgewater, MA, 1889.
Symbols and Abbreviations
] in the left margin = the subsection of a number according to John Faulkner Potts in The Swedenborg Concordance (Swedenborg Society, London, 1888-1900)
cf. = compare
[�] = words inserted by the editor
, (hollow) = no punctuation in the first edition
; (hollow) = comma in the first edition
” ” (hollow) = no punctuation in the first edition
AC = Arcana Coelestia (London, 1749-1756)
AE = The Apocalypse Explained (written 1757-1759)
AR = Apocalypse Revealed (Amsterdam, 1766)
CI = Heaven and Its Wonders and Hell (London, 1758)
CUJ = Continuation concerning the Last Judgment: and concerning the Spiritual World (Amsterdam, 1763)
DAC = Delights of Wisdom Relating to Conjugial Love (Amsterdam, 1768)
DD = Doctrine of the New Jerusalem concerning the Lord (Amsterdam, 1763)
DNH = The New Jerusalem and Its Heavenly Doctrine (London, 1758)
Dicta = Proof Passages from the Old and New Testament (Scripture Confirmations) published posthumously (first published by Im. Tafel, T�bingen, 1845)
DVit = Doctrine of Life for the New Jerusalem (Amsterdam, 1763)
SS = Doctrine of the New Jerusalem concerning the Sacred Scripture (Amsterdam, 1763)
SED = A Brief Exposition of the Doctrine of the New Church (Amsterdam, 1769)
VCR = True Christian Religion(Amsterdam, 1771)
UJ = The Last Judgment and Babylon Destroyed (London, 1758)
Schmidt = according to Biblia Sacra (The Holy Bible) translated into Latin by Sebatsian Schmidt, Strasburg, 1696.
Rose = unpublished notes to Vera Christiana Religio, first edition, by Jonathan S. Rose, Bryn Athyn, PA.
Worcester = Vera Christiana Religio, Continens Universam Theologiam Novae Ecclesiae, edited by Samuel H. Worcester, Bridgewater, MA, 1889.
INDEX GENERALIS CONTENTORUM
FIDES NOVI COELI ET NOVAE ECCLESIAE IN FORMA UNIVESALI ET SINGULARI, n. 1 ad 3.
CAPUT Imum DE DEO CREATORE.
DE
UNITATE DEI.
1. Quod tota Scriptura sacra, et inde omnes Doctrinae Ecclesiarum in Christiano Orbe doceant, quod Deus sit, et quod Unus sit, n. 5 ad 7.
2. Quod universalis Influxus a Deo in animas hominum sit, quod Deus sit, et quod Unus, n. 8.
3. Inde est, quod in universo Mundo non detur Gens, cui Religio et sana Ratio est, quae non agnoscit Deum, et Deum unum esse, n. 9, 10.
4. Quod qualis Ille Deus unus est, Gentes et Populi abiverint et abeant in diversum, ex pluribus causis, n. 11.
5. Quod Ratio humana ex multis in Mundo percipere ac concludere possit, si vult, quod Deus sit, et quod unus sit, n. 12 ad 13.
6. Quod nisi Unus Deus foret, non potuisset Universum creari et conservari, n. 13.
7. Quod homo, qui non agnoscit Deum, ab Ecclesia sit excommunicatus, et damnatus, n. 14.
8. Quod apud homines, qui non agnoscunt Unum Deum, sed plures, nihil Ecclesiae cohaereat, n. 15.
DE DIVINO ESSE, QUOD EST JEHOVAH.
1. Quod Unus ille Deus dicatur Jehovah ex Esse, ita ex eo, quia Solus Est[, Fuit]1 et Erit, et quia est Primus et Ultimus, Principium et Finis, Alphah et Omegah, n. 19.
2. Quod Unus ille Deus sit ipsa Substantia et ipsa Forma, et quod Angeli et Homines sint substantiae et formae ex Ipso; et quod quantum hi in Ipso sunt et Ipse in illis, tantum sint Imagines et Similitudines Ipsius, n. 20.
3. Quod Divinum Esse sit Esse in Se, et simul Existere in Se, n. 21, 22.
4. Quod Divinum Esse et Existere in Se, non possit producere aliud Divinum, quod sit Esse et Existere in Se, consequenter quod Deus alius ejusdem Essentiae non dabilis sit, n. 23.
5. Quod pluralitas Deorum in Saeculis antiquis, et quoque hodiernis, non aliunde exstiterit, quam ex non intellecto Divino Esse, n. 24.
DE DEI INFINITATE, SEU IMMENSITATE ET AETERNITATE.
1. Quod Deus, quoniam Est et Existit in Se, et omnia in Universo sunt et existunt ex Ipso, Infinitus sit, n. 28.
2. Quod Deus, quoniam ante Mundum fuit, ita antequam Tempora et Spatia orta sunt, Infinitus sit, n. 29.
3. Quod Deus, postquam Mundus factus est, sit in Spatio absque spatio, et in Tempore absque tempore, n. 30.
4. Quod Infinitas Dei respective ad Spatia, dicatur Immensitas, et respective ad Tempora dicatur Aeternitas, et quod tametsi hi respectus sunt, usque nihil spatii sit in Ipsius Immensitate, et nihil temporis in Ipsius Aeternitate, n. 31.
5. Quod illustrata Ratio ex permultis in Mundo videre possit Infinitatem Dei, n. 32.
6. Quod omne Creatum sit Finitum, et quod Infinitum sit in finitis, ut in Receptaculis, et quod in Hominibus ut in sui Imaginibus, n. 33, 34.
DE DEI ESSENTIA QUAE EST DIVINUS AMOR ET DIVINA SAPIENTIA.
1. Quod Deus sit ipse Amor et ipsa Sapientia, et quod illa duo faciant Essentiam Ipsius, n. 37.
2. Quod Deus sit ipsum Bonum et ipsum Verum, quia Bonum est Amoris, et Verum est Sapientiae, n. 38.
3. Quod Deus, quia est ipse Amor et ipsa Sapientia, sit ipsa Vita in se, n. 39, 40.
4. Quod Amor et Sapientia in Deo unum faciant, n. 41, 42.
5. Quod Essentia amoris sit amare alios extra se, velle unum cum illis esse, et beatificare illos ex se, n. 43, 44, 45.2
6. Quod haec Amoris Divini fuerint causa Creationis Universi, et quod sint causa Conservationis ejus, n. 46, 47.
DE DEI OMNIPOTENTIA, OMNISCIENTIA ET OMNIPRAESENTIA.
1. Quod Divinae Sapientiae ex Divino Amore sit Omnipotentia, Omniscientia et Omnipraesentia, n. 50, 51.
2. Quod Dei Omnipotentia, Omniscientia et Omnipraesentia, non possint cognosci, nisi sciatur quid Ordo, et nisi sciantur haec, quod Deus sit Ordo, et quod una cum Creatione introduxerit Ordinem, tam in Universum, quam in omnia et singula ejus, n. 52 ad 55.
3. Quod Dei Omnipotentia tam in Universo quam in omnibus et singulis ejus, secundum Leges sui ordinis procedat et operetur, n. 56, 57, 58.
4. Quod Deus Omniscius sit, hoc est, percipiat, videat, et sciat omnia et singula usque ad minutissima, quae fiunt secundum Ordinem; et ex illis etiam quae fiunt contra Ordinem, n. 59 ad 62.
5. Quod Deus Omnipraesens sit a Primis ad Ultima sui Ordinis, n. 63, 64.
6. Quod Homo creatus sit forma Divini Ordinis, n. 65, 66, 67.
7. Quod Homo tantum in potentia contra malum et falsum ex Divina Omnipotentia sit, quodque tantum in sapientia de Bono et Vero ex Divina Omniscientia sit, et quod tantum in Deo ex Divina Omnipraesentia sit, quantum secundum Divinum Ordinem vivit, n. 68, 69, 70.
DE CREATIONE UNIVERSI.
[1.] Quod nemo possit aliquam justam ideam de Creatione Universi sibi comparare, nisi aliquae universales cognitiones praemissae Intellectum in statum perceptionis immittant, de quibus, n. 75.
[2.] Describitur Creatio Universi per quinque MEMORABILIA, n. 76, 77, 78, 79, 80.
CAPUT IIdum, DE DOMINO REDEMPTORE.
1. Quod Jehovah Deus descenderit et assumserit Humanum, ut redimeret et salvaret homines, n. 82, 83, 84.
2. Quod Jehovah Deus descenderit ut Divinum Verum, quod est Verbum, et tamen quod non separaverit Divinum Bonum, n. 85 ad 88.
3. Quod Deus assumserit Humanum secundum Divinum suum Ordinem, n. 89, 90, 91.
4. Quod Humanum, per quod Deus se misit in Mundum, sit Filius Dei, n. 92, 93, 94.
5. Quod Dominus per actus Redemptionis se Justitiam fecerit, n. 95, 96.
6. Quod Dominus per eosdem actus Se univerit Patri et Pater se Ipsi, n. 97 ad 100.
7. Quod sic Deus factus sit Homo, et Homo Deus in una Persona, n. 101, 102, 103.
8. Quod progressio ad unionem fuerit status Exinanitionis Ipsius, et quod ipsa Unio sit status Glorificationis Ipsius, n. 104, 105, 106.
9. Quod posthac nullus ex Christianis in Coelum veniat, nisi qui in Dominum Deum Salvatorem credit, n. 107, 108.
10. Corollarium, de Statu Ecclesiae ante Adventum Domini, et de Statu ejus post illum, n. 109.
DE REDEMPTIONE.
1. Quod ipsa Redemptio fuerit subjugatio Infernorum, et ordinatio Coelorum, et per illa praeparatio ad Novam Ecclesiam spiritualem, n. 115, 116, 117.
2. Quod absque illa Redemptione nullus homo salvari potuerit, nec Angeli in statu integritatis subsistere, n. 118, 119, 120.
3. Quod Dominus sic non modo homines, sed etiam Angelos redemerit, n. 121, 122.
4. Quod Redemptio fuerit Opus pure Divinum, n. 123.
5. Quod ipsa haec Redemptio non fieri potuerit, quam per Deum incarnatum, n. 124, 125.
6. Quod Passio crucis fuerit ultima Tentatio, quam Dominus ut Maximus Propheta sustinuit, et quod fuerit medium Glorificationis Humani Ipsius, et non Redemptio, n. 126 ad 131.
7. Quod Passio crucis credatur fuisse ipsa Redemptio, sit fundamentalis error Ecclesiae; et quod ille error una cum errore de tribus Personis Divinis ab aeterno, perverterit totam Ecclesiam, adeo ut non aliquid residuum spirituale in illa supersit, n. 132, 133.
CAPUT IIItium, DE SPIRITU SANCTO, ET DE DIVINA OPERATIONE.
1. Quod Spiritus sanctus sit Divina Veritas, et quoque Divina Virtus et Operatio procedens a Deo Uno, in quo est Divina Trinitas, ita a Domino Deo Salvatore, n. 139, 140, 141.
2. Quod Divina Virtus et Operatio, quae intelligitur per Spiritum sanctum, sint in genere Reformatio et Regeneratio, et secundum has Innovatio, Vivificatio, Sanctificatio, et Justificatio, et secundum has Purifactio a malis, et Remissio peccatorum, et tandem Salvatio, n. 142 ad 145.
3. Quod Divina illa Virtus et Operatio, quae intelligitur per missionem Spiritus sancti, apud Clericos in specie sit Illustratio et Instructio, n. 146, 147, 148.
4. Quod Dominus operetur illas Virtutes in illis, qui credunt in Ipsum, n. 149, 150, 151.
5. Quod Dominus operetur ex Se a Patre, et non vicissim, n. 153, 154, 155.
6. Quod spiritus hominis sit ejus Mens, et quicquid ex illo procedit, n. 156, 157.
[7.] Corollarium, quod nullibi in Veteri Testamento dicatur, quod Prophetae loquuti sint ex Spiritu sancto, sed ex Jehovah Deo; aliter vero in Novo, n. 158.
DE DIVINA TRINITATE.
1. Quod Divina Trinitas sit, quae est Pater, Filius, et Spiritus sanctus, n. 164, 165.
2. Quod Tres illi, Pater, Filius, et Spiritus sanctus, sint tria Essentialia unius Dei, quae faciunt unum, sicut Anima, Corpus, et Operatio apud hominem, n. 166 ad 169.
3. Quod ante Mundum creatum non fuerit haec Trinitas, sed quod post Mundum creatum, quando Deus incarnatus est, provisa et facta sit, et tunc in Domino Deo Redemptore et Salvatore Jesu Christo, n. 170, 171.
4. Quod Trinitas Divinarum Personarum ab aeterno, sic ante Mundum creatum, sit in ideis cogitationis Trinitas Deorum, et quod haec non possit aboleri per Confessionem oralem unius Dei, n. 172, 173.
5. Quod Trinitas Personarum ignota fuerit in Ecclesia Apostolica, sed quod exorta sit a Concilio Nicaeno, et inde introducta in Ecclesiam Romano-Catholicam, et ab hac in Ecclesias separatas ab illa, n. 174 ad 176.
6. Quod ex Trinitate Nicaena et simul Athanasiana exorta sit Fides in tres Deos, quae totam Ecclesiam Christianam perverterat, n. 177, 178.
7. Quod inde sit illa Abominaio desolationis, et Afflictio qualis non [fuit nec]3 futura est, quas Dominus apud Danielem et Evangelistas, et in Apocalypsi, praedixerat, n. 179, 180, 181.
8. Tum hoc, quod nisi Novum Coelum et Nova Ecclesia a Domino conduntur, non conservaertur ulla caro, n. 182.
9. Quod ex Trinitate Personarum, quarum unaquaevis singulatim est Deus, secundum symbolum Athanasianum, plures absonae et heterogeneae ideae de Deo exstiterint, quae sunt phantasiae et abortus, n. 183, 184.
CAPUT IVtum, DE SCRIPTURA SACRA, SEU VERBO DOMINI.
1. Quod Scriptura sacra seu Verbum sit ipsum Divinum Verum, n. 189 ad 192.
2. Quod in Verbo Sensus spiritualis sit, hactenus ignotus, n. 193.
* Quid Sensus spiritualis, n. 194.
* Quod a Domino procedat Divinum Coeleste, Divinum Spirituale et Divinum Naturale, n. 195.
* Quod Sensus spiritualis in omnibus et singulis Verbi sit, ostensum, n. 196, 197, 198.
* Quod Dominus cum in Mundo fuit, loquutus sit per Correspondentias, ita spiritualiter cum naturaliter, n. 199.
* Quod ex Sensu spirituali sit, quod Verbum Divinitus inspiratum sit, et in omni voce sanctum, n. 200
* Quod Sensus spiritualis hactenus ignotus fuerit; fed apud Antiquos notus, et de Correspondentiis apud hos, n. 201 ad 207.
* Quod Sensus spiritualis Verbi, non alicui posthac detur, nisi qui in genuinis Veris a Domina est, n. 208.
* Mirabilia de Verbo ex Sensu spirituali ejus, n. 209.
3. Quod Sensus literae Verbi sit Basis, Continens, et Firmamentum Sensus Spiritualis et Coelestis ejus, n. 210 ad 213.
4. Quod Divinum Verum in Sensu literae Verbi, sit in suo Pleno, in suo Sancto, et in sua Potentia, n. 214, 215, 216.
* Quod Vera Sensus literae Verbi intelligantur per Lapides pretiosos, ex quibus constabant fundamenta Novae Hierosolymae de qua in Apocalypsi4, et hoc ex Correspondentia, n. 217.
* Quod Bona et Vera Sensus literae Verbi correspondeant Urim et Thumim in Ephodo Aharonis, n. 218.
* Quod Vera et Bona in ultimis, qualia sunt in Sensu literae Verbi, significentur per Lapides pretiosos in Horto Edenis, in quo Rex Tyri dicitur fuisse, apud Ezechielem, n. 219.
* Quod eadem repraesentata sint per Aulaea, Vela et Columnas Tabernaculi, n. 220.
* Quod pariter per Externa Templi Hierosolymitani, n. 221.
* Quod Verbum in sua Gloria repraesentatum sit in Domino cum transformatus, n. 222.
* Quod potentia Verbi in ultimis repraesentat sit per Naziraeos, n. 223.
* De ineffabili Potentia Verbi, n. 224.
5. Quod Doctrina Ecclesiae ex Sensu literae Verbi haurienda sit, et per illum confirmanda, n. 225, 229, 230.
* Quod Verbum absque Doctrina non intelligatur, n. 226, 227, 228.
* [Quod Doctrina ex Sensu literae Verbi haurienda sit, et per illum confirmanda, 229, 230]5
* Quod genuinum Verum, quod Doctrinae erit, in Sensu literae Verbi, non appareat aliis, quam qui in illustratione sunt a Domino, n. 231, 232, 233.
6. Quod per Sensum literae Verbi sit conjunctio cum Domino, et consociatio cum Angelis, n. 234 ad 239.
7. Quod Verbum in omnibus Coelis sit, et quod inde Sapientia Angelica, n. 240, 241, 242.
8. Quod Ecclesia sit ex Verbo, et quod talis sit apud hominem, qualis ei est intellectus Verbi, n. 243 ad 247.
9. Quod in singulis Verbi sit conjugium Domini et Ecclesiae, et inde conjugium Boni et Veri, n. 248 ad 253.
10. Quod Haereses ex Sensu literae Verbi captari possint, sed quod confirmare illas damnosum sit, n. 254 ad 260.
* Quod plura in Verbo sint apparentiae veri, in quibus vera genuina latent, n. 257.
* Quod per confirmare apparentias veri, existant fallaciae, n. 258.
* Quod Sensus literae Verbi sit Custodia pro genuinis veris, quae intus latent, n 260.
* Quod Sensus literae Verbi per Cherubos repraesentatus sit, et in Verbo significetur, n. 260.
11. Quod Dominus in Mundo impleverit omnia Verbi, et per id factus sit Verbum, hoc est, Divinum Verum, etiam in ultimis, n. 261, 262, 263.
136. Quod ante hoc Verbum, quod hodie est in Mundo, fuerit Verbum quod deperditum est, n. 264, 265, 266.
14. Quod per Verbum etiam sit Lux illis, qui extra Ecclesiam sunt, et non habent Verbum, n. 267 ad 272.
15. Quod nisi Verbum foret, nemo sciret Deum, Coelum et Infernum, et Vitam post mortem, et minus Dominum, n. 273 ad 276.
CAPUT Vtum, CATHECHISMUS SEU DECALOGUS, QUOAD SENSUM EJUS EXTERNUM ET INTERNUM EXPLICATUS.
1. Quod Decalogus fuerit ipsa Sanctitas in Ecclesia Israelitica; ibi de sanctitate Arcae in qua Lex, n. 283 ad 286.
2. Quod Decalogus in Sensu literae contineat communia praecepta fidei et vitae, in Sensu autem spirituali et coelesti universaliter omnia, n. 287 ad 290.
3. PRIMUM PRAECEPTUM: Non erit Deus alius coram faciebus meis, n. 291 ad 296.
4. SECUNDUM PRAECEPTUM: Non sumes Nomen Dei tui in vanum, quia non insontem habebit Jehovah, qui sumserit Nomen Ipsius in vanum, n. 297 ad 300.
5. TERTIUM PRAECEPTUM: Memento diei Sabbathi ut sanctifices eum: sex dies laborabis et facies omne opus tuum, at Dies septimus Sabbathum Jehovae Deo tuo, n. 301 ad 304.
6. QUARTUM PRAECEPTUM: Honora Paterm tuum et Matrem tuam, ut prolongentur dies tui, et ut bene tibi sit super terra, n. 305 ad 308.
7. QUINTUM PRAECEPTUM: Non Occides, n. 309 ad 312.
8. SEXTUM PRAECEPTUM: Non Moechaberis, n. 313 ad 316.
9. SEPTIMUM PRAECEPTUM: Non Furaberis, n. 317 ad 320.
10. OCTAVUM PRAECEPTUM: Non respondebis contra proximum tuum falsus testis, n. 321 ad 324.
11. NONUM ET DECIMUM PRAECEPTUM: Non concupisces Domum proximi tui, non concupisces Uxorem proximi tui, non Servum ejus et Ancillam ejus, et Bovem ejus et Asinum ejus, et omne quod Proximo tuo, n. 325 ad 328.
12. Quod Decem Praecepta Decalogi contineant omnia quae amoris in Deum, et omnia quae amoris erga proximum sunt, n. 329 ad 331.
CAPUT VItum, DE FIDE.
PRAEFATIO; Quod Fides sit primum tempore, at quod Charitas sit primum fine, n. 336.
1. Quod Fides salvifica sit in Dominum Deum Salvatorem Jesum Christum: n. 337 ad 339.
* Quoniam est Deus visiblis, in quo invisibilis, n. 339.
2. Quod Fides in summa sit, quod qui bene vivit et rite credit, a Domino salvetur, n. 340 ad 342.
* Quod Primum fidei in Ipsum, sit Agnitio quod FILIUS DEI sit, n. 342.
3. Quod homo fidem accipiat, per quod adeat Dominum, Veritates ex Verbo discat, et secundum illas vivat, n. 343 ad 348.
* De Fidei Esse; de Fidei Essentia, de Fidei Statu, et de Fidei Forma, n. 344, seq.
* De Fide mere naturali, quod sit persuasio mentiens fidem, n. 345 ad 348.
4. Quod Copia Veritatum sicut in fasce cohaerentium exaltet et perficiat fidem, n. 349 ad 354.
* Quod Veritates fidei sint multiplicabiles in infinitum, n. 350.
* Quod dispositio Veritatum fidei sit in series, ita sicut in fasciculos7, n. 351.
* Quod secundum copiam et cohaerentiam Veritatum perficiatur fides, n. 352, 353.
* Quod Veritates fidei, utcunque numerosae sunt, et diversae apparent, a Domino unum faciant, n. 353.
* Quod Dominus sit Verbum, sit Deus Coeli et Terrae, Deus omnis carnis, Deus Vineae seu Ecclesiae, Deus fidei, et ipsa Lux, Veritas, et Vita aeterna, ostensum ex Verbo, n. 354.
5. Quod Fides absque Charitate non sit fides, et quod Charitas absque Fide non sit charitas, et quod utraque nisi a Domino non vivat, n. 355 ad 361.
* Quod homo sibi possit comparare fidem, n. 356.
* Quod homo sibi possit comparare Charitatem, n. 357.
* Quod etiam homo sibi comparare possit vitam fidei et Charitatis, n. 358.
* Quod tamen usque nihil fidei, et nihil charitatis, et nihil vitae utriusque, sit ab homine, sed a solo Domino, n. 359.
* Discrimen inter Fidem naturalem, et Fidem spiritualem, et quod haec sit intus in illa a Domino, n. 360, 361.
6. Quod Dominus, Charitas, et Fides, unum faciant, sicut Vita, Voluntas et Intellectus in homine; et quod si dividuntur, unumquodvis pereat, sicut unio dilapsa in pollinem, n. 362 ad 367.
* Quod Dominus cum omni Divino suo Amore, cum omni sua Divina Sapientia, ita cum omni sua Divina Vita, influat apud omnem hominem, n. 364.
* Proinde quod Dominus cum omni essentia Fidei et Charitatis apud omnem hominem influat, n. 365.
* Quod illa quae influunt a Domino, recipiantur ab homine secundum ejus statum et formam, n. 366.
* Quod autem homo, qui dividit8 Dominum, Charitatem et Fidem, non sit Forma recipiens, sed forma destruens, n. 367.
7. Quod Dominus sit Charitas et Fides in homine, et quod homo sit Charitas et fides in Domino, n. 368 ad 372.
* Quod conjunctio cum Deo sit, per quam homini salus9 et vita aeterna, n. 369.
* Quod non dabilis sit conjunctio cum Deo Patre, sed cum Domino, et per Ipsum cum Deo Patre, n. 370.
* Quod conjunctio cum Domino sit reciproca, quae est quod homo sit in Domino et Dominus in homine, n. 371.
* Quod haec reciproca conjunctio Domini et hominis fiat per Charitatem et Fidem, n. 372.
8. Quod Charitas et Fides simul sint in bonis Operibus, n. 373 ad 377.
* Quod Charitas sit bene velle, et quod bona Opera sint bene facere ex10 bene velle, n. 374.
* Quod Charitas et Fides sint modo mentales, et caducae, nisi, dum fieri potest, determinentur in actus, et in illis coexistant, n. 375, 376.
* Quod sola Charitas non producat bona Opera, minus adhuc sola Fides, sed quod Charitas et Fides simul, n. 377.
9. Quod sit Fides vera, Fides spuria, et Fides hypocritica, n. 378 ad 381.
* Quod Ecclesia Christiana ab incunabulis suis inceperit a Schismatibus et Haeresibus infestari et descindi, de quibus, n. 378.
* Quod Fides vera sit unica, et quod sit in Dominum Deum Salvatorem Jesum Christum, et quod sit apud illos, qui credunt Ipsum esse Filium Dei, Deum Coeli et Terrae, ac Unum cum Patre, n. 379.
* Quod Fides spuria sit omnis Fides, quae recedit a vera, quae est unica, et quod sit apud illos qui aliunde ascendunt, et Dominum non ut Deum, sed solummodo ut Hominem spectant, n. 380.
* Quod Fides hypocritica sit nulla fides, n. 381.
10. Quod nulla Fides sit apud malos, n. 382 ad 384.
* Quod malis nulla fides sit, quia malum est Inferni, et Fides est Coeli, n. 383.
* Quod omnibus illis in Christianismo nulla fides sit, qui reprobant Dominum et Verbum, tametsi moraliter vivunt, ac rationaliter, etiam de fide, loquuntur, docent, et scribunt, n. 384.
CAPUT VIImum: DE CHARITATE, SEU AMORE ERGA PROXIMUM: ET DE BONIS OPERIBUS.
1. Quod tres Amores universales sint, Amor Coeli, Amor Mundi, et Amor sui, n. 394, 395, 396.
* De Voluntate et Intellectu, n. 397.
* De Bono et Vero, n. 398.
* De Amore in genere, n. 399.
* De Amore sui, et de Amore11 Mundi in specie; n. 400.
* De Externo et Interno homine, n. 401.
* De mere Naturali et Sensuali homine, n. 402.
2. Quod tres illi Amores, dum rite subordinati sunt, perficiant hominem; at dum non rite subordinati sunt, pervertant et invertant illum, n. 403, 404, 405.
3. Quod omnis homo in singulari sit Proximus, qui amandus est, sed secundum quale boni ejus; n. 406 ad 411.
4. Quod Homo in plurali, qui est Societas minor et major, et quod Homo in composito ex illis, qui est Patria, sit Proximus qui amandus est, n. 412, 413, 414.
5. Quod Ecclesia sit Proximus, qui in superiori gradu amandus; et quod Regnum Domini in supremo, n. 415, 416.
6. Quod amare Proximum in se spectatum, non sit amare Personam, sed Bonum quod in Persona est, n. 417, 418, 419.
7. Quod Charitas et bona Opera sint duo distincta, sicut bene velle et bene facere, n. 420, 421.
8. Quod ipsa Charitas sit, juste et fideliter agere in Officio, Negotio, et Opere, in quo quisque est, et cum quibus in aliquo commercio est, n. 422, 423, 424.
9. Quod BENEFICIA Charitatis sint, dare pauperibus, et opitulari indigentibus, sed cum prudentia, n. 425 ad 428.
10. Quod DEBITA charitatis, quaedam Domestica, et quaedam Privata, n. 429 ad 432.
11. Quod DIVERSORIA charitatis, sint Prandia, Coenae et Consortia, n. 433, 434.
12. Quod Primum Charitatis sit amovere mala, et Secundum ejus sit facere bona, quae usui proximo sunt, n. 435 ad 438.
13. Quod homo in Excercitiis Charitatis non ponat meritum in Operibus, dum credit quod omne bonum sit a Domino, n. 439 ad 442.
14. Quod Vita moralis, dum simul est spiritualis, sit Charitas, n. 443, 444, 445.
15. Quod Amicitia amoris ligata cum homine, qualiscunque est quoad spiritum, post mortem detrimentosa sit, n. 446 ad 449.
16. Quod detur Charitas spuria, Charitas hypocritica, et Charitas mortua, n. 450 ad 453.
17. Quod Amicitia amoris inter Malos, sit intestinum Odium inter illos, n. 454, 455.
18. De conjunctione amoris in Deum, et amoris erga Proximum, n. 456, 457, 458.
CAPUT VIIIvum, DE LIBERO ARBITRIO.
1. Hodiernae Ecclesiae Praecepta et Dogmata de Libero Arbitrio, n. 463, 464, 465.
2. Quod in Horto Edenis positae sint duae Arbores, una Vitae et altera Scientiae boni et mali, significet quod homini Liberum Arbitrium in spiritualibus datum sit, n. 466 ad 469.
3. Quod homo non sit Vita, sed Receptaculum vitae a Deo, n. 470 ad 474.
4. Quod homo, quamdiu vivit in Mundo, teneatur in medio inter Coelum et Infernum, et ibi in Aequilibrio spirituali, quod est Liberum Arbitrium, n. 475 ad 478.
5. Quod ex Permissione mali, in qua cujusvis Internus homo est, evidenter pateat, quod homini Liberum arbitrium in spiritualibus sit, n. 47912 ad 482.
6. Quod absque Libero Arbitrio in spiritualibus, Verbum non foret alicujus usus, consequenter Ecclesia non aliquid, n. 483, 484, 485.
7. Quod absque Libero Arbitrio in spiritualibus, non foret aliquid hominis, per quod se vicissim conjungat Domino, et inde non Imputatio, sed mera Praedestinatio, quae detestabilis, n. 485.
* Detestabilia de Praedestinatione evulgantur, n. 486, 487, 488.
8. Quod absque Libero Arbitrio in spiritualibus, Deus foret in causa mali, et sic nulla Imputatio charitatis et fidei, n. 489 ad 492.
9. Quod omne spirituale Ecclesiae, quod in Libero intrat, et quod ex Libero recipitur, maneat; non autem quod vicissim, n. 493 ad 496.
10. Quod Voluntas et Intellectus hominis in hoc Libero Arbitrio sint; sed quod facere malum, in utroque Mundo, Spirituali et Naturali, per leges coercitum sit, quoniam alioquin Societas utrinque periret, n. 497, 498, 499.
11. Quod si hominibus non foret Liberum Arbitrium in spiritualibus, potuissent omnes in universo terrarum Orbe intra unum diem adduci ad credendum in Dominum; sed quod hoc non fieri possit, est causa, quia id, quod non ex Libero arbitrio recipitur, non maneat, n. 500, 501, 502.
* Quod Miracula hodie non fiant, quia auferunt Liberum Arbitrium in spiritualibus, et cogunt, n. 501.
CAPUT IXnum. DE POENITENTIA.
1. Quod Poenitentia sit primum Ecclesiae apud hominem, n. 510, 511.
2. Quod Contritio, de qua hodie dicitur, quod praecedat Fidem, et quam sequitur consolatio Evangelii, non sit Poenitentia, n. 512 ad 515.
3. Quod sola Confessio oralis, quod Peccator sit, non sit Poenitentia, n. 516 ad 519.
4. Quod homo nascatur ad omnis generis mala, et quod nisi removeat illa quoad partem per Poenitentiam, maneat in illis, et qui manet in illis, non potest salvari, n. 520 ad 524.
* Quid impletio Legis, n. 523, 524.
5. Quod cognitio peccati, et exploratio alicujus apud se, poenitentiam inchoet, n. 525, 526, 527.
6. Quod actualis Poenitentia sit explorare se, cognoscere et agnoscere sua peccata, supplicare ad Dominum, et Novam vitam inchoare, n. 528 ad 531.
7. Quod vera Poenitentia sit non modo explorare acta vitae suae, sed etiam intentiones voluntatis suae, n. 532, 533, 534.
8. Quod etiam Poenitentiam agant illi, qui non explorant se, sed usque a malis, quia peccata sunt, desistunt: et quod haec Poenitentia fiat ab illis, qui Charitatis Opera ex religione faciunt, n. 535, 536, 537.
9. Quod Confessio coram Domino Deo Salvatore oporteat fieri, et tunc supplicatio de ope et potentia resistendi malis,13 n. 538, 539, 560.
10. Quod actualis Poenitentia facilis sit apud illos, qui aliquoties illam egerunt, sed refractaria illis, qui non egerunt, n. 561, 562, 563.
11. Quod qui Poenitentiam nunquam egit, aut se introspexit et scrutatus est, tandem non sciat quid malum damnabile et quid bonum salutare, n. 564, 565, 566.
CAPUT Xmum. DE REFORMATIONE ET REGENERATIONE.
1. Quod homo nisi denuo regeneratur, et sicut e novo creatur, non possit ingredi Regnum Dei, n. 572 ad 575.
2. Quod Nova Generatio seu Creatio fiat a solo Domino per Charitatem et Fidem, ut duo Media, cooperante homine, n. 576, 577, 578.
3. Quod omnes, quia omnes redempti sunt, regenerari possint, quisque secundum suum statum, n. 579 ad 582.
4. Quod Regeneratio14 fiat ad instar sicut homo concipitur, gestatur in utero, nascitur, et educatur, n. 583 ad 586.
5. Quod Primus actus novae generationis dicatur Reformatio, qui est Intellectus, et quod Secundus actus dicatur Regeneratio, qui est Voluntatis et inde Intellectus, n. 587 ad 590.15
6. Quod Internus homo primum reformandus sit, et per hunc Externus, et quod homo sic regeneretur, n. 591 ad 595.
7. Quod dum hoc sit, pugna inter Internum et Externum hominem oriatur, et tunc qui vincit, dominatur super alterum, n. 596 ad 600.
8. Quod Homini regenerato sit nova Voluntas et novus Intellectus, n. 601 ad 606.
9. Quod Homo regeneratus sit in communione cum Angelis Coeli, et non regeneratus in communione cum spiritubus Inferni, n. 607 ad 610.
10. Quod quantum homo regeneratur, tantum removeantur peccata, et quod remotio illa sit Remissio peccatorum, n. 611 ad 614.
11. Quod Regeneratio non dabilis sit absque Libero Arbitrio in Spiritualibus, n. 615, 616, 617.
12. Quod Regeneratio non dabilis sit absque Veris, per quae formatur Fides, et cum quibus se conjungit Charitas, n. 618, 619, 620.
* Aliqua de Sexu masculino et foeminino in Regno vegetabili, n. 585.
CAPUT XImum. DE IMPUTATIONE.
1. Quod Fides hodiernae Ecclesiae, quae perhibetur sola justificare, et Imputatio, unum faciant, n. 626, 627.
2. Quod Imputatio, quae est hodiernae Fidei, sit duplex, una Meriti Christi, et altera Salutis inde, n. 628 ad 631.
3. Quod Fides, quae est imputativa meriti et justitiae Christi Redemptoris, primum exorta sit a Decretis Synodi Nicenae de tribus Personis Divinis ab aeterno, quae Fides tempore illo ad praesens a toto Christiano Orbe recepta est, n. 632 ad 635.
4. Quod Fides imputativa meriti Christi non fuerit nota in Ecclesia Apostolica, quae praecessit; et nullibi intellecta in Verbo, n. 636 ad 639.
5. Quod Imputatio meriti et justitiae Christi sit impossibilis, n. 640, 641, 641.
6. Quod sit Imputatio, sed boni et mali, n. 643 ad 646.
7. Quod Fides et Imputatio Novae Ecclesiae nequaquam possint una esse cum Fide et Imputatione prioris Ecclesiae; et quod si una sunt, fiat collisio et conflictio talis, ut pereat omne Ecclesiae apud hominem, n. 647, 648, 649.
8. Quod Dominus omni homini imputet bonum, et quod Infernum omni homini imputet malum, n. 650 ad 653.
9. Quod Fides, cum quo se conjungit, faciat sententiam, si Fides vera se conjungit cum bono, fit sententia pro Vita aeterna, at si Fides se conjungit cum malo, fit sententia pro Morte aeterna, n. 654 ad 657.
10. Quod nulli imputetur Cogitatio, sed Voluntas, n. 658, 659, 660.
CAPUT XIImum. DE BAPTISMO.
1. Quod absque cognitione de Sensu spirituali Verbi, nemo possit scire, quid Duo Sacramenta, Baptismus et Sancta Coena, involvunt et efficiunt, n. 667, 668, 669.
2. Quod per Lavationem, quae vocatur Baptismus, intelligatur Lavatio spiritualis, quae est Purificatio a malis, et sic Regeneratio, n. 670 ad 673.
3. Quod loco Circumcisionis institutus sit Baptismus, quia per Circumcisionem praeputii repraesentata est circumcisio cordis, propter finem, ut Ecclesia Interna succederet Ecclesiae Externae, quae in omnibus et singulis figurabat Ecclesiam Internam, n. 674, 675, 676.
4. Quod Primus usus Baptismi sit Introductio in Ecclesiam Christianam; et simul tunc Insertio inter Christianos in Mundo spirituali, n. 677 ad 680.
5. Quod Secundus usus sit, ut Christianus cognoscat et agnoscat Dominum Jesum Christum Redemptorem et Salvatorem, et sequatur Ipsum, n. 681, 682, 683.
6. Quod Tertius usus Baptismi, qui est finalis, sit, ut homo regeneretur, n. 684 ad 687.
7. Quod per Baptisma Johannis praeparata sit via, ut Jehovah Deus in Mundum posset descendere, et Redemptionem peragere, n. 688 [ad 691].
CAPUT XIIItium. DE SANCTA COENA.
1. Quod absque notitia de Correspondentiis naturalium cum spiritualibus, nemo scire possit Usus fructus Sanctae Coenae, n. 698 ad 701.
2. Quod ex notis Correspondentiis sciatur, quid per Carnem et Sanguinem Domini intelligitur, et quod simile per Panem et Vinum; videlicet, quod per Carnem Domini et per Panem intelligatur Divinum Bonum Amoris Ipsius, et quoque omne bonum Charitatis ; et quod per Sanguinem Domini et per Vinum, intelligatur Divinum Verum Sapientiae Ipsius, et quoque omne verum Fidei; et per Manducationem appropriatio, n. 702 ad 710.
* Ostensum ex Verbo, quid intelligitur per Carnem, n. 704, 705.
* quid per Sanguinem, n. 706.
* quid per Panem, n. 707.
* quid per Vinum, n. 708.
3. Quod ex his intellectis comprehendi possit, quod Sancta Coena universaliter et singulariter contineat omnia Ecclesiae et omnia Coeli, n. 711 ad 715.
4. Quod in Sancta Coena sit totus Dominus, et tota Ipsius Redemptio, n. 716, 717, 718.
5. Quod Dominus praesens sit, et aperiat Coelum illis, qui ad Sanctam Coenam digne accedunt; et quod etiam praesens sit apud illos qui indigne, sed quod his no aperiat Coelum: consequenter quod sicut Baptismus est Introductio in Ecclesiam, ita Sancta Coena sit Introductio in Coelum, n. 719, 720, 721.
6. Quod illi ad Sanctam Coenam digne accedant, qui in Fide in Dominum et in Charitate erga proximum sunt, ita qui Regenerati sunt, n. 722 ad 724.
7. Quod illi, qui ad Sanctam Coenam digne accedunt, sint in Domino et Dominus in illis; proinde quod per Sanctam Coenam fiat conjunctio cum Domino, n. 725, 726, 727.
8. Quod Sancta Coena sit illis, qui digne accedunt, sicut obsignatio et sigillum, quod filii Dei sint, n. 728, 729, 730.
CAPUT XIVtum. DE CONSUMMATIONE SAECULI. DE ADVENTU DOMINI. ET16 DE NOVA ECCLESIA.
1. Quod Consummatio Saeculi, sit Ultimum tempus seu finis Ecclesiae, n. 753 ad 756.
2. Quod hodie sit Ultimum tempus Ecclesiae, quod a Domino apud Evangelistas, et in Apocalypsi, praedictum et descriptum est, n. 757, 758, 759.
3. Quod ultimum hoc tempus Ecclesiae Christianae, sit ipsa Nox, in quam desierunt Ecclesiae priores, n. 760 ad 763.
4. Quod post hanc Noctem sequatur Mane; et quod Adventus Domini sit illud; n. 764 ad 767.
5. Quod Adventus Domini, non sit Adventus Ipsius ad delendum Coelum aspectabile et Terram habitabilem, et ad creandum novum Coelum et novam Terram, sicut hactenus multi ex non intellecto Sensu spirituali Verbi opinati sunt, n. 768 ad 771.
6. Quod hic Adventus Domini, qui est Secundus, existat propter causam, ut separentur mali a bonis, ac ut salventur illi, qui crediderunt et credunt in Ipsum, ac ut ab his formetur Novum Coelum Angelicum et Nova Ecclesia in Terris: et quod absque eo non posset ulla caro conservari, Matth. XXIV:22; n. 772 ad 775.
7. Quod Secundus hic Adventus Domini non sit in Persona, sed quod sit in Verbo, quod est ab Ipso et sic Ipse, n. 776, 777, 778.
8. Quod Secundus hic Adventus Domini fiat per hominem, coram quo Dominus in Persona Se manifestavit, et quem implevit suo spiritu ad docendum Novae Ecclesiae Doctrinas per Verbum ab Ipso, n. 779, 780.
9. Quod hoc per Novum Coelum et Novam Hierosolymam in Apocalypsi Cap. XXI, intelligatur, n. 781 ad 785.
10. Quod Nova haec Ecclesia sit Corona omnium Ecclesiarum, quae huc usque in Terrarum Orbe fuerunt, n. 786 ad 791.
ADDITAMENTUM.
1. De MUNDO SPIRITUALI, qualis ille, n. 792 ad 795.
2. De LUTHERO in Mundo spirituali, n. 796.
3. De MELANCTONE in Mundo spirituali, n. 797.
4. De CALVINO in Mundo spirituali, n. 798, 799.
5. De HOLLANDIS in Mundo spirituali, n. 800 ad 805.
6. De ANGLIS in Mundo spirituali, n. 806 ad 812.
7. De GERMANIS in Mundo spirituali, n. 813 ad 816.
8. De PONTIFICIIS in Mundo spirituali, n. 817 ad 821.
9. De SANCTIS PONTIFICIORUM in Mundo spirituali, n. 822 ad 827.
10. De MAHUMEDANIS in Mundo spirituali, n. 828 ad 834.
11. De AFRICANIS in Mundo spirituali: et quoque aliquid de GENTIBUS, n. 835 ad 840.
12. De JUDAEIS in Mundo spirituali, n. 841 ad 845.
1 Sic n. 18
2 Prima editio: 43. 44. 46.
3 Sic n. 179
4 Prima editio: Apocalysi
5 Sic n. 229
6 Sic prima editio
7 Prima editio: sasciculos
8 Prima editio: devidit
9 Prima editio: saius
10 Facere ex ubi in prima editione facere,
11 Prima editio: Amorc
12 Prima editio: 478
13 Prima editio: malis.
14 Prima editio: Regeratio
15 Prima editio: 590 (absque interpuntione)
16 Prima editio: FT
VCR n. 1
1. VERA CHRISTIAN RELIGIO,
CONTINENS
UNIVERSAM THEOLOGIAM
NOVI COELI ET NOVAE ECCLESIAE
FIDES NOVI COELI ET NOVAE ECCLESIAE.
Fides in forma universali et singulari praemittitur, ut sit sicut Facies ante Opus, quod sequitur; ac ut sit sicut Porta, per quam fit ingressus in Templum; utque sit Summarium, in quo singula quae sequuntur, suo modo continentur. Dicitur Fides Novi Coeli et Novae Ecclesiae, quia Coelum ubi sunt Angeli, et Ecclesia in qua Homines, unum agunt sicut Internum et Externum apud hominem; inde est quod homo Ecclesiae, qui in bono amoris ex veris fidei est, ac in veris fidei ex bono amoris, sit quoad interiora mentis suae Angelus coeli, quare etiam post mortem in Coelum venit, et ibi fruitur felicitate secundum statum conjunctionis illorum. Sciendum est, quod in Novo Coelo, quod hodie a Domino instauratur, sit haec Fides, facies, porta et summarium ejus.
VCR n. 2
2. 1] FIDES NOVI COELI ET NOVAE ECCLESIAE IN UNIVERSALI FORMA, haec est:1 Quod Dominus ab aeterno, Qui est JEHOVAH, in Mundum venerit, ut subjugaret Inferna, et glorificaret Humanum suum; et quod absque eo nemo mortalium salvari potuerit; et quod salventur qui credunt in Ipsum.
2] Dicitur in Universali forma, quia hoc est Universale fidei, ac Universale fidei est, quod in omnibus et singulis erit. Universale fidei est, quod Deus sit Unus Essentia et Persona, in Quo est Divina Trinitas, et quod Dominus Deus Salvator Jesus Christus sit Ille. Universale fidei est quod nullus mortalium salvari potuerit, nisi Dominus in Mundum venerit. Universale fidei est, quod in Mundum venerit, ut removeret Infernum ab homine, et quod removerit illud per pugnas contra illud, et per victorias super illud; ita subjugavit illud, et redegit illud in ordinem, et sub suam obedientiam. Universale fidei est, quod in Mundum venerit, ut Humanum suum, quod in Mundo suscepit, glorificaret, hoc est, uniret Divino a Quo; sic Infernum in ordine et sub obedientia sua, in aeternum tenet. Quoniam hoc non potuit fieri, quam per Tentationes in Humanum suum admissas usque ad Ultimam illarum, et ultima illarum fuit Passio crucis, ideo illam subivit. Haec sunt Universalia fidei de Domino.
3] Universale fidei a parte hominis est, ut credat in Dominum, nam per credere in Illum fit conjunctio cum Illo, per quam Salvatio: credere in Illum, est fiduciam habere quod Ille salvet; et quia fiduciam habere non potest, nisi qui bene vivit, ideo etiam hoc per credere in Ipsum intelligitur. Hoc dicit etiam Dominus apud Johannem, “Haec est voluntas Patris, ut omnis qui credit in Filium, habeat vitam aeternam,” VI:39,40 2. Et alibi, “Qui credit in Filium, habet vitam aeternam: qui vero non credit Filio, non videbit vitam, sed ira Dei manet super illo,” III:36 3.
1 Prima editio: est. cf.3:1
2 Prima editio: VI: 40
3 Prima editio: 20
VCR n. 3
3. 1] FIDES NOVI COELI ET NOVAE ECCLESIAE IN SINGULARI FORMA, haec est: Quod Jehovah Deus sit Ipse Amor et Ipsa Sapientia, seu quod sit Ipsum Bonum et Ipsum Verum, et quod Ipse quoad Divinum Verum, quod est Verbum, et quod fuit Deus apud Deum, descenderit, et assumserit Humanum, propter finem, ut in ordinem redigeret omnia quae in Coelo, et omnia quae in Inferno, et omnia quae in Ecclesia erant; quoniam tunc potentia Inferni valuit super potentiam Coeli, et in Terris potentia mali super potentiam boni, et inde totalis damnatio ante fores stetit et imminuit. Hanc futuram Damnationem Jehovah Deus per Humanum suum, quod erat Divinum Verum, sustulit, et sic Angelos et Homines redemit: ac postea in Humano suo univit Divinum Verum Divino Bono, seu Divinam Sapientiam Divino Amori, et sic rediit in suum Divinum in Quo ab aeterno fuit, una cum et in glorificato Humano. Haec intelliguntur per hoc apud Johannem,”Verbum erat apud Deum, et Deus erat Verbum: et Verbum Caro factum est,” Cap. I:1,14; et apud Eundem, Exivi a Patre, et veni in Mundum; iterum relinquo Mundum, et vado ad Patrem, Cap. XVI:28. Et porro per hoc, “Scimus quod Filius Dei venerit, et dederit nobis intelligentiam, ut cognoscamus Verum, et sumus in Vero in Filio Ipsius Jesu Christo: Hic est verus Deus et Vita aeterna,” Joh. I Epist. Cap. V:20. 1 Ex his patet, quod absque adventu Domini in Mundum, nullus salvari potuerit. Simile est hodie; quare nisi Dominus iterum in Mundum veniat in Divino Vero, quod est Verbum, nec quisquam potest salvari.
2] Singularia fidei a parte hominis sunt; 1. Quod Deus sit Unus, in Quo Divina Trinitas, et quod Ille sit Dominus Deus Salvator Jesus Christus. 2. Quod Fides salvifica sit credere in Ipsum. 3. Quod non facienda sint mala, quia sunt diaboli, et a diabolo. 4. Quod facienda sint bona, quia sunt Dei et a Deo. 5. Et quod haec facienda sint ab homine ut ab Ipso; at quod credendum sit, quod sint a Domino apud illum et per illum. Duo priora sunt Fidei, duo posteriora sunt charitatis; et quintum est conjunctionis charitatis et fidei, ita Domini et hominis.
1 Prima editio: Cap. V: 20. 21.
VCR n. 4
4. CAPUT PRIMUM
DE
DEO CREATORE.
1] Ecclesia Christiana a tempore Domini transierat aetates ab Infantia ad ultimam Senectam; Infantia ejus fuit tempore quo vixerunt Apostoli, et in toto Mundo praedicaverunt Poenitentiam et Fidem in Dominum Deum Salvatorem, quod duas illas, constat ex his in Actis Apostolorum, “Paulus contestatus est et Judaeis1 et2 Graecis Poenitentiam ad Deum, et Fidem in Dominum nostrum Jesum Christum,” Cap. XX:21. Memorabile est, quod Dominus ante aliquot Menses convocaverit duodecim suos Discipulos, nunc Angelos, ac illos in Universum Mundum Spiritualem emiserit, cum mandato ut Evangelium e novo ibi praedicarent, quoniam Ecclesia a Domino per illos instaurata hodie in tantum consummata est, ut vix aliquae reliquiae ejus supersint; et quod hoc evenerit, quia Divinam Trinitatem in tres Personas, quarum unaquaevis est Deus et Dominus, partiti sunt; et quod inde emanaverit sicut phrenesis in universam Theologiam, et sic in Ecclesiam, quae a nomine Domini Christiana vocatur; 2] dicitur phrenesis, quia mentes humanae, per id in tale delirium actae sunt, ut non sciant num Deus unus sit, vel num tres sint, unus est in oris loquela, sed tres in mentis cogitatione, quare dissidet mens ab ore suo, seu cogitatio a loquela sua; ex quo dissidio resultat, quod nullus Deus sit; naturalismus3 hodie regnans non aliunde est; expende, si libet, dum os loquitur unum, et mens cogitat tres, annon intus in media via unum expungit alterum vicissim; inde homo vix aliter de Deo cogitat, si cogitat, quam ex nuda voce Deus, absque aliquo sensu qui involvit cognitionem ejus. 3] Quoniam idea de Deo, cum omni notione ejus, ita discerpta est, volo in suo ordine de Deo Creatore, de Domino Redemptore, et de Spiritu Sancto operatore, et demum de Divina Trinitate, agere, ob causam, ut discerptum resarciatur, quod fit, dum Ratio humana ex Verbo et inde lumine convincitur, quod Divina Trinitas sit, et quod haec sit in Domino Deo Salvatore Jesu Christo, sicut Anima, Corpus, et Procedens in homine; et quod sic valeat hoc in Symbolo Athanasiano, Quod in Christo Deus et Homo, seu Divinum et Humanum, non sint duo, sed in una Persona; et quod sicut Anima rationalis et Caro unus est homo, ita Deus et Homo unus sit Christus.
1 Prima editio: Judoeis
2 Prima editio: �et
3 Prima editio: Naturalismus
VCR n. 5
5. DE UNITATE DEI.
Quoniam agnitio Dei ex cognitione Ejus est ipsa essentia et anima omnium in Universa Theologia, necessum est, ut exordium fiat de UNITATE DEI, quae in ordine per Articulos demonstrabitur, qui erunt, I. Quod tota1 Scriptura Sacra, et inde Doctrinae Ecclesiarum in Christiano Orbe doceant, quod Deus unus sit. II. Quod universalis influxus2 in animas hominum sit, quod Deus sit, et quod unus. III. Inde est, quod in Universo Mundo non detur Gens, cui religio et sana ratio, quae non agnoscit Deum, et Deum unum esse. IV. Quod qualis ille Deus unus est, gentes et populi abiverint et abeant in diversum, ex pluribus causis. V. Quod Ratio humana ex multis in Mundo percipere aut concludere possit, si vult, quod Deus sit, et quod unus sit. VI. Quod nisi unus Deus foret, non potuisset Universum creari et conservari. VII. Quod homo, qui non agnoscit Deum, ab Ecclesia sit excommunicatus, et damnatus. VIII. Quod apud hominem, qui non agnoscit unum Deum, sed plures, nihil Ecclesiae cohaereat. Sed haec singulatim evolventur.
1 Prima editio: tata
2 Worcester: universalis influxus [a Deo]. Cf. n.8 et Index Generalis
VCR n. 6
6. 1] I. QUOD TOTA SCRIPTURA SACRA, ET INDE OMNES DOCTRINAE ECCLESIARUM IN CHRISTIANO ORBE, DOCEANT, QUOD DEUS SIT, ET QUOD UNUS SIT. Quod tota Scriptura sacra doceat, quod Deus sit, est quia in intimis ejus non aliud est, quam Deus, hoc est, Divinum quod procedit a Deo, est enim illa dictata a Deo, et non potest aliud procedere a Deo, quam quod Ipse est, et vocatur Divinum; hoc in intimis ejus est. In derivatis autem, quae infra sunt, et inde sunt, est Sancta illa Scriptura accommodata perceptioni Angelorum et Hominum; in his est similiter Divinum, sed in alia forma, et in hac vocatur id Divinum Coeleste, Spirituale et Naturale, quae non aliud sunt, quam integumenta Dei; quoniam Ipse Deus, qualis est in intimis Verbi, non potest ab ullo Creato videri; nam dixit ad Mosen, dum supplicavit ut videret gloriam Jehovae, quod nemo possit videre Deum et vivere; simile est cum intimis Verbi, ubi Deus in suo Esse et in sua Essentia est: 2] sed usque Divinum, quod intime est, ac integitur per talia, quae accommodata sunt perceptionibus Angelorum et Hominum, elucet sicut Lux per formas1 Crystallinas, sed varie secundum statum mentis, quem sibi homo a Deo vel a semet formavit; coram omni illo, qui statum mentis suae formavit a Deo, est Scriptura sacra sicut Speculum, in quo videt Deum, sed quisque suo modo; Veritates, quas ex Verbo discit, et per vitam secundum illas imbuit, illud2
Speculum componunt: ex his primum constat, quod Scriptura sacra sit plenitudo Dei. 3] Quod illa non modo doceat, quod Deus sit, sed etiam quod Deus unus3 sit, constare potest ex Veritatibus, quae, ut dictum est, Speculum illud conformant, quod in uno nexu cohaereant, et faciant, quod homo non possit cogitare de Deo nisi unum; inde est, quod unusquisque, cujus ratio aliqua sanctitate ex Verbo imbuta est, sciat sicut ex se, quod Deus unus sit, et percipiat sicut insaniam dicere, quod plures sint; angeli non possunt aperire os ad enuntiandum4 deos, aura enim coelestis, in qua vivunt, contranititur. Quod Deus unus sit, Scriptura sacra non modo universaliter ita, ut dictum est, docet, sed etiam particulariter5 multis in locis, ut in his, “Audi Israel, Jehovah Deus noster, Jehovah unus est,” Deutr. VI:4, pariter Marc. XII:29. Tantummodo inter te Deus, et praeter Me non est Deus, Esaj. XLV:14 6. Nonne Ego Jehovah, et non amplius Deus praeter Me, Esaj. XLV:21 7. Ego Jehovah Deus tuus, et Deum praeter Me non agnosces, Hosch8. XIII:4. Sic dixit Jehovah Rex Israelis, Ego Primus et Ultimus, et praeter Me non Deus, Esaj. XLIV:6. In die illo erit Jehovah in Regem super totam Terram, in die illo erit Jehovah unus, et Nomen Ipsius unum, Sach. XIV:9.
1 Prima editio: formes
2 Prima editio: illad
3 Sic Errores Typographici
4 Prima editio: enantiandum
5 Prima editio: particulatiter
6 Prima editio: Esaj. XLV. 14. 15.
7 Prima editio: Esaj. XLV: 20. 21.
8 Prima editio: Hoseh.
VCR n. 7
7. Quod doctrinae Ecclesiarum in Christiano Orbe doceant, quod Deus unus sit, notum est; docent, quia ex Verbo sunt omnes doctrinae illarum, quae cohaerent, quantum unum Deum non solum ore, sed etiam corde agnoscunt: illi qui solum ore unum Deum, et tres corde confitentur, ut fit apud plures hodie in Christianismo, illis non aliud est Deus, quam duntaxat enuntiatum oris, et omne Theologicum illis non aliud est, quam sicut Idolum ex auro inclusum scrinio, ad quod clavis ad aperiendum est solum apud antistites, et illi quando legunt Verbum, non percipiunt aliquam lucem ibi et inde, et ne quidem quod Deus unus sit; Verbum illis est sicut lituris maculatum, et quoad unitatem Dei obtectum; hi sunt qui a Domino describuntur apud Matthaeum, “Auditu audietis, et non intelligetis, et videndo videbitis, et non cernetis: oculos suos occluserunt, ne forte videant oculis suis, et auribus audiant, et corde intelligant, et convertant se, et sanem illos,” Cap. XIII:14,15. Sunt omnes illi sicut qui lucem fugiunt, et intrant Cameras ubi non fenestrae1 sunt, et palpitant circum parietes, et quaerunt ubi victus et ubi nummi; et tandem foenerantur visum noctuarum similem, et vident in tenebris: sunt hi similes mulieri, cui plures mariti sunt, quae non est uxor, sed lasciva meretrix2: suntque similes virgini, quae a pluribus procis annulos accipit, et post nuptias cum uno locat noctes; et quoque cum reliquis.
1 Prima editio: fenastrae
2 Prima editio: maretrix
VCR n. 8
8. 1] II. QUOD UNIVERSALIS INFLUXUS A DEO IN ANIMAS HOMINUM SIT, QUOD DEUS SIT, ET QUOD UNUS. Quod influxus sit a Deo in hominem, manifestum est ab omnium confessione, quod omne bonum, quod in se bonum est, et est in homine, et fit ab illo, sit a Deo, similiter omne charitatis et omne fidei, nam legitur, Non potest homo sumere quicquam, nisi sit datum ei e Coelo, Joh. III:27: et Jesus dixit, Sine Me non potestis facere quicquam, Joh. XV:5, hoc est, non quicquam quod charitatis1 et quod fidei est. Quod influxus ille sit in animas hominum, est quia anima est intimum et supremum hominis, ac influxus a Deo fit in illud, et inde descendit in illa quae infra sunt, et vivificat illa secundum receptionem: Vera quae fidei erunt, quidem influunt per auditum, et sic menti implantantur, ita infra animam, sed homo per haec vera modo disponitur ad recipiendum influxum a Deo per animam, et qualis dispositio est talis fit receptio, et talis transformatio fidei naturalis in fidem spiritualem. 2] Quod influxus a Deo in animas hominum sit, quod Deus unus sit, est quia omne Divinum tam universaliter quam singulariter sumptum, est Deus, et quia omne Divinum cohaeret ut unum, non potest non inspirare homini ideam Unius Dei; et haec idea corroboratur indies, sicut homo a Deo elevatur in lucem Coeli; Angeli enim in sua luce non possunt cogere se ad enuntiandum Deos, quare etiam loquela illorum in fine cujusvis sensus terminatur quoad accentum in unum; quod non aliunde est, quam ex influxu in animas illorum, quod Deus unus sit. 3] Quod tametsi in omnium hominum animas influit quod Deus unus sit, usque multi cogitent quod Divinitas Ejus divisa sit in Plures ejusdem Essentiae, est causa, quod, cum Influxus ille descendit, illabatur in formas non correspondentes, et ipsa forma variat illum, quemadmodum fit in omnibus subjectis trium regnorum naturae; est idem Deus qui vivificat omnem bestiam2, qui hominem, sed forma recipiens facit, quod bestia sit bestia et quod homo sit homo; similiter fit cum homine, dum ille menti suae inducit formam bestiae: similis influxus a Sole est in omnem arborem, sed variatur ille secundum cujusvis formam; similis est in vitem, qualis in spinam, sed si spina inoculatur viti, influxus ille invertitur et procedit secundum spinae formam. 4] Simile fit in subjectis Regni mineralis3; lux influens in lapidem calcarium, et in adamantem, est eadem, sed pellucet in hoc, et opacatur in illo. Quod Humanas mentes attinet, illae variantur secundum formas suas, quae intus spirituales sunt secundum fidem in Deum et simul vitam a Deo, et formae illae fiunt pellucidae et Angelicae per fidem in unum Deum, at vicissim fiunt opacae et ferinae per fidem in plures Deos, quae parum discriminatur a fide in nullum Deum.
1 Prima editio: charititas
2 Sic Errores Typographici
3 Prima editio: mineratis
VCR n. 9
9. 1] III. INDE EST, QUOD IN UNIVERSO MUNDO NON DETUR GENS, CUI RELIGIO ET SANA RATIO EST, QUAE NON AGNOSCIT DEUM, ET DEUM UNUM ESSE. Ex Influxu Divino in animas hominum, de quo mox supra, sequitur, quod sit internum dictamen apud unumquemvis hominem, quod Deus sit, et quod unus sit: quod usque dentur, qui Deum negant, et qui Naturam pro Deo agnoscunt, quique plures Deos, et quoque Simulachra pro diis colunt, est causa, quia interiora rationis suae seu intellectus sui obstipaverunt mundanis et corporeis, et per haec primitivam seu infantiae ideam de Deo obliteraverunt, et simul tunc Religionem a pectore in tergum rejecerunt. Quod Christiani agnoscant unum Deum, sed quomodo, ex Symbolica illorum Confessione patet, quae talis est, “Fides Catholica haec est, ut unum Deum in Trinitate, et Trinitatem in Unitate veneremur: sunt tres1 Personae Divinae, Pater, Filius, et Spiritus Sanctus, et tamen non sunt tres dii, sed unus est Deus: atque alia est Persona Patris, alia Filii, et alia Spiritus Sancti, et illarum est una Divinitas, aequalis Gloria, et coaeterna Majestas; ita Deus est Pater, Deus est Filius, et Deus est Spiritus Sanctus: at quia singulatim unamquamque Personam Deum et Dominum confiteri Christiana veritate compellimur, ita tres Deos et tres Dominos dicere, Catholica Religione prohibemur:” talis est fides Christiana de Unitate Dei; sed quod Trinitas Dei et Unitas Dei in illa confessione inter se dissideant, in Capite de DIVINA TRINITATE videbitur. 2] Gentes reliquae in Mundo, quibus Religio et sana ratio est, adstipulantur, quod Deus unus sit: omnes Mahumedani in suis Imperiis; Africani in multis sui Orbis Regnis; et quoque Asiatici in pluribus suis; et insuper Judaei hodie. Antiquissimi in Saeculo aureo, illi, apud quos Religio fuit, coluerunt Deum Unum, quem nominaverunt JEHOVAM; similiter Antiqui in Saeculo sequente, antequam Imperia monarchica facta sunt, cum quibus inceperunt amores mundani, et demum corporei, occludere superiora intellectus, quae prius fuerunt aperta, et tunc sicut Templa et Adyta pro cultu unius Dei: at Dominus Deus ut recluderet illa, et sic restauraret cultum unius Dei, Ecclesiam apud Jacobi posteros instituit, et praefecit omnibus praeceptis religionis illorum hoc, Non erit Deus alius ante faciem meam, Exod. XX:3. 3] Jehovah etiam, quem se e novo coram illis nominavit, significat supremum et unicum Ens, ex quo omne est, quod in universo est et existit. Prisci Gentiles pro supremo Deo agnoverunt Jovem, ita forte vocatum a Jehovah, et plures alios, qui componebant Aulam ejus, etiam Divinitate donaverunt; at Sapientes in sequenti aevo, ut Plato et Aristoteles, fassi sunt, quod hi non Dii, sed totidem proprietates, qualitates, et attributa unius Dei essent, quae dii vocati sunt, quia singulis illis divinitas inerat.
1 Prima editio: sunt tres (absque italicis)
VCR n. 10
10. Omnis Ratio sana, tametsi non religiosa, videt, quod omne divisum nisi pendeat ab uno, ex se dilabatur, quemadmodum Homo ex tot membris, visceribus, organis sensoriis et motoriis contextus, nisi ex una anima; et ipsum Corpus nisi ex uno corde. Similiter Regnum nisi ab uno Rege; Domus nisi ab uno hero; et omnis functio, quae multiplex est in unoquovis Regno, nisi ab uno officiario. Quid Exercitus valeret contra hostes absque Duce, cui suprema potestas, et ei praefecti subordinati, quibus singulis suum jus est super milites. Simile foret cum Ecclesia, nisi illa agnosceret unum Deum, et quoque cum Coelo angelico, quod est sicut caput Ecclesiae in terris, in quibus Dominus est ipsa Anima; quare Coelum et Ecclesia Ipsius Corpus vocantur; quae nisi agnoscerent unum Deum, foret utrumque sicut inanime corpus, quod, quia ad nihil utile, projiceretur, et sepeliretur.
VCR n. 11
11. 1] IV. QUOD QUALIS ILLE DEUS UNUS EST, GENTES ET POPULI ABIVERINT ET ABEANT IN DIVERSUM, EX PLURIBUS CAUSIS. Causa prima est, quod cognitio de Deo, et inde agnitio Dei, non dabilis sit absque Revelatione, et non cognitio de Domino et inde agnitio, quod in Ipso omnis plenitudo Divinitatis habitet corporaliter, quam ex Verbo, quod est Revelationum Corona; nam homo ex data Revelatione potest obviam ire Deo, et influxum recipere, et sic a naturali fieri spiritualis: et primaeva Revelatio pervagata est universum Orbem, et illam naturalis homo perverterat multis modis, unde divaricationes, dissensus, haereses, et schismata religionum. Secunda causa est, quod Naturalis homo non possit percipere aliquid de Deo, sed solum de Mundo, et hoc applicare ad se, quare inter canones Ecclesiae Christianae est, quod Naturalis homo sit contra Spiritualem, et quod pugnent inter se; inde est, quod illi, qui ex Verbo [aut] ex alia Revelatione1 cognoverunt quod Deus sit, abiverint et abeant in diversum de Qualitate Dei, et de Unitate Ipsius. 2] Quapropter illi, quorum mentis visus pependit a sensibus corporis, et tamen voluerunt videre Deum, formaverunt sibi Simulacra ex auro, argento, lapide et ligno, ut sub illis, ut visus objectis, adorarent Deum: et alii2, qui simulacra ex religione rejecerunt, sibi de Deo finxerunt3 Imagines ex Sole et Luna, ex Astris, et ex variis super terra: at illi, qui crediderunt se supra vulgus sapere, et tamen naturales permanserunt, ex Dei immensitate et omnipraesentia in creando Mundum, Naturam, quidam illam in intimis, et quidam illam in ultimis, pro Deo agnoverunt: et quidam ut separarent Deum a natura, excogitaverunt quoddam universalissimum, quod vocaverunt Ens universi; et quia nihil plus de Deo sciunt, fit4 hoc Ens apud illos ens rationis, quod significat non aliquid. 3] Quis non comprehendere potest, quod cognitiones de Deo sint specula Dei, et quod illi, qui nihil sciunt de Deo, non videant Deum in aliquo speculo oculis obverso, sed in speculo inverso seu a tergo, quod argentum vivum aut nigrum gluten obtegit, ac imaginem non reflectit, sed suffocat. Fides Dei intrat in hominem per Viam priorem, quae est ab anima in superiora intellectus; at cognitiones de Deo intrant per Viam posteriorem, quia ex revelato Verbo ab Intellectu per sensus corporis hauriuntur, et in medio Intellectu fit conventus influxuum, et ibi naturalis fides, quae modo est persuasio, fit spiritualis, quae est ipsa agnitio; quare Intellectus humanus est sicut cambium, in quo fit permutatio.
1 ex Verbo [aut] ex alia Revelatione ubi in prima editione ex Verbo ex alia Revelatione; (sic Worcester et Rose.)
2 et alii ubi in prima editione et quod alii; cf. Worcester: et [inde est] quod alii
3 Prima editio: finxerint
4 Prima editio: flt
VCR n. 12
12. 1] V. QUOD RATIO HUMANA EX MULTIS IN MUNDO PERCIPERE AUT CONCLUDERE POSSIT, SI VULT, QUOD DEUS SIT, ET QUOD UNUS SIT. Haec veritas per innumerabilia in Mundo aspectabili, confirmari potest; est enim Universum sicut Theatrum, super quo Testimonia, quod Deus sit, et quod unus sit, continue exhibentur. Sed ad hoc illustrandum adducam MEMORABILE hoc e Mundo Spirituali. Quondam inter loquendum cum Angelis, aderant aliqui Novitii e Mundo naturali, quibus visis optabam felicem adventum, et narravi plura ignota de Mundo Spirituali; et post sermonem de illis quaesivi, quam eruditionem de Deo et de Natura e Mundo secum ferrent; dicebant hanc, quod Natura operetur omnia quae in Universo Creato fiunt, et quod Deus post Creationem illi indiderit et impresserit facultatem et potentiam illam, et quod Deus solum sustentet et conservet illa ne pereant; quapropter cuncta quae existunt, nascuntur et renascuntur super Tellure, Naturae hodie adscribuntur: sed respondi, quod Natura ex se non operetur quicquam, sed Deus per naturam: et quia poscebant demonstrationem, dixi; illi qui credunt Divinam operationem in singulis naturae, possunt ex permultis, quae in Mundo vident, se confirmare pro Deo, multo plus quam pro Natura: 2] illi enim, qui se confirmant pro Divina Operatione in singulis naturae, attendunt ad Mirabilia, quae conspiciuntur1 in Productionibus tam Vegetabilium quam Animalium: in PRODUCTIONIBUS VEGETABILIUM; quod ex seminulo jacto in terram exeat radix, per radicem caulis, et successive rami, termites, folia, flores, fructus, usque ad nova semina, prorsus sicut Semen sciret ordinem successionis seu processum, quo se renovaturum sit. Quis rationalis cogitare potest, quod Sol, qui est purus ignis, hoc sciat, aut quod possit indere calori suo et luci suae, ut talia efficiat, et quod possit intendere usus; homo, cui rationale elevatum est, dum illa videt et rite expendit, non potest aliter cogitare, quam quod sint ab Ipso, cui infinita Sapientia est, ita a Deo; illi qui Divinam Operationem in singulis naturae agnoscunt, etiam confirmant se in eo, cum illa vident; at vicissim illi qui illam non agnoscunt, non vident talia oculis rationis in fronte, sed in occipitio, qui sunt qui omnes ideas cogitationis suae attrahunt ex sensibus corporis, et fallacias illorum confirmant, dicentes, nonne vides Solem per calorem suum et lucem suam omnia illa operantem; quid est quod non vides, num est aliquid. 3] Illi qui se confirmant pro Divino, attendunt ad MIRABILIA quae vident in PRODUCTIONIBUS ANIMALIUM; ut hic primum memorem in Ovis, quod in illis lateat pullus in suo semine cum omni requisito ad formationem, et quoque cum omni progressione post exclusionem2 usque dum fiat avis in forma genetricis. Porro, si attenditur ad Volatilia in genere, sistuntur menti, quae alte cogitat, talia, quae creant stuporem, ut quod in minimis illorum ut in maximis, in invisibilibus ut in visibilibus, hoc est, in insectulis ut in alitibus et bestiis magnis, sint organa sensuum, quae sunt visus, odoratus, gustus et tactus, tum organa motuum, quae sunt musculi, volant enim et gradiuntur; ut et viscera adhaerentia cordi et pulmoni, quae actuantur a cerebris. Qui omnia Naturae adscribunt, illi quidem vident talia, sed cogitant modo quod sint, et dicunt, quod Natura producat; et hoc dicunt, quia averterunt mentem a cogitando de Divino, et qui averterunt se a Divino, dum vident mirabilia in Natura, non possunt rationaliter, minus spiritualiter, de illis cogitare, sed cogitant sensualiter et materialiter, et tunc cogitant in natura a natura, et non supra illam; solum cum differentia a bestiis, quod rationalitate polleant, hoc est, quod possint intelligere, si volunt. 4] Illi, qui averterunt se a cogitando de Divino, et per id facti sunt sensuales corporei, non cogitant, quod visus oculi tam crassus et materialis sit, ut plura insectula spectet ut unum obscurum, et tamen unumquodvis organizatum est ad sentiendum et ad se movendum, et sic quod praeditum sit fibris et vasis, tum corculis, fistulis pulmonicis, viscerulis ac cerebris, et quod haec contexta sint a purissimis in natura, et quod contextus illi correspondeant vitae in ultimo gradu, e qua minutissima illorum distincte aguntur. Cum Visus oculi tam crassus est, ut plura cum innumerabilibus in unoquovis, appareant ei sicut parvum obscurum, et tamen illi, qui sensuales sunt, ex illo visu cogitant et judicant, patet quam incrassata est Mens illorum, et inde in qua caligine sunt de spiritualibus.
5] Quisque ex visibilibus in Natura potest se confirmare pro Divino, si vult, et quoque se confirmat, qui de Deo et Ipsius Omnipotentia in creando Universum, et de Ipsius Omnipraesentia in conservando illud, cogitat; ut dum videt Volatilia Coeli, quod quaelibet eorum species sciat sua alimenta, et ubi haec sunt; cognoscat ex sono et visu consocios; tum inter aves, quaenam earum amicae, et quaenam inimicae sunt, quod congressus sub plumis sciant, connubia jungant, arte struant nidos, ibi ponant ova, incubent illis, tempus incubatus sciant, quo exacto excludunt pullos, quos tenerrime amant, sub alis fovent, escas porrigunt, et alunt, et hoc usque dum sui juris fiunt, et similia possunt agere. Omnis qui vult de Divino influxu per Mundum spiritualem in naturalem cogitare, potest eum in illis videre; potest etiam, si vult, corde suo dicere, tales Scientiae non possunt illis dari ex Sole per ejus calorem et lucem, est enim Sol, ex quo Natura suum ortum et essentiam ducit, purus Ignis, et inde effluxus caloris et lucis ejus prorsus mortui; et sic possunt concludere, quod talia sint ex influxu Divino per Mundum spiritualem in ultima naturae.
6] Quisque potest ex Visibilibus in Natura pro Divino se confirmare, dum videt Vermes, qui ex jucundo cujusdam amoris affectant et spirant mutationem sui status terrestris in statum quendam analogum status coelestis, et propterea repunt in loca, circumdant se tegmine, et sic mittunt se in uterum ut renascantur, et ibi fiant chrysallides, aureliae, nymphae, et tandem papiliones; et cum Metamorphosin subierunt, et secundum speciem pulchris induti sunt alis, evolant in aerem sicut in suum coelum, ac ibi genialiter ludunt, et agunt connubia, ponunt ova, ac prospiciunt sibi posteritatem; et tunc victu amoeno et dulci ex floribus se nutriunt. Quis non, qui pro Divino ex visibilibus in natura se confirmat, non videt aliquam imaginem terrestris status hominis in illis ut vermibus, et imaginem status coelestis in illis ut papilionibus: at illi, qui pro Natura se confirmant, vident quidem illa, sed quia coelestem hominis statum rejecerunt ex animo, vocant illa meras naturae operationes.
7] Quisque ex Visibilibus in Natura pro Divino se potest confirmare, dum attendit ad illa quae nota sunt de3 Apibus, quod sciant ex rosis et floribus colligere ceram, et exsugere mel, ac struere cellas sicut domunculas, et disponere illas in formam civitatis, cum plateis per quas intrent et per quas exeant; quod e longinquo odorent flores et herbas, ex quibus colligant ceras pro domo, et mella pro victu, et quod illis refertae revolent secundum plagam ad suum alveare, et sic prospiciant sibi victum pro ventura hyeme, sicut illam praeviderent: praeficiunt etiam sibi dominam sicut Reginam, ex qua Posteritas propagetur, et pro illa quasi Aulam supra se struunt cum satellitiis circum, quae, cum tempus partus instat, vadit in comitatu a satellitibus, qui vocantur Fuci, a cellula in cellulam, et ponit ova, quae turba sequens circumlinit, ne laedantur ab aere; inde illis nova soboles: postea cum haec ad aetatem suam provecta est, ut similia possit facere, expellitur domo, et examen se primum colligit in turmam, ne consociatio divellatur, et dein evolat ad investigandum sibi domicilium: circa Autumnum fuci illi, quia nihil cerae aut mellis intulerunt, educuntur et deprivantur alis, ne redeant, et escas suas, quibus nihil operae impenderunt, consumant; praeter plura: ex quibus constare potest, quod illis, propter Usum, quem praestant Generi humano, ex influxu Divino per Spiritualem Mundum, sit forma regiminis, qualis est apud homines in terris, imo apud angelos in Coelis. 8] Quis, cui ratio illibata est, non videt, quod talia apud illos non sint ex Naturali mundo; quid Sol, a quo Natura, commune habet cum Regimine aemulo et analogo Regiminis coelestis. Ex his et similibus apud Animalia bruta, confessor et cultor Naturae confirmat se pro Natura, dum confessor et cultor Dei ex iisdem se confirmat pro Deo, nam Spiritualis homo videt spiritualia in illis, et Naturalis homo videt naturalia in illis, ita quisque qualis est: quod me attinet, talia mihi fuerunt testimonia Influxus Mundi Spiritualis in Naturalem a Deo. Expende etiam, num de aliqua Forma regiminis, aut de aliqua Lege civili, aut de aliqua Virtute morali, aut de aliqua Veritate spirituali, potes analytice cogitare, nisi Divinum ex Sapientia sua per Mundum Spiritualem influat; quod ad me, non potui nec possum; animadverti enim perceptibiliter et sensibiliter Influxum illum nunc per 26 annos continue, quare hoc dico ex testato.
9] Num Natura pro fine potest habere Usum, et disponere usus in ordines et formas, hoc non potest nisi quam Sapiens; ac Universum ita ordinare et formare non potest nisi Deus, Cui infinita Sapientia est; quis alius potest praevidere et providere quae victus et amictus sunt, hominibus, victus ex messibus agri, fructibus terrae, et ex animalibus, et vestitus ex iisdem. Inter Mirabilia ibi est, quod viles illi vermes, qui vocantur Bombyces, serico vestirent, et magnifice ornarent et foeminas et viros, a Reginis et Regibus, usque ad ancillas et famulos: et quod viles illi vermes, qui vocantur Apes, suppeditarent Ceras pro luminaribus, ex quibus Templa et Aulae in splendore sunt. Haec et plura sunt Auctoramenta exstantia, quod Deus a Se per Mundum Spiritualem operetur omnia quae in Natura fiunt.
10] His adjiciendum est, quod in Mundo Spirituali visi sint illi, qui pro Natura ex visibilibus in Mundo se confirmaverunt, usque ut athei facti sint, et quod Intellectus eorum in Luce spirituali apparuerit apertus infra, sed occlusus supra, ex causa, quia Cogitatione spectaverunt deorsum ad terram, et non sursum ad Coelum: supra sensuale, quod est infimum intellectus, apparuit sicut velamen fulgurans ex igne infernali, apud quosdam atrum sicut fuligo, et apud quosdam lividum sicut cadaver. Caveat itaque quisque sibi a confirmationibus pro Natura, sed confirmet se pro Deo; non deest supellex.
1 Prima editio: eonspiciuntur
2 Prima editio: exlusionem
3 Prima editio: da
VCR n. 13
13. 1] VI. QUOD NISI UNUS DEUS FORET, NON POTUISSET UNIVERSUM CREARI ET CONSERVARI. Quod Unitas Dei concludi possit a creatione Universi, est quia Universum est Opus cohaerens sicut unum a primis ad ultima, et quod pendeat a Deo uno sicut corpus a sua anima; Universum ita creatum est, ut Deus possit omnipraesens esse, ac sub auspicio suo omnia et singula ejus tenere, ac ut unum continere in perpetuum, quod est conservare. Ex hoc quoque est, quod Jehovah Deus dicat, Quod sit, Primus et Ultimus, Principium et Finis, Alpha et Omega, Esaj. XLIV:6; Apoc. I:8,17. Et alibi, Quod faciat omnia, expandat coelos, et extendat Terram, a Se Ipso, Esaj. XLIV:24. Hoc magnum Systema, quod vocatur Universum, est Opus cohaerens ut unum a primis ad ultima, quia Deus in creando illud intendit unum Finem, qui fuit Coelum angelicum ex Humano Genere, et Media ad illum finem sunt omnia, ex quibus Mundus est; nam qui vult finem etiam vult media; 2] quare qui contemplatur Mundum ut Opus continens mediorum ad illum finem, ille potest contemplari Universum creatum ut Opus cohaerens ut unum, et potest videre, quod Mundus sit Complexus usuum in successivo ordine pro Humano Genere, ex quo Coelum Angelicum; Divinus Amor non potest alium finem intendere, quam Beatitudinem aeternam hominum ex suo Divino, et Divina Ipsius Sapientia non potest producere aliud quam usus medios ad illum finem; ex lustrato Mundo in universali hac idea, omnis sapiens potest comprehendere, quod Creator universi sit unus, et quod Essentia Ipsius sit Amor et Sapientia; quare non datur singulare ibi, in quo non latet usus in propinquo aut e longinquo pro homine; pro victu ejus ex fructibus terrae, et quoque ex animalibus, ac vestitus ex iisdem. 3] Inter mirabilia est, quod viles illi vermes, qui vocantur Bombyces, serico vestiant et magnifice ornent et foeminas et viros, a Reginis et Regibus, usque ad ancillas et famulos: et quod Viles vermes, qui sunt Apes, suppeditent ceras pro luminaribus, ex quibus Templa et Aulae in splendore sunt. Illi qui singulariter aliqua in Mundo, et non universaliter omnia in serie, in qua sunt fines, causae mediae, et effectus, lustrant, tum qui Creationem non a Divino Amore per Divinam Sapientiam deducunt, non videre possunt, quod Universum sit Opificium unius Dei, et quod in singulis usibus, quia in fine, habitet; omnis enim qui in fine est, etiam in mediis est, nam intime in omnibus mediis est finis, qui agit et ducit media. 4] Qui non contemplantur Universum ut Opificium Dei, ac ut Habitaculum Amoris et Sapientiae Ipsius, sed ut Opificium naturae, ac ut Habitaculum caloris et lucis solis, illi superiora mentis suae occludunt pro Deo, et Inferiora mentis suae aperiunt pro diabolo et inde exuunt Humanum et induunt ferinum, et se non modo credunt bestiis similes, sed etiam fiunt; fiunt enim vulpes quoad astutiam, lupi quoad ferociam, pardi quoad dolum, tigrides quoad saevitiam, crocodili, serpentes, bubones et noctuae quoad illorum naturam: illi qui tales sunt, etiam in Mundo Spirituali1 e longinquo apparent illis feris similes; amor mali illorum ita se figurat.
1 Prima editio: Sprituali
VCR n. 14
14. 1] VII. QUOD HOMO, QUI NON AGNOSCIT DEUM, AB ECCLESIA SIT EXCOMMUNICATUS, ET DAMNATUS. Quod homo, qui non agnoscit Deum, ab Ecclesia excommunicatus sit, est quia Deus est omne Ecclesiae, et Divina, quae vocantur Theologica, faciunt Ecclesiam, quare negatio Dei, est negatio omnium Ecclesiae; et haec ipsa negatio excommunicat illum, ita ipse homo se, et non Deus illum: quod ille damnatus1 sit, est quia excommunicatus ab Ecclesia, ille etiam excommunicatus est e Coelo; Ecclesia enim in terris et Coelum angelicum unum agunt, sicut Internum et Externum, ac sicut Spirituale et Naturale apud hominem; et homo a Deo creatus est, ut quoad Internum suum sit in Mundo spirituali, et quoad Externum suum in Mundo naturali; proinde quod creatus sit indigena utriusque Mundi, propter causam, ut spirituale, quod Coeli est, implantetur naturali quod Mundi est, quemadmodum fit cum semine in humo, et sic homo fiat constans et perdurans in aeternum. 2] Homo, qui per negationem Dei se excommunicavit ab Ecclesia, et sic a Coelo, occlusit Internum hominem apud se quoad voluntatem, ita quoad genialem suum amorem; voluntas hominis enim est receptaculum amoris ejus, et fit habitaculum hujus; at non potest occludere Internum suum hominem quoad Intellectum, nam si hoc posset et faceret, homo non foret homo amplius, sed amor voluntatis ejus superiora Intellectus infatuat falsis; inde fit Intellectus quasi occlusus quoad vera quae fidei sunt, et quoad bona quae charitatis, ita plus et plus contra Deum, et simul contra spiritualia Ecclesiae; et sic excluditur e communione cum Angelis Coeli, e qua cum exclusus est, se infert in communionem cum Satanis Inferni, et unum cogitat cum illis; et omnes Satanae negant Deum, ac de Deo et de spiritualibus Ecclesiae cogitant fatue; similiter homo conjunctus illis; 3] hic dum in Spiritu suo est, quod fit quum domi sibi relictus patitur cogitationes duci a jucundis mali et falsi, quae concepit et parturivit2 apud se, tunc cogitat de Deo quod non sit, sed quod sit modo vox sonans ex pulpitis, ad vinciendum plebem ad obedientiam legum justitiae, quae Societatis sunt; et quoque cogitat, quod Verbum, ex quo ministri sonant Deum, sit visionarium et congestum quid, cui Sanctitas ex Auctoritate inducta est; tum quod Decalogus seu Cathechismus sit libellus, qui postquam tritus est a manibus puerorum, rejectibilis sit, sanxit enim quod parentes honorandi sint, non occidendum, non scortandum, non furandum, non false testandum, et quis non ex lege civili eadem scit: de Ecclesia cogitat, quod modo sit congregatio simplicium, ad credendum facilium, et pusillanimorum, qui vident quod non vident: de homine, et de se ut homine, cogitat similiter ut de bestia; et de vita post mortem, similiter quod de vita bestiae post illam. 4] Ita cogitat Internus ejus homo, utcunque aliter loquitur Externus; nam, ut dictum, est cuivis homini Internum et Externum, et Internum ejus facit hominem, qui vocatur Spiritus, et vivit post mortem, et Externum, ex quo per moralitatem agit hypocritam, sepelitur; et tunc propter negationem Dei fit damnatus. Omnis homo quoad Spiritum suum est sui similibus consociatus in Mundo Spirituali, et est sicut unus cum illis; et datum est mihi saepius videre hominum adhuc viventium Spiritus in Societatibus, quorundam ibi in angelicis, et quorundam in infernalibus, et quoque per dies datum est loqui cum illis, et miratus sum quod ipse homo in suo corpore adhuc vivens de hoc prorsus nihil sciret: exinde patuit, quod qui negat Deum, jamdum inter damnatos sit, et quod post mortem colligatur ad suos.
1 Prima editio: damna:us
2 Prima editio: partuivit
VCR n. 15
15. 1] VIII. QUOD APUD HOMINES, QUI NON AGNOSCUNT UNUM DEUM, SED PLURES, NIHIL ECCLESIAE COHAEREAT. Qui unum Deum fide agnoscit et corde colit, ille in communione Sanctorum in terris est, et in communione Angelorum in coelis; illae dicuntur communiones, et sunt, quia in uno Deo sunt et unus Deus in illis: iidem etiam in conjunctione sunt cum Universo Coelo Angelico, et ausim dicere, cum omnibus et singulis ibi, sunt enim omnes sicut filii et posteri ex uno Patre, quorum animi, mores et facies similares sunt, a quibus se mutuo cognoscunt. Coelum Angelicum coordinatum est in Societates secundum omnes varietates amoris boni, quae varietates ad universalissimum unum Amorem collimant, qui est in Deum; ex hoc Amore propagati sunt omnes, qui Deum unum Creatorem universi, et simul Redemptorem, et Regeneratorem, fide agnoscunt et corde colunt. 2] Sed aliter prorsus illi, qui non unum, sed plures Deos adeunt et adorant, sive hoc fiat, quod unum ore et tres cogitatione, ut faciunt illi in hodierna Ecclesia, qui Deum in tres personas distinguunt, et unamquamque Personam declarant Deum per se, et cuique separatas qualitates, seu proprietates quae non alterius sunt, attribuunt; inde fit, quod unitas Dei non modo actualiter dividatur, sed etiam ipsa Theologia, et quoque Mens humana in qua illa erit, similiter; quid inde nisi perplexum et non cohaerens in rebus Ecclesiae resultat; quod talis sit status Ecclesiae hodiernae in Appendice post hoc Opus, demonstrabitur: hoc veritas est, quod divisio Dei, aut Essentiae Divinae in tres Personas, quarum quaelibet per se aut singulatim est Deus, inducat negationem Dei; est sicut quis in Templum ad adorandum intrat, et in Tabula super Altari videt pictum unum Deum sicut Antiquum dierum, Alterum sicut Pontificem maximum, et Tertium sicut Aeolum volantem, et subscriptum, hi tres sunt Unus Deus: aut forsan sicut ibi videret Unitatem et Trinitatem pictas sicut hominem cum tribus Capitibus super uno corpore, aut cum tribus corporibus sub uno Capite, quae forma monstrosa est, cum qua idea si quis intraret Coelum, certe praeceps dejiceretur, tametsi diceret, quod Caput aut Capita significarent Essentiam, et Corpus aut Corpora Proprietates distinctas.
* * * * * *
VCR n. 16
16. 1] His adjiciam unum MEMORABILE: Vidi aliquos novos Advenas e Mundo naturali in Mundum Spiritualem, inter se loquentes de Tribus Personis Divinis ab aeterno; fuerunt Canonici, et unus ex illis Episcopus; hi ad me accesserunt, et post aliquem sermonem de Mundo Spirituali, de quo antea non quicquam sciverant, dixi, audivi vos loquentes de tribus Personis Divinis ab aeterno; et quaeso, ut magnum hoc Mysterium secundum ideas vestras, quas cepistis in Mundo naturali, e quo nuper venistis, aperiatis: et tunc Primas me intuens, dixit, video quod sis Laicus, quare ideas cogitationis meae de magno hoc Mysterio aperiam, et docebo; ideae meae fuerunt, et adhuc sunt, quod Deus Pater, Deus Filius et Deus Spiritus Sanctus, in Medio Coelo super magnificis et altis Soliis seu Thronis sedeant; Deus Pater super throno ex obryzo auro cum Sceptro in manu; Deus Filius ad dextram Ipsius super Throno ex purissimo argento cum Corona super capite; et Deus Spiritus Sanctus juxta illos super Throno ex splendido Chrystallo, tenens Columbam in manu; et quod circum circa illos in triplici ordine pensiles lampades ex lapidibus pretiosis coruscarent; et quod e longinquo ab hoc Circo starent innumerabiles Angeli, omnes adorantes et glorificantes: et insuper, quod Deus Pater cum suo Filio jugiter de Justificandis colloquatur, et quod inter se decernant et sanciant, quinam in terris digni essent, quos inter Angelos recepturi, ac vita aeterna coronaturi sint: et quod Deus Spiritus Sanctus ex auditis illis quoad nomina, illico percurrat terrarum Orbem ad illos, secum ferens dona justitiae, totidem auctoramenta salutis pro justificandis, et actutum ut advenit et afflat, dissipet peccata, sicut ventilator fumum e fornace, et hanc dealbat; et quoque aufert e cordibus durities lapidis, et infert mollities carnis, et simul innovat Spiritus seu mentes eorum, et generat e novo, ac facies infantiles illis inducit; et denique obsignat frontes eorum signo crucis, et vocat electos et filios Dei. Hoc sermone finito Primas ille ad me dixit, ita illud magnum mysterium in Mundo enodavi; et quia plerique ex nostro Ordine ibi illis meis effatis adplauserunt, persuasus sum, quod etiam tu, qui laicus es, illis fidem adjungas. 2] Postquam illa a Primate dicta sunt, inspexi illum et simul canonicos cum illo, et animadverti, quod omnes pleno assensu faverent, quare exorsus sum respondere, et dixi; expendi tuae fidei enuntiata, et ex illis collegi, quod de Deo Triuno prorsus naturalem et sensualem, imo materialem ideam, captaveris et foveas, ex qua inevitabiliter fluit idea trium Deorum; estne sensualiter cogitare de Deo Patre, quod sedeat super Throno cum Sceptro in manu, et de Filio, quod super suo Throno cum Corona super capite, et de Spiritu Sancto, quod super suo cum Columba in manu, et quod secundum auscultata percurrat terrarum Orbem; et quia talis idea inde resultat, non possum dictis tuis adjungere fidem: ego enim ab infantia mea non potui in mentem meam aliam ideam quam UNIUS DEI admittere, et cum hanc solum admisi et retineo, cadunt apud me omnia illa quae dixisti; et tunc vidi, quod per Thronum, super quo Jehovah secundum Scripturam dicitur sedere, intelligatur Regnum, per Sceptrum et Coronam Regimen et Dominium, per sedere ad dextram Omnipotentia Dei per Humanum suum; et quod per illa, quae de Spiritu Sancto perhibentur, Operationes Divinae Omnipraesentiae: assume Domine, si placet, ideam UNIUS DEI, et illam rite volve in Ratiocinio tuo, et tandem perspicue deprehendes, quod ita sit. 3] Vos quidem etiam dicitis, quod Deus unus sit, et hoc quia Essentiam facitis unam et quoque individuam trium illarum Personarum, atqui non permittitis ut aliquis dicat, quod unus ille Deus sit una Persona, sed quod usque sint tres, et hoc facitis, ne idea trium deorum, qualis vestra est, pereat; et quoque addicatis cuivis proprietatem separatam ab alterius, annon sic Essentiam vestram Divinam dividitis; quando ita est, quomodo dicere potestis et simul cogitare quod Unus Deus sit; ignoscerem, si dixeritis quod unum Divinum sit: quomodo quis, dum audit, quod Pater sit Deus, Filius sit Deus, Spiritus Sanctus sit Deus, et quod unaquaevis Persona singulatim sit Deus, potest cogitare quod unus Deus sit; estne contradictio, cui fides nusquam adjungi potest; quod non dici possit unus Deus sed simile Divinum, illustrari potest per haec; de pluribus hominibus, qui simul unum Senatum, Synedrium, aut Concilium conformant, non potest dici quod unus homo sint, sed dum omnibus et singulis una sententia est, potest dici quod unum sentiant: nec potest de tribus adamantibus unius substantiae dici, quod unus Adamas sint, sed quod unum quoad substantiam sint, et quoque quisque Adamas ab altero differat pretio secundum proprium pondus; sed non ita si unus sit, et non tres. 4] Ast percipio, quod tres Divinas Personas, quarum unaquaevis per se seu singulatim Deus est, dicatis unum Deum, et injunxeritis, ut quisque in Ecclesia ita loquatur, propter causam, quia Ratio illustrata et sana in Universo terrarum Orbe agnoscit, quod Unus Deus sit, et ideo pudore suffunderemini, si non etiam vos loqueremini similiter; at usque dum unum Deum pronuntiatis, tametsi cogitatis tres, non tamen pudor ille intrahit binas illas voces in os, sed eloquimini. His dictis et auditis recessit Episcopus cum suis Canonicis, et in recedendo convertit se, et voluit exclamare, est unus Deus, sed non potuit, quia cogitatio ejus retraxit linguam ejus, et tunc diducto ore efflavit tres Deos. Adstantes, hoc portento viso riserunt cum cachinno, et abiverunt.
VCR n. 17
17. 1] Postea quaesivi, ubinam offenderem ex Eruditis illos, qui acutissimo ingenio sunt, et pro Trinitate Divina in tres Personas divisa stant; et aderant tres, ad quos dixi, quomodo potestis Divinam Trinitatem in tres Personas dividere, et asserere, quod unaquaevis Persona per se seu singulatim sit Deus et Dominus, numne sic confessio oris, quod Deus Unus sit, tantum a cogitatione distat, quantum meridies a septentrione; ad quod responderunt, non hilum distat, quia tribus Personis est Una Essentia, et Divina Essentia est Deus; nos fuimus in Mundo Tutores Trinitatis Personarum, ac Pupillus, cujus tutelam gessimus, fuit fides nostra, in qua unaquaevis Persona Divina partem suam nacta est, Deus Pater illam partem quod imputet ac donet, Deus Filius illam quod intercedat et mediet, et Deus Spiritus Sanctus illam quod imputationis et mediationis usus efficiat. 2] At quaesivi, quid per Divinam Essentiam intelligitis; dixerunt, intelligimus Omnipotentiam, Omniscientiam, Omnipraesentiam, Immensitatem, Aeternitatem, Aequalitatem Majestatis; ad quae dixi, si Essentia illa facit ex pluribus diis Unum, potestis adhuc plures addere, ut pro exemplo quartum, qui apud Mosen, Ezechielem et Hiobum memoratur, et vocatur Deus Schaddai: similiter etiam fecerunt Antiqui in Graecia et Italia, qui parilia attributa et sic similem essentiam assignaverunt suis diis, ut Saturno, Jovi, Neptuno, Plutoni, Apollini, Junoni, Dianae, Minervae, imo etiam Mercurio et Veneri, sed usque non potuerunt dicere, quod omnes illi unus Deus essent: et quoque vos, qui tres estis, ac, ut percipio simili eruditione, et sic simili essentia quoad illam, usque non potestis vos combinare in unum hominem eruditum; sed ad haec riserunt, dicentes, jocaris; aliter est cum Essentia Divina, haec est una, et non tripartita, et est individua et sic non divisa; partitio et divisio non cadit in illam: 3] his auditis regessi, descendamus in hanc aream, et dimicemus; et quaesivi, quid intelligitis per Personam, et quid significat illa, et dixerunt, Nomen Personae significat non partem aut qualitatem in alio, sed quod proprie subsistit; ita omnes1 Primores Ecclesiae Personam definiunt, et nos cum illis; et dixi, est haec definitio2 Personae, et responderunt, est; ad quae retuli, ita non est aliqua pars Patris in Filio, nec aliqua utriusque in Spiritu Sancto, ex quo sequitur, quod quisque sit sui arbitrii, juris et potestatis, et sic non aliquid quod conjungit, nisi voluntas, quae cuivis propria est, et sic communicabilis ex beneplacito; suntne ita tres Personae tres distincti Dii: audite adhuc; definivistis etiam Personam, quod sit quod proprie subsistit, consequenter quod sint tres substantiae, in quas partimini Essentiam Divinam, et tamen haec, ut quoque dicitis, est impartibilis, quia una et individua; et insuper unicuique substantiae, hoc est, Personae, attribuitis proprietates quae non sunt in altera, et quoque quae non communicari possunt alteri, quae sunt Imputatio, Mediatio, et Operatio; quid tunc inde resultat aliud, quam quod tres Personae sint tres dii; ad haec dicta retraxerunt se, dicentes, ventilabimus illa, et post ventilationem respondebimus. 4] Adstitit quidam Sapiens; hic audiens illa dixit, ego non volo per tam subtiles transennas hanc supremam rem inspicere, sed extra subtilitates illas video in clara luce, quod in ideis cogitationis vestrae sint tres Dii; sed quia pudoris est coram universo Mundo propalare illas, nam si propalaveritis, vocabimini insani et fatui, quare prodest ad evitandum ignominiam, ut unum Deum ore confiteamini: sed ad haec illi tres tenaces sententiae suae nihil attenderunt, et in abeundo emurmurabant aliquos terminos commodatos ex Arte Methaphysica, ex quo animadverti, quod illa esset illorum tripos, ex quo responsa vellent dare.
1 Prima editio: omnes,
2 Prima editio: difinitio
VCR n. 18
18. DE DIVINO ESSE, QUOD EST JEHOVAH.
Agitur primum de Divino Esse, et postea de Divina Essentia: apparet sicut duo illa unum idem sint, sed usque Esse est Universalius quam Essentia, Essentia enim ponit Esse, et ex Esse fit Essentia: Esse Dei, seu Esse Divinum, non1 potest describi, quia est supra omnem ideam cogitationis humanae; in hanc non cadit aliud, quam quod creatum et finitum est, non autem Increatum et Infinitum, ita non Esse Divinum: Esse Divinum est ipsum Esse, ex quo omnia sunt, et quod in omnibus erit ut sint. Ulterior notio de Esse Divino potest influere ex Articulis sequentibus, qui sunt, I. Quod Unus ille Deus dicatur Jehovah ex Esse, ita ex eo, quia Solus Est, Fuit, et Erit, et quia est Primus et Ultimus, Principium et Finis, Alphah et Omegah. II. Quod Unus ille Deus sit ipsa Substantia et ipsa Forma, et quod Angeli et Homines sint substantiae et formae ex Ipso, et quod quantum illi in Ipso sunt, et Ipse in illis, tantum sint imagines et similitudines Ipsius. III. Quod Divinum Esse sit Esse in se, et simul Existere in se. IV. Quod Divinum Esse et Existere in se, non possit producere aliud Divinum quod sit Esse et Existere in se, consequenter quod Deus alius ejusdem Essentiae non dabilis sit. V. Quod Pluralitas deorum in Saeculis antiquis, et quoque hodiernis, non aliunde exstiterit, quam ex non intellecto Divino Esse. Sed haec singulatim elucidanda sunt.
1 Prima editio: Divinum non
VCR n. 19
19. 1] I. QUOD UNUS ILLE DEUS DICATUR JEHOVAH EX ESSE, ITA EX EO QUIA SOLUS EST, FUIT, ET ERIT1, ET QUIA EST PRIMUS ET ULTIMUS, PRINCIPIUM ET FINIS, ALPHAH ET OMEGAH. Quod Jehovah significet Sum et Esse, notum est; et quod Deus ab antiquissimis temporibus ita vocatus sit, constat ex Libro Creationis seu Genesi, ubi in Primo Capite nominatur Deus, at in Secundo et sequentibus Jehovah Deus: et postea cum filii Abrahami ex Jacobo per commorationem in Aegypto obliti sunt nominis Dei, in memoriam revocatum est; de quo ita; “Moses dixit ad Deum, quodnam Nomen tuum, dixit Deus, SUM QUI SUM; sic dices filiis Israelis, SUM misit me ad vos, et dices, JEHOVAH DEUS Patrum vestrorum2 misit me ad vos: hoc Nomen meum in aeternum, et hoc Memorabile meum a generatione in generationem3,” Exod. III:13,14,15.4 Quoniam solus Deus est Sum et Esse, seu Jehovah, ideo non datur in Universo Creato aliquid, quod non ducit suum esse ab Ipso; sed quomodo, videbitur infra: hoc idem etiam intelligitur per haec, Ego sum Primus et Ultimus, Principium et Finis, Alphah et Omegah, Esaj. Cap. XLIV:6 5, et Apoc. Cap. I:8,11, Cap. XXII:13; per quae significatur, Qui est Ipsum et Unicum a primis ad ultima, ex quo omnia. 2] Quod Deus dicatur Alphah et Omegah, Principium et Finis, est quia Alphah est Prima et Omegah est Ultima Syllaba in Alphabetho Graeco, et inde significant Omnia in complexu; causa est, quia unaquaevis Litera Alphabetica in Mundo spirituali significat aliquam rem, et Vocalis, quia inservit sono, aliquid affectionis seu amoris; ex hac origine est Loquela Spiritualis seu angelica, et quoque Scriptura ibi: sed hoc est Arcanum hactenus ignotum; est enim Lingua Universalis, in qua sunt omnes Angeli et Spiritus, et haec nihil commune habet cum aliqua Lingua hominum in Mundo; in hanc Linguam venit omnis homo post mortem, est enim illa cuivis homini ex creatione insita; quare unusquisque alterum in Universo Mundo Spirituali intelligere potest: datum est mihi saepius illam Linguam audire, et contuli illam cum linguis in Mundo, et compertus sum, quod ne quidem in aliquo minimo unum faciat cum aliqua Lingua naturali in terris; differt ab his ex primitivo suo, quod est, quod unaquaevis litera cujusvis vocis significet aliquam rem. Inde nunc est quod Deus dicatur Alphah6 et Omegah; per quod significatur, quod sit Ipsum et Unicum a primis ad ultima, ex Quo omnia: sed de hac Lingua et ejus Scriptura fluente ex Spirituali cogitatione Angelorum, videatur in Opere de Amore Conjugiali, n. 326 ad 329, et quoque in sequentibus.
1 SOLUS EST, FUIT, ET ERIT ubi in prima editione SOLUS EST, ET ERIT
2 Prima editio: vestorum
3 Prima editio: regenerationem
4 Prima editio: III: 14. 15.
5 Prima editio: XIV: 16
6 Prima editio: Aphah
VCR n. 20
20. 1] II. QUOD UNUS ILLE DEUS SIT IPSA SUBSTANTIA ET IPSA FORMA, ET QUOD ANGELI ET HOMINES SINT SUBSTANTIAE ET FORMAE EX IPSO; ET QUOD QUANTUM1 ILLI IN IPSO SUNT, ET IPSE IN ILLIS, TANTUM SINT IMAGINES ET SIMILITUDINES IPSIUS. Quoniam Deus est Esse, etiam est Substantia, nam Esse nisi sit substantia, est ens rationis, substantia enim est ens subsistens2; et qui est substantia, etiam est forma, nam substantia nisi sit forma, est ens rationis; quare de Deo praedicari potest utraque, sed ita, quod sit Substantia et Forma unica, ipsa, et prima: quod haec Forma sit ipsa Humana, hoc est, quod Deus sit Ipse Homo, cujus omnia Infinita sunt3, in SAPIENTIA ANGELICA DE DIVINO AMORE ET DIVINA SAPIENTIA, Amstelodami Anno MDCCLXIII, vulgata, demonstratum est; similiter quod Angeli et Homines sint substantiae et formae creatae et organizatae ad recipiendum Divina per Coelum influentia in se; quare in Libro creationis vocantur Imagines et Similitudines Dei, [Gen] Cap. I:26, 27, et alibi, quod sint filii Ipsius et nati ab Ipso; at quod quantum homo sub auspicio Divino vivit, hoc est, patitur se duci a Deo, tantum fiat Ipsius imago interius et interius, in serie hujus Operis, multis demonstrabitur. 2] Nisi de Deo formetur idea, quod sit prima Substantia et Forma, et de Forma Ipsius quod sit ipsa Humana, Mentes humanae sibi facile inducerent phantasias sicut spectra de Ipso Deo, de exortu hominum, et de Creatione Mundi; de Deo non aliam notionem sibi sumerent, quam sicut de Natura universi in suis primis, ita sicut de ejus Expanso, aut sicut de inani aut nihilo; de exortu hominum, sicut de confluxu elementorum in talem formam ex fortuito; de Creatione4 Mundi, quod origo substantiarum et formarum ejus sit ex punctis et dein lineis geometricis, quae quia nullius praedicationis, ita in se non aliquid sunt; apud tales est omne Ecclesiae sicut Styx5 aut caligo in Tartaro6.
1 Sic n. 18. ET QUOD QUANTUM ubi in prima editione ET QUANTUM
2 Sic Errores Typographici
3 Prima editio: suat
4 Primo editio: Creationae
5 Prima editio: styx
6 Prima editio: tartaro
VCR n. 21
21. 1] III. QUOD DIVINUM ESSE SIT ESSE IN SE, ET SIMUL EXISTERE IN SE. Quod Jehovah Deus sit Esse in se, est quia est Sum, Ipsum, Unicum et Primum, ab aeterno in aeternum, a quo omne est quod est, ut sit aliquid; ita et non aliter est Principium et Finis, Primus et Ultimus, et Alphah et Omegah: non potest dici, quod sit suum Esse a se, quia HOC EX SE ponit prius et sic tempus, quod non cadit in Infinitum, quod vocatur AB AETERNO, et quoque ponit alium Deum, qui Est Deus in se, ita Deum a Deo, aut quod Deus se Ipsum formaverit, et sic non foret Increatus, nec Infinitus, quia sic se a se vel ex altero finivit. Ex eo, quod Deus sit Esse in se, sequitur quod sit Amor in se, Sapientia in se, ac Vita in se, et quod sit Ipsum, a Quo omnia sunt, et ad quod omnia se referunt, ut sint aliquid; quod Deus sit Vita in se, et sic Deus1, constat ex Domini Verbis apud Johannem Cap. V:26. Et apud Esajam, Ego Jehovah facio omnia, expando Coelos Solus, et extendo Terram a Me Ipso, Caput XLIV:24. Et quod sit Solus Deus, et praeter Ipsum non Deus, Esaj. XLV:14,15,21,22 1; Hosch. XII:4. 2] Quod Deus non modo sit Esse in se, sed etiam Existere in se, est quia Esse nisi Existat, non est aliquid, pariter Existere nisi sit ex Esse, quare dato uno dabitur alterum; similiter nisi substantia etiam sit forma, de Substantia nisi sit forma, non est aliquid praedicabile, et hoc, quia non habet quale, est in se nihil. Quod hic dicantur Esse et Existere, et non Essentia et Existentia, est quia distinguendum est inter Esse et Essentiam, et inde inter Existere et Existentiam, sicut inter prius et posterius, ac prius est universalius quam posterius; ad Divinum Esse se applicat Infinitas et Aeternitas, at vero ad Divinam Essentiam et Existentiam se applicat Divinus Amor et Divina Sapientia, et per haec duo Omnipotentia et Omnipraesentia, de quibus ideo in suo ordine agetur.
1 Fortasse: at sic Dominus, sic Rose
2 Prima editio: Esaj. XLV: 14. 15. 20. 21.
VCR n. 22
22. 1] Quod Deus sit Ipsum, Unicum et Primum, quod vocatur Esse et Existere in se, ex quo omnia quae sunt et existunt, Naturalis homo ex sua ratione nequicquam potest rescire, nam Naturalis homo ex sua ratione non aliud potest desumere, quam quod naturae est, hoc enim quadrat cum ejus essentia, quia in illam nihil aliud ab infantia et pueritia intravit; at quoniam homo creatus est ut quoque sit Spiritualis, quia victurus est post mortem, et tunc inter Spirituales in illorum Mundo, ideo Deus providit Verbum, in quo non modo Semet Ipsum revelavit, sed etiam quod Coelum et Infernum sint, et quod in illorum uno aut altero omnis homo victurus sit in aeternum, quisque secundum vitam et simul fidem suam; et quoque in Verbo revelavit, quod sit Sum seu Esse, ac Ipsum et Unicum quod in se est, et sic Primum seu Principium, ex quo omnia. 2] Ex hac Revelatione est, quod Naturalis homo possit se elevare supra naturam, ita supra se, et videre talia quae Dei sunt, sed usque tamen sicut e longinquo1, tametsi Deus est in propinquo apud omnem hominem, est enim in illo cum sua Essentia; et quia ita est, est in propinquo apud illos, qui Ipsum amant, et illi amant Ipsum, qui vivunt secundum praecepta Ipsius et credunt in Ipsum, hi sicut vident Ipsum; quid fides nisi spiritualis visus quod sit, et quid vita secundum praecepta Ipsius, quam actualis agnitio quod ab Ipso sit salus et vita aeterna; at vero illi, quibus non est fides spiritualis sed naturalis, quae modo est scientia, et inde similis vita, illi vident quidem Deum, sed e longinquo, et hoc solum quando loquuntur2 de Illo; differentia inter hos et illos est, sicut inter illos qui stant in clara luce, et vident homines prope se, et tangunt illos, ac inter illos qui stant in denso nimbo, et ex eo non possunt videre, num homines sint, vel num arbores aut saxa. 3] Aut est sicut3 qui stant super alto Monte, ubi Urbs, ac vadunt huc illuc et loquuntur cum consociis Urbanis; ac sicut qui e Monte4 illo spectant deorsum, et non cognoscunt num homines vel num bestiae aut statuae sint, quae vident. Imo est sicut inter illos, qui in aliquo planetario Orbe stant, et vident suos ibi, et inter illos, qui in alio planetario orbe sunt cum tubis opticis in manibus, et spectant illuc, et dicunt quod videant homines ibi, cum tamen non vident nisi universaliter terrea5 ut lucidum lunare, et aquea ut maculas. Simile discrimen est inter videre Deum, et Divina quae procedunt ab Ipso in sua mente, apud illos qui in fide et simul in vita charitatis sunt, et inter illos qui modo in scientia de illis sunt; proinde inter Naturales et Spirituales homines. Illi autem qui Divinam Sanctitatem Verbi negant, et usque illa quae Religionis sunt portant sicut in sacco super tergo, illi non vident Deum, sed modo sonant Deum, cum exigua differentia a psittacis.
1 Prima editio: loginquo
2 Prima editio: loquntur
3 Prima editio: aut sicut
4 Prima editio: Mente
5 Prima editio: terrrea
VCR n. 23
23. 1] IV. QUOD DIVINUM ESSE ET EXISTERE IN SE, NON POSSIT PRODUCERE ALIUD DIVINUM QUOD SIT ESSE ET EXISTERE IN SE, CONSEQUENTER QUOD DEUS ALIUS EJUSDEM ESSENTIAE NON DABILIS SIT. Quod Deus unus, qui Creator Universi, sit Esse et Existere in se, ita Deus in se, hactenus ostensum1 est; inde sequitur, quod non dabilis sit Deus a Deo, quia ipsum Essentiale Divinum, quod est Esse et Existere in se, non2 dabile est in illo; perinde est, sive dicatur a Deo gigni, sive procedere, est tamen usque a Deo produci, et hoc parum differt a3 creari; quare introducere in Ecclesiam fidem, quod sint tres Divinae Personae, quarum quaelibet singulatim est Deus, et ejusdem Essentiae, ac unus natus ab aeterno, et tertius procedens ab aeterno, est prorsus abolere ideam Unitatis Dei, et cum hac omnem notionem Divinitatis, et sic efficere ut omne Spirituale rationis in exilium ejiciatur; inde homo non fit homo amplius, sed totus quantus Naturalis, qui non plus differt a bestia, quam quod loqui possit, et qui est contra omnia spiritualia Ecclesiae, haec enim naturalis homo vocat deliria; inde et non aliunde tam enormia haeretica de Deo scaturiverunt: quapropter Divina Trinitas divisa in Personas intulit non modo noctem in Ecclesiam, sed etiam mortem. 2] Quod identitas trium Essentiarum Divinarum sit rationis scandalum, constitit mihi ex Angelis, qui dixerunt, quod ne quidem possint enuntiare tres Divinitates aequales; et si quis ad illos veniret, et vellet enuntiare, non posset quin avertat se, et quod post enuntiationem fiat sicut truncus humanus, et projiciatur deorsum, et postea abeat ad illos in Inferno, qui non aliquem Deum agnoscunt. Veritas est, quod implantare infanti et puero ideam trium Personarum Divinarum, cui inevitabiliter adhaeret idea trium deorum, sit auferre illis omne lacticinium spirituale, et deinde omnem cibatum Spiritualem, et demum omne ratiocinium spirituale, et apud illos, qui se in eo confirmant, inducere mortem spiritualem. Discrimen inter illos, qui fide et corde colunt unum Deum Creatorem Universi, et Hunc simul Redemptorem et Regeneratorem, est sicut fuit Urbs Zion tempore Davidis, et Urbs Hierosolymae tempore Salomonis, postquam Templum aedificatum est; at Ecclesia, quae credit in tres Personas, et in unamquamque ut in singularem Deum, est similis urbi Zioni et Hierosolymae a Vespasiano destructis, et Templo ibi incenso. Porro, homo, qui colit unum Deum, in Quo Divina Trinitas est, et sic qui una Persona est, fit plus et plus vivus, et homo angelus; at qui se in pluralitate Deorum ex pluralitate Personarum confirmat, fit successive sicut Statua facta cum articulis mobilibus, in cujus medio stat Satanas, et loquitur per os articulatum ejus.
1 Prima editio: offensum
2 Prima editio: mon
3 Prima editio: differta
VCR n. 24
24. 1] V. QUOD PLURALITAS DEORUM IN SAECULIS ANTIQUIS, ET QUOQUE HODIERNIS, NON ALIUNDE EXSTITERIT, QUAM EX NON INTELLECTO DIVINO ESSE. Quod Unitas Dei cujusvis hominis menti intime inscripta sit, quoniam illa est in medio omnium quae in animam hominis a Deo influunt, supra n. 8, ostensum est; sed quod usque in Intellectum humanum non inde descenderit, est causa, quia defuerunt cognitiones, per quas hominem oportet Deo obviam ascendere; quisque enim parabit Deo viam, hoc est, praeparabit se ad receptionem, et hoc fiet per cognitiones. Cognitiones, quae defuerunt, quod Intellectus non potuerit penetrare illuc, ut videret, quod Deus unus sit, et quod non dabile sit Divinum Esse nisi Unicum, et quod Omnia Naturae sint ab Illo, sunt sequentes, 1. Quia hactenus nemo aliquid sciverat de Mundo Spirituali, ubi sunt Spiritus et Angeli, et in quem omnis homo post mortem venit. 2. Pariter tunc, quod in illo Mundo sit Sol, qui est purus Amor a Jehovah Deo, qui in medio ejus est. 3. Quod ex illo Sole procedat Calor, qui in essentia sua est Amor, et Lux quae in essentia sua est Sapientia. 4. Quod inde omnia quae in illo Mundo sunt, Spiritualia sint, et afficiant Internum hominem, et faciant ejus Voluntatem et Intellectum. 5. Quod Jehovah Deus ex suo Sole non modo produxerit Mundum Spiritualem, et omnia Spiritualia ejus, quae innumerabilia sunt, et substantialia, sed etiam quod produxerit Mundum naturalem, et omnia naturalia ejus, quae etiam innumerabilia sunt, sed materialia. 6. Quod hactenus non aliquis sciverit discrimen inter Spirituale et Naturale1, imo nec quid Spirituale in sua essentia. 7. Neque quod tres Gradus Amoris et Sapientiae sint, secundum quos Coeli angelici ordinati sunt. 8. Et quod Mens humana in totidem gradus distincta sit, ob causam ut possit in unum ex tribus Coelis post mortem elevari, quod fit secundum ejus vitam et simul fidem. 9. Et denique, quod omnia illa non potuerint quoad unum punctum existere, nisi a Divino Esse, quod est Ipsum in se, et sic Primum et Principium ex quo omnia. Hae cognitiones hactenus defuerunt2, per quas tamen homo ascendet, et Divinum Esse cognoscet. 2] Dicitur, quod homo ascendat, sed intelligitur quod a Deo elevetur; nam homini est Liberum arbitrium comparandi sibi Cognitiones, et sicut comparat sibi illas ex Verbo, medio Intellectu, ita explanat viam, per quam Deus descendat, ac illum elevet. Cognitiones, per quas fit Intellectui humano ascensus, Deo tenente illum in manu, et ducente, comparari possunt gradibus Scalae visae Jacobo, quae fuit erecta super terram, cujus caput pertigit in Coelum, et per quam Angeli ascendebant, et Jehovah consistebat supra illam, Genes. XXVIII:12,13; aliter prorsus cum illae Cognitiones deficiunt, aut homo illas spernit; tunc Elevatio intellectus comparari potest Scalae e terra ad fenestram primae mansionis magnifici3 Palatii erectae, ubi commorantur homines, et non ad fenestras secundae mansionis, ubi Spiritus, et minus adhuc ad fenestras tertiae mansionis, ubi Angeli; inde fit, quod homo non nisi quam in naturae athmosphaeris et materialibus, in quibus oculos, aures, et nares tenet, maneat, ex quibus non alias ideas de Coelo et de Dei Esse et Essentia haurit, quam athmosphaericas et materiales, et ex his homo cogitans non judicat quicquam de Deo, num sit vel non sit, vel num unus, aut num plures; et adhuc minus, qualis est quoad suum Esse et quoad suam Essentiam. Inde exorta est Pluralitas deorum in Saeculis antiquis, et quoque in hodiernis.
1 Prima editio: Naturalae
2 Prima editio: defurunt
3 Sic Errores Typographici
* * * * * *
VCR n. 25
25. 1] His adjiciam hoc MEMORABILE: Quondam experrectus a somno, incidi in profundam meditationem de DEO; et cum suspexi, vidi supra me in Coelo Lucem candidissimam in forma ovali; et cum fixi intuitum in Luce illa, recedebat Lux ad latera, et intrabat in peripherias, et tunc ecce patuit mihi Coelum, et vidi magnifica, et Angelos stantes in forma Circi a latere meridionali aperturae, et loquebantur inter se; et quia accendebar desiderio audiendi quid loquebantur, ideo dabatur mihi primum audire Sonum, qui plenus erat amore coelesti, et postea Loquelam, quae plena erat sapientia ex illo amore; loquebantur inter se de DEO UNO, et de CONJUNCTIONE CUM IPSO, et inde SALVATIONE: loquebantur ineffabilia, quorum pleraque non possunt cadere in voces alicujus Linguae naturalis; sed quia aliquoties fueram in consortio cum Angelis in ipso Coelo, et tunc in simili loquela cum illis, quia in simili statu, ideo potui nunc intelligere illos, et ex sermone illorum desumere aliqua, quae possunt expromi vocibus Linguae naturalis rationaliter. 2] Dicebant, quod DIVINUM ESSE SIT UNUM, IDEM, IPSUM, ET INDIVIDUUM. Haec illustrabant per ideas spirituales; dicendo, quod Divinum Esse non possit cadere in plures, quorum unicuique sit Divinum Esse, et usque illud esse Unum, Idem, Ipsum, et Individuum; cogitaret enim quisque ex suo Esse ex se, et singulatim per se; si tunc etiam ex alteris et per alteros unanimiter, forent plures Dii unanimi, et non Deus unus, nam unanimitas, quia est consensus plurium, et simul cujusvis ex se et per se, non concordat cum unitate Dei, sed cum pluralitate; non dixerunt Deorum, quia non potuerunt; Lux enim Coeli, ex qua cogitatio illorum, et aura in qua procedebat sermo illorum, contranitebatur; dicebant etiam, quod cum vellent enuntiare Deos, et quemlibet ut Personam per se, cadat conatus enuntiandi illico in Unum, imo in Unicum Deum. His addebant, quod Divinum Esse sit DIVINUM ESSE IN SE, non a se, quia a se ponit Esse in se ab alio priori, ita ponit Deum a Deo, quod non datur; quod a Deo est, non vocatur Deus, sed vocatur Divinum; quid enim est Deus a Deo, ita quid Deus a Deo natus ab aeterno; et quid Deus a Deo per Deum natum ab aeterno procedens, nisi voces, quibus nihil lucis e Coelo inest. 3] Porro dicebant, quod Divinum Esse, quod in se est Deus, sit IDEM, non Idem simplex, sed infinitum, hoc est, Idem ab aeterno in aeternum; est Idem ubivis, ac Idem apud unumquemvis1, et in unoquovis, sed quod omne varium et mutabile sit in recipiente; status recipientis hoc facit. Quod Divinum Esse, quod est Deus in se, sit IPSUM, ita illustrabant; Deus est Ipsum, quia est ipse Amor et ipsa Sapientia, seu quia est ipsum Bonum et ipsum Verum, et inde ipsa Vita; quae nisi forent Ipsum in Deo, illa non forent aliquid in Coelo et Mundo, quia non foret aliquod illorum relativum ad Ipsum; omne quale sortitur suum quale ex eo, quod sit Ipsum ex quo est, et ad quod se refert ut sit tale. Hoc Ipsum, quod est Esse Divinum, non est in loco, sed apud illos2 et in illis qui sunt in loco secundum receptionem; quoniam de Amore et Sapientia, seu de Bono et Vero, et inde Vita, quae sunt Ipsum in Deo, imo Ipse Deus, non praedicari potest locus, nec progressio e loco in locum, unde Omnipraesentia; quare dicit Dominus, Quod sit in medio illorum3; tum Ipse in illis, et illi in Ipso4. 4] At quia non recipi potest ab ullo Qualis in se est, apparet qualis in Essentia sua est, ut Sol supra Coelos Angelicos, a quo procedens ut Lux est Ipse quoad sapientiam, ac ut Calor est Ipse quoad Amorem; Ipse non est Sol ille, sed Divinus Amor et Divina Sapientia exiens ab Ipso proxime, circum circa Ipsum, coram Angelis apparent ut Sol; Ipse in Sole est Homo; est DOMINUS NOSTER JESUS CHRISTUS, TAM QUOAD DIVINUM A QUO, QUAM QUOAD DIVINUM HUMANUM; quoniam Ipsum, quod est ipse Amor et ipsa Sapientia, fuit Anima Ipsi a Patre, ita Divina Vita, quae est Vita in se; aliter in unoquovis homine; in illo anima non est Vita, sed recipiens vitae: Dominus etiam hoc docet, dicendo, Ego sum Via, Veritas, et VITA5: et alibi, Quemadmodum Pater habet VITAM IN SE IPSO, ita etiam dedit Filio VITAM HABERE IN SE IPSO, Joh. V:26. Vita in Se Ipso est Deus. His addiderunt, quod illi qui in aliqua Luce spirituali sunt, ex his possint percipere, quod Divinum Esse, quia est Unum, Idem, Ipsum, et inde Individuum, non possit dari in pluribus; et quod si diceretur dari, forent manifestae contradictiones in adjectis.
1 Prima editio: unemquemvis
2 Prima editio: iilos
3 Matt. XVIII:20, sic Rose
4 Joh. VI:56, XIV:20, XV:4,5, sic Rose
5 Joh. XIV:6, sic Rose
VCR n. 26
26. 1] His auditis perceperunt Angeli in cogitatione mea ideas communes Ecclesiae Christianae de Personarum Trinitate in Unitate, et illarum Unitate in Trinitate de Deo; tum etiam de Nativitate Filii Dei ab aeterno: et tunc dixerunt, quid cogitas, cogitasne illa ex Luce naturali, cum qua Lux nostra spiritualis non concordat, quare nisi removes illius cogitationis ideas, occludimus tibi Coelum, et abimus. Sed tunc dixi, intrate, quaeso, penitius in cogitationem meam, et forte videbitis concordantiam; et fecerunt ita, et videbant, quod per tres Personas intelligam Tria Attributa Divina procedentia, quae sunt CREATIO, REDEMPTIO, ET REGENERATIO, et quod illa Attributa sint Unius Dei; et quod per Nativitatem Filii Dei ab aeterno, intelligam Nativitatem Ipsius ab aeterno praevisam, et in tempore provisam; et quod non supra naturale et rationale, sed contra naturale et rationale sit cogitare, quod aliquis Filius a Deo natus sit ab aeterno; aliter vero, quod Filius a Deo per Virginem Mariam natus in tempore sit Filius Dei Unicus, et Unigenitus; et quod aliter credere, sit immanis error. 2] Et tunc narravi, quod naturalis mea cogitatio de Personarum Trinitate et Unitate, et de Nativitate Filii Dei ab aeterno, fuerit mihi ex Doctrina fidei Ecclesiae, quae ab Athanasio nomen habet: tunc dixerunt Angeli, Bene; et rogaverunt, ut ex ore illorum dicam, quod si quis non adit Ipsum Deum Coeli et Terrae, non possit in Coelum venire, quia Coelum est Coelum ex Unico illo Deo, et QUOD ILLE DEUS SIT JESUS CHRISTUS, QUI EST JEHOVAH DOMINUS AB AETERNO CREATOR, IN TEMPORE REDEMPTOR, AC IN AETERNUM REGENERATOR, ita Qui simul est Pater, Filius, et Spiritus Sanctus, et quod hoc sit Evangelium, quod praedicandum est. Post haec, Lux coelestis prius visa super aperturam rediit, et successive se inde demisit, et implevit interiora mentis meae, ac illustravit ideas meas de Trinitate et Unitate Dei; et vidi tunc ideas de illis initio captas, quae fuerant mere naturales, separatas, sicut separantur paleae a tritico ex ventilabro agitato, et ablatas sicut vento in Septentrionem Coeli, et disparatas.
VCR n. 27
27. DE DEI INFINITATE, SEU IMMENSITATE ET AETERNITATE.
Sunt duo Propria Mundi naturalis, quae faciunt ut omnia ibi finita sint; unum est SPATIUM, et alterum est TEMPUS; et quia Mundus ille creatus est a Deo, et una cum illo Mundo creata sunt Spatia et Tempora, et haec finiunt illum, ideo de duobus initiis illorum, quae sunt IMMENSITAS ET AETERNITAS, agendum est; Immensitas Dei enim se refert ad Spatia, ac Aeternitas ad Tempora, et INFINITAS comprehendit et Immensitatem et Aeternitatem. At quia Infinitas transcendit finitum, et cognitio illius Mentem finitam, ideo ut aliquo modo percipiatur, de illa in hac serie transigendum est. I. Quod Deus, quoniam Est et Existit in se, et omnia in Universo sunt et existunt ex Ipso, Infinitus sit: II. Quod Deus, quoniam ante Mundum fuit, ita antequam Spatia et Tempora orta sunt, sit Infinitus. III. Quod Deus, postquam Mundus factus est, sit in Spatio absque Spatio, et in Tempore absque Tempore: IV. Quod Infinitas Dei respective1 ad Spatia dicatur Immensitas, et respective ad Tempora, dicatur Aeternitas, et quod tametsi hi respectus sunt, usque nihil Spatii in Ipsius Immensitate, et nihil Temporis in Ipsius Aeternitate sit. V. Quod illustrata Ratio ex permultis in Mundo videre possit Infinitatem Dei Creatoris. VI. Quod omne creatum sit finitum, et quod Infinitum sit in finitis ut in receptaculis, et quod in hominibus ut in suis imaginibus. Sed haec singulatim explicabuntur.
1 Sic n. 31. Infinitas Dei respective ubi in prima editione Infinitas respective
VCR n. 28
28. 1] I. QUOD DEUS, QUONIAM EST ET EXISTIT IN SE, ET OMNIA IN UNIVERSO SUNT ET EXISTUNT EX IPSO, INFINITUS SIT. Hactenus ostensum est, quod Deus unus sit, et quod sit Ipsum, et quod sit primum Esse omnium, et quod cuncta, quae in Universo sunt, existunt et subsistunt, sint ex Illo; inde sequitur, quod Infinitus sit: quod Ratio humana ex permultis in Universo creato id videre possit, in sequentibus demonstrabitur. Sed tametsi Mens humana ex illis agnoscere potest, quod primum Ens seu primum Esse infinitum sit, usque non potest cognoscere, quale illud est, proinde non definire illud aliter, quam quod sit Infinitum Omne, et quod subsistat in se, et inde quod sit ipsa et unica Substantia, et quia de substantia nihil praedicabile est, nisi sit forma, quod sit ipsa et unica Forma: ast quid tamen haec, non sic apparet quale est Infinitum1; ipsa enim Mens humana, etiam summe analytica et elevata, est finita, et finitum in illa non potest removeri, quare nequicquam capax est videre Infinitatem Dei, qualis est in se, ita Deum, sed potest Deum in umbra videre a tergo, sicut dictum est ad Mosen, dum supplicavit videre Deum, quod positus sit in foramine petrae, et viderit posteriora Ipsius, Exod. XXXIII:20 ad 23; per posteriora Dei intelliguntur visibilia2 in Mundo, et in specie perceptibilia in Verbo: 2] ex his patet, quod vanum sit, velle cognoscere, qualis Deus est in suo Esse, aut in sua Substantia; sed quod satis sit agnoscere Ipsum ex finitis, hoc est, creatis, in quibus est infinite; homo qui ultra satagit, comparari potest pisci extracto in aerem; aut avi immissae siphoni pneumatico, quae, sicut exantlatur aer, singultat, et demum exspirat: et quoque comparari potest navi, quae dum vincitur a procella, et non obsequitur gubernaculo, fertur in scopulos et syrtes; sic fit illis, qui Infinitatem Dei volunt ab intra cognoscere, non contenti quod possint illam ab extra ex manifestis indiciis agnoscere. Legitur de quodam Philosopho inter Antiquos, quod quia Aeternitatem Mundi non potuit in lumine mentis suae videre aut comprehendere, se in mare projecerit; quid idem, si voluisset Infinitatem Dei.
1 Prima editio: Infinititum
2 Prima editio: vistbilia
VCR n. 29
29. 1] II. QUOD DEUS, QUONIAM ANTE MUNDUM FUIT, ITA ANTEQUAM SPATIA ET TEMPORA ORTA SUNT, INFINITUS SIT. In Mundo naturali sunt Tempora et Spatia, at vero in Mundo Spirituali non ita actualiter, sed usque apparenter: quod Tempora et Spatia in Mundos introducta sint, erat causa, ut distingueretur unum ab altero, magnum a parvo, multum a pauco, ita quantum a quanto, et sic quale a quali; et quod per illa sensus corporis possent distinguere sua objecta, et sensus mentis sua, et sic affici, cogitare ac eligere. Tempora in Mundum naturalem inducta sunt, per quod Tellus circum axem suum rotet, et quod rotationes illae a statione ad stationem secundum zodiacum pergant, et quod hae vicissitudines appareant fieri a Sole, a quo est Universo Orbi terraqueo suus calor et sua lux; inde tempora Diei, quae sunt mane, meridies, vespera et nox; et tempora Anni, quae sunt ver, aestas, autumnus, et hyems; tempora Dierum pro luce et tenebris, et tempora Annorum pro calore et frigore. Spatia autem in Mundum naturalem introducta sunt, per quod Tellus conglomerata sit in Orbem, et impleta materiis, quarum partes inter se distinctae sunt, ac simul extensae. In Mundo spirituali autem non sunt Spatia materialia, et Tempora illis correspondentia, sed usque sunt apparentiae illorum, et apparentiae sunt secundum discrimina statuum, in quibus sunt Mentes spirituum et angelorum ibi, quare Tempora et Spatia ibi se conformant cum affectionibus voluntatis et inde cogitationibus intellectus illorum; sed apparentiae illae sunt reales, quia constantes secundum status illorum. 2] Communis opinio de Statu Animarum post mortem, et inde quoque Angelorum et Spirituum, est, quod non sint in aliquo Extenso, proinde non in Spatio et Tempore, ex qua idea dicitur de animabus post mortem, quod sint in Pu seu Ubi, et quod Spiritus et Angeli sint Pneumata, de quibus non aliud cogitatur, quam sicut de aethere, aere, halitu aut vento; cum tamen sunt substantiales homines, ac inter se vivunt sicut homines Mundi naturalis super Spatiis et in Temporibus, quae, ut dictum est, determinata sunt secundum status mentium illorum; si aliter foret, hoc est, absque illis, potuisset Universum illud, in quod alluunt Animae, et ubi commorantur Angeli et Spiritus, per foramen1 acus traduci, aut super uno apice capilli concentrari; quod possibile foret, si non Extensum substantiale ibi foret; at quoniam hoc ibi est, ideo Angeli inter se tam discrete et distincte, imo distinctius, habitant, quam homines, quibus est Extensum materiale, inter se. Sed tempora ibi non distincta sunt in Dies, Septimanas, Menses et Annos, quia Sol ibi non apparet oriri et occidere, nec circumferri, sed manet status in Oriente in Gradu medio inter Zenith et Horizontem: et Spatia illis sunt, quia omnia in illo Mundo substantialia, quae in Mundo naturali materialia, sunt: sed de his plura in Lemmate hujus Capitis de Creatione, dicentur. 3] Ex supradictis comprehendi potest, quod Spatia et Tempora finiant omnia et singula, quae in utroque Mundo sunt, et inde quod homines non modo quoad corpora, sed etiam quoad2 animas, finiti sint, pariter Angeli et Spiritus. Ex his omnibus concludi potest, quod Deus3 Infinitus sit, hoc est, non finitus, quia Ipse, ut Creator, Formator et Factor Universi, finivit omnia, et finivit illa per suum Solem, in cujus medio est, qui ex Divina Essentia, quae ex Ipso sicut Sphaera exit, consistit; ibi et inde est primum finitionis; at progressivum ejus vadit usque ad ultima in natura Mundi; quod Ipse in se Infinitus sit, quia Increatus, sequitur. Ast infinitum apparet homini sicut non aliquid, ex causa, quia homo finitus est, et ex finitis cogitat, quare si finitum, quod adhaeret cogitationi ejus, auferretur, perciperet sicut residuum non esset aliquid; veritas tamen est, quod Deus sit infinite omne, et quod homo respective non aliquid ex se.
1 Prima editio: foramem
2 Sic Errores Typographici
3 Prima editio: Deos
VCR n. 30
30. 1] III. QUOD DEUS, POSTQUAM MUNDUS FACTUS EST, SIT IN SPATIO ABSQUE SPATIO, ET IN TEMPORE ABSQUE TEMPORE. Quod Deus et Divinum, quod immediate ab Ipso procedit, non sit in Spatio, tametsi est Omnipraesens, et apud unumquemvis hominem in Mundo, et apud unumquemvis Angelum in Coelo, et apud unumquemvis Spiritum sub coelo, non potest idea mere naturali comprehendi, sed potest aliquatenus idea spirituali: quod non possit idea mere naturali comprehendi,1 est, quia in illa est Spatium, formata enim est ex talibus, quae in Mundo sunt, in quorum omnibus et singulis, quae spectantur oculis, est Spatium; omne magnum et parvum ibi est Spatii; omne longum, latum et altum ibi est Spatii; verbo omnis mensura, figura et forma ibi est Spatii. Sed usque potest homo aliquatenus comprehendere id cogitatione naturali, modo in illam admittat aliquid lucis spiritualis: sed primum aliquid dicetur de idea cogitationis spiritualis; haec non trahit aliquid ex Spatio, sed omne suum trahit ex Statu; Status dicitur de amore, de vita, de sapientia, de affectionibus, de gaudiis, in genere de bono et vero; idea vere Spiritualis de illis non commune habet cum Spatio; est superior, et spectat ideas Spatii sub se, sicut coelum spectat terram. 2] Quod Deus praesens sit in Spatio absque spatio, et in Tempore absque tempore, est causa, quia Deus est semper idem, ab aeterno in aeternum, ita qualis ante Mundum creatum talis post illum, et in Deo et coram Deo ante creationem non fuerunt spatia et tempora, sed post illam; quare quia est Idem, est in Spatio absque spatio, et in Tempore absque tempore; inde sequitur, quod natura separata sit ab Ipso, et tamen in illa omnipraesens sit; vix aliter quam sicut vita in omni substantiali et materiali hominis, tametsi non cum illis se commiscet; comparative sicut lux in oculis, sonus in auribus, gustus in linguis, aut sicut aether in terris et aquis, per quem Orbis terraqueus continetur et circumagitur, et sic porro; quae Agentia si auferrentur, substantiata et materiata illa momento conciderent aut dilaberentur; imo Mens humana, si Deus non in illa ubivis et omni tempore praesens esset, difflueret sicut bulla in aerem, ac utrumque Cerebrum, in quibus ex principiis agit, in spumam abiret, et sic omne humanum fieret pulvis terrae, et odor volans in athmosphaera. 3] Quoniam Deus in omni tempore est absque tempore, ideo in Verbo suo de praeterito et de futuro loquitur in praesenti, ut apud Esajam, “Puer natus est nobis, Filius datus est, cujus nomen est, Heros, Princeps pacis,” Cap. IX:5 2, et apud Davidem, Annuntiabo de statuto, Jehovah dixit ad me, Filius meus Tu, Hodie genui te, Psalm. II:7, haec de Domino venturo: quare etiam dicitur apud Eundem, “Mille anni in oculis tuis sicut dies hesternus,” Psalm. XC:4. Quod ubivis sit praesens in Universo Mundo, et tamen non aliquid Mundi proprium in Ipso, hoc est, non aliquid, quod spatii et temporis est, ex pluribus aliis locis a videntibus et vigilantibus in Verbo potest perspici, ut ex hoc apud Jeremiam, Numne Deus in propinquo Ego, et non Deus e longinquo; num occultabitur vir in latibulis ut Ego non videam, omne Coelum et omnem Terram Ego impleo, Cap. XXIII:23,24.
1 Prima editio: compehendi.
2 Sic Schmidt et Biblia Hebraica, sed 9:6 apud Biblia Anglica
VCR n. 31
31. 1] IV. QUOD INFINITAS DEI RESPECTIVE AD SPATIA DICATUR IMMENSITAS, ET RESPECTIVE AD TEMPORA DICATUR AETERNITAS, ET QUOD TAMETSI HI RESPECTUS SUNT, USQUE NIHIL SPATII SIT IN IPSIUS IMMENSITATE ET NIHIL TEMPORIS IN IPSIUS AETERNITATE. Quod Infinitas Dei respective ad spatia dicatur Immensitas, est quia Immensum praedicatur de Magno et Amplo, et quoque de Extenso, et in hoc de Spatioso: quod autem Infinitas Dei respective ad tempora dicatur Aeternitas, est quia in Aeternum, praedicatur de progressivis, quae per tempora mensurantur, absque fine: ut pro exemplo: de Orbe terraqueo in se spectato praedicantur illa quae spatii sunt, et de ejus rotatione et progressione praedicantur illa quae temporis sunt; haec quoque faciunt tempora, et illa faciunt spatia, ac sistuntur ita ex sensibus in perceptione mentium reflectentium; at in Deo nihil spatii et temporis est, ut supra ostensum est, et tamen a Deo sunt initia illorum; inde sequitur, quod Infinitas Ipsius respective ad spatia intelligatur per Immensitatem, et quod Infinitas Ipsius respective ad tempora intelligatur per Aeternitatem. 2] At in Coelo ab Angelis per Immensitatem Dei percipitur Divinitas quoad Esse, et per Aeternitatem Divinitas quoad Existere; tum etiam per Immensitatem Divinitas quoad Amorem, et per Aeternitatem Divinitas quoad Sapientiam; causa est, quia Angeli a Divinitate abstrahunt spatia et tempora, et tunc illae notiones resultant. Sed quoniam homo non potest aliter quam ex ideis e talibus quae spatii et temporis sunt captis cogitare, non potest de Dei Immensitate ante spatia, et de Ipsius Aeternitate ante tempora aliquid percipere; imo cum vult illa percipere, est sicut mens ejus cadat in deliquium, paene sicut qui illapsus aquis in statu naufragii est, aut in motu terrae subsidens in statu absorptionis est; imo si usque instat penetrare in illa, potest facile contrahere delirium, et ex hoc inferri in negationem Dei. 3] Semel etiam ego in simili statu fui, cogitando quid Deus ab aeterno, quid ante Mundum conditum, egit, numne deliberavit de Creatione, et excogitavit ordinem secundum quem, num in pure vacuo dabilis esset cogitatio deliberativa, praeter irrita alia; sed ne per talia auferrer in deliria, a Domino elevatus sum in sphaeram et lucem, in qua sunt angeli interiores, et postquam idea spatii et temporis, in qua prius cogitatio mea fuit, ibi paulo remota est, datum est comprehendere, quod Aeternitas Dei non sit aeternitas temporis, et quod quia tempus non fuit ante Mundum, prorsus vanum esset de Deo cogitare aliqua talia; tum quia Divinum ab aeterno, ita ab omni tempore abstractum, non involvit dies, annos et saecula, sed quod omnia haec essent Deo Instans, conclusi quod Mundus a Deo creatus sit, non in tempore, sed quod tempora a Deo cum creatione introducta sint. 4] His adjiciam hoc Memorabile; apparent binae Statuae in humana monstrosa forma cum diductis oribus et dilatatis faucibus in una extremitate Mundi Spiritualis, a quibus videntur sibi deglutiri, qui de Deo ab aeterno vana et dementia cogitant; sed sunt phantasiae, in quas se conjiciunt illi, qui de Deo ante Mundum creatum absona et indebita cogitant.
VCR n. 32
32. 1] V. QUOD ILLUSTRATA RATIO EX PERMULTIS IN MUNDO VIDERE POSSIT INFINITATEM DEI CREATORIS1. Enumerabuntur aliqua, ex quibus Ratio humana Infinitatem Dei videre potest, quae sunt. I. Quod in Universo Creato non dentur duo quae Idem sunt; quod non detur illa Identitas, in simultaneis, Eruditio humana ex ratione vidit et confirmavit, et tamen substantialia et materialia ejus individuatim spectata infinito numero sunt: quod nec detur Identitas duorum effectuum in successivis in Mundo, concludi potest ex gyratione Telluris, quod excentricum ejus in polis faciat, ut nusquam aliquod idem redeat; quod ita sit, evidenter constat ex faciebus humanis, quod in Universo Mundo non detur una facies prorsus similis seu eadem cum alterius, et quod nec dari possit in aeternum; haec infinita varietas nequaquam potest existere, nisi ex Infinitate Dei Creatoris. 2] II.Quod non detur unius Animus prorsus similis alterius, quare dicitur, quot capita tot animi; proinde, quod non detur Unius Mens, hoc est, voluntas et intellectus, prorsus similis seu eadem cum alterius; consequenter non unius loquela quoad sonum et quoad cogitationem ex qua, neque unius actio quoad gestum et quoad affectionem, ad amussim aequales alterius, ex qua infinita varietate etiam sicut in speculo Infinitas Dei Creatoris videri potest. 3] III. Quod omni semini tam animalium quam vegetabilium sit insita quaedam immensitas ac aeternitas; immensitas, quod multiplicari possit in infinitum, ac aeternitas, quod multiplicatio illa a creatione Mundi absque interruptione huc usque perstiterit, et quod in perpetuum persistat: e Regno animali sume pisces maris, quae si secundum copiam seminum multiplicarentur, intra 20 aut 50 2 Annos implerent Oceanum, usque ut constaret ex meris piscibus, et inde Aqua ejus universam Terram inundaret et sic perderet; sed ne hoc fieret, a Deo provisum est, ut piscis cederet pisci in escam. Simile foret cum seminibus vegetabilium, quae si totidem, quot ex uno quotannis exsurgunt, plantarentur3, intra 20 aut 30 annos implerent superficiem non modo unius telluris, sed etiam plurium; dantur enim virgulta, quorum unumquodvis semen producit centena et millena alia; experire illud calculo, ducendo productionem unius continue in 20 aut 30, et videbis; ex his et illis potest Divina Immensitas et Aeternitas, ex quibus non potest non instar produci, in communi quadam facie, videri. 4] IV. Infinitas Dei coram Ratione illustrata etiam potest apparere ex infinitate, in quam crescere potest unaquaevis scientia, et inde cujusvis intelligentia et sapientia, quarum una et altera crescere potest sicut arbor ex seminibus, ac silvae et horti ex arboribus, nam non datur finis illarum; memoria hominis est illarum humus, ac intellectus est ubi illarum germinatio, ac voluntas ubi illarum fructificatio; ac binae hae facultates, intellectus et voluntas, tales sunt, ut4 excoli et perfici possint in Mundo ad finem vitae, et postea in aeternum. 5] V. Infinitas Dei Creatoris etiam videri potest ex infinito numero Stellarum, quae totidem Soles sunt, et inde totidem Mundi; quod in Coelo astrifero etiam dentur Tellures, super quibus homines, bestiae, aves, et vegetabilia, sunt, in quodam Opusculo ex visis descripto ostensum est. 6] VI. Infinitas Dei adhuc evidentius mihi constitit ex Coelo Angelico, et quoque ex Inferno, quod illa duo in innumeras5 Societates aut Congregationes secundum omnes varietates amoris boni et mali, ordinata et coordinata sint, et quod unusquisque secundum suum amorem sortiatur locum; sunt enim omnes ibi ex Humano Genere, a Creatione Mundi collecti, et in Saecula saeculorum colligendi; et quod tametsi unicuivis est suus locus seu sua sedes, usque omnes ibi ita conjuncti sint, ut Universum Coelum Angelicum unum Divinum Hominem, ac Universum Infernum unum monstrosum Diabolum, repraesentet; ex his duobus et ex infinitis mirabilibus in illis, Immensitas una cum Omnipotentia Dei, manifeste sistitur videnda. 7] VII. Quis etiam non potest intelligere, si parum elevat ratiocinium mentis suae, quod vita in aeternum, quae cuivis homini post mortem est, non dabilis sit, nisi a Deo Aeterno. 8] VIII. Praeter illa est quaedam Infinitas in multis, quae cadunt in lumen naturale, et in lumen spirituale apud hominem; in lumen naturale, quod sint variae Series in Geometricis, quae vadunt in infinitum: quod inter tres gradus altitudinis sit progressio in infinitum, nempe quod Gradus primus qui vocatur naturalis, non possit perfici ac elevari ad perfectionem gradus secundi, qui vocatur spiritualis, nec hic ad perfectionem tertii, qui vocatur coelestis: simile est inter finem, causam et effectum, ut quod effectus non possit perfici, ut fiat sicut sua causa, nec causa ut fiat sicut suus finis: hoc illustrari potest per athmosphaeras, quarum tres gradus sunt, datur enim aura suprema, aether sub illa, et aer infra hunc; et qualitas aliqua aeris non potest elevari ad aliquam qualitatem aetheris, nec hujus ad aliquam qualitatem aurae; et tamen elevatio perfectionum in infinitum datur in unaquavis: In lumen spirituale, quod non possit amor naturalis, qui est bestiae, elevari in amorem spiritualem, qui a creatione inditus est homini; simile est cum intelligentia naturali bestiae respective ad intelligentiam spiritualem hominis: sed haec quia adhuc ignota sunt, explicabuntur alibi. 9] Ex his constare potest, quod universalia Mundi sint perpetui typi Infinitatis Dei Creatoris: quomodo autem singularia aemulantur universalia, et repraesentant Infinitatem Dei, est Abyssus, et est Oceanus, in quo Mens humana potest sicut navigare, sed cavebit sibi a procella e naturali homine exsurgente, quae navem cum malis et velis, a puppi, ubi naturalis homo sibi confidens stat, submerget.
1 Sic n. 27; DEI CREATORIS ubi in prima editione DEI
2 Fortasse 30, sic Worcester
3 Prima editio: pluntarentur
4 Prima editio: at
5 Prima editio: inumeras
VCR n. 33
33. 1] VI. QUOD OMNE CREATUM SIT FINITUM, ET QUOD INFINITUM SIT IN FINITIS UT IN RECEPTACULIS, ET QUOD IN HOMINIBUS UT IN SUIS IMAGINIBUS. Quod omne creatum sit finitum, est quia a Jehovah Deo omnia per Solem Mundi spiritualis, qui proxime ambit Ipsum, et Sol ille est ex substantia quae ex Ipso exivit, cujus essentia est amor; ex illo Sole per calorem et lucem ejus creatum est Universum a primis ad ultima ejus; sed progressum creationis in ordine exponere, non hujus loci est; in sequentibus dabitur aliquod ejus schema. Hic modo interest scire, quod unum formatum sit ab altero, et quod inde facti sint gradus, tres in spirituali Mundo, et tres illis correspondentes in naturali Mundo, ac totidem in quiescentibus, ex quibus Globus terraqueus consistit; sed unde illi Gradus, et quales sunt, in SAPIENTIA ANGELICA DE DIVINO AMORE ET DIVINA SAPIENTIA, Amstelodami An: 1763, evulgata; et in Codicillo de COMMERCIO ANIMAE ET CORPORIS, Londini An: 1769, edito, plene expositum est: per hos gradus factum est, quod omnia posteriora1 sint receptacula priorum, et haec adhuc priorum, et sic in ordine receptacula primitivorum, ex quibus Sol Coeli Angelici consistit, et sic quod finita sint receptacula infiniti; hoc quoque coincidit cum Veterum sapientia, ex qua est, quod omnia et singula divisibilia sint in infinitum. 2] Vulgaris idea est, quod, quia finitum non est capax infiniti, finita non possint receptacula infiniti esse; sed ex illis, quae in OPERIBUS MEIS de Creatione tradita sunt, constat, quod Deus Infinitatem suam primum finiverit per substantias ex Ipso emissas, ex quibus proximus ejus ambitus, qui facit Solem Mundi spiritualis, exstitit; et quod deinde per illum Solem reliquos ambitus usque ad ultimum, qui ex quiescentibus consistit, perfecerit, et quod sic Mundum per gradus plus et plus finiverit: haec allata sunt propter finem, ut rationi humanae, quae nisi videt causam non quiescit, satisfiat.
1 Prima editio: pnsteriora
VCR n. 34
34. 1] Quod Infinitum Divinum sit in hominibus ut in suis imaginibus, constat ex Verbo, ubi legitur hoc, “Tandem dixit Deus, faciamus hominem in Imagine nostra, secundum similitudinem nostram; creavit itaque Deus hominem in Imaginem suam, in imaginem Dei creavit illum,” Gen. I:26,27, ex quibus sequitur, quod homo sit Organum recipiens Dei, et quod sit Organum secundum quale receptionis. Mens humana, ex qua et secundum quam homo est homo, in tres Regiones secundum tres gradus formata est; in Primo gradu est illa coelestis, in quo etiam sunt Angeli supremi Coeli; in Secundo gradu est illa spiritualis, in quo etiam sunt Angeli medii Coeli; et in Tertio gradu est illa naturalis, in quo etiam sunt Angeli ultimi Coeli; 2] Mens humana secundum tres illos gradus organizata, est receptaculum Divini influxus, sed usque Divinum non ulterius influit, quam sicut homo explanat viam, seu aperit januam; si hoc facit usque ad supremum seu coelestem gradum, tunc homo fit vere imago Dei, et post mortem fit Angelus supremi Coeli; at si explanat viam seu aperit januam modo ad medium seu spiritualem gradum, tunc homo quidem fit imago Dei, sed non in illa perfectione, et post mortem fit Angelus medii Coeli; at si modo explanat viam, seu aperit januam solum ad ultimum seu naturalem gradum, tunc homo, si agnoscit Deum, et Illum pietate actuali colit, fit imago Dei in ultimo gradu, et post mortem fit Angelus ultimi Coeli: 3] at si non agnoscit Deum, et non colit Illum pietate actuali, exuit imaginem Dei, et fit similis1 cuidam animali, praeter quod gaudeat facultate intelligendi et inde loquendi; si tunc occludit gradum supremum naturalem, qui correspondet supremo coelesti, fit quoad amorem similis bestiae terrae; at si occludit medium gradum naturalem, qui correspondet medio spirituali, fit quoad amorem sicut vulpis, et quoad visum intellectus sicut avis vesperae; at si etiam ultimum gradum naturalem quoad spirituale ejus occludit, fit quoad amorem sicut fera, et quoad intellectum veri sicut piscis. 4]Vita Divina, quae per influxum ex Sole Coeli Angelici actuat hominem, comparari potest cum Luce ex Sole Mundi, et cum ejus influxu in objectum diaphanum; receptio vitae in supremo gradu cum influxu lucis in adamantem; receptio vitae in secundo gradu cum influxu lucis in chrystallum, et receptio vitae in ultimo gradu cum influxu lucis in vitrum, aut in membranam transparentem; at si hic gradus quoad ejus spirituale prorsus occluderetur, quod fit dum negatur Deus, et colitur satanas, receptio vitae a Deo comparari potest cum influxu lucis in opaca terrae, ut in lignum putre, aut in cespitem paludis, aut in fimum, et sic porro; fit enim homo tunc cadaver spirituale.
1 Prima editio: simulis
* * * * *
VCR n. 35
35. 1] His adjiciam hoc MEMORABILE. Quondam eram in stupore de ingente multitudine hominum, qui Creationem addicunt Naturae, et inde omnia quae sub Sole, et omnia quae supra Solem sunt, dicentes ex agnitione cordis, cum vident aliquid, annon hoc Naturae est; et cum interrogantur, quare dicunt illa naturae esse, et cur non Dei, cum tamen aliquoties cum Communione dicunt, quod Deus creaverit Naturam, et inde possunt tam aeque dicere, quod illa, quae vident, Dei sint, quam quod naturae sint; sed respondent1 tono interno paene tacito, quid Deus nisi Natura: apparent illi omnes ex persuasione de creatione Universi ex Natura, et ex insania illa sicut ex sapientia, gloriosi, adeo ut aspiciant omnes qui agnoscunt Creationem Universi a Deo, sicut formicas, quae repunt humi, et terunt stratam viam, et quosdam sicut papiliones, qui in aere volant, vocantes illorum dogmata, somnia, quia vident quae non vident; dicentes, quis vidit Deum, et quis non videt Naturam. 2] Quando in stupore de multitudine2 talium eram, adstitit mihi a latere Angelus, et dixit mihi, quid meditaris, et respondi, de multitudine talium, qui credunt, quod Natura sit ex se, et sic creatrix Universi, et dixit mihi Angelus, totum Infernum ex talibus est, et vocantur ibi Satanae et Diaboli, Satanae qui confirmaverunt se pro Natura, et inde negaverunt Deum, Diaboli qui facinorose vixerunt, et sic e cordibus omnem agnitionem Dei rejecerunt: sed deducam te ad Gymnasia, quae in Plaga meridionali occidentali sunt, ubi tales, et nondum in Inferno sunt: et prehendit me manu, et deduxit; et vidi domunculas, in quibus Gymnasia, et in medio illarum unam, quae erat sicut Praetorium reliquorum; hoc constructum erat ex lapidibus piceis, qui superinducti erant lamellis sicut vitreis ex auro et argento quasi micantibus, quales sunt quae vocantur selenites seu lapides speculares; et hic et ibi erant interspersa Conchilia nitentia. 3] Huc accessimus et pulsavimus, et mox unus aperuit januam, et dixit, beneventote; et cucurrit ad mensam, et apportavit quatuor libros, et dixit, hi Libri sunt Sapientia, cui multitudo Regnorum hodie adplaudit; huic Libro seu Sapientiae adplaudunt multi in Gallia, huic multi in Germania, huic aliqui in Batavia, et huic aliqui in Britannia: porro dixit, si vultis videre, faciam ut hi quatuor Libri coram oculis vestris luceant; et tunc gloriam famae3 suae effudit et circumfudit, et Libri mox sicut ex luce fulserunt; sed haec lux coram oculis nostris illico evanuit: et tunc quaesivimus, quid nunc scribit, et respondit, quod nunc illa quae intimae sapientiae sunt e thesauris suis educat et expromat, quae in compendio sunt haec, I. Num Natura sit Vitae, vel num Vita sit Naturae. II. Num Centrum sit Expansi, vel num Expansum sit Centri. III. De Centro et Expanso Naturae et Vitae4. 4] His dictis reposuit se super Solio ad mensam; nos vero in Gymnasio ejus, quod erat spatiosum, ambulavimus; ille super mensa habebat Candelam, quia non Lux solaris ibi erat, sed Lux nocturna lunaris; et, quod miratus sum, candela visa est circum circa ibi ferri, et illuminare; at quia illa non erat emuncta, illuminabat parum; et cum scripsit, vidimus imagines in variis formis e mensa in parietes volantes, quae in nocturna illa luce lunari apparebant sicut volucres pulchrae Indicae; sed cum aperuimus januam, ecce illae in Luce diurna solari apparebant sicut aves vesperae, quibus alae retiformes sunt; erant enim verisimilitudines, quae per confirmationes factae sunt fallaciae, quae ingeniose in series ab illo erant connexae. 5] Postquam haec vidimus, accessimus ad mensam, et quaesivimus illum, quid nunc scribit; dixit, de PRIMO illo, NUM NATURA SIT VITAE, VEL NUM VITA SIT NATURAE; et de hoc inquiit, quod possit utrumque confirmare, et facere ut sit verum; sed quia intus latet aliquod reconditum, quod timet, non ausit confirmare nisi hoc, quod Natura sit Vitae, hoc est, ex Vita, non autem quod Vita sit Naturae, hoc est, ex Natura: quaesivimus blande, quid est quod intus latet reconditum quod timet; respondit, quod sit quod vocari possit Naturalista, et sic Atheus a Clericis, et Vir non sanae rationis a Laicis, quoniam hi et illi sunt vel credentes ex caeca fide, vel videntes ex visu confirmantium illam. 6] Sed tunc ex quadam indignatione zeli pro veritate alloquuti sumus illum, dicentes, amice, valde falleris; sapientia tua, quae est ingeniositas scribendi, seduxit te, et gloria famae induxit te ad confirmandum, quod non credis: nostine quod Mens humana sit elevabilis supra sensualia, quae sunt quae in cogitationibus sunt ex sensibus corporis, et quod cum elevatur, videat illa quae Vitae sunt supra, et illa quae Naturae sunt infra; quid Vita aliud quam Amor et Sapientia, et quid Natura aliud quam illorum receptaculum, per quod operentur suos effectus seu usus; num haec possunt unum esse, quam sicut principale et instrumentale; num potest lux unum esse cum oculo, num sonus cum aure; unde horum sensus nisi ex vita, et illorum formae nisi ex natura: quid Corpus humanum nisi quam Organum vitae; annon omnia et singula ibi organice formata sunt ad producendum illa quae Amor vult ac Intellectus cogitat; suntne organa corporis ex natura, ac Amor et Cogitatio ex vita; suntne illa inter se prorsus distincta: eleva aciem ingenii adhuc parum altius, et videbis, quod vitae sit affici et cogitare, et quod affici sit amoris, et cogitare sapientiae, ac utrumque vitae, nam, ut dictum est, Amor et Sapientia sunt vita: si adhuc facultatem Intelligendi elevas parum altius, videbis, quod non detur Amor et Sapientia, nisi alicubi sit illorum origo, et quod origo illorum sit Ipse Amor et Ipsa Sapientia, et inde Ipsa Vita; et haec sunt Deus a quo Natura. 7] Postea loquuti sumus cum illo de ALTERO, NUM CENTRUM SIT EXPANSI, VEL NUM EXPANSUM SIT CENTRI; et quaesivimus cur hoc ventilat; respondit propter finem, ut concludat de Centro et Expanso Naturae et Vitae, ita de origine unius et alterius; et cum interrogavimus quae ejus Mens, respondit de his similiter ut prius, quod utrumque possit confirmare, sed quod ex timore jacturae famae confirmet, quod Expansum sit Centri, hoc est, a Centro; tametsi scio quod ante Solem fuerit aliquid, et hoc ubivis in Expanso, et quod hoc in ordinem a se confluxerit, ita in Centrum. 8] Sed tunc iterum alloquuti sumus illum ex zelo indignante, et diximus, amice, insanis; et cum hoc audivit, retraxit solium a mensa, et timide nos aspexit, et tunc attendit aurem, sed ridens: at continuavimus dicendo, quid insanius est dicere, quam quod Centrum sit ab Expanso; per Centrum tuum intelligimus Solem, et per Expansum tuum intelligimus Universum, et sic quod Universum exstiterit absque Sole; facitne Sol Naturam et omnes ejus proprietates, quae unice dependent a Luce et Calore procedentibus a Sole per Athmosphaeras; ubinam haec prius, sed unde haec in sequente ventilatione dicemus; suntne Athmosphaerae, et omnia quae5 super Tellure, sicut Superficies, et Sol illorum Centrum; quid illa omnia absque Sole, num possunt uno momento subsistere; inde quid illa omnia ante Solem, num potuerunt existere; estne subsistentia6 perpetua existentia: cum itaque omnium Naturae subsistentia est a Sole, sequitur quod etiam omnium existentia; hoc videt, et ex autopsia agnoscit unusquisque; 9] annon posterius sicut existit etiam subsistit a priori; si superficies foret prius, et centrum posterius, annon prius subsisteret ex posteriori, quod tamen est contra leges ordinis; quomodo possunt posteriora producere priora, aut exteriora interiora, aut crassiora puriora; inde quomodo possunt superficies, quae faciunt Expansum, producere Centrum; quis non videt quod hoc sit contra naturae leges: adduximus haec argumenta ex Analysi rationis, ad confirmandum, quod Expansum existat a Centro, et non vicissim, tametsi unusquisque, qui juste cogitat, absque illis argumentis hoc videt. Dixisti, quod Expansum confluxerit in Centrum a se; num sic fortuito in tam mirabilem et stupendum ordinem, ut unum sit propter alterum, et omnia et singula propter hominem, et ejus vitam aeternam; num Natura ex aliquo amore per aliquam sapientiam potest intendere fines, prospicere causas, et sic providere effectus, ut talia in suo ordine existant; et num potest ab hominibus facere Angelos, et ex his Coelum, et facere, ut illi qui ibi sunt, vivant in aeternum: pone haec, et cogita, et cadet tua idea de existentia naturae a natura. 10] Post haec quaesivimus illum, quid cogitaverat, et quid nunc cogitat de TERTIO, DE CENTRO ET EXPANSO NATURAE ET VITAE; num credat quod Centrum et Expansum Vitae sit idem cum Centro et Expanso Naturae; dixit, quod haereat, et quod prius cogitaverit, quod interior activitas Naturae sit Vita, et quod Amor et Sapientia, quae essentialiter faciunt hominis vitam, sint inde; et quod ignis Solis per calorem et lucem, mediis athmosphaeris, producat illam; at quod nunc ex auditis de hominum vita post mortem, in ambiguo sit, et quod hoc ambiguum ferat mentem jam sursum jam deorsum, et cum sursum, agnoscat Centrum, de quo prius non aliquid noverat, et cum deorsum, videat Centrum quod credidit Unicum, et quod Vita sit ex Centro, de quo prius non aliquid sciverat, et quod Natura sit ex Centro, quod prius credidit unicum esse, et quod utrumque Centrum habeat Expansum circum se. 11] Ad haec diximus, Bene, modo etiam velit ex Centro et Expanso Vitae spectare Centrum et Expansum Naturae, et non vice versa: et instruximus illum, quod supra Coelum Angelicum sit Sol, qui est purus Amor, ad apparentiam igneus sicut Sol mundi, et quod ex Calore, qui procedit ex illo Sole, sit angelis et hominibus Voluntas et Amor, et quod ex Luce inde sit illis Intellectus et Sapientia; et quod illa quae inde sunt, dicantur spiritualia, et quod illa quae ex Sole Mundi procedunt, sint continentia seu receptacula vitae, et dicantur Naturalia: tum quod Expansum7 Centri vitae dicatur MUNDUS SPIRITUALIS, qui ex suo Sole subsistit, et quod Expansum Centri Naturae dicatur MUNDUS NATURALIS, qui ex suo Sole subsistit. Nunc quia de Amore et Sapientia non praedicari possunt Spatia et Tempora, sed pro illis Status, sequitur quod Expansum circum Solem Coeli Angelici, non sit Extensum, sed usque in Extenso Solis naturalis, et apud subjecta viva ibi secundum receptiones, et receptiones secundum formas et status. 12] Sed tunc quaesivit, unde ignis Solis mundi seu naturae; respondebamus, quod sit ex Sole Coeli Angelici, qui non est ignis, sed Divinus Amor proxime procedens a Deo, Qui in medio ejus est: hoc quia miratus est, demonstravimus ita; Amor in sua essentia est spiritualis ignis, inde est, quod ignis in Verbo in spirituali ejus sensu significet amorem, unde orant in Templis Sacerdotes, ut Ignis coelestis impleat corda, per quem intelligunt amorem; ignis Altaris, et ignis Candelabri in Tabernaculo apud Israelitas, non aliud quam Divinum Amorem repraesentavit; Calor sanguinis, seu Calor vitalis hominum, et in genere animalium, non aliunde est, quam ex amore, qui facit vitam illorum; inde est, quod homo incendatur, incalescat et inflammetur, dum amor ejus exaltatur in zelum, aut excitatur in iram et excandescentiam: quare ex eo, quod Calor spiritualis, qui est Amor, producat calorem naturalem apud homines, usque ut accendat et inflammet illorum facies et artus, constare potest, quod Ignis Solis naturalis non aliunde exstiterit, quam ex Igne Solis spiritualis, qui est Divinus Amor. 13] Nunc quia Expansum oritur ex Centro, et non vicissim, ut supra diximus, et Centrum vitae, quod est Sol Coeli Angelici, est Divinus Amor proxime procedens a Deo, Qui in medio illius Solis est; et quia inde est Expansum illius Centri, quod vocatur Mundus spiritualis, et quia ex illo Sole exstiterat Sol Mundi, et ex hoc Expansum ejus, quod vocatur Mundus naturalis, patet, quod Universum a Deo creatum sit. Post haec abivimus, et ille comitatus est nos extra atrium sui Gymnasii8, et loquutus est cum nobis de Coelo et Inferno, et de Divino auspicio, ex nova ingenii sagacitate.
1 Sic prima editio, sed fortasse: sint; respondent ubi in prima editione sint; sed respondent (Rose)
2 Prima editio: multudine
3 Prima editio: samae
4 Sic VCR 35:10, et alibi: De Centro et Expanso Naturae et Vitae ubi in prima editione De Centro Expansi et Vitae
5 Prima editio: que
6 Prima editio: subsistantia
7 Sic Errores Typographici
8 Prima editio: GymnasIII
VCR n. 36
36. DE DEI ESSENTIA, QUAE EST DIVINUS AMOR ET DIVINA SAPIENTIA.
Distinximus inter Esse Dei et Essentiam Dei, quia inter Infinitatem Dei et Amorem Dei, ac Infinitas applicate dicitur de Esse Dei, ac Amor de Essentia Dei; est enim, ut supra dictum, Esse Dei universalius quam Essentia Dei, similiter Infinitas universalior quam Amor Dei, quapropter Infinitum fit adjectivum Essentialium et Attributorum Dei, quae omnia Infinita dicuntur, sicut de Divino Amore quod Infinitus sit, de Divina Sapientia quod Infinita, de Divina Potentia similiter: non quod Esse Dei praeexistat, sed quia ingreditur Essentiam ut adjunctivum cohaerens, determinans, formans, et simul elevans. Sed hoc Membrum hujus Capitis, ut priora, in sequentes Articulos dispescetur. I. Quod Deus sit ipse Amor et ipsa Sapientia, et quod haec duo faciant Essentiam Ipsius, II. Quod Deus sit ipsum Bonum et ipsum Verum, quia Bonum est amoris, et Verum est Sapientiae. III. Quod ipse Amor et ipsa Sapientia sint ipsa Vita1, quae2 est Vita in se. IV. Quod Amor et Sapientia in Deo unum faciant. V. Quod Essentia amoris sit amare alios extra se, velle unum cum illis esse, et beatificare illos ex se. VI. Quod haec amoris Divini fuerint causa creationis Universi, et quod sint causa conservationis ejus. Sed de his singulatim.
1 Sic prima editio. Cf. n. 39 et Index Generalis ubi: Quod Deus, quia est ipse Amor et ipsa Sapientia, sit ipsa Vita
2 Prima editio: quoe
VCR n. 37
37. 1] I. QUOD DEUS SIT IPSE AMOR ET IPSA SAPIENTIA, ET QUOD ILLA DUO FACIANT ESSENTIAM IPSIUS. Quod Amor et Sapientia sint duo Essentialia, ad quae se referunt omnia Infinita, quae in Deo sunt, et quae a Deo procedunt, prima Antiquitas1 vidit; sed Aetates sequentes successive, sicut mentes detraxerunt e Coelo, et illas mundanis et corporeis immerserunt, non potuerunt videre; inceperunt enim non scire quid Amor in sua essentia, et inde quid Sapientia in sua, nescientes quod Amor abstractus a forma non dabilis sit, et quod in forma et per formam operetur. Nunc quia Deus est ipsa, et unica, et sic prima Substantia et Forma, quarum Essentia est Amor et Sapientia, et quia ex Ipso facta sunt omnia quae facta sunt, sequitur, quod Universum cum omnibus et singulis ejus ex Amore per Sapientiam creaverit, et quod inde Divinus Amor una cum Divina Sapientia in omnibus et singulis subjectis creatis sit: est quoque Amor, non modo Essentia formans omnia, sed etiam uniens et conjungens illa, et sic continens formata in nexu. 2] Haec illustrari possunt per innumerabilia in Mundo; sicut per CALOREM ET LUCEM e Sole, quae sunt duo Essentialia et Universalia, per quae super Tellure omnia et singula existunt et subsistunt; haec ibi sunt, quia Divino Amori et Divinae Sapientiae correspondent, Calor enim, qui e Sole Mundi spiritualis procedit, in sua essentia est Amor, et Lux inde in sua essentia est Sapientia. Illustrari etiam haec possunt per duo essentialia et universalia, per quae Mentes humanae existunt et subsistunt, quae sunt VOLUNTAS ET INTELLECTUS; ex his duobus enim cujusvis Mens consistit, et illa duo in omnibus et singulis ejus sunt et operantur; causa est, quia Voluntas est receptaculum et habitaculum amoris, ac Intellectus sapientiae similiter; quapropter duo illa correspondent Divino Amori et Divinae Sapientiae, ex quibus originitus sunt. Porro eadem illa illustrari possunt per duo Essentialia et Universalia, per quae Corpora humana existunt et subsistunt, quae sunt COR ET PULMO, seu systole et diastole cordis, ac respiratio pulmonis; quod haec duo operentur in omnibus et singulis ibi, notum est; causa est, quia Cor correspondet amori, et Pulmo sapientiae, quae Correspondentia in SAPIENTIA ANGELICA DE DIVINO2 AMORE ET DIVINA SAPIENTIA, Amstelodami evulgata, plene demonstrata est. 3] Quod Amor sicut sponsus et maritus producat seu generet omnes formas, sed per sapientiam ut sponsam et uxorem, ex innumerabilibus in utroque Mundo, Spirituali et Naturali, convinci potest: hoc solum memorandum est, quod Universum Coelum Angelicum disponatur in suam formam, et contineatur in illa, ex Divino Amore per Divinam Sapientiam: illi, qui aliunde quam ex Divino Amore per Divinam Sapientiam, deducunt creationem Mundi, et non sciunt quod duo illa faciant Divinam Essentiam, illi descendunt a visu rationis ad visum oculi, et Naturam ut creatricem Universi osculantur, et inde concipiunt chimeras, et parturiunt larvas; cogitant fallacias, ex illis ratiocinantur, et concludunt ova, in quibus sunt aves noctis; tales non vocari possunt Mentes, sed Oculi et Aures absque intellectu, seu Cogitationes absque anima; loquuntur de coloribus sicut existerent absque luce, de existentia arborum sicut absque semine, et de omnibus Mundi sicut absque Sole, quoniam principiata faciunt principia, et causata causas, et sic resupinant omnia, et vigilias rationis sopiunt, et sic somnia vident.
1 Prima editio: Antiquitus
2 Prima editio: DIVININO
VCR n. 38
38. 1] II. QUOD DEUS SIT IPSUM BONUM ET IPSUM VERUM, QUIA BONUM EST AMORIS, ET VERUM EST SAPIENTIAE. Universaliter notum est, quod omnia se referant ad bonum et verum, indicium quod omnia ex Amore et Sapientia existant1, omne enim quod procedit ex amore, vocatur bonum, hoc enim sentitur, et jucundum, per quod amor se manifestat, est cuivis bonum; omne autem id quod procedit ex Sapientia, vocatur verum, sapientia enim non nisi quam ex veris consistit, et afficit sua objecta amoeno lucis, et hoc amoenum, dum percipitur, est verum ex bono; quare Amor est complexus omnium bonitatum, et Sapientia est complexus omnium veritatum; sed hae et illae sunt a Deo, qui est ipse Amor et inde ipsum Bonum, ac ipsa Sapientia et inde ipsum Verum. Inde est, quod in Ecclesia sint duo essentialia, quae vocantur Charitas et Fides, ex quibus omnia et singula ejus consistunt, et quae in ejus omnibus et singulis erunt; causa est, quia omnia bona Ecclesiae sunt charitatis, et vocantur Charitas, et omnia vera ejus sunt fidei, et vocantur fides: jucunda amoris, quae etiam sunt jucunda charitatis, faciunt ut jucunda dicantur bona, et amoena sapientiae, quae etiam sunt amoena fidei, faciunt ut vera dicantur vera, nam jucunda et amoena faciunt vitam illorum; absque vita ex illis, bona et vera sunt sicut inanimata, et quoque sunt sterilia. 2] Sed Jucunda2 amoris sunt duplicis generis, similiter Amoena, quae apparent sicut sapientiae; nempe jucunda Amoris boni, et jucunda amoris mali, et inde amoena fidei veri et amoena fidei falsi; duo illa jucunda Amoris in subjectis, in quibus sunt, ex sensatione illorum, vocantur bona, et duo illa amoena fidei, ex perceptione illorum etiam vocantur bona, sed quia in intellectu sunt, non aliud sunt quam vera; tametsi sibi opposita sunt, ac unius amoris bonum est bonum, et alterius amoris bonum est malum, tum unius fidei verum est verum, et alterius fidei verum est falsum: sed Amor, cujus jucundum est essentialiter bonum, est sicut calor Solis fructificans, vivificans, et operans in humum fertilem, inque arbores usus, et in segetes; et ubi operatur, fit sicut paradisus, hortus Jehovae, et sicut terra Canaan; et amoenum veri ejus, est sicut lux e Sole tempore veris, et sicut lux influens in vas crystallinum, in quo sunt flores pulchri, et ex quo aperto exspiratur suaveolentum; at jucundum amoris mali est sicut calor Solis exsiccans, enecans, et operans in humum sterilem, et in arbores noxae, ut in spinas et sentes, et ubi operatur, fit desertum Arabiae, ubi serpentes hydrae et presteres; et amoenum falsi ejus, est sicut3 lux e Sole tempore hyemis, et sicut lux influens in utrem, in quo sunt vermes natantes in aceto, et reptilia nidoris tetri. 3] Sciendum est, quod omne bonum se formet per4 vera, et quoque se amiciat per illa, et sic se ab alio bono distinguat; et quoque quod bona unius prosapiae se in fasciculos ligent, et simul hos amiciant, et sic se ab aliis distinguant; quod ita fiant formationes, patet ex omnibus et singulis in Corpore humano; quod simile fiat in Mente humana, constat ex causa, quod perpetua Correspondentia omnium mentis sit cum omnibus corporis: inde sequitur, quod Mens humana organizata sit, interius ex substantiis spiritualibus, et exterius ex substantiis naturalibus, et demum ex materialibus; Mens, cujus amoris jucunda sunt bona, interius ex substantiis spiritualibus, quales sunt in Coelo, at Mens, cujus jucunda sunt mala, interius ex substantiis spiritualibus, quales sunt in inferno, et hujus mala ligantur in fasciculos per falsa, et illius bona in fasciculos per vera; quoniam tales colligationes bonorum et malorum sunt, ideo Dominus dicit, quod Zizania in fasciculos colligenda sint ad comburendum, et similiter offendicula, Matth. XIII:30,40,41, Joh. XV:6.
1 Prima editio: existerint
2 Prima editio: Iucunda
3 Prima editio: sicul
4 Prima editio: por
VCR n. 39
39. 1] III. QUOD DEUS, QUIA EST IPSE AMOR ET IPSA SAPIENTIA, SIT IPSA VITA, QUAE EST VITA IN SE. Dicitur apud Johannem, “Verbum erat apud Deum, et Deus erat Verbum, in Ipso Vita erat, et Vita erat Lux hominum,” Cap. I:1,4; per Deum ibi intelligitur Divinus Amor, et per Verbum Divina Sapientia; ac Divina Sapientia proprie est Vita, ac Vita proprie est Lux, quae procedit a Sole Mundi spiritualis, in cujus medio est Jehovah Deus: Divinus Amor format Vitam, sicut ignis format lucem: in Igne sunt duo, Causticitas et Splendor, ex causticitate ejus procedit calor, et ex splendore ejus procedit lux; similiter in Amore sunt duo, unum cui causticitas ignis correspondet, et est quoddam intime afficiens voluntatem hominis, et alterum, cui splendor ignis correspondet, et est quoddam intime afficiens intellectum hominis; 2] inde est homini amor et intelligentia; nam, ut supra aliquoties dictum est, ex Sole Mundi spiritualis procedit Calor, qui in essentia sua est amor, et Lux quae in essentia sua est sapientia; illa duo influunt in omnia et singula Universi, et illa intime afficiunt, et apud homines in eorum voluntatem et intellectum, quae duo creata sunt receptacula influxus, voluntas receptaculum amoris, ac intellectus receptaculum sapientiae: inde patet, quod vita hominis habitet in Intellectu, et quod talis sit, qualis est sapientia ejus, et quod amor voluntatis modificet illam.
VCR n. 40
40. 1] Apud Johannem etiam legitur; Quemadmodum Pater habet vitam in Seipso, ita dedit etiam Filio vitam habere in Seipso, Cap. V:26; per quod intelligitur, quod quemadmodum ipsum Divinum quod fuit ab aeterno, vivit in Se, ita quoque Humanum, quod suscepit in tempore, vivat in Se; Vita in se, est ipsa et unica Vita, e qua omnes angeli et homines vivunt. Ratio humana potest hoc videre ex Luce quae procedit ex Sole Mundi naturalis, quod haec non creabilis sit, sed quod formae recipientes illam creatae sint, oculi enim sunt ejus formae recipientes, et lux influens e Sole facit, ut illi videant: simile est cum Vita, quae, ut dictum, est Lux procedens ex Sole Mundi spiritualis, quod non creabilis sit, sed quod influat continue, ac sicut illuminat, etiam vivificet Intellectum hominis: consequenter, quod quia Lux, Vita, et Sapientia, unum sunt, Sapientia non creabilis sit, similiter nec fides, nec verum, nec amor, nec charitas, nec bonum, sed quod formae recipientes illa, creatae sint; Mentes humanae et angelicae sunt formae illae. 2] Caveat itaque sibi quisque, ut persuadeat sibi, quod vivat ex se, tum quod sapiat, credat, amet, verum percipiat, et bonum velit et faciat ex se; quantum enim quis illa sibi persuadet, tantum mentem suam e Coelo in terram dejicit, et a spirituali fit naturalis, sensualis, et corporeus, occludit enim superiores regiones Mentis suae, unde quoad omnia quae Dei, quae Coeli, et quae Ecclesiae sunt, fit caecus, et tunc omne, quod de illis forte cogitat, ratiocinatur, et loquitur, fit in fatuitate, quia in tenebris, et tunc simul attrahit fiduciam quod illa sint sapientiae; occlusis enim regionibus mentis superioribus, ubi lux vitae vera habitat, aperit se regio mentis infra illas, in quam modo lumen Mundi admittitur, et hoc lumen separatum a luce superiorum, est lumen fatuum, in quo falsa apparent sicut vera, et vera sicut falsa, ac ratiocinatio ex falsis sicut sapientia, et ex veris sicut insania, et tunc ille credit se acie aquilae pollere, tametsi illa quae sapientiae sunt, non plus videt quam vespertilio in luce diurna.
VCR n. 41
41. 1] IV. QUOD AMOR ET SAPIENTIA IN DEO UNUM FACIANT. Omnis Sapiens in Ecclesia novit, quod omne bonum amoris et charitatis sit a Deo, similiter omne verum sapientiae et fidei; quod ita sit, Ratio humana etiam videre potest, dummodo scit, quod origo amoris et sapientiae sit e Sole Mundi spiritualis, in cujus medio1 est Jehovah Deus, seu quod idem est, quod sit a Jehovah Deo per Solem, qui circum circa Illum est; Calor enim procedens e Sole illo in essentia sua est amor, et Lux inde procedens in essentia sua est sapientia; inde ut in clara die patet, quod amor et sapientia in illa origine unum sint, proinde in Deo, ex Quo origo illius Solis. Illustrari etiam hoc potest, ex Sole Mundi naturalis, qui est purus Ignis, quod ex igneo ejus procedat calor, et quod ex splendore ignei ejus procedat lux, et sic quod utrumque in origine sua unum sit. 2] Quod autem in procedendo dividantur, constat ex subjectis, quorum aliqua plus caloris, et aliqua plus lucis recipiunt; hoc imprimis fit apud homines; in his Lux vitae, quae est intelligentia, et calor vitae qui est amor, dividuntur; quod fit ex causa, quia homo reformandus et regenerandus est, et hoc non fieri potest, nisi Lux vitae, quae est Intelligentia, doceat quid volendum et amandum est: sciendum tamen est, quod Deus continue operetur conjunctionem amoris et sapientiae apud hominem, sed quod homo nisi spectet ad Deum, et credat in Ipsum, continue operetur divisionem; quare quantum duo illa, bonum amoris aut charitatis ac verum sapientiae aut fidei, conjunguntur apud hominem, tantum homo fit imago Dei, ac elevatur ad Coelum et in Coelum ubi sunt angeli; et vicissim, quod quantum duo illa dividuntur ab homine, tantum homo fiat imago Luciferi et Draconis, et dejiciatur e Coelo in terram, et dein sub terram in Infernum: ex Conjunctione duorum illorum, fit status hominis sicut status arboris tempore veris, quando calor se ex aequo conjungit cum luce, unde ejus germinatio, florescentia, et fructificatio; at vicissim ex divisione duorum illorum, fit status hominis sicut status arboris tempore hyemis, quando calor a luce recedit, unde ejus denudatio et decalvatio ab omni folio et fronde. 3] Quando spiritualis calor, qui est amor, separat se a spirituali luce, quae est sapientia, seu, quod idem est, charitas a fide, fit homo sicut humus acescens aut putrescens, in qua nascuntur vermes, et si producit virgulta, folia illorum implentur pediculis, et consumuntur; illecebrae enim amoris mali, quae in se sunt concupiscentiae, erumpunt, quas Intelligentia non domat et refraenat, sed diligit, educat et nutrit: verbo, dividere amorem et sapientiam, seu charitatem et fidem, quae duo Deus continue conatur conjungere, comparative est sicut orbare faciem rubore, unde pallor sicut mortui, aut auferre candorem a rubore, unde facies fit sicut fax inflammata: et quoque fit sicut vinculum conjugiale solvere inter duos, et facere ut uxor fiat meretrix, et vir adulter; amor enim aut charitas est sicut maritus, ac sapientia aut fides est sicut uxor, et cum duo illa separantur, fit spiritualis meretricatio et scortatio, quae sunt falsificatio veri et adulteratio boni.
1 Prima editio: modio
VCR n. 42
42. 1] Praeter haec sciendum est, quod tres gradus amoris et sapientiae, et inde tres gradus vitae sint, et quod Mens humana secundum hos gradus sicut in regiones formata sit, et quod vita in suprema regione in supremo gradu sit, in secunda regione in minore gradu, et quod in ultima regione in infimo gradu; hae regiones aperiuntur successive apud homines; ultima regio, ubi vita in infimo gradu est, ab infantia ad pueritiam, et hoc fit per scientias; secunda regio, ubi vita est in majore gradu, a pueritia ad adolescentiam, et hoc fit per cogitationes ex scientiis; et suprema regio, ubi vita in supremo gradu est, ab adolescentia1 ad juventatem, et porro, et hoc2 fit per perceptiones veritatum et moralium et spiritualium: 2] ulterius sciendum3 est, quod perfectio vitae non consistat in cogitatione, sed in perceptione veri ex luce veri; differentiae vitae apud homines inde possunt concludi; dantur enim qui illico dum audiunt verum, percipiunt quod verum sit, hi in Mundo spirituali repraesentantur per aquilas; dantur qui non percipiunt verum, sed concludunt illud ex confirmationibus per apparentias, hi repraesentantur per aves canoras; dantur qui credunt verum esse, quia dictatum a viro auctoritatis, hi repraesentantur per picas; et insuper dantur, qui non volunt, tum qui non possunt, percipere verum, sed modo falsum, causa est, quia in luce fatua sunt, in qua luce falsum apparet sicut verum, ac verum vel sicut aliquod supra caput in densa nube, absconditum, vel sicut meteoron, vel sicut falsum, horum cogitationes repraesentantur per noctuas, et loquelae per ululas; illi ex his, qui confirmaverunt sua falsa, non sustinent audire vera, ac ut primum aliquod verum auris eorum ostium pulsat, ex aversatione repellunt illud, vix aliter quam stomachus biliosis differtus cibum ex nausea evomit.
1 Prima editio: adoloscentia
2 Prima editio: hoe
3 Prima editio: seiendum
VCR n. 43
43. 1] V. QUOD ESSENTIA AMORIS SIT AMARE ALIOS EXTRA SE, VELLE UNUM CUM ILLIS ESSE, ET BEATIFICARE ILLOS EX SE. Sunt duo, quae faciunt essentiam Dei, Amor et Sapientia, at sunt tria quae faciunt essentiam amoris Ipsius, amare alios extra se, velle unum cum illis esse, et beatificare illos ex se; eadem tria etiam faciunt essentiam sapientiae Ipsius, quia Amor et Sapientia in Deo unum faciunt, ut supra ostensum est, at Amor vult illa, et Sapientia producit illa. 2] PRIMUM ESSENTIALE, quod est amare alios extra se, agnoscitur ex amore Dei erga totum Genus humanum, et propter illud amat Deus omnia quae creavit, quia sunt media, nam qui amat finem, etiam amat media: omnes et omnia in Universo sunt extra Deum, quia sunt finita, et Deus est Infinitus: amor Dei vadit et extendit se non modo ad bonos et bona, sed etiam ad malos et mala, proinde non modo ad illos et illa, quae in Coelo sunt, sed etiam ad illos et illa quae in Inferno sunt, ita non modo ad Michaelem et Gabrielem, sed etiam ad diabolum et satanam, est enim Deus ubivis et ab aeterno in aeternum Idem; dicit etiam, quod faciat Solem suum exoriri super bonos et malos; ac quod pluviam mittat super justos et injustos, Matth. V:45; sed quod usque mali sint mali, ac mala sint mala, est in ipsis subjectis et objectis, quod non recipiant amorem Dei qualis est, et intime inest, sed quales ipsi sunt, similiter ut facit spina et urtica cum calore solis, et cum pluvia coeli. 3] SECUNDUM ESSENTIALE AMORIS DEI, quod est velle unum cum illis esse, agnoscitur etiam ex conjunctione Ipsius cum Coelo Angelico, cum Ecclesia in terris, cum unoquovis ibi, et cum omni bono et vero, quae hominem et Ecclesiam ingrediuntur et faciunt; amor etiam in se spectatus non aliud est quam nisus ad conjunctionem: quapropter ut hoc essentiae amoris obtineretur, Deus creavit hominem in imaginem et similitudinem suam, cum qua conjunctio fieri potest: quod Amor Divinus continue intendat conjunctionem, patet a Domini verbis, quod velit ut unum sint, Ipse in illis et illi in Ipso, ac ut amor Dei in illis sit, Joh. XVII:21,22,23,26. 4] TERTIUM1 ESSENTIALE AMORIS DEI, quod est beatificare2 illos a se, agnoscitur ex vita aeterna, quae est beatitudo, faustitas, et felicitas absque fine, quam Deus dat illis, qui amorem Ipsius in se recipiunt; Deus enim sicut est ipse Amor, etiam est ipsa Beatitudo, nam omnis amor jucundum a se exspirat, et Divinus amor ipsum beatum, faustum, et felix in aeternum, ita Deus beatificat Angelos, ac homines post mortem a se, quod fit per conjunctionem cum illis.
1 Prima editio: TDRTIUM
2 Prima editio: beaficare
VCR n. 44
44. 1] Quod Divinus Amor talis sit, cognoscitur ex Sphaera ejus, quae pervadit Universum, ac afficit unumquemvis secundum ejus statum; illa imprimis afficit Parentes, ex qua est quod tenere ament liberos suos, qui sunt extra illos, quod velint1 unum cum illis esse, et quod velint beatificare illos ex se; haec Divini Amoris Sphaera non modo afficit bonos sed etiam malos, et non modo homines, sed etiam bestias et aves omnis generis; quid mater aliud cogitat dum peperit foetum, quam se illi sicut unire, et prospicere ejus bono; quid avis aliud, cum exclusit pullos ex ovis, quam fovere illos sub alis, et per oscula inferre escas in guttura illorum; quod dracones et viperae etiam suam progeniem ament, notum est. Universalis illa sphaera afficit in specie illos qui Amorem illum Dei in se recipiunt, qui sunt qui credunt in Deum, et amant proximum; charitas apud illos est imago illius amoris. 2] Amicitia inter non bonos illum amorem etiam simulat; amicus enim ad mensam suam dat amico potiora, illum osculatur, palpat et conjungit manus, ac pollicetur officia usus. Sympathica ac nisus homogeneorum et similium ad conjunctionem non aliunde ducunt originem. Eadem illa Divina Sphaera operatur etiam in inanimata, ut in arbores et herbas, sed per Solem Mundi, et ejus calorem et lucem, calor enim intrat illas ab extra, conjungit se cum illis, et facit ut germinent, florescant, et fructificent, quae vice beatitudinis sunt in animatis; hoc facit ille calor, quia correspondet calori spirituali, qui est amor. Operationis hujus amoris repraesentationes dantur etiam in variis subjectis Regni mineralis; typica ejus sistuntur in exaltationibus illorum ad usus et inde pretiositates.
1 Prima editio: veliat
VCR n. 45
45. 1] Ex descriptione Essentiae Divini amoris, videri potest qualis est essentia amoris diabolici; hoc videri potest ex opposito; amor diabolicus est amor sui, et hic vocatur amor, sed in se spectatus est odium, non enim amat quempiam extra se, nec vult conjungi aliis ut benefaciat illis, sed modo ut sibi; ex intimo sui continue affectat imperare super omnes, et quoque possidere omnium bona, et demum ut adoretur sicut Deus: quae causa est, quod illi qui in Inferno sunt, non agnoscant Deum, sed pro diis illos, qui potestate super alios valent, ita inferiores et superiores, seu minores et majores deos secundum extensionem potestatis; et quia quisque ibi id corde gerit, flagrat etiam odio contra suum deum, et hic contra illos qui sub imperio ejus sunt, et reputat illos ut viles servos, cum quibus quidem blande loquitur, quamdiu adorant, sed furit sicut ex igne contra reliquos, et quoque interius seu in corde contra clientes; 2] est enim amor sui idem cum amore latronum, qui se mutuo osculantur, quando in latrociniis sunt, sed postea ardent cupidine occidendi illos, ut illorum praedas etiam latrocinentur. Hic amor in causa est, quod cupiditates ejus in Inferno, ubi regnat, e longinquo appareant sicut variae species ferarum, quaedam sicut vulpes et pardi, quaedam sicut lupi, et tigrides, et quaedam sicut crocodili et serpentes venenati: et quod deserta, ubi vivunt, non consistant nisi ex struibus lapidum, aut ex nuda glarea, intermixtis paludibus, in quibus crocitant ranae; et quod super mapalia illorum volent aves lugubres et ululent: ochim, tziim, et ijim1, qui in propheticis Verbi, ubi de amore imperandi ex amore sui, nominantur, non aliud sunt, Esaj. XIII:21, Jerem. L:39, Psalm. LXXIV:14.
1 Prima editio: jiim
VCR n. 46
46. 1] VI. QUOD HAEC AMORIS DIVINI FUERINT CAUSA CREATIONIS UNIVERSI, ET QUOD SINT CAUSA CONSERVATIONIS EJUS. Quod illa tria Essentialia1 amoris Divini fuerint causa Creationis, ex scrutinio et examine illorum perspici potest; quod hoc PRIMUM, quod est amare alios extra se, fuerit causa, constat ex Universo, quod sit extra Deum, sicut Mundus est extra Solem, et in quod potest amorem suum extendere, et in quo illum exercere, et sic quiescere; legitur etiam, quod postquam Deus creaverat Coelum et Terram, quieverit, et quod inde factus sit dies Sabbathi, Gen. II: 2,3. 2] Quod SECUNDUM, quod est velle unum esse cum illis, fuerit causa, constat ex creatione hominis in imaginem et similitudinem Dei, per quas intelligitur, quod homo factus sit forma recipiens amorem et sapientiam a Deo, ita cum quo Deus se potest unire, et propter illum cum omnibus et singulis Universi, quae non aliud sunt quam media; nam conjunctio cum causa finali est quoque conjunctio cum causis mediis; quod omnia propter Hominem creata sint, patet etiam ex Libro Creationis seu Genesi, Cap. I:28,29,30. 3] Quod TERTIUM, quod est beatificare illos ex se, sit causa, constat ex Coelo Angelico, quod provisum est omni homini, qui amorem Dei recipit, ubi omnium beatificatio est a Solo Deo. Quod tria illa essentialia amoris Dei etiam sint causa conservationis Universi, est quia Conservatio est perpetua Creatio, sicut subsistentia est perpetua existentia; ac Divinus Amor ab aeterno in aeternum est idem, ita qualis fuit in creando Mundum, talis est et manet in illo creato.
1 Prima editio: Essentiala
VCR n. 47
47. Ex his rite perceptis videri potest, quod Universum sit Opus cohaerens a primis ad ultima, quia est opus continens Finium, Causarum, et Effectuum in nexu indissolubili: et quia in omni amore est finis, in omni sapientia est promotio finis per causas medias, et per has ad effectus, qui sunt usus, consequitur etiam quod Universum sit Opus continens1 Divini Amoris, Divinae Sapientiae, et Usuum, et sic omnino Opus cohaerens a primis ad ultima. Quod Universum consistat ex perpetuis Usibus productis a Sapientia ac initiatis ab Amore, omnis sapiens potest contemplari sicut in speculo, dum communem ideam de Creatione universi sibi comparat, et in illa particularia tuetur; particularia enim adaptant se suo communi, et commune disponit illa in formam ut concordent; quod ita sit, in sequentibus per plura illustrabitur.
1 Prima editio: coatinens
* * * * * *
VCR n. 48
48. 1] His adjicietur hoc MEMORABILE. Quondam cum duobus Angelis loquutus sum; unus erat e Coelo orientali, alter e Coelo meridionali; qui cum perceperunt quod Arcana sapientiae de Amore meditarer, dicebant, nostine aliquid de Ludis sapientiae in nostro Mundo; respondi quod nondum; et dixerunt, sunt plures, et quod illi, qui amant vera ex affectione spirituali, seu vera quia vera sunt, et quia per illa est sapientia, ad datum signum conveniant, ac ventilent et concludant illa quae profundioris intellectus sunt. Illi tunc prehenderunt me manu, inquientes, sequere nos, et videbis et audies; datum est hodie signum conventus. Ducebar per planitiem ad collem, et ecce ad pedem collis porticus ex palmis, continuatus usque ad ejus caput; intravimus illum, et ascendimus; et super capite seu vertice collis visus est Lucus, inter cujus arbores humus elevata formabat sicut Theatrum, intra quod erat Planum lapillis varie coloratis stratum: circum illud in forma quadrata posita erant Solia, super quibus sedebant amatores sapientiae; et in medio Theatri erat Mensa, super qua posita fuit Charta sigillo obsignata. 2] Sedentes super Soliis invitabant nos ad Solia adhuc vacua, et respondi, hic ductus sum a duobus Angelis, ut videam et auscultem, et non ut sedeam: et tunc bini illi Angeli in medium Plani ad mensam ibant, et sigillum chartae solvebant, et coram sedentibus legebant arcana sapientiae Chartae inscripta, quae nunc ventilarent et evolverent; scripta fuerunt ab Angelis tertii Coeli, et super mensam demissa; erant tria Arcana, PRIMUM, quid Imago Dei, et quid Similitudo Dei, in quas homo creatus est. SECUNDUM, cur homo non nascitur in scientiam ullius amoris, cum tamen Bestiae et Aves, tam nobiles quam ignobiles, nascuntur in scientias omnium suorum amorum. TERTIUM, quid significat Arbor vitae, et quid Arbor scientiae boni et mali, et quid Esus ex illis: his subscriptum erat, conjungite illa tria in unam sententiam, et scribite hanc super Charta nova, et illam reponite super hac Mensa, et videbimus; si sententia super lance aequilibris et justa apparet, dabitur cuique vestrum praemium sapientiae. His lectis recesserunt bini Angeli, ac sublati sunt in suos Coelos. Et tunc Sedentes super Soliis incipiebant ventilare et evolvere Arcana illis proposita; et loquuti sunt in ordine, primum, qui sedebant ad Septentrionem, dein illi qui ad Occidentem, postea qui ad Meridiem, et ultimo qui ad Orientem; et assumserunt Primum subjectum ventilationis, quod erat, QUID IMAGO DEI, ET QUID SIMILITUDO DEI, IN QUAS HOMO CREATUS EST; et tunc primum ex Libro creationis coram omnibus lecta sunt haec, “Dixit Deus, faciamus hominem in IMAGINEM NOSTRAM, secundum SIMILITUDINEM NOSTRAM: et creavit Deus hominem in IMAGINEM SUAM, in SIMILITUDINEM DEI fecit eum, Gen. I:26,27 1: Quo die Deus creavit hominem, in SIMILITUDINEM DEI fecit eum, Genes. V:1.”
3] Illi qui sedebant ad SEPTENTRIONEM primum loquuti sunt, dicentes, quod Imago Dei et Similitudo Dei, sint binae Vitae homini a Deo inspiratae, quae sunt Vita voluntatis et Vita intellectus, nam legitur, Jehovah Deus inspiravit in nares Adami animam VITARUM, et factus est homo in Animam viventem, Genes. II:7; per quae videtur intelligi, quod ei inspirata sit Voluntas boni, et Perceptio veri, et sic Anima vitarum; et quia vita a Deo illi inspirata est, Imago et Similitudo significant integritatem ex amore et sapientia, exque justitia et judicio in illo. His illi qui sedebant ad OCCIDENTEM favebant, adjiciendo tamen hoc, quod status integritatis illi a Deo inspiratus, cuivis homini post illum continue inspiretur; sed quod in homine sit sicut in receptaculo, ac homo, sicut est receptaculum, est imago et similitudo Dei. 4] Postea Tertii in ordine, qui erant qui sedebant ad MERIDIEM, dixerunt; Imago Dei et Similitudo Dei sunt duo distincta, sed in homine a creatione unita, et videmus sicut ex quadam luce interiore, quod imago Dei possit disperdi ab homine, non autem similitudo Dei; hoc apparet sicut per transennam ex eo, quod Adamus retinuerit similitudinem Dei, postquam amiserat imaginem Dei, nam legitur post maledictionem, “Ecce homo est sicut unus ex nobis, sciendo bonum et malum,” Gen. III:22; et postea vocatur similitudo Dei, et non imago Dei, Gen. V:1, sed relinquamus consociis nostris, qui ad Orientem sedent, et inde in superiore luce sunt, dicere, quid proprie imago Dei, et quid proprie similitudo Dei. 5] Et tunc post silentium factum, Sedentes ad Orientem e soliis surrexerunt, et suspexerunt ad Dominum, et post remiserunt se super solia, et dixerunt; quod Imago Dei sit receptaculum Dei, et quia Deus est ipse Amor et ipsa Sapientia, quod imago Dei sit receptio amoris et sapientiae a Deo in illo: at quod Similitudo Dei sit perfecta similitudo et plena apparentia sicut amor et sapientia sint in homine, et inde prorsus sicut ejus; homo enim non sentit aliter, quam quod amet a se et sapiat a se, seu quod bonum velit et verum intelligat a se; cum tamen ne hilum a se, sed a Deo; Solus Deus amat a se, et sapit a se, quia Deus est ipse Amor et ipsa Sapientia; similitudo seu apparentia, quod amor et sapientia, seu bonum et verum, sint in homine sicut ejus, facit ut homo sit homo, utque possit conjungi Deo, et sic vivere in aeternum; ex quo fluit, quod homo sit homo ex eo, quod possit velle bonum ac intelligere verum prorsus sicut a se, et usque scire et credere quod a Deo, nam sicut hoc scit et credit, ponit Deus imaginem suam in homine; aliter si crederet quod a se et non a Deo. 6] His dictis, supervenit illos zelus ex amore veritatis, ex quo loquuti sunt haec; quomodo potest homo recipere aliquid amoris et sapientiae, ac retinere illud, et reproducere illud, nisi sentiat illud sicut suum; et quomodo potest conjunctio dari cum Deo per amorem et sapientiam, nisi datum sit homini aliquod reciprocum conjunctionis, nam absque reciproco nulla conjunctio dabilis est; et reciprocum conjunctionis est, quod homo amet Deum, et faciat illa quae Dei sunt, sicut a se, et tamen credat quod a Deo; tum quomodo potest homo vivere in aeternum, nisi conjunctus sit Deo aeterno; consequenter quomodo homo potest esse homo, absque illa similitudine in illo. 7] His dictis faverunt omnes, et dixerunt, fiat Conclusum ex his, et factum est hoc: Homo est receptaculum Dei, et Receptaculum Dei est Imago Dei; et quia Deus est ipse Amor et ipsa Sapientia, est homo Receptaculum illorum, ac Receptaculum fit imago Dei sicut recipit: et quod homo sit similitudo Dei ex eo, quod sentiat in se, quod illa quae a Deo sunt, sint in illo sicut ejus; at usque quod tantum ex similitudine illa sit Imago Dei, quantum agnoscit quod amor et sapientia, seu bonum et verum, non sint in illo ejus, et inde nec ab illo, sed solum in Deo, et inde a Deo.
8] Post haec Alterum objectum ventilationis assumserunt, “CUR HOMO NON NASCITUR IN SCIENTIAM ULLIUS AMORIS, CUM TAMEN BESTIAE ET AVES, TAM NOBILES QUAM IGNOBILES, NASCUNTUR IN SCIENTIAS OMNIUM SUORUM AMORUM. Primum veritatem propositionis confirmabant per varia, ut de homine, quod nascatur in nullam scientiam, ne quidem in scientiam amoris conjugialis; et inquisiverunt, et a rimatoribus audiverunt, quod infans ne quidem ex connata scientia sciat uber matris, sed quod ex matre seu nutrice hoc per admotiones discat, et quod modo sciat sugere, et quod hoc hauserit ex continua suctione in utero matris; et quod postea non sciat gradiri, nec articulare sonum in aliquam vocem humanam, imo nec sonare affectiones amoris, sicut bestiae2; porro quod non sciat aliquam alimoniam sibi conducibilem, sicut bestiae, sed quod arripiat obvium, sive sit mundum sive immundum, et inferat in buccam: rimatores dixerunt, quod homo absque instructione, prorsus nihil sciat de modis amandi sexum, et quod hos ne quidem virgines et adolescentes absque eruditione ab aliis: verbo, homo nascitur corporeus sicut vermis; et manet corporeus, nisi discat scire, intelligere et sapere ex aliis. 9] Post haec confirmabant, quod Bestiae tam nobiles quam ignobiles, ut animalia terrae, volucres coeli, reptilia, pisces, vermiculi3 qui vocantur insecta, nascantur in omnes scientias amorum vitae suae, ut in omnia quae nutritionis sunt, in omnia quae habitationis sunt, in omnia quae amoris sexus, et prolificationis sunt, inque omnia quae educationis foetuum suorum sunt: haec confirmabant per mirabilia, quae revocabant in memoriam ex visis, auditis et lectis in Mundo naturali, in quo prius vixerunt, in quo non repraesentativae sed reales bestiae dantur. Postquam veritas propositionis ita comprobata est, intendebant mentes ad indagandum et inveniendum causas, per quas hoc Arcanum evolverent et detegerent; et dixerunt omnes, quod illa non possint non ex Divina Sapientia existere, ut homo sit homo, et bestia sit bestia, et sic quod imperfectio nativitatis hominis sit4 ejus perfectio, et perfectio nativitatis bestiae sit ejus imperfectio.
10] Coeperunt tunc SEPTENTRIONALES primum aperire suam mentem, et dixerunt, quod homo nascatur absque scientiis, ut recipere possit omnes, at si nasceretur in scientias non posset recipere ullas, praeter illas in quas natus est, et tunc nec posset sibi appropriare ullam; quod illustrabant per hanc comparationem; homo primum natus est sicut humus, cui nulla semina implantata sunt, sed quae usque potest recipere omnia, ac proferre et fructificare illa; at bestia est sicut humus jamdum sata, ac impleta graminibus et herbis, quae non recipit alia semina quam insita, si alia, suffocaret illa; inde est, quod homo adolescat per plures annos, intra quos potest sicut humus excoli, ac proferre sicut omnis generis segetes, flores et arbores; bestia autem per paucos, per quos non potest in alia, quam in connata excoli. 11] Postea OCCIDENTALES loquuti sunt, et dixerunt, quod homo non nascatur scientia sicut bestia, sed quod nascatur Facultas et Inclinatio, Facultas ad sciendum, et Inclinatio ad amandum, et quod nascatur Facultas non modo [ad sciendum, sed etiam ad intelligendum et sapiendum; et quoque quod nascatur Inclinatio perfectissima, non modo]5 ad amandum illa, quae sui et mundi sunt, sed etiam illa quae Dei et Coeli sunt; consequenter quod homo nascatur Organum, quod vix sensibus externis, nisi obscure vivit, at nullis internis, propter causam, ut successive vivat, et fiat homo, primum naturalis, postea rationalis, et demum spiritualis; quod non fieret, si nasceretur in scientias et amores, sicut bestiae; scientiae enim et affectiones amoris connatae finiunt illam progressionem, at solum facultates et inclinationes connatae nihil finiunt; quapropter homo potest perfici scientia, intelligentia et sapientia in aeternum. 12] MERIDIONALES exceperunt, et ediderunt suum effatum, dicentes, quod impossibile sit homini sumere aliquam scientiam a se, sed sumet illam ab aliis, quoniam nulla scientia ei connata est; et quia non potest ullam scientiam sumere a se, nec potest ullum amorem, quoniam ubi non scientia ibi non amor; sunt scientia et amor individui comites, nec possunt plus separari quam voluntas et intellectus, aut affectio et cogitatio, imo non plus quam essentia et forma; quare sicut homo sumit scientiam ab aliis, ita se ei adjungit amor ut ejus comes: universalis amor qui se adjungit, est amor sciendi, et postea intelligendi et sapiendi; hi amores sunt soli homini, et nulli bestiae, ac influunt a Deo. 13] Nos convenimus cum sodalibus nostris ab Occidente, quod homo non nascatur in ullum amorem, et inde nec in ullam scientiam, sed quod solum nascatur in inclinationem ad amandum, et inde in facultatem ad recipiendum scientias, non a se sed ab aliis, hoc est, per alios; per alios dicitur, quia nec hi receperunt aliquid a se, sed originitus a Deo. Convenimus etiam cum sodalibus nostris ad Septentrionem, quod homo primum natus sit sicut humus, cui non aliqua semina implantata sunt, sed cui omnia tam nobilia quam ignobilia implantari possunt; inde est quod HOMO dictus sit ab Humo, ac ADAM ab Adama quae est Humus. His adjicimus, quod Bestiae nascantur in naturales amores, et inde in scientias illis correspondentes, et quod usque non aliquid ex scientiis sciant, cogitent, intelligant, et sapiant, sed quod ad illas ex amoribus suis ferantur, paene sicut caeci per plateas a canibus, quoad intellectum enim caecae sunt; at potius sicut noctambuli, qui ex caeca scientia, sopito intellectu, faciunt quae faciunt. 14] Ultimo loquuti sunt ORIENTALES, et dixerunt, consentimus ad illa, quae fratres nostri loquuti sunt, quod homo nihil sciat ex se, sed ex aliis et per alios, ut cognoscat et agnoscat, quod omnia quae scit, intelligit et sapit, sint ex Deo; et quod homo non possit aliter nasci et generari a Deo, ac fieri Ipsius imago et similitudo; nam imago Dei fit, per quod agnoscat et credat, quod omne bonum amoris et charitatis, et omne verum sapientiae et fidei, acceperit et accipiat ex Deo, et ne hilum ex se; et similitudo Dei est, per quod sentiat illa in se sicut a se; hoc sentit, quia non nascitur in scientias, sed accipit illas, et quod accipiat, apparet illi sicut a se; ita sentire etiam datur homini a Deo, ut sit homo et non bestia, quoniam per id quod velit, cogitet, amet, sciat, intelligat et sapiat sicut ex se, recipit scientias, et exaltat illas in intelligentiam, et per illarum usus in sapientiam, ita Deus conjungit hominem sibi, et homo se Deo: haec non fieri potuissent, nisi a Deo provisum fuerit, ut homo in totali ignorantia nasceretur. 15] Post hoc effatum voluerunt omnes, ut ex ventilatis fieret Conclusum, et factum est hoc, “Quod homo nascatur in nullam scientiam, ut possit venire in omnem, et progredi in intelligentiam, et per hanc in sapientiam; et quod nascatur in nullum amorem, ut possit venire in omnem, per applicationes scientiarum ex intelligentia, et in amorem in Deum per amorem erga proximum, et sic conjungi Deo, et per illud fieri homo, et vivere in aeternum.”
16] Post haec sumserunt Chartam, et tertium Objectum ventilationis legerunt, quod erat, QUID SIGNIFICAT ARBOR VITAE, QUID ARBOR SCIENTIAE BONI ET MALI, ET QUID ESUS EX ILLIS; et rogaverunt omnes, ut illi qui ab Oriente erant, evolverent hoc Arcanum, quia profundioris intellectus est, et quia illi qui ex Oriente sunt, in flammea luce, hoc est, in amoris sapientia sunt, et haec sapientia intelligitur per Hortum Edenis, in quo illae duae Arbores positae fuerunt; et responderunt, dicemus, sed quia homo non sumit quicquam ex se, sed ex Deo, dicemus ex Ipso, at usque a nobis sicut a nobis; et tunc dixerunt: Arbor significet hominem, et fructus ejus bonum vitae, inde per Arborem vitae significatur homo vivens ex Deo; et quia amor et sapientia, ac charitas et fides, seu bonum et verum, faciunt vitam Dei in homine, per Arborem vitae significatur homo in quo illa sunt a Deo, et inde illi vita aeterna: similia significantur per Arborem vitae, e qua dabitur edere, Apoc. II:7, Cap. XXII:2,14. 17] Per Arborem scientiae boni et mali significatur homo credens quod vivat ex se, et non a Deo, ita quod amor et sapientia, charitas et fides, hoc est, bonum et verum, sint in homine ejus et non Dei, hoc credens quia cogitat et vult, ac loquitur et facit, in omni similitudine et apparentia sicut ex se; et quia homo inde sibi persuadet, quod etiam sit Deus, ideo dixit serpens, “Novit Deus, quo die comederitis de fructu illius arboris, aperientur Oculi vestri, et eritis sicut Deus, scientes bonum et malum,” Genes. III: 5. 18] Per Esum ex illis arboribus, significatur receptio et appropriatio, per Esum ex arbore vitae receptio vitae aeternae, et per Esum ex arbore scientiae boni et mali, receptio damnationis; per Serpentem intelligitur diabolus quoad amorem sui et fastum propriae intelligentiae, et ille Amor est possessor illius arboris, et homines qui in fastu ex illo amore sunt, illae arbores sunt. Sunt itaque illi in enormi errore, qui credunt Adamum sapuisse et bonum fecisse ex se, et hoc fuisse statum ejus integritatis, cum tamen ipse Adamus propter illam fidem maledictus est; hoc enim significatur per Edere ex arbore scientiae boni et mali; quare tunc excidit e statu integritatis, qui illi fuit ex eo, quod crederet se sapere et bonum facere ex Deo et nihil ex se, hoc enim intelligitur per Edere ex Arbore vitae. Solus Dominus, cum fuit in Mundo, sapuit ex Se, et bonum fecit ex Se, quia Ipsum Divinum a nativitate fuit in Ipso et Ipsius, quare etiam ex propria potentia factus est Redemptor et Salvator. 19] Ex his et illis Conclusum fecerunt hoc, “Quod per Arborem vitae, et per Arborem scientiae boni et mali, et per Esum ex illis, intelligatur, quod Vita homini sit Deus in illo, et quod tunc ei Coelum et Vita aeterna; et quod Mors homini sit persuasio et fides, quod vita homini non sit Deus sed ipse, unde ei Infernum et Mors aeterna, quae est damnatio.”
20] Post haec inspexerunt Chartam ab Angelis super mensa relictam, et viderunt subscriptum, CONJUNGITE ILLA TRIA IN UNAM SENTENTIAM; et tunc collegerunt6 illa, et viderunt, quod Tria illa in una serie cohaererent, et quod series seu sententia illa sit haec, “Quod Homo creatus sit, ut recipiat amorem et sapientiam a Deo, et tamen in omni similitudine sicut a se, et hoc propter receptionem et conjunctionem; et quod ideo homo non nascatur in aliquem amorem, nec in aliquam scientiam, et ne quidem in aliquam potentiam amandi et sapiendi ex se: quapropter si addicit omne bonum amoris, et omne verum sapientiae Deo, fit Homo vivus; ast si addicit illa sibi, fit homo mortuus.” Haec inscripserunt novae Chartae, et hanc posuerunt super Mensa; et ecce subito Angeli in candida nube aderant, et Chartam in Coelum deportabant, et postquam ibi lecta est, Sedentes super soliis audiverunt inde voces, bene, bene, bene. Et actutum apparuit Unus inde sicut volans, cui sicut duae alae circa pedes, et duae circa tempora, ferens praemia, quae erant Togae, Pilei, et Laureae, ac demisit se, ac illis qui sederunt ad Septentrionem dedit Togas coloris opalini; illis qui ad Occidentem Togas coloris coccinei; illis qui ad Meridiem Pileos, quorum limbos ornabant fasciae ex auro et margaritis, et sinistri lateris elevationes7 Adamantes secti floriformes; illis autem qui, ad Orientem dedit Laureas in quibus rubini et sapphiri: et omnes his praemiis decorati e Ludo sapientiae domum cum gaudio abiverunt.
1 Prima editio: Gen. I:
2 Prima editio: bastiae
3 Prima editio: vermiculI
4 Prima editio: fit. Fortasse fiat, sic Worcester
5 Sic DAC 134
6 Prima editio: eollegerunt
7 Sic Errores Typographici
VCR n. 49
49. DE DEI OMNIPOTENTIA, OMNISCIENTIA, ET OMNIPRAESENTIA.
Actum est de DIVINO AMORE ET DIVINA SAPIENTIA, et ostensum, quod haec duo sint DIVINA ESSENTIA; sequitur nunc de Dei OMNIPOTENTIA, OMNISCIENTIA et OMNIPRAESENTIA, quia haec Tria procedunt ex Divino Amore et Divina Sapientia, vix aliter quam potentia et praesentia Solis in hoc Mundo, ac in omnibus et singulis ejus per calorem et lucem; etiam Calor e Sole Mundi spiritualis, in cujus medio Jehovah Deus est, in essentia sua est Divinus amor, et Lux inde in essentia sua est Divina Sapientia: ex quo patet, quod sicut Infinitas, Immensitas ac Aeternitas pertinent ad DIVINUM ESSE, ita Omnipotentia, Omniscientia, Omnipraesentia ad DIVINAM ESSENTIAM. Sed quia Tres illae Divinae Essentiae Praedicationes universales hactenus non intellectae sunt, quia progressio illarum secundum vias suas, quae sunt leges Ordinis, ignota fuit, oportet illas luce donare per distinctos Articulos, qui erunt, I. Quod Divinae Sapientiae ex Divino Amore sit Omnipotentia, Omniscientia, et Omnipraesentia. II. Quod Dei Omnipotentia, Omniscientia et Omnipraesentia non possint cognosci, nisi sciatur quid Ordo, et nisi sciantur haec ejus, quod Deus sit Ordo, et quod una cum Creatione introduxerit Ordinem tam in Universum, quam in omnia et singula ejus. III. Quod Dei Omnipotentia in Universo ac in omnibus et singulis ejus secundum leges sui Ordinis procedat et operetur. IV. Quod Deus Omniscius sit, hoc est, percipiat, videat, et sciat omnia et singula usque ad minutissima, quae fiunt secundum Ordinem; et ex illis etiam quae fiunt contra Ordinem. V. Quod Deus Omnipraesens sit a primis ad ultima sui Ordinis. VI. Quod Homo creatus sit forma Divini Ordinis. VII. Quod Homo tantum in potentia contra malum et falsum ex Divina Omnipotentia sit, quodque tantum in sapientia de bono et vero ex Divina Omniscientia sit, et quod tantum in Deo ex Divina Omnipraesentia sit, quantum secundum Divinum Ordinem vivit. Sed haec singulatim evoluenda sunt.
VCR n. 50
50. I. QUOD DIVINAE SAPIENTIAE EX DIVINO AMORE SIT OMNIPOTENTIA, OMNISCIENTIA, ET OMNIPRAESENTIA. Quod Divinae Sapientiae ex Divino amore sit Omnipotentia, Omniscientia et Omnipraesentia, non autem Divino Amori per Divinam Sapientiam, est Arcanum e Coelo, quod nondum in alicujus1 intellectu illuxit, quia nullus adhuc scivit, quid Amor in sua essentia, et quid Sapientia inde in sua, et minus adhuc de influxu unius in alterum, qui est quod Amor cum omnibus et singulis sui influat in Sapientiam, et in hac resideat sicut Rex in suo Regno, aut sicut herus in2 sua domo, ac omne regimen justitiae relinquat suo judicio, et quia justitia est amoris, et judicium est sapientiae, omne regimen amoris relinquat suae sapientiae: sed hoc Arcanum foenerabitur lucem in sequentibus, interea inserviat hoc ut canon. Quod Deus Omnipotens, Omniscius, et Omnipraesens sit per Sapientiam amoris sui, intelligitur etiam per haec apud Johannem, “In principio erat Verbum, et Verbum erat apud Deum, et Deus erat Verbum; omnia per Ipsum facta sunt, et sine Ipso factum est nihil quod factum est. In Ipso vita erat, et Vita erat Lux hominum; et Mundus per Ipsum factus est: et Verbum Caro factum est.” Cap. I:1,3,4,10,14; per Verbum ibi intelligitur Divinum Verum, seu quod in idem recidit, Divina Sapientia, quare etiam vocatur Vita et Lux, ac Vita et Lux non aliud sunt quam Sapientia.
1 Prima editio:alicusus
2 Prima editio:ln
VCR n. 51
51. Quoniam in Verbo Justitia praedicatur de Amore, et Judicium de Sapientia, ideo adducentur aliqua loca, quod1 Regimen Dei per illa duo in Mundo fiat, quae sunt, “JEHOVAH, JUSTITIA ET JUDICIUM fulcrum Throni tui, Psalm. LXXXIX:15.2 De hoc glorietur qui gloriatur, quod JEHOVAH faciat JUDICIUM et JUSTITIAM in terra, Jerem. IX:23.3 Exaltetur JEHOVAH, quia implevit terram4 JUDICIO et JUSTITIA, Esaj. XXXIII:5. Fluet sicut aqua JUDICIUM, et JUSTITIA sicut torrens fortis, Amos V:24. JEHOVAH, JUSTITIA TUA sicut montes Dei, JUDICIA TUA abyssus magna, Psalm. XXXVI:7 5. JEHOVAH educet sicut lucem JUSTITIAM tuam6, et JUDICIUM sicut meridiem, Psalm. XXXVII:6. JEHOVAH judicabit populum suum in JUSTITIA, et miseros suos in Judicio7, Psalm. LXXII:2. Cum didicero JUDICIA JUSTITIAE tuae, septies in die laudo Te super JUDICIIS JUSTITIAE tuae, Psalm. CXIX:7,164. Desponsabo Me tibi8 in JUSTITIA et JUDICIO, Hosch II:19. Zion in JUSTITIA redimetur, et reduces in JUDICIO9, Esaj. I:27 10. Sedebit super Throno Davidis, et super Regno Ipsius, ad stabiliendum illud in JUDICIO et JUSTITIA, Esaj. IX:6 11. Suscitabo Davidi germen justum, qui regnet Rex, et faciat JUDICIUM et JUSTITIAM in terra,” Jerem. XXIII:5, Cap. XXXIII:15: et alibi, quod facere debeant Justitiam et Judicium, ut Esaj. I:21, Cap. V:16, Cap. LVIII:2, Jer. IV:2 12, Cap. XXII13:3,13,15, Ezech. XVIII:5, Cap. XXXIII:14,16,19, Amos VI:12, Mich. VII:9, Deut. XXXIII:21, Joh. XVI:8,10,11.
1 Nisi legeris [ex quibus patet] quod, sic Worcester
2 Sic Schmidt et Biblia Hebraica, sed 89:14 apud Biblia Anglica
3 Sic Schmidt et Biblia Hebraica, sed 9:24 apud Biblia Anglica
4 Sic prima editio, sed Biblia Hebraica: Zionem
5 Sic Schmidt et Biblia Hebraica, sed 36:6 apud Biblia Anglica
6 Prima editio et AR 668: suam, sed Biblia Hebraica, AC 1458:3, AC 9857:6, SS 85: tuam
7 Sic prima editio, sed alibi: populum tuum � miseros tuos in Judicio ubi in prima editione populum suum �miseros suos in Judicio
8 Sic prima editio, SS 85, et AE 388:27, sed Biblia Hebraica et alibi: te mihi
9 Sic prima editio et VCR 95,sed apud Biblia Hebraica et AE 850:8: Zion in judicio redimetur, et reduces ejus in justitia
10 Prima editio: 17.
11 Sic Schmidt et Biblia Hebraica, sed 9:7 apud Biblia Anglica
12 Prima editio: 1.
13 Prima editio: Cap. XXXII
VCR n. 52
52. 1] II. QUOD DEI OMNIPOTENTIA, OMNISCIENTIA, ET OMNIPRAESENTIA NON POSSINT COGNOSCI, NISI SCIATUR QUID ORDO, ET NISI SCIANTUR HAEC EJUS, QUOD DEUS SIT ORDO, ET QUOD UNA CUM CREATIONE INTRODUXERIT ORDINEM TAM IN UNIVERSUM, QUAM IN OMNIA ET SINGULA EJUS. Quot et quales fatuitates1 in mentes humanas2, et inde per Capita instauratorum in Ecclesiam irrepserunt, per quod non intellexerint Ordinem, in quem Deus Universum, ac omnia et singula ejus creavit, ex sola recensione illarum in sequentibus constare poterit. 2] Sed hic primum aperiemus Ordinem per quandam3 generalem definitionem ejus, quae haec est; Quod Ordo sit qualitas dispositionis, determinationis et activitatis partium, substantiarum aut entium, quae faciunt formam, unde status, cujus perfectionem sapientia ex suo amore producit, aut cujus imperfectionem insania rationis ex cupiditate excudit. In hac definitione nominantur Substantia, Forma, et Status, et per Substantiam simul intelligimus formam, quia omnis substantia est forma, ac qualitas formae est status ejus, cujus perfectio aut imperfectio ex ordine resultat. Sed haec, quia Methaphysica sunt, non possunt nisi in caligine esse, at haec discutietur in sequentibus per applicationes ad exempla, quae illustrabunt.
1 Prima editio: fatuitales
2 Prima editio: humanes
3 Prima editio: quandum
VCR n. 53
53. Quod Deus sit Ordo, est quia est ipsa Substantia et ipsa Forma; Substantia, quia ex Ipso omnia quae subsistunt, exstiterunt et existunt; Forma, quia omnis qualitas substantiarum, ab Ipso exorta est et oritur, non aliunde quam ex forma datur qualitas. Nunc quia Deus est ipsa, unica et prima Substantia et Forma, et simul ipse et unicus Amor, ac ipsa et unica Sapientia, et quia sapientia ex amore facit formam, et hujus status et qualitas est secundum ordinem inibi, sequitur quod Deus sit ipse Ordo; consequenter quod Deus ex Se introduxerit Ordinem tam in Universum, quam in omnia et singula ejus; et quod introduxerit Ordinem perfectissimum, quia cuncta quae creavit bona fuerunt, ut in Libro creationis legitur: quod mala una cum Inferno, ita post creationem exstiterint, suo loco demonstrabitur. Sed ad talia, quae Intellectum propius intrant, clarius illustrant, et mitius afficiunt.
VCR n. 54
54. Qualis autem Ordo est, in quem Universum est creatum, non potest nisi quam per plures membranas exponi; quaedam schiagraphia ejus in sequente Lemmate de Creatione exhibebitur. Tenendum est, quod in Universo omnia et singula, ut per se subsistant, in suos ordines creata sint, et quod a principio ita, ut cum universi ordine se conjungant, propter causam ut singulares ordines subsistant in Universali, et sic unum faciant: sed ad quaedam Exempla; Homo in suum ordinem creatus est, et quoque unumquodvis ejus in suum, sicut Caput in suum, corpus ejus in suum, Cor, Pulmo, Hepar, Pancreas, Ventriculus in suos, omne organum motus quod vocatur Musculus in suum, et omne Organum sensus, ut oculus, auris, lingua, in suum, imo non datur arteriola et fibrilla ibi, quae non in suum, et tamen innumerabilia haec se conjungunt cum communi ejus, et se ei injungunt ita, ut simul unum faciant: simile est cum reliquis, quorum sola recensio ad illustrationem sufficit; omnis Bestia terrae, omnis Avis coeli, omnis Piscis maris, omne reptile, imo omnis vermis usque ad blattam, in suum ordinem creatum est; pariter omnis arbor, omne arbustum, virgultum, et legumen, in suum; et insuper omnis lapis, et omnis minera, usque ad unumquemvis pulverem1 terrae, in suum.
1 Prima editio: pulverrem
VCR n. 55
55. Quis non videt, quod non detur Imperium, Regnum, Ducatus, Respublica, Civitas, Domus, quae non constabiliuntur per leges, quae faciunt Ordinem, et sic formam regiminis ejus; in singulis illis Leges justitiae sunt supremo loco, Leges politicae secundo, et Leges Oeconomicae1 tertio, quae si comparantur cum Homine, Leges justitiae faciunt Caput ejus, Leges politicae Corpus ejus, et Leges Oeconomicae Vestes, quare etiam hae sicut vestes mutari possunt. Quod autem concernit Ordinem, in quem Ecclesia a Deo instaurata est, est ille, ut Deus sit in omnibus et singulis ejus, et proximus erga quem Ordo exercendus est; Leges illius ordinis sunt totidem quot Veritates in Verbo, Leges quae spectant Deum, facient Caput ejus, Leges quae spectant proximum, facient Corpus ejus, ac Ceremoniae facient Vestes, nam nisi hae continerent illas in suo Ordine, foret sicut nudaretur Corpus, ac exponeretur aestui in aestate, et frigori in hyeme; aut sicut e Templo auferrentur parietes et lacunaria, et sic Adytum, Ara, et Pulpitum sub diu variis exposita violentiis prostarent.
1 Prima editio: �conomicae
VCR n. 56
56. 1] III. QUOD DEI OMNIPOTENTIA TAM IN UNIVERSO, QUAM IN OMNIBUS ET SINGULIS EJUS SECUNDUM LEGES SUI ORDINIS PROCEDAT ET OPERETUR. Deus est Omnipotens, quia omnia potest ex Se, et omnes alii ex Ipso; Ipsius Posse et Velle unum sunt, et quia non Vult nisi quam Bonum, ideo non potest facere nisi quam Bonum; in Mundo spirituali nemo potest aliquid facere contra suam voluntatem; hoc trahunt ibi ex Deo, quod Ipsius posse et velle unum sint: est etiam Deus ipsum Bonum, quare dum Bonum facit, in Se est, et egredi ex Se non potest; inde patet, quod Omnipotentia Ipsius progrediatur et operetur intra Sphaeram extensionis Boni, quae infinita est; haec enim sphaera ab intimo implet Universum, et omnia et singula ibi, et ab intimo regit illa quae extra sunt, quantum haec secundum suos ordines se conjungunt, et si non se conjungunt, usque sustinet illa, et omni conatu allaborat illa in ordinem concordem universali, in quo Ipse Deus in Omnipotentia sua est, et secundum quem agit, reducere, et si hoc non fit, rejiciuntur extra Ipsum, ubi nihilominus sustinet illa ab intimo. 2] Ex his constare potest, quod Omnipotentia Divina nequaquam possit a Se exire ad contactum alicujus mali, nec id promovere a Se, malum enim avertit se, inde fit quod malum sit prorsus separatum ab Ipso, et conjectum in Infernum, inter quod et Coelum, ubi Ipse est, ingens hiatus est. Ex his paucis videri potest, quantum delirant illi, qui cogitant, et plus qui credunt, et adhuc plus qui docent, quod Deus possit aliquem damnare, alicui1 maledicere, aliquem in Infernum conjicere, alicujus animam praedestinare ad mortem aeternam, injurias ulcisci, irasci, punire; imo nec potest avertere se ab homine, et illum dura fronte aspicere; haec et similia sunt contra Essentiam Ipsius, et contra hanc est contra Se Ipsum.
1 Prima editio: alieui
VCR n. 57
57. 1] Opinio hodie regnans est, quod Omnipotentia Dei sit qualis est absoluta potentia Regis in Mundo, qui potest ex lubitu facere quicquid vult, absolvere et condemnare quem vult, sontem facere insontem, infidelem declarare fidelem, indignum et immeritum evehere supra dignum et merentem, imo quod possit sub quocunque praetextu subditis sua bona eripere, tum adjudicare morti, praeter similia alia. Ex hac fatua opinione, fide et doctrina de Omnipotentia Divina, tot falsitates, fallaciae, et chimaerae1 in Ecclesiam influxerunt, quot sunt momenta, articulationes et generationes fidei ibi, et adhuc possunt influere, quot possunt urnae impleri aquis e magno lacu, aut quot serpentes e cavernis suis subrepere, et in aprico solis jucundari in deserto Arabiae; quid opus est nisi duobus vocabulis, OMNIPOTENTIA et FIDES, et tunc coram vulgo spargere conjecturas, fabulas et nugas, quot in sensus corporis incidunt, ab utraque enim ejicitur ratio; at quid ejecta ratione cogitatio hominis praestat rationi avis supra caput volantis; aut quid tunc Spirituale, quod homini est prae bestiis, nisi qualis est nidor in bestiariis2, qui feris ibi congruit, et non homini nisi similis sit. 2] Si extensio Omnipotentiae Divinae aeque foret ad faciendum malum sicut bonum, quodnam discrimen inter Deum et diabolum foret, num aliud quam quale inter duos Monarchas, quorum unus est Rex et simul tyrannus, et alter Tyrannus, cujus potestas ligata est, unde non Rex dicendus est; aut inter Pastorem, cui permissum est agere ovem et quoque pardum, et inter pastorem cui hoc non permissum est. Quis non potest scire, quod Bonum et Malum sint opposita, et quod si Deus ex Omnipotentia sua posset unum et alterum velle, et ex velle facere, prorsus nihil posset, ita ei nulla potentia, minus Omnipotentia foret; esset hoc sicut binae rotae in contrario versu in se mutuo agerent, ex qua reactione utraque rota subsisteret, et omnimode quiescerent; aut sicut Navis in torrente contra viam ejus agente, quae nisi super anchora quiesceret, abriperetur et periret: aut sicut homo cui binae voluntates inter se dissentientes sunt, quarum una dum agit, altera necessario quiescet, at si utraque simul ageret, mentem ejus delirium aut vertigo invaderet.
1 Prima editio: chimerae
2 Prima editio: bestiaris
VCR n. 58
58. 1] Si Omnipotentia Dei foret secundum fidem hodiernam absoluta tam ad bonum quam ad malum faciendum, numne possibile, imo facile foret Deo elevare totum Infernum in Coelum, et convertere diabolos et satanas in Angelos, et in terris unumquemvis impium momento purificare a peccatis, innovare, sanctificare, regenerare, a filio irae facere filium gratiae, hoc est, justificare, quod fieret solum per addicationem et imputationem justitiae Filii sui; sed Deus ex Omnipotentia sua hoc non potest, quia est contra leges Ordinis sui in Universo, et simul contra leges Ordinis cuivis homini indictas, quae sunt ut se mutuo ab utraque parte conjungant; quod ita sit, in sequentibus hujus Operis videbitur. Ex fatua illa opinione et fide de Omnipotentia Dei resultaret, quod Deus unumquemvis hominem hircum posset convertere in hominem ovem, et ex beneplacito a sinistro ad dextrum suum latus transferre; tum quod posset Spiritus draconis ex beneplacito transmutare in Angelos Michaelis, et quod posset hominem cujus intellectus est sicut talpae donare visu aquilae, verbo ex homine bubone facere hominem columbam; haec Deus, quia est contra leges Ordinis1 Ipsius, nequit, tametsi continue hoc vult et conatur. 2] Si talia potuisset, non permisisset Adamo auscultare serpenti, et fructum ex Arbore scientiae boni et mali desumere, et illum admovere ori; si illud potuisset, non permisisset Caino occidere fratrem suum; Davidi numerare populum; Salomoni fana pro idolis exstruere, ac Regibus Judae et Israelis prophanare Templum, quod toties fecerunt; imo si illud potuisset, per Redemptionem Filii sui Universum genus humanum nullo excepto salvavisset, et totum Infernum exstirpavisset. Gentiles antiqui talem Omnipotentiam addixerunt diis et deabus suis, unde orta sunt fabulosa illorum, ut de Deucalione et Pyrrha, quod lapides jacti post tergum facti sint homines; de Apolline quod Daphnem converterit in laurum; de Diana quod venatorem in cervum2; et quod alius3 ex diis eorum virgines Parnassi verterit in picas. Similis4 fides de Omnipotentia Divina est hodie, unde tot fanatica et inde haeretica in omni Regione, ubi Religio, in Mundum illata sunt.
1 Prima editio: Ordines
2 Prima editio: cervam
3 Fortasse Calliope et aliae Musae
4 Prima editio: Similes
VCR n. 59
59. IV. QUOD DEUS OMNISCIUS SIT, HOC EST, PERCIPIAT, VIDEAT, ET SCIAT OMNIA ET SINGULA USQUE AD MINUTISSIMA, QUAE FIUNT SECUNDUM ORDINEM, ET EX ILLIS ETIAM QUAE FIUNT CONTRA ORDINEM. Quod Deus sit Omniscius, hoc est, percipiat, videat et sciat omnia, est quia est ipsa Sapientia et ipsa Lux, et ipsa Sapientia percipit omnia, et ipsa Lux videt omnia; quod Deus sit ipsa Sapientia, supra ostensum est; quod sit ipsa Lux, est quia est Sol Coeli Angelici, qui omnium tam Angelorum quam hominum intellectum illustrat; nam sicut oculus illuminatur a Luce Solis naturalis, ita intellectus illuminatur a Luce Solis Spiritualis; nec solum illuminatur, sed etiam impletur intelligentia secundum amorem recipiendi illam, quoniam Lux haec in sua essentia est Sapientia; quare apud Paulum1dicitur, QUOD DEUS IN LUCE INACCESSIBILI HABITET, [1 Tim. VI:16]; inque Apocalypsi, Quod in Nova Hierosolyma non opus habeant lucerna, quia Dominus Deus illustrat illos [Cap. XXI:23]: et apud Johannem, “Quod Verbum, quod erat apud Deum, et erat Deus, sit Lux, quae illuminat omnem hominem venientem in Mundum,” [Joh. I:1,9], per Verbum intelligitur Divina Sapientia. Inde est, quod Angeli, quantum in sapientia sunt, tantum in candore lucis sint: et inde quoque est, quod in Verbo, ubi nominatur Lux, intelligatur sapientia.
1 rima editio: Davidem
VCR n. 60
60. 1] Quod Deus percipiat, videat, et sciat omnia usque ad minutissima, quae secundum ordinem fiunt, est quia Ordo est Universalis ex singularissimis, nam singularia simul sumta nuncupantur Universale, sicut particularia simul sumta Commune: Universale una cum singularissimis suis est Opus cohaerens ut unum, adeo ut non queat unum tangi et affici, nisi aliquid sensus inde ad reliqua redundet. Ex hac qualitate ordinis in Universo est quod simile sit in omnibus in Mundo creatis; sed illustrabitur hoc per comparationes ex visibilibus desumendas; in toto homine sunt communia et particularia, ac communia involvunt particularia ibi, et se concinnant per talem connexum, ut unum sit alterius; hoc fit per quod commune involucrum sit circum omne membrum ibi, et quod hoc insinuet se in singulas partes inibi, ut unum in quolibet officio et usu agant; 2] pro exemplo, involucrum cujusvis musculi intrat in singulas fibras motrices, et ex se amicit illas; similiter involucrum hepatis, pancreatis et lienis in singula sua quae intus sunt: similiter involucrum1 pulmonis, quod pleura vocatur, in interiora ejus; et similiter pericardium in omnia et singula cordis; et communiter peritonaeum per anastomoses cum involucris omnium viscerum; similiter Meninges Cerebri, hae per fila a se excerpta in omnes substratas glandulas intrant, et per has in omnes fibras, et per has in omnia corporis; inde est, quod Caput ex Cerebris regat omnia et singula sibi subdita. Haec allata sunt modo propter causam, ut ex visibilibus formetur aliqua idea, quomodo Deus percipit, videt et scit omnia usque ad minutissima quae secundum ordinem fiunt.
1 Prima editio: inveluerum
VCR n. 61
61. 1] Quod Deus ex illis quae Ordinis sunt, percipiat, sciat, et videat omnia et singula usque ad minutissima quae contra Ordinem fiunt, est quia Deus non tenet hominem in malo, sed detinet illum a malo, ita non ducit illum sed luctatur cum illo; ex perpetua illa reluctatione, renitentia,1 resistentia, repugnantia, et reactione2 mali et falsi contra suum Bonum et Verum, ita contra Se, percipit et quantum et quale illorum; hoc sequitur ex Omnipraesentia Dei in omnibus et singulis sui Ordinis, et simul ex Omniscientia omnium et singulorum ibi; comparative sicut cujus auris in harmonico et consono est, exacte animadvertit3 disharmonicum4 et dissonum quantum et qualiter discrepant dum intrant5; similiter cujus sensus in jucundo est dum injucundum interpolat; pariter cujus visus in formoso est, id exacte videt dum aliquod deforme a latere est, quare solenne est pictoribus faciem deformem juxta formosam adponere; simile est cum bono et vero dum contra illa reluctant malum et falsum, quod haec ex illis distincte percipiantur; omnis enim qui in bono est potest percipere malum, et qui in vero potest videre falsum; causa est quia bonum in calore coeli est, ac verum in luce ejus, at malum in frigore inferni est, et falsum in caligine ejus; quod illustrari potest per hoc, quod Angeli coeli possint videre quicquid peragitur in inferno, tum qualia monstra sunt; at vicissim spiritus Inferni ne hilum possunt videre quid peragitur in Coelo, et ne quidem Angelos, plus quam caecus, aut plus quam oculus spectans in aerem aut aetherem nudum. 2] Illi, quorum Intellectus in luce ex sapientia sunt, sunt similes illis, qui tempore meridiei super Monte stant, et omnia quae infra sunt, perspicue vident; et qui in adhuc superiore luce sunt, comparative sunt sicut illi, qui per tubos opticos vident circumjacentia et inferiora tanquam praesentia; at illi qui in fatua luce Inferni ex confirmatione falsitatum sunt, similes sunt illis, qui in eodem Monte tempore noctis stant cum lucernis in manibus, et non vident nisi proxima, et ibi formas indistincte, et colores confuse. Homo qui in aliqua luce veri est, et tamen in malo vitae, is dum in jucundo amoris sui mali est, non videt vera aliter in principio, quam sicut vespertilio lintea appensa in aliquo horto, ad quae volat sicut ad sua azyla, et postea fit sicut noctua, et demum sicut bubo; et tunc fit sicut fuliginarius qui in furvo camini haeret, qui dum sursum elevat oculos, trans fumum videt coelum, et cum deorsum spectat, videt focum, e quo ille fumus.
1 Prima editio: renitentia;
2 Sic Errores Typographici
3 Prima editio: animadvetit
4 Prima editio: disharmonieum
5 Prima editio: intrat
VCR n. 62
62. 1] Tenendum est, quod perceptio oppositorum alia sit quam perceptio relativorum; opposita enim sunt quae extra sunt, et contra illa quae intra; oppositum enim exoritur, dum unum prorsus desinit esse aliquid, et alterum tunc exsurgit cum conatu agendi contra prius illud, sicut rota quae agit contra rotam, et flumen contra flumen: Relativa autem sunt dispositionis plurium et multiplicium in ordinem ut conveniant et concordent, sicut lapides pretiosi diversorum colorum in fascia super pectore Reginae, aut sicut flores diversicolores in serto ad procurandum amoenitatem visus; 2] sunt ergo relativa in utroque opposito, tam in bono quam in malo, et tam in vero quam in falso, ita tam in coelo quam in Inferno, sed relativa in inferno sunt omnia opposita relativis in coelo: Nunc quia Deus percipit et videt, et inde cognoscit omnia relativa in Coelo ex Ordine in quo Ipse est, et inde percipit, videt et cognoscit omnia opposita relativa in Inferno, ut ex supradictis sequitur, patet, quod Deus omniscius sit in Inferno sicut in coelo, similiter apud homines in Mundo; ita quod percipiat, videat et cognoscat illorum mala et falsa ex bono et vero, in quibus Ipse est, et quae in sua essentia sunt Ipse: dicit enim, Si ascendero in Coelos, ibi Tu, si sternam me in Inferno, ecce ibi Tu, Psalm. CXXXIX:8. Et alibi, “Si perfoderint in Infernum, inde manus mea recipiet eos,” Amos IX:2,3.
VCR n. 63
63. 1] V. QUOD DEUS OMNIPRAESENS SIT A PRIMIS AD ULTIMA SUI ORDINIS. Quod Deus omnipraesens sit a primis ad ultima sui Ordinis, est per Calorem et Lucem e Sole Mundi Spiritualis, in cujus medio est, per hunc Solem factus est Ordo, et ex illo emittit calorem et lucem, quae pervadunt1 Universum a primis ad ultima ejus, ac producunt vitam, quae est homini, et cuivis animali, et quoque animam vegetativam, quae est cuivis germini super Tellure, et illa duo influunt in omnia et singula, et faciunt ut unumquodvis subjectum vivat et crescat secundum Ordinem illis a creatione inditum; 2] et quia Deus non est extensus, et usque implet omnia extensa Universi, omnipraesens est; quod Deus in omni spatio sit absque spatio, et in omni tempore absque tempore, et quod inde Universum quoad essentiam et ordinem sit plenitudo Dei, alibi ostensum est, et quia ita est, per omnipraesentiam percipit omnia, per Omniscientiam providet omnia, et per Omnipotentiam operatur omnia; unde patet, quod Omnipraesentia, Omniscientia et Omnipotentia unum faciant, seu quod una ponat alteram, et sic quod separari nequeant.
1 Prima editio: peruadant
VCR n. 64
64. 1] Omnipraesentia Divina illustrari potest per mirabilem praesentiam Angelorum et Spirituum in Mundo Spirituali; in hoc Mundo quia non est spatium, sed modo apparentia spatii, potest angelus seu spiritus momento praesens sisti alteri, modo in similem affectionem amoris et inde cogitationem veniat, nam haec duo faciunt apparentiam spatii; quod talis praesentia omnium ibi sit, patuit mihi ex eo, quod videre potuerim Africanos et Indos ibi in propinquo, tametsi tot milliaribus1 distant in Tellure; imo quod potuerim praesens sisti illis qui in Planetis hujus Mundi sunt, et quoque illis, qui in Planetis in aliis Mundis extra Solarem hunc sunt: propter talem praesentiam non loci sed apparentiae loci, loquutus sum cum Apostolis, cumque defunctis Papis, Imperatoribus et Regibus, cum Ecclesiae hodiernae instauratoribus, Luthero, Calvino, et Melanchtone, cumque aliis ex dissitis regionibus; quando talis praesentia Angelis et Spiritibus est, quid non praesentia Divina in universo, quae infinita est. 2] Causa quod Angelis et spiritibus talis praesentia sit, est causa, quia omnis affectio amoris et inde cogitatio intellectus est in spatio absque spatio, et in tempore absque tempore, potest enim quis cogitare de fratre, affini aut amico, qui in Indiis est, et tunc habere illum sicut praesentem apud se; similiter potest affici illorum amore ex recordatione. Per haec, quia cognita homini, potest Omnipraesentia Divina quodammodo illustrari; tum etiam per cogitationes humanas, quod cum aliquis in memoriam revocat quae in peregrinatione vidit in variis locis, quod sit in illis tanquam praesentibus. Imo visus corporis aemulatur eandem illam praesentiam; ille distantiam2 non animadvertit, nisi quam per intermedia, quae sicut mensurant; ipse Sol prope oculum, imo sicut in oculo foret, nisi intermedia detegerent quod tam distans sit; quod ita sit, Scriptores optices in Libris suis etiam observarunt. Talis praesentia est utrique visui tam intellectuali quam corporeo hominis, quia spiritus ejus videt per oculos ejus, at similis non est ulli bestiae, quia illis non est aliquis visus spiritualis. Ex his constare potest, quod Deus Omnipraesens sit a Primis ad Ultima sui Ordinis; quod etiam sit Omnipraesens in Inferno, in priori Articulo ostensum est.
1 Prima editio: miliaribus
2 Prima editio: distantia
VCR n. 65
65. VI. QUOD HOMO CREATUS SIT FORMA DIVINI ORDINIS. Quod homo creatus sit forma Divini Ordinis, est quia creatus est imago et similitudo Dei, et quia Deus est ipse Ordo, creatus est imago et similitudo ordinis. Sunt duo ex quibus Ordo exstitit, et per quae subsistit, Divinus Amor et Divina Sapientia, et homo creatus est receptaculum eorum, quare etiam creatus est in ordinem, secundum quem illa duo agunt in Universo, et principaliter secundum quem agunt in Coelo angelico, inde totum illud Coelum est in maxima effigie forma Divini Ordinis, et Coelum illud in conspectu Dei est sicut unus Homo; et quoque est plenaria correspondentia inter Coelum illud et hominem; non enim datur in Coelo aliqua Societas, quae non correspondet alicui membro, visceri aut organo in homine; quare dicitur in Coelo, quod haec Societas sit vel in provincia Hepatis, vel Pancreatis, vel Lienis, vel Ventriculi, vel Oculi, vel Auris, vel Linguae, et sic porro; ipsi Angeli etiam sciunt in qua ditione alicujus Partis hominis habitant: quod ita sit, ad vivum mihi scire datum est; vidi Societatem ex aliquot millibus Angelorum constantem ut unum hominem; ex quo patuit, quod Coelum in complexu sit imago Dei, et imago Dei est forma Divini Ordinis.
VCR n. 66
66. Sciendum est, quod omnia, quae procedunt ex Sole Mundi spiritualis, in cujus medio est Jehovah Deus, referant hominem, et quod inde quaecumque in illo Mundo existunt, conspirent ad formam humanam, et illam in intimis suis sistant, unde omnia objecta, quae sistuntur oculis ibi, sunt repraesentativa hominis: apparent ibi omnis generis Animalia, et haec sunt Similitudines affectionum amoris et inde cogitationum angelorum; pariter arboreta, floreta et vireta ibi; et datum est scire, quam affectionem hoc et illud objectum repraesentat: et, quod mirabile est, quando illis aperitur visus intimus, cognoscunt suam imaginem in illis; et hoc fit, quia omnis homo est suus amor et inde sua cogitatio; et quia affectiones et inde cogitationes apud unumquemvis hominem sunt variae et multiplices, et aliquae illarum referunt hujus animalis affectionem, et aliquae alterius, ideo sistuntur affectionum illorum imagines ita; sed de his plura videbuntur in Membro sequente de Creatione. Ex his etiam patet veritas, quod finis creationis fuerit Coelum Angelicum ex Humano Genere, consequenter Homo, in quo Deus ut in suo Receptaculo posset habitare: inde est causa, quod homo creatus sit forma Divini Ordinis.
VCR n. 67
67. 1] Deus ante Creationem fuit ipse Amor et ipsa Sapientia, et haec duo in conatu faciendi usus, nam Amor et Sapientia absque usu sunt modo volatilia rationis, et quoque evolant, nisi in usum se conferant; sunt quoque priora duo separata a tertio sicut aves, quae super magno Oceano volant, et tandem lassae volatu decidunt, et submerguntur: inde constat, quod Universum a Deo creatum sit, ut existant usus, quare etiam Universum vocari potest Theatrum usuum; et quia homo est principalis finis creationis, sequitur quod omnia et singula creata sint propter hominem, et inde quod omnia et singula ordinis in illum collata sint, et in illo concentrata, ut Deus per illum usus primarios faciat. Amor et Sapientia absque tertio suo, quod est Usus, aequiparari possunt calori et luci solis, quae nisi operarentur in homines, animalia et vegetabilia, forent res inanes, at fiunt reales per influxum in illa, et per operationem in illis. 2] Sunt etiam tria, quae in ordine consequuntur, Finis, Causa et Effectus, et scitur in Literato Orbe, quod finis non sit aliquid nisi spectet causam efficientem, et quod finis et haec causa non sint aliquid, nisi fiat effectus; possunt quidem finis et causa abstracte in Mente volvi, sed usque propter aliquem effectum, quem finis intendit, et causa procurat; simile est cum amore, sapientia, et usu, et usus est quem amor intendit, et per causam producit, et cum usus est productus, amor et sapientia realiter existunt, et in illo habitationem et sedem sibi faciunt, et sicut in sua domo requiescunt; simile est cum homine, in quo amor et sapientia Dei sunt, dum usus facit; ac ut usus Dei faciat, creatus est imago et similitudo [Dei]1, hoc est, forma Divini Ordinis.
1 Sic in margine exemplaris scriptoris, fortasse manu scriptoris
VCR n. 68
68. 1] VII. QUOD HOMO TANTUM IN POTENTIA CONTRA MALUM ET FALSUM EX DIVINA OMNIPOTENTIA SIT, QUODQUE TANTUM IN SAPIENTIA DE BONO ET VERO EX DIVINA OMNISCIENTIA SIT, ET QUOD TANTUM IN DEO EX DIVINA OMNIPRAESENTIA SIT, QUANTUM SECUNDUM DIVINUM ORDINEM VIVIT. Quod homo tantum in potentia contra mala et falsa ex Divina Omnipotentia sit, quantum secundum Divinum Ordinem vivit, est causa, quia nemo potest resistere malis et inde falsis, quam Solus Deus; omnia enim mala et inde falsa sunt ex Inferno, et in Inferno cohaerent sicut unum, prorsus sicut omnia bona et inde vera in Coelo; nam ut supra dictum est, totum Coelum coram Deo est sicut unus Homo, ac vicissim Infernum sicut unus Gigas qui Monstrum, quare agere contra unum malum et inde falsum est contra monstrosum illum Gigantem seu Infernum, et hoc nemo potest nisi Deus quia est Omnipotens; 2] ex his patet, quod homo nisi adeat Deum Omnipotentem, contra malum et inde falsum ex se non plus valeat, quam piscis contra Oceanum, quam pulex contra balaenam, et quam pulvis contra montem cadentem, et multo minus quam locusta contra elephantem, aut musca contra camelum: et insuper homo adhuc minus contra malum et inde falsum valet, quia natus est in malum, et malum contra seipsum non potest agere. Ex his sequitur, quod nisi homo secundum Ordinem vivit, hoc est, nisi agnoscit Deum, Ipsius Omnipotentiam, et ex hac tutelam contra Infernum, tum nisi homo a sua parte etiam pugnet cum malo apud se, nam hoc una cum illo est ordinis, non possit aliter quam immergi inferno et submergi, et ibi agi a malis, uno post alterum, sicut cymba in mari a procellis.
VCR n. 69
69. 1] Quod homo tantum in sapientia de bono et vero ex Divina Omniscientia sit, quantum secundum Divinum ordinem vivit, est causa, quia omnis amor boni et omnis sapientia veri, seu omne bonum amoris et omne verum sapientiae, est a Deo; quod ita sit, etiam est secundum confessionem omnium Ecclesiarum in Christiano Orbe; ex quibus sequitur, quod homo non possit in ullo vero sapientiae interius esse, nisi a Deo, quia Deo Omniscientia est, hoc est, infinita sapientia. Mens humana distincta est in tres gradus, quemadmodum Coelum Angelicum, et inde potest in superiorem et superiorem gradum elevari, et quoque potest in inferiorem et inferiorem deferri, quantum autem in gradus superiores elevatur, tantum in sapientiam, quia tantum in lucem coeli, et hoc non potest fieri nisi a Deo; et quantum illuc elevatur, tantum est homo, at quantum in gradus inferiores defertur, tantum in lucem fatuam inferni, et tantum non est homo sed bestia; homo etiam ideo stat erectus super pedibus, et facie spectat versus coelum, et hanc potest elevare ad zenith, at bestia ideo stat super pedibus in situ paralelo cum terra, ac toto vultu illuc spectat, nec potest nisi cum aegritudine illum extollere ad coelum. 2] Homo, qui ad Deum elevat mentem suam, et agnoscit quod omne verum sapientiae ab Ipso sit, et simul secundum ordinem vivit, est sicut qui in excelsa turri stat, et videt populosam civitatem infra se, et simul quicquid ibi in plateis agitur; at homo, qui confirmat apud se, quod omne verum sapientiae sit ex naturali lumine apud se, ita a se, est sicut qui in caverna sub illa turri moratur, et per foramina ibi ad eandem urbem spectat; is non nisi quam parietem unius domus in illa urbe videt, et quomodo lateres ibi cohaerent. Porro homo, qui sapientiam haurit ex Deo, est sicut avis volans in alto, et circumspicit omnia quae1 in hortis, sylvis et villis sunt, et advolat ad illa quae ejus usus sunt; at homo qui talia quae sapientiae sunt haurit ex se, absque fide quod illa usque sint a Deo, est sicut crabro, qui volat juxta humum, et ubi videt sterquilinium, involat, et in ejus nidore se jucundat. 3] Omnis homo, quamdiu vivit in Mundo, ambulat in medio inter Coelum et Infernum, et inde est in aequilibrio, et sic in libero arbitrio spectandi sursum ad Deum aut deorsum ad infernum; si spectat sursum ad Deum, agnoscit quod omnis sapientia a Deo sit, et is quoad spiritum suum actualiter cum Angelis in Coelo est; at qui deorsum spectat, quod facit omnis ille qui in falsis ex malo est, is quoad spiritum suum actualiter cum diabolis in Inferno est.
1 Prima editio: que
VCR n. 70
70. 1] Quod homo tantum in Deo ex Divina Omnipraesentia sit, quantum secundum ordinem vivit, est quia Deus Omnipraesens est, et quia ubi in Divino suo ordine est, ibi est sicut in Se, quia Ipse est Ordo, ut supra ostensum est: nunc quia homo creatus est forma Divini Ordinis, est Deus in illo; verum quantum homo vivit secundum Divinum Ordinem plene; at si non vivit secundum Divinum Ordinem, est usque Deus in illo, sed in supremis ejus, ac dat ut possit intelligere verum et velle bonum, hoc est, dat ei facultatem ad intelligendum et inclinationem ad amandum; at quantum homo contra ordinem vivit, tantum occludit inferiora mentis seu spiritus sui, et sic inhibet ne Deus descendat, ac impleat inferiora ejus praesentia sua, inde est Deus in illo, sed ille non in Deo: communis canon est in Coelo, quod Deus sit in omni homine tam malo quam bono, sed quod homo non sit in Deo, nisi vivat secundum ordinem; Dominus enim dicit, quod velit ut homo sit in Ipso, et Ipse in homine, Joh. XV:4. 2] Quod homo per vitam secundum ordinem sit in Deo, est quia Deus omnipraesens est in Universo inque omnibus et singulis ejus, in intimis illorum, haec enim sunt in ordine, at in illis quae sunt contra ordinem, quae solum sunt illa quae extra intima sunt, Deus est Omnipraesens per continuam luctationem cum illis, et per continuum nisum redigendi in ordinem; quamobrem quantum homo sinit se redigi in ordinem, tantum Deus in toto ejus omnipraesens est, consequenter tantum est Deus in illo, et ille in Deo. Absentia Dei ab homine non plus dabilis est, quam absentia Solis per calorem et lucem1 a tellure; at hujus objecta non sunt in virtute ejus, nisi quantum recipiunt illa duo procedentia ab illo Sole, quod fit tempore veris et aestatis: 3] haec ita applicari possunt Dei Omnipraesentiae; quod homo tantum sit in calore spirituali et simul in luce spirituali, hoc est, in bono amoris et in veris sapientiae, quantum in ordine est; sed calor et lux spiritualis, non sunt sicut calor et lux naturalis, nam calor naturalis recedit a Tellure et ejus objectis temporibus hyemis, et lux recedit temporibus noctis, et hoc fit quia Tellus per circum rotationes et circumlationes suas facit illa tempora; sed calor spiritualis et lux spiritualis non ita, Deus enim per suum Solem praesens cum utroque est, et non vices agit, sicut apparenter Sol mundi; ipse homo se avertit comparative sicut Tellus a suo Sole, et cum se avertit a veris sapientiae, est sicut tellus a suo Sole temporibus noctis, et cum homo se avertit a bonis amoris, est sicut tellus a suo Sole temporibus hyemis; talis correspondentia est inter effectus et usus e Sole Mundi spiritualis, et inter effectus et usus e Sole Mundi naturalis.
1 Prima editio: lurem
* * * * *
VCR n. 71
71. 1] His adjicientur tria MEMORABILIA, PRIMUM hoc: Quondam audivi sub me sicut strepitum maris, et quaesivi quid hoc, et dixit mihi quidam, quod esset tumultus inter Congregatos in Terra inferiore, quae proxime est super Inferno; et mox hiabat humus, quae faciebat tectum super illos, et ecce per hiatum evolabant in catervis aves noctis, quae se diffundebant ad sinistrum; et statim post illos exsurgebant locustae, quae super gramine humi saliebant, et ubivis fecerunt desertum, et post paulo alternis vicibus ex nocturnis illis avibus audiebam sicut ululatus, et ad latus, clamorem inconditum sicut ex spectris in sylvis. Post haec vidi aves pulchras e Coelo, quae se effundebant ad dextrum; aves illae insignitae fuerunt alis sicut aureis, cum interspersis striis et guttis sicut argenteis, et super quarundam capitibus erant cristae in forma coronarum. Haec cum vidi et miratus, subito ex Terra inferiore, ubi tumultus ille erat, se extulit spiritus, qui se in Angelum lucis efformare potuit, et clamabat, ubi ille, qui de Ordine, cui Deus Omnipotens se quoad hominem adstrinxit, loquitur et scribit; haec trans tectum infra audivimus; ille dum supra Terram illam erat, percurrit viam stratam, et tandem ad me venit, et statim finxit se Angelum Coeli, et loquens tono non proprio dixit; es tu, qui de Ordine cogitas et loqueris; dic mihi in summa quid ordo, et aliqua quae ordinis sunt; 2] Et respondi, dicam tibi summaria, sed non particularia, quia haec non capis, et dixi. I. Quod Deus sit Ipse ordo. II. Quod Hominem ex Ordine, in Ordine et in Ordinem creaverit. III. Quod Mentem ejus rationalem creaverit secundum Ordinem totius Mundi spiritualis, et Corpus ejus secundum Ordinem totius Mundi naturalis, quapropter Homo ab Antiquis vocatus est MicroUranos et Microcosmus. IV. Quod inde Lex ordinis sit, ut homo ex suo MicroUrano seu Mundulo spirituali recturus sit suum Microcosmum seu Mundulum naturalem; sicut Deus ex suo MacroUrano seu Mundo spirituali regit Macrocosmum seu Mundum naturalem in omnibus et singulis ejus. V. Quod Lex ordinis inde sequens sit, quod oporteat hominem se introducere in fidem per veritates ex Verbo, et in charitatem per bona opera, et sic se reformare et regenerare. VI. Quod Lex ordinis sit, quod homo suamet opera et potentia se a peccatis purificet, ac non stet in fide impotentiae, et exspectet, ut Deus immediate ejus peccata abstergat. VII. Lex Ordinis etiam est, ut Homo Deum ex tota sua anima et ex toto suo corde amet, et proximum ut seipsum, et non moretur et exspectet, ut uterque ille amor in mentem et cor ejus, sicut panis e pistore in os, a Deo immediate inferatur; praeter similia plura. 3] His auditis Satanas ille blanda voce, in qua intus erat astus, regessit, quid hoc quod dicis, quod homo se ex sua potentia introducturus sit in ordinem per facere illas ejus leges; numne scis quod homo non sub lege sit, sed sub gratia, quod omnia gratis donentur, et quod non possit sibi quicquam sumere nisi ei datum sit e Coelo, et quod in spiritualibus non possit ex se1 plus agere quam statua uxor Lothi, aut non plus quam idolum Philisthaeorum in Ekrone, Dagon, et inde quod homini impossibile sit se justificare, quod fiet per Fidem et Charitatem; sed ad haec solum hoc respondi, Lex ordinis etiam est, ut homo sua opera et potentia sibi comparaturus sit fidem per veritates ex Verbo, et tamen credat, quod non granum fidei sit a semet, sed a Deo, tum etiam, quod homo sua opera et potentia se justificaturus sit, sed tamen credet, quod ne quidem punctum justificationis sit a semet, sed a Deo: nonne mandatum est, quod homo crediturus sit in Deum, et amaturus Deum omnibus suis viribus, et proximum ut seipsum; cogita et dic, quomodo haec potuerunt a Deo mandari, si homini nulla potentia obediendi et faciendi foret. 4] His auditis Satanas2 ille mutatus est quoad faciem, quae a candida primum facta est lurida, et mox atra, et ex hujus ore loquutus dixit, loquutus es paradoxa contra paradoxa; et illico tunc subsidit ad suos, et evanuit; ac aves a sinistris una cum spectris ediderunt sonos insolitos, et se in mare, quod ibi vocatur mare Suph, conjecerunt, et locustae sequebantur illos saltibus, et mundatus est aer, et mundata est terra a feris illis, ac tumultus infra cessavit, et factum est tranquillum et serenum.
1 Prima editio: se,
2 Prima editio: Sananas
VCR n. 72
72. 1] SECUNDUM MEMORABILE, Quondam audivi insolens murmur e longinquo, et ego in spiritu sequutus sum tramitem soni, et accessi; quum ad principium ejus veni, ecce erat Cohors spirituum ratiocinantium de IMPUTATIONE et PRAEDESTINATIONE; erant Batavi et Britanni, et aliqui ex aliis Regnis intermixti, et hi in fine singularum rationum clamaverunt, Miramur, Miramur; disceptatio fuit, cur Deus non omnibus et singulis a se creatis, et postea ut redemptis imputat meritum et justitiam Filii sui, estne Omnipotens; potestne si vult Luciferum, Draconem, et omnes Hircos facere Archangelos, estne Omnipotens; cur permittit ut injustitia ac impietas diaboli triumphet super justitiam Filii sui, et super pietatem cultorum Dei; quid facilius Deo est, quam omnes dignari fide et sic salute, quid opus nisi verbulo ad hoc; et si non, facitne contra verba sua, quae sunt, quod velit omnium salutem, et nullius mortem1; dicite itaque, a quo et in quo ergo est causa damnationis illorum qui pereunt. Et tunc quidam Praedestinatianus Supralapsarius ex Batavis dixit; estne hoc in beneplacito Omnipotentis, num argilla increpatura est figulum, quod ex se testam lotii faciat; et alius dixit, salus cujusvis in manu Ipsius est sicut bilanx in manu ponderantis. 2] Steterunt ad latera aliqui simplices fide et recti corde, quidam oculis inflammati, quidam sicut stupefacti, quidam sicut inebriati, et quidam sicut suffocati, mussitantes inter se, quid nobis cum illis deliriis; fides illorum infatuavit illos, quae est quod Deus Pater imputet justitiam Filii sui cui vult et quando vult, et mittat Spiritum Sanctum ad operandum justitiae istius auctoramenta; et ne homo sibi granum vindicet in salutis suae ministerio, erit omnino sicut lapis in justificationis negotio, et sicut stipes in spiritualibus: et tunc quidam ex illis intrusit se in Cohortem, et loquutus alte dixit; o dementes, ratiocinatio vestra est de lana caprina; nescitis plane, quod Deus Omnipotens sit ipse Ordo, et quod leges Ordinis sint myriades, quot nimirum Veritates2 in Verbo, et quod contra illas non possit facere, quia facere contra illas, foret contra Seipsum, et sic non modo contra Justitiam sed etiam contra Omnipotentiam suam; 3] et vidit e longinquo ad dextrum sicut ovem et agnum, et volantem columbam, et ad sinistrum sicut hircum, lupum et vulturem, et dixit, creditis quod Deus ex Omnipotentia sua possit convertere hircum illum in ovem, vel lupum illum in agnum, vel vulturem illum in columbam, aut vicissim; minime, est enim contra leges ordinis Ipsius, e quibus ne quidem apex potest cadere in terram, secundum Ipsius verba, quomodo tunc potest justitiam redemptionis Filii sui inferre in aliquem refractarium contra leges justitiae Ipsius, quomodo potest ipsa Justitia injustitiam facere, et aliquem praedestinare ad infernum, et conjicere in ignem, ad quem diabolus cum facibus in manu stat et fomentat; o dementes, vacui spiritu, fides vestra seduxit vos, estne illa in manibus vestris sicut laqueus ad captandum columbas; his auditis, quidam Magus ex fide illa fecit sicut laqueum, et appendit in arbore, dicens, videbitis quod captaturus sim columbam illam, et mox advolavit accipiter, ac collum insertavit laqueo, et pependit, et columba viso accipitre praetervolavit; adstantes mirati sunt, et clamaverunt, hic ludus usque est auctoramentum justitiae.
1 Cf Ezech. 33:11
2 Prima editio: Veritatis
VCR n. 73
73. 1] Postridie ad me venerunt aliqui, ex Cohorte, qui in Fide praedestinata et imputata erant, et dixerunt, sumus sicut temulenti, non ex vino, sed ex sermone hesterno istius viri; loquutus est de Omnipotentia et simul de Ordine, et conclusit quod sicut Omnipotentia est Divina, ita etiam Ordo sit Divinus, imo quod ipse Deus sit Ordo, et dixit quod totidem sint leges Ordinis, quot veritates in Verbo, quae non modo chiliades sunt, sed myriades myriadum, et quod Deus obstrictus sit ad suas leges ibi, et quod homo ad suas; quid tunc Omnipotentia Divina, si ligata est legibus, sic etenim ab Omnipotentia omne absolutum recedit, estne sic Deo minor potestas quam Regi Mundi qui est Monarcha; hic potest leges justitiae vertere sicut suas palmas, ac agere absolute sicut Octavius Augustus, et quoque absolute sicut Nero; nos postquam cogitavimus de Omnipotentia ad leges ligata, tanquam temulenti facti sumus, ac proni ad deliquium, si non subito medela affertur; nos enim ex fide nostra oravimus, ut Deus Pater nostri misereatur propter Filium suum, et credidimus quod misereri possit cujus lubet, ac remittere peccata cui placet, ac salvare quem vult, et non ausi sumus aliquod minimum subtrahere ex Omnipotentia Ipsius, quare obstringere Deum aliquarum suarum legum catenis aspicimus ut nefas, quia ut contradictorium Omnipotentiae Ipsius. 2] His dictis inspexerunt me, et ego illos, et vidi attonitos, et dixi, supplicabo ad Dominum, et afferam inde medelam, illustrando hanc rem, sed nunc duntaxat per exempla, et dixi; Deus Omnipotens creavit1 Mundum ex Ordine in se, ita in Ordinem in quo sit, ac secundum quem regat, ac indidit Universo et omnibus et singulis ejus suum ordinem, homini suum, bestiae suum, avi et pisci suum, vermi suum, cuivis arbori, imo gramini suum; sed ut exempla illustrent, breviter adducam sequentia; leges Ordinis homini indictae sunt, ut homo acquirat sibi veritates ex Verbo, ac naturaliter et,2 quantum valet, rationaliter cogitet illas, et sic fidem naturalem sibi comparet; leges Ordinis tunc a parte Dei sunt, quod appropinquet, impleat veritates Divina sua luce, et sic fidem ejus naturalem, quae modo est scientia et persuasio, Divina essentia, sic et non aliter fit fides salvifica; simile est cum charitate; sed breviter recensebimus aliqua; Deus non potest secundum suas leges alicui homini remittere peccata, nisi quantum homo secundum suas leges desistit ab illis; Deus non potest spiritualiter regenerare hominem, nisi quantum homo secundum suas leges se naturaliter regenerat; Deus in perpetuo conatu est regenerandi et sic salvandi hominem, sed hoc non potest efficere nisi sicut homo parat se receptaculum, et sic applanat Deo viam, et aperit januam; non potest sponsus intrare thalamum virginis non desponsatae; haec occludit januam, et clavem intus apud se custodit, sed postquam virgo sponsa facta est, dat clavem sponso. 3] Deus non potuit ex sua Omnipotentia redimere homines, nisi Homo factus sit; nec potuit Humanum3 suum Divinum facere, nisi Humanum Ipsius primum esset sicut Humanum infantis, et postea sicut Humanum pueri, et nisi Humanum postea formaret se in receptaculum et habitaculum in quod Pater Ipsius intraret, quod factum est per quod impleverit omnia Verbi, hoc est, omnes leges ordinis ibi, et quantum hoc perfecit, tantum Se univit Patri, et Se Pater Ipsi. Sed haec sunt pauca, illustrationis causa adducta, ut videatis, quod Omnipotentia Divina sit in ordine, ac regimen Ipsius, quod vocatur Providentia, sit secundum Ordinem, et quod agat continue et in aeternum secundum leges Ordinis sui, et quod contra illas nequeat, nec illas quoad apicem mutare, quia Ordo cum omnibus ejus legibus est Ipse. 4] His dictis splendor lucis in colore aureo per tectum influxit, et cherubos volantes formavit in aere, et rutilum inde illustravit quorundam4 tempora a parte occipitii, sed nondum a parte frontispicii, murmurabant enim, ignoramus adhuc quid Omnipotentia; et dixi, revelabitur illa, postquam hactenus dicta apud vos aliquam lucem foenerata sunt.
1 Sic Errores Typographici.
2 Prima editio: naturaliter, et
3 factus sit; nec potuit Humanum ubi in prima editione factus sit nec potuit; Humanum
4 Prima editio: quorandam
VCR n. 74
74. 1] TERTIUM MEMORABILE. Vidi e longinquo plures congregatos cum pileis super capitibus, quosdam cum pileis circumcinctis serico, qui ex Ordine Ecclesiastico erant, quosdam cum pileis quorum limbos ornabant fasciae aureae, qui ex Ordine Civili erant, omnes hi docti et eruditi; et insuper vidi quosdam cum tiaris, qui erant indocti; accessi, et audivi illos inter se loquentes de Divina Potentia illimitata, et quod si illa progrederetur secundum aliquas leges quae factae sunt ordinis, non illimitata sed limitata foret, et sic potentia et non Omnipotentia; at quis non videt, quod non aliqua necessitas legis possit Omnipotentiam adigere ad faciendum ita et non aliter; certe, dum cogitamus de Omnipotentia et simul de legibus Ordinis, secundum quas obligatur progredi, cadunt ideae nostrae praeceptae de Omnipotentia sicut manus fracto scipione. 2] Illi cum me viderunt prope se, accurrerunt aliqui, et in quadam vehementia dixerunt; es tu qui circumscripsisti Deum legibus sicut vinculis; hoc quam petulans est; sic etiam discerpsisti fidem nostram, super qua fundatur salus nostra, in cujus medio ponimus justitiam Redemptoris, super illa Omnipotentiam Dei Patris, et appendicem facimus operationem Spiritus Sancti, et efficaciam ejus in hominis absoluta impotentia in spiritualibus, cui satis est loqui de plenitudine justificationis, quae ex Omnipotentia Dei inest fidei isti; sed audivi, quod tu inanitatem in illa videas, quia nihil ordinis Divini ab homine in illa. His auditis aperui os, et alta voce loquens dixi, discite leges Ordinis Divini, et postea aperite illam fidem, et videbitis vastam solitudinem, et in hac Leviathanem tortuosum et oblongum, et circum circa illum1, retia circumvoluta2 sicut in nodum inexplicabiliam sed facite sicut legitur de Alexandro, cum vidit Nodum Gorgium3, quod nudaverit ensem, et bissecuerit illum, et sic contortus ejus dissolverit, et projecerit in terram, et calceo fila ejus contriverit. 3] Ad haec dicta congregati mordebant linguas, volentes acuere illas in dicteria, sed non ausi sunt, quia videbant super me Coelum apertum, et audiebant vocem inde, auscultate primum cum moderamine, quid Ordo, secundum cujus leges Deus omnipotens agit; et dixit, Deus4 a Se ut Ordine, in ordine, ad ordinem, creavit Universum; similiter hominem in quo leges ordinis sui stabilivit, ex quibus imago et similitudo Dei factus est, quae in summa sunt, ut credat in Deum, et amet proximum, et quantum illa duo ex naturali potentia facit, tantum se receptaculum Divinae Omnipotentiae facit, et tantum Deus conjungit Se illi, et illum Sibi, inde ejus fides fit viva et salvifica, et ejus facere fit charitas, etiam viva et salvifica: at sciendum est, quod Deus perpetuo adsit, et continue conetur et agat in homine, et quoque tangat liberum ejus arbitrium, sed nusquam violet, si enim liberum arbitrium hominis violaret, periret habitatio hominis in Deo, et foret Solius Dei in homine, et haec habitatio est in omnibus tam qui in terris sunt, quam qui in coelis, et quoque in illis qui in infernis, inde enim est posse, velle, et intelligere illorum; sed non est habitatio reciproca hominis in Deo, nisi apud illos qui vivunt secundum leges ordinis in Verbo latas, et hi fiunt imagines et similitudines Ipsius, et his datur paradisus in possessionem, et fructus arboris vitae in cibum; at reliqui congregant se circum arborem scientiae boni et mali, et colloquuntur cum Serpente ibi, et comedunt, at postea expelluntur Paradiso; attamen illos Deus non relinquit, sed illi relinquunt Deum. 4] Haec illi in pileis intellexerunt, et approbaverunt, at illi in tiaris negaverunt, et dixerunt, numne sic Omnipotentia est limitata, ac Omnipotentia limitata est contradictio; sed respondi, non est contradictio omnipotenter agere secundum leges justitiae cum judicio, aut secundum leges Amori inscriptas ex Sapientia; at contradictio est, quod Deus possit agere contra leges Justitiae et Amoris sui, et hoc foret ex non judicio et sapientia; talem contradictionem involvit fides vestra, quae est, quod Deus injustum possit ex mera gratia justificare, et omnibus salutis donis et vitae praemiis insignire. Sed dicam paucis, quid Omnipotentia Dei; Deus ex Omnipotentia sua creavit Universum, et simul introduxit omnibus et singulis ejus Ordinem; Deus etiam ex Omnipotentia sua conservat Universum, et custodit ibi Ordinem cum suis legibus in perpetuum, et dum aliquid elabitur ex ordine, reducit illud et redintegrat. Porro Deus ex Omnipotentia sua instauravit Ecclesiam, et leges Ordinis ejus revelavit in Verbo; et cum Illa elapsa est ex ordine, restauravit illam, et cum totaliter elapsa est, Ipse descendit in Mundum, et per assumtum Humanum induit Omnipotentiam, et restituit. 5] Deus ex Omnipotentia et quoque Omniscientia explorat unumquemque post mortem, ac praeparat justos seu oves ad loca sua in Coelo, et ex his condit Coelum, ac praeparat injustos seu hircos ad loca sua in inferno, et ex his condit Infernum; ac disponit utrumque in Societates et congregationes secundum omnes varietates amoris illorum, quae in Coelo totidem sunt, quot stellae in firmamento Mundi, ac Societates in Coelo conjungit in unum, ut sint sicut unus Homo coram Se; similiter congregationes in Inferno5, ut sint sicut unus Diabolus, et hos ab illis separat per hiatum, ne Infernum inferat violentiam Coelo, et ne Coelum inferat cruciatum Inferno6; nam illi qui in Inferno sunt, tantum cruciantur, quantum influit Coelum. Haec et illa nisi Deus ex Omnipotentia sua omni instanti faceret, ferinum intraret homines, usque ut amplius non possent legibus alicujus Ordinis coerceri, et sic periret Genus humanum: haec et similia evenirent, nisi Deus esset Ordo, et in Ordine Omnipotens. His auditis illi qui tecti pileis erant, abiverunt pileis sub ulnis, laudantes Deum, nam in illo Mundo intelligentes teguntur pileis, at tecti tiaris non ita, quia calvi sunt, et calvities significat obesitatem; et hi abiverunt ad sinistrum, at illi ad dextrum.
1 Prima editio: illam
2 Prima editio: circum volute
3 Sic prima editio, DAS 283, CAC 11. Fortasse Gordium
4 Prima editio: agit; Deus. Errores Typographici: et dixit Deus
5 Sic Errores Typographici
6 Prima editio: Infermo
DE CREATIONE UNIVERSI.
VCR n. 75
75. 1] Quoniam in Primo hoc Capite de Deo Creatore agitur, etiam de Creatione Universi ab Ipso agendum est, sicut in sequente Capite de Domino Redemptore, etiam de Redemptione; sed non potest aliquis justam ideam de Creatione Universi sibi comparare, nisi aliquae cognitiones universales praemissae intellectum in statum perceptionis immittant, quae erunt sequentes. 2] I. Quod duo Mundi sint, Mundus spiritualis, in quo sunt Angeli et Spiritus, et Mundus naturalis in quo sunt homines. II. Quod in utroque Mundo sit Sol, et quod Sol Mundi spiritualis sit purus Amor ex Jehovah Deo, Qui in medio ejus est; et quod ex illo Sole procedant calor et lux, et quod Calor inde procedens in sua essentia sit amor, et quod Lux inde procedens, in sua essentia sit sapientia; et quod illa duo afficiant voluntatem et intellectum hominis, calor ejus voluntatem, et lux ejus intellectum: at quod Sol Mundi naturalis sit purus Ignis, et quod ideo Calor inde sit mortuus, similiter Lux, et quod inserviant Calori et Luci spirituali pro amiculo et adminiculo ut ad hominem transeant. 3] III. Tum quod illa duo, quae procedunt a Sole Mundi spiritualis, et inde omnia quae per illa ibi existunt, sint substantialia et dicantur spiritualia, et quod similia duo quae procedunt a Sole Mundi naturalis, et inde omnia quae per illa hic existunt, sint materialia et dicantur naturalia. 4] IV. Quod in utroque Mundo sint tres Gradus, qui vocantur gradus altitudinis, et inde tres Regiones, secundum quas ordinati sunt tres Coeli angelici, et secundum quas ordinatae sunt Mentes humanae, quae sic tribus illis Coelis angelicis correspondent; et quod similiter reliqua hic et ibi. 5] V. Quod sit Correspondentia inter illa quae in Mundo spirituali sunt, et inter illa quae in Mundo naturali. 6] VI. Quod sit Ordo, in quem omnia et singula utriusque Mundi creata sunt. 7] VII. Quod de his omnino primum comparanda sit idea; quod nisi fit, Mens humana ex mera ignorantia de illis, facile cadat in ideam de Creatione Universi a Natura, et ex sola Auctoritate Ecclesiastica dicat quod Natura a Deo creata sit; sed quia nescit quomodo, si interius de illa re scrutatur, labatur pronus in Naturalismum negantem Deum. Verum enim vero, quia illa singulatim exponere et demonstrare, sicut oportet, magni Voluminis opus foret, et quoque non proprie Systema Theologicum quod hujus Libri est, ut lemma aut argumentum, ingreditur, volo solum aliqua MEMORABILIA afferre, ex quibus idea de Creatione Universi a Deo potest concipi, et ex conceptione aliquis foetus repraesentans illam gigni.
? ? ? ? ?
VCR n. 76
76. 1] PRIMUM MEMORABILE. Quodam die in meditatione de Creatione Universi fui, et quia hoc perceperunt Angeli supra me a latere dextro, ubi erant qui de eadem aliquoties meditati et ratiocinati sunt, quare unus descendit et invitavit me, et factus sum in spiritu, et comitatus sum illum, et postquam intravi, deductus sum ad Principem, in cujus Aula congregatos ad centenos vidi, et Princeps in medio illorum: et tunc unus ex illis dixit, percepimus hic quod meditatus sis de Creatione Universi, et nos in simili meditatione aliquoties fuimus, sed non potuimus concludere, quoniam cogitationibus nostris inhaesit idea de Chao, quod hoc sicut magnum Ovum fuerit, ex quo exclusa fuerunt omnia et singula Universi in suo Ordine; cum tamen nunc percipimus, quod tantum Universum non potuerit ita excludi; tum etiam inhaesit mentibus nostris idea alia, quae erat, quod a Deo omnia creata sint ex nihilo, et tamen nunc percipimus, quod ex nihilo nihil fiat; et ex his duabus ideis Mentes nostrae nondum se potuerunt evolvere, et in aliqua luce videre Creationem quomodo facta est; quapropter evocavimus te e loco ubi eras, ut de illa tuam meditationem expromas. 2] His auditis, respondi, expromam; et dixi, de hoc diu meditatus sum, sed in vanum; at postea cum a Domino intromissus sum in vestrum Mundum, percepi quod vanum esset aliquid de Creatione Universi concludere, nisi prius sciatur, quod duo Mundi sint, Unus in quo Angeli sunt, et alter in quo homines, et quod hi per mortem e suo in alterum transcendant; et tunc etiam vidi quod duo Soles essent, unus ex quo omnia Spiritualia profluunt, et alter ex quo omnia Naturalia, et quod Sol, ex quo omnia Spiritualia profluunt, sit purus Amor a Jehovah Deo, Qui in medio ejus est, et quod Sol, ex quo omnia naturalia profluunt, sit purus Ignis. His cognitis, quondam cum in illustratione eram, datum est percipere, quod a Jehovah Deo per Solem, in cujus medio est, Universum creatum sit; et quia Amor non dabilis est nisi una cum Sapientia, quod a Jehovah Deo ex suo Amore per suam Sapientiam Universum creatum sit; quod ita sit, convincunt omnia et singula, quae vidi in Mundo, ubi vos estis, et quae vidi in Mundo, in quo ego corpore sum. 3] Quomodo autem a primordio suo progressio Creationis facta est, nimis prolixum est exponere; sed cum in illustratione fui, percepi, quod mediis Luce et Calore ex Sole vestri Mundi creatae sint athmosphaerae spirituales, quae in se sunt substantiales, una ex altera; quae quia tres sunt, et inde tres gradus1 earum, tres Coeli facti sunt, unum pro Angelis qui in supremo gradu amoris et sapientiae sunt, alterum pro Angelis qui in secundo gradu, et tertium pro Angelis qui in ultimo gradu. Sed quia Universum hoc spirituale non potest existere absque Universo naturali, in quo illud ageret suos effectus et usus, quod simul tunc Sol, ex quo omnia Naturalia procedunt, creatus sit, et per hunc similiter, mediis luce et calore, tres athmosphaerae ambientes priores illas, sicut putamina nucleos, aut philyrae ligna, et tandem per has Orbis terraqueus, ubi homines, bestiae, pisces, tum arbores, frutices et herbae, ex terris quae ex humis, lapidibus et mineris consistunt. 4] Ast haec est sciagraphia communissima Creationis et ejus progressionis, at particularia et singularia non possunt exponi, nisi per Volumina librorum; verum omnia concludunt hoc, quod Deus non creaverit Universum ex nihilo, quia, ut dixistis, ex nihilo nihil fit, sed per Solem coeli angelici, qui est ex Esse Ipsius, et inde purus Amor una cum Sapientia: quod Universum, per quod intelligitur uterque Mundus, Spiritualis et Naturalis, ex Divino Amore per Divinam Sapientiam creatum sit, omnia et singula ejus testantur et contestantur, et vos, si illa in ordine et connexu expenditis, ex luce, in qua perceptiones intellectus vestri sunt, potestis clare videre: at tenendum est, quod Amor et Sapientia, quae in Deo unum faciunt, non sint Amor et Sapientia in sensu abstracto, sed in Ipso ut Substantia, nam Deus est ipsa, unica et inde prima Substantia et Essentia, quae in se Est et Subsistit. 5] Quod omnia et singula ex Divino Amore et Divina Sapientia creata sint, intelligitur per haec apud Johannem, “Verbum erat apud Deum, et Deus erat Verbum,2 omnia per Ipsum facta sunt, et Mundus per Ipsum factus est,” Cap. I:1,3,10. Deus ibi significat Divinum Amorem, et Verbum significat Divinum Verum, seu Divinam Sapientiam, quare Verbum ibi appellatur Lux, et per Lucem, ubi3 de Deo, intelligitur Divina Sapientia. His peractis, cum vale dicerem, micae lucis e Sole ibi per Coelos angelicos delapsae sunt in oculos illorum, et per hos in habitacula mentis illorum, et sic illustrati dictis a me faverunt, et postea in atrium me sequuti sunt, et prior comes ad domum ubi eram, et abinde in Societatem suam reascendit.
1 Prima editio: gradis
2 Prima editio: Verbum.
3 Prima editio: ubl
VCR n. 77
77. 1] SECUNDUM MEMORABILE. Quodam mane, cum evigilatus e somno, in luce matutina et serena ante plenam vigiliam meditans, vidi trans fenestram sicut fulgur micans, et mox audivi sicut tonitru crepans; cum miratus sum unde hoc, audivi e Coelo, quod sint aliqui non procul a me, qui acriter ratiocinantur de DEO ET NATURA, et quod vibratio lucis sicut fulguris, et crepor aeris sicut tonitru, essent correspondentiae et inde apparentiae pugnae et collisionis argumentorum, ab una parte pro Deo, et ab altera pro Natura: principium hujus spiritualis pugnae fuit hoc: erant aliqui Satanae in Inferno, qui dixerunt inter se, utinam liceret nobis cum Angelis Coeli loqui, ac prorsus et plene demonstrabimus, quod Natura sit quam vocant Deum a quo omnia, ita ut Deus sit modo vox, nisi intelligatur Natura; et quia Satanae illi toto corde et tota anima id crediderunt, et cupiverunt cum Angelis coeli loqui, datum est illis e luto ac e tenebris Inferni ascendere, et cum duobus Angelis tunc descendentibus e Coelo loqui; erant in Mundo spirituum, qui inter Coelum et Infernum medius est: 2] Satanae ibi visis Angelis velociter accurrerunt, et furiosa voce clamabant, estis vos Angeli Coeli, cum quibus ratiocinando de Deo et de Natura licet congredi; vocamini sapientes, quia agnoscitis Deum, sed oh quam simplices estis; quis vidit Deum, quis intelligit quid Deus, quis capit quod Deus regat et regere possit Universum, ac omnia et singula ejus; quis nisi plebs et vulgus agnoscit quod non videt et intelligit; quid exstantius est, quam quod Natura sit omne in omnibus, quis vidit aliud oculo quam naturam, quis audivit aliud aure quam naturam, quis odoravit aliud nare quam naturam, quis gustavit aliud lingua quam naturam, quis aliquo tactu manus et corporis sensit aliud quam naturam, suntne sensus corporis nostri testes veritatum, quis non potest ex illis jurare quod ita sit, estne respiratio ex qua etiam vivit corpus nostrum, testis, quid respiramus aliud quam naturam; suntne capita nostra et vestra in natura, unde influxus in cogitationes Capitum, nisi ex illa, si aufertur illa, num potestis cogitare quicquam; praeter plura similis1 farinae alia. 3] His auditis Angeli responderunt, vos ita loquimini, quia estis mere sensuales, omnes in Inferno ideas cogitationum sensibus corporis habent immersas, nec possunt supra illos elevare mentes, quare nos ignoscimus vobis; vita mali et inde fides falsi occlusit interiora mentium vestrarum, usque ut elevatio supra sensualia apud vos non dabilis sit, nisi in statu remoto a malis vitae et a falsis fidei; nam Satanas aeque ac Angelus potest intelligere verum cum illud audit, sed non retinet, quia malum obliterat verum, et inducit falsum; sed percipimus, quod vos sitis in statu remoto, et quod sic possitis intelligere verum quod loquimur, quare attendite ad haec quae dicemus; et dixerunt: fuistis in Mundo naturali, et obivistis ibi, et nunc estis in Mundo spirituali, num prius quam nunc scivistis aliquid de vita post mortem, numne prius negavistis eam, et fecistis vos pares bestiis; num prius aliquid scivistis de Coelo et Inferno, num aliquid de luce et calore hujus Mundi; num de eo, quod non amplius sitis intra Naturam, sed supra illam, est enim hic Mundus, et sunt omnia ejus spiritualia, et spiritualia sunt supra naturalia, adeo ut ne quidem minimum naturae, in qua fuistis, possit in hunc Mundum influere: sed vos, quia Naturam credidistis Deum aut Deam, creditis etiam Lucem et Calorem hujus Mundi esse lucem et calorem Mundi naturalis, cum tamen ne hilum sit, nam Lux naturalis hic est Caligo, et Calor naturalis hic est Frigus; num aliquid scivistis de Sole hujus Mundi, ex quo nostra Lux et noster Calor procedunt; num scivistis, quod hic Sol sit purus Amor, et quod Sol Mundi naturalis sit purus Ignis, et quod Sol Mundi, qui est purus ignis, sit ex quo Natura exstitit et subsistit, et quod Sol coeli, qui est purus Amor, sit ex quo ipsa Vita, quae est amor una cum sapientia, existit et subsistit; et sic quod Natura, quam facitis Deum aut Deam, sit plane mortua. 4] Vos potestis, si custodia vobis datur, cum nobis ascendere in Coelum, et nos possumus, si custodia datur, cum vobis descendere in Infernum, et videbitis in Coelo magnifica et splendida, at in Inferno turpia et immunda; discrimina illa sunt, quia omnes in Coelo colunt Deum, et omnes in Inferno colunt Naturam, ac magnifica et splendida illa in Coelis, sunt correspondentiae affectionum amoris boni et veri, at turpia et immunda illa in Infernis, sunt correspondentiae affectionum amoris mali et falsi. Ex his et illis concludite nunc, num Deus vel num Natura sit omne in omnibus. Ad haec Satanae responderunt, in statu, in quo nunc sumus, possumus ex auditis concludere, quod Deus sit, sed cum jucundum mali occupat mentes nostras, non videmus nisi Naturam. 5] Duo illi Angeli, et Satanae2 non procul a me stabant, quare illos vidi et audivi, et ecce vidi circum illos multos, qui celebres eruditione in Mundo naturali fuerant, ac miratus sum, quod Eruditi illi nunc starent juxta Angelos, nunc juxta Satanas, et quod illis, juxta quos stabant, faverent, et dictum mihi est, quod mutationes situs illorum, essent mutationes status illorum mentis faventis nunc parti uni nunc parti alteri, erant enim quoad fidem sicut vertumni: et dicemus tibi mysterium, despeximus in Terram ad celebres eruditione, et invenimus sexcentos ex mille pro Natura, et reliquos pro Deo, et hos pro Deo, quia non ex intellectu, sed modo ex auditis quod Natura sit a Deo, frequenter loquuti sunt, et frequens loquela ex memoria et reminiscentia, tametsi non simul ex cogitatione et intelligentia, infert speciem fidei. 6] Post haec data est Satanis custodia, et cum duobus Angelis ascenderunt in Coelum, ac viderunt magnifica et splendida, et tunc in illustratione a luce coeli ibi agnoverunt quod Deus sit, et quod Natura creata sit ad inserviendum vitae, quae a Deo est, et quod Natura in se mortua sit, et quod sic a se nihil agat, sed a vita agatur. Illis visis et perceptis descenderunt, et sicut descendebant, rediit amor mali, et occlusit intellectum illorum supra, et aperuit illum infra, et tunc supra illum apparuit sicut umbraculum fulgurans ex igne infernali; et actutum cum tetigerunt terram pedibus, hiabat solum sub illis, et relapsi sunt ad suos.
1 Sic Errores Typographici
2 Cf. DAC 415:5 ubi: Duo illi Angeli et duo Satanae
VCR n. 78
78. 1] TERTIUM MEMORABILE. Postridie ad me venit Angelus ex alia Societate Coeli1, et dixit, audivimus ibi, quod propter meditationem de Creatione Universi arcessitus sis in Societatem nostrae propinquam, et quod ibi narraveris de Creatione talia, quibus tunc faverunt, et postea laetati sunt; ego nunc tibi monstrabo, quomodo Animalia et Vegetabilia omnis generis a Deo producta sunt; et deduxit me in latum Campum viridem, et dixit, circumspice, et circumspexi, et vidi Aves pulcherrime coloratas, quasdam volantes, quasdam super arboribus sedentes, et quasdam super campo foliola excerpentes rosis; inter aves etiam erant Columbae et Cygni. Postquam haec a conspectu meo evanuerunt, vidi non procul a me Greges ovium cum agnis, haedorum et caprarum, et circum circa greges illos vidi Armenta ex Bobus et Vitulis, tum ex Camelis et Mulis, et in quodam luco Cervas2 cum altis cornibus, et quoque Unicornes. Post haec visa, dixit, converte faciem ad Orientem, et vidi Hortum, in quo Arbores fructus, Aurantiae, Citri, Oleae, Vites, Ficus, Malogranata, et quoque Arbusta quae ferebant baccas. Postea dixit, specta nunc ad Meridiem, et vidi Messes ex varii generis frumentis, ex triticis, miliis3, hordeis, et fabis, et circum illa Floreta ex rosis pulchre variegantibus colores: ad Septentrionem autem Nemora plena castaneis, palmis, tiliis, platanis, et aliis arboribus foliaceis. 2] His visis dixit, sunt omnia illa, quae vidisti, Correspondentiae affectionum amoris Angelorum, qui in propinquo sunt, et narrabat4, quibus affectionibus singula correspondebant; et insuper, quod non solum illa, sed etiam singula reliqua, quae coram oculis nostris sistuntur videnda, sint Correspondentiae, prout Domus, Utensilia5 in illis, Mensae et Cibi, Vestes, tum etiam monetae ex auro et argento, ut et adamantes, et alii lapides pretiosi, quibus Uxores et Virgines in Coelis exornantur; nos ex his et illis percipimus qualis unusquisque est quoad amorem et sapientiam; illa quae in domibus nostris sunt, et usibus inserviunt, constanter ibi manent, at coram illis, qui a societatibus in societates vagantur, talia mutantur secundum consortia. 3] Haec tibi ostensa sunt, propter causam ut in Typo particulari videas Creationem Universalem; Deus enim est ipse Amor et ipsa Sapientia, et Amoris Ipsius sunt infinitae affectiones, et Sapientiae Ipsius sunt infinitae perceptiones, et harum Correspondentiae sunt omnia et singula quae super Tellure apparent, inde aves et bestiae, inde arbores et frutices, inde segetes et messes, et inde herbae et gramina: nam Deus non est extensus, sed usque in extenso ubivis, ita in Universo a primis ejus ad ultima ejus, et quia Omnipraesens est, tales Correspondentiae affectionum Amoris et Sapientiae Ipsius in toto Mundo naturali sunt; at in nostro Mundo, qui vocatur Mundus Spiritualis, sunt similes correspondentiae apud illos, qui a Deo affectiones et perceptiones recipiunt; discrimen est, quod talia in nostro Mundo secundum affectiones Angelorum a Deo momento creentur, in vestro autem Mundo in principio similiter creata sint, at provisum est ut per generationes, unius ab altera, perenniter renoventur, et sic Creatio continuetur: 4] Causa quod in nostro Mundo sit Creatio momentanea, et in Vestro Creatio durans per generationes, est quia Athmosphaerae et terrae nostri Mundi sunt spirituales, et Athmosphaerae et terrae Vestri Mundi sunt naturales, ac naturalia creata sunt ut investiant spiritualia, sicut cutes corpora hominum et animalium, cortices et libri caudices et ramos arborum, matres et meninges cerebra, tunica nervos, et philyrae illorum fibras, et sic porro; inde est, quod omnia illa quae in vestro Mundo sunt, constantia sint, et constanter in annis redeant. His addidit, haec quae vidisti et audivisti, refer incolis tui Mundi, quia hactenus in plenaria ignorantia fuerunt de Mundo Spirituali, et absque ejus notitia nemo potest scire, et ne quidem augurari, quod Creatio continua sit in nostro Mundo, et quod huic consimilis fuerit in Vestro, dum Universum a Deo creatum est.
5] Post haec loquuti sumus varia, et tandem de Inferno, quod prorsus nihil ex talibus, quae in Coelo, ibi videantur, sed modo opposita, quoniam affectiones amoris illorum, quae sunt cupiditates mali, oppositae sunt affectionibus amoris, in quibus sunt Angeli Coeli; quare apud illos in Inferno, et in genere in Desertis illorum, apparent Aves noctis, ut vespertiliones, ululae et bubones, et quoque lupi, pardi, tigrides, mures majores et minores, tum omnis generis serpentes venenati, ut et dracones6 et crocodili; et ubi aliquid gramineum est, ibi succrescunt sentes, urticae, spinae et cardui, et aliquae herbae toxicatae, quae per vices evanescunt, et tunc modo apparent strues lapidum, ac paludes, in quibus ranae crocitant: haec et illa sunt quoque Correspondentiae, sed ut dictum est, Correspondentiae affectionum amoris illorum, quae sunt cupiditates7 mali. Attamen talia non a Deo creantur ibi, nec creata sunt in Mundo naturali, ubi similia existunt; nam omnia, quae Deus creavit et creat, fuerunt et sunt bona; ast talia super Tellure exorta sunt una cum Inferno, quod ex hominibus, qui per aversionem a Deo, post mortem facti sunt diaboli et satanae, exstitit. Sed quia haec dira inceperunt laedere aures nostras, avertimus cogitationes ab illis, et recollegimus illa, quae in Coelis vidimus.
1 Prima editio: Caell
2 Sic prima editio, nisi cervos intenditur (Worcester)
3 Prima editio: miniis
4 Prima editio: narrabant
5 Prima editio: Utensilla
6 Prima editio: ut dracones
7 Prima editio: cupidates
VCR n. 79
79. 1] QUARTUM MEMORABILE. Quondam cum in cogitatione de Creatione Universi eram, accesserunt aliqui ex Orbe Christiano, qui suo tempore Philosophi inter celeberrimos fuerunt, et prae reliquis reputati sapientes, et dixerunt, percipimus quod cogites de Creatione; dic nobis quae tua mens de illa; sed respondi, dicite primum quae vestra; et dixit unus, mens mea est, quod Creatio sit a Natura, et sic quod Natura seipsam creaverit, et quod haec fuerit ab aeterno; non enim datur vacuum, nec dabile est; atqui quid aliud spectamus oculis, captamus auribus, odoramus naribus, et respiramus pectore, quam Naturam, et haec quia extra nos est, etiam intra nos est. 2] Alter haec audiens dixit, nominas Naturam, et hanc facis creatricem universi, sed non scis, quomodo Natura operata est Universum, quare dicam; convolvit se in vortices, qui inter se colliserunt sicut nubes inter se, et sicut domus in terrae motu, dum collabuntur, et quod ex illa collisione crassiora se contulerint in unum, unde Tellus, et quod fluidiora se ex his secreverint, et quoque se contulerint in unum, unde Maria, et quod ex his etiam leviora se separaverint, unde aether et aer, et ex horum levissimis Sol; vidistine, quod dum Oleum, Aqua, et Pulvis terrae commiscentur una, se sponte dividant, et in ordine unum supra alterum collocent. 3] Tunc alius illud auscultans, dixit, loquimini ex phantasia; quis non scit, quod omnium prima origo fuerit chaos, quod magnitudine quartam partem Universi impleverat, et quod in medio ejus fuerit Ignis, circum circa illum aether, et circum hunc materia, et quod illud Chaos rimas duxerit, et per has1 Ignis eruperit, sicut ex Aethna et Vesuvio, inde Sol; et quod post hunc Aether se evolverit et circum fuderit, unde Athmosphaera; et tandem materia residua se glomeraverit in orbem, unde Tellus: quod Stellas attinet, sunt illae modo luminaria in Expanso Universi, ex Sole et ejus igne et luce exorta; Sol enim primum fuit sicut Oceanus igneus, qui ne incenderet Tellurem, excerpsit ex se flammulas lucentes, quae locum sortitae in ambitu perfecerunt Universum, inde ejus Firmamentum. 4] Sed stetit unus inter illos, qui dixit, erratis, vos videmini vobis sapientes, et ego vobis videor simplex, at usque in simplicitate mea credidi et credo quod Universum a Deo creatum sit, et quia natura est universi, quod simul tunc universa natura; si Natura2 seipsam creaverit, fuissetne illa ab aeterno, sed oh quale delirium: et tunc unus ex sapientibus ita dictis accurrit propius et propius ad hunc loquentem, et admovit sinistram aurem ad os ejus, dextra ejus auris erat obturata sicut gossypio, et quaesivit quid loquutus est, et is repetiit idem; et tunc ille qui accurrit, circumspexit, num aliquis Sacerdos adesset, et vidit unum a latere loquentis, et tunc replicuit dicens, fateor etiam ego, quod universa natura sit a Deo, sed; et tunc abivit, susurrans cum sociis, et inquiit, hoc dixi quia praesto erat Sacerdos; vos et ego scimus quod natura sit a natura, et quia sic natura est Deus, dixi quod universa natura sit a Deo, Sed. 5] At sacerdos audiens susurros illorum, dixit, sapientia vestra quae est mere philosophica, seduxit vos, et occlusit interiora mentium vestrarum, adeo, ut non Lux aliqua ex Deo et e Coelo Ipsius, potuerit influere, et illustrare vos; exstinxistis illam; et dixit, ventilate itaque, et decidite inter vos, unde sunt Animae vestrae, quae immortales sunt, num ex Natura, vel num fuerunt in magno illo Chao simul; quibus auditis abivit prior ad consocios, rogans ut illi una cum ipso hunc nodum quaestionis solverent, et concluserunt, quod Anima humana non sit nisi quam aether, et quod cogitatio non nisi quam modificatio aetheris per lucem solis, ac aether est naturae; et dixerunt, quis non scit, quod loquamur per aerem, et quid cogitatio nisi quam loquela in puriore aere, qui vocatur aether, inde est quod cogitatio et loquela unum faciant; quis hoc non potest animadvertere ex homine dum infans est; is primum discit loqui, et successive loqui secum, et hoc est cogitare; quid tunc cogitatio aliud quam modificatio aetheris, ac sonus loquelae quid aliud quam modulamen ejus; ex quibus decidimus, quod Anima, quae cogitat, sit naturae. 6] Sed aliqui ex illis, quidem non dissenserunt, sed statum quaestionis illustraverunt, dicentes, quod Animae exortae sint, cum aether ex magno illo Chao se eglomeravit, et quod tunc in suprema regione se diviserit in innumerabiles individuas formas, quae se infundunt in homines, dum incipiunt ex aere puriore cogitare, quae tunc vocantur Animae. Hoc audito, dixit alius, concedo, quod formae individuae ab aethere in regione superiore formatae fuerint innumerabiles, sed usque homines a creatione Mundi nati numerum illarum excesserunt, quomodo tunc formae illae aethereae sufficere potuerunt, quare mecum cogitavi, quod Animae exeuntes ex ore hominum dum obeunt, post aliquot millia annorum redeant ad eosdem, ac similem priori vitam ineant et peragant; quod multi ex sapientibus parilia et Metempsychosin credant, notum est. Praeter hos etiam a reliquis sparsae sunt aliae conjecturae, quas, quia erant insaniae, praetereo. 7] Post horulam rediit Sacerdos, et tunc ille, qui prius de Creatione Universi a Deo loquutus est, narravit illi decisa illorum de Anima; quibus auditis Sacerdos dixit illis, vos loquuti estis prorsus quemadmodum in Mundo cogitavistis, nescientes quod non in illo Mundo, sed in alio, qui vocatur Mundus Spiritualis, sitis; omnes illi qui sensuales corporei facti sunt ex confirmationibus pro Natura, non sciunt aliter, quam quod sint in eodem Mundo, in quo nati et educti sunt; causa est, quia ibi fuerunt in corpore materiali, hic autem sunt in corpore substantiali, et homo substantialis videt se et socios circum se, prorsus sicut homo materialis videt se et socios circum se; est enim substantiale primitivum materialis, et quia cogitatis, videtis, odoratis, gustatis, et loquimini similiter ut in Mundo naturali, ideo creditis, quod eadem Natura hic sit, cum tamen hujus Mundi natura tantum differt et distat ab illius Mundi natura, quantum substantiale a materiali, seu spirituale a naturali, seu prius a posteriori; et quia Natura Mundi, in qua prius vixistis, est respective mortua, ideo vos ex confirmationibus pro illa facti estis sicut mortui, sed in illis quae Dei, Coeli et Ecclesiae sunt, et quoque in illa re, quae Animas vestras spectat: sed usque omnis homo, tam malus quam bonus, potest quoad intellectum elevari usque in lucem in qua sunt Angeli Coeli, et tunc videre quod Deus sit, et quod vita post mortem sit, et quod Anima hominis non sit aetherea, et sic ex natura istius Mundi, sed spiritualis, et ideo victura in aeternum; intellectus in angelica illa luce potest esse, dum modo amores naturales, qui sunt ex Mundo et pro illo ejusque natura, et ex corpore et pro illo ejusque proprio3, removentur; 8] et illico tunc a Domino, remoti sunt illi amores, et datum est illis loqui cum Angelis, et ex illorum sermone in illo statu perceperunt quod Deus sit, et quod post mortem in alio Mundo vivant, quare pudore suffusi sunt, et exclamaverunt, insanivimus, insanivimus; sed quia hic status non fuit illorum proprius, et inde post aliquot minuta taediosus et ingratus factus est, averterunt se a Sacerdote, et non voluerunt audire ejus loquelam amplius, et sic redierunt in amores priores, qui erant mere naturales, mundani4 et corporei, et abiverunt ad sinistrum, a societate in societatem, et tandem venerunt ad viam, ubi jucunda amorum illorum afflaverunt illos, et dixerunt, hanc viam eamus, et iverunt, et descenderunt, et tandem venerunt ad illos, qui in jucundis similium amorum erant, ac ulterius; et quia jucundum illorum erat jucundum malefaciendi, et in via quoque malum fecerunt multis, incarcerati sunt, et facti daemones; et tunc jucundum illorum conversum est in injucundum, quia per poenas et harum timores, a priori suo jucundo, quod fecit naturam illorum, coerciti et refraenati sunt; et quaesiverunt illos, qui in eodem carcere erant, num ita in aeternum victuri sint; respondebant aliqui ibi, nos fuimus hic aliquot saeculis, et mansuri sumus in saecula saeculorum; quoniam natura, quam contraximus in Mundo, non mutari potest, nec expelli per poenas, et dum per has expellitur, usque post brevem temporis elapsum recurrit.
1 Prima editio: hos
2 Prima editio: Naturam
3 Prima editio: proprio (absque interpunctione)
4 Prima editio: mundari
VCR n. 80
80. 1] QUINTUM MEMORABILE. Quondam unus Satanas1 cum venia ex Inferno ascendit una cum foemina, et accessit ad domum ubi eram, quibus visis occlusi fenestram, attamen trans illam cum illis loquebar, et quaesivi Satanam unde veniret; dixit, ex consortio suorum, et quaesivi unde foemina; dixit similiter; haec erat ex turba Sirenum, quae callent per phantasias sibi inducere omnes habitus et figuras pulchritudinis et ornatus, nunc figurant pulchritudinem Veneris, nunc decorem oris sicut esset Parnassis, nunc exornant se sicut Reginae coronis et chlamydibus, et super baculo argenteo innixae magnifice ambulant; tales in Mundo Spirituum sunt meretrices, et phantasiis student; phantasia fit per cogitationem sensualem occlusis ideis ex cogitatione aliqua interiore. Quaesivi Satanam, num illa esset ejus Uxor; respondit, quid uxor, hoc nescio, et nescit societas mea, est mea meretrix, et tunc illa inspiravit viro lasciviam, quod etiam Sirenes dextre callent, qua recepta osculatus est illam, et dixit, ah mea Adonis. 2] Sed ad seria; interrogavi Satanam, quae ejus functio, et ait, functio mea est Eruditio, videsne laurum super capite meo; hanc Adonis ejus per artem suam conflavit, et a tergo imposuit: et dixi, quoniam e societate, ubi magisteria sunt, advenis, dic mihi quid credis et quid credunt consocii tui de Deo; retulit, Deus nobis est Universum, quod etiam vocamus Naturam, et quod simplices nostratium vocant Athmosphaeram, quae illis est aer, at sapientes Athmosphaeram quae etiam est Aether; Deus, Coelum, Angeli, et similia, de quibus multi multa fabulantur in hoc Mundo, sunt vocabula inania, et figmenta capta ex Meteoris, quae ludunt coram oculis plurium hic; suntne omnia, quae super Tellure apparent, a Sole creata; numne omni adventu ejus tempore veris nascuntur Vermes cum alis et absque alis, et ex calore ejus Volucres se mutuo amant et prolificant, et Terra aestu ejus tepefacta semina educit in germina, et tandem in fructus ut proles; annon sic Universum est Deus, et Natura est Dea, et haec ut Universi conjunx concipit, parit, educat, et alit illa. 3] Porro interrogavi, quid credit Societas ejus, et ille, de Religione; respondit, quod Religio nobis prae vulgo eruditis, non sit nisi quam fascinum plebis, quod circum sensitiva et imaginaria illorum mentis est sicut aura, in qua volant pietatis ideae tanquam papiliones in aere, et fides illorum, quae connectit ideas illas sicut in catenam, tanquam bombyx in volvulo serico, e quo evolat ut rex papilionum; amat enim Communio inerudita imagines supra sensualia corporis et inde cogitationis, propter cupidinem ut volent, ita etiam faciunt sibi alas, ut sicut aquilae elevent se, et se jactent coram terricolis, dicturi, ecce me; nos autem credimus quod videmus, et amamus quod tangimus, et tunc tetigit Meretricem suam, et dixit, hoc credo, quia video et tango; verum nos talia ludibria per speculares nostras fenestras ejicimus, et sufflatu risus abigimus. 4] Postea quaesivi, quid una cum consociis credit de Coelo et Inferno; respondit cum2 cachinno, quid Coelum nisi firmamentum aethereum in sua altitudine, et quid Angeli ibi nisi quam maculae errantes circum Solem, et Archangeli nisi quam cometae cum longa cauda, super qua habitat eorum turba; et quid Infernum nisi paludes, ubi ranae et crocodili in phantasia illorum sunt diaboli; praeter has ideas de3 coelo et inferno, reliqua sunt nugae, a quodam Primate ad capessendum gloriam a populo ignaro introductae; sed haec omnia loquutus est, prorsus ut de illis cogitaverat in Mundo, nesciens quod viveret post mortem, et oblitus omnium, quae, dum primum intravit Mundum Spirituum, audivit; quare etiam ad interrogationem de vita post mortem retulit quod sit ens imaginarium, et quod forte aliquod effluviosum exsurgens ex cadavere in tumulo in forma sicut homo, aut quoddam quod vocatur spectrum, de quo fabulantur aliqui, tale quid in phantasias hominum introduxerat. 5] His auditis non potui amplius retinere risum, quin erumperet et dixi, Satana, insanis insaniendo; quid tu nunc, esne in forma homo, numne loqueris, vides, audis, gradiris; reminiscere, quod vixeris in alio Mundo, cujus oblitus es, et quod nunc post mortem vivas, et quod loquutus sis prorsus sicut prius; et data est ei reminiscentia, et recordatus est, et tunc puduit illum, et clamavit, insanio, vidi coelum supra, et audivi angelos ibi loquutos ineffabilia, sed hoc quando huc nuper allui; at nunc retinebo hoc narraturus sociis meis, a quibus recessi, et forte tunc pudebit illos similiter; ac tenuit in ore quod illos vocaret insanos, sed sicut descendit, oblivio expulit reminiscentiam, et cum ibi erat, insanivit consimiliter, et vocavit illa, quae a me audivit,4 insanias. Talis est status cogitationis et sermocinationis Satanarum post mortem: vocantur Satanae illi, qui confirmaverunt apud se falsa usque ad fidem, et Diaboli illi qui confirmaverunt mala apud se per vitam.
1 Prima editio: Satanes
2 Prima editio: eum
3 Prima editio: dc
4 Prima editio: audivit.
VCR n. 81
81. CAPUT SECUNDUM
DE DEO REDEMPTORE.
1] In priori Capite actum est de Deo Creatore, et simul tunc de Creatione, in hoc autem Capite agendum est de Domino Redemptore, et simul etiam de Redemptione, et in sequente Capite de Spiritu Sancto, et simul de Divina Operatione: per Dominum Redemptorem, intelligimus Jehovam in Humano; nam quod Ipse Jehovah descenderit, et Humanum assumserit, propter finem ut Redemptionem ageret, in sequentibus demonstrabitur. Quod dicatur Dominus et non Jehovah, est causa quia Jehovah in Veteri Testamento vocatur Dominus in Novo, ut constare potest ex his; dicitur apud Mosen, “Audi Israel, JEHOVAH DEUS noster1, JEHOVAH unus est: amabis JEHOVAM DEUM ex toto corde tuo, et ex tota anima tua,” Deutr. VI: 4,5; at apud Marcum, “DOMINUS DEUS noster2 DOMINUS unus est: amabis DOMINUM DEUM tuum ex toto corde tuo, et ex toto anima tua,” Cap. XII:29,30. Tum apud Esajam, “Parate viam JEHOVAE, complanate in solitudine semitam Deo nostro,” Cap. XL:3: at apud Lucam, “Praeibis3 ante faciem DOMINI, ad parandum vias Ipsius4,” Cap. I:76, praeter alibi: et quoque Dominus mandavit Discipulis suis, ut Ipsum vocarent Dominum, et ideo ab Apostolis in Epistolis eorum ita vocatus est, et postea ab Ecclesia Apostolica, ut patet a Symbolo ejus, quod vocatur Symbolum Apostolicum: causa fuit, quia Judaei non ausi sunt nominare Jehovam propter sanctitatem, et quoque per Jehovam intelligitur Divinum Esse, quod fuit ab aeterno, et Humanum, quod assumsit in tempore, non fuit id Esse: quid Divinum Esse seu Jehovah, in superiori Capite, n. 18 ad 26, et n. 27 ad 35, ostensum est: propter hanc rem, hic et in sequentibus per Dominum intelligimus Jehovam in Humano suo. 2] Nunc quia cognitio de Domino excellentia excedit omnes cognitiones, quae in Ecclesia dantur, imo quae in Coelo, erit dispositio ordinata, ut cognitio illa veniat in lucem, quae itaque haec erit. I. Quod Jehovah Creator Universi descenderit et assumserit Humanum, ut redimeret et salvaret homines. II. Quod descenderit ut Divinum Verum, quod est Verbum, et tamen quod non separaverit Divinum Bonum. III. Quod assumserit Humanum secundum Divinum suum ordinem. IV. Quod Humanum, per quod se misit in Mundum, sit quod vocatur Filius Dei. V. Quod Dominus per actus redemptionis se justitiam fecerit. VI. Quod per eosdem actus se univerit Patri, et Pater Se Ipsi; etiam secundum Divinum ordinem. VII. Quod sic Deus factus sit Homo, et Homo Deus in Una Persona. VIII. Quod progressio ad unionem fuerit status exinanitionis Ipsius, et quod ipsa Unio sit status glorificationis Ipsius. IX: Quod posthac nullus ex Christianis in Coelum veniat, nisi qui in Dominum Deum Salvationem credit, et Ipsum solum adit. Sed haec singulatim explicabuntur.
1 Prima editio: vester, sed Schmidt, VCR 6:3, et alibi: noster
2 Prima editio: vester, sed Schmidt, AC 2921:5 et DD 45: noster
3 Sic Schmidt et VCR 688. Prima editio: Praeibo
4 Sic Schmidt et VCR 688: vias Ipsius ubi in prima editione viam Ipsi
VCR n. 82
82. 1] I. QUOD JEHOVAH DEUS DESCENDERIT ET ASSUMSERIT HUMANUM, UT REDIMERET ET SALVARET HOMINES. In Ecclesiis Christianis hodie creditur, quod Deus Creator Universi genuerit Filium ab aeterno, et quod Hic descenderit et assumserit Humanum ad redimendum et salvandum homines; sed hoc erroneum est, et cadit ex se, dummodo cogitatur, quod Deus unus sit, et quod plus quam fabulosum sit coram ratione quod Deus unus ab aeterno aliquem Filium genuerit, et quoque quod Deus Pater una cum Filio et cum Spiritu Sancto, quorum quisque singulatim Deus est, sit unus Deus; hoc fabulosum prorsus dissipatur, sicut Stella caduca in aerem, dum e Verbo demonstratur, quod Ipse Jehovah Deus descenderit, et Homo factus sit, et quoque Redemptor. 2] Quod primum attinet, quod Ipse Jehovah Deus descenderit, et Homo factus sit, constat ex his locis, “Ecce Virgo concipiet, et pariet Filium, qui vocabitur DEUS NOBISCUM, Esaj. VII:14, Matth. I:22,23. Puer natus est nobis, Filius datus est nobis, super cujus humero Principatus, et vocabitur Nomen Ipsius, Mirabilis, DEUS, Heros, PATER AETERNITATIS, Princeps pacis, Esaj. IX:5,6.1 Dicetur in die illo, ecce DEUS NOSTER2 Hic, quem exspectavimus ut liberet nos; Hic JEHOVAH3, quem exspectavimus; exultemus et laetemur in salute4 Ipsius, Esaj. XXV:9. Vox clamantis in deserto, parate viam JEHOVAE, complanate in solitudine semitam DEO NOSTRO, et videbunt omnis caro simul, Esaj. XL:3,5. Ecce DOMINUS JEHOVIH in forti venit, et brachium IPSIUS dominabitur IPSI; ecce merces IPSIUS cum IPSO, sicut PASTOR gregem suum pascet, Esaj. XL:10,11. Dixit JEHOVAH, jubila et laetare filia Sionis, ecce Ego venio, ut habitem in medio tui: tunc adhaerebunt Gentes multae JEHOVAE in die illo, Sach. II:14,15.5 EGO JEHOVAH, vocavi Te in justitia, et dabo Te in foedus populi, EGO JEHOVAH, hoc Nomen meum, gloriam meam non alteri dabo6, Esaj. XLII:6,8.7 Ecce dies venientes, cum suscitabo Davidi germen justum, qui regnet Rex8, faciatque judicium et justitiam in terra, et hoc Nomen Ipsius, JEHOVAH JUSTITIA NOSTRA,” Jerem. XXIII:5,6, Cap. XXXIII:15,16. Praeter in locis, ubi adventus Domini vocatur DIES JEHOVAE, ut Esaj. XIII:6,9,13,22, Ezech. XXXI:15, Joel I:15, Cap. II:1,2,11, Cap. III:2,4 9, Cap. IV:1,14,18 10, Amos V:13,18,20. Zeph. I:7 ad 18, Sach. XIV:1, 4 ad 21, praeter alibi. 3] Quod Ipse Jehovah descenderit et assumserit Humanum, constat aperte apud Lucam, ubi haec, “Maria dixit ad Angelum, quomodo fiet hoc, quoniam virum non cognosco, cui respondit Angelus, SPIRITUS SANCTUS SUPERVENIET TE, ET VIRTUS ALTISSIMI OBUMBRABIT TE, unde quod nascitur ex te SANCTUM, vocabitur Filius Dei,” Cap. I:34,35. Et apud Matthaeum, “Dixit Angelus ad Josephum sponsum Mariae in somnio, quod in illa natum est, ex SPIRITU SANCTO11 est; et Josephus non cognovit illam usque dum peperit Filium, et vocavit nomen Ipsius Jesum,” Cap. I:20,25: quod per Spiritum Sanctum intelligatur Divinum quod a Jehovah Deo procedit, in Capite Tertio hujus Operis videbitur: quis non scit quod ex Patre sit Anima et Vita proli, et quod ex Anima sit Corpus, quid itaque apertius dicitur quam quod Domino ex Jehovah Deo fuerit Anima et Vita, et quia Divinum non potest dividi, quod ipsum Divinum Patris fuerit Ejus Anima et Vita; quare Dominus toties Jehovam Deum vocavit Patrem suum, et Jehovah Deus Ipsum vocavit Filium suum: Quid ergo ludicrius potest audiri, quam quod Anima Domini nostri fuerit ex Maria matre, sicut hodie somniant12 et Romano Catholici et Reformati, nec adhuc vigiles facti sunt ex Verbo.
1 Sic Schmidt et Biblia Hebraica, sed 9:6,7 apud Biblia Anglica
2 Prima editio: Deus noster
3 Prima editio: Jehovah
4 in salute ubi in prima editione insalute
5 Sic Schmidt et Biblia Hebraica, sed 2:10,11 apud Biblia Anglica
6 Prima editio: HOC NOMEN MEUM, GLORIAM MEAM NON ALTERI DABO (absque italicis)
7 Prima editio: Esaj. XLII: 1. 6. 7. 8.
8 Prima editio: Rox
9 Sic Schmidt et Biblia Hebraica, sed 2:29,31 apud Biblia Anglica
10 Sic Schmidt et Biblia Hebraica, sed 3:1,14,18 apud Biblia Anglica
11 Prima editio: Spiritu Sancto
12 Prima editio: sommiant
VCR n. 83
83. Quod aliquis Filius ab aeterno natus descenderit et Humanum assumserit, prorsus ut erroneum cadit et dissipatur ex locis in Verbo, in quibus Ipse Jehovah dicit, quod Ipse Salvator et Redemptor sit, quae sunt sequentia, “Nonne EGO JEHOVAH, et non amplius Deus praeter Me, Deus justus et SALVATOR NON PRAETER ME,” Esaj. XLV:21,22. EGO JEHOVAH ET NON PRAETER ME SALVATOR, Esaj. XLIII:11. EGO JEHOVAH DEUS TUUS, et Deum praeter Me non agnosces, et SALVATOR NON PRAETER ME, Hosch. XII:4. Ut sciat omnis caro, quod EGO JEHOVAH SALVATOR TUUS ET REDEMPTOR TUUS, Esaj. XLIX:26, Cap. LX:16. Quod ad REDEMPTOREM NOSTRUM, JEHOVAH ZEBAOTH NOMEN IPSIUS, Esaj. XLVII:4. REDEMPTOR EORUM FORTIS,1 JEHOVAH ZEBAOTH NOMEN IPSIUS, Jerem. L:34. JEHOVAH2 Petra mea, et REDEMPTOR MEUS3, Psalm. XIX:15 4. Sic dixit JEHOVAH REDEMPTOR TUUS, Sanctus Israelis5, Ego JEHOVAH DEUS TUUS, Esaj. XLVIII:17, Cap. XLIII:14 6, Cap. XLIX:7. Sic dixit JEHOVAH REDEMPTOR TUUS; Ego JEHOVAH faciens omnia, et solus a Me Ipso, Esaj. XLIV:24. Sic dixit JEHOVAH Rex Israelis, et REDEMPTOR EJUS JEHOVAH ZEBAOTH, Ego Primus et Ultimus, et praeter Me non Deus, Esaj. XLIV:6. TU JEHOVAH Pater noster, REDEMPTOR NOSTER a saeculo Nomen tuum, Esaj. LXIII:16. Cum misericordia aeternitatis miserebor, sic dixit REDEMPTOR TUUS JEHOVAH, Esaj. LIV:8. REDEMERAS me JEHOVAH VERITATIS, Psalm. XXXI:6.7 Speret Israel in JEHOVAH, quia cum JEHOVAH Misericordia, plurima cum Ipso REDEMPTIO; Ille REDIMET Israelem ab omnibus iniquitatibus ejus, Psalm. CXXX:7, 8. JEHOVAH ZEBAOTH nomen Ipsius8, et REDEMPTOR TUUS Sanctus Israelis, DEUS TOTIUS TERRAE VOCABITUR, Esaj. LIV:5. Ex his locis et perplurimis aliis, omnis homo, cui oculi, et Mens per oculos aperta est, videre potest, quod Deus, qui unus est, descenderit, et Homo factus sit, propter finem, ut Redemptionem ageret; quis hoc non videre potest ut in luce matutina, dum attendit ad ipsa illa effata Divina, quae adducta sunt: at vero qui in umbra noctis sunt ex confirmatione pro nativitate alterius Dei ab aeterno, ac de hujus descensu et Redemptione, illi ad Divina illa Effata claudunt palpebras, et sub illis cogitant, quomodo illa applicent ad sua falsa et pervertant.
1 Prima editio: EORUM, FORTIS
2 Prima editio: Jehovah
3 Prima editio: Redemptor meus
4 Sic Schmidt et Biblia Hebraica, sed 19:14 apud Biblia Anglica
5 Prima editio: Isralis
6 Prima editio: 24
7 Sic Schmidt et Biblia Hebraica, sed 31:5 apud Biblia Anglica
8 Sic Biblia Hebraica et alibi. Prima editio: JEHOVAH DEUS.
VCR n. 84
84. 1] Quod Deus non potuerit Redimere homines, hoc est, a damnatione et Inferno extrahere illos, nisi per assumtum Humanum, sunt plures causae, quae in serie in sequentibus detegentur; Redemptio enim fuit subjugatio Infernorum, et ordinatio Coelorum, et post has instauratio Ecclesiae; haec Deus ex sua Omnipotentia non potuit efficere, nisi per Humanum; sicut non quis operari potest nisi ei sit brachium, etiam Humanum Ipsius in Verbo vocatur Brachium Jehovae, Esaj. XL:10, Cap. LIII:1; tum sicut quis non potest Urbem aliquam munitam aggredi et fana idolorum quae inibi sunt, destruere, nisi per Potentias medias; quod Deo in hoc Divino Opere Omnipotentia per suum Humanum fuerit, etiam ex Verbo patet; Deus enim, qui est in intimis et sic purissimis, nequicquam potuit ad ultima, in quibus Inferna sunt, et in quibus homines istius temporis fuerunt, aliter transire, comparative sicut anima non aliquid absque corpore potest agere; aut sicut quis non potest vincere hostes, qui non in conspectum ejus veniunt, aut ad quos non aliquibus armis, ut hastis, clypeis aut sclopetis, potest accedere et appropinquare; 2] absque Humano Redemptionem agere, tam impossibile fuit Deo, sicut homini est subjugare Indos, et non transferre illuc milites per naves; tum sicut facere arbores crescere solum per calorem et lucem, nisi creatus sit aer per quem transeant, et creata sit terra, e qua producantur; imo tam impossibile est, sicut emittere retia in aerem, et ibi captare pisces, et non in aquis: Jehovah enim, qualis est in se, ex Omnipotentia sua non potest contingere aliquem diabolum in Inferno, nec aliquem diabolum super terra, ac illum et ejus furorem compescere, et violentiam domare, nisi in ultimis sit sicut est in primis; in ultimis est in Humano suo, quare in Verbo vocatur Primus et Ultimus, Alphah et Omegah, Principium et Finis.
VCR n. 85
85. 1] II. QUOD JEHOVAH DEUS DESCENDERIT UT DIVINUM VERUM, QUOD EST VERBUM, ET TAMEN QUOD NON SEPARAVERIT DIVINUM BONUM. Sunt duo quae faciunt Essentiam Dei, Divinus Amor et Divina Sapientia, seu quod idem est, Divinum Bonum et Divinum Verum; quod Essentia Dei sint illa duo, supra n. 36 ad 48, demonstratum est. Illa duo in Verbo intelliguntur etiam per JEHOVAM1 DEUM, per Jehovam Divinus Amor seu Divinum Bonum, et per Deum Divina Sapientia seu Divinum Verum, inde est quod in Verbo distinguantur variis modis, et nunc solum nominetur Jehovah, nunc solum Deus, ubi enim agitur de Divino Bono, ibi dicitur Jehovah, et ubi de Divino Vero, ibi Deus, et ubi de utroque, ibi Jehovah Deus. Quod Jehovah Deus descenderit ut Divinum Verum, quod est Verbum, constat apud Johannem, ubi haec, “In principio erat Verbum, et Verbum erat apud Deum, et Deus erat Verbum, omnia per Ipsum facta sunt, et sine Ipso factum est nihil quod factum est. Et Verbum Caro factum est, et habitavit inter nos,” Cap. I:1,3,14 2: quod per Verbum ibi intelligatur Divinum Verum, est quia Verbum, quod in Ecclesia est, est ipsum Divinum Verum, est enim ab Ipso Jehovah dictatum, et quod a Jehovah dictatur est pure Divinum Verum, nec potest esse aliud; 2] sed quia illud transivit Coelos usque in Mundum, accommodatum factum est Angelis in Coelo, et quoque hominibus in Mundo; inde inest Verbo sensus spiritualis, in quo Divinum Verum est in luce, et sensus naturalis in quo Divinum Verum est in umbra; quare Divinum Verum in hoc Verbo est quod apud Johannem intelligitur: hoc adhuc patet ex eo, quod Dominus in Mundum venerit, ut impleret omnia Verbi, quare toties legitur, quod hoc et illud Ipsi factum sit, ut impleretur Scriptura. Nec aliud quam Divinum Verum per Messiam seu Christum, nec aliud per Filium hominis, neque aliud per Paracletum Spiritum Sanctum, quem Dominus post exitum suum misit, intelligitur. Quod in Transformatione coram tribus Discipulis super monte, Matth. XVII3, Marc. IX, et Luc. IX, et quoque coram Johanne in Apocalypsi Cap. I:12 ad 16, Se ut Verbum illud repraesentaverit, in Capite de SCRIPTURA SACRA, videbitur. 3] Quod Dominus in Mundo fuerit Divinum Verum, patet ex his Ipsius verbis, Ego sum Via, VERITAS, et Vita, Joh. XIV:6, et ex his, Scimus quod Filius Dei venerit, et dederit nobis Intellectum, ut cognoscamus VERITATEM, et sumus in VERITATE, IN FILIO IPSIUS JESU CHRISTO: Hic est verus Deus, et vita aeterna, Joh. I Epist. Cap. V:20 4. Et adhuc per quod dicatur Lux, ut in his locis, “LUX VERA erat, quae illuminat omnem hominem venientem in Mundum, Joh. I:4,9. Jesus dixit, adhuc breve tempus LUX VOBISCUM est; ambulate quousque LUCEM habetis, ne tenebrae vos apprehendant: quousque LUCEM habetis, credite in LUCEM, ut FILII LUCIS SITIS, Joh. XII:35,36,46. EGO LUX MUNDI SUM, Joh. IX:5. Simeon dixit, viderunt oculi mei Salutare tuum, LUCEM in revelationem gentium, Luc. II:30,31,32. Hoc est judicium, quod LUX VENIT IN MUNDUM; QUI FACIT VERITATEM, VENIT AD LUCEM,” Joh. III:19,21, praeter alibi; per Lucem intelligitur Divinum Verum.
1 Prima editio: JOHOVAM
2 Prima editio: Cap. I: 13. 14:
3 Prima editio: Matth. XII
4 Prima editio: Cap. V: 20. 21.
VCR n. 86
86. Quod Jehovah Deus in Mundum ut Divinum Verum descenderit, erat causa ut Redemptionem ageret, et Redemptio fuit subjugatio Infernorum, et ordinatio Coelorum, et post has instauratio Ecclesiae: ad efficiendum illa, non valet Divinum Bonum, sed Divinum Verum ex Divino Bono; Divinum Bonum in se spectatum est sicut umbo ensis rotundus, aut sicut lignum obtusum, aut sicut nudus arcus, ast Divinum Verum ex Divino Bono, est sicut ensis acutus, et sicut lignum hastile, et sicut arcus cum telis, quae contra hostes valent; per enses, hastas, et arcus, in sensu spirituali Verbi etiam intelliguntur vera pugnantia, videatur Apoc. Revelata, n. 52, 299, 436 1, ubi hoc demonstratum est; nec aliter falsa et mala, in quibus Universum Infernum fuit, et perpetuo est, potuit quam per Divinum Verum ex Verbo impugnari, vinci, et subjugari; nec per aliud potuit novum Coelum, quod etiam tunc factum est, condi, formari, et ordinari; nec per aliud potuit nova Ecclesia in terris instaurari: praeterea2 omne robur, omnis virtus et potentia Dei, est Divini Veri ex Divino Bono: Haec causa fuit, quod Jehovah Deus ut Divinum Verum, quod est Verbum, descenderit; propterea dicitur apud Davidem, “Accinge gladium tuum super femur, o POTENS, et in honore tuo ascende, EQUITA SUPER VERBO VERITATIS, docebit Te mirabilia dextra tua, tela tua acuta, hostes tui cadent sub te,” Psalm. XLV:4,5,6 3; haec de Domino, et de pugnis Ejus cum Infernis, deque victoriis super illa.
1 Cf. AR 836
2 Prima editio: praeterca
3 Sic Schmidt et Biblia Hebraica, sed 45:3-5 apud Biblia Anglica
VCR n. 87
87. 1] Quale Bonum est absque Vero, et quale Verum ex bono, manifeste apparet ex homine; omne bonum ejus residet in Voluntate, et omne verum ejus in Intellectu, ac Voluntas ex bono suo ne hilum potest agere nisi per Intellectum, non potest operari, non potest loqui, nec potest sentire; omnis virtus et potentia ejus est per intellectum, proinde per verum, nam intellectus est receptaculum et habitaculum veri. Cum his simile est quemadmodum cum operatione Cordis et Pulmonis in Corpore; Cor absque respiratione Pulmonis non aliquem motum, nec aliquem sensum producit, sed haec duo facit respiratio pulmonis ex corde, quod evidens est in deliquiis apud suffocatos ac illapsos aquis, in quibus cessat respiratio, perstante adhuc systolica activitate cordis; quod illis non sit motus nec sensus, notum est; simile est cum embryonibus in uteris matrum; causa est, quia Cor correspondet Voluntati et ejus bonis, et Pulmo Intellectui et ejus veris. 2] In Mundo spirituali maxime conspicua est potentia veri; Angelus qui in Divinis Veris a Domino est, tametsi quoad corpus invalidus est sicut infans, potest usque turmam spirituum infernalium, apparentium sicut Enakim et Nephilim, hoc est, sicut Gigantes, dejicere in fugam, persequi ad Infernum, ac detrudere in cavernas ibi; e quibus dum exeunt, non hiscunt accedere ad angelum. Sunt illi qui in Divinis veris a Domino sunt, in illo Mundo sicut leones, tametsi quoad corpora non plus valent quam oves. Simile est cum hominibus, qui in Divinis veris a Domino sunt, contra mala et falsa, proinde contra phalanges diabolorum, qui in sua essentia spectati non aliud sunt quam mala et falsa. Quod Divino Vero tale robur insit, est causa, quia Deus est ipsum Bonum et ipsum Verum, et per Divinum Verum Creavit Universum; et omnes leges ordinis, per quas conservat universum, sunt veritates; quare dicitur apud Johannem, Quod per Verbum omnia facta sint, et sine Illo factum sit nihil quod factum est, Cap. I:3,10, et apud Davidem, “Per Verbum Jehovae Coeli facti sunt, et per Spiritum oris Ipsius omnis exercitus1 eorum,” Psalm. XXXIII:6.
1 Prima editio: excercitus
VCR n. 88
88. Quod Deus tametsi descendit ut Divinum Verum, usque non separaverit Divinum Bonum, constat ex Conceptione, de qua legitur, quod virtus Altissimi adumbraverit Mariam, Luc. I:35, et per virtutem Altissimi intelligitur Divinum Bonum: idem constat ex locis, ubi Ipse dicit, quod Pater in Ipso sit, et Ipse in Patre; quod omnia Patris sint Ipsius; et quod Pater et Ipse unum sint, praeter plura; per Patrem intelligitur Divinum Bonum.
VCR n. 89
89. 1] III. QUOD DEUS ASSUMSERIT HUMANUM SECUNDUM DIVINUM SUUM ORDINEM. In Paragrapho de Divina Omnipotentia et Omniscientia, ostensum est, quod Deus una cum Creatione introduxerit Ordinem tam in Universum quam in omnia et singula ejus; et quod ideo Dei Omnipotentia in Universo et in omnibus et singulis ejus secundum leges sui Ordinis procedat, et operetur, de quibus in serie a n. 49 ad 74, supra actum est. Nunc quia Deus descendit, et quia Ipse est Ordo, ut quoque ibi demonstratum est, non potuit aliter, ut actualiter etiam homo fieret, quam concipi, gestari in utero, nasci, educari, et successive scientias addiscere, per illas in intelligentiam et sapientiam introduci; quapropter quoad Humanum fuit infans sicut infans, puer sicut puer, et sic porro; cum sola differentia, quod citius, plenius et perfectius quam alii, progressionem illam perfecerit: quod ita secundum Ordinem progressus sit, constat ex his apud Lucam, “Jesus puer crevit et corroboratus est spiritu, ac profecit sapientia, aetate, et gratia apud Deum et homines,” Cap. II:40,52; quod citius, plenius et perfectius quam alii, patet ex illis quae de Ipso apud eundem Evangelistam dicuntur, ut quod dum Puer 12 annorum erat, in Templo in medio Doctorum sederit et docuerit, et quod obstupuerint omnes audientes Ipsum super Intelligentia et Responsionibus Ipsius, Cap. II:46,47; et postea, Cap. IV:16 ad 22,32. 2] Hoc factum est, quia Divinus Ordo est, ut homo seipsum praeparet ad receptionem Dei, et sicut se praeparat, ita Deus in illum, ut in suum habitaculum et domum intret, et praeparatio illa fit per cognitiones de Deo et de spiritualibus quae Ecclesiae sunt, et sic per intelligentiam et sapientiam; nam Lex Ordinis est, quod quantum homo accedit et appropinquat ad Deum, quod faciet prorsus sicut a se, tantum Deus accedat et appropinquet ad hominem, et in medio ejus se conjungat cum illo: quod Dominus secundum hunc Ordinem usque ad Unionem cum suo Patre progressus sit, in sequentibus ulterius demonstrabitur.
VCR n. 90
90. 1] Qui non sciunt, quod Divina Omnipotentia procedat et operetur secundum ordinem, illi possunt plura sanae rationi opposita, et contradictoria ex phantasia excludere, sicut cur Deus non immediate sine tali progressione assumsit Humanum; cur non ex Elementis e quatuor plagis Mundi sibi creavit aut composuit corpus, et sic ut Deum Hominem coram populo1 Judaico, imo coram Universo Mundo, se exhibuerit videndum; aut si voluit nasci, cur non ipsi embryoni, aut sibi infanti infudit omne Divinum suum; aut cur non post partum se erexit in staturam adulti, et ex Divina Sapientia illico loquutus est; talia et similia possunt illi, qui de Divina Omnipotentia absque ordine cogitant, concipere et parere, et sic deliriis et nugis implere Ecclesiam; sicut etiam factum est: quemadmodum quod Deus potuerit gignere Filium ab aeterno, ac facere ut Tertius Deus a Se et Filio etiam tunc procederet; tum quod potuerit irasci Generi humano, illud devotioni dare, et velle per Filium reduci in misericordiam, et hoc per intercessionem2, et recordationem crucis Ipsius; 2] et insuper Filii sui justitiam in hominem immittere, et indere hanc in cor ejus sicut substantiam simplicem Wolffianam, in qua, sicut ipse Auctor dicit, omnia meriti Filii sunt, sed quod dividi nequeat, quoniam si dividatur cadit in nihilum; et insuper quod possit sicut per Bullam Papalem remittere3 peccata cuicunque vult, seu purificare maxime impium ab atris ejus malis, et sic nigrum sicut diabolum facere candidum sicut Angelum lucis, praeter quod homo se moveat plus quam lapis, aut dum stat ut statua, vel ut idolum; praeter plures alias insanias, quas illi, qui Divinam Potentiam absolutam absque cognitione et agnitione alicujus ordinis statuunt, possunt spargere sicut ventilator4 paleas in aerem: hi possunt in spiritualibus, quae Coeli et Ecclesiae, et inde vitae aeternae sunt, a veris Divinis aberrare, sicut caecus in silva, qui nunc cadit super lapides, nunc impingit frontem in arborem, nunc intricat crines ramis ejus.
1 Prima editio: popuIo
2 Prima editio: intercessionum
3 Prima editio: reremittere
4 Sic Errores Typographici
VCR n. 91
91. Miracula Divina etiam secundum Divinum Ordinem facta sunt, sed secundum ORDINEM INFLUXUS MUNDI SPIRITUALIS IN MUNDUM NATURALEM, de quo Ordine hactenus nemo aliquid scivit, quia nemo aliquid de Mundo Spirituali: qualis autem ille Ordo est, manifestabitur suo tempore, quando de MIRACULIS DIVINIS, et de MIRACULIS MAGICIS.
VCR n. 92
92. 1] IV. QUOD HUMANUM, PER QUOD DEUS SE MISIT IN MUNDUM, SIT FILIUS DEI. Dominus frequenter dixit, quod Pater Ipsum miserit, ac quod missus sit a Patre, ut Matth. X:40, Cap. XV:24, Joh. III:17,34; Cap. V:23,24,36,37,38, Cap. VI:29,39,40,44,57, Cap. VII:16,18,28,29, Cap. VIII:16,18,29,42, Cap. IX:4; et persaepius alibi; et hoc dicit, quia per mitti in Mundum, intelligitur descendere, et inter homines venire, et hoc factum est per Humanum, quod per Mariam virginem assumsit; et quoque Humanum est actualiter Filius Dei, quia a Jehovah Deo, ut Patre conceptum, secundum Luc. Cap. I:32,35. Vocatur Filius Dei, Filius hominis, et Filius Mariae, et per Filium Dei intelligitur Jehovah Deus in suo Humano, per Filium hominis Dominus quoad Verbum, et per Filium Mariae proprie Humanum quod assumsit; quod per Filium Dei et per Filium hominis illa duo intelligantur, in sequentibus demonstrabitur: quod per Filium Mariae intelligatur mere Humanum, constat manifeste ex generatione hominum, quod anima sit ex patre, et corpus ex matre; semini enim patris inest anima, et haec induitur corpore apud matrem, seu quod idem, omne spirituale, quod homini est, a patre est, et omne materiale ei a matre est; 2] quoad Dominum, Divinum quod Ipsi fuit, a Jehovah Patre erat, et Humanum Ipsi a matre; haec duo unita sunt Filius Dei; quod ita sit, constat clare ex nativitate Domini, de qua hoc apud Lucam, “Angelus Gabriel ad Mariam dixit Spiritus sanctus veniet super te, et virtus Altissimi obumbrabit te, unde quod nascitur ex te Sanctum, vocabitur Filius Dei,” Cap. I:35. Dominus se vocavit Missum a Patre, etiam propter causam, quia per Missum significatur simile quod per Angelum, Angelus enim in Lingua originali est Missus, dicitur enim apud Esajam, “ANGELUS FACIERUM JEHOVAE liberavit eos, ob amorem suum et clementiam suam redemit illos,” Cap. LXIII:9; et apud Malachiam, “Subito veniet ad Templum suum DOMINUS, quem vos quaeritis, ET ANGELUS FOEDERIS1, quem vos desideratis,” Cap. III:1, praeter alibi. Quod Divina Trinitas, Deus Pater, Filius, et Spiritus sanctus, sit in Domino, et quod Pater in Ipso sit Divinum a quo, Filius Divinum Humanum, et Spiritus sanctus Divinum procedens, in Capite hujus Operis IIItio, ubi de Divina Trinitate, videbitur.
1 Prima editio: FAEDERIS
VCR n. 93
93. 1] Quoniam a Gabriele Angelo ad Mariam dictum est, quod SANCTUM, quod nascetur ex te vocabitur Filius Dei, ex Verbo afferentur loca, quod Dominus quoad Humanum dicatur SANCTUS ISRAELIS, quae sunt, “Videns fui in visionibus, ecce Vigil et SANCTUS e Coelo descendens, Dan. IV:10,20.1 Deus e Themane veniet, et SANCTUS e monte Paran, Habak. III: 3. Ego Jehovah SANCTUS, Creator Israelis SANCTUS2 VESTER, Esaj. XLIII:14,15 3. Sic dixit Jehovah Redemptor Israelis SANCTUS IPSIUS, Esaj. XLIX:7. Ego Jehovah Deus tuus, SANCTUS ISRAELIS SALVATOR TUUS, Esaj. XLIII:3.4 Quod ad REDEMPTOREM nostrum, Jehovah Zebaoth nomen5 Ipsius, SANCTUS ISRAELIS, Esaj. XLVII:4. Dixit Jehovah REDEMPTOR vester, SANCTUS ISRAELIS, Esaj. XLIII:14, Cap. XLVIII:17. Jehovah Zebaoth nomen Ipsius, et REDEMPTOR TUUS SANCTUS ISRAELIS, Esaj. LIV:5. Tentarunt Deum, et SANCTUM ISRAELIS, Psalm. LXXVIII:41. Dereliquerunt Jehovam, et provocarunt SANCTUM ISRAELIS, Esaj. I:4. Dixerunt, cessare facite a faciebus nostris SANCTUM ISRAELIS: propterea sic dixit SANCTUS ISRAELIS, Esaj. XXX:11,12. Qui dicunt, properet opus Ipsius ut videamus, et appropinquet et veniat consilium SANCTI ISRAELIS, Esaj. V:19. In die illo innitentur Jehovae, SANCTO ISRAELIS in veritate, Esaj. X:20. Exclama et jubila filia6 Sionis, quia magnus in medio tui SANCTUS ISRAELIS7, Esaj. XII:6 8. Dictum Dei Israelis9, in die illo oculi ejus ad SANCTUM ISRAELIS spectabunt, Esaj. XVII:6,7 10. Egeni hominum in SANCTO ISRAELIS exultabunt, Esaj. XXIX:19, Cap. XLI:16. Terra plena est reatu contra11 SANCTUM ISRAELIS,” Jerem. LI:5.12 Et praeterea, Esaj. LV:5,Cap. LX:9, et alibi. 2] Per Sanctum Israelis intelligitur Dominus quoad Divinum Humanum, nam Angelus ad Mariam dixit, SANCTUM quod13 nascetur ex te, vocabitur FILIUS DEI, Luc. I:35. Quod JEHOVAH et SANCTUS ISRAELIS unum sint, tametsi distincte nominantur, constare potest ex locis etiam hic allatis, quod Jehovah sit ille Sanctus Israelis14. Quod Dominus dicatur DEUS ISRAELIS, constat etiam ex perplurimis locis, ut Esaj. XVII:6, Cap. XXI:10,17, Cap. XXIV:15, Cap. XXIX:23, Jerem. VII:3, Cap. IX:14 15, Cap. XI:3, Cap. XIII:12, Cap. XVI:9, Cap. XIX:3,15, Cap. XXIII:2, Cap. XXIV:5, Cap. XXV:15,27, Cap. XXIX:4,8,21,25, Cap. XXX:2, Cap. XXXI:23 16, Cap. XXXII:14,15,36, Cap. XXXIII:4, Cap. XXXIV:2,13, Cap. XXXV:13,17,18,19, Cap. XXXVII:7, Cap. XXXVIII17 :17, Cap. XXXIX:16, Cap. XLII:9,15,18, Cap. XLIII:10, Cap. XLIV:2,7,11,25, Cap. XLVIII:1, Cap. L:18, Cap. LI:33, Ezech. VIII:4, Cap. IX:3, Cap. X:19,20, Cap. XI:22 18, Cap. XLIII:2, Cap. XLIV:2, Zeph. II:9, Psalm. XLI:14 19, Psalm. LIX:6 20, Psalm. LXVIII:9 21.
1 Sic Schmidt et Biblia Hebraica, sed 4:13,23 apud Biblia Anglica
2 Sic prima editio, sed alibi: Rex
3 Prima editio: Esaj. XLIV: 11. 15
4 Prima editio: XLIII: 1.3.
5 Prima editio: domen
6 Nisi legeris: habitatrix sic Schmidt, Biblia Hebraica, AR 44:2, 612:4, praeter alibi
7 Prima editio: ISRALIS
8 Prima editio: 16
9 Prima editio: Isralis
10 Prima editio: Esaj. XVII: 7
11 Prima editio: TERRA PLENA EST REATU CONTRA (absque italicis)
12 Prima editio: Jerem. L: 29
13 Prima editio: quad
14 Prima editio: Isralis
15 Sic Schmidt et Biblia Hebraica, sed 9:15 apud Biblia Anglica
16 Prima editio: 29
17 Prima editio: XXXIII
18 Prima editio: XI:2
19 Sic Schmidt et Biblia Hebraica, sed 41:13 apud Biblia Anglica
20 Sic Schmidt et Biblia Hebraica, sed 59:5 apud Biblia Anglica
21 Sic Schmidt et Biblia Hebraica, sed 68:8 apud Biblia Anglica
VCR n. 94
94. 1] In hodiernis Ecclesiis Christianis commune est vocare Dominum Salvatorem nostrum Filium Mariae, et raro Filium Dei, nisi tunc intelligant Filium Dei natum ab aeterno; hoc inde est, quia Romano-Catholici Mariam Matrem super reliquos sanctificaverunt1, et illam sicut Deam seu Reginam omnibus Sanctis suis praefecerunt2; cum tamen Dominus, cum glorificavit Humanum suum, omne Matris suae exuit, et omne Patris induit, quod in sequentibus hujus Operis plene demonstrabitur. Ex communi hoc in omnium Ore, quod dicatur Filius Mariae, plures enormitates influxerunt in Ecclesiam, imprimis apud illos, qui non in judicium suum admiserunt illa, quae in Verbo de Domino dicta sunt, ut quod Pater et Ipse unum sint, quod Ipse in Patre, et Pater in Ipso sit, quod omnia Patris sint Ipsius, quod Ipse Jehovam vocaverit Patrem suum, et Jehovah Pater Ipsum Filium suum. Enormitates, quae in Ecclesiam influxerunt ex eo quod nominent Ipsum Filium Mariae et non Filium Dei, sunt, quod de Domino pereat idea Divinitatis, et cum hac omne id quod in Verbo de Ipso ut Filio Dei dictum est3; tum quod per id intret Judaismus, Arianismus, Socinianismus, Calvinismus qualis hic fuit in principio, et tandem Naturalismus, et cum hoc Fanatismus, quod Filius Mariae ex Josepho fuerit, tum quod Anima ei fuerit ex Matre, et inde quod dicatur Filius Dei et non sit; consulat se quisque, tam Clericus quam Laicus, num aliam ideam de Domino ut Filio Mariae, quam ut de mero homine, conceperit et foveat. 2] Quoniam talis idea jamdum Saeculo tertio, quando surrexerunt Ariani, inter Christianos incepit praevalere, ideo Concilium Nicaenum ad vindicandum Divinitatem Domino, finxerunt Filium Dei natum ab aeterno, sed per hoc figmentum elevabatur quidem tunc, et apud plures etiam hodie elevatur Humanum Domini ad Divinum; verum non apud illos, qui per Unionem hypostaticam intelligunt unionem sicut inter duos, quorum unus est supra et alter est infra. Sed quid aliud inde resultat, quam quod Universa Ecclesia Christiana pereat, quae unice super cultu Jehovae in Humano fundata est, proinde super Deo Homine; quod nemo possit videre Patrem, nec cognoscere Ipsum, nec venire ad Ipsum, nec credere in Ipsum, nisi per Humanum Ipsius, Dominus multis in locis declarat; si hoc non fit, vertitur omne semen Ecclesiae nobile in semen ignobile, semen oleae in semen pinus, semen aurantii, citri, pomi, pyri, in semen salicis, ulmi, tiliae, ilicis, vitis in juncum palustrem, triticum et hordeum in paleas, imo omnis cibus spiritualis fit sicut pulvis, quo serpentes vescuntur; nam in homine lux spiritualis fit naturalis, et tandem sensualis corporea, quae in se spectata est lux fatua; imo fit homo tunc sicut avis, quae dum volat in alto, abscissis alis decidit in terram, ubi gradiens non plus videt circum se, quam quod ante pedes jacet; et tunc de spiritualibus Ecclesiae, quae erunt pro vita aeterna, non aliter ac quam hariolus cogitat; haec fiunt, dum homo Dominum Deum Redemptorem et Salvatorem spectat ut merum Filium Mariae, ita ut merum hominem.
1 Prima editio: sanctificavit
2 Prima editio: praefecit
3 Prima editio: dicta sunt
VCR n. 95
95. V. QUOD DOMINUS PER ACTUS REDEMPTIONIS SE JUSTITIAM FECERIT. Quod Domino Soli meritum et justitia per obedientiam quam Deo Patri in Mundo praestitit; et imprimis per passionem crucis, in Ecclesiis Christianis hodie dicitur et creditur, sed autumatum est, quod Passio crucis fuerit ipse actus redemptionis, cum tamen illa non fuit actus redemptionis, sed actus glorificationis Humani Ipsius, de qua re in sequente Lemmate de REDEMPTIONE; actus Redemptionis, per quos Dominus se fecit justitiam, fuerunt1 quod Ultimum judicium, quod factum est in Mundo spirituali, peregerit, et tunc malos a bonis et hircos ab ovibus separaverit, et illos qui unum fecerunt cum bestiis draconis e Coelo expulerit, et ex dignis condiderit Novum Coelum, et ex indignis Infernum; et successive omnia in ordinem utrobivis redegerit; ac insuper Novam Ecclesiam instauraverit; hi actus fuerunt actus Redemptionis, per quos Dominus se Justitiam fecit; justitia enim est facere omnia secundum Divinum Ordinem, ac redigere in ordinem, quae ex ordine elapsa sunt, nam ipse Divinus Ordo est Justitia. Illa intelliguntur per haec Domini Verba, Conveniens Mihi2 est implere OMNEM JUSTITIAM DEI, Matth. III:15; et per haec in Veteri Testamento, Ecce dies venient, cum suscitabo Davidi Germen JUSTUM, qui regnabit Rex, et faciet JUSTITIAM IN TERRA, et hoc nomen Ipsius, JEHOVAH JUSTITIA NOSTRA, Jerem. XXIII:5,6, Cap. XXXIII:15,16. Loquor in JUSTITIA, magnus ad salvandum, Esaj. LXIII:1. Sedebit super throno Davidis, ad stabiliendum illud in JUDICIO ET JUSTITIA, Esaj. IX:6.3 Zion in JUSTITIA4 redimetur, Esaj. I: 27.
1 Prima editio: fuit
2 Sic prima editio, sed nobis in margine exemplaris auctoris, AC 10239, et Schmidt
3 Sic Schmidt et Biblia Hebraica, sed 9:7 apud Biblia Anglica
4 Sic prima editio et VCR 51,sed apud Biblia Hebraica et AE 850:8: judicio
VCR n. 96
96. 1] Nostrates, qui primatum in Ecclesia gerunt, prorsus aliter describunt Justitiam Domini, et quoque per inscriptionem ejus apud hominem fidem suam salvificam faciunt, cum tamen veritas est, quod Justitia Domini, quia talis et inde est, et in se pure Divina, non possit conjungi alicui homini, et sic non aliquam salvationem producere, plus quam Divina Vita, quae est Divinus Amor et Divina Sapientia; Dominus cum his apud unumquemvis hominem intrat, sed nisi homo secundum ordinem vivit, inest quidem Vita illa, sed prorsus nihil ad salutem confert, dat modo facultatem intelligendi verum et faciendi bonum. Vivere secundum Ordinem, est secundum praecepta Dei, et quando homo1 ita vivit et facit, tunc comparat sibi justitiam, non justitiam redemptionis Domini, sed ipsum Dominum ut Justitiam; hi sunt qui intelliguntur per haec, “Nisi abundaverit JUSTITIA VESTRA super Scribarum et Pharisaeorum, non intrabitis in Regnum coelorum, Matth. V:20 2. Beati qui persequutionem patiuntur propter JUSTITIAM, quia eorum est Regnum Coelorum,” Matth. V:10. In consummatione saeculi exibunt Angeli, et separabunt malos e medio JUSTORUM, Matth. XIII:49, praeter alibi; per Justos in Verbo intelliguntur qui secundum Divinum ordinem vixerunt, quoniam Divinus ordo est Justitia. 2] Ipsa Justitia, quae per actus redemptionis factus est Dominus, non potest homini adscribi, inscribi, adaptari et conjungi, aliter quam potest lux oculo, sonus auri, voluntas musculis agentis, cogitatio labris loquentis, aer pulmoni respiranti, calor sanguini, et sic porro; quae quod influant, et se adjungant, praeter quod se conjungant, quisque ex se percipit. Sed justitia acquiritur, quantum homo justitiam exercet, et justitiam exercet, quantum ex amore justi et veri cum proximo agit; in ipso bono, seu in ipso usu, quem facit, justitia habitat; Dominus enim dicit, quod omnis arbor ex fructu ejus cognoscatur; quis non cognoscit alterum ex operibus ejus, si attendit ad illa, ex quo fine et proposito voluntatis, et ex qua intentione et causa fiunt; ad haec attendunt omnes Angeli, et quoque omnes sapientes in nostro Mundo; in genere, omne genimen et germen e terra cognoscitur ex suo flore et semine, et ex hujus usu; omne metallum ex sua bonitate; omnis lapis ex sua3 qualitate; omnis ager ex sua, omnis cibus ex sua, tum omne animal terrae, et omnis avis Coeli ex sua; quid non homo. Sed de qualitate operum hominis, unde est, in Capite de FIDE aperietur.
1 Prima editio: homo,
2 Prima editio: 19
3 Prima editio: fua
VCR n. 97
97. VI. QUOD DOMINUS PER EOSDEM ACTUS SE UNIVERIT PATRI ET PATER SE IPSI. Quod unio facta sit per actus redemptionis, est quia Dominus illos ex Humano suo operatus est, et sicut operatus est, ita Divinum quod intelligitur per Patrem propius accessit, adjuvit et cooperatum est, et tandem se conjunxerunt ita, ut non duo sed unum essent; et haec Unio est Glorificatio, de qua in sequentibus.
VCR n. 98
98. 1] Quod Pater et Filius, hoc est1, Divinum et Humanum, in Domino unita sint sicut Anima et Corpus, est quidem ex fide hodiernae Ecclesiae, et quoque ex Verbo, sed usque vix quinque inter centum, aut quinquaginta inter mille hoc norunt; causa est Doctrina justificationis per solam fidem, cui plerique ex Clero, qui famam eruditionis propter honores et lucrationes ambiunt, omni studio incumbunt, usque dum illa doctrina omne punctum mentis eorum hodie ferat et obsideat, et quia haec cogitationes illorum sicut spiritus vinosus alcohol dictus inebriavit, ideo sicut ebrii essentialissimum hoc Ecclesiae, quod Jehovah Deus descenderit, et Humanum assumserit, non viderunt; cum tamen per hanc Unionem homini cum Deo unice datur conjunctio, et per conjunctionem salvatio: quod salus ex cognitione et agnitione Dei pendeat, constare potest unicuivis qui expendit, quod Deus sit omne in omnibus Coeli, et inde omne in omnibus Ecclesiae, consequenter omne in omnibus Theologiae. 2] Sed primum hic demonstrabitur, quod Unio Patris et Filii, seu Divini et Humani in Domino, sit sicut unio animae et corporis, et postea quod Unio illa sit reciproca; Unio sicut animae et corporis constabilita est in Symbolo Athanasii2, quod in Universo Christiano Orbe pro Doctrina de Deo receptum est; ibi haec leguntur, “Noster Dominus Jesus Christus est Deus et Homo; et quamvis est Deus et Homo, usque non sunt duo, sed est Unus Christus; est Unus, quia Divinum suscepit ad se Humanum; imo est prorsus Unus, et est Una Persona, nam sicut Anima et Corpus unus est homo, ita Deus et Homo unus est Christus;” sed hic intelligitur, quod talis unio sit Filii Dei ab aeterno cum Filio nato in tempore; verum quia Deus est unus et non tres, dum illa Unio intelligitur cum Deo uno ab aeterno, concordat illa Doctrina cum Verbo; in Verbo haec leguntur, “Quod conceptus sit a Jehovah Patre,” Luc. I:34,35, inde3 Ipsi anima et vita, quare dicit, quod Ipse et Pater unum sint, Joh. X:30. Quod qui Ipsum videt et cognoscit, videat et cognoscat Patrem, Joh. XIV:9. Si Me nossetis, etiam Patrem meum nossetis, Joh. VIII:19. Qui Me suscipit, suscipit Ipsum qui misit Me, Joh. XIII:20. Quod in sinu Patris sit, Joh. I:18. Quod omnia quaecunque Pater habet, sua sint, Joh. XVI:15. Quod dicatur Pater aeternitatis, Esaj. IX:5 4. Quod inde Ipsi sit potestas omnis carnis, Joh. XVII:2 5. Et omnis potestas in Coelo et in Terra, Matth. XXVIII:18. Ex his et pluribus in Verbo clare videri potest, quod Unio Patris et Ipsius sit sicut6 Animae et Corporis; quare etiam in Veteri Testamento Ipse saepius nominatur Jehovah, Jehovah Zebaoth, et Jehovah Redemptor, videatur supra n. 83.
1 Prima editio: cst
2 Prima editio: Athanasiii
3 Prima editio: 35. inde
4 Sic Schmidt et Biblia Hebraica, sed 9:6 apud Biblia Anglica
5 Prima editio: Joh. XVIII
6 Prima editio: sict
VCR n. 99
99. 1] Quod Unio illa sit reciproca, constat clare ex his locis in Verbo, “Philippe, nonne credis, quod Ego in Patre, et Pater in Me sit: Credite Mihi, quod Ego in Patre, et Pater in Me sit, Joh. XIV:10,11 1. Ut cognoscatis et credatis, quod Pater in Me, et Ego in Patre, Joh. X:36,38. Ut omnes unum sint, sicut Tu Pater in Me, et Ego in Te, Joh. XVII:21. Pater, Omnia Mea Tua sunt, et omnia Tua Mea,” Joh. XVII:10. Quod Unio reciproca sit, est quia non datur aliqua Unio seu conjunctio inter duos, nisi unus ad alterum vicissim accedat; omnis Conjunctio in Universo Coelo, et in universo Mundo, et in toto homine, non aliunde est, quam ex reciproca accessione unius ad alterum, et tunc quod alter cum altero unum velit; inde fit homogeneum et sympathicum, ac unanimum et concors, in singulis utriusque; 2] talis conjunctio reciproca2 est animae et corporis apud unumquemvis hominem; talis conjunctio est spiritus hominis cum organis sensoriis et motoriis ejus corporis; talis conjunctio est cordis et pulmonis; talis conjunctio est voluntatis et intellectus; talis conjunctio est omnium membrorum et viscerum in se et inter se, in homine; talis conjunctio mentium est inter omnes qui se interius amant, est enim illa omni amori et amicitiae inscripta, amor enim vult amare et vult amari. Reciproca conjunctio est omnium in Mundo, quae inter se sarte conjuncta sunt; similis conjunctio est caloris solis cum calore ligni et lapidis, caloris vitalis cum calore omnium fibrarum in animatis; similis est arboris3 cum radice, per radicem cum arbore, et per arborem cum fructu; talis est magnetis cum ferro, et sic porro. Nisi conjunctio per accessionem unius ad alterum reciproce et vicissim fiat, non fit nisi externa conjunctio et non interna, et haec a se mutuo, tempore dilabitur, et quandoque ut se non amplius cognoscant.
1 Prima editio: Joh. XIV: 6. 11.
2 Prima editio: rcciproca
3 Nisi legeris humi (sic Worcester et Chadwick)
VCR n. 100
100. Nunc quia non dabilis est conjunctio quae conjunctio, nisi fiat reciproce et vicissim, ideo conjunctio Domini et hominis non alia est, ut manifeste patet ex his locis, Qui manducat meam carnem, et bibit meum sanguinem, in ME MANET, ET EGO IN ILLO1, Joh. VI:56. MANETE IN ME, ET EGO IN VOBIS; QUI MANET IN ME ET EGO IN ILLO, hic fert fructum multum, Joh. XV: 4,5. Qui aperit januam, ingrediar ad illum, et COENABO CUM ILLO, ET ILLE MECUM, Apoc. III:20, praeter alibi; haec Conjunctio fit, per quod homo accedat ad2 Dominum, et Dominus ad illum; nam certa et immutabilis Lex est, quod quantum homo accedit ad Dominum, tantum Dominus accedat ad hominem; sed de hoc, in Cap. de CHARITATE ET FIDE plura videbuntur.
1 Prima editio: illo
2 Prima editio: a
VCR n. 101
101. 1] VII. QUOD SIC DEUS FACTUS SIT HOMO, ET HOMO DEUS IN UNA PERSONA. Quod Jehovah Deus factus sit Homo et Homo Deus in una Persona, sequitur ut conclusum ex omnibus praemissis Articulis hujus Capitis, imprimis ex his duobus, “Quod Jehovah Creator universi descenderit et assumserit Humanum, ut redimeret et salvaret homines, de quo supra, n. 82, 83, 84; et quod Dominus per actus Redemptionis univerit Se Patri, et Pater Se Ipsi, ita reciproce et vicissim,” de quo supra, n. 97 ad 100; ex reciproca illa Unione evidenter patet, quod Deus factus sit Homo, et Homo Deus in una Persona: idem etiam consequitur ex Unione utriusque, quod sit sicut Animae et Corporis; quod hoc sit secundum fidem hodiernae Ecclesiae ex Symbolo Athanasii, videatur supra, n. 98 1; tum secundum fidem Evangelicorum in Capite librorum Orthodoxiae illorum, quod vocatur FORMULA CONCORDIAE, ubi valide stabilitur, tam ex Scriptura Sacra, quam ex Patribus, et quoque per rationes, quod Humana Christi Natura ad Divinam Majestatem, Omnipotentiam et Omnipraesentiam exaltata sit, tum quod in Christo Homo sit Deus et Deus Homo, de hoc ibi p. 607, 765. 2] Praeterea2 in hoc Capite evictum est, quod Jehovah Deus quoad Humanum suum in Verbo dicatur Jehovah, Jehovah Deus, Jehovah Zebaoth, tum Deus Israelis; quare Paulus dicit, Quod in Jesu Christo omnis plenitudo Divinitatis habitet corporaliter, Coloss. II:9; et Johannes, Quod Jesus Christus Filius Dei sit verus Deus, et Vita aeterna, I Epist. V:20 3; quod per Filium Dei proprie intelligatur Humanum Ipsius, videatur supra n. 92 seq. Et praeterea, Jehovah Deus et Se et Ipsum vocat Dominum; legitur enim, dixit JEHOVAH4 DOMINO meo, sede a dextris meis, Psalm. CX:1: et apud Esajam, “Puer natus est nobis, Filius datus est nobis, cujus nomen DEUS, PATER AETERNITATIS,” Cap. IX:5,6 5: per Filium etiam intelligitur Dominus quoad Humanum apud Davidem, “Annuntiabo de statuto, Jehovah dixit, FILIUS MEUS TU, Ego HODIE genui Te, osculamini FILIUM, ne irascatur, et pereatis in via,” Psalm. II:7,12; hic non intelligitur Filius ab aeterno, sed Filius natus in Mundo, nam est propheticum de Domino venturo, quare vocatur Statutum, de quo Jehovah annuntiavit Davidi, et in Psalmo illo praemittitur, Ego inunxi Regem meum super Sionem, Vers. 6, et sequitur, dabo gentes Illi in haereditatem, Vers. 8; quare HODIE ibi non est ab aeterno, sed in tempore, nam apud Jehovam futurum est praesens.
1 Prima editio: n. 89
2 Prima editio: praeterea
3 Prima editio: V: 20. 21
4 Sic alibi. Prima editio: DOMINUS
5 Sic Schmidt et Biblia Hebraica, sed 9:6,7 apud Biblia Anglica
VCR n. 102
102. 1] Creditur quod Dominus quoad Humanum non modo fuerit, sed etiam sit Filius Mariae, sed in hoc Orbis Christianus hallucinatur; quod fuerit Filius Mariae verum est, sed quod adhuc sit non verum est, nam per actus Redemptionis exuit Humanum ex Matre et induit Humanum ex Patre, inde est quod Humanum Domini sit Divinum, et quod in Ipso Deus sit Homo et Homo Deus. Quod exuerit Humanum ex matre, ac induerit Humanum ex Patre, quod est Divinum Humanum, videri potest ex eo, quod Ipse Mariam nusquam vocaverit suam matrem, ut constare potest ex his, Dixit mater Jesu ad Ipsum, vinum non habent, dixit illi Jesus, quid Mihi et tibi, MULIER, nondum venit hora mea, Joh. II:3,4 1. Et alibi, Jesus e cruce videt Matrem, et Discipulum adstantem quem amabat; dicit Matri suae, MULIER ecce filius2 tuus, deinde dicit Discipulo, ecce Mater tua, Joh. XIX:26,27: et semel quod non agnoverit illam, “Nuntiatum est Jesu a dicentibus, Mater tua et fratres tui foris stant, et volunt Te videre, Jesus respondens dixit, Mater mea, et fratres mei hi sunt, qui audiunt Verbum Dei et faciunt illud,” Luc. VIII:20,21, Matth. XII:46 ad 50 3, Marc. III:31 ad 35, ita Dominus non vocavit illam Matrem sed Mulierem, et dedit illam Johanni in Matrem; in aliis locis vocatur illa Mater Ipsius, sed non ab Ipsius ore. 2] Hoc etiam confirmatur per hoc, quod non agnoverit Se esse Filium Davidis; legitur enim apud Evangelistas, Interrogavit Jesus Pharisaeos, dicens, quid vobis videtur de Christo, cujus Filius est, dicunt Ipsi, Davidis; dixit illis, quomodo ergo David illum in spiritu Dominum suum vocat, dicens, dixit DOMINUS DOMINO MEO, sede a dextris meis, donec posuero inimicos tuos scabellum pedum tuorum; si ergo David vocat Ipsum Dominum, quomodo filius ejus est; et nemo poterat Ipsi respondere verbum, Matth. XXII:39 ad 44 4, Marc. XII:35,36,37, Luc. XX:41 ad 44, Psalm. CX:1. 3] “His adjiciam hoc novum; semel mihi datum est loqui cum Maria Matre; praeteriit quondam, et visa est in Coelo supra caput meum in vestitu albo ut ex serico, et tunc paulum morata dixit, quod Mater Domini fuerit, quia a se natus, sed quod factus Deus exuerit omne Humanum ex illa, et quod ideo adoret Ipsum ut suum Deum, et quod nolit ut quisquam Ipsum pro Filio suo agnoscat, quia in Ipso omne Divinum est.” 4] Ex his nunc elucet haec veritas, quod ita Jehovah sit Homo ut in primis etiam in ultimis, secundum haec, Ego sum Alphah et Omegah, Principium et Finis; Ille qui Est, qui Fuit, et qui Venturus est, Omnipotens, Apoc. I:8,11. Johannes cum vidit Filium hominis in medio septem candelabrorum, cecidit ad pedes Ipsius sicut mortuus; sed imposuit dextram suam super illo, dicens, Ego sum Primus et Ultimus, Apoc. I:13,17, Cap. XXI:6. Ecce venio cito, ut dem unicuique secundum opus ejus, Ego sum Alphah et Omegah, Principium et Finis, Primus et Ultimus, Apoc. XXII:12,13. Et apud Esajam, “Sic dixit Jehovah Rex Israelis, et Redemptor ejus Jehovah Zebaoth, Ego sum Primus et Ultimus,” Cap. XLIV:6, Cap. XLVIII:12.
1 Prima editio: Joh. II: 4
2 Prima editio: filius (�i’ absque italicis)
3 Prima editio: 49
4 Sic Schmidt, sed 22:41-46 apud Novum Testamentum Graecum et Biblia Anglica.
VCR n. 103
103. 1] His adjungam hoc Arcanum; quod Anima quae est ex Patre, sit ipse homo, et quod Corpus quod est matre, non sit homo in se, sed ex illo; hoc duntaxat est indumentum ejus, contextum ex talibus quae e Mundo naturali sunt, at vero Anima ex talibus quae in Mundo spirituali; omnis homo post mortem deponit naturale, quod a matre tulit, et retinet1 spirituale quod a patre, una cum aliquo limbo ex purissimis naturae circum illud; sed hic limbus apud illos, qui in Coelum veniunt, est infra, et spirituale supra, at limbus ille, apud illos qui in Infernum veniunt, est supra et spirituale infra; inde est, quod homo angelus loquatur e Coelo, ita bonum et verum, at quod homo diabolus loquatur ex inferno dum ex corde suo, et tanquam e Coelo dum ex ore; hoc facit foris, illud autem domi. 2] Quoniam Anima hominis est ipse homo, et illa spiritualis ex origine sua, patet unde est, quod mens, animus, indoles, inclinatio, et affectio amoris Patris inhabitet proli post prolem, ac redeat et conspicuam se sistat a generatione in generationem; inde est, quod plures familiae, imo gentes a suo primo Patre cognoscantur; est communis imago in singulis faciebus progeniei, quae se manifestat2; et haec imago non mutatur nisi quam per spiritualia Ecclesiae: quod communis imago Jacobi et Judae adhuc in posteris illorum permaneat, et quod per illam ab aliis dignoscantur, est causa, quia suo Religioso firmiter huc usque adhaeserunt; est enim in semine cujusvis, ex quo concipitur, tradux seu propago Animae patris in suo pleno intra quoddam involucrum ex elementis3 e natura; per haec in utero matris formatur corpus ejus, quod potest fieri vel ad similitudinem patris, vel ad similitudinem matris, remanente usque imagine patris intra illam, quae jugiter allaborat se educere, quare si id non potest in prima sobole, praestat id in sequentibus. 3] Quod imago patris4 in pleno sit in semine, est causa, quia, ut dictum est, Anima est spiritualis ex origine sua, et spirituale non commune habet cum spatio, quare simile sibi est in parvo volumine, ut in magno. Quod ad Dominum attinet, Ille, dum in Mundo fuit, per actus redemptionis exuit omne Humanum ex Matre, et induit Humanum ex Patre, quod est Divinum Humanum, inde est, quod in Ipso Homo sit Deus et Deus Homo.
1 Prima editio: retinat
2 Prima editio: manefestat
3 Prima editio: eiementis
4 Prima editio: patrls
VCR n. 104
104. VIII. QUOD PROGRESSIO AD UNIONEM FUERIT STATUS EXINANITIONIS IPSIUS, ET QUOD IPSA UNIO SIT STATUS GLORIFICATIONIS IPSIUS. Quod Domino, cum fuit in Mundo, bini Status, qui vocantur Exinanitionis et Glorificationis, fuerint, notum est in Ecclesia; prior Status, qui fuit Exinanitionis, describitur multis in locis in Verbo, imprimis in Psalmis Davidis, et quoque apud Prophetas, et singulatim apud Esajam Cap. LIII, ubi dicitur, quod usque ad mortem exinaniverit animam suam, Vers. 12; idem hic Status fuit status humiliationis Ipsius coram Patre, nam in illo oravit ad Patrem, ac dicit quod voluntatem Ipsius faciat, et adscribit omnia quae operatus et loquutus1 est Patri; quod oraverit ad Patrem, constat ex his locis, Matth. XXVI:36 ad 44 2, Marc. I:35; Cap. VI:46, Cap. XIV:32 ad 39, Luc. V:16 3, Cap. VI:12, Cap. XXII:41 ad 44, Joh. XVII:9,15,20. Quod fecerit voluntatem Patris, Joh. IV:34, Cap. V:30; quod adscripserit omnia quae operatus et loquutus est4 Patri, Joh. VIII:26,27,28, Cap. XII:49,50; Cap. XIV:10; imo super cruce exclamavit, Deus mi, Deus mi, quare derelinquis Me, Matth. XXVII:46 5, Marc. XV:34; et praeterea, absque hoc statu non potuit crucifigi. Status Glorificationis est etiam Status Unionis; in hoc statu fuit, cum Transformatus fuit coram tribus suis Discipulis, et quoque cum Miracula fecit, et quoties dixit quod Pater et Ipse unum sint, quod Pater in Ipso et Ipse in Patre sit, quod omnia Patris Ipsius sint; et post plenariam Unionem, quod Ipsi esset potestas omnis carnis, Joh. XVII:2, ac omnis potestas in Coelo et in Terra6, Matth. XXVIII:18; praeter plura.
1 Prima editio: loqutus
2 Prima editio: Matth. XVII: 43
3 Prima editio: 15
4 Prima editio: est,
5 Prima editio: 47
6 Prima editio: Trra
VCR n. 105
105. 1] Quod bini illi status, Exinanitionis et Glorificationis, fuerint Domino, fuit causa, quia non alia progressio ad Unionem dabilis est, quoniam est secundum Divinum Ordinem, qui immutabilis est; Divinus Ordo est, ut homo disponat se ad receptionem Dei, ac paret se receptaculum et habitaculum, in quod Deus ingrediatur, ac ut in suo Templo habitet; hoc faciet homo a seipso, sed usque agnoscet quod sit a Deo; hoc agnoscet, quia non sentit praesentiam et operationem Dei, tametsi Deus omne bonum amoris et omne verum fidei apud hominem praesentissime operatur: secundum hunc Ordinem progreditur et progressurus est omnis homo, ut a naturali fiat spiritualis: similiter Dominus, ut Humanum Naturale suum Divinum faceret; inde est, quod oraverit ad Patrem, quod fecerit Voluntatem Ipsius, quod omnia, quae operatus et loquutus est, Ipsi attribuerit, et quod super cruce dixerit, Deus mi, Deus mi, cur derelinquis Me; in hoc enim statu Deus apparet absens: at post hunc statum venit alter, qui est status Conjunctionis cum Deo; in hoc agit homo similiter, sed tunc ex Deo, nec tunc opus habet, ut similiter sicut prius, tribuat Deo omne bonum quod vult et agit, et omne verum quod cogitat et loquitur, quia hoc inscriptum est cordi ejus, et inde est intus in omni actione et loquela ejus. Similiter Dominus se univit suo Patri, et Pater Se Ipsi: verbo, Dominus glorificavit suum Humanum, hoc est, Divinum illud fecit, quemadmodum Dominus regenerat hominem, hoc est, illum spiritualem facit.
2] Quod quisque homo, qui a naturali fit spiritualis, binos status subeat, et quod per primum intret in alterum, et sic e Mundo ad Coelum, in Capitibus de LIBERO ARBITRIO, de CHARITATE ET FIDE, et de REFORMATIONE ET REGENERATIONE, plene demonstrabitur; hic solum, quod in Primo statu, qui vocatur Reformationis, homo sit in plena libertate agendi secundum Rationale intellectus sui, et quod in secundo, qui est status Regenerationis, sit quoque in simili libertate, sed quod tunc velit et agat, ac cogitet et loquatur ex novo amore et nova intelligentia, quae sunt a Domino; in primo enim statu Intellectus agit primas partes et voluntas secundas, in altero agit voluntas primas ac intellectus secundas, at usque intellectus a voluntate, non autem voluntas per intellectum; conjunctio boni et veri, charitatis et fidei, ac interni et externi hominis, non aliter fit.
VCR n. 106
106. 1] Bini illi Status repraesentantur per varia in Universo, causa est, quia sunt secundum Divinum ordinem, et Divinus Ordo omnia et singula usque ad singularissima in Universo implet: Primus status repraesentatur apud omnem hominem per statum infantiae et pueritiae ejus usque ad ephebatum, adolescentiam et juventutem ejus, qui status est humiliationis ejus coram parentibus, et tunc obedientiae, et quoque informationis a magistris et ministris; alter autem status repraesentatur per statum ejusdem dum fit sui juris et arbitrii, sive suae voluntatis et sui intellectus, in quo illi est potestas in sua domo. Primus Status sic repraesentatur per statum Principis seu filii Regis, aut Ducis, antequam fit Rex aut Dux; similiter per statum cujusvis civis, antequam fit persona magistratus; cujusvis subditi antequam aliquo officio fungitur; tum cujusvis gymnasistae qui initiatur in ministerium antequam fit sacerdos, et postea hujus antequam fit pastor, et deinde hujus antequam fit Primas; tum cujusvis virginis antequam fit uxor, et cujusvis ancillae antequam fit hera; in genere cujusvis tironis antequam fit mercator, cujusvis militis antequam fit praefectus, et cujusvis famuli antequam fit herus; primus horum status est servitutis, et alter est propriae voluntatis et inde intellectus. Bini illi status repraesentantur etiam per varia in Regno Animali, primus per bestias et aves quamdiu sunt apud matres et patres, quos tunc jugiter sequuntur, ac ab illis aluntur et ducuntur; et alter status dum relinquunt1 illos, et sibi ipsis prospiciunt; similiter per vermes, primus dum repunt et ex foliis nutriuntur, secundus dum exuvias deponunt, et fiunt papiliones. 2] Bini illi status repraesentantur etiam in subjectis Regni vegetabilis, primus dum vegetabile ex semine exsurgit, ac ramis, frondibus et foliis2 insignitur, et alter dum fructus fert, et nova semina producit; hoc aequiparari3 potest conjunctioni veri et boni, quoniam omnia quae arboris sunt correspondent veris, et fructus bonis. At homo, qui subsistit in Primo statu, et non intrat alterum, similis est arbori, quae solum folia fert, et non fructus, de qua dicitur in Verbo, quod exstirpanda et conjicienda in ignem, Matth. XXI:19 4, Luc. III:9 5, Cap. XIII:6 ad 9 6, Joh. XV:5,6, estque sicut servus, qui non vult liber esse, de quo statutum erat, quod adduceretur ad januam vel ad postem, et perforaretur auris ejus subula, Exod. XXI:6, servi sunt qui non conjunguntur Domino, at liberi qui Ipsi conjunguntur, nam dicit Dominus, Si Filius7 vos liberos facit, vere liberi estis. Joh. VIII:36 8.
1 Prima editio: relnquunt
2 Prima editio: folsis
3 Prima editio: aequaparari
4 Cf. Matth. VII:19
5 Prima editio: Luc. I: 9
6 Prima editio: 10
7 Sic Errores Typographici
8 Prima editio: Joh. VIII: 8
VCR n. 107
107. 1] IX: QUOD POSTHAC NULLUS EX CHRISTIANIS IN COELUM VENIAT, NISI QUI IN DOMINUM DEUM SALVATOREM CREDIT, ET IPSUM SOLUM ADIT. Legitur apud Esajam, “Ecce Ego creo Coelum novum et Terram novam, et non commemorabuntur priora, neque ascendent super cor; et ecce creaturus sum Hierosolymam exultationem, et populum ejus laetitiam,” Cap. LXV:17,18 1, et in Apocalypsi, “Vidi Coelum novum et Terram novam, et vidi Sanctam Hierosolymam descendentem a Deo e Coelo, paratam sicut Sponsam Marito suo: et dixit Sedens super throno, ecce omnia nova faciam,” Cap. XXI:1,2,5, et pluries, quod non alii ingressuri sint Coelum, quam qui scripti sunt in Libro vitae Agni, Apoc. XIII:8, Cap. XVII:8, Cap. XX:12,15, Cap. XXI:27 2, per Coelum ibi non intelligitur Coelum coram oculis nostris aspectabile, sed Coelum Angelicum; per Hierosolymam non aliqua Urbs e Coelo, sed Ecclesia quae e Coelo illo a Domino descendet: et per Librum vitae Agni non intelligitur aliquis liber scriptus in Coelo qui aperietur, sed Verbum, quod est a Domino, et de Ipso. Quod Jehovah Deus, qui Creator et Pater vocatur, descenderit, et assumserit Humanum, etiam propter causam, ut possit adiri et conjungi, in praecedentibus hujus Capitis confirmatum, evictum et stabilitum est; quis enim, qui accedit ad hominem, adit Animam ejus, et quis hoc potest, sed adit ipsum hominem, quem videt facie ad faciem, et cum quo loquitur ore ad os; simile est cum Deo Patre et Filio, est enim Deus Pater in Filio, sicut Anima in suo Corpore. 2] Quod in Dominum Deum Salvatorem credendum sit, constat ex his in Verbo, “Adeo Deus dilexit Mundum, ut Filium suum Unigenitum dederit, ut omnis qui CREDIT IN IPSUM3, non pereat, sed vitam aeternam habeat, Joh. III:15,16. Qui CREDIT IN FILIUM, non judicatur, qui autem NON CREDIT, jam judicatus est, quia non credidit in nomen unigeniti Filii Dei, Joh. III:18. Qui CREDIT IN FILIUM, habet vitam aeternam; qui vero NON CREDIT FILIO, non videbit vitam, sed ira Dei manebit super illo, Joh. III:36. Panis Dei est, qui descendit e Coelo, et vitam dat Mundo; qui venit ad Me, non esuriet, et qui CREDIT IN ME, non sitiet unquam, Joh. VI:33,35. Haec est voluntas Ipsius, qui misit Me, ut omnis qui videt Filium et CREDIT IN IPSUM, habeat vitam aeternam, et resuscitem Ego illum in extremo die, Joh. VI:40. Dixerunt ad Jesum, quid faciemus ut operemur opera Dei, respondit Jesus, hoc est opus Dei, ut CREDATIS IN IPSUM, quem misit Pater, Joh. VI:28,29. Amen dico vobis, qui CREDIT IN ME4, habet vitam aeternam, Joh. VI: 47. Jesus clamavit dicens5, si quis sitiverit, venito ad Me, et bibito, quisquis6 CREDIT IN ME, Flumina e ventre illius fluent aquae viventis, Joh. VII:37,38. Nisi CREDIDERITIS quod Ego sim, moriemini in peccatis vestris, Joh. VIII:24. Jesus dixit., Ego sum resurrectio et vita; qui CREDIT IN ME, etsi moriatur, vivet: omnis vero qui vivit, et CREDIT IN ME, non morietur in aeternum, Joh. XI:25,26. Jesus dixit, Ego Lux in Mundum veni, ut omnis qui CREDIT IN ME, in tenebris non maneat, Joh. XII:46, Cap. VIII:12. Quousque Lucem habetis, CREDITE IN LUCEM, ut filii Lucis sitis,” Joh. XII:36. Quod mansuri sint in Domino, et Dominus in illis, Joh. XIV:20, XV:1 ad 5, XVII:23, quod fit per fidem. Paulus contestatus et Judaeis et Graecis poenitentiam in Deum, et FIDEM IN DOMINUM NOSTRUM JESUM CHRISTUM, Act. Apost. XX:21. Ego sum Via, Veritas et Vita; nemo venit ad Patrem nisi per Me, Joh. XIV:6. 3] Quod qui credit in Filium, credat in Patrem, quoniam ut supra dictum, Pater est in Ipso, sicut Anima in Corpore, constat ex his, Si Me nossetis, etiam Patrem meum nossetis, Joh. VIII:19, Cap. XIV:7. Qui videt Me, videt Ipsum qui misit Me, Joh. XII:45. Qui Me suscipit, suscipit Ipsum qui misit Me, Joh. XIII:20. Causa est, quia nemo potest videre Patrem, et vivere, Exod. XXXIII:20, quare dicit Dominus, Deum nemo vidit unquam, Unigenitus Filius qui in sinu Patris est, Ille exposuit, Joh. I:18. Non Patrem vidit quis, nisi qui est apud Patrem, Hic vidit Patrem, Joh. VI:46 7. Non vocem Patris audivistis unquam, neque speciem Ipsius vidistis, Joh. V:37. Illi autem, qui non sciunt aliquid de Domino, ut plerique in duabus Partibus Orbis, Asia et Africa, et quoque in Indiis, hi si credunt in Deum unum et vivunt secundum praecepta Religionis suae, ex sua fide et vita salvantur, nam imputatio est illis qui norunt, et non illis qui ignorant, sicut non est caecis dum impingunt, nam dicit Dominus, Si caeci essetis, non haberetis peccatum, jam vero dicitis quod videatis, ideo peccatum vestrum manet, Joh. IX:41.
1 Prima editio: Cap. LXV: 17
2 Prima editio: 26
3 CREDIT IN IPSUM ubi in prima editione credit in Ipsum
4 Prima editio: Me
5 Prima editio: dieens
6 Prima editio: QUISQUIS
7 Prima editio: Joh. VI: 6
VCR n. 108
108. Ad hoc ulterius confirmandum referam quae scio, quia vidi et ideo testari possum, quae sunt; quod hodie a Domino Novum Coelum Angelicum condatur, et quod condatur ex illis, qui in Dominum Deum Salvatorem credunt, et Ipsum immediate adeunt, et quod reliqui rejiciantur; quare si posthac aliquis e Christiano Orbe in Mundum Spiritualem venit, quod fit omni homini post mortem, et non in Dominum credit, et Illum solum adit, et hoc tunc non potest recipere, quia male vixit, aut in falsis se confirmavit, in primo vestigio ad Coelum repellitur, et facies ejus inde avertitur, et convertitur ad Terram Inferiorem, quo etiam abit, et se conjungit cum illis ibi, qui in Apocalypsi per Draconem et Pseudoprophetam intelliguntur. Omnis etiam homo in Terris Christianis, qui non credit in Dominum, posthac nec exauditur; ejus preces in Coelo sunt sicut odores maleolenti, ac sicut eructationes1 ex pulmone saucio; et si putatur quod oratio ejus sit sicut suffitus ex thure, usque non ascendit ad Coelum angelicum aliter quam sicut fumus incendii, qui a procella deorsum cadente rejicitur in oculos ejus, aut sicut suffitus ex thuribulo sub pallio monachi, ita fit post hoc tempus cum omni pietate, quae determinatur ad Trinitatem discretam, et non ad conjunctam; quod in Domino Divina Trinitas conjuncta sit, est hujus Operis principale objectum. Hic Novum hoc adjiciam, quod ante aliquot Menses duodecim Apostoli a Domino convocati sint, et in Universum Mundum Spiritualem, sicut prius in Mundum naturalem, emissi, cum mandato ut hoc Evangelium praedicent, et tunc cuivis Apostolo sua Regio addicata est; quod mandatum etiam omni zelo et opera obeunt. Sed de his in Ultimo Capite hujus Libri, ubi de CONSUMMATIONE SAECULI, de ADVENTU DOMINI, et de NOVA ECCLESIA, in specie transigetur.
1 Prima editio: eructiones
VCR n. 109
109. COROLLARIUM.
1] Omnes Ecclesiae, quae ante Adventum Domini fuerant, Ecclesiae Repraesentativae fuerunt, quae Divina Vera non videre potuerunt nisi quam in Umbra; at post adventum Domini in Mundum, Ecclesia ab Ipso instituta est, quae Divina Vera vidit, aut potius, videre potuit in Luce; differentia est, qualis inter Vesperam et Mane; Status Ecclesiae ante Adventum Domini in Verbo etiam vocatur Vespera, et Status Ecclesiae post adventum Ipsius, vocatur Mane. Dominus ante adventum suum in Mundum, quidem praesens fuit apud homines Ecclesiae, sed mediate per Angelos qui repraesentabant Ipsum, at post adventum suum praesens est apud homines Ecclesiae immediate, nam in Mundo induit quoque DIVINUM NATURALE, in quo apud homines praesens est: Glorificatio Domini est glorificatio Humani Ipsius, quod assumsit in Mundo, ac Humanum Domini glorificatum est DIVINUM NATURALE: Quod ita sit, evidens est ex eo, quod Dominus cum toto suo Corpore, quod in Mundo habuit, e sepulchro resurrexerit, nec quicquam in illo reliquerit, proinde quod ipsum Humanum Naturale a primis ad ultima ejus inde secum tulerit: quapropter dixit Discipulis post resurrectionem credentibus videre Spiritum, Videte Manus meas et Pedes meos, quod Ipse Ego sim, palpate Me et videte, nam Spiritus carnem et ossa non habet, sicut Me videtis habere, Luc. XXIV:37,39. Ex quibus patet, quod Naturale Ipsius Corpus per Glorificationem Divinum factum sit; quare dicit Paulus, Quod in Christo habitet omnis plenitudo Divinitatis corporaliter, Coloss. II:9, et Johannes, Quod Filius Dei Jesus Christus sit Verus Deus, I Epist. V:20 1. Ex his sciunt Angeli, quod solus Dominus in Universo Mundo Spirituali sit plenus Homo.
2] Notum est in Ecclesia, quod omnis Cultus apud Gentem Israeliticam et Judaicam fuerit mere Externus, et quod adumbraverit Cultum Internum, quem Dominus aperuit; et quod sic Cultus ante adventum Domini constiterit in typis et figuris, quae repraesentabant Cultum verum in sua justa effigie. Ipse Dominus apud Antiquos quidem visus est, nam dixit ad Judaeos, Abraham Pater vester exultavit ut videret diem meum, et vidit, et gavisus est: dico vobis, priusquam Abraham fuit, Ego fui, Joh. VIII. 56, 58. Sed quia tunc solum repraesentabatur Dominus, quod factum est per Angelos, ideo omnia Ecclesiae apud illos repraesentativa facta sunt; at postquam in Mundum venit, repraesentationes illae evanuerunt; hujus rei interior causa fuit, quia Dominus in Mundo etiam induit Divinum Naturale, et ex hoc non modo illustrat Internum spiritualem hominem, sed etiam Externum naturalem, quae duo nisi simul illustrantur, homo est sicut in umbra, at dum uterque simul illustratur, est sicut in die; dum enim solus Internus homo illustratur et non simul Externus, aut dum solum Externus et non simul Internus, est sicut quis dormit et somniat, et mox dum expergiscitur, recolligit somnium, et ex illo concludit varia, quae tamen imaginaria sunt; et est quoque sicut ambulans in somno, et objecta quae videt, putat videri in luce diurna. 3] Discrimen inter statum Ecclesiae ante adventum Domini, et post adventum Ipsius, est quoque sicut qui noctu in luce Lunae et Stellarum legit scripturam, et sicut qui in luce solis; quod oculus in priore luce, quae modo est candida, erret, et in posteriore, quae etiam est flammea, non erret, liquet: quare de Domino legitur, Dixit Deus Israelis, mihi loquuta est Petra Israelis, ille sicut Lux matutae, dum oritur Sol, matutae sine nubibus, II Sam. XXIII:3,4, Deus Israelis, et Petra Israelis est Dominus: et alibi, Erit lux lunae sicut lux solis, et lux solis erit septupla, sicut lux septem dierum, in die quo obligabit Jehovah fracturam populi sui, Esaj. XXX:26 2: haec dicuntur de Statu Ecclesiae post adventum Domini. Verbo, Status Ecclesiae ante adventum Domini comparari potest Vetulae, cujus facies fucata fuit, et ex purpura fuci apparuit sibi pulchra; at Status Ecclesiae post adventum Domini comparari potest Virgini ex purpura nativa formosae: Et quoque Status Ecclesiae ante adventum Domini comparari potest crustae alicujus fructus, ut aurantii, pomi, pyri, uvae, et ejus sapori, at status Ecclesiae post adventum Ipsius comparari potest Interioribus illorum fructuum, et horum sapori; praeter cum similibus aliis: et haec propter illam causam, quia Dominus, postquam induit etiam Divinum Naturale, illustrat Internum spiritualem hominem et Externum naturalem simul, nam dum modo Internus homo illustratur et non simul Externus, fit umbra, similiter dummodo Externus et non simul Internus.
1 Prima editio: I Epist. V: 20. 21.
2 Prima editio: Esaj. XXX: 25. 26:
* * * * *
VCR n. 110
110. 1] Hic adducentur haec MEMORABILIA. PRIMUM. Quondam in Mundo Spirituali vidi Ignem fatuum in aere delapsum in terram, et lucidum circum circa illum; erat meteoron quod vulgus vocat Draconem; notavi locum ubi decidit, sed hoc in diluculo suboriente Sole disparatum est, sicut fit cum omni fatuo Igne. Post matutam accessi ad locum, ubi delapsum ejus in nocte vidi, et ecce ibi humus ex miscela sulphuris, ramentorum ferri, et argillae luti: et subito tunc visa sunt duo Tentoria, unum directe supra locum, et alterum a latere versus meridiem, et suspexi, et vidi quendam Spiritum e coelo sicut fulmen1 decidentem, et injectum in Tentorium, quod directe supra locum delapsus meteori stetit, et ego in altero quod juxta erat versus meridiem, in ostio hujus steti, et vidi Spiritum in altero etiam in ostio sui tentorii stantem; et tunc quaesivi illum, cur ita decidit e Coelo; ad quod ille respondit, quod dejectus sit ut angelus Draconis ab angelis Michaelis, quia aliqua de Fide mea, in qua me confirmavi in Mundo, loquutus sum; inter quae fuit hoc, quod Deus Pater et Deus Filius sint duo, et non unus; omnes enim in Coelis hodie credunt, quod sint unum sicut anima et corpus; et omnis dictio contra id, est sicut stimulus in naribus illorum, et sicut subula perforans aures illorum, unde illis fit emotio et dolor, et propter hoc contradicens mandatur exire, et si tergiversatur, dejicitur: 2] hoc audito ad illum dixi, cur non credidisti sicut illi; retulit, quod post excessum e Mundo nemo possit credere aliud, quam quod per confirmationem sibi impresserat; hoc manet infixum, et non potest avelli, imprimis id quod quis apud se confirmavit de Deo; quoniam in Coelis cuivis est locus secundum ideam Dei: porro interrogavi, per quae confirmaverat quod Pater et Filius essent duo; dixit, per haec in Verbo, quod Filius oraverit ad Patrem, non modo ante Passionem crucis, sed etiam in illa; ut et quod se coram Patre suo humiliaverit; quomodo tunc possunt unus esse, sicut anima et corpus unum sunt in homine; quis orat sicut ad alium, et humiliat se sicut coram alio, dum ipse ille est; ita nullus facit, minus Filius Dei: et praeterea, Universa Ecclesia Christiana meo tempore divisit Divinitatem in Personas, ac unaquaevis Persona est unum per se, ac definitur quod sit quod proprie subsistit. 3] His ab illo auditis, respondi, percepi ex sermone, quod prorsus nihil scias, quomodo Deus Pater et Filius unum sunt, et quia non scis quomodo, confirmaveras te in falsis, in quibus Ecclesia adhuc est de Deo; nonne scis, quod Domino, cum erat in Mundo, fuerit anima sicut omni alii homini; unde haec Illi, nisi ex Deo Patre; quod ita sit, ex Verbo Evangelistarum abunde patet; quid tunc quod vocatur Filius nisi Humanum, quod a Divino Patris conceptum est, et a Maria Virgine natum; Mater non potest concipere Animam; hoc totaliter repugnat Ordini, secundum quem omnis homo nascitur; nec potest Deus Pater indere Animam ex se et deinde recedere, sicut omnis pater in Mundo, quoniam Deus est sua Divina Essentia, et haec est una et individua, et quia est individua est Ipse; inde est, quod Dominus dicat, quod Pater et Ipse unum sint, et quod Pater in Ipso et Ipse in Patre, praeter plura similia: hoc etiam conceptores Symboli Athanasiani e longinquo viderunt, quare postquam Deum in tres Personas partiti sunt, usque dicunt quod in Christo Deus et Homo, hoc est, Divinum et Humanum, non sint duo, sed unum sicut anima et corpus in homine. 4] Quod Dominus in Mundo oraverit ad Patrem sicut ad alium, et quod humiliaverit se coram Patre sicut coram alio, fuit secundum Ordinem a Creatione constabilitum, qui immutabilis, secundum quem omnis ad conjunctionem cum Deo progredietur; ordo ille est, quod sicut homo per vitam secundum leges ordinis, quae sunt praecepta Dei, se conjungit Deo, ita Deus se conjungat homini, et a naturali illum spiritualem faciat; similiter Dominus se univit suo Patri et Deus Pater se Ipsi; fuitne Dominus dum Infans sicut infans, dum Puer sicut puer; legiturne quod profecerit sapientia et gratia, et postea, quod rogaverit Patrem, ut Nomen suum, hoc est, Humanum suum, glorificaret; glorificare est per Unionem secum Divinum facere; inde patet, quod Dominus in statu exinanitionis suae, qui status fuit status progressionis Ipsius ad Unionem, oraverit ad Patrem. 5] Idem ille Ordo a Creatione cuivis homini inscriptus est, nimirum quemadmodum homo per veritates ex Verbo parat intellectum suum, ita adaptat illum ad recipiendum fidem a Deo, et quemadmodum per opera charitatis parat voluntatem, ita accommodat illam ad recipiendum amorem a Deo; nam quemadmodum artifex secat adamantem, ita applicat illum ad recipiendum et emittendum splendorem lucis; et sic porro: parare se ad receptionem Dei et conjunctionem, est vivere secundum Divinum Ordinem, et leges ordinis sunt omnia praecepta Dei; haec Dominus ad omnem apicem implevit, et sic se fecit receptaculum Divinitatis in omni plenitudine; quare Paulus dicit, quod in Jesu Christo omnis plenitudo Divinitatis habitet corporaliter [Coloss. II:9], et Ipse Dominus quod omnia Patris sint Ipsius [Joh. XVI:15]. 6] Ulterius tenendum est, quod Dominus apud hominem solus activus sit, et quod homo ex se mere passivus sit, at quod per influxum vitae a Domino etiam activus; ex hoc perpetuo influxu a Domino apparet homini sicut sit activus ex se; et quia ita est, et ei liberum arbitrium est, et hoc ei datum est ut semet paret ad recipiendum Dominum, et sic ad conjunctionem, quae non dabilis est, nisi sit reciproca, et reciproca fit dum homo ex suo libero agit, et tamen ex fide attribuit Domino omne activum.
7] Post haec interrogavi, num ille sicut alii ejus sodales confessus est, quod Deus unus sit; respondit, quod confessus; et tunc dixi, at vereor, quod cordis tui confessio sit, quod nullus Deus sit; numne omnis loquela oris procedit ex cogitatione mentis, quare non potest aliter, quam ut confessio oris, quod unus Deus sit, expellat cogitationem e mente quod tres sint, ac vicissim quod cogitatio mentis expellat ex ore confessionem quod unus sit; quid inde resultat aliud, quam quod nullus Deus sit; numne sic evacuatur omne interstitium, quod est a cogitatione ad os, et ab ore retro ad cogitationem, et quid tunc a mente aliud concluditur de Deo, quam quod Natura sit Deus, et de Domino quod Anima Ipsi vel a Matre vel a Josepho fuerit; a quibus duobus, ut ab horrendis et abominabilibus, omnes Angeli coeli se avertunt. His dictis, Spiritus ille ablegatus est in Abyssum, de qua in Apocalypsi Cap. IX:2 seq., ubi Angeli Draconis ventilant mystica de sua Fide. 8] Postridie cum prospexi ad eundem locum, vidi loco Tentoriorum duas Statuas in similitudine hominum, factas ex pulvere terrae, quae erat miscela sulphuris, ferri et argillae, et una Statua visa est habere sceptrum in manu sinistra, coronam super capite, et librum in manu dextra, tum pectorale oblique cinctum fascia ex lapidibus pretiosis, et a tergo togam fluentem ad alteram Statuam, sed haec Statuae illi inducta fuerunt per phantasiam; et tunc vox audita est inde a quodam Draconico; haec Statua repraesentat Fidem nostram ut Reginam, et altera post illam, Charitatem ut famulam ejus: haec erat ex simili miscela pulverum conflata, et posita post extremitatem togae defluentis a tergo Reginae, et tenuit chartam in manu, super qua erat scriptum, cave ne propius accedas et togam tangas. At subito tunc imber e coelo decidit, et penetravit utramque Statuam, quae quia ex miscela sulphuris, ferri et argillae constabant, ebulliebant, sicut fieri solet miscela illorum pulverum, dum aqua super illam immittitur, et sic accensae igne intestino diffluebant, et factae acervi, qui postea sicut tumuli sepulchrales super terra illa eminebant.
1 Prima editio: falmen
VCR n. 111
111. 1] SECUNDUM MEMORABILE. In Mundo naturali est homini duplex loquela, quia duplex cogitatio, Externa et Interna, potest enim homo loqui ex cogitatione interna, et simul tunc ex cogitatione externa, et potest loqui ex cogitatione externa1 et non ex interna, imo contra internam, inde simulationes, assentationes et hypocrises: at in Mundo Spirituali non est homini duplex loquela, sed simplex, loquitur ibi sicut cogitat, alioquin sonus stridet, et laedit aures; at usque potest silere, et sic non evulgare mentis suae cogitata; quare hypocrita, cum inter sapientes venit, vel abit, vel proripit se ad angulum in conclavi, et facit se inconspicuum, et sedet mutus. 2] Quondam erant multi in Mundo Spirituum congregati, et de hac re inter se loquebantur, dicentes, quod non posse loqui nisi sicut cogitat, sit durum illis in bonorum consortio, qui non juste cogitaverunt de Deo et de Domino. In medio congregatorum erant Reformati, et multi ex Clero, et juxta illos Pontificii cum monachis; ac hi et illi primum dixerunt, quod hoc non durum sit, quid opus aliter loqui quam sicut cogitat, et si forte non juste cogitet, potestne comprimere labia, et tenere silentium; et Clerus dixit, quis non cogitat juste de Deo et de Domino: sed aliqui ex congregatis dixerunt, tentemus illos; et dixerunt illis, qui se confirmaverunt in Trinitate Personarum de Deo, ut ex cogitatione dicerent Unum Deum; sed non potuerunt, contorserunt et plicaverunt labia in plures sinus, et non potuerunt articulare sonum in voces alias, quam ideis cogitationis illorum consonas, quae erant trium Personarum, et inde trium Deorum. 3] Porro dictum est illis, qui confirmaverunt Fidem Separatam a charitate, ut nominarent JESUM, sed non potuerunt, at omnes potuerunt dicere Christum, et quoque Deum Patrem; hoc mirati sunt et quaesiverunt causam, et invenerunt hanc, quod oraverint ad Deum Patrem propter Filium, et non oraverint ad Ipsum Salvatorem, et JESUS significat Salvatorem. 4] Porro dictum est illis, ut ex cogitatione de Humano Domini dicerent2 DIVINUM HUMANUM; sed nemo ex Clero, qui ibi aderat, potuit, at aliqui ex Laicis potuerunt, quare hoc in seriam ventilationem missum est; et tunc I. Lecta3 sunt coram illis haec apud Evangelistas, Pater dedit omnia in manum Filii, Joh. III:35. Pater dedit Filio potestatem omnis carnis, Joh. XVII:2. Omnia Mihi tradita sunt a Patre, Matth. XI:27 4. Data est Mihi omnis potestas in Coelo et in Terra, Matth. XXVIII:18. Et dictum est illis, tenete inde in cogitatione, quod Christus tam quoad Divinum quam quoad Humanum suum sit Deus Coeli et Terrae, et sic enuntiate DIVINUM HUMANUM, sed usque non potuerunt, et dixerunt, quod quidem exinde tenerent aliquid cogitationis ex intellectu de eo, sed usque non aliquid agnitionis, et quod ideo non possent. 5] II. Postea lectum est coram illis ex Luca Cap. I:32,34,35; quod Dominus quoad Humanum esset Filius Jehovae Dei, et quod ibi dicatur Filius Altissimi, et ubivis alibi Filius Dei, et quoque Unigenitus, et petierunt ut hoc tenerent in cogitatione, et quoque quod Unigenitus Filius Dei natus in Mundo non possit non esse Deus sicut Pater est Deus, et eloquerentur DIVINUM HUMANUM; sed dixerunt, non possumus5, quia spiritualis nostra cogitatio, quae est interior, non admittit in cogitationem proximam loquelae6 alias ideas quam similes, et quod inde percipiant, quod nunc non liceat cogitationes suas dividere, sicut in Mundo naturali. 6] III. Deinde lecta sunt coram illis verba Domini ad Philippum, haec, Dixit Philippus, Domine, monstra nobis Patrem, et dixit Dominus, qui videt Me, videt Patrem, nonne credis, quod Ego in Patre et Pater in Me, Joh. XIV:8 ad 11; et quoque alia loca, quod Pater et Ipse unum sint, ut Joh. X:30; et dictum est illis, ut tenerent id in cogitatione, et sic dicerent DIVINUM HUMANUM, sed quia illa cogitatio non fuit radicata in agnitione, quod Dominus esset Deus etiam quoad Humanum, contorserunt labia in plicas usque ad indignationem, et voluerunt cogere os suum ad edicendum, sed non valuerunt; causa erat, quia ideae cogitationis, quae fluunt ex agnitione, unum faciunt cum vocibus linguae apud illos qui in Mundo Spirituali sunt, et ubi ideae illae non sunt, non dantur voces, nam ideae fiunt voces in loquela. 7] IV. Porro, lecta sunt coram illis ex Doctrina in Universo Christiano Orbe recepta, haec, Quod Divinum et Humanum in Domino non sint duo, sed unum, imo una Persona, unita sicut anima et corpus in homine, haec ex Fide symbolica Athanasiana, et agnita a Conciliis; et dictum est illis, exinde potestis omnino habere ideam ex agnitione quod Humanum Domini sit Divinum, quia Anima Ipsius est Divina, est enim ab Ecclesiae vestrae doctrina, quam in Mundo agnoveratis; insuper Anima est ipsa hominis essentia, et corpus est hujus forma, ac essentia et forma unum faciunt, sicut esse et existere, et sicut causa efficiens effectus et ipse effectus; retinuerunt illam ideam, et voluerunt ex illa enuntiare DIVINUM HUMANUM, sed non potuerunt, interior enim idea de Humano Domini exterminavit et expunxit ideam hanc novam adscititiam, ut illam vocabant. 8] V. Adhuc coram illis lectum est ex Johanne, hoc, Verbum erat apud Deum, et Deus erat Verbum, et Verbum Caro factum est, I:1,14, et quoque hoc, Jesus Christus est verus Deus, et Vita aeterna, I Epist. V:20,7 et ex Paulo, “In Christo Jesu habitat omnis plenitudo Divinitatis corporaliter,” Coloss. II:9; et dicebatur illis ut similiter cogitarent, nempe quod Deus qui fuit Verbum factus sit Homo; quod esset verus Deus; et quod omnis plenitudo Divinitatis in Ipso habitaret corporaliter; et fecerunt ita, sed solum in externa cogitatione, quare non potuerunt propter renisum internae eloqui DIVINUM HUMANUM, dicentes aperte, quod non possent habere ideam Divini Humani, quia Deus est Deus, et homo est homo, et Deus est Spiritus, et de spiritu non aliter cogitavimus, quam sicut de Vento aut aethere. 9] VI. Tandem dictum est illis, nostis quod Dominus dixerit, Manete in Me, et Ego in vobis, qui manet in Me et Ego in illo, hic fert fructum multum, quia sine Me non potestis facere quicquam, Joh. XV:4,5; et quia aliqui ex Clero Angliae aderant, lectum est coram illis ex una illorum Oratione ad Sanctam Communionem, For, when we spiritually8 eat the flesh of Christ and drink9 the blood, then we dwell10 in Christ and Christ in us; si nunc cogitatis, quod hoc non dari possit, nisi Humanum Domini sit Divinum, enuntiate itaque DIVINUM HUMANUM ex agnitione in cogitatione, sed usque non potuerunt, fuit enim idea illis tam alte impressa, quod Divinum non posset esse Humanum, et Humanum non Divinum, et quod Divinum Ipsius esset a Divino Filii ab aeterno, et Humanum simile humano alterius hominis: at dictum est illis, quomodo potestis ita cogitare, num rationalis Mens potest usquam cogitare, quod aliquis Filius a Deo sit natus ab aeterno. 10] VII. Postea converterunt se ad Evangelicos, dicentes, quod Augustana Confessio et Lutherus docuerint, quod Filius Dei et Filius hominis in Christo sit una Persona, et quod Ipse etiam quoad Humanam Naturam sit Omnipotens et Omnipraesens, et quod quoad illam ad dextram Dei Patris sedeat, et gubernet omnia in Coelis et in Terris, impleat cuncta, nobiscum sit, et in nobis habitet et operetur; et quod non sit adorationis differentia, quia per Naturam, quae cernitur, adoratur Divinitas quae non cernitur, et quod in Christo Deus sit Homo et Homo Deus: his auditis responderunt, num est ita, et circumspexerunt, et mox dixerunt, haec prius non novimus, quare non possumus dicere DIVINUM HUMANUM11: at unus et alter dixit, legimus id et scripsimus id, sed usque cum de eo in nobis cogitavimus, fuerunt modo verba, quorum ideam interiorem non habuimus. 11] VIII: Tandem conversi ad Pontificios dixerunt, forte vos potestis nominare DIVINUM HUMANUM, quia creditis quod in vestra Eucharistia in Pane et Vino, et in omni eorum parte sit integer Christus, et quoque adoratis Ipsum, cum monstratis et circumfertis hostias, ut Sanctissimum Deum, tum quia vocatis Mariam Deiparam seu Dei genetricem, consequenter agnoscitis quod genuerit Deum, hoc est, Divinum Humanum; et illi tunc voluerunt enuntiare illud, sed quia subiit tunc materialis idea de Corpore et Sanguine Christi, et quoque fides quod Humanum Ipsius a Divino separabile sit, et quod actualiter separatum sit apud Papam, in quem solum Humana Ipsius potestas, et non Divina translata est, non enuntiare potuerunt: et tunc surrexit unus Monachus, et dixit, quod possit cogitare Divinum Humanum de Sanctissima Virgine Maria, et quoque de Sancto Monasterii sui; et alter Monachus accessit, dicens, ego possum ex idea cogitationis meae, quam nunc foveo, dicere Divinum Humanum de Sanctissimo Papa, potius quam de Christo; sed tunc aliqui ex Pontificiis retraxerunt illum, et dixerunt, pudeat te. 12] Post haec visum est Coelum apertum, et visae sunt Linguae sicut flammulae descendentes et influentes apud quosdam, et illi tunc celebrabant DIVINUM HUMANUM DOMINI, dicentes, removete ideam trium Deorum, et credite quod in Domino habitet omnis plenitudo Divinitatis corporaliter, et quod Pater et Ipse unum sint sicut anima et corpus unum sunt, et quod Deus non sit ventus et aether, sed quod sit Homo, et tunc conjungemini Coelo, et a Domino poteritis nominare JESUM, et dicere DIVINUM HUMANUM.
1 Prima editio: exterra
2 Prima editio: dicereat
3 Prima editio: lecta. Cf. AR 294:4 ubi Lecta
4 Prima editio: Matth. XI: 7
5 Prima editio: postumus
6 Prima editio: loquaelae
7 Prima editio: I Epist. V: 21
8 Prima editio: spiritually
9 Prima editio: drinck
10 Prima editio: dwel
11 DIVINUM HUMANUM ubi in prima editione Divinum Humanum
VCR n. 112
112. 1] TERTIUM MEMORABILE. Quondam1 post diluculum evigilatus exivi in hortum ante domum, et vidi orientem Solem in suo jubare, et circum circa illam cincturam primum tenuem et postea exstantiorem sicut ex auro splendentem, et sub limbo ejus ascendentem nubem, quae pyropi instar, a flamma solis coruscabat; et tunc incidi in meditationem ex fabulis vetustissimorum, quod finxerint Auroram alatam pennis argenteis in ore ferentem aurum. Cum Mens deliciabatur in his, factus sum in spiritu, et audivi aliquos inter se loquentes, et dicentes, utinam daretur loqui cum Novatore, qui pomum Eridis inter Antistites Ecclesiae projecit, ad quod cucurrerunt multi ex Laicis, et desumptum obtulerunt oculis nostris; per pomum illud intellexerunt Codicillum inscriptum, SUMMARIA EXPOSITIO DOCTRINAE NOVAE ECCLESIAE; et dixerunt est sane schismaticum a nemine hactenus cogitatum; et audivi tunc unum ex illis clamantem, quid Schismaticum, est Haereticum; sed aliqui a latere ejus regerebant, tace, obmutesce, non est Haereticum, allegat copiam dictaminum Verbi, ad quae peregrini nostri, per quos intelligimus laicos, attendunt et adstipulantur. 2] Cum haec audivi, quia in spiritu eram, accessi, et dixi, adsum; quid rei; et statim unus ex illis, qui, ut postea audivi, fuit Germanus, nativus ex Saxonia, et tono auctoritatis loquutus dixit, unde tibi audacia invertendi Cultum in Orbe Christiano per tot saecula constabilitum, qui fuit, quod Deus Pater ut Creator Universi, et ejus Filius ut Mediator, et Spiritus sanctus ut Operator, invocarentur, et tu Primum et Ultimum Deum ex Personalitate nostra separas, cum tamen Ipse Dominus dicit, quando oratis, orate ita, PATER NOSTER, QUI EST IN COELIS, SANCTIFICETUR NOMEN TUUM, VENIAT REGNUM TUUM, itane mandatum est, ut invocaremus Deum Patrem: his dictis silentium factum est, et omnes, qui illi favebant, steterunt sicut fortes milites super Navibus bellicis cum vident Classem hostilem, clamaturi, pugnemus nunc, certa est victoria; 3] et tunc exorsus sum loqui, et dixi, quis vestrum non scit, quod Deus de Coelo descenderit, et factus sit homo, nam legitur, Verbum erat apud Deum, et Deus erat Verbum, et Verbum Caro factum est; tum quis vestrum non scit, et spectavi ad Evangelicos, inter quos erat Dictator ille, qui me alloquutus est, quod in Christo ex Maria Virgine nato, Deus sit Homo et Homo Deus; sed ad haec Caetus obstrepuit, quare dixi, scitisne hoc, est secundum doctrinam confessionis vestrae, quae vocatur FORMULA CONCORDIAE, ubi hoc dicitur, et multis corroboratur; et tunc Dictator ille se convertit ad Caetum, et quaesivit2 num nossent hoc, et responderunt, nos parum studuimus in Libro illo de PERSONA CHRISTI, sed sudavimus ibi in Articulo de JUSTIFICATIONE per solam fidem; at usque si illud ibi legitur, acquiescimus; et tunc unus ex illis3 recordatus dixit, legitur, et plus adhuc, quod Humana Christi Natura ad Divinam Majestatem et ad omnia ejus attributa, exaltata sit, et quoque quod Christus in Illa sedeat ad dextram sui Patris. 4] His auditis conticuerunt; post hunc consensum iterum loquutus sum, dicens, quum ita est, quid tunc Pater nisi Filius et Filius nisi etiam Pater, sed quia hoc iterum obstrepuit auribus illorum, continuavi dicens; audite ipsa verba Domini, ad quae si non prius attenderitis, attendite nunc, dixit enim, Pater et Ego unum sumus; Pater in Me est et Ego in Patre; Pater omnia Mea tua sunt et omnia Tua Mea; qui videt Me videt Patrem, quid illa aliud, quam quod Pater in Filio sit et Filius in Patre, et quod unum sint sicut Anima et Corpus in homine, et sic quod sint una Persona; hoc quoque erit fidei vestrae, si creditis Symbolo Athanasiano, ubi consimilia dicuntur: sed assumite ex allatis solum hoc effatum Domini, Pater, omnia Mea Tua sunt et omnia Tua Mea, quid hoc aliud, quam quod Divinum Patris sit Humani Filii, et Humanum Filii Divini Patris, consequenter quod in Christo Deus sit Homo et Homo Deus, et sic quod unum sint sicut anima et corpus unum sunt: 5] simile etiam potest omnis homo de sua anima et suo corpore dicere, videlicet, omnia tua mea sunt et omnia mea tua, tu in me es et ego in te, qui videt me videt te, nos unum sumus quoad personam et quoad vitam; causa est, quia anima est in toto et in omni parte hominis, vita enim animae est vita corporis, et mutuum est inter illos: ex his patet, quod Divinum Patris sit anima Filii, et quod Humanum Filii sit corpus Patris; unde anima filii nisi a patre, et unde corpus ejus nisi a matre; dicitur Divinum Patris, ac intelligitur Ipse Pater, quoniam Ipse et suum Divinum est idem, hoc etiam est unum et individuum; quod ita sit, constat etiam ex his Angeli Gabrielis verbis ad Mariam, Virtus Altissimi obumbrabit te, et Spiritus Sanctus superveniet te, et sanctum quod nascetur ex te, vocabitur Filius Dei, et mox supra vocatur Filius Altissimi; et alibi, Filius Unigenitus; vos autem, qui solum nominatis Ipsum Filium Mariae, deperditis ideam Divinitatis Ipsius, sed hanc non perdunt alii, quam Docti e Clericis ac Eruditi e Laicis, qui dum elevant cogitationes supra sensualia corporis sui, spectant gloriam famae suae, quae non modo adumbrat, sed etiam exstinguit lucem, per quam intrat gloria Dei. 6] Sed redeamus ad Orationem Dominicam, ubi dicitur, Pater noster qui est in Coelis, sanctificetur4 Nomen tuum, veniat Regnum tuum; vos, qui hic estis, intelligitis per illa Patrem in Solo Divino suo, ego autem Ipsum in Humano suo, et Hoc quoque est Nomen Patris, nam Dominus dixit, Pater glorifica Nomen tuum, hoc est, Humanum tuum; et quando hoc fit, tunc venit Regnum Dei, et haec Oratio mandata est pro hoc tempore, videlicet, ut Deus Pater adeatur per Humanum suum; dixit etiam Dominus, Nemo venit ad Patrem nisi per Me: et apud Prophetam, Puer natus est nobis, Filius datus est nobis, cujus Nomen DEUS, Heros, PATER AETERNITATIS; et alibi, Tu Jehovah Pater noster, Redemptor noster a saeculo nomen tuum, et millies alibi, ubi Dominus Salvator noster vocatur Jehovah. Haec est vera explicatio verborum istius Orationis. 7] Postquam haec dicta sunt, inspexi illos, et animadverti mutationes vultuum secundum mutationes status mentis illorum, quosdam faventes et me intuentes, quosdam non faventes et a me se avertentes: et tunc ad dextrum vidi Nubem opalini coloris, et ad sinistrum Nubem fuscam, et sub utraque sicut depluvium, et sub hac sicut imbris tempore5 seri autumni, et sub illa sicut roris tempore primi veris; et subito tunc a spiritu factus sum in corpore, et sic e Mundo spirituali redivi in Mundum naturalem.
1 Prima editio: Quondum
2 Prima editio: quaesi vit
3 Prima editio: ilis
4 Prima editio: sanct.ficetur
5 Prima editio: empore
VCR n. 113
113. 1] QUARTUM MEMORABILE. Prospexi in Mundum Spirituum, et vidi Exercitum super Equis rufis et nigris; Sedentes super illis apparebant sicut Simiae, versae quoad faciem et pectus ad lumbos et caudas Equorum, et quoad occipitium et tergum ad cervices et capita illorum, et capistra pendebant circum colla Equitantium, et clamabant contra Equitantes super Equis albis, et movebant utrisque manibus suis capistra, at sic retrahebant Equos a pugna; et hoc continue. Tunc e Coelo se demiserunt duo Angeli, et venerunt ad me, et dicebant, quid vides, et narrabam, quod videam tam ludicrum Equitatum, et quaesivi quid hoc, et quinam illi, et responderunt Angeli, sunt e loco, qui vocatur Armageddon, Apoc. Cap. XVI:16, in quem congregati sunt ad aliquot millia ad pugnandum contra illos, qui e Nova Domini Ecclesia, quae vocatur Nova Hierosolyma, sunt; loquebantur in loco illo de Ecclesia et Religione, et tamen apud illos non erat aliquid Ecclesiae, quia non aliquod spirituale verum, nec aliquid Religionis, quia non aliquod spirituale bonum; loquebantur ibi ore et labiis de hac et de illa, sed ex causa, ut per illas dominarentur; 2] didicerunt in juventute confirmare Solam Fidem, et aliquid de Deo, sed cum ad eminentiora Officia in Ecclesia provecti sunt, aliquamdiu retinuerunt illa; at quia tunc coeperunt non magis cogitare de Deo et de Coelo, sed de Se et de Mundo, ita non de beatitudine et felicitate aeterna, sed de eminentia et opulentia temporali, rejecerunt doctrinalia in juventute attracta e Mentis rationalis interioribus, quae communicant cum Coelo, et inde in luce Coeli sunt, in Mentis rationalis exteriora, quae communicant cum Mundo, et inde in lumine Mundi sunt, et tandem detruserunt illa in naturale sensuale; unde doctrinalia Ecclesiae apud illos facta sunt solius oris, et non amplius cogitationis ex ratione, et adhuc minus affectionis ex amore; et quia se tales fecerunt, non admittunt ullum Divinum verum quod Ecclesiae est, nec ullum genuinum bonum quod Religionis; comparative facta sunt Interiora mentis eorum sicut Utres repleti ramentis ferri cum pulvere sulphureo commixtis, in quae si immittitur aqua, fit1 primum incalescentia et postea flamma, ex qua utres illi rumpuntur; similiter illi, cum audiunt aliquid de aqua viva, quae est genuinum verum Verbi, et hoc intrat per aures, vehementer excandescunt et inflammantur, et id rejiciunt sicut tale, quod rumperet capita illorum. 3] Hi sunt, qui tibi apparuerunt sicut Simiae equitantes inverso corpore super Equis rufis et nigris cum capistris circum colla, quoniam illi, qui non amant verum et bonum Ecclesiae ex Verbo, non volunt spectare anteriora alicujus Equi, sed posteriora ejus; Equus enim significat intellectum Verbi, Equus rufus intellectum Verbi deperditum quoad bonum, et Equus niger intellectum Verbi deperditum quoad verum: quod clamaverint ad pugnam contra Equitantes super Equis albis, est quia Equus albus significat intellectum Verbi quoad verum et bonum; quod visi collo retrahere suos Equos, erat quia timebant pugnam, ne verum Verbi ad multos veniret, et sic in lucem: haec est interpretatio.
4] Angeli porro dixerunt, nos sumus e Societate Coeli, quae vocatur Michael, et a Domino mandati sumus descendere in locum dictum Armageddon, unde Equitatus tibi visus erupit: per Armageddon apud nos in Coelo significatur status et animus pugnandi ex falsificatis veris, oriundus ex amore dominandi et eminendi super omnes; et quia percipimus apud te desiderium sciendi de Pugna illa, aliquid narrabimus. Post descensum e Coelo accessimus ad locum illum dictum Armageddon, et vidimus illuc congregatos ad aliquot millia; verum non intravimus in Caetum illum, sed erant aliquae Domus ad latus meridionale istius loci, ubi erant Pueri cum Magistris; illuc intravimus, qui nos exceperunt benigne; delectabamur a consortio illorum: erant omnes quoad faciem speciosi ex Vita in oculis, et ex Zelo in sermone; vita in oculis erat illis ex perceptione veri, et zelus in sermone ex affectione boni; quare etiam dedimus illis Pileos, quorum limbos ornabant fasciae ex filis aureis intertextae margaritis, et quoque dedimus Vestes ex colore albo et hyacinthino variegatas: quaesivimus illos, num in locum propinquum, qui vocatur Armageddon, spectaverint; dixerunt, quod per fenestram, quae sub tecto domus; et quod congregationem ibi viderint, sed sub variis figuris; nunc ut homines proceres2, et nunc non ut homines, sed ut Statuas et Idola sculpta, et circum illos Caetum flectentem genua; hi etiam sub variis formis nobis apparuerunt, quidam sicut homines, quidam sicut pardi, et quidam sicut hirci, et hi cum cornibus deorsum protensis, quibus effodiebant humum; nos interpretati sumus metamorphoses illas, quos repraesentabant, et quid significabant. 5] Sed ad rem, Congregati illi, cum audiverunt, quod intraverimus in Domos illas, dixerunt inter se, quid illi apud Pueros illos, mittamus e nostro Caetu aliquos, qui ejiciant illos; etiam miserunt, et cum venerunt, dixerunt ad nos, cur intravistis in Domus illas, unde estis; nos ex imperio mandamus, ut abeatis; sed respondebamus, non potestis id ex imperio mandare; estis quidem vos in oculis vestris sicut Enachim, et illi qui hic sunt sicut homunciones, sed usque nihil potestatis et juris habetis hic, nisi per astutias, quae tamen non valebunt, quare renuntiate vestris, quod nos e Coelo huc missi simus, ad visitandum, num apud vos sit Religio vel non; si non, e loco isto ejiciemini; quare proponite illis hoc, in quo est ipsum Essentiale Ecclesiae et Religionis, quomodo intelligunt haec verba in Oratione Dominica, PATER NOSTER QUI ES IN COELIS, SANCTIFICETUR NOMEN TUUM, ADVENIAT REGNUM TUUM; his auditis, dixerunt primum, quid hoc, et deinde quod proponerent; et abiverunt, et dixerunt illa ad suos, qui responderunt, quae et qualis illa propositio; at intellexerunt arcanum, quod velint scire, num illa confirmant viam fidei nostrae ad Deum Patrem, quare dixerunt, sunt clara verba quod orandum sit ad Deum Patrem, et quia Christus est noster Mediator, quod orandum sit ad Deum Patrem propter Filium; et mox in indignatione decreverunt, quod adirent nos, et dictarent id oretenus, dicendo etiam quod vellicarent aures nostras; etiam e loco illo exiverunt, et intraverunt in Lucum Domibus illis, in quibus erant pueri cum magistris, propinquum, in cujus medio erat Planum sicut Palaestra elevatum, ac tenebant se manibus, et intraverunt in palaestram illam, ubi eramus, et exspectavimus; erant ibi cespites ex humo sicut colliculi, super illis se reponebant, nam dixerunt inter se, coram illis non stabimus sed sedebimus. Et tunc unus ex illis, qui potuit facere, ut appareret sicut Angelus lucis, cui a reliquis injunctum fuit cum nobis loqui, dixit, proposuistis nobis ut aperiamus mentes nostras de primis verbis in Oratione Dominica, quomodo illa intelligimus; dico itaque vobis, quod intelligamus illa ita, quod orandum sit ad Deum Patrem, et quia Christus est Mediator noster, et per Ipsius meritum salvamur, quod orandum sit ad Deum Patrem ex fide in Ipsius meritum. 6] Sed tunc diximus illis, sumus ex Societate Coeli, quae vocatur Michael, et missi sumus ad visitandum et inquirendum, num vobis in locum illum congregatis sit aliqua Religio vel non; idea enim Dei intrat in omne religionis, et per illam fit conjunctio, et per conjunctionem salvatio; nos in Coelo legimus quotidie illam Orationem sicut homines in Terra, et tunc non cogitamus de Deo Patre3, quia invisibilis, sed de Ipso in Divino Humano suo, quia in Hoc est visibilis; et Ipse in Hoc a vobis vocatur Christus, sed a nobis Dominus, et sic Dominus nobis est Pater in Coelis; docuit etiam Dominus, quod Ipse et Pater unum sint; Quod Pater in Ipso et Ipse in Patre sit; et quod qui videt Ipsum videat Patrem; tum quod nemo veniat ad Patrem nisi per Ipsum; et quoque quod voluntas Patris sit, ut credant in Filium, et quod qui non credit Filio, non videat vitam, imo quod ira Dei maneat super illo; ex quibus patet, quod adeatur Pater per Ipsum et in Ipso; et quia ita est, etiam docuit, quod Ipsi data sit omnis potestas in Coelo et in Terra: dicitur in Oratione illa, SANCTIFICETUR NOMEN TUUM, VENIAT REGNUM TUUM, et demonstravimus ex Verbo, quod Divinum Humanum Ipsius sit Nomen Patris, et quod Regnum Patris tunc sit, quando Dominus immediate aditur, et prorsus non cum Deus Pater immediate; quare etiam Dominus mandavit Discipulis, ut praedicarent Regnum Dei, et hoc est Regnum Dei. 7] His auditis dixerunt Antagonistae, recitatis multa ex Verbo, sed talia forte legimus ibi, sed non reminiscimur, quare aperite coram nobis Verbum, et legite illa inde, imprimis id ibi, quod Regnum Patris tunc veniat, quando Regnum Domini; et tunc dixerunt Pueris, apportate Verbum, et apportabant, et inde legimus haec sequentia; Johannes4 praedicans Evangelium regni, dixit, completum est tempus, appropinquavit REGNUM DEI, Marc. I:14,15, Matth. III:2. Ipse Jesus praedicavit Evangelium Regni, et quod appropinquaret REGNUM DEI, Matth. IV5 :17,23, Cap. IX:35. Jesus mandavit Discipulis, ut praedicarent et evangelizarent REGNUM DEI, Marc. XVI:15, Luc. VIII:1, Cap. IX:60, similiter Septuaginta, quos emisit, Luc. X:9,11, praeter alibi, ut Matth. XI:5, Cap. XVI:27,28, Marc. VIII:35, Cap. IX:1,47 6, Cap. X:29,30, Cap. XI:10, Luc. I:19, Cap. II:10,11, Cap. IV:43, Cap. VII:22, Cap. XXI:30,31, Cap. XXII:18. Regnum Dei, quod evangelizabatur, erat Regnum Domini, et sic Regnum Patris; quod ita sit, patet ex his, Pater dedit omnia in manum Filii, Joh. III:35. Pater dedit Filio potestatem omnis carnis, Joh. XVII:2. Omnia Mihi tradita sunt a Patre, Matth. XI:27. Data7 est Mihi omnis potestas in Coelo et in Terra, Matth. XXVIII:18 8. Et porro ex his, “Jehovah Zebaoth nomen Ipsius, et Redemptor Sanctus Israelis, Deus totius Terrae vocabitur,” Esaj. LIV:5. Vidi, et ecce sicut FILIUS HOMINIS, cui datum est Dominium, gloria et regnum, et omnes populi et gentes Ipsum colent, Dominium Ipsius dominium saeculi, quod non transibit, et Regnum Ipsius, quod non peribit, Dan. VII:13,14. Cum septimus Angelus clanxit, factae sunt voces magnae in Coelis, dicentes facta sunt Regna mundi Domini nostri et Christi Ipsius, et regnabit in saecula saeculorum, Apoc. XI:15, Cap. XII:10. 8] Et insuper instruximus illos ex Verbo, quod Dominus in Mundum venerit non modo ut redimeret Angelos et Homines, sed etiam ut unirentur Deo Patri per Ipsum et in Ipso, nam docuit, quod qui credunt in Ipsum, sit in illis et illi in Ipso, Joh. VI:56, Cap. XIV:20, Cap. XV:4,5. His auditis, quaesiverunt, quomodo ergo Dominus vester potest vocari Pater; diximus, ex illis quae lecta sunt, et quoque ex his, “Puer natus est nobis, Filius datus est nobis, cujus Nomen DEUS, Heros, PATER AETERNITATIS, Esaj. IX:5. 9 Tu Pater noster, Abraham non cognoscit nos, et Israel non agnoscit nos, Tu JEHOVAH PATER NOSTER REDEMPTOR NOSTER A SAECULO NOMEN TUUM,” Esaj. LXIII:16. Dixitne ad Philippum volentem videre Patrem, Philippe non nosti Me, qui videt Me videt Patrem, Joh. XIV:9, Cap. XII:45; quis tunc alius est Pater, quam quem Philippus oculis suis vidit. His addimus hoc, dicitur in toto Christiano Orbe, quod illi, qui ab Ecclesia sunt, faciant Christi Corpus, et sint in Ipsius Corpore; quomodo tunc potest homo Ecclesiae adire Deum Patrem, nisi per Ipsum, in cujus corpore est; sin aliter, omnino exibit e Corpore et adibit. Ultimo informavimus illos, quod hodie NOVA ECCLESIA a Domino instauretur, quae intelligitur per NOVAM HIEROSOLYMAM in Apocalypsi, in qua Cultus solius Domini erit, sicut in Coelo, et quod sic Omne complebitur, quod in Oratione Dominica a principio ad finem continetur: Confirmavimus omnia ex Verbo apud Evangelistas, et apud Prophetas, et ex Apocalypsi, in qua de illa Ecclesia a principio ad finem agitur, in tanta copia, ut defatigarentur audire.
9] His cum indignatione auditis, voluerunt Armageddoni passim interpolare sermonem nostrum; et tandem ruperunt illum, et exclamaverunt10, loquuti estis contra Doctrinam Ecclesiae nostrae, quae est, quod Deus Pater immediate adeundus sit et credendum in Illum, sic reos vos fecistis violationis fidei nostrae, quare exite abhinc, et si non, ejiciemini: et animi illorum accensi a minis in conatum venerunt; sed tunc ex potentia nobis data percussimus illos caecitate, ex qua non videntes nos eruperunt, et in errore discurrebant, et quidam inciderunt in abyssum, de qua in Apocalypsi, Cap. IX:2, quae nunc est in Plaga meridionali versus Orientem, ubi sunt qui confirmant justificationem per solam fidem, et illi ibi qui confirmant illam ex Verbo, emittuntur in desertum, in quo feruntur usque ad extremitatem Orbis Christiani, et commiscentur paganis.
1 Prima editio: sit Cf. VCR 116:4 et AR 839 ubi fit
2 Nisi legeris proceros (cum Chadwick)
3 Prima editio: Patrae
4 Sic prima editio, sed Jesus apud Marc.I:14,15
5 Prima editio: Matth. V
6 Prima editio: 1. 27.
7 Prima editio: data
8 Prima editio: 16
9 Sic Schmidt et Biblia Hebraica, sed 9:6 apud Biblia Anglica
10 Prima editio: exlamaverunt
VCR n. 114
114. DE REDEMPTIONE.
Quod in Domino sint Duo Munia, SACERDOTALE et REGIUM, notum est in Ecclesia, sed pauci sciunt, in quo unum et in quo alterum consistit, quare dicetur; Dominus ex Munere Sacerdotali dictus est JESUS, et ex Munere Regio CHRISTUS; et quoque ex Munere Sacerdotali in Verbo vocatur Jehovah et Dominus, et ex Munere Regio Deus et Sanctus Israelis, ut et Rex: haec duo distinguuntur inter se, sicut Amor et Sapientia, seu quod idem, sicut Bonum et Verum inter se; quamobrem quicquid Dominus egit et operatus est ex Divino Amore seu Divino Bono, ex Munere suo sacerdotali egit et operatus est, at quicquid ex Divina Sapientia seu Divino Vero, ex Munere suo Regio; in Verbo etiam Sacerdos et Sacerdotium significat Divinum Bonum, ac Rex et Regium Divinum Verum; illa duo repraesentabant Sacerdotes et Reges in Ecclesia Israelitica. Quod Redemptionem concernit, pertinet illa ad utrumque Munus; sed quid ejus ad unum, et quid ejus ad alterum, in sequentibus detegetur. Sed ut singula distincte percipiantur, expositio de illa dispescetur in Canones seu Articulos, qui erunt I. Quod ipsa Redemptio fuerit subjugatio Infernorum, et ordinatio Coelorum, et per illa praeparatio ad novam Ecclesiam spiritualem. II. Quod absque illa Redemptione nullus homo salvari potuerit, nec Angeli in statu integritatis subsistere. III. Quod Dominus sic non modo homines, sed etiam Angelos redemerit. IV. Quod Redemptio fuerit opus pure Divinum. V. Quod ipsa haec Redemptio non fieri potuerit quam per Deum incarnatum. VI. Quod Passio crucis fuerit ultima Tentatio quam Dominus ut1 maximus Propheta sustinuit, et quod fuerit medium Glorificationis Humani Ipsius, hoc est, unionis cum Divino Patris sui, et non Redemptio.2 VII. Quod Passio crucis credatur fuisse ipsa Redemptio, sit fundamentalis error Ecclesiae: et quod ille error, una cum errore3 de tribus Personis Divinis ab aeterno, perverterit totam Ecclesiam, adeo ut non aliquid residuum spirituale in illa supersit. Haec nunc singulatim evolvenda sunt.
1 Sic VCR 126 et Index Generalis, sed prima editio: quam ut
2 Prima editio: Redemptio (absque interpunctione)
3 Prima editio: errere
VCR n. 115
115. 1] I. QUOD IPSA REDEMPTIO FUERIT SUBJUGATIO INFERNORUM, ET ORDINATIO COELORUM, ET PER ILLA PRAEPARATIO AD NOVAM ECCLESIAM SPIRITUALEM. Quod haec tria sint Redemptio, possum in omni certitudine dicere, quoniam Dominus etiam hodie facit Redemptionem, quae inchoavit Anno 1757 una cum ULTIMO JUDICIO, quod tunc factum est; ab illo tempore perstitit haec Redemptio huc usque; causa est, quia hodie est SECUNDUS ADVENTUS DOMINI, et Nova Ecclesia instituenda est, quae non institui potest, nisi praecedat subjugatio Infernorum et ordinatio Coelorum; et quia mihi datum est videre omnia, possum describere, quomodo subjugata sunt Inferna, et quomodo Novum Coelum conditum et ordinatum est, sed hoc foret integri operis; quomodo autem Ultimum Judicium peractum est, apertum feci in Codicillo An. 1758 Londini edito. 2] Quod subjugatio Infernorum, ordinatio Coelorum, ac instauratio Novae Ecclesiae fuerint Redemptio, est quia absque illis nullus homo salvari potuit; sequuntur etiam in ordine, primum enim subjuganda sunt Inferna, antequam Novum Coelum Angelicum conformari potest,1 et hoc prius conformandum est, antequam Nova Ecclesia in terris institui potest, nam homines in Mundo cum Angelis Coeli et cum spiritibus Inferni ita conjuncti sunt, ut in mentium interioribus utrinque unum faciant: sed de hoc in Capite ultimo hujus Operis, ubi de CONSUMMATIONE SAECULI, DE ADVENTU DOMINI, et de NOVA ECCLESIA, in specie transigendum est.
1 Prima editio: pot,est
VCR n. 116
116. 1] Quod Dominus dum in Mundo fuit, pugnaverit contra Inferna, ac illa vicerit et subjugaverit, et sic illa sub suam obedientiam miserit, constat ex multis locis in Verbo, ex quibus haec pauca depromam; apud Esajam, Quis Hic qui venit ex Edom, conspersus vestes ex Bozra, hic honorabilis in vestitu suo, incedens in multitudine roboris sui: Ego qui loquor in justitia, magnus ad salvandum; quare rubicundus quoad vestem tuam, et vestis tua sicut calcantis in torculari; torcular calcavi solus, et de populo non vir mecum: propterea calcavi illos in ira mea, et conculcavi illos in excandescentia1 mea, inde sparsa est victoria eorum super vestes meas; nam dies vindictae in corde meo, et annus Redemptorum meorum venit; salutem praestitit Mihi brachium meum; descendere feci in terram victoriam eorum: dixit, ecce populus meus illi, filii, ideo factus est illis in Salvatorem; ob amorem suum et ob clementiam suam Ille redemit eos, LXIII: 1 ad 9. Haec de pugna Domini contra Inferna; per vestem, in qua honorabilis, et quae rubicunda, intelligitur Verbum, cui violentia a populo Judaico illata est; ipsa pugna contra Inferna, et victoria super illa, describitur per quod calcaverit illos in ira sua, et conculcaverit in excandescentia sua; quod solus et ex propria potentia pugnaverit, describitur per haec, de populo non vir Mecum, salutem Mihi praestitit brachium meum, descendere feci in terram victoriam eorum; quod per id salvaverit et redemerit, per haec, ideo factus est illis in Salvatorem, ob amorem suum et2 ob clementiam suam Redemit illos; quod hoc fuerit causa adventus Ipsius, intelligitur per haec, dies vindictae in corde meo, et annus Redemptorum meorum venit. 2] Iterum apud Esajam, “Vidit quod non quisquam, et obstupuit quod non esset intercedens; ideo salutem praestitit Ipsi brachium suum, et Justitia suscitavit Ipsum; inde induit Justitiam sicut loricam, et galeam salutis super caput suum, et induit vestes vindictae, et texit Se zelo sicut pallio; tunc venit Zioni Redemptor;” LIX: 16,17,20. Apud Jeremiam, “Illi consternati sunt, fortes eorum contusi sunt; fugam fugerunt, nec respexerunt; dies ille Domino Jehovih Zebaoth, dies ultionis, ut vindictam sumat de hostibus suis; comedat gladius et saturetur,” XLVI:5,10, haec et illa de pugna Domini contra Inferna, et de victoria super illa. Apud Davidem, “Accinge gladium super femur, Potens; tela tua acuta, populi cadent sub Te, e corde hostes Regis: Thronus tuus in saeculum et aeternum, amasti Justitiam, propterea unxit Te Deus,” Psalm. XLV:4 ad 8 3; praeter in permultis aliis locis. 3] Quoniam Dominus Solus vicit Inferna, cum nulla ope alicujus Angeli, ideo vocatur HEROS et VIR BELLORUM, Esaj. XLII:13 4, Cap. IX:5 5. REX GLORIAE, JEHOVAH6 FORTIS, HEROS BELLI7, Psalm. XXIV8 :8,10. FORTIS JACOBI, Psalm. CXXXII:2; et multis in locis Jehovah Zebaoth, hoc est, Jehovah Exercituum: et quoque Adventus Ipsius, vocatur Dies Jehovae terribilis, crudelis, indignationis, excandescentiae, irae, vindictae, exitii, belli, buccinae, clangoris, tumultus, etc. Apud Evangelistas leguntur haec, Nunc Judicium est Mundi, Princeps Mundi hujus ejicietur foras, Joh. XII:31. Princeps hujus Mundi judicatus est, Joh. XVI:11. Confidite, Ego vici Mundum, Joh. XVI:33. Vidi Satanam sicut fulmen e Coelo cadentem, Luc. X:18; per Mundum, Principem mundi, Satanam et Diabolum, intelligitur Infernum. 4] Praeter haec in Apocalypsi a principio ad finem describitur, qualis Ecclesia Christiana hodie est, tum quod Dominus iterum venturus sit, ac Inferna subjugaturus, ac Novum Coelum Angelicum facturus sit, et deinde Novam Ecclesiam in terris instauraturus. Haec omnia ibi praedicta sunt, sed non prius quam hodie detecta; causa est, quia Apocalypsis, sicut omnia Prophetica Verbi, conscripta fuit per meras Correspondentias, quae nisi a Domino detectae fuissent, vix aliquis potuisset rite intelligere unum versiculum ibi, at nunc propter Novam Ecclesiam, omnia quae ibi, in APOCALYPSI REVELATA, Amstelodami, An. 1766 edita, detecta sunt, et videbunt illa, qui credunt Verbo Domini apud Matthaeum Cap. XXIV, de statu Ecclesiae hodiernae, et de adventu Ipsius; sed haec fides vacillat solum apud illos adhuc, qui fidem hodiernae Eecclesiae de Trinitate Personarum Divinarum ab aeterno, et de Passione Christi quod fuerit ipsa Redemptio, tam alte impresserunt cordibus suis, ut eradicari non possit; sed hi sunt, ut in MEMORABILI supra n. 113, dictum est, sicut utres repleti ramentis ferri, et pulvere sulphureo, in quae si immittitur aqua, fit primum incalescentia, et postea flamma, ex qua utres illi rumpuntur; similiter illi, dum audiunt aliquod de aqua viva, quae est genuinum verum Verbi, et hoc intrat per oculos aut aures, vehementer excandescunt et inflammantur, et rejiciunt sicut tale, quod rumperet Capita illorum.
1 Prima editio: excandeseentia
2 Sic supra et VCR 92, sed prima editio: amorem et
3 Sic Schmidt et Biblia Hebraica, sed 45:3-7 apud Biblia Anglica. Prima editio: Psalm. XLV: 4 ad 7;
4 Prima editio: 15
5 Sic Schmidt et Biblia Hebraica, sed 9:6 apud Biblia Anglica
6 Prima editio: JEMOVAH
7 Prima editio: PELLI
8 Prima editio: Psalm. XIV
VCR n. 117
117. Subjugatio Infernorum, ordinatio Coelorum, et deinde instauratio Ecclesiae, illustrari possunt per varias similitudines; illustrari possunt per similitudinem cum Exercitu1 praedonum aut rebellium, qui invadunt Regnum aut Urbem, et ibi incendunt domos, depopulantur incolarum bona, et dividunt praedas inter se, et se inde laetificant et glorificant; ipsa autem Redemptio illustrari potest per similitudinem cum Rege justo, qui cum suo Exercitu2 aggreditur illos, et partem illorum sub gladium mittit, et partem ergastulis includit, ac aufert illis praedas, ac subditis restituit, ac postea Regnum ordinat, et tutum a similium insultu reddit. Illustrari etiam potest per similitudinem cum feris congregatis erumpentibus e silva, quae invadunt greges et armenta, et quoque homines, propter quae homo maenibus suae urbis non audet exire, et colere terram, unde campi erunt deserti, et urbani fame perituri sunt; ac Redemptio illustrari potest per internecionem et profligationem ferarum illarum, et per tutationem agrorum et camporum a talium ulteriore invasione. Illustrari etiam potest per locustas consumentes omne viride humi, et per media ne ulterius progrediantur: pariter per vermiculos tempore primo aestatis, qui deprivant arbores foliis, et sic etiam fructibus, ut stent nudae sicut in media hyeme, et per excussionem illorum, et sic restitutionem horti in statum suae efflorescentiae et fructificationis. Simile fieret cum Ecclesia, nisi Dominus per Redemptionem separavisset bonos a malis, et hos in Infernum conjecisset, et illos in Coelum elevavisset; quid foret cum Imperio et Regno, ubi non justitia et judicium, per quae mali e medio bonorum auferantur, et boni tutentur a violationibus, ut quisque in securitate in sua domo vivat, ac sicut in Verbo dicitur, sub sua ficu et vite in tranquillo sedeat.
1 Prima editio: Excercitu
2 Prima editio: Excercitu
VCR n. 118
118. II. QUOD ABSQUE ILLA REDEMPTIONE NULLUS HOMO SALVARI POTUERIT, NEC ANGELI IN STATU INTEGRITATIS SUBSISTERE. Primum dicetur quid Redemptio; Redimere significat liberare a damnatione, vindicare a morte aeterna, eripere ex Inferno, ac auferre captivos et vinctos e manu diaboli: hoc a Domino factum est per quod subjugaverit Inferna, et condiderit novum Coelum; quod homo alioquin non salvari potuerit, est quia Mundus Spiritualis cum Mundo naturali1 talem nexum habet, ut separari nequeant, principaliter cum interioribus horum quae Animae et Mentes eorum vocantur, bonorum cum animabus et mentibus angelorum, et malorum cum animabus et mentibus spirituum infernalium; talem unionem habent, ut si illi ab homine removerentur, homo caderet mortuus sicut stipes; similiter nec Angeli et Spiritus possunt subsistere, si illis subtraherentur homines. Inde patet, quamobrem Redemptio facta est in Mundo spirituali, et quamobrem Coelum et Infernum2 prius ordinanda sunt, antequam Ecclesia in terris instaurari possit: quod ita sit patet clare in Apocalypsi, quod postquam Novum Coelum factum est, ex Coelo illo descenderit Nova Hierosolyma, quae est Nova Ecclesia, Cap. XXI:1,2.
1 Prima editio: naturali,
2 Prima editio: Infermum
VCR n. 119
119. 1] Quod nisi Redemptio facta sit a Domino, nec Angeli in statu integritatis potuerint subsistere, est causa, quia Universum Coelum Angelicum una cum Ecclesia in terris, coram Domino est sicut unus Homo, cujus Internum constituit Coelum Angelicum, et Externum Ecclesia; aut specialius, cujus Caput constituit Coelum supremum, Pectus et Mediam corporis Regionem Coelum secundum et ultimum, ac Lumbos et Pedes Ecclesia in terris, et Ipse Dominus est Anima et Vita totius hujus Hominis; quare nisi Dominus Redemptionem fecisset, destructus fuisset hic Homo; quoad Pedes et Lumbos, quando Ecclesia in terris recedit, quoad Regionem gastricam quando Coelum Ultimum, quoad Thoracem quando Coelum Secundum, et tunc Caput, quia non habet correspondentiam cum Corpore, in deliquium cadit. 2] Sed hoc per similitudines illustrabitur; est sicut cum Caro morticina invadit pedes, et morticinium ejus progressive scandit, ac inficit primum lumbos, et deinde viscera abdominis, et tandem invadit vicinias Cordis, quod tunc homo morte succumbat, notum est. Illustrari etiam potest per similitudinem cum morbis viscerum, quae infra Diaphragma sunt, quod quando illa fathiscunt, Cor incipiat palpitare, et Pulmo graviter anhelare, et quod tandem cessent. Illustrari etiam potest per similitudinem cum Interno et Externo homine, quod Internus homo valeat, quamdiu Externus obedienter obit ejus functiones, at si Externus homo non obedit, sed repugnat, et plus si illum impugnat, tandem Internus labefactatur, et demum aufertur a jucundis Externi, usque dum ei favet et assentit. Et quoque illustrari potest per similitudinem cum homine stante super Monte, et infra se videt terras inundatas, et quod aquae successive assurgant, et cum ad altitudinem, in qua ipse stat, emergunt, etiam ille inundatur, nisi per quandam naviculam, quae per undas alluit, saluti suae possit consulere: similiter si quis ex Monte videt densum nimbum plus et plus e terra assurgentem, et abscondentem campos, villas et urbes, et postea dum nimbosum illud usque ad illum pertingit, non videt quicquam, nec semet ubi est. 3] Simile est cum Angelis, dum Ecclesia in terris perit, quod tunc etiam Coeli inferiores abeant; causa est, quia Coeli ex hominibus e terra consistunt, et dum amplius non aliquod bonum cordis et verum Verbi superest, inundantur Coeli a malis quae assurgunt, et ab illis sicut ex aquis stygiis suffocantur; sed usque a Domino reconduntur alicubi, et ad diem ultimi Judicii reservantur, et tunc in Coelum Novum attolluntur; hi sunt qui intelliguntur in Apocalypsi per hos, “Vidi sub Altari animas occisorum propter Verbum Dei, et propter Testimonium quod habebant; et clamabant voce magna, dicentes, usque quo Domine, qui Sanctus et Verus, non judicas et vindicas sanguinem nostrum de habitantibus super Terra; et datae singulis stolae albae; et dictum eis, ut requiescant adhuc tempus parvum, usque dum complentur, et conservi et fratres eorum, qui futuri occidi sicut illi,” Cap. VI:9,10,11.
VCR n. 120
120. 1] Quod absque Redemptione a Domino iniquitas et malitia pervagaretur totum orbem Christianum in utroque Mundo, Naturali et Spirituali, sunt plures causae, inter quas etiam haec est, quia omnis homo post mortem in Mundum spirituum venit, et tunc sibi prorsus similis est, qualis prius, ac in introitu nemo arceri potest a colloquio cum defunctis parentibus, fratribus, affinibus et amicis; quisque maritus tunc primum quaerit uxorem suam, et quaeque uxor maritum suum, et ab his et illis introducuntur in varia consortia talium, qui extrinsecus sicut oves apparent, ac intrinsecus sicut lupi sunt, et ab his pervertuntur etiam illi, qui pietati studuerunt; inde, et ex artibus nefandis in Mundo naturali ignotis, ille Mundus ita repletus est malitiosis, prout stagnum ex ovulis ranarum viridescens; 2] quod consortia cum malis ibi hoc etiam efficiant, ex his conspicuum reddi potest, est enim sicut quis commoratur cum praedonibus aut piratis, tandem fit illis similis: atque est sicut quis habitat cum adulteris et scortis, tandem adulteria pro nihilo reputat, est quoque sicut qui se immiscet rebellibus, tandem nihili facit violentias inferre cuicunque: omnia enim mala sunt contagiosa, et comparari possunt pesti, quae ex sola aspiratione et exhalatione inficit; et quoque cancro et gangraenae, quae serpit et putrefacit vicina et successive remotiora, usque dum totum corpus perit; jucunda mali, in quae quisque nascitur, in causa sunt. 3] Ex his nunc constare potest, quod absque Redemptione a Domino, nullus salvari possit, nec Angeli in statu integritatis subsistere: unicum refugium, ne quis pereat, est ad Dominum, nam dicit, Manete in Me, etiam Ego in vobis, quemadmodum palmes non potest fructum ferre a se ipso, nisi manserit in vite; ita vos nisi in Me manseritis: Ego sum Vitis, vos palmites; qui manet in Me, et Ego in illo, hic fert1 fructum multum; quia sine Me non potestis facere quicquam: nisi quis manserit in Me, ejectus est foras, et arefactus in ignem conjicitur, et comburitur, Joh. XV:4,5,6.
1 Prima editio: fort
VCR n. 121
121. 1] III. QUOD DOMINUS SIC NON MODO HOMINES, SED ETIAM ANGELOS REDEMERIT. Hoc sequitur ex dictis in Articulo praecedente, quod absque Redemptione a Domino nec Angeli potuerint subsistere; ad causas supradictas accedunt hae, I. Quod tempore Primi Adventus Domini Inferna succreverint in altum, usque ut implerent Universum Mundum spirituum, qui medius est inter Coelum et Infernum, et sic non modo confuderint Coelum, quod vocatur ultimum, sed etiam aggressi Coelum medium, quod mille modis infestaverunt; quod nisi Dominus sustinuerit, destructum iret. Talis insultus Infernorum intelligitur per Turrim aedificatam1 in terra Schinaar, cujus caput pertingeret usque ad Coelum, et quorum conatus per confusionem labiorum inhibitus est, et illi dispersi sunt, ac urbs vocata est Babel, Gen. XI:1 ad 9; quid ibi per Turrim, et per confusionem labiorum intelligitur, in ARCANIS COELESTIBUS Londini editis, explicatum est. 2] Causa, quod Inferna in talem altitudinem succreverint, fuit, quod tempore, quo Dominus in Mundum venit, Universus orbis per idololatrias et magias se prorsus a Deo abalienaverit, et Ecclesia, quae fuerat apud filios Israelis, et demum apud Judaeos, per falsificationem et adulterationem Verbi plane destructa fuerit; et omnes hi et illi post mortem in Mundum Spirituum alluerunt, ubi tandem ita adaucti et multiplicati sunt, ut non inde potuerint expelli, nisi per descensum Ipsius Dei, et tunc per robur Divini brachii Ipsius; quod quomodo factum est, in Opusculo Londini anno 1758 de ULTIMO JUDICIO edito, descriptum est: hoc peractum est a Domino, cum in Mundo fuit: simile etiam hodie a Domino factum est, quoniam, ut supra dictum est, hodie est Secundus Adventus Ipsius, qui in Apocalypsi ubivis, et apud Matthaeum Cap. XXIV:3,30, apud Marcum Cap. XIII:26; apud Lucam Cap. XXI:27, et in Actis Apost. Cap. I:11, et alibi, praedictus est; discrimen est, quod in Primo Ipsius Adventu Inferna in tantum accreverint ex idololatris, magis et falsificatoribus Verbi, at in hoc Secundo ex Christianis ita vocatis, tam illis qui naturalismum imbuerunt, quam illis qui falsificaverunt Verbum per confirmationes fabulosae fidei suae de tribus Personis Divinis ab aeterno, et de Passione Domini quod fuerit ipsa Redemptio; hi enim sunt qui per Draconem et binas ejus Bestias in Apocalypsi Cap. XII2 et XIII, intelliguntur. 3] 2. Secunda causa, quod Dominus etiam redemerit Angelos, est, quod non modo unusquisque homo, sed etiam unusquisque Angelus a Domino detineatur a malo, et teneatur in bono; nullus enim sive Angelus sive homo, est in bono a se, sed omne bonum est a Domino; cum itaque scabellum pedum Angelorum, quod illis est in Mundo spirituum, surreptum est, tunc factum est cum illis, sicut cum sedente super solio, dum ejus stylobatae auferuntur. Quod Angeli coram Deo non sint puri, constat ex propheticis Verbi, et quoque ex Hiobo; tum ex eo, quod non detur aliquis Angelus, qui non prius fuerat homo. Per haec confirmantur illa, quae in FIDE NOVI COELI ET NOVAE ECCLESIAE IN UNIVERSALI ET SINGULARI FORMA, huic Operi praemissa, dicuntur, videlicet, “Quod Dominus in Mundum venerit, ut removeret Infernum ab homine, et quod id removerit per pugnas contra illud, et per victorias super illud, ita subjugaverit illud, et redegerit illud sub suam obedientiam.” Tum per haec ibi, “quod Jehovah Deus descenderit et assumserit Humanum, propter finem, ut in ordinem redigeret omnia quae in Coelo, [et omnia quae in Inferno,]3 et omnia quae in Ecclesia erant4; quoniam tunc potentia Diaboli, hoc est, Inferni, valuit super potentiam Coeli, et in terris potentia mali super potentiam boni, et inde totalis damnatio ante fores stetit et imminuit; hanc futuram damnationem Jehovah Deus per Humanum suum sustulit, et sic homines et angelos redemit; ex quibus patet, quod absque adventu Domini nullus salvari potuerit. Simile est hodie, quare nisi Dominus iterum in Mundum veniat, nec quisquam potest salvari,” vide supra n. 2, 3.
1 Prima editio: aedifieatam
2 Prima editio: Cap. XII:
3 Sic VCR 3:1
4 Sic VCR 3:1. Prima editio: erunt
VCR n. 122
122. Quod Dominus vindicaverit Mundum Spiritualem, et per hunc vindicaturus sit Ecclesiam ab universali damnatione, illustrari potest per comparationem cum Rege, qui suos filios principes ab hoste captos, carceribus inclusos, et catenis vinctos, per victorias super illum liberat, et in Aulam suam reducit. Tum per comparationem cum Pastore, qui oves suas e faucibus leonis aut ursi, sicut Simson et David, eripit, aut feras illas erumpentes e sylvis in prata, ejicit, et persequitur usque ad extremos terminos, et demum urget illas in stagna, aut in deserta, et postea redit ad oves, et in securitate pascit illas, et ex fontibus aquae limpidae potat illas. Illustrari etiam potest cum aliquo, qui videt serpentem in spiram tortum, jacentem in via, ac intendentem infligere plagam calcaneo viatoris, ac prehendit caput ejus, et illum, tametsi se circum manum ejus contorquet, usque domum portat, et ibi caput ejus amputat, et reliquum in ignem conjicit. Illustrari etiam potest cum sponso aut marito, qui dum videt adulterum tentantem inferre violentiam suae sponsae aut uxori, illum aggreditur, et vel manum ejus gladio sauciat, vel crura et lumbos ejus plagis corripit, vel per servos suos ejicit in plateas, qui fustibus illum usque ad domum ejus persequuntur, et sic liberatam in thalamum suum abducit: per Sponsam et Uxorem etiam in Verbo intelligitur Ecclesia Domini, et per adulteros intelliguntur violatores ejus, qui sunt, qui Verbum Ipsius adulterant; quod quia Judaei fecerunt, a Domino vocati sunt gens adultera.
VCR n. 123
123. 1] IV. QUOD REDEMPTIO FUERIT OPUS PURE DIVINUM. Qui scit quale Infernum est, et qualis ejus altitudo et inundatio super universum Mundum Spirituum tempore adventus Domini fuit, tum qua potentia Dominus infernum dejecit et dissipavit, et postea illud una cum Coelo in ordinem redegit, non potest non obstupescere, et exclamare, quod omnia illa pure Divinum Opus fuerint. Primum, Quale Infernum est, consistit illud ex myriadibus myriadum, quoniam ex omnibus illis, qui a creatione Mundi per mala vitae et falsa fidei abalienaverunt se a Deo. Alterum, qualis altitudo et inundatio inferni super universum Mundum Spirituum tempore adventus Domini fuit, aliquantum in praecedentibus Articulis expositum est; qualis fuit tempore primi Adventus, non alicui notum factum est, quia non in sensu literae Verbi revelatum; sed qualis fuit tempore secundi Adventus Ipsius, oculis meis videre datum est, ex quo de priori concludi potest, et hoc descriptum est in Opusculo de ULTIMO JUDICIO Londini an. 1758 edito; pariter, qua potentia Dominus infernum illud dejecit et dissipavit; sed huc transferre illa, quae ex autopsia in illo Opusculo descripta sunt, vanum opus est, quia exstat, et adhuc Exemplaria in copia Londini apud Typographum reservata sunt; quisque, qui illud legit, clare videre potest, quod id Omnipotentis Dei Opus fuerit. 2] Quartum, quomodo Dominus omnia tam in Coelo quam in Inferno postea in ordinem redegit, nondum a me est descriptum, quoniam ordinatio coelorum et infernorum, a die Ultimi Judicii usque ad hodiernum1 tempus perstitit, et adhuc perstat; ast post hunc Librum editum, si desideratur, in publicum dabitur; quod me attinet, quoad hanc rem, quovis die vidi et video Omnipotentiam Divinam Domini sicut in facie; at postremum hoc proprie est Redemptionis, prius autem illud proprie est Ultimi judicii; qui duo illa distincte intuentur, illi possunt plura, quae in propheticis Verbi sub figuris concelata sunt, et tamen descripta, dum per explicationem correspondentiarum in lucem intellectus protrahuntur, videre. 3] Hoc et illud opus Divinum, non aliter illustrari potest, quam per comparationes, sed usque parum; illustrari potest per comparationem, cum pugna contra Exercitus omnium Gentium in Universo Mundo instructos hastis, scutis, gladiis, sclopetis et bombardis, habentes duces et praefectos callidos et astutos; hoc dicitur, quia plerique in Inferno artes in Mundo nostro ignotas callent2, in quibus se inter se exercent, quomodo aggressuri, insidiaturi, obsessuri et impugnaturi illos qui e Coelo sunt. 4] Pugna Domini cum Inferno etiam potest comparari, attamen parum, cum pugna cum feris totius Orbis terrarum, ac cum illarum strage et domatione, usque dum nulla illarum hiscat prodire, et insultum in ullum hominem, qui in Domino est, facere, unde si quis minacem vultum exserit, subito retrahit se, sicut sentiret vulturem in sinu pectoris sui, tentantem perforare illum usque ad cor; per feras etiam in Verbo describuntur Spiritus infernales; hi quoque per feras, cum quibus Dominus 40 dies erat, apud Marcum Cap. I:13, intelliguntur. 5] Comparari etiam potest, cum resistentia contra universum Oceanum, cum fluctibus suis irrumpentem in regiones et urbes, disruptis vallis; subjugatio Inferni a Domino etiam intelligitur per quod compescuerit Mare per quod dixerit, sile, obmutesce, Marc. IV:38,39, Matth. VIII:26, Luc. VIII:23,24; per Mare enim ibi, ut in pluribus aliis locis, significatur Infernum. 6] Dominus ex simili potentia Divina, hodie pugnat contra Infernum apud unumquemvis hominem, qui regeneratur, nam Infernum omnes illos diabolico furore aggreditur, cui nisi Dominus resistit, et illud domat, homo non potest non succumbere: Infernum enim est sicut unus homo monstrosus, ac sicut immanis Leo, cum quo etiam in Verbo comparatur, quare nisi Dominus illum Leonem aut illud Monstrum manicis et pedicis vinctum teneret, non potuisset aliter, quin ut homo, dum ab uno malo eripitur, in alterum, et porro in plura, ex se incideret.
1 Prima editio: hodienum
2 ignotas callent ubi in prima editione ignotas e callent
VCR n. 124
124. 1] V. QUOD IPSA HAEC REDEMPTIO NON FIERI POTUERIT, QUAM PER DEUM INCARNATUM. In praecedente Articulo ostensum est, quod Redemptio fuerit Opus pure Divinum, consequenter quod non fieri potuerit nisi a Deo Omnipotente: quod non nisi quam per Se incarnatum, hoc est, factum Hominem, causa est, quia Jehovah Deus, qualis est in infinita sua essentia, non potest appropinquare ad Infernum, minus intrare in illud, est enim in purissimis et primis; quare Jehovah Deus, in se talis, si modo afflaret illos qui in Inferno sunt, momento enecaret illos, nam dixit ad Mosen volentem videre Ipsum, Non poteris videre facies meas, quia non videbit Me homo et vivet, Exod XXXIII:20; cum itaque Moses non potuit, minus adhuc1 illi qui in Inferno sunt, ubi omnes sunt in ultimis, et crassissimis, et sic in remotissimis, sunt enim naturales infimi; quamobrem nisi Jehovah Deus assumserit Humanum, et sic se induerit corpore, quod in ultimis est, frustra aliquam Redemptionem ingredi potuit; quis enim potest aliquem hostem aggredi, nisi approximet, ac instructus sit armis ad pugnam: aut quis potest abigere et destruere dracones, hydras et basiliscos in quodam deserto, nisi circumdet corpus lorica et caput galea, et cum hasta in manu: aut quis potest balaenas in mari captare, absque navi et adminiculis accommodatis ad capturam: per haec et similia non ita comparari potest, sed illustrari pugna Dei Omnipotentis cum Infernis, quam inire non posset, nisi Humanum prius induerit. 2] At sciendum est, quod pugna Domini cum Infernis, non fuerit pugna oralis, sicut inter ratiocinantes2 et litigantes; talis pugna prorsus nihil ibi efficit, sed fuit pugna spiritualis, quae est Divini Veri ex Divino Bono, quod erat ipsum Vitale Domini: hujus influxui3, medio visu, nemo in Infernis potest resistere; talis potentia illi inest, ut infernales genii solum ad perceptionem ejus aufugiant, se in profundum dejiciant, et in cryptas intrudant, ut se abscondant: hoc idem est quod describitur apud Esajam, “Intrabunt in cavernas petrarum; et in fissuras pulveris, propter pavorem Jehovae, quando surget ad terrendum terram,” Cap. II:19. Et in Apocalypsi, “Omnes abscondent se in speluncis,4 et in petris montium, dicentque montibus et petris, cadite super nos, et abscondite nos a facie Sedentis super Throno, et ab ira Agni,” Cap. VI:15,16,17. 3] Qualis potentia Domino, quod Ipsi est ex Divino Bono, dum Ultimum Judicium Anno 1757, peregit, fuit, constare potest ex illis, quae in Opusculo de illo Judicio descripta sunt; ut quod colles et montes, quos Infernales in Mundo spirituum occupaverunt, e suis locis evulserit, et in dissita transtulerit, et quosdam subsidere fecerit, quodque urbes, villas et campos illorum diluvio inundaverit, et terras illorum e fundo eruerit, et illas una cum incolis in voragines, stagna, et paludes conjecerit, praeter plura: et haec omnia a Solo Domino per potentiam Divini Veri ex Divino Bono.
1 Prima editio: adhue
2 Prima editio: ratiacinantes
13 Prima editio: in fluxui
4 Sic Schmidt et alibi. Prima editio: speluncis petrarum,
VCR n. 125
125. Quod Jehovah Deus non potuerit talia nisi per Humanum suum in actum mittere et efficere, illustrari potest per varias comparationes; ut quod inconspicuus non possit conserere manus, nec loquelam, cum conspicuo1; ne quidem angelus et spiritus cum homine, tametsi juxta corpus ejus et ante faciem ejus staret. Nec potest alicujus anima cum aliquo loqui et agere nisi per suum corpus. Non potest Sol cum sua luce et suo calore intrare in aliquem hominem, bestiam et arborem, nisi prius intret aerem, et per hunc agat; similiter nec in pisces nisi per aquas; aget enim per elementum, in quo subjectum2 est. Ne quidem potest aliquis desquamare piscem cultro3, et deplumare corvum, absque digitis; nec descendere in profundum lacus absque campana urinatoria; verbo, unumquodvis accommodatum erit alteri, antequam fit communicatio, et operatio contra illum aut cum illo.
1 Sic Rose. Nisi legeris nisi per conspicuum Prima editio: nisi cum conspicuo.
2 Prima editio: subiectum
3 Nisi legeris piscem sine cultro, sic Worcester et in margine exemplaris scriptoris
VCR n. 126
126. 1] VI: QUOD PASSIO CRUCIS FUERIT ULTIMA TENTATIO, QUAM DOMINUS UT MAXIMUS PROPHETA SUSTINUIT, ET QUOD FUERIT MEDIUM GLORIFICATIONIS HUMANI IPSIUS, HOC EST, UNIONIS CUM DIVINO PATRIS SUI, ET NON REDEMPTIO. Sunt duo, propter quae Dominus in Mundum venit, et per quae salvavit homines et Angelos, videlicet Redemptio et Glorificatio Humani sui; haec duo inter se distincta sunt, sed usque unum ad salvationem faciunt. Quid REDEMPTIO, in antecedentibus Articulis ostensum est, nempe quod fuerit Pugna cum Infernis, subjugatio illorum, et postea ordinatio Coelorum: GLORIFICATIO autem est Unitio Humani Domini cum Divino Patris sui; haec successive facta est, et plenarie per Passionem crucis; omnis enim homo a sua parte accedere debet ad Deum, et quantum homo accedit, tantum Deus a sua parte intrat: hoc simile est sicut cum Templo, hoc primum aedificandum est, et hoc fit manibus hominum, et postea inaugurandum est, et demum orandum, ut Deus praesens sit, ac uniat se cum Ecclesia ibi. Quod ipsa Unio plene facta sit per Passionem crucis, est causa, quia fuit ultima Tentatio, quam Dominus in Mundo subivit, et per Tentationes fit conjunctio; in his enim homo ad apparentiam sibi soli relinquitur, tametsi non relictus est, nam Deus tunc in intimis ejus praesentissime adest, ac suffulcit; quare cum aliquis in tentatione vincit, intime conjungitur Deo, ac Dominus tunc Deo Patri suo intime unitus est. 2] Quod Dominus in Passione crucis sibi relictus sit, constat ex hac Ipsius exclamatione super cruce, Deus quare reliquisti Me1, [Matth. XXVII:46], et quoque ex his Domini verbis, “Nemo tollit animam a Me, sed Ego pono illam a Me Ipso; potestatem Ego habeo ponendi illam, et potestatem habeo recipiendi illam, hoc praeceptum accepi a Patre meo,” Joh. X:18. Ex his nunc constare potest, quod Dominus non quoad Divinum, sed quoad Humanum passus sit, et quod tunc intima et sic plenaria unio facta sit. Hoc illustrari potest per hoc, quod dum homo patitur quoad corpus, anima ejus non patiatur, sed modo doleat; ast Deus dolorem hunc post victoriam aufert, et abstergit sicut quis lachrymas ex oculis.
1 Prima editio: Deus quare reliquisti Me (absque italicis)
VCR n. 127
127. Haec duo, Redemptio et Passio crucis, distincte percipienda sunt, alioquin incidit mens humana sicut navis in syrtes aut in scopulos, ac perit una cum gubernatore, nauclero et nautis, hoc est, errat in omnibus illis, quae salvationis a Domino sunt: nam homo absque distincta idea de duobus illis, est tanquam in somnio et videt vana, et auguratur ex illis, quae credit realia esse, cum tamen sunt ludicra; aut est sicut qui ambulat in nocte, et dum arripit frondes alicujus arboris, credit crines hominis esse, et accedit propius, et suos crines eis implicat. Sed tametsi Redemptio et Passio crucis duo distincta sunt, usque ad salvationem unum faciunt, quoniam Dominus per Unionem cum suo Patre, quae per Passionem crucis peracta est, factus est Redemptor in aeternum.
VCR n. 128
128. DE GLORIFICATIONE, per quam intelligitur unitio Divini Humani Domini cum Divino Patris, quod per Passionem crucis plene peracta est, Ipse Dominus ita apud Evangelistas loquitur, Postquam Judas exivit, dixit Jesus, nunc Glorificatus est Filius hominis, et Deus Glorificatus est in Ipso; si Deus Glorificatus est In Ipso, etiam Deus Glorificabit Ipsum in Seipso, et statim Glorificabit Ipsum, Joh. XIII:31,32, hic Glorificatio dicitur et de Deo Patre et de Filio, nam dicitur, Deus Glorificatus est in Ipso, et Glorificabit Illum in Seipso; quod hoc sit uniri, patet: Pater, venit hora, glorifica Filium tuum, ut etiam Filius tuus glorificet Te1, Joh. XVII:1,5, ita dicitur, quia unitio fuit reciproca, ac ut dicitur, Pater in Ipso et Ipse in Patre. Nunc anima mea turbata est, et dixit, Pater, glorifica Nomen tuum, et exiit vox e Coelo, et Glorificavi, et rursus Glorificabo, Joh. XII:27,28, hoc dictum est, quia Unitio successive facta fuit. Nonne hoc oportebat pati Christum, et ingredi in gloriam suam, Luc. XXIV:26, gloria in Verbo, ubi de Domino, significat Divinum Verum unitum Divino Bono. Ex his clare patet, quod Humanum Domini sit Divinum.
1 Prima editio: Te
VCR n. 129
129. Quod Dominus usque ad Passionem crucis voluerit tentari, fuit causa, quia erat Ipse Propheta, et Prophetae olim significabant doctrinam Ecclesiae ex Verbo, et inde repraesentabant Ecclesiam, qualis illa fuit, per varia, et quoque per iniqua, dura et quoque nefaria, quae illis a Deo injuncta fuerunt. Dominus autem quia fuit ipsum Verbum, per Passionem crucis ut Ipse Propheta repraesentavit Ecclesiam Judaicam, quomodo illa ipsum Verbum prophanavit: huic causae accedit haec, quod sic pro Salvatore utriusque Mundi agnosceretur in Coelis, omnia enim Passionis Ipsius significabant talia quae profanationis Verbi sunt, et Angeli illa spiritualiter, dum homines Ecclesiae naturaliter intelligunt. Quod Dominus1 fuerit ipse Propheta, constat ex his locis. Dominus dixit, non est PROPHETA minus honoratus, quam in Patria sua, et in Domo sua, Matth. XIII:57, Marc. VI:4, Luc. IV:24. Jesus dixit, non est conveniens PROPHETAM interire extra Hierosolymam, Luc. XIII:33. Cepit timor omnes, laudantes Deum, dicentes, quod PROPHETA MAGNUS suscitatus sit inter illos, Luc. VII:16. Dixerunt de Jesu, ILLE PROPHETA a Nazareth2, Matth. XXI:11 3, Joh. VII:40,41. Quod PROPHETA excitaretur a medio fratrum, cujus verbis obedirent, Deutr. XVIII:15 ad 19.
1 Sic Errores Typographici
2 Prima editio: Nasareth
3 Prima editio: 26
VCR n. 130
130. 1] Quod Prophetae repraesentaverint statum Ecclesiae suae quoad doctrinam e Verbo, et quoad vitam secundum illam, constat ex his locis; mandatum est Esajae Prophetae, ut dissolveret saccum desuper lumbis suis, et calceum desuper pede suo, ac iret nudus et discalceatus tres annos, in signum et prodigium, Esaj. XX:2,3. Mandatum est Ezechieli Prophetae, ut repraesentaret statum Ecclesiae, per quod faceret vasa migrationis, et migraret in locum alium in oculis filiorum Israelis, et educeret vasa interdiu, et exiret in vespera per effossum parietem, et obtegeret facies ut non videret terram, et quod sic prodigium esset domui Israelis, et diceret, ecce ego prodigium vestrum, quemadmodum feci, sic fiet vobis, Ezech. XII: 3 ad 7,11. Mandatum est Hoscheae prophetae, ut repraesentaret statum Ecclesiae, per quod acciperet sibi Meretricem in uxorem; et quoque accepit, et illa peperit ei tres filios, quorum unum vocavit Jisreel, alterum non Miserandum, et tertium non Populum. Ac iterum ei mandatum est, ut abiret et amaret Mulierem amatam socio, et adulteram, quam etiam sibi comparavit, Hosch. 1 I:2 ad 9, et Cap. III:1,2 2. Prophetae cuidam etiam mandatum, ut cinerem super oculos mitteret, et pateretur se percuti et verberari,3 I Reg. XX:35,37,38 4. Mandatum est Ezechieli Prophetae, ut repraesentaret statum Ecclesiae, per quod sumeret laterem, et sculperet super eo Hierosolymam, poneret obsidionem, et daret vallum et aggerem contra illam, poneret sartaginem ferri inter se et urbem, et cubaret super latere sinistro, et super latere dextro. Tum quod sumeret tritica5, hordea, lentes, milium et zeas, et ex illis faceret panem; et quoque placentam hordeorum cum stercore fimi hominis; et quia hoc deprecatus est, permissum est, ut faceret illam cum excrementis bovis. Dictum est illi, Tu cuba super latere sinistro, et pone INIQUITATEM DOMUS ISRAELIS super illud; numerum dierum, quibus cubabis super illo, PORTABIS INIQUITATEM EORUM; Ego enim dabo tibi annos iniquitatis eorum juxta numerum dierum 390 dies, UT PORTES INIQUITATEM DOMUS ISRAELIS: quum vero absolveris hos, jacebis super latere6 tuo dextro secundum, ut PORTES INIQUITATEM DOMUS JEHUDAE, Ezech. IV:1 ad 15. 2] Quod Propheta per haec portaverit iniquitates Domus Israelis et Domus Jehudae, et non abstulerit illas,7 et sic expiaverit, sed modo repraesentaverit et monstraverit, patet a sequentibus ibi; Sic inquit Jehovah, comedent filii Israelis panem suum immundum: ecce Ego frangens baculum panis, ut careant pane et aqua, et desolentur vir et frater ejus, et contabescant propter iniquitatem8 eorum, Vers. 13,16,17, in eodem Capite. Simile itaque intelligitur de Domino, ubi dicitur, Morbos nostros Ille tulit, dolores nostros PORTAVIT; Jehovah incurrere fecit9 in Illum iniquitates omnium nostrum; per scientiam suam justificavit multos, eo quod INIQUITATES EORUM IPSE PORTAVERIT, Esaj. LIII:4,6,11 10, ubi in toto Capite agitur de Passione Domini. 3] Quod Dominus ut ipse Propheta repraesentaverit statum Ecclesiae Judaicae quoad Verbum, patet ex singulis passionis Ipsius, “Ut quod a Juda proditus fuerit: quod a Principibus sacerdotum et a Senioribus comprehensus et condemnatus sit: quod colaphos impegerint: quod caput calamo percusserint; quod imposuerint coronam ex spinis: quod vestimenta Ipsius diviserint, et super tunicam jecerint sortem: quod crucifixerint: quod dederint Ipsi acetum ad bibendum: quod transfoderint latus: quod sepultus, et quod tertio die resurrexerit.” Quod a Juda proditus fuerit, significabat, quod a gente Judaica, apud quam tunc erat Verbum, nam Judas illam repraesentabat: quod a Principibus sacerdotum et Senioribus comprehensus11 et condemnatus sit, significabat quod ab omni illa Ecclesia: quod colaphos impegerint, spuerint in faciem12, flagellaverint13, et caput calamo percusserint, significabant quod similiter fecerint cum Verbo, quoad Divina vera ejus: quod imposuerint coronam ex spinis, significabat quod illa falsificaverint14 et adulteraverint: quod vestimenta diviserint, et super tunicam jecerint sortem, significabat quod omnia vera Verbi disperserint, sed non sensum ejus spiritualem; hunc tunica Domini significabat: quod crucifixerint, significabat quod totum Verbum destruxerint et prophanaverint: quod praebuerint Ipsi acetum ad bibendum, significabat quod mere falsificata, quare illud15 non bibit: quod transfoderint latus, significabat quod plene exstinxerint omne verum Verbi et omne bonum ejus: quod sepultus, significabat rejectionem residui a matre: quod tertio die resurrexerit, significabat Glorificationem seu Unionem Humani Ipsius cum Divino Patris. Ex his nunc patet, quod Portare iniquitates, non intelligatur auferre illas, sed repraesentare prophanationem veritatum Verbi.
1 Prima editio: Hoseh:
2 Prima editio: Cap: III: 2, 3.
3 Prima editio: verberari.
4 Prima editio: I Reg: XX: 35, 37
5 Prima editio: trit ca
6 Prima editio: latcre
7 Prima editio: abstulerit, illas,
8 Prima editio: inquitatem
9 Prima editio: secit
10 Prima editio: Esaj. LIII: 1.
11 Prima editio: conprehensus
12 Prima editio: saciem
13 Prima editio: flugellaverint
14 Prima editio: fallificaverint
15 Prima editio: illad
VCR n. 131
131. Haec quoque illustrari possunt per comparationes, quod fit propter simplices, qui ex comparationibus melius vident, quam ex deductionibus analytice ex Verbo et simul ratione formatis: Omnis civis aut subditus unitur Regi, per quod mandata ejus et praecepta faciat, et plus si pro illo sustinet gravia, et adhuc plus si mortem pro illo subit, quod fit in pugnis et praeliis: pariter amicus unitur amico, filius patri, et famulus hero, per quod illa, quae voluntatis eorum sunt, faciant, et plus si contra inimicos illos defendunt, et adhuc plus si1 pro illorum honore dimicant. Quis non unitur virgini, quam in sponsam ambit, qui pugnat cum illis qui diffamant illam, et qui ad vulnera cum rivali: quod per talia uniantur, est secundum legem naturae inscriptam. Dominus dicit, Ego sum Pastor bonus, Pastor bonus animam ponit pro ovibus, propter quod Pater me amat, Joh. X:11,17.
1 adhuc plus si ubi in prima editione adhuc si plus
VCR n. 132
132. 1] VII: QUOD PASSIO CRUCIS CREDATUR FUISSE IPSA REDEMPTIO, SIT FUNDAMENTALIS ERROR ECCLESIAE; ET QUOD ILLE ERROR UNA CUM ERRORE DE TRIBUS PERSONIS DIVINIS AB AETERNO, PERVERTERIT TOTAM ECCLESIAM, ADEO UT NON ALIQUID RESIDUUM SPIRITUALE IN ILLA SUPERSIT. Quid plus hodie libros Orthodoxorum implet et farcit, et quid in Gymnasiis ardentius docetur et inspiratur, ac e suggestis frequentius praedicatur et exclamatur, quam quod Deus Pater iratus contra genus humanum, non modo removerit illud a se, sed etiam concluserit illud sub damnatione universali, proinde1 illud excommunicaverit; sed quia gratiosus est, quod persuaserit2, aut exsuscitaverit Filium suum3, ut descenderet, et definitam damnationem in se susciperet, et sic iram Patris sui expiaret, et quod sic et non aliter posset ex aliquo favore aspicere hominem; tum quod hoc etiam factum sit per Filium, ut quod damnationem Generis humani in se suscipiendo passus sit se a Judaeis flagellari, in faciem spui, et dein sicut maledictio Dei crucifigi, Deutr. XXI:23, et quod Pater post hoc factum propitiatus sit, et ex amore erga Filium retraxerit damnationem, sed modo ab illis, pro quibus intercederet, et quod sic Mediator coram Patre suo in perpetuum factus sit. 2] Haec et similia hodie in Templis sonant, et reverberantur e parietibus, sicut echo e sylvis, et implent omnium aures ibi. Sed quis, cui Ratio illustrata et sana facta est e Verbo, non potest videre, quod Deus sit4 ipsa Misericordia et Clementia, quia est ipse Amor et ipsum Bonum, et quod illa sint Ipsius Essentia, et inde quod contradictio sit dicere, quod ipsa Misericordia seu ipsum Bonum possit aspicere hominem ex ira, et damnationem ejus concludere, et usque manere sua Divina Essentia; talia vix cadunt in hominem probum sed in improbum, nec in Angelum Coeli, sed in spiritum Inferni; quare infandum est illa addicare Deo. 3] Sed si inquiritur in Causam, est haec, quod Passionem crucis pro ipsa Redemptione assumserint, inde effluxerunt illa, sicut ex uno Falso falsa in continua serie, aut sicut ex Cado aceti non nisi quam acetum, aut ex Mente insana non nisi quam insanum; ex uno enim Concluso sequuntur theoremata ejusdem prosapiae, latent intus in Concluso, et successive inde prodeunt, et ex illo de Passione crucis quod sit Redemptio, plura adhuc scandalosa et Deo ignominiosa possunt prodire et protrahi, usque ut fiat, sicut5 dicit Esajas, “Sacerdos et Propheta errant per siceram, titubant6 judicio, omnes mensae plenae sunt vomitu egestionis,” Cap.XXVIII:7,8.
1 Prima editio: peoinde
2 Prima editio: pervaserit
3 Prima editio: suam
4 Deus sit ubi in prima editione Deus, qui est
5 Prima editio: sicu
6 Prima editio: titubani
VCR n. 133
133. 1] Ex idea hac de Deo et de Redemptione, universa Theologia, a spirituali facta est infime naturalis, quod fit quia proprietates mere naturales Deo attributae sunt, et tamen ab idea Dei et ab idea Redemptionis, quae unum facit cum Salvatione, pendet omne Ecclesiae; est enim illa idea sicut Caput, ex quo procedunt omnia corporis, quare dum illa est spiritualis, omnia Ecclesiae1 fiunt spiritualia, et dum illa est naturalis, omnia Ecclesiae fiunt naturalia, quapropter quia idea de Deo et de Redemptione facta est mere naturalis, hoc est, sensualis et corporea, ideo mere naturalia sunt omnia, quae Ecclesiae Capita et Membra in suis dogmaticis tradiderunt et tradunt: quod inde non nisi quam falsa possint excludi, est quia naturalis homo continue agit contra spiritualem, et inde spiritualia spectat sicut larvas et phantasmata in aere: quare dici potest, quod propter sensualem illam ideam de Redemptione2 et inde de Deo, viae ad Coelum, quae sunt ad Dominum Deum Salvatorem, obsessae sint furibus et latronibus, Joh. X:1,8,9, et quod in Templis valvae dejectae sint, et sic intraverint dracones, ululae, tzjim et ijim3, ac discorditer concentent. 2] Quod haec idea de Redemptione et de Deo, ingesta sit fidei hodiernae, notum est, quae est ut orent ad Deum Patrem, ut propter crucem et sanguinem4 Filii sui remittat delicta, et ad Deum Filium ut oret et intercedat pro illis, et ad Deum spiritum sanctum5 ut justificet et sanctificet; quid hoc aliud est, quam supplicare ad tres Deos in suo ordine, et quid tunc cogitatio de Regimine Divino alia quam de Regimine Aristocratico aut Hierarchico; aut sicut de Triumviratu, qualis semel fuit Romae, at pro Triumviratu vocari potest Triumpersonatus; et quid tunc facilius est Diabolo, quam facere sicut dicitur, divide et impera, hoc est, discindere animos, et excitare motus rebelles, nunc contra unum Deum, nunc contra alterum, quemadmodum ab Arii tempore huc usque factum est, et sic Dominum Deum Salvatorem, Cui est omnis potestas in Coelo et Terra, Matth. XXVIII:18, dejicere e Throno, et quendam suum Clientem superimponere, et huic cultum addicere, aut cultum, quia huic, etiam ipsi Domino adimere.
1 Prima editio: Ecelesiae
2 Prima editio: Redemtione
3 Prima editio: jiim
4 Prima editio: sanquinem
5 Prima editio: sactum
* * * * *
VCR n. 134
134. 1] His adjicientur haec MEMORABILIA: PRIMUM; Quondam intravi Templum in Mundo spirituum, ubi plures erant congregati, et ante Concionem inter se ratiocinati sunt de REDEMPTIONE. Templum erat quadratum, et non aliquae fenestrae in parietibus, sed magna apertura supra in medio tecti, per quam lux e Coelo intrabat, et plus illuminabat, quam si fuissent fenestrae a lateribus: et ecce subito, cum in sermocinatione de Redemptione erant, Nubes atra e septentrione alluens obtexit aperturam, unde tenebrae factae sunt, ut non videret unus alterum, et vix quisquam palmam suam; cum propter hoc obstupefacti steterunt, ecce atra illa nubes findebatur in medio, et per fissuram visi sunt angeli demissi e Coelo, et hi Nubem ab utraque parte discusserunt, ex quo in Templo iterum factum est luminosum; et tunc Angeli demiserunt unum ex se in Templum, qui vice2 eorum interrogabat congregatos, de qua re contendunt, quoniam tam obscura Nubes superveniens sustulit lucem, et induxit tenebras; responderunt, quod de Redemptione, et quod3 haec facta sit a Filio Dei per Passionem crucis, et quod per illam expiaverit, et liberaverit Genus humanum a damnatione et morte aeterna; sed ad haec dixit Angelus demissus, quid per Passionem crucis; exponite cur per illam; 2] et tunc Sacerdos venit, et dixit, ego exponam in serie, quae scimus et credimus, quae sunt, quod Deus Pater iratus contra Genus humanum, damnaverit Illud, et a clementia sua excluserit, et declaraverit omnes devotos et maledictos, et addixerit Inferno; et quod voluerit, ut Filius Ipsius damnationem illam in se susciperet, et quod Filius annuerit, et propter id descenderit, et assumserit Humanum, et passus se crucifigi, et sic4 damnationem Generis humani in se transferri, nam legitur, Maledictus omnis suspensus super ligno crucis; et quod Filius sic propitiaverit Patrem intercedendo et mediando; et quod tunc Pater ex amore erga Filium, et ex miseria visa in Illo super ligno crucis commotus sanciverit, quod condonaturus sit, sed solum illis quibus imputo Justitiam tuam, hos faciam ex filiis irae et maledictionis filios gratiae et benedictionis, ac justificabo et salvabo; reliqui maneant, sicut prius sancitum est, filii irae; haec est fides nostra, et illa sunt5 justitia, quam Deus Pater infert fidei nostrae, quae sola justificat et salvat. 3] Angelus his auditis diu conticuit, haesit enim in stupore, et post solvit silentium, et fatus est haec; potest Orbis Christianus in tantum insanire, et a sana ratione in talia deliria abscedere, et ex illis Paradoxis fundamentale salutis dogma concludere; quis non potest videre, quod illa e diametro sint contra ipsam Divinam Essentiam, hoc est, contra Divinam Ipsius Amorem et Divinam Ipsius Sapientiam, et simul contra Ipsius Omnipotentiam et Omnipraesentiam; ita facere non potest ullus herus probus contra famulos suos et ancillas suas; imo nec fera contra catulos et pullos suos; est infandum6: estne contra Divinam Essentiam Ipsius annihilare Vocationem, quae facta est ad omnes et singulos ex Genere humano; estne contra Divinam Essentiam immutare Ordinem ab aeterno constabilitum, qui est, ut quisque secundum suam vitam judicetur7; estne contra Divinam Essentiam subtrahere amorem et misericordiam alicui homini, et plus universo generi humano; estne contra Divinam Essentiam ex visa in Filio miseria reduci in misericordiam8, et quia misericordia est ipsa Dei Essentia, reduci in suam Essentiam, ac nefandum est cogitare, quod usquam ex illa exiverit; est enim illa Ipse ab aeterno9 in aeternum10. 4] Estne etiam impossibile inferre in aliquod ens, quale est fides vestra, Justitiam redemptionis, quae in se est Divinae Omnipotentiae, et illam imputare et addicare homini, et hunc absque ullis aliis mediis declarare justum, purum, et sanctum; estne impossibile remittere alicui peccata, ac aliquem innovare, regenerare et salvare ex sola imputatione, et sic injustitiam vertere in justitiam, et maledictionem in benedictionem; potestne sic Infernum vertere in Coelum, et Coelum in Infernum, aut Draconem in Michaelem, et Michaelem in Draconem, et sic discindere pugnam inter illos; quid opus nisi uni subtrahere fidei vestrae imputationem, et indere alteri; ita nos, qui in Coelo sumus, trepidabimus in aeternum. Nec est justitiae et judicii, ut alter in se suscipiat alterius nefas, et nefarius insons fiat, et nefas sic diluatur; hocne est contra Justitiam et Divinam et humanam. Orbis Christianus ignorat adhuc, quod Ordo sit, et plus quid Ordo, quem Deus, cum Mundum creavit, simul introduxit, et quod Deus non possit agere contra illum, quoniam tunc ageret contra Se; est enim Deus ipse Ordo. 5] Sacerdos illa ab Angelo dicta intellexit, quia Angeli, qui supra erant, infuderunt lucem e Coelo; et tunc gemuit et dixit11, quid faciendum; omnes hodie ita praedicant, et orant, et credunt; in ore omnium est hoc, Pater bone miserere nostri, et remitte nobis peccata nostra, propter sanguinem Filii tui, quem pro nobis super cruce effudit; et ad Christum, Domine intercede pro nobis; et nos Sacerdotes illis addimus, mitte nobis Spiritum sanctum; et tunc dixit Angelus, animadverti, quod Sacerdotes parent collyria ex Verbo non interius intellecto, quae super oculos per fidem illorum occaecatos illinunt, aut faciunt inde sibi sicut emplastrum, quod super vulnera a dogmatibus illorum inflicta ponunt, sed usque non sanant illa, quia inveterata; quare adi illum, qui ibi stat, et monstravit me digito, ille docebit te a Domino, quod Passio crucis non fuerit Redemptio, sed unitio Humani Domini cum Divino Patris; at quod Redemptio fuerit subjugatio infernorum, et ordinatio Coelorum, et quod absque illis a Domino, cum fuit in Mundo, peractis, non fuisset salus alicui in Terris, nec alicui in Coelis; et docebit amplius ordinem a creatione inductum, secundum quem vivant ut salventur, et quod qui secundum illum vivunt, numerentur inter Redemptos, et dicantur Electi. His dictis, in Templo factae sunt fenestrae a lateribus, per quas luminosum a quatuor plagis Mundi influxit, et apparebant Cherubi volantes in splendore lucis; et sublatus est Angelus ad suos supra aperturam; et laeti recessimus.
1 Prima editio: fpirituum
2 Prima editio: viee
3 Prima editio: quad
4 Prima editio: sie
5 Nisi legeris est, sic Rose
6 Prima editio: insandum
7 Prima editio: judieetur
8 Prima editio: miserieordiam
9 Prima editio: aetarno
10 Prima editio: aerernum
11 Prima editio: dixlt
VCR n. 135
135. 1] SECUNDUM MEMORABILE: Quodam mane evigilatus a somno, apparuit mihi Sol Mundi spiritualis in suo jubare, et sub illo vidi Coelos distantes, sicut Tellus a suo Sole; et tunc e Coelis auditae sunt voces ineffabiles, quae simul collectae articulabantur in hoc effabile, quod unus Deus, qui Homo, sit, cujus habitaculum est in Sole illo; hoc articulatum decidit per Coelos medios ad Infimum, et ex hoc in Mundum spirituum, ubi eram; et appercepi, quod idea unius Dei, quae erat Angelis, secundum gradus delapsus verteretur in ideam trium Deorum; quod cum observabam ingressus sum loqui cum illis, qui tres Deos cogitabant, dicens, oh, quae enormitas, unde vobis illa; et respondebant, cogitamus tres ex idea perceptiva nostra de Deo Triuno, sed haec usque non cadit in os nostrum; cum loquimur,1 nos semper dicimus pleno ore quod Deus unus sit; si in mentibus nostris alia est, sit, modo non defluat, et scindat unitatem Dei in ore; at usque tempore a tempore defluit, quia inest, et tunc si eloqueremur, dicturi essemus tres Deos, sed ab hoc cavemus, ne exponamur risui audientium: 2] et tunc aperte ex cogitatione loquebantur, dicentes, nonne sunt tres Dii, quia sunt tres Personae Divinae, quarum unaquaevis est Deus; nec possumus aliter cogitare, quum Antistes Ecclesiae nostrae ex scrinio sanctorum suorum dogmatum, adscribit uni Creationem, alteri Redemptionem, et tertio Sanctificationem, et plus cum proprietates, cuivis suam, quas asserit incommunicabiles, illis attribuit, quae non modo sunt Creatio, Redemptio, et Sanctificatio, sed etiam Imputatio, Mediatio et Operatio; estne tunc unus qui creavit nos, et ille quoque imputat, alter qui redemit nos, et hic quoque mediat, et tertius qui imputationem mediatam operatur, et hic quoque sanctificat: quis non scit, quod Filius Dei a Deo Patre in Mundum missus sit, ut Genus humanum redimeret, et sic fieret Expiator, Mediator, Propitiator, et Intercessor, et quia hic unus est cum Filio Dei ab aeterno, suntne duae Personae a se distinctae; et quia hae duae in Coelo sunt, una sedens ad dextram alterius, eritne tertia Persona quae decreta in Coelo exsequetur in Mundo. 3] His auditis, tacui, at mecum cogitavi, oh quae fatuitas, non sciunt quicquam quod in Verbo per Mediationem intelligitur: et tunc ex mandato Domini descenderunt tres Angeli e Coelo, et mihi associabantur, propter causam, ut ex interiore perceptione cum illis, qui in idea trium Deorum erant, loquerer, et in specie de Mediatione, Intercessione, Propitiatione, et Expiatione, quae ab illis tribuuntur Secundae Personae, seu Filio, sed non prius quam postquam Homo factus est, et Homo factus est post plura saecula a Creatione, quando quatuor illa salutis media nondum fuerunt, et sic Deus Pater non propitiatus, Genus humanum non expiatum, et non aliquis e Coelo est missus qui intercessit et mediavit; 4] et tunc ex inspiratione illata loquutus sum cum illis, dicens, adeste quot possunt, et audite, quid in Verbo per Mediationem, Intercessionem, Expiationem, et Propitiationem, intelligitur; sunt illae quatuor Praedicationes gratiae unius Dei in Humano suo; Deus Pater nusquam potest adiri, nec Ipse potest ullum hominem adire, quia est Infinitus et in suo Esse quod est Jehovah, a Quo si adiret hominem, dissolveret illum, sicut ignis lignum, et redigit illud in favillam; hoc patet ab his, quod dixerit ad Mosen volentem videre Ipsum, quod nemo possit videre Ipsum et vivere, Exod. XXXIII:20; et Dominus dicit, Quod Deum nemo viderit unquam, nisi Filius qui in sinu Patris est, Joh. I:18, Matth. XI:27; tum, Quod nemo vocem Patris audiverit, nec speciem Ipsius viderit, Joh. V:37; legitur quidem, quod Moses viderit Jehovam facie ad faciem, et loquutus cum Illo ore ad os, sed hoc factum est per Angelum, similiter apud Abrahamum et Guideonem. Nunc quia talis est Deus Pater in se, placuit Ipsi assumere Humanum, et in hoc admittere homines, et sic audire illos, et loqui cum illis; et hoc Humanum est quod vocatur Filius Dei, et Hoc est, quod mediat, intercedit, propitiat et expiat. 5] Dicam itaque, quid illa quatuor Praedicata de Humano Dei Patris significant: MEDIATIO significat, quod Illud sit intermedium, per quod homo possit adire Deum Patrem, et Deus Pater hominem, et sic docere et ducere eum ut salvetur, quare Filius Dei, per quem intelligitur Humanum Dei Patris, vocatur Salvator, et in Mundo Jesus, hoc est, Salus. INTERCESSIO significat perpetuam Mediationem, nam ipse Amor cujus est Misericordia, clementia et gratia, perpetuo intercedit, hoc est, mediat, pro illis qui faciunt praecepta Ipsius, quos amat. EXPIATIO significat amotionem peccatorum, in quae homo rueret, si nudum Jehovam adiret. PROPITIATIO significat clementiae et gratiae operationem, ne homo per peccata in damnationem se inferat, similiter tutelam, ne sanctitatem prophanet; hoc significabat Propitiatorium super Arca in Tabernaculo. 6] Notum est, quod Deus in Verbo per apparentias loquutus sit, ut quod irascatur, vindicet, tentet, puniat, conjiciat in infernum, damnet, imo quod malum faciat, cum tamen nemini irascitur, non vindicat, tentat, punit, conjicit in infernum, damnat; haec tam longe absunt a Deo, sicut Infernum a Coelo, et infinite plus, quare sunt loquutiones apparentiae; loquutiones apparentiae in alio sensu etiam sunt Expiatio, Propitiatio, Intercessio et Mediatio, per quas intelliguntur praedicationes accessus ad Deum, et gratiae a Deo, per Humanum suum: quae quia non intellectae sunt, diviserunt Deum in Tres, et super Tribus his omnem doctrinam Ecclesiae fundaverunt, et sic Verbum falsificarunt; inde est ABOMINATIO DESOLATIONIS, a Domino apud Danielem [Cap. XI:31, Cap. XII:11], et porro apud Matthaeum Cap. XXIV:152 praedicta. His dictis recessit Cohors spirituum a circum me, et animadverti, quod illi qui actualiter cogitabant tres Deos, spectarent versus Infernum, et qui unum Deum, in quo Divina Trinitas, et quod haec sit in Domino Deo Salvatore, versus Coelum, et his Sol Coeli, in quo Jehovah in suo Humano est, apparuit.
1 Fortasse: nostrum, cum loquimur;
2 Prima editio: XXIV:
VCR n. 136
136. 1] TERTIUM MEMORABILE. Vidi e longinquo quinque Gymnasia; lux e Coelo circumfudit unumquodvis; Gymnasium primum circumfudit1 lux purpurea, qualis est in nubibus ante solis ortum tempore matutino in terris; Secundum Gymnasium circumfudit lux flavescens, qualis est aurorae post solis ortum: Tertium Gymnasium circumfudit2 lux candida, qualis est in Mundo tempore meridiei: Quartum Gymnasium circumfudit lux media, qualis est cum incipit immisceri umbrae vesperae: et Quintum Gymnasium in ipsa umbra vesperae stetit. Gymnasia in Mundo spirituum sunt Curiae, ubi conveniunt Eruditi, et ventilant varia arcana, quae illorum scientiae, intelligentiae et sapientiae inserviunt. Illis visis invasit me desiderium abeundi ad unum ex illis, et abivi in spiritu ad illud, quod luce media circumfusum erat, ac intravi, et visus est Caetus ex Eruditis congregatus, qui inter se ventilabat, quid involvit id, quod de Domino dicitur, quod sublatus in Coelum consedeat a dextris Dei, Marc. XVI:19. 2] Plerique ex congregatis dixerunt, quod illa prorsus secundum verba intelligenda sint, quod Filius ita sedeat juxta Patrem: at quaesitum est cur ita; dixerunt aliqui quod Filius a Patre ad dextram locatus sit propter Redemptionem quam perfecit; aliqui quod ita sedeat ex amore; aliqui quod propterea, ut Consiliarius Ejus sit, et quia talis ut Illi honor ab Angelis; et aliqui quod ideo, quia datum ei a Patre regnare vice Ejus, nam legitur quod Ipsi data sit omnis potestas in Coelo et in Terra; at multa pars, ut audiat a dextris pro quibus intercedit; omnes enim in Ecclesia hodie adeunt Deum Patrem, et orant, ut misereatur propter Filium, et hoc efficit, ut Pater se vertat ad illum, ut mediationem excipiat; at aliqui dixerunt, quod solum Filius Dei ab aeterno ad dextram Patris sedeat, ut communicet Divinitatem suam cum Filio hominis nato in Mundo. 3] His auditis, miratus sum valde, quod Eruditi, tametsi aliquo tempore in Mundo spirituali commorati sunt3, usque tam ignari rerum coelestium essent; sed percepi causam, quod ex fiducia propriae intelligentiae non se passi sint a sapientibus instrui. Verum ne diutius in ignorantia de sessione Filii ad dextram Patris permanerent, sustuli palmam, rogans, ut praebeant aures ad pauca, quae de illa loqui desidero; et quia annuerunt, dixi, nostisne ex Verbo, Quod Pater et Filius unum sint, et quod Pater sit in Filio et Filius in Patre; haec Dominus aperte dicit, Joh. X:30, et Cap. XIV:10,11; si haec non creditis, dividitis Deum in duos, quo facto non potestis aliter quam naturaliter, sensualiter, imo materialiter, de Deo cogitare, quod etiam factum est in Mundo a tempore CONCILII NICAENI, quod introduxit Tres Personas Divinas ab aeterno, et per id Ecclesiam vertit in Theatrum, cui appendit Aulaea picta, intra quae personati novas scenas repraesentabant; quis non scit et agnoscit, quod Deus Unus sit; si hoc corde et spiritu agnoscitis, dissipantur ex se omnia quae loquuti estis, et resiliunt in aerem sicut nugae ab aure sapientis. 4] Ad haec dicta multi accensi ira ardebant vellicare aures meas, et mandare silentium; sed Praesul congregationis in indignatione dixit, hic non sermo est de unitate et pluralitate Dei, quia utramque credimus, sed de hoc, quid involvit, quod Filius sedeat ad dextram sui Patris, si de hoc aliquid novisti, fare; et respondi, fabor, sed quaeso, inhibe strepitus; et dixi, per sedere ad dextram non intelligitur sedere ad dextram, sed intelligitur Omnipotentia Dei per Humanum quod assumsit in Mundo, per hoc in ultimis est sicut in primis, et per hoc intravit, destruxit et subjugavit Inferna, et per hoc ordinavit Coelos, ita per hoc redemit et homines et angelos, et redimit in aeternum: si consulitis Verbum, et tales4 estis, ut queatis illustrari, appercepturi estis, quod per Dextram ibi intelligatur Omnipotentia, ut apud [Esajam et] Davidem, MANUS MEA FUNDAVIT Terram, et DEXTRA MEA pugillavit Coelos, Esaj.5 XLVIII:13. Juravit Deus6 per DEXTRAM SUAM, et per Brachium roboris sui, Esaj.7 LXII:8. DEXTRA TUA sustentat me, Psalm. XVIII:36 8. Respice ad Filium confortaveras Tibi, MANUS TUA pro VIRO DEXTRAE, pro Filio hominis confortasti Tibi, Psalm. LXXX:16,18.9 Inde patet quomodo intelligitur hoc, “Dictum Jehovae ad Dominum meum, sede ad DEXTRAM MEAM, usque dum posuero inimicos tuos scabellum pedum tuorum; sceptrum roboris tui mittet Jehovah e Zione, dominare in medio inimicorum tuorum,” Psalm. CX:1,2, agitur in toto illo Psalmo de pugna Domini cum Infernis, et de illorum subjugatione; quoniam Dextra Dei significat Omnipotentiam, ideo Dominus dicit quod sessurus sit10 a DEXTRIS POTENTIAE, Matth. XXVI:63,64: et A DEXTRIS VIRTUTIS DEI, Luc. XXII:69. 5] Sed ad haec Caetus obstrepuit, at dixi: cavete vobis, forte e Coelo appareat Manus, quae cum apparet, sicut apparuerat mihi, incredibilem terrorem potentiae incutit, quod mihi confirmationi fuit, quod Dextra Dei significet Omnipotentiam; vix hoc dictum est, et visa est extensa Manus sub Coelo, qua visa tantus terror invasit, ut coacervatim ruerent ad portas, et quidam ad fenestras ut se ejicerent, et quidam deficientes anhelitu succumbebant; at ego non territus mansi, et post illos lente abivi; et ad distantiam inde converti me, et vidi Gymnasium illud nube obscura circumtectum; et dictum est mihi e Coelo, quod ita factum sit, quia ex fide trium Deorum loquuti sunt, et quod Lux prior circum illud reditura sit, quando saniores ibi congregabuntur.
1 Prima editio: cireumfudit
2 Sic Errores Typographici
3 Prima editio: sunr
4 Prima editio: talcs
5 Prima editio: Psalm
6 Sic prima editio, AC 8281 et AE 298, sed Biblia Hebraica et alibi: Jehovah.
7 Prima editio: Psalm
8 Sic Schmidt et Biblia Hebraica, sed 18:35 apud Biblia Anglica
9 Sic Schmidt et Biblia Hebraica, sed 80:15,17 apud Biblia Anglica. Prima editio: CXX: 16. 17.
10 Prima editio: sessurus a sit
VCR n. 137
137. 1] Quartum Memorabile.1 “Audivi quod convocatum sit Synedrium ex famigeratis in Scriptis et eruditione de Fide hodierna et de justificatione electorum per illam; hoc erat in Mundo spirituum, et dabatur mihi in spiritu adesse praesens, et vidi convocatos ex Clero consentientes et dissentientes; a parte dextra stabant illi, qui in Mundo vocati sunt Patres Apostolici, et vixerunt in saeculis ante Concilium Nicaenum; et a sinistra parte stabant viri post illa saecula incluti ex membranis typo impressis aut exscriptis a tironibus; multi ex his erant mento calvo et tecti capillitiis ex crine muliebri cincinnatis, et quidam horum in collariis ex volvulis, et quidam in collariis ex alis; illi autem erant mento barbato, et in capillis nativis; ante hos et illos stetit Vir Judex et Arbiter scriptorum hujus saeculi cum scipione in manu, qui pulsavit solum, et induxit silentium; hic ascendit2 gradum superiorem Cathedrae et exspiravit gemitum, et ex illo voluit clamare alte, sed halitus gemens retraxit clamorem retro in guttur, at tandem loquutus dixit; 2] Fratres, oh quale saeculum, surrexit ex caterva Laicorum unus, cui non pallium, tiara, et laurus, et fidem nostram detraxit e Coelo, et projecit in Stygem3; oh facinus, et tamen illa sola est Stella nostra, quae lucet sicut Orion in noctibus, et sicut Lucifer in matutis; ille vir tametsi annosus, prorsus caecutit in mysteriis Fidei nostrae, quia non aperuit illam, et vidit in illa justitiam Domini Salvatoris, et ejus mediationem et propitiationem, et cum haec non vidit, nec vidit justificationis ejus mirabilia, quae sunt remissio peccatorum, regeneratio, sanctificatio et salvatio; hic vir loco nostrae Fidei summe salvificae, quia in tres Personas Divinas, ita in totum Deum, transtulit in Secundam Personam, nec in illam, sed in Humanum illius, quod quidem dicimus Divinum ex incarnatione Filii ab aeterno, sed quis de illo cogitat aliud quam mere Humanum, et quid tunc inde aliud quam fides, ex qua ut ex fonte scaturit Naturalismus; et talis fides, quia non est spiritualis, parum differt a fide in Vicarium, aut in Sanctum; nostis quid Calvinus suo tempore de Cultu ex hac fide dixerat: et, quaeso, dic unus ex vobis, unde est Fides; numne immediate a Deo, cui sic omnia salutis insunt. 3] Ad haec sodales sinistri lateris, qui mento calvo, in capillitiis4 cincinnatis, et in cinctura coronali circum collum erant, comploserunt palmas, et vociferati, sapientissime fatus es, nos scimus quod non possimus quicquam sumere, quod non datur e Coelo; dicat nobis ille propheta, unde fides, et quid fides nisi illa; impossibile est, ut alia et aliunde sit; aliam fidem, quae fides, quam hanc expromere, tam impossibile est, ut est equitare ad quendam asterismum in Coelo, et inde captare stellam, ac illam recondere in bursa togae, et deportare; hoc dixit, ut consocii ad omnem novam fidem riderent. 4] His auditis, indignati sunt Viri lateris dextri, qui mento barbato et in capillis nativis erant; et surrexit unus ex illis, Senex, sed usque visus ut juvenis postea, erat enim Angelus e Coelo, ubi omnis aetas juvenescit; ille loquens dixit, audivi qualis est vestra fides, quam Vir cathedralis ita magnificavit; sed quid illa fides, nisi sepulchrum Domini nostri post resurrectionem, iterum clausum a militibus Pilati; aperui illam, nec vidi quicquam quam baculos praestigiatorum, per quos magi in Aegypto fecerunt miracula; imo est fides vestra extrinsecus in oculis vestris sicut scrinium conflatum ex auro, et obsitum lapidibus pretiosis, quod dum aperitur, est vacuum, nisi forte in angulis ejus sit pulvis ex reliquiis Pontificiorum, nam his illa eadem est, modo quod hodie ab his obtecta sit sanctitatibus externis; est quoque, ut similitudinibus utar, sicut Vesta antiquorum, quae exstinxit ignem sacrum, infossa terrae; et asseverare possum, quod illa coram meis oculis sit sicut vitulus aureus, circum quem filii Israelis, postquam Moses abivit et ascendit in montem Sinai ad Jehovam, saltaverunt: 5] ne miremini quod loquutus sim de Fide vestra per tales comparationes, quia ita loquimur de illa nos in Coelo. Nostra5 autem Fides est, fuit6 et erit in aeternum, in Dominum Deum Salvatorem, cujus Humanum est Divinum et Divinum est Humanum, ita accommodata receptioni, et ex qua Divinum spirituale unitur hominis naturali, et fit fides spiritualis in naturali, unde naturale fit sicut diaphanum ex luce spirituali in qua nostra fides est; veritates ex quibus consistit, sunt totidem quot versiculi in sacro Codice; veritates illae sunt omnes sicut stellae, quae lucibus suis manifestant et conformant illam; homo assumit illam ex Verbo medio naturali suo lumine, in quo est scientia, cogitatio et persuasio, sed Dominus apud illos qui in Ipsum credunt, facit ut fiat convictio, fiducia, et confidentia, ita fit spiritualis naturalis, et per charitatem viva; Fides haec apud nos est sicut Regina ornata lapidibus pretiosis, quot murus sanctae Hierosolymae, Apocalypsi Cap. XXI: 17 ad 20. 6] Sed ne credatis, quod haec, quae dixi, sint solum verba exaltationis, quae ne ideo floccipendantur praelegam aliqua ex sancto Verbo, ex quibus patebit, quod Fides nostra non sit in Hominem, ut vos creditis, sed in verum Deum, in quo est omne Divinum; Johannes dicit, Jesus Christus est verus Deus, et Vita aeterna, I Epist. V:20 7. Paulus, In Christo habitat omnis plenitudo Divinitatis corporaliter, Coloss. II:9; et in actis Apostolorum, Quod praedicaverit et Judaeis et Graecis poenitentiam in Deum, et fidem in Dominum nostrum Jesum Christum8, Cap. XX:21; et Ipse Dominus, quod Ipsi data sit omnis potestas in Coelo et in Terra9, Matth. XXVIII:18; sed haec pauca sunt. 7] Post haec, Angelus me inspexit, et dixit, tu scis quid Evangelici ita dicti credunt aut credituri sunt de Domino Salvatore, recita aliqua ut sciamus num in illa fatuitate sint, ut credant quod Humanum Ipsius sit mere Humanum, et num aliquid Divini Illi adscribunt, aut quomodo; et tunc coram Caetibus, ex collectis e Libro Orthodoxiae eorum, FORMULA CONCORDIAE vocato, et Lipsiae An. 1756 excuso, praelegi haec sequentia; Quod in Christo Divina et Humana Natura ita unitae sint, ut faciant unam Personam, pag.10 606, 762. Quod Christus vere Deus et Homo in indivisa Persona sit, et maneat in aeternum, pag. 609, 673, 762. Quod in Christo Deus sit Homo, et Homo Deus, pag. 607, 765. Quod Humana Natura Christi ad omnem Majestatem Divinam exaltata sit, hoc etiam ex multis Patribus, pag. 844 ad 852, 860 ad 865, 869 ad 878. Quod Christus quoad Humanam Naturam Omnipraesens sit et impleat omnia, p. 768, 783, 784, 785. Quod Christo quoad Humanam Naturam omnis potestas sit in Coelo et in Terra, pag. 775, 776, 780. Quod Christus quoad Humanam Naturam ad dextram Patris sedeat, pag. 608, 764. Quod Christus quoad Humanam Naturam invocandus sit, confirmatum ex dictis Scripturae ibi, pag. 226. Quod Augustana Confessio illum Cultum maxime probet, pag. 19. 8] Postquam haec praelecta sunt, converti me ad Virum cathedrae, et dixi, scio quod omnes hic consociati sint cum similibus sui in Mundo naturali; dic, precor, num scis cum quo tu es; respondit tono gravi, scio, consociatus sum cum Viro incluto, Praetore phalangum ab Exercitu illustrium Ecclesiae; et quia tono tam gravi respondit, dixi, ignosce quod interrogem, num scis ubi Praetor ille inclutus habitat, et dixit, scio, habitat non procul a busto Lutheri; ad haec subridens dixi, cur dicis bustum; scisne quod Lutherus resurrexerit, et quod hodie abdicaverit sua erronea de justificatione per fidem in tres Personas Divinas ab aeterno, et ideo translatus sit inter Novi Coeli felices, et quod videat et rideat insanientes post se; et regessit, scio, sed quid hoc ad me: et tunc tono simili, quo ille, alloquutus sum, dicens, inspira tuo Incluto cum quo consociatus es, quod verear quod contra Orthodoxiam Ecclesiae suae illo instanti subtraxerit Domino Divinum Ipsius, aut passus sit calamum suum arare sulcum, in quem improvise inseminavit Naturalismum, quando contra cultum Domini Salvatoris nostri scripsit: ad haec respondit, hoc non possum, quia ego et ille quoad hanc rem paene unam mentem facimus, sed illa quae ego dico, ille non intelligit, sed omnia quae ille, perspicue intelligo; Mundus enim spiritualis intrat in Mundum naturalem, et percipit cogitata hominum ibi, sed non vicissim, hic status consociationis11 spirituum et hominum est. 9] Nunc quia incepi loqui cum Viro cathedrae, dixi, interpolabo, si licet, adhuc aliqua interrogatione, num scis, quod Orthodoxia Evangelicorum in Libro manuali Ecclesiae eorum FORMULA CONCORDIAE appellato, doceat, quod in Christo Deus sit Homo et Homo Deus, et quod Divinum et Humanum Ipsius in indivisa Persona sit et maneat12 in aeternum; quomodo tunc ille potuit ac tu potes foedare cultum Domini naturalismo; ad quae respondit, illud scio et tamen non scio, quare continuavi dicendo; illum, tametsi13 absens est, aut te loco ejus, interrogo, unde Anima Domini Salvatoris nostri; si respondetis14 quod a Matre, insanitis; si a Josepho, profanatis Verbum; si vero a Spiritu sancto, recte dicitis, modo per Spiritum Sanctum intelligitis Divinum procedens et operans, ita quod sit Filius Jehovae Dei. 10] Iterum interrogo, quid Unio hypostatica; si respondetis15 quod sit sicut inter duos, unum supra et alterum infra, insanitis, sic etenim potuissetis facere Deum Salvatorem duos, sicut Deum tres; at si dixeritis, quod sit unio personalis, sicut est Animae et Corporis, recte dicitis; hoc quoque est secundum Doctrinam vestram, tum etiam Patrum; consule FORMULAM CONCORDIAE, pag. 765 ad 768. Et consule SYMBOLUM ATHANASII, ubi haec, Est Fides recta, ut credamus et confiteamur, quod Dominus noster Jesus Christus, Deus et Homo sit; Qui licet Deus est et Homo, non duo tamen, sed unus est Christus, unus omnino, non confusione substantiae, sed unitate Personae: nam sicut anima rationalis et caro unus est homo, ita Deus et Homo est unus Christus. 11] Interrogo adhuc, quae fuit damnabilis Haeresis ARII, propter quem Concilium Nicaenum ab Imperatore Constantino Magno convocatum est, aliud quam quod negaverit Divinitatem Humani Domini. Porro dicite, Quem intelligitis per haec apud Jeremiam, Ecce dies venient, cum suscitabo Davidi Germen justum, qui regnabit Rex, et hoc Nomen Ipsius JEHOVAH JUSTITIA NOSTRA, Cap. XXIII:5,6, Cap. XXXIII:15,16; si dicitis Filium ab aeterno, insanitis; ille non fuit Redemptor, si autem dicitis Filium natum in tempore, qui Unigenitus Filius Dei fuit, Joh. I:18, Cap. III:16, recte dicitis; Hic per redemptionem factus est Justitia, ex qua facitis Fidem vestram. Legite etiam Esaj. IX:5 16, praeter alia loca, in quibus praedicitur, quod Ipse Jehovah in mundum venturus esset. Ad haec Vir cathedrae siluit et avertit se.
12] Postquam haec peracta sunt, voluit Praeses oratione finire Synedrium, sed subito tunc Vir e sinistro Caetu erupit, cui tiara super capite, et pileus super illa, et tetigit digito pileum, et loquutus dixit, ego etiam consociatus sum Viro in Mundo tuo, qui ibi in eminente honore constitutus est; hoc scio, quia loquor ex illo sicut ex me; et quaesivi, ubi Eminens ille commoratur; respondit, Gothoburgi, et ex illo quondam cogitavi, quod nova tua Doctrina sapiat Mahumedismum; ex qua voce audita vidi omnes a dextris, ubi stabant Patres Apostolici, attonitos et mutatos facies17, et audivi ex mentibus illorum per ora illorum exclamatas voces, oh facinus, o quale saeculum; sed ad sedandum justam excandescentiam illorum, exporrexi manum, et petivi auscultationem, qua data, dixi, scio quod vir istius eminentiae tale quid impinxerit Epistolae, quae postea typo impressa est, sed si tunc scivisset, qualis illa blasphemia est, sane discerpsisset illam digitis, et tradidisset Vulcano ad comburendum; talis contumelia illa est, quae intelligitur per Domini verba ad Judaeos dicentes, quod Christus ex alia potestate quam ex Divina fecerit miracula, Matth. XII: 22 ad 32; praeter illa ibi etiam dicit Dominus, Quisquis non est Mecum, contra Me est; et quisquis non congregat Mecum, dispergit, Vers. 30: his edictis, consociatus ejus demisit vultum, sed mox sustulit illum, et dixit, duriora a te audivi quam usquam; sed regessi, in causa sunt duae formulae, Naturalismus et Mahumedismus, quae sunt Mendacia nefaria astu inventa, et duo stigmata mortifera ad avertendum voluntates et deterrendum a Sancto Cultu Domini: et converti me ad posteriorem consociatum, et dixi, dic illi in Gothoburgo, si potes, ut legat illa quae a Domino dicta sunt in Apocalypsi Cap. III:18, et quoque illa, quae Cap. II:16, ibi. 13] His dictis, factus est strepitus; sed hic sedatus est per lucem e Coelo demissam, ex qua plures ex illis qui a sinistris erant, transiverunt ad illos qui a dextris, remanentibus illis, qui non cogitant nisi vana, et ideo pendent ab ore cujusvis magistri, et quoque illis, qui non nisi quam Humanum de Domino credunt; ab his et illis Lux e Coelo demissa, visa est sicut repercuti, ac influere in illos qui transiverunt a parte sinistra ad partem dextram.
1 In editione prima hoc Memorabile totum signis citationis inclusum est
2 Prima editio: asendit
3 Prima editio: stygem
4 Prima editio: capellitiis
5 Prima editio: Caelo-Nostra
6 Prima editio: fult
7 Prima editio: 21
8 Prima editio: Chr stum
9 Prima editio: Terrae
10 Prima editio: pag. (cum italicis)
11 Prima editio: consoeiationis
12 Prima editio: mancat
13 Prima editio: tamrtsi
14 Prima editio: responditis
15 Prima editio: responditis
16 Sic Schmidt et Biblia Hebraica, sed 9:6 apud Biblia Anglica
17 Prima editio: sacies
VCR n. 138
138. CAPUT TERTIUM
DE
SPIRITU SANCTO,
ET DE
DIVINA OPERATIONE.
Omnes e Sacro Ordine, qui aliquam justam ideam de Domino Salvatore nostro foverunt, dum intrant Mundum spiritualem, quod ut plurimum fit tertio die post obitum, primum instruuntur de Divina Trinitate; et in specie de Spiritu Sancto, quod non sit Deus per se, sed quod per Illum in Verbo intelligatur Divina Operatio procedens a Deo Uno et Omnipraesente; causa quod de Spiritu Sancto in specie instruantur, est quia plerique Enthusiastae post mortem incidunt in vesanam phantasiam, quod ipsi sint Spiritus Sanctus; et quod multi ab Ecclesia, qui in Mundo crediderunt quod Spiritus Sanctus per illos loquutus sit, terreant alios per verba Domini apud Matthaeum, quod dicere contra illa, quae Spiritus Sanctus inspiravit illis, sit peccatum irremisibile, Cap. XII:31,32; illi qui post instructionem recedunt a fide, quod Spiritus Sanctus sit Deus per se, informantur postea de Unitate Dei, quod non sit tripartita in Personas, quarum unaquaevis singulatim est Deus et Dominus secundum Symbolum Athanasianum, sed quod Divina Trinitas sit in Domino Salvatore, sicut Anima, Corpus, et Virtus procedens, apud quemvis hominem; hi deinde praeparantur ad recipiendum fidem Novi Coeli, et his, postquam praeparati sunt, aperitur via ad Societatem in Coelo, ubi similis fides est, et datur illis mansio cum confratribus, cum quibus in beatitudine vivent in aeternum. Nunc quia actum est de Deo Creatore, et de Domino Redemptore, necessum est, ut quoque de Spiritu Sancto agatur; quae Transactio, sicut reliquae dispescenda est in suos Articulos, qui sunt sequentes. I. Quod Spiritus Sanctus sit Divina Veritas, et quoque Divina Virtus et Operatio procedens a Deo Uno, in quo Divina Trinitas est, ita a Domino Deo Salvatore. II. Quod Divina Virtus et Operatio, quae intelligitur per Spiritum Sanctum, sint in genere Reformatio et Regeneratio, et secundum has Innovatio, Vivificatio, Sanctificatio et Justificatio, et secundum has Purificatio a malis et Remissio peccatorum, et tandem Salvatio. III. Quod Divina illa virtus et operatio, quae intelligitur per missionem Spiritus Sancti, apud Clericos in specie sit Illustratio et Instructio. IV. Quod Dominus operetur illas Virtutes in illis qui credunt in Ipsum. V. Quod Dominus operetur ex Se a Patre, et non vicissim.1 VI. Quod spiritus hominis sit ejus Mens, et quicquid ex illa procedit.
1 Prima editio: vicissim (absque interpunctione)
VCR n. 139
139. 1] I. QUOD SPIRITUS SANCTUS SIT DIVINA VERITAS, ET QUOQUE DIVINA VIRTUS ET OPERATIO PROCEDENS A DEO UNO, IN QUO EST DIVINA TRINITAS, ITA A DOMINO DEO SALVATORE. Per Spiritum Sanctum proprie significatur Divinum Verum, ita quoque Verbum, et in hoc sensu est Ipse Dominus etiam Spiritus Sanctus; sed quia in Ecclesia hodie per Spiritum Sanctum describitur Divina Operatio, quae est actualis Justificatio, ideo haec pro Spiritu Sancto hic assumitur, et de hac praecipue agitur, etiam ex causa, quia Divina Operatio fit per Divinum Verum, quod ex Domino procedit, et id quod procedit, est unius et ejusdem essentiae1 cum Ipso a quo procedit2, sicut Tria haec, Anima, Corpus, et Procedens, quae simul faciunt unam Essentiam, apud hominem mere Humanam, apud Dominum autem Divinam et simul Humanam, post Glorificationem ita unitas, sicut Prius cum3 suo Posteriori, ac sicut Essentia cum sua Forma; ita tria Essentialia, quae vocantur Pater, Filius, et Spiritus Sanctus in Domino unum sunt. 2] Quod Dominus sit ipsum Divinum Verum, seu Divina Veritas, supra ostensum est; quod autem Spiritus Sanctus sit illud, constat ex his locis, Exibit virga e trunco Jishaii4, quiescet super Ipso Spiritus Jehovae, Spiritus sapientiae et intelligentiae, Spiritus consilii et virtutis, percutiet terram virga oris sui, et spiritu labiorum suorum occidet impium, erit justitia5 cingulum lumborum Ejus, et Veritas cingulum feminum ejus, Esaj. XI:1,2,4,5.6 Veniet sicut flumen angustum, Spiritus Jehovae signum inferet in Illum, tunc veniet Zioni Redemptor, Esaj. LIX:19,20. Spiritus Domini Jehovih super Me, unxit Me Jehovah, ad evangelizandum pauperibus misit Me, Esaj. LXI:1, Luc. IV:18. Hoc foedus meum, Spiritus meus qui super Te, et verba mea non recedent ex ore tuo a nunc et in aeternum, Esaj. LIX:21. 3] Quoniam Dominus est ipsa Veritas, inde omne id quod procedit ex Ipso est veritas, et hoc intelligitur per Paracletum, qui etiam nominatur Spiritus veritatis, et Spiritus7 Sanctus; hoc constat ex his locis, Ego VERITATEM vobis dico, prodest vobis ut Ego abeam, si enim non abirem, Paracletus non veniet ad vos; si vero abivero, mittam illum ad vos, Joh. XVI:7. Quando venerit ille SPIRITUS VERITATIS, ducet vos in OMNEM VERITATEM: non loquetur8 a se ipso, sed quaecunque audiverit, loquetur, Joh. XVI:13. Ille Me glorificabit, quia EX MEO accipiet, et annuntiabit vobis: omnia quaecunque Pater habet, MEA9 sunt, propter hoc dixi, quod a MEO accepturus sit, et annuntiaturus vobis, Joh. XVI:14,15. Ego rogabo10 Patrem, ut alium Paracletum det vobis, SPIRITUM VERITATIS, quem Mundus non potest accipere, quoniam non videt illum, nec cognoscit illum; vos autem cognoscitis illum, quia apud vos manet, et in vobis erit; non relinquam vos orphanos, venio ad vos, et vos videbitis Me, Joh. XIV:16,17,18,19.11 Quando venerit Paracletus, quem Ego missurus sum vobis a Patre, SPIRITUS VERITATIS, Ille testabitur de Me, Joh. XV:26: vocatur Ille Spiritus Sanctus, Joh. XIV:26. 4] Quod Dominus per Paracletum seu Spiritum Sanctum intellexerit Se ipsum, patet ab illis Domini verbis, quod Mundus illum adhuc non cognosceret, vos autem cognoscitis illum; non relinquam vos orphanos, venio ad vos, vos videbitis Me: et alibi, Ecce Ego vobiscum sum omnibus diebus usque ad consummationem saeculi, Matth. XXVIII:20, tum ex illis, Non loquetur ex Seipso, sed quod ex Meo accepturus sit.
1 Prima editio: estentiae
2 Prima editio: proeedit
3 Prima editio: eum
4 Prima editio: Iishaii
5 Prima editio: justitia
6 Prima editio: Esaj. XI: 1. 4. 5.
7 Prima editio: Spiritas
8 Prima editio: lequetur
9 Prima editio: Mea
10 Prima editio: regabo
11 Prima editio: Joh. XIV: 16. 17.
VCR n. 140
140. Nunc quia per Spiritum Sanctum intelligitur Divina Veritas, et haec fuit in Domino, et Ipse Dominus, Joh. XIV:6, et sic quia non potuit aliunde procedere, ideo dixit, Nondum erat Spiritus Sanctus, quia Jesus nondum glorificatus erat, Joh. VII:39; et post Glorificationem, inspiravit in Discipulos, et dixit, accipite Spiritum Sanctum, Joh. XX:22. Quod Dominus aspiraverit discipulos, et illud dixerit, fuit causa, quia aspiratio erat signum repraesentativum externum Divinae inspirationis: Inspiratio autem est insertio in societates angelicas. Ex his ab intellectu comprehendi potest hoc de Conceptione Domini ab Angelo Gabriele dictum, Spiritus Sanctus veniet super te, et Virtus Altissimi obumbrabit te, unde quod nascitur ex te Sanctum, vocabitur Filius Dei, Luc. I:35. Tum, Angelus Domini in somnio dixit Josepho, ne timeas accipere Mariam Sponsam tuam, nam quod in ea natum, ex Spiritu Sancto est; et Josephus non tetigit illam, usque dum peperit Filium suum primogenitum, Matth. I:20,25. Spiritus Sanctus ibi est Divinum Verum procedens a Jehovah Patre, et hoc Procedens est Virtus Altissimi, quae tunc obumbravit Matrem: hoc itaque coincidit cum hoc apud Johannem, Verbum erat apud Deum, et Deus erat Verbum et Verbum Caro factum est, Cap. I:1,14; quod per Verbum ibi intelligatur Divinum Verum, vide in FIDE NOVAE ECCLESIAE, supra n. 3.
VCR n. 141
141. 1] Quod Divina Trinitas sit in Domino, supra demonstratum est, et amplius in sequentibus ubi de illa ex professo agendum est, demonstrabitur; hic solum aliqua absona ex Trinitate illa divisa in Personas sequentia, adducentur; hoc foret, sicut quis Ecclesiae Minister e suggesto docet quid credendum et quid faciendum est, et juxta illum alius Minister stat, et immurmurat auri ejus, hoc recte dicis, et insuper aliquid adhuc; et dicunt tertio, qui in scala stat, descende in Templum, aperi aures eorum, et infunde illa cordibus illorum, et simul fac ut sint puritates, sanctitates, et justitiae pignora. 2] Divina Trinitas divisa in Personas, quarum unaquaevis singulatim est Deus et Dominus, similis etiam est tribus Solibus in uno Mundo, in alto unus juxta alterum, et tertius infra, qui circumfundit angelos et homines, ac infert duorum calorem et lucem cum omni potentia in mentes, corda et corpora illorum, et illos sicut ignis in retortis acuit, clarificat et sublimat materias; quis non videt, si ita fieret, quod homo combureretur usque in cinerem. 3] Regimen trium Divinarum Personarum in Coelo, etiam simile foret regimini trium Regum in uno Regno; aut regimini trium Ducum ejusdem potestatis super uno Exercitu1; aut potius Regimini Romano ante Caesarum tempora, quando fuerunt Consul, Senatus, et Tribunus plebis, inter quos quidem divisa est potestas, at usque summa apud omnes simul; quis non videt absonum, ludicrum, et delirum, tale Regimen introducere in Coelum, ac introducitur cum potestas sicut summi Consulis addicitur Deo Patri, potestas sicut Senatus Filio, et potestas sicut Tribuni plebis Spiritui Sancto, quod fit cum functio propria attribuitur cuivis, et plus si additur, quod proprietates illae non communicabiles sint.
1 Prima editio: Excercitu
VCR n. 142
142. 1] II. QUOD DIVINA VIRTUS ET OPERATIO, QUAE INTELLIGITUR PER SPIRITUM SANCTUM, SINT IN GENERE REFORMATIO ET REGENERATIO, ET SECUNDUM HAS INNOVATIO, VIVIFICATIO, SANCTIFICATIO, ET JUSTIFICATIO, ET SECUNDUM HAS PURIFICATIO A MALIS, ET REMISSIO PECCATORUM, ET TANDEM SALVATIO. Hae sunt in suo ordine Virtutes, quas Dominus operatur apud illos qui credunt in Ipsum, ac se accommodant, et disponunt ad receptionem et habitationem Ipsius, et hoc fit per Divinum Verum, et apud Christianos per Verbum, hoc enim est unicum medium, per quod homo ad Dominum accedit, et in quod Dominus intrat; nam ut supra dictum est, Dominus est ipsum Divinum Verum, et quicquid procedit ex Ipso, est illud: sed intelligendum Divinum Verum ex Bono, quod idem est cum Fide ex Charitate, fides enim non aliud est, quam veritas, et charitas non aliud quam bonitas. 2] Per Divinum Verum ex Bono, hoc est, per Fidem ex Charitate, homo reformatur et regeneratur, tum innovatur, vivificatur, sanctificatur, justificatur, et secundum horum progressiones et incrementa purificatur a malis, et purificatio ab his est remissio peccatorum. Sed omnes hae Operationes Domini non possunt hic singulatim exponi, quia unaquaevis suam Analysin confirmatam ex Verbo, et illustratam a ratione postulat, et hoc hujus loci non est, quare remittitur Lector ad illa quae ordine sequuntur in hoc Opere, quae sunt de Charitate, Fide, Libero Arbitrio, Poenitentia, et de Reformatione et Regeneratione. 3] Sciendum est, quod Dominus illas salutes continuo operetur apud unumquemvis hominem, sunt enim gradus ad Coelum, Dominus enim vult omnium salutem, quare salus omnium Ipsi est finis, et qui vult finem, vult media: propter salutem hominum fuit Adventus, Redemptio et Passio crucis Ipsius, Matth. XVIII:11, Luc. XIX:10, et quia salus hominum Ipsi fuit et in aeternum est finis, sequitur quod supramemoratae operationes sint fines medii, et salvatio finis ultimus.
VCR n. 143
143. 1] Operatio harum virtutum est Spiritus Sanctus, quem Dominus mittit ad illos qui credunt in Ipsum et se disponunt ad recipiendum Ipsum, ac intelligitur per Spiritum in his locis, “Dabo novum Cor et SPIRITUM NOVUM; SPIRITUM MEUM dabo in medio vestri, et faciam ut in salutis via1 ambuletis, Ezech.XXXVI:26,27, Cap. XI:19 2. Cor mundum crea in nobis Deus, et SPIRITUM FIRMUM innova in medio mei; reduc mihi gaudium salutis tuae, et SPIRITUS SPONTANEUS sustentet me, Psalm. LI:12,14.3 Jehovah format SPIRITUM4 HOMINIS in medio ejus, Sach. XII:1 5. Anima mea exspectavi Te nocte, et SPIRITU MEO in medio mei exspectavi Te mane, Esaj. XXVI6 :9. Facite vobis Cor novum et SPIRITUM NOVUM7, quare moriemini Domus Israelis,” Ezech. XVIII:31: praeter alibi. 2] In locis illis per Cor novum intelligitur voluntas boni, et per Spiritum novum intellectus veri; quod Dominus operetur haec apud illos qui faciunt bonum et credunt verum, ita apud illos qui in fide charitatis sunt, patet clare ab his ibi, Deus dat animam ambulantibus in ea8, et ex hoc, quod dicatur Spiritus spontaneus; et quod homo operaturus sit ex sua parte, ex his, Facite vobis cor novum, et spiritum novum, quare moriemini domus Israelis.
1 Cf Schmidt et DD 49 in statutis meis ubi in prima editione in salutis via
2 Prima editio: Esaj. XXXVI: 26 27. Ezech. XI: 19.
3 Sic Schmidt et Biblia Hebraica, sed 51:10,12 apud Biblia Anglica. Prima editio: Psalm. LI: 12.
4 Prima editio: SAIRITUM
5 Prima editio: 11
6 Prima editio: Esaj. XXXVI
7 Prima editio: Spiritum novum (cum italicis)
8 Sic prima editio. In margine autem exemplaris scriptoris, legimus statutis Ipsius.
VCR n. 144
144. 1] Legitur, quod cum Jesus baptizabatur, Coeli aperti sint, et Johannes viderit Spiritum Sanctum descendentem sicut Columbam, Matth. III:16, Marc. I:10, Luc. III:21,22 1, Joh. I:32,33, hoc factum est, quia Baptismus significat Regenerationem et purificationem, similiter Columba; quis non percipere potest, quod Columba non esset Spiritus Sanctus, nec quod Spiritus Sanctus esset in columba; in Coelo saepius apparent Columbae, et quoties apparent, sciunt Angeli, quod sint correspondentiae affectionum et inde cogitationum de regeneratione et purificatione apud quosdam qui in vicinia stant, quare ut primum ad illos accedunt, et cum illis de quadam alia re, quam quae in cogitationibus illorum fuit, cum apparitio2 illa erat, loquuntur, columbae illico evanescunt: hoc simile est sicut cum multis, quae visa sunt Prophetis, ut quod Johanni visus sit Agnus super monte Sionis, Apoc. XIV:1, et alibi; 2] quis non scit, quod Dominus non fuerit ille Agnus, neque in Agno, sed quod Agnus esset repraesentatio innocentiae Ipsius; inde elucet error illorum, qui ex Columba visa super Domino cum baptizabatur, et ex voce e Coelo audita tunc, Hic est Filius meus dilectus, tres Personas Trinitatis deducunt. Quod Dominus hominem regeneret per fidem et charitatem, intelligitur per hoc quod Johannes Baptista dixit, Ego vos baptizo aqua in poenitentiam, qui vero post me venturus est, ille baptizabit SPIRITU SANCTO, et igne, Matth. III:11 3, Marc. I:8, Luc. III:16; baptizare Spiritu Sancto et igne, est regenerare4 per Divinum Verum quod est fidei, et per Divinum Bonum quod est charitatis. Simile significatur per haec verba Domini, Nisi quis generatus fuerit aqua et spiritu, non potest ingredi in Regnum Dei, Joh. III:5, per aquam hic ut alibi in Verbo, significatur verum in naturali seu externo homine, et per spiritum verum ex bono in spirituali seu interno.
1 Prima editio: Luc. III: 11
2 Prima editio: apparatio
3 Prima editio: 15
4 Prima editio: regenenerare
VCR n. 145
145. Nunc quia Dominus est ipsum Divinum Verum ex Divino Bono, et hoc est ipsa Essentia Ipsius, et quisque ex Essentia sua agit quod agit, constat, quod Dominus continue velit, nec possit aliud velle, quam implantare verum et bonum, seu fidem et charitatem, cuivis homini. Hoc illustrari potest ex multis in Mundo, ut ex his, quod1 omnis homo ex essentia sua velit, et cogitet, et quantum licet, loquatur et agat, ut pro exemplo, homo fidelis cogitat et intendit fidelia, homo honestus, probus, pius et religiosus, honesta, proba, pia et religiosa, et vicissim homo fastuosus, astutus, dolosus, avarus, talia quae cum essentia sua unum faciunt; hariolus non vult nisi hariolari; et stultus non nisi quam contra illa quae sapientiae sunt, garrire; verbo, Angelus non volvit et molitur nisi coelestia, et diabolus non nisi quam infernalia. Simile est cum omni subjecto inferioris sortis in Regno animali, ut cum ave, bestia, pisce, verme alato et non alato; unumquodvis cognoscitur ex sua essentia seu natura, ex hac et secundum hanc est cujusvis instinctus. Similiter in Regno vegetabili, omnis arbor, omne virgultum, et omne olus, cognoscitur ex suo fructu et semine, quibus essentia sua innata est, nec potest quicquam exinde aliud produci quam sui simile et suum; imo2 ab essentia de omni humo, de omni argilla, de omni lapide tam nobili quam ignobili3, deque omni minera et metallo, judicatur.
1 Prima editio: quqd
2 Prima editio: suum imo
3 tam nobili quam ignobili ubi in prima editione tam nobilem ignobili
VCR n. 146
146. 1] III. QUOD DIVINA ILLA VIRTUS ET OPERATIO, QUAE INTELLIGITUR PER MISSIONEM SPIRITUS SANCTI, APUD CLERICOS IN SPECIE SIT ILLUSTRATIO ET INSTRUCTIO. Operationes Domini, in praecedente Articulo recensitae, quae sunt reformatio, regeneratio, innovatio, vivificatio, sanctificatio, justificatio, purificatio, remissio peccatorum, et demum salvatio, tam apud Clericos quam apud Laicos a Domino influunt, et recipiuntur ab illis qui in Domino sunt et Dominus in illis, Joh. VI:56, XIV:20, XV:4,5, quod autem [apud clericos] in specie Illustratio et Instructio, sunt causae, quia illae muneris eorum sunt, ac inauguratio in ministerium illas secum portat, et quoque credunt, quod dum ex zelo concionantur, inspirentur, sicut discipuli Domini, in quos Dominus inspiravit dicens, accipite Spiritum Sanctum, Joh. XX:22, et praeter quae Marc. XIII:11; quidam etiam testantur, quod influxum sentiverint. 2] Sed probe caveant, ne sibi persuadeant, quod zelus, a quo multi corripiuntur, dum concionantur, sit Divina operatio in cordibus eorum, datur enim similis, et adhuc ardentior apud Enthusiastas, et quoque apud illos qui in extremis falsis doctrinae sunt, imo apud illos qui Verbum floccipendunt, ac naturam pro Deo colunt, et fidem et charitatem sicut in saccum post tergum rejiciunt, et dum praedicant et docent, ante faciem appendunt sicut quendam ventriculum ruminatorium, ex quo expromunt et egurgitant talia, quae sciunt victui inservire auditoribus. 3] Zelus enim in se spectatus est excandescentia naturalis hominis, si intus in illa est amor veri, tunc est illa sicut ignis sacer, qui influxit in Apostolos, de quo ita in Actis illorum, visae sunt illis divisae Linguae, tanquam ignis, seditque super unumquemvis eorum, unde impleti sunt omnes Spiritu Sancto, Cap. II:3,4, at vero si intus in zelo aut excandescentia illa latet amor falsi, tunc est sicut ignis incarceratus ligno, qui erumpit et incendit domum: tu, qui Sanctitatem Verbi, et Divinitatem Domini negas, desume quaeso tuum saccum e dorso, et aperi illum, quod libere facis domi, et videbis. Scio, quod illi, qui per Luciferum apud Esajam intelliguntur, qui sunt qui ex Babele, dum intrant Templum, et plus dum scandunt pulpitum, imprimis qui ex societate Jesu se nominant, abripiantur a zelo, qui multis est ex amore infernali, ac inde vehementius vociferentur, et suspiria altius e pectore trahant, quam illi, qui in zelo ex amore coelesti sunt. Quod apud Clericos adhuc duae operationes spirituales sint, videatur infra, n. 155.
VCR n. 147
147. 1] Ecclesia adhuc fere nescit, quod in omni voluntate et cogitatione et inde actione et loquela hominis sit Internum et Externum, et quod homo ab infantia edoctus sit loqui ab Externo utcunque dissentit Internum, inde simulationes, assentationes et hypocrises; consequenter quod sit duplex, et ille modo simplex, cujus Externum cogitat et loquitur, atque vult et agit ab Interno, hi quoque per simplices intelliguntur in Verbo, ut Luc. VIII:15, Cap. XI:34, et alibi, tametsi plus sapientes sunt, quam duplices. 2] Quod duplicitas et triplicitas sit in omni creato, constat ab his in corpore humano; omnis Nervus ibi consistit a fibris, et fibra a fibrillis; omnis Musculus ex fasciculis fibrarum, et hi ex fibris motricibus; omnis Arteria ex tunicis in triplici serie; simile est in Mente humana, cujus organismus spiritualis est talis; hoc est quod, ut supra dictum est, Mens humana in tres regiones distincta sit, quarum suprema, quae etiam est intima, vocatur coelestis, media spiritualis1, et infima naturalis. 3] Mentes omnium hominum, qui negant sanctitatem Verbi et Divinitatem Domini, cogitant in regione infima, sed quia ab infantia didicerunt etiam spiritualia quae Ecclesiae sunt, et haec recipiunt, at illa ponunt infra naturalia, quae sunt varia scientifica, politica et civilia moralia, et quia infime et proxime loquelae in mente sedent, ex illis loquuntur in templis et in caetibus, et, quod mirum est, non aliter sciunt tunc, quam quod loquantur et doceant ex fide illorum, cum tamen, quando in suo libero sunt, quod fit domi, aperitur janua, quae occlusit internum mentis eorum, et tunc quandoque rident ad illa, quae coram caetu sermocinati sunt, dicentes corde, quod Theologica sint speciosi laquei ad captandum columbas.
1 Prima editio: fpiritualis
VCR n. 148
148. 1] Internum et Externum talium aequiparari possunt Venenis obductis crustis saccharinis: tum colocinthidis1, quas pueri prophetarum colligentes miserunt in pulmentum, quod dum comederent, clamabant, mors in olla, II Reg. IV:38 ad 41 2. Et quoque comparari possunt Bestiae e terra3, quae habebat duo cornua sicut Agni, et loquuta est sicut draco, Apoc. XIII:11, in sequentibus bestia illa vocatur pseudopropheta. Et sunt sicut latrones in Urbe, ubi cives morati, qui in illa moraliter agunt et rationaliter loquuntur, at cum redeunt in sylvas, ferae sunt: aut etiam sicut piratae, qui super terra homines sunt, at in mari crocodili: hi et illi incedunt dum super terra aut in urbe sunt, sicut pantherae indutae pellibus ovis; aut sicut simiae amictae vestibus humanis, ante cujus vultum appositus est typus faciei hominis. 2] Assimilari etiam possunt meretrici, quae inungit se balsamo, fucat faciem purpura, ac investit se serico albo cum intextis floribus, quae cum in domum suam redit, nudat se coram lupercis, ac inficit illos sua lepra. Quod tales sint, qui sanctum Verbo et Divinum Domino corde derogant, per annorum experientias in Mundo Spirituali mihi datum est cognoscere, ibi enim omnes primum tenentur in externis suis, at postea his ademptis immittuntur in Interna, et tunc comoedum eorum fit tragicum.
1 Prima editio: colycinthidis
2 Prima editio: 43
3 Prima editio: ex mari
VCR n. 149
149. 1] IV. QUOD DOMINUS OPERETUR ILLAS VIRTUTES IN ILLIS, QUI CREDUNT IN IPSUM. Quod Dominus operetur illas virtutes, quae per missionem Spiritus Sancti intelliguntur, in illis qui credunt in Ipsum, hoc est, quod illos reformet, regeneret, innovet, vivificet, sanctificet, justificet, purificet a malis, et demum salvet, constat ex omnibus illis locis in Verbo, quae confirmant, quod salus et vita aeterna sit illis qui credunt in Dominum, quae adducta supra n. 107 1 videantur; et insuper ab hoc, “Dixit Jesus, quisquis CREDIT IN ME, sicut dicit Scriptura, flumina ex ventre ejus fluent aquae viventis; hoc dixit de SPIRITU, quem accepturi sunt CREDENTES2 IN IPSUM,” Joh. VII:38,39. 2] Tum ex hoc, TESTIMONIUM JESU EST SPIRITUS PROPHETIAE, Apoc. XIX3 :10; per spiritum prophetiae intelligitur Verum doctrinae ex Verbo; prophetia non aliud significat quam doctrinam, ac prophetare docere illam, et per testimonium Jesu intelligitur confessio ex fide in Ipsum; simile intelligitur per Testimonium Ipsius in hoc loco, “Michaelis angeli vicerunt draconem per sanguinem Agni, et per Verbum TESTIMONII IPSIUS4: et Draco abivit, ut faceret bellum cum reliquis seminis Ipsius, qui tenebant mandata Dei, et habent Testimonium Jesu Christi,” Apoc. XII:11,17.
1 Prima editio: n. 108.
2 Prima editio: CRTDENTES
3 Prima editio: LIX
4 Sic prima editio. Nisi legeris ILLORUM, sic Worcester, AR 555, et in margine exemplaris scriptoris, fortasse manu scriptoris.
VCR n. 150
150. Quod credentes in Dominum Jesum Christum accepturi sint spirituales illas virtutes, est quia Ipse est Salus et Vita aeterna, Salus est quia Salvator, haec quoque est nomen Ipsius Jesus, Vita aeterna, quia illis in quibus Ipse est et illi in Ipso, est vita aeterna, quare etiam Ipse vocatur Vita aeterna apud Johannem, I Epist. V:21; nunc quia est Salus et Vita aeterna, sequitur quod etiam sit omne id per quod salus et vita aeterna obtinentur, proinde quod sit omne reformationis, regenerationis, innovationis, vivificationis, sanctificationis, justificationis, purificationis a malis, et tandem Salvationis1; Dominus apud unumquemvis hominem operatur illa, hoc est, conatur inferre illa, et cum homo se accommodat et disponit ad receptionem, infert illa; ipsum activum accommodationis et dispositionis etiam est a Domino, sed si homo non spontaneo2 spiritu recipit illa, tunc praeter conatum, qui jugiter perstat, non potest inferre.
1 Prima editio: Salvatio
2 Prima editio: spantaneo
VCR n. 151
151. Credere in Dominum, non solum est agnoscere Ipsum, sed etiam facere praecepta Ipsius, nam modo agnoscere Ipsum est solum cogitationis ex aliquo intellectu, at facere praecepta Ipsius, est quoque agnitionis ex voluntate; Mens hominis consistit ex Intellectu et Voluntate, ac Intellectus est cogitare, ac Voluntatis est facere; quare dum homo solum agnoscit ex cogitatione intellectus, duntaxat ex dimidia mente adit Dominum, at vero cum facit, tunc ex tota, et hoc est credere: alioquin potest homo dividere cor suum, ac superficiem ejus adigere, ut se elevet sursum, dum caro ejus se invertit deorsum, et sic volat sicut aquila inter Coelum et Infernum, et tamen homo non sequitur aspectum suum, sed jucundum carnis suae, et hoc quia est in Inferno, ideo devolat illuc, et postquam ibi litavit voluptatibus suis, et libavit mustum daemonibus, induit vultum ex facetiis et visum ex scintillis ignis, et sic mentitur angelum lucis: tales satanae fiunt illi post mortem, qui agnoscunt Dominum, et non faciunt praecepta Ipsius.
VCR n. 152
152. In superiori Articulo ostensum est, quod salus et vita aeterna hominum sint finis primus et ultimus Domini; et quia finis primus et ultimus continent fines medios in se, sequitur quod supramemoratae virtutes spirituales insimul sint in Domino, et quoque a Domino in homine, sed usque successive prodeunt; Mens enim humana crescit sicut1 corpus ejus, sed hoc statura, illa autem sapientia, ita quoque haec exaltatur e regione in regionem, nempe a naturali in spiritualem, et ab hac in coelestem; in hac regione est homo sapiens, in illa est intelligens, in infima sciens; sed haec exaltatio mentis non fit nisi tempore a tempore, et fit sicut homo comparat sibi vera et conjungit illa bono: hoc simile est, sicut qui aedificat domum primum comparat sibi materias ad illam, ut lateres, tegulas, tigna, asseres, et sic ponit fundamentum, exstruit muros, distinguit in cameras, his apponit januas, et in parietibus fenestras, ac struit scalas a mansione in mansionem; haec omnia insimul insunt fini, qui est commoda et honorifica habitatio, quam ille2 praevidet et providet. Simile est cum Templo, quum hoc construitur; omnia ejus constructionis insunt fini, qui est cultus Dei. Simile est cum omnibus aliis, ut cum hortis et agris, et quoque cum officiis et negotiis, ad quae ipse finis adminicula sibi parat.
1 Prima editio: ficut
2 Prima editio: ilIe
VCR n. 153
153. 1] V. QUOD DOMINUS OPERETUR EX SE A PATRE, ET NON VICISSIM. Per Operari hic simile intelligitur, quod per mittere Spiritum Sanctum, quoniam supramemoratae Operationes, quae sunt in genere, Reformatio, Regeneratio, Innovatio, Vivificatio, Sanctificatio, Justificatio[, Purificatio] a malis, Remissio peccatorum, quae hodie attribuuntur Spiritui Sancto ut Deo per se, sunt Operationes Domini: quod hae sint ex Domino a Patre, et non vicissim, primum confirmabitur ex Verbo, et postea per plura quae rationis sunt, illustrabitur: ex Verbo ab his, “Quando venerit Paracletus, QUEM EGO MISSURUS SUM A PATRE, Spiritus veritatis, qui a Patre exit, ille testabitur de Me, Joh. XV:26. Si non abivero, Paracletus non veniet ad vos; si vero abivero, MITTAM ILLUM AD VOS, Joh. XVI:7. Paracletus, Spiritus veritatis, non loquetur ex se ipso, sed EX MEO ACCIPIET et annuntiabit vobis; omnia quaecunque Pater habet, MEA SUNT; propter hoc dixi, quod EX MEO accepturus sit, et annuntiaturus vobis, Joh. XVI:13,14,15. Spiritus Sanctus nondum erat, quia Jesus nondum glorificatus est, Joh. VII:39. Jesus inspiravit in Discipulos, et dixit, accipite Spiritum Sanctum, Joh. XX:22. Quodcunque petieritis in Nomine meo, HOC FACIAM, ut glorificetur Pater in Filio; si quid petieritis in Nomine meo, EGO FACIAM,” Joh. XIV:13,14. 2] Ex his locis manifeste patet, quod Dominus mittat Spiritum Sanctum, hoc est, operetur illa, quae hodie adscribuntur Spiritui Sancto ut Deo per se; dixit enim quod missurus sit illum a Patre, quod missurus sit illum ad vos, quod nondum fuerit Spiritus Sanctus, quia Jesus nondum glorificatus est, quod post glorificationem inspiraverit in Discipulos et dixerit accipite Spiritum Sanctum; tum quod dixerit, quodcunque petieritis in Nomine meo, Ego faciam, ut et, quod Paracletus ex Meo accepturus sit quod annuntiabit: quod Paracletus sit idem cum Spiritu Sancto, videatur Joh. XIV:26. Quod Deus Pater non operetur illas virtutes ex se per Filium, sed quod Filius ex se a Patre, constat ex his, Deum nemo vidit unquam; Unigenitus Filius, qui in sinu Patris est ille exposuit, Joh.I:18. Et alibi, Non vocem Patris audivistis usquam; nec speciem Ipsius vidistis, Joh. V:37. 3] Ex his itaque sequitur1, quod Deus Pater operetur in Filio et in Filium, sed non per Filium, verum quod Dominus operetur ex Se a suo Patre, nam dicit, Omnia Patris mea sunt, Joh. XVI:15 1. Quod Pater omnia dederit in manum Filii, Joh. III:35. Tum Quod sicut Pater habet vitam in se Ipso, ita dederit Filio vitam habere in se ipso, Joh. V:26, ut et, Verba quae Ego loquor, spiritus et vita sunt, Joh. VI:63. Quod Dominus dicat quod Spiritus veritatis exeat a Patre, Joh. XV:26, est quia a Deo Patre exit in Filium, et ex Filio a Patre; quare etiam dicit, In illa die cognoscetis quod Pater in Me, et Ego in Patre, et vos in Me, et Ego in vobis, Joh. XIV:11,20. Ex his perspicuis effatis Domini manifeste patet error in Christiano Orbe, qui est, quod Deus Pater mittat Spiritum Sanctum ad hominem; et error Ecclesiae Graecae, quod Deus Pater Illum immediate mittat: hoc, quod Dominus ex Se a Deo Patre illum mittat, et non vicissim, est e Coelo, et Angeli illud vocant Arcanum, quia nondum in Mundo detectum.
1 Prima editio: sequitut
2 Prima editio: 14
VCR n. 154
154. 1] Haec per plura, quae rationis sunt, illustrari possunt; ut per haec: notum est, quod Apostoli, postquam donati sunt Spiritu Sancto a Domino, praedicaverint Evangelium per multum orbis, et quod hoc promulgaverint ore et scriptis, et hoc fecerunt ex se ipsis a Domino; aliter enim docuit et scripsit Petrus, aliter Jacobus, aliter Johannes, et aliter Paulus, quisque secundum suam intelligentiam; Dominus implevit omnes suo spiritu, sed quisque desumpsit inde spartam1 secundum qualitatem suae perceptionis, et exsequuti sunt secundum qualitatem suae potentiae. Omnes Angeli in coelis impleti sunt Domino, sunt enim in Domino et Dominus in illis, sed usque quisque loquitur et agit secundum statum suae mentis, quidam simpliciter, quidam sapienter, ita cum infinita varietate, et tamen unusquisque loquitur ex se a Domino. 2] Simile est cum omni Ministro Ecclesiae, tam illo qui in veris quam qui in falsis est, cuique est suum os et sua intelligentia, et quisque loquitur ex sua mente, hoc est, ex suo spiritu quem possidet. Omnes Protestantes, sive dicantur Evangelici sive Reformati, postquam instructi sunt dogmaticis a Luthero, Melanctone vel Calvino traditis, hi seu dogmatica eorum non loquuntur ex se per illos, sed ipsi ex se ab illis; unumquodvis dogma etiam potest mille modis exponi, est enim quodvis sicut cornucopiae2, ex quo quisque depromit quod suo genio favet et adaequatur, et exponit secundum suam dotem3. 3] Hoc illustrari potest per cordis actionem in pulmone et in illum, et per pulmonis reactionem ex se a corde; haec sunt duo distincta, at usque reciproce unita; pulmo respirat ex se a corde, non autem cor per pulmonem, si hoc fieret subsisteret utrumque; simile etiam est cum cordis actione in visceribus et in viscera totius corporis; cor emittit sanguinem undequaque, sed viscera inde hauriunt, quodlibet suum pensum secundum quale usus quod praestat, et quoque secundum hoc agit, ita diversimode. 4] Idem hoc potest illustrari per haec; malum a parentibus, quod vocatur haereditarium, agit in homine et in hominem; similiter bonum a Domino, hoc supra aut intra, illud infra vel extra, si malum ageret per hominem, homo non foret reformabilis, neque foret culpabilis, similiter si bonum a Domino ageret per hominem, nec foret reformabilis, sed quia utrumque pendet a libera electione hominis, fit reus dum ex se a malo agit, et insons dum ex se a bono: nunc quia malum est diabolus, et bonum est Dominus, fit reus si agit a diabolo, ac insons si a Domino; ex libera illa electione, quae cuivis homini est, est quod homo reformari possit. 5] Simile est cum omni Interno et Externo apud hominem; haec sunt duo distincta, sed usque reciproce unita; Internum agit in Externo et in illud, sed non agit per Externum, Internum enim millia volvit, ex quibus Externum modo desumit accommodata usui; in Interno enim hominis, per quod intelligitur Mens ejus voluntaria et perceptiva, sunt congeries idearum in volumine, quae si effluerent per os hominis, foret sicut ventosum ex folle; Internum, quia universalia volvit, comparari potest Oceano, aut Floreto, aut Horto, ex quibus Externum depromit quantum satis est pro usu: Verbum Domini est sicut Oceanus, Floretum et Hortus, quando Verbum est in aliqua plenitudine in Interno hominis, tunc homo loquitur et agit ex se a Verbo, et non Verbum per illum: simile est cum Domino, quia Ipse est Verbum, hoc est Divinum Verum et Divinum Bonum ibi, Dominus ex se seu ex Verbo agit in homine et in illum, non autem per illum, quia homo libere agit et loquitur a Domino dum a Verbo. 6] Sed hoc propius illustrari potest per mutuum commercium animae et corporis, quae duo distincta sunt, sed reciproce unita; Anima agit in corpore et in corpus, sed non per corpus, at corpus agit ex se ab anima; quod anima non agat per corpus, est quia non consultant et deliberant inter se, nec anima mandat aut rogat, ut corpus hoc aut illud agat, vel ex ore suo loquatur, neque corpus poscit aut petit, ut anima aliquid det et suppeditet, omne enim animae est corporis, mutuo et vicissim: simile est cum Divino et Humano Domini, est enim Divinum Patris Anima Humani Ipsius, et Humanum est Corpus Ipsius, et Humanum non petit a Divino suo ut dicat quid loquuturum et operaturum est, quare dicit Dominus, In illo die in Nomine meo petetis et non dico vobis, quod Ego petiturus sim Patrem pro vobis, Ipse namque Pater amat vos, quia Me amastis, Joh. XVI:26,27: in illo die est post glorificationem, hoc est, post perfectam et absolutam unionem cum Patre. Hoc Arcanum est ab Ipso Domino pro illis qui e nova Ipsius Ecclesia erunt.
1 Prima editio: sportam
2 Prima editio: cornucopia
3 Prima editio: dotcm
VCR n. 155
155. Supra in Articulo Tertio ostensum est, quod Divina illa Virtus, quae intelligitur per operationem Spiritus Sancti1 apud Clericos, in specie sit Illustratio, et Instructio, sed his duabus accedunt duae intermediae, quae sunt Perceptio et Dispositio, quare sunt quatuor, quae apud Clericos ordine sequuntur, Illustratio, Perceptio, Dispositio, et Instructio: ILLUSTRATIO est a Domino: PERCEPTIO est apud hominem, secundum statum mentis ejus formatum per doctrinalia, quae si vera sunt, fit perceptio clara a luce quae illustrat, at si falsa sunt, fit perceptio obscura, quae tamen potest apparere sicut clara ex confirmationibus, sed hoc est ex luce fatua, quae coram visu mere naturali est similis claritatis. DISPOSITIO autem est ex affectione amoris voluntatis; jucundum hujus amoris disponit, si hoc amoris mali et inde falsi est, excitat zelum, qui extrinsecus asper, hispidus, ardens et ignivomus est, ac intus est ira, rabies et immisericordia; si autem2 est boni et inde veri, est extrinsecus laevis, glaber, tonans et flagrans, ac intus est charitas, gratia et misericordia. INSTRUCTIO autem sequitur ut effectus ex illis ut causis. Ita illustratio, quae est a Domino, vertitur in varias luces et in varios calores, apud unumquemvis secundum statum ejus mentis.
1 cf n. 146 ubi: QUOD DIVINA ILLA VIRTUS ET OPERATIO, QUAE INTELLIGITUR PER MISSIONEM SPIRITUS SANCTI
2 Prima editio: aurem
VCR n. 156
156. 1] VI. QUOD SPIRITUS HOMINIS SIT EJUS MENS, ET QUICQUID EX ILLO PROCEDIT. Per Spiritum hominis in concreto non aliud intelligitur quam Mens ejus, haec enim est quae vivit post mortem, et tunc vocatur spiritus, si bonus, Spiritus angelicus et postea angelus, si malus, Spiritus satanicus, et postea satanas. Mens cujusvis hominis est Internus ejus homo, qui actualiter est homo, et intus in Externo homine, qui facit corpus ejus, quare dum rejicitur corpus, quod fit per mortem, est in plena forma humana. Errant itaque, qui credunt quod Mens hominis modo sit in Capite; ibi solum est in principiis, ex quibus primum exit omne quod homo ex intellectu cogitat et ex voluntate agit; in corpore autem est in principiatis, formatis ad sentiendum et agendum; et quia intus adhaeret corporeis, infert illis sensum et motum, et quoque inspirat perceptionem, sicut corpus cogitet et agat ex se, sed quod hoc sit fallacia, omnis sapiens novit. Nunc quia spiritus hominis ex intellectu cogitat et ex voluntate agit, et corpus non ex se sed ex illo, sequitur quod per spiritum hominis intelligatur ejus intelligentia et amoris affectio, et quicquid ex illis procedit et operatur. 2] Quod spiritus hominis talia quae mentis sunt, significet, constat ex multis locis in Verbo, quae dum modo adducuntur, a quovis videri potest, quod non aliud sit1: ex multis sint haec pauca, Bezaleel est2 impletus spiritu sapientiae3, intelligentiae et scientiae, Exod. XXXI:3. Nebuchadnezar de Daniele, quod spiritus excellens, scientiae, intelligentiae et sapientiae esset in eo, Dan. V:12.4 Impletus est Jehoschua spiritu sapientiae, Deut. XXXIV:9. Facite vobis cor novum et spiritum novum, Ezech. XVIII:31. Beati pauperes spiritu, quia talium est Regnum Coelorum, Matth. V:3. Habito in contrito et humili spiritu, ad vivificandum spiritum humilium, Esaj. LVII:15. Sacrificia Dei spiritus infractus, Psalm. LI:19.5 Dabo pallium laudis loco spiritus contracti, Esaj. LXI:3, praeter alibi; Quod spiritus significet talia quae Mentis perversae et iniquae sunt, constat ex his: Dixit prophetis stultis, qui abeunt post spiritum suum, Ezech. XIII:3. Concipite quisquilias, parite stipulam, quoad spiritum vestrum, ignis comedet vos, Esaj. XXXIII:11. Vir qui vagabundus spiritu, et mendacium effutit, Mich. II:11.6 Generatio, cujus non constans cum Deo spiritus, Psalm. LXXVIII:8. Spiritus scortationum, Hosch. V:4, Cap7. IV:12. Ut liquescat omne cor, et contrahatur omnis spiritus, Ezech. XXI:12.8 Quod ascendit super spiritum vestrum, non fiet unquam, Ezech. XX9 :32. Modo non in spiritu ejus dolus, Psalm. XXXII:2. Spiritus Pharaonis turbatus est, Gen. XLI:8, similiter Nebuchadnezaris, Dan. II:3. Ex his et perpluribus aliis locis manifeste constat, quod spiritus significet mentem hominis, et talia quae Mentis sunt.
1 Prima editio: sint
2 Sic Errores Typographici
3 Prima editio: spiritusapientiae
4 Prima editio: Dan. IV: 5.
5 Sic Schmidt et Biblia Hebraica, sed 51:17 apud Biblia Anglica.
6 Prima editio: Mich. II:
7 Prima editio: Sach
8 Sic Schmidt et Biblia Hebraica, sed 21:7 apud Biblia Anglica.
9 Prima editio: XII
VCR n. 157
157. 1] Quoniam per Spiritum hominis intelligitur Mens ejus, ideo per ESSE IN SPIRITU, quod aliquoties in Verbo dicitur, intelligitur status mentis separatae a corpore, et quia in illo statu Prophetae viderunt talia, quae in Mundo Spirituali existunt, ideo vocatur ille Visio Dei; status ille fuit tunc illis, qualis est ipsis Spiritibus et Angelis in illo Mundo; in illo statu spiritus hominis, sicut mens ejus quoad visum, transferri potest e loco in locum, manente corpore in suo. Hic status est, in quo ego nunc per 26 annos fueram, cum discrimine, quod in spiritu et simul in corpore, et modo aliquoties extra corpus. Quod Ezechiel, Sacharias, Daniel, et Johannes cum scripsit Apocalypsin, in illo statu fuerint, constat ex sequentibus; dicit EZECHIEL, “Spiritus sustulit me, et reduxit me in Chaldaeam ad Captivitatem in VISIONE DEI, in SPIRITU DEI, ita ascendit super me VISIO, quam vidi,” Cap. XI:1,24. Quod sustulerit illum Spiritus, et audiverit post se terrae motum, Cap. III:12,14. Quod sustulerit illum Spiritus inter Terram et Coelum, et abduxerit Hierosolymam, et viderit abominationes, Cap. VIII:3, seq. Quod viderit quatuor Animalia, quae erant Cherubi, et varia apud illos, Cap. I et Cap. X: Tum novam Terram et novum Templum, et Angelum metientem illa, Cap. XL ad XLVIII, quod tunc fuerit in Visione et in Spiritu, Cap. XL:2, Cap. XLIII:5.1 2] Simile factum est cum SACHARIA, cum2 quo tunc Angelus fuit, cum vidit Virum equitantem inter myrtos, Cap.I:8 seq. Quatuor cornua, et virum in cujus manu funiculus mensurae3, [Cap. 1:18,] Cap. II:1,5, seq. Joschuam Sacerdotem magnum, [Cap.III:1, seqq. Volumen volans et epham,] Cap. V:1,6. Quatuor Currus exeuntes inter duos montes, et Equos, Cap. VI:1, seq. In simili statu fuit DANIEL, cum vidit quatuor Bestias ascendentes ex mari, et plura de illis, Cap. VII:1, seq., cum vidit Pugnas arietis et hirci, Cap. VIII:1, seq. Quod viderit illa in Visione, Cap. VII:1,2,7,13, Cap. VIII:2, Cap. X:1,7,8. Quod Angelus Gabriel visus ei sit in Visione, et loquutus cum illo[,Cap. IX: 21]. 3] Simile factum est cum JOHANNE, quando scripsit Apocalypsin, qui dicit se fuisse in Spiritu die Dominica, Apoc. I:10; quod delatus in desertum in Spiritu, Cap. XVII:3, super montem altum in Spiritu, Cap. XXI:10. Quod viderit in Visione, Cap. IX:17: et alibi, quod Viderit illa quae descripsit, ut cum vidit Filium hominis in medio septem candelabrorum; Tabernaculum, Templum, Arcam et Altare in Coelo: Librum obsignatum septem sigillis,4 et ex illo exeuntes Equos: quatuor Animalia circa Thronum: 12000 Electos, ex unaquavis Tribu; Agnum tunc super Monte Sionis: Locustas ascendentes ex abysso; Draconem et ejus pugnam cum Michaele: Mulierem parientem filium masculum, ac fugientem in desertum propter Draconem: Bestias duas, unam ascendentem ex mari, et alteram ex terra: Mulierem sedentem super Bestia coccinea: Draconem ejectum in stagnum ignis et sulphuris: Equum album et Caenam magnam: Urbem Sanctam Hierosolymam descendentem, descriptam quoad portas, murum et hujus fundamenta; Fluvium aquae vivae, et arbores vitae facientes fructus quovis mense; praeter plura. In simili statu fuerunt Petrus, Jacobus et Johannes, cum viderunt Jesum transformatum; et Paulus cum audivit e Coelo ineffabilia.
1 Prima editio: Cap. XLIII:15.
2 Prima editio: in
3 Prima editio: men urea
4 Prima editio: sigillis.
VCR n. 158
158. COROLLARIUM.
Quoniam in hoc Capite de SPIRITU SANCTO actum est, meretur omnino memorare, quod in Verbo Veteris Testamenti nullibi nominetur Spiritus Sanctus, sed modo Spiritus sanctitatis in tribus locis, semel apud Davidem Psalm. LI:13 1; et bis apud Esajam Cap. LXIII: 10,11. Verum in Verbo Novi Testamenti, tam apud Evangelistas, quam in Actis Apostolorum, et in horum Epistolis frequenter; causa est, quia tunc primum erat Spiritus Sanctus, quando Dominus in mundum venit, ille enim ex Ipso a Patre procedit; nam DOMINUS EST SOLUS SANCTUS, Apoc. XV:4; quare etiam dicitur ab Angelo Gabriele ad Mariam Matrem, SANCTUM quod nascetur ex te, Luc. I:35. Quod dictum sit, Nondum erat Spiritus Sanctus quia Jesus nondum glorificatus est, Joh. VII:39, et tamen prius dicatur, quod Spiritus Sanctus impleverit Elisabetham, Luc. I:41, tum Sachariam Luc. I:67; ut et Simeonem Luc. II:25, erat causa, quia Spiritus Jehovae Patris implevit illos, qui Spiritus Sanctus vocatus est propter Dominum, qui jamdum in Mundo erat. Haec causa est, quod in Verbo Veteris Testamenti nullibi dicatur, quod Prophetae loquuti sint a Spiritu Sancto, sed a Jehovah; ubivis enim dicitur, JEHOVAH LOQUUTUS EST AD ME, VERBUM A JEHOVAH FACTUM EST AD ME, DIXIT JEHOVAH, DICTUM JEHOVAE; ut nemo dubitet quin ita sit, volo solum ex JEREMIA afferre, ubi haec dicuntur, Cap. I:4,7,11,12,13,14,19. Cap. II:1,2,3,4,5,9,19,22,29,31. Cap. III:1,6,10,12,14,16. Cap. IV:1,3,9,17,27. Cap. V:11,14,18,22,29. Cap. VI:6,9,12,15,16,21,22. Cap. VII:1,3,11,13,19,20,21. Cap. VIII:1,3,12,13. Cap. IX:2,6,8,12,14,16,21,23,24.2 Cap. X:1,2,18 3. Cap. XI:1,6,9,11,17,18,21,22. Cap. XII:14,17. Cap. XIII:1,6,9,11,12,13,14,15,25. Cap. XIV:1,10,14,15. Cap. XV:1,2,3,6,11,19,20. Cap. XVI:1,3,5,9,14,16. Cap. XVII:5,19,20,21,24 4. Cap. XVIII:1,5,6,11,13.5 Cap. XIX:1,3,6,12,15 6. Cap. XX:4. Cap. XXI:1,4,7,8,11,12. Cap. XXII:2,5,6,11,18,24,29,30. Cap. XXIII:2,5,7,12,15,24,29,31,38. Cap. XXIV:3,5,8. Cap. XXV:1,3,7,8,9,15,27,28,29,32. Cap. XXVI:1,2,18. Cap. XXVII:1,2,4,8,11,16,19,21,22. Cap. XXVIII:2,12,14,16. Cap. XXIX:4,8,9,16,19,20,21,25,30,31,32.7 Cap. XXX:1,2,3,4,5,8,10,11,12,17,18. Cap. XXXI:1,2,7,10,15,16,17,23,27,28,31,32,33,34,35,36,37,38. Cap. XXXII:1,6,14,15,25,26,28,30,36,42 8. Cap. XXXIII:1,2,4,10,12,13,17,19,20,23,25. Cap. XXXIV:1,2,4,8,12,13,17,22. Cap. XXXV:1,13,17,18,19. Cap. XXXVI:1,6,27,29,30. Cap. XXXVII:6,7,9. Cap. XXXVIII:2,3,17. Cap. XXXIX:15,16,17,18. Cap. XL:1. Cap. XLII:7,9,15,18,19. Cap. XLIII:8,10. Cap. XLIV:1,2,7,11,24,25,26,30. Cap. XLV:2,5.9 Cap. XLVI:1,23,25,28. Cap. XLVII:1. Cap. XLVIII:1,8,12,30,35,38,40,43,44,47. Cap. XLIX:2,5,6,7,12,13,16,18,26,28,30,32,35,37,38,39. Cap. L:1,4,10,18,20,21,30,31,33,35,40. Cap. LI:25,33,36,39,52,58. Haec solum apud JEREMIAM; simile dicitur apud omnes reliquos Prophetas, et non quod loquutus sit Spiritus Sanctus, nec quod Jehovah loquutus sit ad illos per Spiritum Sanctum.
1 Sic Schmidt et Biblia Hebraica, sed 51:11 apud Biblia Anglica.
2 Sic Schmidt et Biblia Hebraica, sed 9:3,7,9,13,15,16,17,22,24 25 apud Biblia Anglica.
3 Prima editio: 13
4 Prima editio: XVII: 5. 9. 20. 20. 21. 24. Fortasse:
XVII:5,15,19,20,21,24 (sic Rose)
5 Prima editio: XVIII: 15. 6. 11. h3.
6 Prima editio: 16
7 Prima editio: 31. 31.
8 Prima editio: 41
9 Prima editio: XLV: 1. 2. 5.
* * * * *
VCR n. 159
159. 1] His adjiciam haec MEMORABILIA. PRIMUM: Quondam cum fui in consortio cum Angelis in Coelo, vidi ad distantiam infra magnum Fumum, et ex illo per vices erumpentem ignem, et tunc Angelis mecum confabulantibus dixi, quod pauci hic sciant, quod fumus in Infernis visus exoriatur ex falsis per ratiocinia confirmatis, et quod ignis sit ira excandescens contra illos qui contradicunt; quibus addidi, quod hoc tam ignotum sit in hoc Mundo, sicut est in meo, ubi corpore vivo, quod flamma non aliud sit quam incensus fumus; quod ita sit, saepius sum expertus, in foco enim vidi fumos ex lignis ascendentes, et cum eis intuli ignem per titionem, vidi fumos illos verti in flammas, et has in simili forma cum illis, singulae enim particulae fumi fiunt scintillulae, quae conjunctim flagrant, sicut etiam fit cum pulvere pyrio accenso: simile est cum hoc Fumo, quem infra videmus; hic consistit ex totidem falsis, et ignis erumpens ut flamma ibi est excandescentia zeli pro illis. 2] Tunc mihi dixerunt Angeli, oremus ad Dominum ut liceat descendere et accedere, ut percipiamus quaenam falsa sunt quae apud illos ita fumant et flagrant, ac datum est; et ecce apparuit columna lucis circum nos continua ad locum illum; et tunc vidimus quatuor Turmas spirituum, qui strenue confirmabant quod Deus Pater, quia invisibilis, adeundus et colendus sit, et non Filius Ipsius1 natus in Mundo, quia homo et visibilis: cum spectavi ad latera, ad sinistrum visi sunt Docti ex Clericis, et post illos indocti; et ad dextrum Eruditi ex Laicis, et post illos ineruditi; at inter nos et illos erat hians intercapedo, quae non transiri potuit: 3] sed oculos et aures vertimus ad sinistrum, ubi erant Docti ex Clericis et post illos indocti, et audivimus de Deo ita ratiocinantes; novimus ex Doctrina nostrae Ecclesiae, quae una est de Deo in toto Europaeo Orbe, quod Deus Pater, quia invisibilis est, adeundus sit, et simul tunc Deus Filius et Deus Spiritus Sanctus, qui etiam invisibiles sunt, quia coaeterni cum Patre; et quia Deus Pater est Creator universi, et inde in Universo, quocunque vertimus oculos nostros, praesens est, et cum ad Illum oramus, gratiose exaudit, et post Mediationem a Filio acceptam, mittit spiritum sanctum, qui in corda nostra infert gloriam justitiae Filii sui, et nos beatificat; nos creati Doctores Ecclesiae, dum concionati sumus, sanctam missionis istius operationem in pectoribus nostris sensimus, et anhelavimus devotionem ex praesentia illius in mentibus nostris; ita afficimur, quia omnes sensus nostros dirigimus ad Deum invisibilem, qui non singulariter in visu intellectus nostri, sed universaliter in toto systemate mentis et corporis nostri per spiritum emissarium suum operatur; tales effectus non sisteret cultus Dei visibilis, seu coram mentibus conspicui sicut homo. 4] His dictis indocti e Clericis, qui steterunt post illos, adplauserunt, et adjecerunt hoc, unde est Sanctum nisi a Divino inconspicuo et imperceptibili; ad hoc, ut primum tangit ostium auditus nostri, expandimus vultus facierum nostrarum, ac laetificamur sicut2 ex mulcimine aurae odoriferae, et quoque plangimus pectora nostra; aliter ad perspicuum et perceptibile; hoc dum intrat aurem, fit mere naturale, et non Divinum: propter similem causam Romano-Catholici Missas suas latino idiomate exclamant, et hostias, de quibus Divina mystica edunt, ex adytis altarium depromunt et monstrant, ad quae, ut ad arcanissima, populus cadit super genua, et respirat sanctum. 5] Post haec convertimus nos ad dextrum, ubi Eruditi et post illos ineruditi ex Laicis constiterunt, et ab Eruditis audivi haec; novimus quod sapientissimi ex Antiquis, Deum inconspicuum coluerint, quem vocaverunt Jehovam, at quod post hos in aevo quod successit fecerint sibi deos ex defunctis Monarchis, ex quibus erant Saturnus, Jupiter,3 Neptunus, Pluto, Apollo, tum Minerva, Diana, Venus, Themis, et illis exstruxerint fana, et Divinum cultum addixerint, ex quo cultu, quum tempore descendit, exorta est idololatria, ex quo totus orbis tandem insanivit; nos ideo ad sacerdotium et presbyterium nostrum consensu unanimiter accedimus, quod tres Divinae Personae ab aeterno, quarum unaquaevis Deus, fuerint et sint; satis nobis est quod inconspicui sint: his ineruditi post illos adjecerunt, consentimus; numne Deus est Deus, et homo est homo; sed scimus, quod si quis proponit Deum hominem, Communio plebeja, cui sensualis idea de Deo est, accessura sit. 6] Post haec dicta, aperti sunt oculi illorum, et viderunt nos prope se, et illi tunc ex indignatione quod audiverimus illos, obmutuerunt; at Angeli tunc ex potentia sibi data occluserunt exteriora seu inferiora cogitationum illorum, ex quibus loquuti sunt, et aperuerunt interiora seu superiora, et ex his adegerunt illos loqui de Deo, et tunc loquuti dixerunt, quid Deus; non vidimus speciem Ipsius, nec audivimus vocem Ipsius, quid itaque Deus nisi quam Natura in suis primis et ultimis; hanc vidimus, quia lucet in oculis nostris, et hanc audivimus quia sonat in auribus nostris: his auditis, diximus illis, num usquam videritis Socinum, qui solum Deum Patrem agnovit, aut Arium qui Divinum Domini Salvatoris negavit, aut aliquos asseclas illorum; ad quae responderunt, non vidimus; sunt, diximus, in profundo sub vobis, et mox inde aliqui arcessiti sunt, et quaesiti de Deo, similiter ac illi prius loquuti sunt, ac insuper, quid Deus; possumus facere deos, quotcunque volumus; 7] et tunc diximus, incassum est cum vobis de Filio Dei nato in Mundo loqui, sed usque eloquemur hoc, quod ne fides de Deo, in Ipsum et ab Ipso, propterea quod nemo viderit Ipsum, et illa sic tanquam bulla aquea in aere in prima et secunda aetate pulchre colorata, et in tertia et sequente difflueret in nihilum, placuerit Jehovae Deo descendere et assumere Humanum, et sic Se in conspectum mittere, et convincere, quod Deus non sit Ens rationis, sed Ipsum quod Fuit, Est et Erit ab aeterno in aeternum, et quod Deus non sit vox trium syllabarum, sed quod sit omne rei ab Alphah ad Omegah, consequenter quod sit Vita et Salus omnium qui credunt in Ipsum visibilem, et non illorum qui dicunt se credere in Deum invisibilem, nam credere, videre et cognoscere, unum faciunt; quare dixit Dominus ad Philippum, qui videt et cognoscit Me, videt et cognoscit Patrem, et alibi; quod voluntas Patris sit, ut credant in Filium, et qui credit in Filium, habeat vitam aeternam, at qui non credit Filio, non videbit vitam, sed ira Dei super illum maneat, haec et illa dicit apud Johannem, Cap. III:15,16,36, Cap. XIV:6 ad 15. His auditis, multi ex quatuor Turmis excanduerunt in tantum, ut fumus et ignis exiret ex naribus illorum; quare abivimus, et Angeli, postquam me comitati sunt domum, ascenderunt in suum Coelum.
1 Prima editio: Jpsius
2 Prima editio: sieut
3 Prima editio: Jupiter.
VCR n. 160
160. 1] SECUNDUM MEMORABILE: Quondam in comitatu cum Angelis ambulavi in Mundo spirituum, qui medius est inter Coelum et Infernum, in quem omnes homines post mortem primum veniunt, et praeparantur, boni ad Coelum, et mali ad Infernum, et colloquutus cum illis de pluribus, inter quae etiam de hoc, quod in Mundo, ubi sum corpore, tempore noctis, innumerabiles Stellae, majores et minores, appareant, et quod illae sint totidem soles, qui modo lucem in Mundum nostri solis transmittunt; et cum vidi, quod in vestro Mundo etiam conspiciantur Stellae, autumavi quod hae totidem sint, quot in Mundo, ubi sum: Angeli ex hoc sermone delectati, dicebant, quod forte totidem sint, quoniam unaquaevis Societas Coeli, coram illis qui sub coelo sunt, quandoque lucet sicut Stella, et Societates Coeli sunt innumerabiles, omnes ordinatae secundum varietates affectionum amoris boni, quae in Deo infinitae sunt, et inde ex Illo innumerabiles; et quia hae ante creationem praevisae sunt, arbitror quod secundum illarum numerum provisae, hoc est, creatae sint totidem Stellae in Mundo ubi homines, qui in naturali materiali corpore erunt. 2] Cum ita confabulabamur, vidi in septentrione Viam stratam, Spiritibus ita constipatam, ut vix vestigii locus daretur inter duos, et dixi Angelis, quod hanc viam etiam prius viderim, ac Spiritus sicut turmas exercitus super1 illa, et quod audiverim, hanc viam esse, quam omnes, qui e Mundo naturali decedunt, pertranseunt: quod Via illa tanto numero Spirituum operta sit, est causa, quia aliquot myriades hominum quavis septimana obeunt, et omnes illi post mortem in hunc Mundum transmigrant: his addiderunt Angeli, quod via illa terminetur in hoc Mundo in ejus medio, ubi jam nos sumus; quod in medio ejus, sit causa, quia a latere versus Orientem sunt Societates quae in Amore in Deum et erga proximum sunt, et ad sinistrum versus Occidentem Societates ex illis qui contra illos amores sunt, et antrorsum in meridie Societates ex illis qui intelligentiores reliquis sunt; inde est, quod recentes e Mundo naturali huc primum alluant: quando hic sunt, tunc in externis, in quibus proxime in priori Mundo fuerunt, sunt, et postea successive immittuntur in sua interna, explorantur quales sunt, et post explorationem feruntur boni ad sua loca in Coelo, et mali ad sua loca in Inferno.
3] Constitimus in medio, in quod terminabatur via affluxus, et diximus, moremur hic parumper, et loquamur cum quibusdam novis advenis; et ex alluentibus elegimus duodecim; et quia omnes erant recentes ex Mundo naturali, non sciebant aliter, quam quod adhuc ibi essent; et interrogavimus illos, quid de COELO ET INFERNO, et quid de VITA POST MORTEM, sentiunt; ad quae UNUS ex illis respondit, quod Sacer noster Ordo impresserit mihi fidem, quod victuri simus post mortem, et quod Coelum et Infernum sint, et inde ego credidi, quod omnes qui moraliter vivunt, in Coelum veniant, et quia omnes moraliter vivunt, quod nemo in Infernum, et sic quod Infernum sit fabula efficta a Clero, ut deterreantur a male vivere: quid refert, si2 de Deo cogitem ita vel ita; cogitatio est modo sicut gluma aut bulla super aqua, quae diffluit et abit. ALTER prope illum dixit, mea fides3 est, quod Coelum et Infernum sint, et quod Deus regat Coelum et Diabolus Infernum, et quia hostes sunt, et inde sibi oppositi, unus vocat malum quod alter bonum, et quod moralis homo simulator, qui potest facere ut malum appareat sicut bonum et bonum sicut malum, ab utriusque parte stet; quid tunc interest, sive cum uno aut altero Domino sim, modo faveat; jucundat homines aeque malum ac bonum. 4] TERTIUS a latere ejus dixit; quid mea refert, si credam quod Coelum et Infernum sint, nam quis inde venit et narravit; si omnis homo post mortem viveret, cur non ex tanta multitudine unus rediisset et nuntiavisset. QUARTUS juxta illum dixit, informabo te cur non aliquis redierit et nuntiaverit; causa est, quia homo dum exspiravit animam, et mortuus est; tunc vel fit larva et dissipatur, vel est sicut spiritus oris, qui modo est ventus; quomodo potest talis redire, et cum aliquo loqui. QUINTUS excepit et dixit, amici, exspectate ad diem Ultimi judicii, quia omnes tunc redibunt in sua corpora, et videbitis illos, et loquemini cum illis, et narrabit tunc quisque sua fata alteri. 5] SEXTUS e diametro stans, et ridens dixit, quomodo potest spiritus, qui est ventus, redire in corpus a vermibus exesum, et simul in ejus sceleton Sole exustum ac in pulverem dilapsum, et quomodo aliquis Aegyptius factus Mumi, et a pharmacopola immixtus extractis vel emulsis, epotis aut comestis, redire et aliquid narrare4, quare exspectate si vobis est fides, ultimum illum diem, sed exspectatione perenni et perenni frustra. SEPTIMUS post hunc dixit, si crederem Coelum et Infernum, et inde vitam post mortem, crederem etiam aves et bestias aeque victuras; suntne aliquae ex his aeque morales et rationales ut homines; negatur quod bestiae vivant, quare ego nego quod homines; est par ratio, unum sequitur ex altero; quid homo nisi animal. OCTAVUS a tergo hujus stans accessit et dixit, credite si vultis Coelum, sed ego non credo Infernum; estne Deus Omnipotens, et potest salvare unumquemvis. 6] Tunc NONUS palpans manum ejus, et dixit, Deus non modo est Omnipotens, sed etiam gratiosus; non potest aliquem mittere in ignem aeternum, et si quis ibi est, non potest quin illum inde eximat et attollat. DECIMUS excurrit ex ordine in medium, et dixit, nec ego credo Infernum; nonne Deus misit Filium suum, et Ille expiavit et sustulit totius Mundi peccata; quid tunc valet Diabolus contra id, et quia non valet, quid tunc Infernum. UNDECIMUS, qui fuit Sacerdos, hoc audito excanduit, et dixit, numne scis, quod illi qui adepti sunt fidem, cui meritum Christi inscriptum est, salventur, et quod illi quos Deus eligit, adipiscantur illam fidem; estne Electio in Arbitrio Omnipotentis, et in Ipsius Judicio, quinam sunt digni; quis potest contra illa. DUODECIMUS, qui erat Politicus, tacuit, at rogatus ut coronaret responsa, dixit, non quicquam de Coelo, Inferno et de Vita post mortem e pectore expromam, quoniam de illis non quisquam aliquid scit, sed usque absque vituperatione sinite, ut Sacerdotes praedicent illa, sic etenim mentes vulgi ab invisibili vinculo tenentur obstrictae legibus et ducibus, pendetne ab hoc Salus publica.
7] Nos talibus auditis obstupuimus, et diximus inter nos, hi tametsi Christiani nominantur, non sunt homines nec bestiae, sed homines bestiae: verum ad excitandum illos e somno, diximus, est Coelum et Infernum, et est Vita post mortem; quod sint, convincemini, dum ignorantiam de statu vitae, in quo nunc estis, discutimus; quisque enim primis diebus post mortem, non aliter scit, quam quod adhuc vivat in eodem Mundo, in quo prius, tempus enim praeterlapsum est sicut somnus, ex quo cum quis expergiscitur, non sentit aliter quam quod sit ubi fuit; simile est cum vobis hodie, quare loquuti estis similiter ut cogitavistis in Mundo priori: et Angeli excusserunt ignorantiam, et tunc se viderunt in alio Mundo, ac inter illos, quos non cognoverunt, et tunc exclamabant, oh ubi sumus; et diximus, non amplius in Mundo naturali sed in Mundo spirituali, et nos sumus Angeli: tunc post evigilationem, dixerunt, si estis vos Angeli, monstrate nobis Coelum, et respondebamus, moremini hic paulisper, et redibimus, et post semissem horae reversi vidimus illos exspectantes nos, et diximus, sequimini nos in Coelum, et sequuti sunt, et cum illis ascendimus, et quia nos eramus cum illis, custodes aperiebant portam, et immittebant; et nos diximus illis, qui in limine excipiebant advenas, explorate illos; et illi circumverterunt illos, et viderunt quod Occipitia illorum essent valde excavata; et tunc dixerunt, recedite ab hinc, quia jucundum amoris malefaciendi vobis est, et inde non conjuncti estis Coelo, cordibus enim vestris negavistis Deum, et sprevistis religionem: et nos tunc diximus illis, ne moremini, quia alioquin ejiciemini, et festinabant deorsum et abiverunt.
8] In via domum loquuti sumus de causa, cur Occipitia illorum, quibus jucundum malefaciendi est, in hoc Mundo excavata sint, et dixi hanc causam, quod homini duo Cerebra sint, unum in Occipitio, quod vocatur Cerebellum, et alterum in Frontispicio, quod vocatur Cerebrum, et quod in Cerebello habitet amor voluntatis, et in Cerebro cogitatio intellectus, et quod dum cogitatio intellectus non ducit amorem voluntatis hominis, intima Cerebelli, quae in se coelestia sunt, concidant, inde Excavatio.
1 Prima editio: fuper
2 Prima editio: fi
3 Prima editio: fides,
4 Prima editio: narrave
VCR n. 161
161. 1] TERTIUM MEMORABILE. Quondam in Mundo Spirituali audivi sonum sicut Molae; erat in Plaga ejus Septentrionali: primum miratus sum quid hoc, sed recordatus sum, quod per Molam et Molere intelligatur ex Verbo inquirere quod inservit Doctrinae, quare accessi ad locum, ubi auditus est ille Sonus, et cum prope eram, evanescebat sonus; et tunc videbam lacunatum quid supra terram, ad quod patebat aditus per antrum, quo viso descendi et intravi; et ecce erat Camera, in qua vidi Virum senem sedentem inter libros, tenentem ante se Verbum, et inquirentem inde quid inserviebat doctrinae ejus; schedulae jacebant circum, quibus inservientia inscripsit; in Camera contigua erant scribae, qui schedulas colligebant, et illa quae super illis scripta erant, integrae chartae mandabant. Quaesivi primum de Libris circum illum; dixit, quod omnes agerent de FIDE JUSTIFICANTE, profunde illi ex Suionia et Danemarchia, profundius illi qui ex Germania, et adhuc profundius illi qui ex Britannia, et profundissime illi qui ex Batavia; et addidit, quod in variis discrepent, sed in Articulo de Justificatione et Salvatione per solam fidem, omnes conveniant. Postea dixit, quod ex Verbo nunc colligat hoc primum Fidei justificantis, quod Deus Pater exciderit gratia erga Genus humanum propter iniquitates ejus, et quod ideo Divina necessitas ad salvandum homines fuerit, ut fieret satisfactio, reconciliatio, propitiatio, mediatio per aliquem, qui in se susciperet damnationem justitiae, et quod hoc nullatenus potuerit fieri quam per unicum suum Filium; et quod postquam hoc factum est, apertus sit accessus ad Deum Patrem propter Ipsum, nam dicimus, Pater miserere nostri propter Filium; et dixit, video et vidi quod hoc sit secundum omnem rationem et scripturam; quomodo alioquin potuisset Deus Pater adiri, nisi per fidem in meritum Filii. 2] Audivi hoc, et obstupui, quod dixerit id esse secundum rationem et secundum scripturam, cum tamen est contra rationem et contra Scripturam, quod etiam aperte ei dixi: ille tunc in excandescentia zeli sui regessit, quomodo potes ita loqui: quare aperui mentem, dicens, annon contra rationem est cogitare, quod Deus Pater exciderit gratia pro Genere humano, et reprobaverit et excommunicaverit1 illud; estne Divina Gratia attributum Divinae Essentiae, quare excidere gratia foret excidere Divina Essentia, et excidere Divina sua Essentia foret non magis esse Deus; num potest Deus abalienari a Seipso; crede mihi, quod Gratia a parte Dei, sicut est infinita, etiam sit aeterna; gratia Dei a parte hominis potest amitti, si non recipit illam[, sed nusquam a parte Dei]2; si gratia a Deo recederet, actum foret cum Universo Coelo et cum universo Genere humano; quare permanet gratia a parte Dei in aeternum, non modo erga Angelos et Homines, sed etiam erga diabolos in Inferno: cum hoc secundum rationem est, cur dicis quod ad Deum Patrem unicus accessus sit per fidem in meritum Filii, cum tamen perpetuus est per gratiam. 3] Sed cur dicis accessum ad Deum Patrem propter Filium, et non per Filium; estne Filius Mediator et Salvator; cur non adis Ipsum Mediatorem et Salvatorem; estne Ille Deus et Homo; quis in terris adit immediate aliquem Caesarem, Regem aut Principem; annon procurator et introductor erit; scisne quod Dominus in Mundum venerit, ut Ipse introducat ad Patrem, et quod non detur nisi per Ipsum accessus, et quod hic accessus perpetuus sit, quum immediate adis ipsum Dominum, quoniam Ipse est in Patre et Pater in Ipso; inquire nunc in Scriptura, et visurus es, quod hoc sit secundum illam, et quod tua via ad Patrem sit contra illam, sicut est contra rationem; dico tibi etiam, quod sit protervitas scandere ad Deum Patrem, et non per Ipsum, qui in sinu Patris est, et solus apud Illum; anne legisti Joh. XIV:6. His auditis Senex ille excanduit in tantum, ut exsiliret solio, et clamaret ad Scribas suos, ut me ejicerent, et cum actutum a me ipso egressus sum, projecit post me extra fores Librum, quem forte manus ejus apprehendit, et ille Liber erat Verbum.
1 Prima editio: excommunicaverih
2 Sic AR 484
VCR n. 162
162. 1] QUARTUM MEMORABILE. Exorta est lis inter Spiritus, num quisquam possit videre aliquod verum doctrinale Theologicum in Verbo, nisi a Domino: in eo convenerunt omnes, quod nemo possit nisi a Deo, quia non potest homo sumere quicquam, nisi sit datum illi e Coelo1, Joh. III:27, quapropter litebatur, num aliquis possit, nisi adeat immediate Dominum; dixerunt ab una parte2, quod Dominus directe adeundus sit, quia est Verbum; ab altera parte, quod etiam videatur verum doctrinale, cum Deus Pater immediate aditur; quare declinabat lis in hoc primum, num alicui Christiano liceat Deum Patrem immediate adire, et sic scandere supra Dominum, et annon hoc sit insolentia et audacia indecens et temeraria, quia Dominus dicit, quod nemo3 veniat ad Patrem nisi per Ipsum, Joh. XIV:6: sed hoc reliquerunt, et dixerunt, quod homo possit videre verum doctrinale ex Verbo a suomet lumine naturali, sed hoc rejectum est; quare institerunt, quod videri possit ab illis, qui ad Deum Patrem orant; et lectum est coram illis aliquid ex Verbo, et tunc orabant super genubus, ut Deus Pater illustraret illos, et ad verba quae lecta coram illis ex Verbo, dixerunt, quod hoc et illud esset verum ibi, sed erat falsum; ita aliquoties usque ad taedium; tandem fassi sunt quod non possint: at ab altera [parte]4, qui immediate adiverunt Dominum, videbant vera, et informabant illos. 2] Post hanc litem ita diremtam, ascenderunt aliqui ex Abysso, qui apparuerunt primum sicut Locustae, et postea sicut homunciones; erant, qui in Mundo oraverunt ad Deum Patrem, et Justificationem per solam fidem confirmaverunt; erant iidem, de quibus in Apocalypsi Cap. IX:1 ad 11, agitur; hi dicebant, quod videant id quod homo justificetur per solam fidem absque operibus legis in clara luce, et quoque ex Verbo; interrogati sunt per quam fidem; responderunt in Deum Patrem; sed postquam explorati sunt, dictum est illis e Coelo, quod ne quidem unum Verum doctrinale ex Verbo sciant; at regesserunt, quod usque videant Vera sua, in luce; tunc dictum est illis, quod videant illa in luce fatua; quaesiverunt, quid est lux fatua, informati sunt, quod lux fatua sit lux confirmationis falsi, et quod illa lux correspondeat luci, in qua sunt Noctuae et Vespertiliones5, quibus tenebrae sunt lux, et lux sunt tenebrae: hoc confirmabatur per id, quod cum spectabant sursum ad Coelum, ubi ipsa Lux, viderent tenebras, et cum spectabant deorsum ad Abyssum, unde erant, viderent lucem. 3] Ex hac confirmatione indignati dixerunt, quod sic Lux et Tenebrae non sint aliquid, sed modo status oculi, ex quo dicitur quod lux sit lux, et quod tenebrae sint tenebrae; at ostensum est, quod Lux fatua, quae est lux confirmationis falsi, illis esset, et quod lux eorum modo esset activitas mentis eorum oriunda ex igne concupiscentiarum, non absimilis luci felum, quorum oculi ex ardente appetitu murium in cellariis nocturno tempore apparent sicut candelae. His auditis irati dixerunt, quod non sint feles, nec sicut feles, quia possunt [videre]6 si volunt; sed quia timebant interrogationem, cur non volunt, recesserunt; et demiserunt se in Abyssum suam; vocantur7 etiam illi qui ibi, et similes illis, ab Angelis Noctuae et Vespertiliones, et quoque Locustae.
4] Dum illi venerunt ad suos in Abysso, et narraverunt quod Angeli dixerint, quod nos non sciamus ullum verum doctrinale, ne quidem unum, et quod appellaverint nos Noctuas, Vespertiliones8, et Locustas, factus est ibi tumultus, et dicebant, oremus ad9 Deum, ut liceat ascendere, et clare demonstrabimus, quod nobis sint multa vera doctrinalia, quae ipsi Archangeli agnoscent; et quia orabant ad Deum, data est venia, et ascenderunt usque ad trecentos, et visi supra terram dixerunt; nos fuimus in Mundo Celebres et Famigerati, quia novimus et docuimus arcana Justificationis per solam fidem, et ex confirmationibus non modo vidimus lucem, sed etiam illam sicut jubar coruscans, et similiter nunc in nostris cellis, et tamen audivimus ex sociis nostris, qui apud vos fuerunt, quod lux illa non esset lux sed tenebrae, ex causa quia non habemus, ut dixistis, ullum Verum doctrinale ex Verbo; scimus quod omne verum Verbi luceat, et credidimus quod inde sit coruscatio nostra dum arcana nostra profunde meditati sumus; quare demonstrabimus quod Vera ex Verbo nobis sint in multa copia; et dixerunt, annon hoc Verum nobis est, quod sit Trinitas, Deus Pater, Filius et Spiritus sanctus, et quod in Trinitatem credendum sit: annon hoc Verum nobis est, quod Christus sit noster Redemptor et Salvator: annon hoc Verum nobis est, quod Christus solus sit10 Justitia, et quod Ipsi Soli sit Meritum, et quod injustus et impius sit, qui sibi aliquid meriti et justitiae Ipsius vult addicare: annon hoc Verum nobis est, quod nemo mortalium aliquod bonum spirituale possit facere a seipso, et quod omne bonum, quod in se bonum est, sit a Deo: annon hoc Verum nobis est, quod detur bonum meritorium, et hypocriticum, et quod illa bona sint mala: annon hoc Verum nobis est, quod usque bona opera facienda sint: annon hoc Verum nobis est, quod fides sit, et quod in Deum credendum sit, et quod quisque sicut credit, vitam habeat, praeter plura alia ex Verbo; quis vestrum potest negare unum ex illis, et tamen dixistis, quod nobis in nostris palaestris non sit aliquod Verum, ne quidem unum, annon nobis ingratiis talia objecistis. 5] Sed tunc responsum tulerunt, omnia illa, quae attulistis, in se sunt vera, sed apud vos falsificata, quae ex principio falso trahunt quod sint falsa. Quod ita sit, etiam demonstrabimus ad oculum; est non procul ab hinc locus, in quem lux e Coelo directe influit; est in Medio ibi Mensa; dum super illa aliqua charta, cui Verum ex Verbo inscriptum est, ponitur, charta illa ex Vero inscripto lucet sicut Stella; inscribite, ergo vestra Vera chartae, et ponatur illa super Mensa, et videbitis: fecerunt ita, et dederunt illam custodi, qui posuit illam super Mensa, qui tunc dixit illis, removete vos, et spectate ad mensam, et removerunt se et spectabant, et ecce Charta illa lucebat sicut stella; et tunc dixit custos, videtis quod Vera sint, quae vos chartae inscripsistis; sed accedite propius et intuitum vestrum figite in charta, et fecerunt ita, et subito tunc lux disparata est, et charta facta est nigra, sicut fuligine fornacis superinducta11: et porro dixit custos, tangite chartam manibus vestris, sed cavete, ne tangatis scripturam; et cum fecerunt ita, flamma erupit et consumsit: postquam haec visa sunt, dicebatur illis, si tetigissetis scripturam, audivissetis strepitus, et combussissetis digitos vestros: et tunc dictum est illis ab adstantibus a tergo, vidistis nunc12 quod veritates, quibus abusi estis ad confirmandum Justificationis vestrae Arcana, sint Veritates in se, sed quod sint Veritates falsificatae in vobis: illi tunc suspexerunt, et apparuit illis Coelum sicut sanguis, et postea sicut caligo; et illi visi sunt coram oculis Spirituum angelicorum, quidam sicut vespertiliones13, quidam sicut noctuae, et aliqui sicut bubones, ac aufugerunt in tenebras suas, quae coram oculis illorum fatue lucebant.
6] Spiritus Angelici, qui aderant, mirati sunt, quia de loco illo et de mensa ibi non aliquid prius sciverunt: et tunc vox ad illos e meridionali Plaga venit, dicens, accedite huc, et videbitis adhuc mirabilius; et accesserunt, et intraverunt in Cameram, cujus parietes fulgebant sicut ex auro, et viderunt ibi quoque Mensam, super qua repositum jacuit Verbum, circum cinctum lapidibus pretiosis in forma coelesti: et dixit Angelus custos, dum aperitur Verbum, emicat inde lux candoris ineffabilis, et tunc simul ex lapidibus pretiosis apparet sicut Iris supra et circum Verbum: quando aliquis Angelus e Coelo tertio illuc venit, apparet supra et circum Verbum Iris in plano rubro; dum Angelus e Coelo secundo illuc venit, et spectat, apparet Iris in plano caeruleo; dum Angelus ex ultimo coelo illuc venit et spectat, apparet Iris in plano candido; dum aliquis spiritus bonus illuc venit et spectat, apparet variegatio lucis sicut marmoris; quod ita sit, etiam ad oculum illis ostensum est. Porro dixit Angelus custos, si quis accedit qui falsificaverat Verbum, tunc primum dissipatur splendor; et si appropinquat, et figit oculos in Verbo, fit sicut sanguis circum, et tunc monetur ut discedat, quia periculum14 est. 7] At quidam, qui in Mundo fuerat Auctor antesignanus doctrinae de Sola Fide justificante, audacter accessit, et dixit, ego, dum fui in Mundo, non falsificavi15 Verbum; exaltavi una cum fide etiam Charitatem, et docui quod homo in statu fidei, in quo facit charitatem et ejus opera, a spiritu Sancto renovetur, regeneretur et sanctificetur, tum quod Fides tunc non detur solitaria, hoc est, absque bonis operibus, sicut non arbor bona absque fructu, sol absque luce, et ignis absque calore; et quoque culpavi illos, qui dixerunt quod bona opera non essent necessaria; ac insuper quod praecepta Decalogi, et quoque poenitentiam magnifecerim, et quod sic mirabili modo omnia Verbi inapplicuerim Articulo de Fide, quam usque solam salvificam esse detexi et demonstravi. Ille in fiducia assertionis suae, quod non falsificaverit Verbum, accessit ad Mensam, et contra monitum Angeli tetigit Verbum; at tunc subito effluxit ignis cum fumo ex Verbo, et facta est explosio cum fragore, ex quo ille conjectus ad angulum Camerae, et ibi jacuit per horulam sicut mortuus. Hoc mirati sunt Spiritus Angelici, sed dictum est illis, quod hic Praesul prae reliquis exaltaverit bona charitatis sicut procedentia ex Fide, sed quod usque non intellexerit alia Opera quam politica, quae etiam vocantur moralia et civilia, quae propter Mundum et prosperitatem ibi facienda sunt, et minime propter salutem; tum etiam quod supposuerit opera inconspicua a Spiritu Sancto, de quibus homo nihil scit, quae ingenerantur actui Fidei16 in statu ejus.
8] Tunc loquuti sunt Spiritus Angelici inter se de falsificatione Verbi, et in eo convenerunt, quod falsificare Verbum, sit desumere ex illo Vera, et applicare illa ad confirmandum falsa, quod est extrahere illa ex Verbo extra illud, et occidere; ut pro exemplo, omnia illa Vera, quae supra ab illis ex Abysso allata sunt, applicare ad Fidem hodiernam, et explicare ex illa; quae quod impraegnata sit falsis, in sequentibus demonstrabitur. Tum desumere ex Verbo hoc Verum, quod Charitas exercenda17 sit, et quod bonum proximo faciendum sit, si tunc quis confirmat quod faciendum sit, sed non salutis causa, quoniam omne bonum ab homine non est bonum quia meritorium, ille trahit id Verum ex Verbo extra Verbum, et trucidat illud; quoniam Dominus in Verbo suo injungit cuivis homini, qui salvari vult, amare proximum et ex amore illi facere bonum. Similiter in reliquis.
1 Prima editio: illi Coelo
2 Prima editio: porte
3 Cf. AR 566:1. Prima editio: nemo (absque italicis)
4 Sic AR 566:1
5 Prima editio: Vespertitiones
6 Sic AR 566:3
7 Prima editio: voeantur
8 Prima editio: Vespertitiones
9 Cf. AR 566:4. Prima editio: a
10 Cf. AR 566:4. Prima editio: fit
11 Prima editio: superrinducta
12 Prima editio: nune
13 Prima editio: vespertitiones
14 Prima editio: perieulum
15 Prima editio: falsisicavi
16 Sic AR 566:7: ingenerantur actui Fidei ubi in prima editione ingenerantur Fidei
17 Prima editio: excercenda
VCR n. 163
163. DE DIVINA TRINITATE.
Actum est de Deo Creatore, et tunc simul de Creatione, et postea de Domino Redemptore et simul tunc de Redemptione et demum de Spiritu Sancto, et simul de Divina Operatione, et quia sic de Deo Triuno actum est, necessum est ut etiam de Divina Trinitate, quae in Orbe Christiano nota est, et tamen ignota, agatur; per hanc enim solam comparatur justa idea de Deo, ac justa idea de Deo, est in Ecclesia sicut adytum et ara in Templo; ac sicut Corona super capite, et sceptrum in manu Regis sedentis super Throno, inde enim pendet, sicut catena a suo capite, universum corpus Theologicum, et si credere vultis, quisque sortitur suum locum in Coelis secundum ideam Dei, est enim illa sicut Lapis lydius, per quem exploratur aurum et argentum, hoc est, bonum et verum, qualia haec sunt apud hominem; non enim datur apud illum aliquod bonum salvificum nisi a Deo, nec aliquod verum, quod non quale suum trahit ex sinu boni. Sed ut ambobus oculis videatur, quid Divina Trinitas1, Expositio ejus in Articulos dispescenda est, qui sequentes erunt, I. Quod Divina Trinitas sit, quae est, Pater, Filius, et Spiritus Sanctus. II. Quod tres illi, Pater, Filius, et Spiritus Sanctus, sint tria Essentialia unius Dei, quae faciunt unum, quemadmodum Anima, Corpus et Operatio apud hominem. III. Quod ante Mundum Creatum non fuerit haec Trinitas, sed quod post Mundum creatum, quando Deus incarnatus est, provisa et facta sit, et tunc in Domino Deo Redemptore et Salvatore Jesu Christo. IV. Quod Trinitas Divinarum Personarum ab aeterno, seu ante Mundum creatum,2 sit in ideis cogitationis Trinitas Deorum, et quod haec non aboleri possit per confessionem oralem unius Dei. V. Quod Trinitas Personarum ignota fuerit in Ecclesia Apostolica, sed quod exclusa sit a Concilio Nicaeno, et inde introducta in Ecclesiam Romano Catholicam, et ab hac in Ecclesias separatas ab illa. VI. Quod ex Trinitate Nicaena et simul Athanasiana, exorta sit Fides, quae totam Ecclesiam Christianam perverterat. VII. Quod inde sit illa abominatio desolationis, et afflictio qualis non fuit nec futura est, quas Dominus apud Danielem et Evangelistas et in Apocalypsi praedixerat. VIII. Tum hoc, quod nisi Novum Coelum, et Nova Ecclesia a Domino conduntur, non conservaretur ulla caro. IX: Quod ex Trinitate Personarum, quarum unaquaevis singulatim est Deus, secundum Symbolum Athanasianum, plures absonae ac heterogeneae ideae de Deo exstiterint, quae sunt phantasiae et abortus. Haec nunc singulatim explicabuntur.
1 Prima editio: Trinitatis
2 Prima editio: creatum.
VCR n. 164
164. I. QUOD DIVINA TRINITAS SIT, QUAE EST, PATER,1 FILIUS, ET SPIRITUS SANCTUS. Quod Divina Trinitas sit, Pater, Filius, et Spiritus Sanctus, constat manifeste ex Verbo, et ex his ibi, “Angelus Gabriel dixit ad Mariam, SPIRITUS SANCTUS veniet super te, et VIRTUS ALTISSIMI obumbrabit te, unde quod nascitur ex te Sanctum, vocabitur FILIUS DEI,” Luc. I:35; hic tres, Altissimus, qui est Deus Pater, Spiritus Sanctus, et Filius Dei, nominantur. Cum baptizatus est Jesus, ecce aperti sunt Coeli, et Johannes vidit SPIRITUM DEI2, descendentem sicut Columbam, venientem super Ipsum, et vox e Coelo dicens, Hic est FILIUS MEUS dilectus, in Quo complacuit Mihi, Matth. III:16,17, Marc. I:10,11, Joh. I:32. Adhuc apertius ex his Domini verbis ad Discipulos, “Euntes discipulos facite omnes gentes, baptizantes illos in nomine PATRIS, ET FILII, ET SPIRITUS3 SANCTI,” Matth. XXVIII:19; et insuper ex his apud Johannem, Tres sunt qui testificantur in Coelo, PATER, VERBUM, ET SPIRITUS SANCTUS, Epist. I: Cap. V:7. Et praeter haec, quod Dominus oraverit ad Patrem suum, et quod loquutus de Ipso, et cum Ipso, et quod dixerit, quod Spiritum Sanctum missurus4 sit, et quoque quod miserit. Ac insuper, quod Apostoli in Epistolis suis frequenter nominaverint et Patrem, et Filium, et Spiritum Sanctum. Ex his patet, quod Divina Trinitas sit, quae est, Pater, Filius et Spiritus Sanctus.
1 Prima editio: PATER
2 Sic in margine exemplaris scriptoris. Prima editio: SANCTUM
3 Prima editio: Siritus
4 Sic Errores Typographici
VCR n. 165
165. 1] Sed quomodo illa intelligenda sunt, sive quod tres Dii sint, qui essentia et inde nomine unus Deus sunt, sive quod tria objecta unius subjecti, ita quod sint modo qualitates aut attributa unius Dei, quae ita nominantur, sive aliter, Ratio sibi relicta nullatenus potest videre; sed quid consilii; non datur aliud, quam ut homo adeat Dominum Deum Salvatorem, et sub Ipsius auspicio legat Verbum, est enim ille Deus Verbi, et illustrabitur, et videbit Veritates, quas Ratio etiam agnoscet. At vero, si non adis Dominum, si millies legeris Verbum, et videris ibi Divinam Trinitatem, et quoque Unitatem, nequicquam aliud intellecturus es, quam quod tres Divinae Personae sint, quarum unaquaevis singulatim est Deus, et sic tres Dii; at quia hoc repugnat communi perceptioni omnium hominum in Universo Mundo, ideo ad evitandum contumelias, invenerunt, quod tametsi tres sunt in veritate, usque fides efflagitet ut non tres Dii nominentur, sed Unus; ac insuper, ne vituperiis circumfundantur, quoad hoc imprimis incarcerabitur intellectus, et sub obedientia fidei vinctus tenebitur; et hoc erit sanctum ex Christiano Ordine in Ecclesia Christiana posthac. 2] Talis foetus paralyticus natus est ex eo, quod non sub auspicio Domini legerint Verbum, et omnis qui non sub Ipsius auspicio legit Verbum, ille legit illud sub auspicio propriae intelligentiae, et haec est sicut noctua in talibus quae in spirituali luce sunt, qualia sunt omnia essentialia Ecclesiae; et hic dum legit illa quae Trinitatis sunt in Verbo, et ex illis cogitat quod tametsi tres, usque unum sint, apparet hoc illi simile responso ex tripode, quod quia non intelligit, volvit illud inter dentes, nam si poneret illud ante oculos, foret aenigma, quod quo plus satagit evolvere, eo plus se intricat tenebris, usque dum incipit de illo absque intellectu cogitare, quod simile est sicut videre absque oculo; in summa, legere Verbum sub auspicio propriae intelligentiae, quod fit omnibus, qui non agnoscunt Dominum pro Deo Coeli et Terrae, et inde Ipsum unice adeunt et colunt, assimilari possunt pueris ludentibus, qui panniculetum ligant ante oculos, et volunt recta gradiri, et quoque credunt quod recta gradiantur, et tamen pede a pede declinant ad latus, et tandem in oppositum pergunt, et impingunt in lapidem, et cadunt. 3] Et quoque sunt similes naucleris, qui absque pyxide magnetica navigant, et dirigunt navem in scopulos, et pereunt: et quoque sunt sicut ille, qui per latum1 campum in opaco nimbo ambulat, et videt scorpium et credit esse2 avem, et hanc vult palma arripere et elevare, et tunc vulnere lethali icitur: similis etiam est mergo aut milvo, qui videt paucum tergi a pisci magno super aquas, ac involat ac infigit ei rostrum, ac a pisce subtrahitur et suffocatur: et quoque est sicut, qui labyrinthum absque duce aut filo intrat, et quo interius penetrat, eo plus sibi obliterat vias exitus. Homo qui non sub auspicio Domini legit Verbum, sed sub auspicio propriae intelligentiae, credit se lynceum, et plus ocularem quam Argus, cum tamen intus ne hilum veri videt, sed modo falsum, quod cum sibi persuasit, apparet hoc illi sicut cynosura, ad quam omnia vela cogitationis suae dirigit; et tunc non videt vera plus quam talpa, et si videt, inflectit illa ad favorem phantasiae suae, et sic pervertit et falsificat sancta Verbi.
1 Prima editio: perlatum
2 Prima editio: essc
VCR n. 166
166. II. QUOD TRES ILLI, PATER, FILIUS ET SPIRITUS SANCTUS, SINT TRIA ESSENTIALIA UNIUS DEI, QUAE FACIUNT UNUM, QUEMADMODUM ANIMA, CORPUS ET OPERATIO APUD HOMINEM. Dantur Essentialia unius rei communia, et quoque particularia, et haec cum illis faciunt unam Essentiam; Essentialia communia unius hominis, sunt ejus anima, corpus et operatio; quod haec faciant unam Essentiam, videri potest ab hoc, quod unum sit ab altero, et propter alterum, in continua serie, inchoat enim homo ab anima, quae est ipsa essentia seminis; haec non modo initiat, sed etiam producit in suo ordine illa quae corporis sunt, et postea, quae ex duobus illis, anima et corpore simul procedunt, quae vocantur operationes; quare ex productione unius ab altero, et inde insitione et conjunctione, patet quod tria haec sint unius essentiae, quare vocantur tria essentialia.
VCR n. 167
167. Quod in Domino Deo Salvatore illa tria Essentialia fuerint et sint, videlicet Anima, Corpus et Operatio, quisque agnoscit; quod Anima Ipsius fuerit a Jehovah Patre, non potest nisi ab Antichristo negari, nam in Verbo utriusque Testamenti vocatur Filius Jehovae, Filius Dei Altissimi, Unigenitus; est itaque Divinum Patris, ut Anima in homine, primum Essentiale Ipsius; quod Filius, quem Maria peperit, sit Corpus Divinae Illius Animae, inde sequitur, non aliud enim quam Corpus ab anima conceptum et derivatum in utero matris paratur, hoc itaque est alterum Essentiale; quod Operationes faciant tertium Essentiale, est quia illae procedunt ex anima et corpore simul, et quae procedunt sunt ejusdem essentiae cum illis quae producunt. Quod tria Essentialia, quae sunt Pater, Filius et Spiritus Sanctus, in Domino unum sint, sicut anima, corpus et operatio in homine, constat manifeste ex Domini verbis, quod Pater et Ipse unum sint, et quod Pater in Ipso et Ipse in Patre; similiter quod Ipse et Spiritus Sanctus, quoniam Spiritus Sanctus est Divinum procedens ex Domino a Patre, ut supra n. 153, 154, plene ex Verbo demonstratum est; quare hoc iterum demonstrare, foret rumen superfluum, et sicut onerare mensam cibis post satietatem.
VCR n. 168
168. 1] Quando dicitur, quod Pater, Filius et Spiritus Sanctus, sint tria Essentialia unius Dei, quemadmodum anima, corpus et operatio apud hominem, coram Mente humana apparet sicut tres Personae sint tria illa Essentialia, quod non dabile est; sed dum intelligitur, quod Divinum Patris, quod facit Animam, et Divinum Filii, quod facit Corpus, et Divinum Spiritus Sancti seu Divinum procedens, quod facit Operationem, sint tria Essentialia unius Dei, tunc cadit id in intellectum: est enim Deus Pater suum Divinum, Filius ex Patre suum, et Spiritus Sanctus ex utroque suum, quae quia unius essentiae ac unanima sunt, faciunt unum Deum. 2] Si autem tria illa Divina dicuntur Personae, et unicuique attribuitur sua proprietas, ut Patri imputatio, Filio mediatio, et Spiritui Sancto operatio, tunc fit Essentia Divina divisa, quae tamen est una et individua, ita non aliquis ex tribus in plenitudine est Deus, sed quisque in potentia subtriplicata, quod intellectus sanus non potest non rejicere.
VCR n. 169
169. Quis itaque non potest percipere Trinitatem in Domino, ex Trinitate in unoquovis homine; in unoquovis homine est anima, corpus et operatio, similiter in Domino, in Domino enim habitat omnis plenitudo Divinitatis1 corporaliter, secundum Paulum, ad Coloss. II:9, quare Trinitas in Domino est Divina, in homine autem humana. Quis non videt, quod in hoc mystico, quod tres Personae Divinae sint, et tamen unus Deus et quod hic Deus, licet unus est, usque non sit una Persona, Ratio non aliquam partem habeat, sed quod insopita usque adigat os loqui sicut2 psittacus; quando Ratio insopita est, quid tunc loquela oris nisi inanimata; dum os eloquitur, a quo Ratio abit in diversum et dissentit, quid tunc loquela nisi fatua. Hodie est Ratio humana quoad Divinam Trinitatem vincta, sicut vinctus manicis et pedicis in carcere, et potest comparari virgini Vestae infossae terrae, quia sacrum ignem exstinxit; cum tamen Divina Trinitas in mentibus hominum Ecclesiae sicut lampas lucere debet, quoniam Deus in Trinitate sua et in hujus unitate est omne in omnibus sanctitatibus Coeli et Ecclesiae. Quid enim foret ex Anima facere unum Deum, ex Corpore alterum, et ex Operatione tertium, aliter quam ex tribus illis Essentialibus unius hominis facere tres partes in se distinctas, et quid hoc nisi eum truncare et occidere.
1 Sic Errores Typographici
2 Prima editio: sicut,
VCR n. 170
170. 1] III. QUOD ANTE MUNDUM CREATUM NON FUERIT HAEC TRINITAS, SED QUOD POST MUNDUM CREATUM, QUANDO DEUS INCARNATUS EST, PROVISA ET FACTA SIT, ET TUNC IN DOMINO DEO REDEMPTORE ET SALVATORE JESU CHRISTO. In Ecclesia Christiana hodie agnoscitur Divina Trinitas ante Mundum creatum, quae est, quod Jehovah Deus ab aeterno genuerit Filium, et quod ex utroque tunc exiverit Spiritus Sanctus, et quod quisque ex Tribus illis per se aut singulatim sit Deus, quia quisque est una Persona subsistens ex se; sed hoc, quia non cadit in ullam rationem, vocatur mysterium, in quod solum intrari potest per hoc, quod Tribus illis una Divina Essentia sit, per quam intelligitur Aeternitas, Immensitas, Omnipotentia, et inde aequalis Divinitas, Gloria et Majestas; sed quod haec Trinitas sit trium Deorum, et sic non aliqua Trinitas Divina, in sequentibus demonstrabitur; at vero quod Trinitas, quae etiam est Patris, Filii et Spiritus Sancti, quae postquam Deus incarnatus est, ita post Mundum creatum, provisa et facta est, sit Divina Trinitas, quia est unius Dei, ex cunctis quae praecedunt, evidens est. 2] Quod Divina haec Trinitas sit in Domino Deo Redemptore et Salvatore Jesu Christo, est quia tria Essentialia unius Dei, quae unam Essentiam faciunt, in Ipso sunt: quod in Ipso omnis plenitudo Divinitatis sit, secundum Paulum, constat etiam ex Ipsius Domini verbis, quod omnia Patris sint Ipsius, et quod Spiritus Sanctus non loquatur ex se sed ex Ipso; ac insuper, quod ex sepulchro, cum resurrexit, desumserit totum Humanum suum Corpus tam quoad Carnem quam quoad Ossa, Matth. XXVIII:1 ad 8, Marc. XVI:5,6, Luc. XXIV:1,2,3, Joh. XX:11 ad 15, secus ac omnis alius homo; quod etiam ad vivum testatus est Discipulis, dicens, “Videte manus meas et pedes meos, quod Ipse Ego sim; palpate Me et videte, nam Spiritus non carnem et ossa habet, sicut Me videtis habere,” Luc. XXIV:39: ex hoc omnis homo potest convinci, si vult, quod Humanum Domini sit Divinum, proinde quod in Ipso Deus sit Homo et Homo Deus.
VCR n. 171
171. 1] Trinitas, quam Ecclesia Christiana hodierna amplexa est, et quam in fidem suam intulit, est quod Deus Pater genuerit Filium ab aeterno, et quod Spiritus sanctus ab utroque tunc exiverit, et quod quisque sit1 Deus per se: haec Trinitas non aliter a mentibus humanis concipi potest, quam ut Triarchia, ac sicut Regimen trium Regum in uno Regno, aut trium Ducum super uno Exercitu2, aut trium Dominorum in una domo, quorum cuique sit aequalis potestas; quid inde nisi destructio: et si quis hanc Triarchiam vult figurare aut adumbrare coram visu mentis, et simul tunc illorum unitatem, non aliter potest illam suae contemplationi sistere, quam sicut hominem trium capitum super uno corpore, aut trium corporum sub uno capite; talis monstrosa3 imago Trinitatis apparitura est coram illis, qui credunt tres Personas Divinas, et quamlibet Deum per se, et illas conjungunt in unum Deum, et negant quod Deus quia est unus sit una Persona. 2] Quod Filius Dei ab aeterno genitus descenderit et assumserit4 Humanum, comparari potest cum fabulis Veterum, quod Animae humanae ab initio Mundi creatae sint, et quod intrent in corpora et fiant homines; tum etiam absonis illis, quod unius anima transeat in alterum, sicut plures in Ecclesia Judaica crediderunt, ut quod anima Eliae in corpus Johannis Baptistae, et quod David rediturus sit in suum aut alterius corpus, et regnaturus super Israelem et Judam, quia dicitur apud Ezechielem, Excitabo super5 illos Pastorem unum, qui pascet illos, servum meum Davidem, hic erit illis in Pastorem, et Ego Jehovah ero illis in Deum, et David princeps in medio eorum, Cap. XXXIV:23,24 6, praeter alibi; non scientes, quod per Davidem ibi intelligatur Dominus.
1 Prima editio: fit
2 Prima editio: Excercitu
3 Prima editio: monstrorsa
4 Prima editio: assumferit
5 Prima editio: fuper
6 Prima editio: 23. 24. 25,
VCR n. 172
172. 1] IV. QUOD TRINITAS DIVINARUM PERSONARUM AB AETERNO, SEU ANTE MUNDUM CREATUM, SIT IN IDEIS COGITATIONIS TRINITAS DEORUM, ET QUOD HAEC NON ABOLERI POSSIT PER CONFESSIONEM ORALEM UNIUS DEI. Quod Trinitas Divinarum Personarum ab aeterno sit Trinitas Deorum, manifeste constat ex his in Symbolo Athanasiano; Alia est Persona Patris, alia Filii, et alia Spiritus sancti: Deus et Dominus est Pater, Deus et Dominus est Filius, ac Deus et Dominus est Spiritus Sanctus; sed tamen non tres Dii et Domini sunt, sed unus Deus et Dominus: quia sicut singulatim unamquamque Personam Deum et Dominum confiteri, Christiana veritate compellimur, ita tres Deos aut tres Dominos dicere, Catholica Religione prohibemur: hoc Symbolum ut Oecumenicum seu universale a tota Ecclesia Christiana receptum est, et omne quod hodie scitur de Deo et agnoscitur, inde est; quod ab illis, qui fuerunt in Concilio Nicaeno, a quo symbolum, quod vocatur Athanasianum, ut foetus posthumus, prodiit, non alia Trinitas, quam Trinitas Deorum, intellecta fuerit, quisque qui modo apertis oculis illud legit, videre potest: quod Trinitas Deorum non modo ab illis intellecta fuerit, sed etiam quod non alia Trinitas in Christiano Orbe intelligatur, sequitur, quia inde est omnis cognitio de Deo, et quisque manet in fide verborum ibi. 2] Quod non alia Trinitas quam Trinitas Deorum hodie in Christiano Orbe intelligatur, provoco ad quemcunque, tam Laicum quam Clericum, tam ad laureatos Magistros et Doctores, quam ad consecratos Episcopos et Archiepiscopos, et quoque ad purpuratos Cardinales, imo ad ipsum Pontificem Romanum; consulat se quisque, et tunc eloquatur ex ideis mentis suae; ex verbis hujus universaliter receptae Doctrinae de Deo, hoc tam manifestum et diaphanum est, sicut aqua per Chrystallinum Schyphum; ut quod sint tres Personae, et unaquaevis illarum sit Deus et Dominus; tum quod ex Veritate Christiana singulatim unamquamque Personam Deum et Dominum debeant confiteri seu agnoscere, sed quod Religio seu Fides Catholica aut Christiana prohibeat tres Deos et Dominos dicere seu nominare; et sic quod Veritas et Religio, seu veritas et fides, non res una sint, sed res duae sibi contrariantes. Quod autem adjectum sit, quod non tres Dii et Domini sint, sed unus Deus et Dominus, factum est, ne coram Universo Mundo exponerentur risui, nam quis non cachinnaret ad tres Deos; sed quis non videt contradictionem in adjecto. 3] Si autem dixissent, quod Divina Essentia sit Patri, Divina Essentia Filio, et Divina Essentia Spiritui1 Sancto, sed quod non tres Essentiae Divinae sint, sed una et individua, tunc mysterium illud explicabile esset, videlicet dum per Patrem intelligitur Divinum a quo, per Filium Divinum Humanum inde, et per Spiritum Sanctum Divinum procedens, quae tria Unius Dei sunt; aut si per Divinum Patris simile intelligitur quod apud hominem per Animam, per Divinum Humanum simile quod per Corpus illius animae, et per Spiritum Sanctum simile quod per Operationem, quae ab utroque procedit, tunc intelliguntur tres essentiae, quae unius ejusdemque Personae sunt, et sic simul unam et individuam Essentiam faciunt.
1 Prima editio: Spiritus
VCR n. 173
173. 1] Quod idea trium Deorum non aboleri possit per Confessionem oralem unius Dei, est quia illa a pueritia inseminata est memoriae, et omnis homo ex illis quae ibi sunt, cogitat; Memoria apud homines est sicut Ventriculus ruminatorius apud aves et bestias; hae in illum ingerunt cibos, quibus successive alantur, et per vices illos inde depromunt, et demittunt in ipsum Ventriculum, in quo cibi illi digeruntur, et ad omnes usus corporis dispensantur; Intellectus humanus est hic Ventriculus, sicut Memoria est prior. Quisque videre potest, quod idea trium Personarum Divinarum ab aeterno, quae eadem est cum idea trium Deorum, per oralem confessionem unius Dei non aboleri possit, solum ex eo, quod nondum abolita sit, et quod sint inter Celebres, qui non volunt ut aboleatur, nam instant quod tres Personae Divinae Deus unus sint, sed refractarie negant, quod Deus, quia unus est, etiam sit una Persona; sed quis Sapiens non secum cogitat, quod omnino per Personam non intelligatur persona, sed praedicatio alicujus qualitatis, at quaenam non scitur, et quia non scitur, manet inseminatum memoriae a pueritia, sicut radix arboris in terra, e qua, si exscinditur, usque enascitur surculus: 2] sed mi amice, non modo abscinde illam arborem, sed etiam exstirpa radicem ejus, et tunc horto tuo implanta arbores boni fructus; cave itaque ne menti tuae insideat idea trium Deorum, et os, cui nulla idea inest, sonet unum Deum; quid [aliud]1 tunc Intellectus supra memoriam, qui cogitat tres Deos, ac Intellectus infra illam, ex quo os eloquitur unum Deum, simul, quam sicut hariolus super theatro, qui potest duas personas agere, transcurrendo ab una parte in alteram, et ab una parte aliquid dicere, et ab altera contradicere, et sic altercando se vocare hic sapientem et se illic dementem; quid inde resultat aliud, quam ut dum stat in medio, et spectat utrinque, cogitet, quod unum et alterum non sit aliquid, et sic forsitan, quod non sit unus Deus, nec quod sint tres, ita nullus; naturalismus hodie regnans non ex alia origine est. 3] In Coelo nemo potest edicere Trinitatem Personarum quarum unaquaevis singulatim est Deus, ipsa enim aura coelestis, in qua cogitationes illorum, sicut soni in nostro aere, volant et undulant, contranititur; sed solus hypocrita ibi id potest; verum sonus loquelae ejus in aura coelesti stridet sicut dens collisus denti, aut strepit sicut corvus volens canere sicut oscinis. Audivi etiam e Coelo, quod abolere fidem per confirmationes menti insatam pro Trinitate deorum per confessionem oralem unius Dei, tam impossibile sit, sicut est traducere arborem per semen ejus, aut mentum hominis per capillum barbae ejus.
1 Sic Rose
VCR n. 174
174. 1] V. QUOD TRINITAS PERSONARUM IGNOTA FUERIT IN ECCLESIA APOSTOLICA, SED QUOD EXORTA SIT A CONCILIO NICAENO, ET INDE INTRODUCTA IN ECCLESIAM ROMANO-CATHOLICAM, ET AB HAC IN ECCLESIAS SEPARATAS AB ILLA. Per Ecclesiam Apostolicam intelligitur non modo Ecclesia, quae variis in locis fuit tempore Apostolorum, sed etiam binis et trinis saeculis post illorum tempora: sed tandem inceperunt e cardine suo evellere januam Templi, et sicut fures irrumpere in adytum ejus; per Templum intelligitur Ecclesia, per Januam Dominus Deus Redemptor, et per Adytum Ipsius Divinitas; dicit enim Jesus, AMEN DICO vobis, qui non ingreditur per Januam in Ovile, sed ASCENDIT ALIUNDE, fur et latro est: Ego sum Janua; per Me si quid introiverit, salvabitur[,Joh. X:1,9]. 2] Hoc facinus factum est ab Ario et ejus asseclis; quapropter a Constantino Magno convocatum est Concilium in Nicaeam Urbem in Bethynia, et a convocatis ibi, ad ejiciendum damnosam Arii haeresin, inventum, conclusum et sancitum est, quod Tres Personae Divinae, Pater, Filius, et Spiritus Sanctus, ab aeterno fuerint, quarum cuique personalitas, existentia et subsistentia per se et in se esset; tum, quod Secunda Persona, seu Filius, descenderit et assumserit Humanum, et Redemptionem fecerit, et quod inde Humano Ipsius per Unionem hypostaticam Divinitas, et quod per hanc unionem Ipsi esset arcta affinitas cum Deo Patre; ex illo tempore coeperunt glomeres nefandarum haeresium de Deo, et de Persona Christi, e terra evolvi, et Antichristi extollere caput, ac dividere Deum in tres, et Dominum Salvatorem in duos, et sic destruere Templum a Domino per Apostolos erectum, et hoc eousque, dum non lapis super lapide, qui non dissolutus, relinqueretur, secundum Ipsius verba, Matth. XXIV:2, ubi per Templum non modo intelligitur Templum Hierosolymitanum, sed etiam Ecclesia, de cujus consummatione seu fine in toto illo Capite agitur. 3] Sed quid aliud a Concilio illo, et a Sequentibus, quae Divinitatem similiter tripartita sunt, et Deum incarnatum sub illis super scabello pedum eorum posuerunt, exspectari potuit; removerunt enim Caput Ecclesiae a suo Corpore per id, quod ascenderint aliunde, hoc est, praeteriverint Ipsum, et transcenderint ad Deum Patrem ut ad alium, solum cum vocabulo Meriti Christi in ore, ut misereatur1 propter illud, et quod sic immediate influeret Justificatio cum toto comitio ejus, quod est remissio peccatorum, renovatio, sanctificatio, regeneratio, et salvatio, et haec absque omni mediato ab homine.
1 Sic Errores Typographici
VCR n. 175
175. Quod Ecclesia Apostolica ne hilum sciverit de Trinitate Personarum, seu de tribus Personis ab aeterno, constat manifeste a SYMBOLO istius Ecclesiae, quod vocatur APOSTOLICUM, ubi haec sunt, Credo in Deum, Patrem Omnipotentem, Creatorem Coeli et Terrae: et in Jesum Christum, Filium Ejus unicum, Dominum nostrum; qui conceptus est de Spiritu Sancto, natus a Maria Virgine: et in Spiritum sanctum: ibi nulla mentio fit alicujus Filii ab aeterno, sed Filii concepti a Spiritu Sancto, et nati a Maria Virgine; scientes ex Apostolis, quod Jesus Christus esset verus Deus, I Joh. V:201; et quod in Ipso omnis plenitudo Divinitatis habitaret corporaliter, Coloss. II:9; et quod Apostoli fidem in Ipsum praedicaverint, Act. Apost. XX:21: et quod Ipsi esset omnis potestas in Coelo et in Terra, Matth. XXVIII:18.
1 Prima editio: 21
VCR n. 176
176. 1] Quid fidendum est Conciliis, dum non immediate adeunt Deum Ecclesiae; estne Ecclesia Corpus Domini, et Ipse ejus Caput; quid Corpus absque Capite, et quale est Corpus cui imposita sunt tria Capita, sub quorum auspicio consulta ineunt, et decreta faciunt; annon tunc Illustratio, quae a Solo Domino, qui est Deus Coeli et Ecclesiae, et simul Deus Verbi, est spiritualis, fit plus et plus naturalis, et tandem sensualis, et tunc non odoratur aliquod genuinum verum Theologicum in ejus forma interna, quin illico e cogitatione intellectus rationalis ejiciatur, et sicut palea e ventilabro in aerem disjiciatur; in quo statu tunc loco veritatum subeunt fallaciae, et loco radiorum lucis tenebrae, et tunc stant sicut in caverna, cum perspicillis super naribus, et cum candela in manu, et occludunt palpebras ad Vera spiritualia,1 quae in luce Coeli sunt, at aperiunt illas ad sensualia, quae in luce fatua sensuum Corporis sunt; similiter postea fit dum legitur Verbum, tunc Mens obdormit ad vera, ac evigilat ad falsa, et fit sicut describitur Bestia a mari, quoad os sicut leo, quoad corpus sicut pardus, et quoad pedes sicut ursus, Apoc. XIII:2. 2] In Coelo dicitur, quod dum Concilium Nicaenum peractum est, coinciderint haec, quae Dominus praedixit Discipulis, Sol obscurabitur, et Luna non dabit lumen suum et Stellae cadent de Coelo, et Virtutes coelorum commovebuntur, Matth. XXIV:29; et actualiter Ecclesia Apostolica fuit sicut Stella nova apparens in Coelo astrifero, at Ecclesia post duo Concilia Nicaena, facta est sicut eadem Stella postea opacata et disparata, quemadmodum etiam in Mundo naturali secundum observationes Astronomorum aliquoties evenerat. In Verbo legitur, quod Jehovah Deus habitet2 in Luce inaccessibili [1 Tim. VI:16], quis ergo potest Ipsum adire, nisi habitaret in luce accessibili, hoc est, nisi descenderit, et assumserit Humanum, et in hoc Lux Mundi factus sit, Joh. I:9, XII:46; quis non videre potest, quod adire Jehovam Patrem in sua Luce, tam impossibile sit, sicut est sumere sibi alas ex Aurora, et per illas volare ad Solem, aut pascere se ex radiis Solis et non ex cibo elementari, aut est Avi volare in aethere, ac Cervo currere in aere.
1 Prima editio: spiritualia.
2 Prima editio: habiret
VCR n. 177
177. 1] VI. QUOD EX TRINITATE NICAENA ET SIMUL ATHANASIANA EXORTA SIT FIDES, QUAE TOTAM ECCLESIAM CHRISTIANAM PERVERTERAT. Quod Trinitas Nicaena et simul Athanasiana sit Trinitas Deorum, ex Symbolis illorum supra n. 172, ostensum videatur; inde exorta est Fides hodiernae Ecclesiae1, quae est in Deum Patrem, Deum Filium, et Deum Spiritum Sanctum; in Deum Patrem, ut imputet justitiam Salvatoris Filii sui, ac illam adscribat homini; in Deum Filium ut intercedat et constipuletur; in Spiritum Sanctum, ut actualiter justitiam Filii imputatam inscribat, et constabilitam sigillet, hominem justificando, sanctificando et regenerando; haec est Fides hodierna, quae sola testari potest, quod Trinitas Deorum sit, quae agnoscitur et colitur. 2] Ex fide cujusvis Ecclesiae redundat non modo omnis Cultus ejus, sed etiam omne dogmaticum ejus, quare dici potest, quod qualis fides est, talis sit doctrina ejus; quod illa Fides, quia est fides in tres Deos, perverterit omnia Ecclesiae, inde sequitur, nam Fides est principium, et doctrinalia2 sunt principiata, et principiata a principio trahunt suam essentiam. Si quis sub examen mittit singula doctrinalia, sicut id quod de Deo, de Persona Christi, de Charitate, de Poenitentia, de Regeneratione, de Libero3 Arbitrio, de Electione, de usu Sacramentorum, Baptismi et Sanctae Coenae, manifeste videbit, quod Trinitas Deorum singulis insit, et si non actualiter apparet inesse, usque ex illa sicut ex suo fonte scaturiat: sed quia tale examen hic non fieri potest, et tamen operae pretium est ad aperiendum oculos ut fiat, ideo huic operi adjungetur Appendix, in qua hoc demonstrabitur. 3] Fides Ecclesiae de Deo, est sicut Anima corporis, et doctrinalia sunt sicut membra hujus; et insuper Fides in Deum est sicut Regina, et dogmatica sunt sicut officiarii4 aulae ejus, et sicut hi pendent ex ore Reginae, ita dogmatica ab effato fidei; ex illa fide duntaxat videri potest, quomodo intelligitur Verbum in ejus Ecclesia, fides enim inapplicat sibi, et trahit sicut per funes ad se quaecunque potest; si fides falsa est, meretricatur illa cum omni vero ibi, ac trahit ad sinistrum et falsificat illud, et facit hominem in spiritualibus insanire; si autem Fides vera est, tunc favet totum Verbum, et Deus Verbi, qui est Dominus Deus Salvator, infundit lucem, et aspirat Divino suo assensu, et facit hominem sapere. 4] Quod hodierna Fides, quae in interna forma est trium Deorum, in externa autem unius Dei, exstinxerit lucem in Verbo, et removerit Dominum ab Ecclesia, et sic mane ejus praecipitaverit in noctem, in Appendice etiam videbitur; hoc factum est ab haereticis ante Concilium Nicaenum, ac deinde ab haereticis ex illo et post illud: sed quid fidendum est Conciliis, quae non per Januam intrant in Ovile, sed ASCENDUNT ALIUNDE, secundum Domini verba apud Johannem X:1,9; est illorum deliberatio non absimilis ambulationi caeci in die, aut oculati in nocte, quorum uterque non videt foveam, priusquam in illam illapsi sunt. Quid pro exemplo fidendum est Conciliis, quae constabiliverunt Vicariatum Papae, Apotheosin mortuorum, et horum sicut Numinum invocationem, eorundem imaginum venerationem, indulgentiarum auctoritatem, et Eucharistiae divisionem, praeter plura. Tum quid fidendum est Concilio, quod constabilivit infandam Praedestinationem, et hanc ut Palladium religionis ante templa Ecclesiae suae appenderunt. Sed, mi amice! adi Deum Verbi, et sic Verbum, ac ita5 intra per Januam in Ovile, hoc est, in Ecclesiam, et illustraberis, et tunc ipse visurus es sicut e monte, non modo plurium, sed etiam priores tuos gressus et errores in sylva opaca sub monte.
1 Prima editio: Ecelesiae
2 Prima editio: dostrinalia
3 Prima editio: Liberio
4 Prima editio: officiciarii
5 Prima editio: ta
VCR n. 178
178. 1] Fides cujusvis Ecclesiae est sicut semen, ex quo omnia dogmata ejus exoriuntur, et comparari potest semini arboris ex quo omnia ejus usque ad fructus enascuntur, et quoque semini hominis, ex quo proles et familiae in successiva serie progignuntur; quare dum scitur Fides primaria, quae ex praedominio salvifica vocatur, cognoscitur Ecclesia qualis est: hoc illustrari potest per hoc exemplum; sit Fides, quod Natura sit creatrix Universi; ex hac sequuntur haec, quod Universum sit quod1 vocatur Deus; quod Natura sit ejus Essentia; quod Aether sit Deus supremus, quem antiqui vocaverunt Jovem; quod Aer sit2 Dea, quam antiqui vocaverunt Junonem, et fecerunt Jovis conjugem; quod Oceanus sit Deus infra illos, qui cum antiquis vocari potest Neptunus; et quia Divinitas Naturae pertingit etiam ad Centrum Terrae, quod ibi etiam sit Deus, qui cum Antiquis vocari potest Pluto; quod Sol sit omnium deorum Curia, in qua conveniunt, dum Jupiter Concilium convocat; 2] ac insuper quod Ignis sit vita a Deo; et quod sic Aves volent in Deo, Bestiae gradiantur in Deo, et Pisces natent in Deo: et porro, quod cogitationes sint solum modificationes aetheris, sicut loquelae ex illis sunt modulationes aeris; et quod Affectiones amoris sint mutationes status occasionales ex influxu radiorum solis in illas; inter haec, quod Vita post mortem, una cum Coelo et Inferno, sit fabula a Clero ad aucupandum honores et lucra, efficta, sed tametsi est fabula quod usque utilis sit, et palam non subsannanda, quia inservit Publico ad continendum animos simplicium in vinculo obedientiae erga Magistratus; sed quod usque illi, qui inescati sunt religioni, sint homines abstracti, cogitationes illorum phantasmata, et actiones illorum ludicrae, et quod sint mediastini sacerdotum, qui credunt quae non vident, et vident quae excedunt sphaeram mentis eorum. 3] Haec consectaria, et plura alia similia, continentur in Fide illa, quod Natura sit creatrix universi, ac procedunt ex illa dum aperitur. Haec allata sunt, ut sciatur, quod in Fide hodiernae Ecclesiae, quae in Interna sua forma est in Tres Deos, in Externa in unum, insint falsitates in turmis, et quod inde protrahi possint totidem, quot araneolae3 sunt in glomere ab una arachnipara; quis, cui Mens e luce a Domino vere rationalis facta est, hoc non videt; sed quomodo alius id visurus est, dum janua ad illam fidem et ejus propagines, obice occlusa est, per statutum quod illicitum sit rationi in mysteria ejus introspicere.
1 Prima editio: quqd
2 Prima editio: si
3 Prima editio: araniolae
VCR n. 179
179. VII. QUOD INDE SIT ILLA ABOMINATIO DESOLATIONIS, ET AFFLICTIO QUALIS NON FUIT NEC FUTURA EST, QUAS DOMINUS APUD DANIELEM ET EVANGELISTAS, ET IN APOCALYPSI, PRAEDIXERAT. Apud DANIELEM leguntur haec, Tandem super avem abominationum desolatio, et usque ad consummationem et decisum, stillabit super devastationem, Cap: IX:27 1. Apud EVANGELISTAM MATTHAEUM, dicit Dominus haec, Tunc multi Pseudoprophetae exsurgent, et seducent multos: cum itaque videritis Abominationem desolationis praedictam a Daniele Propheta, stantem in loco sancto, qui legit, probe notet, Cap. XXIV:11,15 2, et postea in eodem Capite, Erit tunc Afflictio magna, qualis non fuit ab initio Mundi, usque nunc, nec fiet, Vers. 21. De hac afflictione et illa abominatione actum est in Septem Capitibus in APOCALYPSI; illae sunt quae intelliguntur per Equum nigrum, et per Equum pallidum, exeuntes e Libro, cujus sigilla Agnus aperuit, Apoc. VI:5 ad 8. Tum per3 Bestiam ascendentem ex abysso, quae fecit bellum cum binis testibus, et occidit illos, Cap. XI:7 seq. Ut et per Draconem, qui stetit coram Muliere paritura, ut foetum ejus devoraret, et persequutus illam in desertum, et ibi ex ore suo ejecit aquam ut flumen, ut absorberet illam; Cap. XII: Et quoque per4 Bestias draconis, unam ex Mari, et alteram ex terra, Cap. XIII: Tum per tres Spiritus similes ranis, qui ex ore draconis, ex ore bestiae5, et ex ore pseudoprophetae exiverunt, Cap. XVI:13. Ac insuper per haec, quod postquam septem Angeli effuderunt phialas irae Dei, in quibus erant septem plagae ultimae, in terram, in mare, in fontes et fluvios, in solem, in thronum bestiae, in Euphratem, et tandem in aerem, factus sit terrae motus magnus qualis non fuerat, ex quo homines facti sunt, Cap. XVI: terrae motus significat Ecclesiae inversionem, quae fit per falsa et falsificationes veri, simile quod significat afflictio magna, qualis non fuit ab initio Mundi, Matth. XXIV:21. Similia intelliguntur per haec, Angelus misit falcem, et vindemiavit vineam terrae, et conjecit in torcular irae Dei magnum, et calcatum est torcular, et exivit sanguis usque ad fraena equorum a stadiis mille sexcentis, Apoc. XIV:19,20, sanguis significat falsificatum verum: praeter plura in Septem illis Capitibus.
1 Prima editio: IX: 2
2 Prima editio: Cap. XXIV:15
3 Prima editio: per (cum italicis)
4 Prima editio: per (cum italicis)
5 Prima editio: besiiae
VCR n. 180
180. 1] Apud Evangelistas, Matth. XXIV, Marc. XIII,1 et Luc. XXI,2 descriptae sunt successivae declinationes et corruptiones Ecclesiae Christianae, et ibi per afflictionem magnam, qualis non fuit ab initio Mundi, nec fiet, intelligitur, ut passim alibi in Verbo, infestatio veri a falsis, usque dum non supersit aliquod verum, quod non falsificatum et consummatum est; hoc etiam intelligitur per abominationem desolationis ibi, et hoc quoque intelligitur per desolationem super avem abominationum, et per consummationem et decisum, apud Danielem; et hoc idem describitur in Apocalypsi, per illa, quae mox supra inde adducta sunt. 2] Hoc effectum est, per quod Ecclesia Unitatem Dei in Trinitate, et Trinitatem Ipsius in Unitate, non agnoverint in una Persona, sed in Tribus, ac inde fundaverint Ecclesiam in Mente super Idea trium Deorum, et in Ore super Confessione unius Dei, sic etenim separaverunt se a Domino, et tandem eousque, ut nullam ideam Divinitatis in Humana Ipsius Natura residuam habuerint, cum tamen est Ipse Deus Pater in Humano, quare etiam vocatur Pater aeternitatis, Esaj. IX:5 3; et dicit ad Philippum, Qui videt Me, videt Patrem, Joh. XIV:7,9.
1 Prima editio: XIII:
2 Prima editio: XXI:
3 Sic Schmidt et Biblia Hebraica, sed 9:6 apud Biblia Anglica
VCR n. 181
181. Sed quaeritur, unde est ipsa vena fontis, ex qua talis abominatio desolationis, qualis describitur apud Danielem, IX:27, et talis afflictio qualis non fuit, nec fiet Matth. XXIV:21, scaturivit; et respondetur quod ex ipsa Fide universali in Christiano Orbe, et ex ejus influxu, operatione et imputatione, secundum traditiones. Mirabile est, quod doctrina justificationis per solam illam fidem, tametsi non est fides, sed chimera, in Ecclesiis Christianis omne punctum ferat; hoc est, illa ibi paene ut unicum Theologicum in Ordine Sacro regnet; illa est, quam omnes Novitii e Clero in Lyceis avide addiscunt, hauriunt et insorbent; et postea sicut inspirati coelesti sapientia in Templis docent, in Libris vulgant, et per quam superioris eruditionis nomen, famam, et gloriam sectantur et foenerantur, ut et propter quam diplomata, auctoramenta, et praemia, donantur; et haec fiunt, tametsi per illam solam fidem hodie obscuratus est Sol, lumine suo orbata est Luna, Stellae coelorum ceciderunt, et Virtutes coelorum commotae sunt, secundum verba praedictionis a Domino apud Matthaeum, XXIV:29; quod doctrina istius fidei hodie occaecaverit mentes in tantum, ut non velint, et inde sicut non possint, videre aliquod Divinum Verum intus in luce solis, nec in luce lunae, sed modo extus in quadam scabra superficie in luce foci noctu, testatum mihi factum est; quare possum vaticinari, quod si Divina Vera de genuina conjunctione1 charitatis et fidei, de Coelo et Inferno, de Domino, de Vita post mortem, deque Felicitate aeterna, argenteis literis exarata, e Coelo demitterentur, a Justificatoribus et Sanctificatoribus per solam fidem, non lectu digna censerentur; at prorsus aliter, si Charta de Justificatione per solam fidem, ab inferis2 submitteretur; hanc exsumerent, oscularentur, et in sinu domum deportarent.
1 Prima editio: eonjunctione
2 Fortasse: infernis (Rose)
VCR n. 182
182. 1] TUM HOC, QUOD NISI NOVUM COELUM ET NOVA ECCLESIA A DOMINO CONDUNTUR, NON CONSERVARETUR ULLA CARO. Legitur apud Matthaeum, Erit tunc afflictio magna, qualis non fuit ab initio Mundi usque nunc, nec fiet; imo nisi abbreviarentur dies illi, non conservaretur ulla caro, Cap. XXIV:21,22; agitur in illo Capite de Consummatione saeculi, per quam intelligitur finis Ecclesiae hodiernae; quare per abbreviare dies illos, intelligitur finire illam, et instaurare novam. Quis non scit, quod nisi Dominus in Mundum venisset, et Redemptionem fecisset, nulla caro salvari potuerit; per Redemptionem facere, intelligitur novum Coelum et novam Ecclesiam condere. Quod Dominus denuo in Mundum venturus sit, praedixit apud Evangelistas, Matth. XXIV:30,31, Marc. XIII:26, Luc. XII:40, XXI:27; inque Apocalypsi, imprimis in Capite ultimo: quod etiam hodie Redemptionem faciat, condendo novum Coelum et instaurando novam Ecclesiam, propter finem ut homo salvari possit, in Lemmate de Redemptione, supra ostensum est. 2] Magnum Arcanum, quod nisi Nova Ecclesia a Domino instauratur, non conservari possit ulla caro, est hoc; quod quamdiu Draco cum sua turba in Mundo spirituum, in quem conjectus est, commoratur, tamdiu non possit aliquod1 Divinum Verum unitum Divino bono pertransire ad homines telluris, quin pervertatur et falsificetur, aut pereat; id est quod intelligitur in Apocalypsi per hoc, Draco projectus est in terram, et Angeli ejus cum illo projecti sunt; vae habitantibus Terram et Mare, quia descendit Diabolus ad illos habens iram magnam, Cap. XII:9,12,13, at postquam Draco projectus est in Infernum, Cap. XX:10, tunc Johannes vidit Coelum novum et Terram novam, ac vidit novam Hierosolymam descendentem a Deo e Coelo, Cap. XXI:1,2. Per Draconem intelliguntur, qui in fide hodiernae Ecclesiae sunt.
3] Aliquoties in Mundo spirituali loquutus sum cum Justificatoribus hominum per solam fidem, et dixi, quod Doctrina illorum sit erronea, et quoque absona, quodque inducat securitatem, caecitatem, somnum et noctem in rebus spiritualibus, et inde lethum animae,2 exhortans ut ab illa desistant; sed responsum tuli, quid desistere; nonne excellentia eruditionis Clericorum prae Laicis ab illa sola dependet; sed retuli, quod sic non pro aliquo fine spectent salutem animarum, sed excellentiam suae famae, et quod quia falsis suis principiis applicuerunt vera Verbi, et sic adulteraverunt illa, sint Angeli abyssi, vocati ABADDONES3 et APOLLYONES, Apoc. IX:11, per quos significantur Perditores Ecclesiae per totalem falsificationem Verbi; sed responderunt, quid hoc; sumus per scientiam mysteriorum illius fidei Oracula, et ex illa ut ex adyto reddimus responsa, quare non sumus Apollyones sed APOLLINES; ex his indignatus dixi, si estis Apollines, estis etiam LEVIATHANES, primi vestrum Leviathanes tortuosi, et secundi vestrum Leviathanes oblongi, quos Deus gladio suo duro et magno visitabit, Esaj. XXVII:1; sed ad haec riserunt.
1 Prima editio: alIquod
2 Prima editio: animae;
3 Prima editio: ABBADONES
VCR n. 183
183. 1] IX: QUOD EX TRINITATE PERSONARUM, QUARUM UNAQUAEVIS SINGULATIM EST DEUS, SECUNDUM SYMBOLUM ATHANASIANUM, PLURES ABSONAE ET HETEROGENEAE IDEAE DE DEO EXSTITERINT, QUAE SUNT PHANTASIAE ET ABORTUS. Ex Doctrina Trium Personarum Divinarum ab aeterno, quae in se est Caput omnium doctrinalium in Ecclesiis Christianis, exortae sunt plures indecorae ideae de Deo, indignae Christiano Orbi, qui tamen et debet esse et potest esse Luminare omnibus populis et gentibus in quatuor Telluris partibus de Deo et ejus Unitate; omnes qui extra Ecclesiam Christianam habitant, tam Mahumedani quam Judaei, et praeter hos Gentiles, cujusvis cultus, aversantur Christianismum unice propter fidem trium Deorum ibi; propagatores ejus hoc sciunt; quare cavent sibi summopere1 Trinitatem Personarum, qualis est in Symbolis, Nicaeno et Athanasiano, propalare, quoniam tunc aufugerent et subsannarent. 2] Ideae absonae, ludicrae et frivolae, quae ex Doctrina trium Personarum Divinarum ab aeterno, exortae sunt, et apud unumquemvis, qui manet in fide verborum istius Doctrinae, exoriuntur, et ex auribus et oculis in visum cogitationis, exsurgunt2, sunt hae. Quod Deus Pater supra caput in alto sedeat, ac Filius ad dextram Ejus, ac Spiritus sanctus ante illos auscultans, et actutum percurrens terrarum Orbem, et secundum decisum dispenset dona justificationis, ac inscribat illa, ac faciat illos a filiis irae filios gratiae, et a damnatis electos; provoco ad doctos e Clericis et ad eruditos e Laicis, num alium visum, quam hunc idealem, in mentibus suis foveant, influit enim ille sua sponte ex ipsa Doctrina; vide MEMORABILE supra n. 16. 3] Influit etiam curiositas conjecturandi, quid ante Mundum creatum inter se colloquuti sunt, numne de Mundo creando, numne etiam de praedestinandis ac justificandis secundum Supralapsarios, numne etiam de Redemptione: pariter quid colloquuntur inter se post Mundum creatum, Pater ex auctoritate et potentia imputandi, et Filius ex potestate mediandi, et quod imputatio, quae est electio, sit ex misericordia Filii intercedentis pro omnibus, et singulatim pro aliquibus, et quod pro illis gratia sit Patri commoto ex amore in Filium, et ex miseria visa in illo super ligno crucis. Sed quis non potest videre, quod talia sint deliria mentis de Deo, et tamen illa in Ecclesiis Christianis sunt ipsa Sancta, quae ore osculanda sunt, sed non lustranda aliquo visu mentis, quia suprarationalia sunt, quae si ex memoria elevantur in intellectum, insanit homo; sed usque hoc non tollit ideam trium Deorum, sed inducit fidem stupidam, ex qua homo cogitat de Deo, sicut dormiens in somnio, ambulans in caligine noctis, aut sicut caecus a nativitate in luce diei.
1 Prima editio: fummopere
2 Prima editio: exfurgunt
VCR n. 184
184. Quod Trinitas Deorum insideat Christianorum Mentibus, tametsi ex pudore contradicunt, constat clare ex ingeniositate plurium demonstrandi, quod tria sint unum ac unum tria, per varia in Geometricis, Stereometricis, Arithmeticis, et Physicis, et quoque per plicaturas vestium et chartarum; ita cum Trinitate Divina ludunt sicut harioli inter se. Horum hariolatio de illa comparari potest visui oculi febricitantium, qui unum objectum, sive sit homo, sive mensa, sive candela, vident ut tria, aut tria ut unum. Comparari etiam potest cum ludibrio illorum, qui ceram mollem versant inter digitos, et compingunt illam in varias formas, nunc in triangularem ut ostendant Trinitatem, nunc in sphaericam ut ostendant unitatem, dicentes estne usque substantia una et eadem. Cum tamen Trinitas Divina, est sicut Unio maximi pretii, at illa divisa in Personas, est sicut unio divisa in tres partes, ex quo illa prorsus1 et plane perit.
1 Prima editio: porsus
* * * * *
VCR n. 185
185. 1] His adjungentur haec MEMORABILIA. PRIMUM hoc: In Mundo spirituali sunt aeque Climata et Zonae sicut in Mundo naturali; non datur quicquam in hoc quod non etiam in1 illo; sed differunt origine; in Mundo naturali sunt varietates Climatum secundum distantias Solis ab Aequatore; in Mundo spirituali sunt illae secundum distantias affectionum voluntatis et inde cogitationum intellectus a vero amore et vera fide; horum correspondentiae sunt omnia ibi. In Zonis frigidis in Mundo Spirituali apparent similia quae in Zonis frigidis in Mundo naturali; apparent ibi Terrae constrictae gelu, similiter aquae, et quoque nives super illis. Veniunt illuc et habitant ibi, qui in Mundo obsopiverunt intellectum ex inertia cogitandi de spiritualibus, et simul inde in inertia faciendi aliquos usus, fuerunt: vocantur Spiritus boreales. 2] Quondam me incessit cupido videndi aliquam Regionem in Zona frigida, ubi boreales illi erant; et ideo in spiritu perductus sum in Septentrionem, usque ad tractum, ubi omnis terra apparuit nive obtecta, et omnis aqua glacie obstricta; erat dies Sabbathi, et vidi homines, hoc est, spiritus similis staturae in qua sunt homines Mundi; sed propter frigus induti erant quoad Caput pelle leonis, cujus os applicatum erat ori illorum, quoad Corpus autem ab antica et postica parte usque super lumbos tecti erant pellibus pardorum, et quoad Pedes pelle ex ursis; et quoque vidi plures vectos curribus, ac quosdam in curribus exsculptis in forma draconis, cujus cornua protensa erant antrorsum; trahebantur currus illi a parvis equis, a quibus caudae abscissae erant; currebant sicut terribiles ferae, ac vector tenens lora palmis illos jugiter impellebat et urgebat in cursum: vidi denique quod turbae confluerent ad Templum, quod quia nive obtectum non visum erat, at Templi custodes emoliebantur nivem, et per effossionem parabant introitum advenis cultoribus; qui descenderunt et intraverunt. 3] Datum mihi etiam est videre Templum ab intra; erat illuminatum lampadibus et lucernis in copia; Altare ibi ex lapide secto erat, post quod appensa erat Tabula, super qua scriptum erat, TRINITAS DIVINA, PATER, FILIUS ET SPIRITUS SANCTUS, QUI ESSENTIALITER UNUS DEUS SUNT, SED PERSONALITER TRES. Tandem Sacerdos ad Altare stans, postquam ter ad Tabulam Altaris flexerat genua, cum Libro in manu ascendit suggestum, et inchoavit sermonem a Divina Trinitate, et exclamavit2, O quantum Mysterium, quod Deus in Altissimo genuerit Filium ab aeterno, et per Illum eduxerit Spiritum Sanctum, qui Tres conjunxerunt se per Essentiam, at sejunxerunt se per proprietates, quae sunt Imputatio, Redemptio et Operatio; sed si haec intuemur ratione, caligat visus, et ante illum fit macula, sicut ante oculum ejus qui intuitum figit in nudo Sole; quare, mi Auditores, quoad hoc captemus intellectum sub obedientia fidei. 4] Post haec, iterum exclamavit, dicens, O quantum Mysterium est Sancta Fides nostra, quae haec est, quod Deus Pater imputet justitiam Filii, et mittat Spiritum Sanctum, qui ex illa imputata operatur auctoramenta Justificationis, quae in summa sunt remissio peccatorum, innovatio, regeneratio, et salvatio; de cujus influxu seu actu homo non scit plus quam statua salis in quam versa est uxor Lothi, et de cujus inhabitatione seu statu non plus scit quam piscis in mari; sed mi amici, latet thesaurus in illa, ita circumseptus et reconditus ut non pateat mica ejus; quare quoad illam etiam captemus intellectum sub obedientia fidei. 5] Post aliqua suspiria iterum exclamavit, dicens, O quantum mysterium est Electio; Electus fit cui Deus imputat fidem illam, quam ex libero placito et ex pura gratia infundit cuicunque vult et quando vult, et homo est sicut truncus cum infunditur, sed fit sicut arbor cum infusa est; verum fructus, qui sunt bona opera, quidem pendent ex arbore illa, quae in sensu repraesentativo est fides nostra, sed non usque cohaerent, quare arboris istius pretium non est ex fructu; sed quia hoc sonat sicut heterodoxon, et tamen est veritas mystica, mi Fratres, captemus intellectum sub obedientia fidei hujus. 6] Et porro post aliquam intercapedinem, stans sicut adhuc aliquid ex memoria extraheret, continuavit dicens; ex acervo Mysteriorum depromam adhuc unum, quod est, quod homini in spiritualibus non sit granum Liberi arbitrii; dicunt enim Primates et Antistites Reguli nostri, in Theologicis suis Canonibus, quod homo in illis quae fidei et salutis sunt, quae in specie vocantur spiritualia, non possit quicquam velle, cogitare, intelligere, et ne quidem ad illa haurienda se accommodare et applicare, quare ego dico ex me, quod homo ex se de illis non aliter possit ex ratione cogitare, et ex cogitatione garrire, quam sicut psittacus, pica aut corvus, ita quod homo in spiritualibus sit vere asinus, et in naturalibus solum homo; sed mi Consocii, in hoc, ne infestet rationem vestram, ut in caeteris, captemus intellectum sub obedientia fidei; est enim Theologia nostra abyssus absque3 fundo, in quam si immittis intellectus visum, immergeris et peribis naufragus; at usque audite, sumus nihilominus in ipsa luce Evangelii, quae alte supra capita nostra fulget; sed proh dolor, capillitia nostra, et ossa calvariae nostrae, inhibent et arcent, ne illa penetret in conclave intellectus nostri. 7] His dictis descendit, et postquam ad Altare votiva precatus est, et finitus est Cultus, accessi ad aliquos loquentes inter se, ubi etiam Sacerdos, cui circumstantes dixerunt, gratias tibi immortales agimus propter tam magnificum ac uberem sapientia sermonem; sed tunc dixi illis, num aliquid intellexistis, et responderunt, captavimus omnia plenis auribus, sed cur quaeris num intellexerimus; stupetne intellectus in talibus; et Sacerdos illis dictis addidit hoc, quia audivistis et non intellexistis, beati estis, quoniam inde vobis salus. 8] Postea loquutus sum cum Sacerdote, et quaesivi, num illi esset laurea; respondit, sum laureatus Magister, et tunc dixi, Magister, audivi te concionantem Mysteria; si illa scis et non aliquid quod continent, nihil scis; sunt enim illa modo sicut scrinia tribus seris occlusa, quae nisi aperis et introspicis, quod fiet per intellectum, nescis num inibi sint pretiosa, vel num vilipensa, vel num noxia; possunt esse ova aspidis, et telae araneae, secundum descriptionem apud Esajam Cap. LIX:5; his dictis Sacerdos torvo vultu me aspexit; et Cultores recesserunt, et ascenderunt suos currus, inebriati paradoxis, infatuati inanitatibus et circumfusi caligine in omnibus rebus fidei et mediis salutis.
1 Prima editio: In
2 Prima editio: exlamavit
3 Prima editio: absqTe
VCR n. 186
186. 1] SECUNDUM MEMORABILE. Quondam cogitatione versavi in quanam Regione Mentis resident Theologica apud hominem, quae quia spiritualia et coelestia, credidi primum quod in suprema; Mens enim humana distincta est in tres Regiones, sicut domus in tres mansiones, similiter sicut habitationes Angelorum in tres Coelos: et tunc adstitit Angelus, et dixit, Theologica apud illos qui amant Verum quia est verum, emergunt usque in supremam Regionem, quia ibi est Coelum illorum, et in luce sunt in qua Angeli; Moralia autem theoretice lustrata et percepta se locant sub illis in secunda Regione, quia communicant cum1 spiritualibus; et Politica sub his in prima; Scientifica autem, quae multiplicia sunt, ac in genera et in species referri possunt, faciunt januam ad superiora illa. Illi, apud quos spiritualia, moralia, politica, et scientifica, ita subordinata sunt, ex justitia et judicio cogitant quae cogitant, et faciunt quae faciunt; causa est, quia Lux veri, quae etiam est Lux Coeli, e suprema Regione illuminat consequentia, sicut Lux Solis transiens aetheres, et progressive aerem,2 illuminat visus hominum, bestiarum et piscium. 2] Aliter vero Theologica apud illos, qui non amant verum quia est verum, sed solum propter gloriam famae suae; apud hos resident Theologica in ultima Regione ubi Scientifica, cum quibus apud quosdam se commiscent, et apud quosdam se non possunt commiscere; sub his in eadem regione sunt Politica, et sub his moralia, quoniam apud hos binae Regiones superiores non apertae sunt a parte dextra, quare illis non est aliqua interior ratio judicii, nec affectio justitiae, sed modo ingeniositas, ex qua de omni re possunt loqui sicut ex intelligentia, et confirmare quicquid obvenit sicut ex ratione; sed objecta rationis, quae principaliter amant, sunt falsa, quia haec cum fallaciis sensuum cohaerent. Inde est, quod dentur tot in Mundo, qui vera Doctrinae ex Verbo non plus vident quam caeci nati, et cum audiunt illa, comprimunt nares, ne odor illorum infestet et nauseam moveat; at vero ad, falsa aperiunt omnes sensus, et hauriunt illa sicut balaenae aquas.
1 Prima editio: eum
2 Prima editio: aerem
VCR n. 187
187. 1] TERTIUM MEMORABILE. Quondam cum meditabar de Dracone, Bestia et Pseudopropheta, de quibus in Apocalypsi, apparuit mihi Spiritus Angelicus. et quaesivit, quid meditaris, et dixi, quod de Pseudopropheta; tunc ille dixit, deducam te ad locum, ubi sunt, qui per Pseudoprophetam intelliguntur, et inquiit, quod iidem sint, qui in Capite XIII Apocalypseos intelliguntur per Bestiam ex terra, quae habebat duo cornua similia Agno, et loquuta est sicut Draco. Sequutus sum illum, et ecce vidi turbam, in cujus medio erant Antistites Ecclesiae, qui docuerunt, quod nihil hominem salvet, quam Fides in meritum Christi, et quod Opera sint bona, sed non ad salutem, et quod usque docenda sint ex Verbo, ut Laici, imprimis simplices, strictus in vinculis obedientiae erga Magistratus teneantur, ac sicut ex Religione, ita interius, ad Charitatem moralem exercendam adigantur. 2] Et tunc unus ex illis me videns dixit, vis videre nostrum Fanum, in quo est imago repraesentativa nostrae Fidei; accessi et vidi, et ecce erat magnificum, et in medio ejus imago Mulieris, indutae veste coccinea, tenentis in dextra Nummum aureum, et in sinistra Catenam ex Unionibus: sed erant et Imago et Fanum inducta per phantasiam; possunt enim Spiritus infernales per phantasias repraesentare magnifica, occludendo interiora mentis, et aperiendo solum exteriora ejus. Sed cum animadverti, quod tales praestigiae essent, oravi ad Dominum, et subito aperta sunt interiora mentis meae, et tunc vidi loco magnifici Fani Domum rimosam a tecto usque ad imum, in qua nihil cohaesit; et vidi loco Mulieris in Domo illa pendens Simulachrum, cujus Caput erat simile Draconi, Corpus simile Pardo, Pedes sicut Ursi, et Os sicut Leonis, ita prorsus sicut describitur Bestia e mari, Apoc. XIII:2; et loco Soli erat1 Palus, in qua multitudo ranarum: et dictum est mihi, quod sub Palude esset Lapis magnus caesus, sub quo jaceret Verbum penitus reconditum. 3] His visis dixi ad Praestigiatorem, est hoc Fanum vestrum, et dixit, quod sit; at subito tunc aperiebatur etiam illi visus interior, ex quo vidit2 similia quae ego; quibus visis clamavit clamore magno, quid hoc, et unde hoc; et dixi, quod sit ex luce e Coelo, quae detegit qualitatem cujusvis formae, et sic qualitatem vestrae Fidei separatae a Charitate spirituali: et illico flavit Ventus orientalis, et sustulit Fanum cum Imagine, et quoque exsiccabat Paludem, et sic nudabat Lapidem, sub quo jacuit Verbum: et post haec spiravit Calor sicut vernalis e Coelo, et ecce tunc in eodem loco visum est Tabernaculum, quoad formam externam simplex; et dicebant Angeli qui apud me erant, ecce Tabernaculum Abrahami, quale id fuit, quando tres Angeli ad illum venerunt, et annuntiarunt de Isaco nascituro; hoc apparet coram oculis simplex, sed usque fit secundum influxum lucis e Coelo plus et plus magnificum; et datum est illis aperire Coelum, in quo erant Angeli spirituales, qui in sapientia sunt, et tunc ex Luce inde influente apparebat Tabernaculum illud sicut Templum simile Hierosolymitano; quod cum introspexi, vidi Lapidem fundi, sub quo Verbum erat repostum, circum obsitum lapidibus pretiosis, e quibus sicut fulgur emicuit in parietes, super quibus erant formae cheruborum, et pulchre variegavit illos coloribus. 4] Cum haec admiratus sum, dixerunt Angeli, videbis adhuc mirabilius, et datum est illis aperire Coelum Tertium, in quo erant Angeli coelestes, qui in amore sunt, et tunc ex Luce flammea inde influente, totum illud Templum evanuit, et loco ejus visus est Dominus Solus, stans super Lapide fundi, qui erat Verbum, in simili effigie, in qua visus est Johanni Cap. I. Apoc. At quia sanctitas tunc implevit interiora mentis Angelorum, ex qua illis fuit nisus procidendi super facies, subito obstruebatur a Domino via Lucis e Coelo tertio, et aperiebatur via Lucis e Coelo secundo, ex quo rediit aspectus prior Templi, et quoque Tabernaculi, sed hoc in medio Templi. Ex his illustratum est, quid intelligitur in Apoc. Cap. XXI, per hoc, Ecce Tabernaculum Dei cum hominibus, et habitabit cum illis, Vers. 3; et per hoc, Templum non vidi in Nova Hierosolyma, quia Dominus Deus Omnipotens Templum ejus, et Agnus, Vers. 22.
1 Prima editio: etat
2 Prima editio: vldit
VCR n. 188
188. 1] QUARTUM MEMORABILE. Quoniam a Domino datum est mihi videre Mirabilia, quae in Coelis et sub Coelis sunt, ex mandato me oportet memorare quod visum est. Visum est Palatium magnificum, et in ejus intimo Templum; in medio ejus erat Mensa ex auro, super qua erat Verbum, cui adstabant bini Angeli. Circum illam erant Solia in triplici ordine; Solia primi ordinis erant obtecta panno holoserico purpurei coloris; Solia secundi ordinis panno holoserico caerulei coloris; et Solia tertii ordinis panno albo. Sub tecto alte supra Mensam apparuit Aulaeum expansum, fulgens ex lapidibus pretiosis, e quorum1 splendore effulsit sicut Iris cum serenatur Coelum post pluviam. Subito tunc visi sunt totidem ex Clero sedentes super soliis, omnes induti vestibus Ministerii sacerdotalis. Ad unum latus erat Cimeliarchium, ubi stetit Angelus custos, et inibi in pulchro ordine jacebant Vestes splendidae. 2] Erat CONCILIUM CONVOCATUM A DOMINO, et audivi vocem e Coelo dicentem, DELIBERATE; sed dicebant, de qua re; dictum est, de DOMINO SALVATORE, et de SPIRITU SANCTO; at cum de illis cogitabant, non erant in illustratione, quare supplicabant, et tunc Lux defluxit e Coelo, quae primum illuminabat Occipitia illorum, et postea Tempora, et demum Facies illorum; et tunc inchoabant, ac ut mandatum est, PRIMUM, DE DOMINO SALVATORE; ac Propositio et Ventilatio Prima fuit, QUIS ASSUMSIT HUMANUM IN MARIA VIRGINE; et Angelus stans ad Mensam, super qua erat Verbum, legit coram illis haec apud Lucam, “Angelus dixit ad Mariam, ecce concipies in utero, et paries Filium, et vocabis Nomen ejus JESUM; Hic erit Magnus, et FILIUS ALTISSIMI vocabitur. Et Maria dixit ad Angelum, quomodo hoc fiet, quoniam virum non cognosco, et respondens Angelus dixit, SPIRITUS SANCTUS VENIET SUPER TE, ET VIRTUS ALTISSIMI OBUMBRABIT TE, unde quod nascitur ex te SANCTUM, vocabitur FILIUS DEI,” Cap. I:Vers. 31,32,34,35. Tum etiam legit haec apud Matthaeum, “Angelus dixit Josepho in somnio, Joseph, fili Davidis, ne timeas accipere Mariam sponsam tuam, NAM QUOD IN ILLA NATUM EST, EX SPIRITU SANCTO EST. Et JOSEPH NON COGNOVIT ILLAM, usque dum peperit Filium suum Primogenitum; et vocavit nomen Ejus JESUM,” Cap. I:20,25; et praeter haec legit plura ex Evangelistis, ut Matth. III:17, Cap. XVII:5, Joh. I:18, Cap. III:16, Cap. XX:31, et multoties alibi, ubi Dominus quoad Humanum suum vocatur FILIUS DEI, et ubi Ipse ex Humano suo Jehovam vocat PATREM SUUM; ut et ex Prophetis, ubi praedicitur2, quod Ipse Jehovah in Mundum venturus esset; inter quae etiam haec duo, apud Esajam, “Dicetur in die illo, ECCE DEUS NOSTER HIC, quem exspectavimus ut liberet nos; Hic JEHOVAH, QUEM EXSPECTAVIMUS, exultemus et laetemur in Salute Ipsius, Cap. XXV:9. Vox clamantis in deserto, parate viam JEHOVAE, complanate in solitudine semitam DEO NOSTRO, revelabitur enim GLORIA JEHOVAE; et videbunt omnis caro simul: ECCE DOMINUS JEHOVIH IN FORTI VENIT, sicut PASTOR gregem suum pascet,” Esaj. XL:3,5,10,11. 3] Et Angelus dixit, quoniam Ipse Jehovah in Mundum venit, et assumsit Humanum [et per id Salvavit et Redemit homines]3, ideo Ipse apud Prophetas vocatur SALVATOR et REDEMPTOR; et tunc coram illis legit haec sequentia, “Tantummodo inter te DEUS, et praeterea non Deus, profecto Tu DEUS occultus, DEUS ISRAELIS SALVATOR, Esaj. XLV:14,15. Nonne Ego JEHOVAH, et non amplius Deus praeter Me, DEUS JUSTUS ET SALVATOR [NON]4 PRAETER ME, Esaj. XLV:21,22. EGO JEHOVAH, ET NON PRAETER ME SALVATOR, Esaj. XLIII:11. Ego Jehovah Deus tuus, et Deum praeter Me non agnosces, ET SALVATOR NON PRAETER ME, Hosch. XIII:4. Ut sciat omnis caro, quod EGO JEHOVAH SALVATOR TUUS ET REDEMPTOR TUUS, Esaj. XLIX:26, LX:16. QUOAD REDEMPTOREM NOSTRUM, JEHOVAH ZEBAOTH NOMEN IPSIUS, Esaj. XLVII:4. REDEMPTOR EORUM, FORTIS JEHOVAH ZEBAOTH NOMEN IPSIUS, Jerem. L:34 5. JEHOVAH Petra mea et REDEMPTOR MEUS, Psalm. XIX:15 6. Sic dixit JEHOVAH REDEMPTOR TUUS, Sanctus Israelis, Ego Jehovah Deus tuus, Esaj. XLVIII:17, Cap. XLIII:14 7, Cap. XLIX:7, CAP. LIV:8. Tu JEHOVAH Pater noster, REDEMPTOR NOSTER a saeculo nomen tuum, Esaj. LXIII:16. Sic dixit JEHOVAH, REDEMPTOR TUUS, Ego Jehovah faciens omnia, et Solus a Me Ipso, Esaj. XLIV:24. Sic dixit Jehovah Rex Israelis, et REDEMPTOR EJUS JEHOVAH ZEBAOTH, Ego Primus et Ultimus, et PRAETER ME NON DEUS8, Esaj. XLIV:6. JEHOVAH ZEBAOTH nomen Ipsius, et REDEMPTOR TUUS Sanctus Israelis, DEUS TOTIUS TERRAE VOCABITUR, Esaj. LIV:5. Ecce dies venient, cum suscitabo Davidi Germen justum, qui regnabit Rex, et hoc Nomen Ipsius, JEHOVAH JUSTITIA NOSTRA, Jerem. XXIII:5,6, Cap. XXXIII:15,16, In die illo erit Jehovah in Regem super totam Terram; IN DIE ILLO ERIT JEHOVAH UNUS, ET NOMEN IPSIUS UNUM,” Sach. XIV:9. 4] Ex his et illis Sedentes super soliis confirmati unanimiter dixerunt, quod Ipse Jehovah assumserit Humanum, ad redimendum et salvandum homines. Sed tunc audita est vox ex Romano-Catholicis, qui occultaverant se post Altare, dicens, quomodo potest Jehovah Deus Homo fieri, estne Creator Universi; et convertit se unus ex Sedentibus super soliis secundi ordinis, et dixit, Quis tunc, et ille post Altare tunc stans juxta Altare respondit, FILIUS AB AETERNO; sed responsum tulit, estne Filius ab aeterno secundum vestram Confessionem etiam Creator universi; et quid Filius ac Deus natus ab aeterno; et quomodo potest Divina Essentia, quae est una et individua, separari, ac unum ejus descendere, et non simul totum. 5] ALTERA VENTILATIO DE DOMINO ERAT, Annon sic Pater et Ipse unum sunt, sicut Anima et Corpus unum sunt; dixerunt, quod hoc consequens sit, quia a Patre est Anima. Tunc unus ex illis qui sedebant super soliis in tertio ordine, legebat ex Symbolica Fide, quae Athanasiana vocatur, haec: Tametsi noster Dominus Jesus Christus Filius Dei est Deus et Homo, usque non sunt duo, sed unus Christus, imo est prorsus Unus, EST UNA PERSONA, QUONIAM SICUT ANIMA ET CORPUS FACIUNT UNUM HOMINEM, ITA DEUS ET HOMO EST UNUS CHRISTUS; dixit Legens, quod Symbolum illud, ubi illa verba sunt, receptum sit in Universo Christiano9 orbe, etiam a Romano Catholicis; et dixerunt, quid pluribus opus est; sunt Deus Pater et Ipse unum, sicut10 Anima et Corpus unum sunt: et dixerunt, quia ita est, videmus, quod Humanum Domini sit Divinum, quia est Humanum Jehovae; tum quod Dominus quoad Divinum Humanum adeundus sit, et quod sic et non aliter adiri possit Divinum quod Pater vocatur. 6] Hoc illorum conclusum confirmavit Angelus per plura ex Verbo, inter quae fuerunt haec, Puer natus est nobis, Filius datus est nobis, Cujus Nomen, Mirabilis, Consiliarius, DEUS, Heros, PATER AETERNITATIS, Princeps pacis, [Esaj.] IX:5 11, apud Eundem, Abraham non cognoscit nos, et Israel non agnoscit nos, Tu JEHOVAH PATER NOSTER, REDEMPTOR NOSTER A SAECULO NOMEN TUUM, LXIII:16. Et apud Johannem, Jesus dixit qui credit in Me, credit in Ipsum qui misit Me12, et qui videt Me, VIDET IPSUM QUI MISIT ME, Joh. XII:44,45. Dixit Philippus ad Jesum, monstra nobis Patrem; dicit illi Jesus, QUI VIDET ME13, VIDET PATREM, quomodo ergo tu dicis, monstra nobis Patrem; nonne credis, quod EGO IN PATRE ET PATER IN ME14; credite Mihi, QUOD EGO15 IN PATRE ET PATER IN ME, Joh. XIV:8,9,10,11 16. Jesus dixit, EGO ET PATER UNUM SUMUS, Joh. X:30. Tum, omnia quae Pater habet Mea sunt17, et omnia Mea Patris, Joh. XVI:15, Cap. XVII:10. Demum, Jesus dixit, Ego sum Via, Veritas et Vita, nemo venit ad Patrem, nisi per Me, Joh. XIV:6; his Legens addidit, quod similia quae a Domino de Se et Suo Patre hic dicta sunt, etiam ab homine de se et sua anima dici possint. His auditis dixerunt omnes uno ore et corde, quod Humanum Domini sit Divinum, et quod hoc adeundum sit ut adeatur Pater; quoniam Jehovah Deus, per illud se misit in Mundum, et se fecit visibilem oculis hominum, et sic accessibilem: pariter fecit se visibilem, et sic accessibilem in Forma Humana Antiquis, sed tunc per Angelum; sed quia Haec Forma fuit repraesentativa Domini Venturi, ideo omnia Ecclesiae apud Antiquos fuerunt repraesentativa.
7] Post haec sequebatur Deliberatio de SPIRITU SANCTO, et primum detecta est plurium Idea de DEO PATRE, FILIO, et SPIRITU SANCTO, quae erat, quod Deus Pater sederet in alto, et Filius ad dextram Ipsius, et a Se emitterent Spiritum Sanctum, ad illustrandum, docendum, justificandum et sanctificandum homines. At tunc audita est vox e Coelo, dicens, non sustinemus illam cogitationis ideam; quis non scit, quod Jehovah Deus sit Omnipraesens; qui hoc scit et agnoscit, etiam agnoscet, quod Ipse illustret, doceat, justificet et sanctificet, et quod non sit Deus medians, distinctus ab Ipso, minus a duobus, ut persona a persona, quare removeatur prior idea, quae est vana, et recipiatur haec, quae est justa, et videbitis hoc clare. 8] Sed tunc audita est vox a Romano-Catholicis, qui juxta Altare Templi stabant, dicens, quid tunc est SPIRITUS SANCTUS, qui in Verbo nominatur apud Evangelistas, et apud Paulum, a Quo tot docti e Clero, imprimis a nostro, se dicunt duci; quis hodie in Christiano Orbe Spiritum Sanctum, et ejus operationes, negat; ad haec convertit se unus ex illis, qui super soliis secundi ordinis sedebant; et dixit, vos dicitis, quod Spiritus Sanctus sit Persona per se, et Deus per se, sed quid est Persona exiens et procedens a Persona, nisi Operatio exiens et procedens; non potest una persona ex altera18 exire et procedere, sed operatio potest; aut quid est Deus exiens et procedens a Deo, nisi Divinum exiens et procedens; non potest Deus unus ab altero per alterum exire et procedere, sed Divinum potest ex Deo Uno. 9] His auditis Sedentes super soliis unanimiter concluserunt, quod Spiritus Sanctus non sit Persona per se, ita nec Deus per se, sed quod sit Sanctum Divinum exiens et procedens ex Unico Deo Omnipraesente, qui est Dominus. Ad haec dixerunt Angeli stantes ad Mensam auream, super qua erat Verbum, BENE, non legitur ullibi in Vetere Foedere, quod Prophetae loquuti sint Verbum ex Spiritu Sancto, sed ex Jehovah; et ubi in Novo Foedere dicitur Spiritus Sanctus, intelligitur Divinum procedens, quod est Divinum illustrans, docens19, vivificans, reformans et regenerans. 10] Post haec successit altera Ventilatio de Spiritu Sancto, quae erat, a Quo procedit Divinum, quod intelligitur per Spiritum Sanctum, num ex Patre vel num ex Domino; et cum hoc ventilabant, affulsit lux e Coelo, ex qua viderunt, quod Sanctum Divinum, quod intelligitur per Spiritum Sanctum, non procedat ex Patre per Dominum, sed ex Domino a Patre, comparative sicut apud hominem, ejus activum non procedit ab anima per corpus, sed ex corpore ab anima. Hoc Angelus stans ad Mensam confirmavit per haec e Verbo, Ille, quem misit Pater, verba Dei loquitur; non ex mensura dedit Illi Spiritum; Pater amat Filium, et omnia dedit in manum Ipsius, Joh. III:34,35. Exibit Virga de trunco Jischaji20; quiescet super Ipso Spiritus Jehovae, Spiritus sapientiae et intelligentiae, spiritus consilii et virtutis, Esaj. XI:1,2 21. Quod Spiritus Jehovae datus sit super Illum, et quod esset in Illo, Esaj. XLII:1, Cap. LIX:19,21 22, Cap. LXI:1, Luc. IV:18. Quando venerit Spiritus Sanctus, QUEM EGO MISSURUS SUM VOBIS A PATRE, Joh. XV:26. Ille Me glorificabit, QUIA EX MEO ACCIPIET, et annuntiabit vobis; OMNIA, QUAECUNQUE PATER HABET, MEA SUNT, PROPTER HOC DIXI, QUOD EX MEO ACCEPTURUS SIT, ET ANNUNTIATURUS VOBIS, Joh. XVI:14,15. Si abivero, MITTAM PARACLETUM23 AD VOS, Joh. XVI:7. Quod Paracletus sit SPIRITUS SANCTUS, Joh. XIV:26. NONDUM ERAT SPIRITUS SANCTUS, QUIA JESUS NONDUM GLORIFICATUS ERAT, Joh. VII:39. Post Glorificationem autem, JESUS INSPIRAVIT ET DIXIT DISCIPULIS, ACCIPITE SPIRITUM SANCTUM, Joh. XX:22. Et in Apocalypsi, “Quis non glorificet Nomen tuum, Domine, quia Solus Sanctus es,” Cap. XV:4. 11] Quoniam Divina Operatio Domini ex Divina Omnipraesentia Ipsius per Spiritum Sanctum intelligitur, ideo cum ad Discipulos loquutus est de Spiritu Sancto, Quem Ipse a Patre missurus est, etiam dixit, Non relinquam vos orphanos; ABEO ET VENIO AD VOS; et in die illo cognoscetis, quod EGO IN PATRE MEO, ET VOS IN ME, ET EGO IN VOBIS, Joh. XIV:18,20,28. Et mox antequam abivit e Mundo, dixit, Ecce Ego vobiscum sum omnibus diebus usque ad Consummationem saeculi, Matth. XXVIII:20. His coram illis lectis, dixit Angelus, ex illis et pluribus aliis ex Verbo patet quod Divinum, quod vocatur Spiritus Sanctus, procedat ex Domino a Patre. Ad haec Sedentes super soliis, dicebant, HOC EST DIVINA VERITAS.
12] Demum factum est decretum, hoc, Quod ex deliberatis in hoc Concilio clare viderimus, et inde pro Sancta Veritate agnoscamus, quod in Domino Deo Salvatore Jesu Christo, sit Divina Trinitas, quae est, Divinum a Quo Quod vocatur Pater, Divinum Humanum quod vocatur Filius, et Divinum procedens quod vocatur Spiritus Sanctus; conclamantes, QUOD IN CHRISTO OMNIS PLENITUDO DIVINITATIS HABITET CORPORALITER, Coloss. II:9. Ita est unus Deus in Ecclesia.
13] Postquam haec in magnifico illo Concilio conclusa sunt, surrexerunt; et venit Angelus custos ex Cimeliarchio, et apportabat cuivis ex illis, qui super Soliis consederunt, Vestes splendidas, hic et ibi intertextas filis aureis, et dixit, accipite VESTES NUPTIALES. Et deducti sunt in gloria in Novum Coelum Christianum, cum quo Ecclesia Domini in Terris, quae est Nova Hierosolyma, conjuncta erit.
1 Prima editio: quoram
2 Prima editio: praedieitur
3 Sic AR 962:3, SED 120.
4 Sic AR 962, VCR 83. Cf. Schmidt Esaj. XLV:21 et Biblia Hebraica 45:21.
5 Prima editio: 24
6 Sic Schmidt et Biblia Hebraica, sed 19:14 apud Biblia Anglica.
7 Prima editio: 24
8 PRAETER ME NON DEUS ubi in prima editione praeter Me non Deus
9 Prima editio: Ghristiano
10 Prima editio: sieut
11 Sic Schmidt et Biblia Hebraica, sed apud Biblia Anglica 9:6.
12 Prima editio: misit, Me
13 Prima editio: MB
14 Prima editio: in Me (cum italicis)
15 Prima editio: ECO
16 Sic AR 962. Prima editio: Joh. XIV:8,9,10,11
17 Prima editio: suae. Errores Typographici: sum
18 Prima editio: aitera
19 Prima editio: doGens
20 Prima editio: Jischasi
21 Sic AR 962. Prima editio: Esaj. XI:1
22 Prima editio: Cap. LIX: 19. 20.
23 Prima editio: PARACTETUM
VCR n. 189
189. CAPUT QUARTUM
DE
SCRIPTURA SACRA
SEU
VERBO DOMINI.
I.
Quod Scriptura Sacra seu Verbum sit ipsum Divinum Verum.
In omnium ore est, quod Verbum sit a Deo, Divinitus inspiratum, et inde Sanctum; sed usque hactenus nescitum est, ubinam in illo Divinum est, nam Verbum in litera apparet sicut Scriptum vulgare, stylo peregrino, non sublimi nec lucente, sicut ad apparentiam sunt Scripta saeculi. Ex eo est, quod homo, qui Naturam pro Deo, aut qui illam prae Deo colit, et inde ex se et suo proprio, et non e Coelo a Domino, cogitat, facile in errorem de Verbo, et in contemtum ejus possit cadere, et secum dicere, cum id legit, quid hoc, quid illud, an hoc est Divinum, an Deus, Cui infinita Sapientia est, ita loqui potest; ubi et unde Sanctum ejus, nisi ex Religioso, et inde persuasione.
VCR n. 190
190. Sed qui ita cogitat, ille non considerat, quod Jehovah Dominus, qui est Deus Coeli et Terrae, loquutus sit Verbum per Mosen et Prophetas, et quod inde non possit esse quam Divinum Verum, nam quod Ipse Jehovah Dominus loquitur, hoc illud est: nec considerat, quod Dominus Salvator, qui est idem cum Jehovah, loquutus sit1 Verbum apud Evangelistas, multa ex suo ore, et reliqua ex Spiritu oris sui, qui est Spiritus Sanctus, per duodecim suos Apostolos: inde est, ut Ipse dicit, quod in Verbis suis sit Spiritus et Vita, et quod Ipse sit Lux quae illustrat, et quod sit Veritas; quod patet a sequentibus his locis, Jesus dixit, verba quae Ego loquor vobis, Spiritus sunt, et Vita sunt, Joh. VI:63. Jesus dixit mulieri ad fontem Jacobi; si scires donum Dei, et quis est qui dicit tibi, da mihi bibere, tu peteres ab Illo; et daret tibi2 Aquam viventem: qui bibit ex Aqua, quam Ego dabo, non sitiet in aeternum, sed Aqua, quam Ego dabo, fiet in illo fons Aquae salientis in vitam aeternam, Joh. IV:6,10,14, 3 per Fontem Jacobi significatur Verbum, ut quoque Deutr. XXXIII:28, quare etiam Dominus, quia est Verbum, ibi sedit, et loquutus est cum muliere; et per Aquam viventem significatur verum Verbi. Jesus dixit, si quis sitiverit, venito ad Me, et bibito; quisquis credit in Me, sicut dicit Scriptura, flumina ex ventre illius fluent Aquae viventis, Joh. VII:37,38. Petrus dixit ad Jesum, verba Vitae aeternae habes, Joh. VI:68 4. Jesus dixit, Coelum et Terra transibunt, verba mea non transibunt, Marc. XIII:31. Quod verba Domini sint Veritas et Vita, est quia Ipse est Veritas et Vita, ut docet apud Johannem, Ego sum Via, Veritas, et Vita, Cap. XIV:6. Et apud Eundem, In principio erat Verbum, et Verbum erat apud Deum, et Deus erat Verbum; in Illo Vita erat, et Vita erat Lux hominum5, Joh. I:1,4.6 Per Verbum intelligitur Dominus quoad Divinum Verum, in quo Solo Vita est, et Lux est. Inde est, quod Verbum, quod est a Domino, et quod est Dominus, dicatur FONS AQUARUM VIVARUM, Jerem. II:13, Cap. XVII:13, Cap. XXXI:9. FONS SALUTIS, Esaj. XII:3.7 FONS, Sach. XIII:1, ac FLUVIUS AQUAE VITAE, Apoc. XXII:1; ac dicitur, Quod Agnus, qui in medio Throni, pascet illos [et deducet illos] ad vivos Fontes aquarum, Apoc. VII:17. Praeter aliis in locis, ubi Verbum etiam vocatur SANCTUARIUM et TABERNACULUM, in quo Dominus habitat cum homine.
1 Prima editio: fit
2 Prima editio: tibl
3 Prima editio: Joh. IV: 6. 10. 11.
4 Prima editio: 63
5 Prima editio: bominum
6 Prima editio: Joh. I: 1. 2. 3.
7 Prima editio: Esaj. XI: 1. 3.
VCR n. 191
191. Sed homo naturalis ex his usque non persuaderi potest, quod Verbum sit ipsum Divinum Verum, in quo Divina Sapientia est et Divina Vita, spectat enim illud a Stylo, in quo non videt illa. Sed stylus Verbi est ipse Stylus Divinus, cum quo omnis alius Stylus, utcunque sublimis et excellens apparet, non comparari potest. Stylus Verbi talis est, ut Sanctum sit in omni sensu, inque omni voce, imo alicubi in ipsis literis; inde Verbum conjungit hominem Domino, et aperit Coelum. Sunt duo, quae procedunt a Domino, Divinus Amor et Divina Sapientia, seu quod idem, Divinum Bonum et Divinum Verum; Verbum in sua Essentia est utrumque hoc; et quia illud conjungit hominem Domino, et aperit Coelum, ut dictum est, ideo Verbum implet hominem Bonis Amoris et Veris sapientiae, Voluntatem ejus bonis amoris, ac Intellectum ejus veris sapientiae, inde homini est vita per Verbum. At probe sciendum est, quod illis solis sit vita ex Verbo, qui illud legunt propter finem, ut Divina Vera ex illo ut ex suo Fonte hauriant, et simul propter finem, ut Divina Vera inde hausta applicent vitae: et quod contrarium fiat illis, qui Verbum legunt duntaxat propter finem, ut aucupent honores, et lucrentur Mundum.
VCR n. 192
192. Omnis homo, qui nescit, quod Sensus quidam Spiritualis insit Verbo, sicut Anima corpori, non potest aliunde judicare de Verbo, quam ex Sensu literae ejus, cum tamen hic est sicut Theca continens pretiosa, quae sunt Sensus spiritualis ejus; cum itaque Internus hic Sensus nescitur, non potest de Divina Sanctitate Verbi aliter judicari, quam sicut de lapide pretioso ex matrice quae involvit et quandoque apparet sicut lapis vulgaris, aut sicut ex Arca confecta ex jaspide, lapide lazuli, amiantho seu lapide speculari, aut Achate, in qua in suo ordine jacent adamantes, rubini, sardonyces, topazii orientales, etc: hoc dum nescitur, non mirum est si arca illa non plus aestimatur quam secundum pretium materiae ejus, quae ad oculum apparet: simile est cum Verbo quoad Sensum literae ejus. Ne itaque homo in dubio esset, quin Verbum sit Divinum et Sanctissimum, revelatus mihi est a Domino Sensus internus ejus, qui in sua essentia est Spiritualis, qui Sensui externo, qui est naturalis, inest, sicut anima corpori; ille sensus est spiritus, qui vivificat literam; quare ille Sensus potest de Verbi Divinitate et Sanctitate testari, et convincere etiam naturalem hominem, si vult convinci.
VCR n. 193
193. II.
Quod in Verbo Sensus Spiritualis sit, hactenus ignotus.
Quis non agnoscit et annuit quando dicitur, quod Verbum, quia est Divinum, in sinu suo spirituale sit; sed quis huc usque scivit, quid Spirituale, et ubinam illud in Verbo reconditum est; sed quid Spirituale, in MEMORABILI post hoc Caput manifestabitur, et ubinam illud in Verbo latet, in nunc sequentibus. Quod Verbum in sinu spirituale sit, est quia descendit a Jehovah Domino, ac pertransiit Coelos Angelicos, et ipsum Divinum, quod in se est ineffabile et imperceptibile, in descensu factum est adaequatum perceptioni Angelorum, et demum perceptioni hominum, inde est Sensus spiritualis qui est intus in Naturali, quemadmodum anima in homine, cogitatio intellectus in loquela, et affectio voluntatis in actione; et si comparare licet cum talibus, quae ante oculos in Mundo naturali apparent, est Sensus spiritualis in Sensu naturali, sicut Universum Cerebrum intra Meninges aut Matres suas; aut sicut palmites arboris intra libros et philyras suas, imo sicut omnia generationis pulli intra testam ovi, et sic porro. Sed quod talis sit Sensus spiritualis Verbi in Sensu naturali ejus, a nemine huc usque divinatum est, quare necessum est, ut hoc Arcanum, quod in se eminens est prae omnibus Arcanis hactenus detectis, pateat coram intellectu, quod fiet, dum in hoc ordine illud exponitur, I. Quid Sensus spiritualis. II. Quod ille Sensus in omnibus et singulis Verbi sit. III. Quod ex illo sit, quod Verbum Divinitus inspiratum sit, ac in omni voce sanctum. IV. Quod ille Sensus hactenus ignotus fuerit. V. Quod non alicui posthac detur, nisi qui in genuinis veris a Domino est. VI. Mirabilia de Verbo ex Sensu spirituali ejus. Haec nunc singulatim evolventur.
VCR n. 194
194. I. QUID SENSUS SPIRITUALIS. Sensus spiritualis non est ille, qui e sensu literae Verbi elucet, quando quis scrutatur et explicat Verbum ad confirmandum Ecclesiae quoddam dogma; hic sensus potest vocari sensus Verbi literalis et Ecclesiasticus; sed Sensus spiritualis non apparet in sensu literae; est intus in illo, sicut anima in corpore, sicut cogitatio intellectus in oculis, ac sicut affectio amoris in facie. Ille sensus principaliter facit, ut Verbum sit spirituale, non modo pro hominibus, sed etiam pro angelis; quare Verbum per illum Sensum communicat cum Coelis. Quoniam Verbum interius est Spirituale, ideo per meras Correspondentias conscriptum est, et quod scriptum est per Correspondentias, hoc in sensu ultimo scriptum est tali stylo, quali apud Prophetas, Evangelistas, et in Apocalypsi, qui tametsi apparet vulgaris, usque ille Sapientiam Divinam, et omnem Angelicam in se recondit. Quid Correspondentia1, videri potest in Opere de COELO ET INFERNO Londini 1758 2 edito, ubi actum est de Correspondentia omnium Coeli cum omnibus hominis, n. 87 ad 102. Et de Correspondentia omnium Coeli cum omnibus Telluris, n. 103 ad 115; et amplius videbitur ab Exemplis e Verbo infra adducendis.
8 Prima editio: Correspontia
9 Prima editio: 1753
VCR n. 195
195. A Domino procedit DIVINUM COELESTE, DIVINUM SPIRITUALE ET DIVINUM NATURALE, unum post alterum. DIVINUM COELESTE vocatur quicquid procedit a Divino Amore Ipsius, et omne id est Bonum: DIVINUM SPIRITUALE vocatur quicquid procedit a Divina Sapientia Ipsius, et omne id est Verum. DIVINUM NATURALE est ex utroque; est illorum complexus in ultimo. Angeli Regni Coelestis [Domini]1, ex quibus est Tertium seu Supremum Coelum, sunt in Divino quod procedit a Domino, quod Coeleste vocatur, nam sunt in Bono amoris a Domino. Angeli Regni spiritualis Domini, ex quibus est Secundum seu Medium Coelum, sunt in Divino quod procedit a Domino, quod Spirituale vocatur, nam sunt in Divina sapientia2 a Domino: Angeli Regni Naturalis Domini, ex quibus est Primum seu infimum Coelum, sunt in Divino quod procedit a Domino, quod Divinum Naturale vocatur, et sunt in fide charitatis a Domino. Homines autem Ecclesiae, sunt secundum amorem, sapientiam, ac fidem eorum, in uno ex illis Regnis; et in quo sunt, in illud etiam post mortem veniunt. Quale est Coelum, tale etiam est Verbum Domini; in ultimo suo sensu est Naturale, in interiori est Spirituale, ac in intimo Coeleste, et in singulis Divinum; quare accommodatum est Angelis Trium Coelorum, et quoque Hominibus.
1 Sic SS; cf paralellismum infra: Angeli Regni spiritualis Domini
2 Nisi legeris veris sapientiae, ut implicitur per parallelismum hujus paragraphi ut et sententiam similem in SS 6. (Rose)
VCR n. 196
196. 1] II. QUOD SENSUS SPIRITUALIS IN OMNIBUS ET SINGULIS VERBI SIT, non melius videri potest, quam ab Exemplis; quae sint haec sequentia. Dicit Johannes in Apocalypsi, Vidi Coelum apertum, cum ecce Equus Albus, et qui Sedens super eo vocabatur Fidelis et Verus, qui in Justitia judicat et pugnat: et Oculi ejus flamma ignis; ac super Capite Ejus diademata multa, habens Nomen scriptum, quod nemo scit nisi Ipse: et indutus erat vestimento tincto sanguine; et vocatur Nomen Ipsius VERBUM DEI. Exercitus Ejus1 in Coelo sequebantur Ipsum super Equis albis, induti byssinum album et mundum. Habet super vestimento et super femore suo Nomen scriptum REX REGUM ET DOMINUS DOMINORUM. Vidi porro unum Angelum stantem in Sole, qui clamavit voce magna, venite et congregamini ad Coenam magnam, ut comedatis carnes regum, et carnes chiliarchorum, et carnes fortium, et carnes equorum et sedentium super illis, et carnes omnium liberorum et servorum, et parvorum et magnorum, Cap. XIX:11 ad 18. Quid haec significant, nemo videre potest nisi ex Sensu spirituali Verbi, et nemo Sensum spiritualem nisi ex scientia Correspondentiarum; nam omnes voces sunt correspondentiae, et nulla vox est vana. Scientia Correspondentiarum docet, quid significat Equus albus, quid Sedens super illo, quid Oculi qui sicut flamma ignis, quid Diademata quae super capite, quid Vestimentum tinctum sanguine, quid Byssinum album, quo induti qui ab exercitu2 Ipsius in Coelo, quid Angelus stans in Sole, quid Coena magna ad quam venirent et congregarentur, tum quid Carnes regum et chiliarchorum, et plurium aliorum, quas comederent. 2] Quid autem singula illa in Sensu spirituali significant, in APOCALYPSI REVELATA a n. 820 ad 832 3, et quoque in Opusculo de EQUO ALBO, explicatum videatur, quare illa ulterius explicare supersedetur: ibi ostensum est, quod Dominus quoad Verbum ibi describatur, et quod per Oculos Ipsius qui sicut flamma ignis, intelligatur Divina Sapientia Divini Amoris Ipsius; et per Diademata quae super Capite, et quod per Nomen, quod nemo scit nisi Ipse, intelligantur Divina Vera Verbi ab Ipso, et quod quale est Verbum in sensu spirituali nemo videat quam Dominus, et cui Ipse revelat; tum, quod per Vestimentum tinctum sanguine, intelligatur sensus naturalis Verbi, qui est sensus literae ejus, cui violentia illata est; quod sit Verbum, quod ita describitur, manifeste patet, nam dicitur, VOCATUR NOMEN EJUS VERBUM DEI; quod sit Dominus qui intelligitur, etiam manifeste patet, nam dicitur quod Nomen Sedentis super Equo Albo esset, REX REGUM ET DOMINUS DOMINORUM, similiter ut in Apocalypsi XVII:14, ubi dicitur, Et Agnus vincet illos, quia EST DOMINUS DOMINORUM ET REX REGUM. 3] Quod Sensus spiritualis Verbi aperiendus sit in fine Ecclesiae, significatur non modo per illa quae de Equo Albo et de Sedente super illo dicta sunt, sed etiam per Coenam magnam, ad quam per Angelum in Sole stantem, omnes invitati sunt ut venirent, et ederent carnes regum, et chiliarchorum, etc, per quae significatur appropriatio omnium bonorum a Domino. Omnes ibi expressiones forent voces vanae, et absque vita et spiritu, nisi Sensus spiritualis intus in illis esset, sicut anima in corpore.
1 Prima editio: Ejue
2 Prima editio: excercitu
3 Prima editio: 838
VCR n. 197
197. In Apocalypsi Cap. XXI, describitur ita Nova Hierosolyma, “Quod in illa esset Luminare simile Lapidi pretiosissimo, sicut Lapidi jaspidi, instar Chrystalli splendenti. Quod haberet Murum magnum et altum, habentem Portas duodecim, et super1 portis Angelos duodecim, et Nomina scripta duodecim Tribuum filiorum2 Israelis. Quod Murus esset 144 cubitorum, quae est mensura hominis, hoc est, Angeli; et quod structura Muri esset Jaspis, et fundamenta ejus ex omni Lapide pretioso, ex jaspide, sapphiro, chalcedonio, smaragdo, sardonyche,3 sardio, chrysolitho, beryllo, topazio, chrysopraso, hyacintho, et amethisto. Quod Portae essent duodecim Margaritae. Quod ipsa Urbs esset aurum purum, simile vitro puro; et quod esset quadrangularis; Longitudo, Latitudo et Altitudo aequalia, 12000 4 stadiorum,” praeter plura. Quod omnia haec spiritualiter intelligenda sint, constare potest ex eo, quod per Novam Hierosolymam intelligatur Nova Ecclesia, quae a Domino instauranda est, ut in APOCALYPSI REVELATA, n. 880, ostensum est; et quia per Hierosolymam ibi significatur Ecclesia, sequitur, quod omnia quae dicuntur de illa ut Urbe, de Portis ejus, de Muro ejus, de Fundamentis muri, tum quae de mensuris eorum, sensum spiritualem contineant, quoniam illa quae Ecclesiae sunt, spiritualia sunt; quid autem significant, in APOCALYPSI REVELATA, a n. 896 ad 925, demonstratum est, quare ulterius illa demonstrare, superfluum foret. Satis est, ut inde sciatur, quod Sensus spiritualis insit singulis descriptionis ejus, ut Anima corpori, et quod absque illo sensu nihil Ecclesiae intelligeretur in illis quae ibi scripta sunt, ut quod Urbs illa esset ex puro auro, portae ejus ex margaritis, murus ex jaspide, fundamenta muri ex lapidibus pretiosis, quod murus esset 144 cubitorum, quae mensura hominis, hoc est, Angeli, et quod Urbs esset longitudine, latitudine, et altitudine 12000 stadiorum, praeter plura; qui autem ex Scientia Correspondentiarum Sensum spiritualem novit, is intelligit illa, ut quod Murus et Fundamenta ejus significent doctrinalia illius Ecclesiae ex Sensu literae Verbi; et quod Numeri 12, 144, 12000, omnia ejus significent, seu vera et bona ejus in uno complexu.
1 Prima editio: uper
2 Prima editio: fillorum
3 Prima editio: sardonyche.
4 Prima editio: 1200
VCR n. 198
198. 1] Ubi Dominus de Consummatione saeculi, quae est ultimum tempus Ecclesiae, coram Discipulis suis loquitur, ad finem praedictionum de successivis status mutationibus ejus, dicit, Statim post afflictionem dierum illorum Sol obscurabitur, Luna non dabit lumen suum, et Stellae cadent de Coelo, et Potentiae coelorum commovebuntur. Et tunc apparebit Signum Filii hominis in Coelo, et tunc plangent omnes Tribus terrae, et videbunt Filium hominis venientem in nubibus Coeli cum potentia et gloria multa; et emittet Angelos cum tubae voce magna, et congregabunt electos Ipsius a quatuor ventis ab extremo Coelorum usque ad extremum illorum, Matth. XXIV:29,30,31. Per haec in sensu spirituali non intelligitur, quod Sol et Luna obscurarentur, quod Stellae caderent de Coelo, quodque appariturum sit signum Domini in Coelis, et quod visuri Ipsum in nubibus, et simul Angelos cum tubis; sed per singula verba ibi intelliguntur spiritualia, quae Ecclesiae sunt, de cujus statu in fine, illa dicta sunt; in Sensu enim spirituali per Solem qui obscurabitur, intelligitur amor in Dominum; per Lunam, quae non dabit lumen suum, intelligitur fides in Ipsum; per Stellas quae cadent de Coelo, intelliguntur cognitiones veri et boni; per signum Filii hominis in Coelo, intelligitur apparitio Divini Veri in Verbo ab Ipso; per Tribus terrae quae plangent, intelligitur defectus omnis veri quod fidei est, et omnis boni quod amoris; per adventum Filii hominis in nubibus Coeli cum potentia et gloria, intelligitur praesentia Domini in Verbo et revelatio; per nubes coeli significatur Verbi sensus literae, et per gloriam Verbi sensus spiritualis; per Angelos cum tubae voce magna, intelligitur Coelum unde Divinum Verum; per congregare electos a quatuor ventis ab extremo Coelorum ad extremum illorum, intelligitur novum Coelum et nova Ecclesia ex illis, qui fidem in Dominum habent, et vivunt secundum praecepta Ipsius. 2] Quod non intelligatur obscuratio solis et lunae1, ac delapsus stellarum in terram, constat manifeste ex Prophetis, apud quos similia dicuntur de Ecclesiae statu, quando Dominus in Mundum venturus est, ut apud Esajam, Ecce dies Jehovae veniet saevus, et excandescentiae2 irae; Stellae coelorum, et Sidera illorum non lucebunt luce sua, obtenebrabitur Sol in ortu suo, et Luna non splendere faciet lumen suum; visitabo super Orbem malitiam, XIII:9,10,11.3 Apud Joelem, “Venit dies Jehovae, dies tenebrarum et caliginis, Sol et Luna atrati erunt, et Stellae contrahent splendorem suum,” II:1,2,10, 4 Cap. IV:15.5 Apud Ezechielem, “Obtegam Coelos, et atrabo Stellas, Solem nube obtegam, et Luna non lucere faciet lumen suum; omnia Luminaria lucis obtegam, et dabo tenebras super terra,” XXXII:7,8:6 per Diem Jehovae intelligitur adventus Domini, qui fuit, quando non amplius erat aliquod bonum amoris et verum fidei in Ecclesia residuum, et non aliqua cognitio Domini, ideo vocatur Dies tenebrarum et caliginis.
1 Prima editio: Iunae
2 Prima editio: excandescendiae
3 Prima editio et SS 14: XXIV: 21. 23.
4 Prima editio et SS 14: III: 4.
5 Sic Schmidt et Biblia Hebraica, sed 3:15 apud Biblia Anglica.
6 Prima editio et SS 14: XXII: 7. 8:
VCR n. 199
199. Quod Dominus, cum in Mundo fuit, loquutus sit per Correspondentias, ita etiam spiritualiter cum naturaliter, constare potest a Parabolis Ipsius, quarum singulis verbis inest sensus spiritualis; exemplo sit Parabola de decem Virginibus: dixit, “Simile est Regnum Coelorum decem Virginibus, quae accipientes Lampades suas exiverunt in occursum Sponsi: quinque ex illis erant Prudentes, quinque vero Stultae: quae erant Stultae, accipientes Lampades suas non acceperunt oleum, Prudentes vero acceperunt oleum in lampadibus suis. Tardante vero Sponso, dormitarunt omnes et obdormierunt: media autem nocte clamor factus est, ecce Sponsus venit, exite in occursum Ejus; tunc expergefactae omnes Virgines istae, et adornabant Lampades suas, verum Stultae Prudentibus dicebant, date nobis de Oleo vestro, quia Lampades nostrae exstinguuntur: sed respondebant Prudentes, dicentes, ne forte sufficiat nobis et vobis; abite potius ad Vendentes, et emite vobis ipsis. At abeuntibus illis ad emendum, venit Sponsus, et paratae ingressae sunt cum Ipso ad nuptias; et ostium clausum est. Et tandem veniunt etiam reliquae Virgines, dicentes, Domine, Domine, aperi nobis; Ille vero respondens dixit, amen dico vobis, non novi vos,” Matth. XXV:1 ad 12. Quod in singulis his sit Sensus spiritualis, et inde Sanctum Divinum, non videt, nisi qui novit quod Sensus spiritualis sit, et qualis ille. In Sensu spirituali per Regnum coelorum, intelligitur Coelum et Ecclesia; per Sponsum Dominus; per Nuptias Conjugium Domini cum illis per bonum amoris et verum fidei; per Virgines illi qui ab Ecclesia sunt; per Decem omnes; per Quinque aliqua pars; per Lampades illa quae fidei sunt; per Oleum illa quae boni amoris; per Dormire et Expergisci, vita hominis in Mundo quae naturalis, et vita ejus post mortem quae spiritualis; per Emere, comparare sibi; per ire ad Vendentes et Emere Oleum, comparare sibi bonum amoris ab aliis post mortem; et quia tunc non amplius comparatur, ideo tametsi cum lampadibus et empto Oleo ad ostium, ubi nuptiae erant, venerunt, usque illis dictum est a Sponso, non novi vos; causa est, quia homo post vitam in Mundo, manet qualis in Mundo vixerat. Ex his patet quod Dominus per meras Correspondentias loquutus sit, et hoc quia ex Divino, quod in Ipso et Ipsius erat. Quia Virgines significant illos qui ab Ecclesia sunt, ideo toties in Verbo Prophetico dicitur Virgo et Filia Sionis, Hierosolymae, Jehudae, Israelis: et quia Oleum significat bonum amoris, ideo omnia Sancta Ecclesiae oleo ungebantur. Simile est in reliquis Parabolis, et in omnibus verbis, quae Dominus loquutus est; inde est quod Dominus dicat, quod verba Ipsius spiritus et vita sint, Joh. VI:63.
VCR n. 200
200. 1] III. QUOD EX SENSU SPIRITUALI SIT, QUOD VERBUM DIVINITUS INSPIRATUM SIT, AC IN OMNI VOCE SANCTUM. Dicitur in Ecclesia, quod Verbum sit Sanctum, et hoc quia Jehovah Dominus illud loquutus est, sed quia Sanctum ejus in solo Sensu literae non apparet, ideo qui propterea de Sanctitate ejus semel dubitat, ille postea cum legit Verbum, se per multa ibi confirmat, dicit enim secum, num hoc Sanctum, num hoc Divinum. Ne itaque talis Cogitatio apud multos influat, et postea invalescat, et inde Verbum sicut Scriptum vile rejiciatur, et per id conjunctio Domini cum homine illo pereat, placuit Domino nunc Sensum spiritualem ejus revelare, propter finem, ut sciatur, ubinam Sanctum Divinum in illo latet. Sed Exempla hoc illustrent: in Verbo nunc agitur de Aegypto, nunc de Aschure, nunc de Edomo, de Moabo, de filiis Ammonis, de Philisthaeis, de Tyro et Zidone, de Gogo; qui non scit, quod per Nomina illorum significentur res Coeli et Ecclesiae, in errorem abduci potest, quod Verbum multum de Populis et Gentibus agat, et modo parum de Coelo et Ecclesia, ita multum de Mundanis, et parum de Coelestibus; sed cum ille scit, quid per illos seu per Nomina illorum significatur, ab errore in veritatem potest reduci. 2] Similiter dum in Verbo videt, quod ibi toties nominentur Horti, Luci, Sylvae, tum Arbores illorum, ut Olea, Vitis, Cedrus, Populus, Quercus; et quod toties Agnus, Ovis, Hircus, Vitulus, Bos; et quoque Montes, Colles, Valles, et ibi Fontes, Fluvii, Aquae, et plura similia; ille, qui nihil scit de Sensu spirituali Verbi, non potest aliter credere, quam quod solum illa sint, quae intelliguntur; non scit enim quod per Hortum, Lucum, Sylvam, intelligantur Sapientia, Intelligentia, et Scientia; quod per Oleam, Vitem, Cedrum, Populum, et Quercum, intelligantur Ecclesiae bonum et verum coeleste, spirituale, rationale, naturale et sensuale; quod per Agnum, Ovem, Hircum, Vitulum, Bovem, intelligantur innocentia, charitas, et affectio naturalis; quod per Montes, Colles, et Valles, intelligantur superiora, inferiora et infima Ecclesiae. 3] Tum quod per Aegyptum significetur scientificum, per Aschurem rationale, per Edomum naturale, per Moabum adulteratio boni, per filios Ammonis adulteratio veri, per Philisthaeos fides absque charitate, per Tyrum et Zidonem cognitiones boni et veri, per Gogum cultus externus absque interno: in genere per JACOBUM in Verbo intelligitur Ecclesia naturalis, per ISRAELEM Ecclesia spiritualis, et per JEHUDAM, Ecclesia coelestis. Quando homo haec et illa scit, tunc ille potest cogitare, quod Verbum non agat nisi quam de Coelestibus, et quod Mundana illa modo sint subjecta in quibus illa sunt. 4] Sed Exemplum ex Verbo hoc quoque illustret; legitur apud Esajam, “In die illo erit semita ex Aegypto in Aschurem, ut veniat Aschur in Aegyptum, et Aegyptus in Aschurem, serviantque Aegyptii cum Aschure: in die illo erit Israel trina Aegypto et Aschuri, benedictio in medio terrae: Cui benedicet Jehovah Zebaoth, dicendo, benedictus populus meus Aegyptus, et opus manuum mearum Aschur1; et haereditas2 mea Israel,” Cap. XIX:23,24,25. Per haec in sensu spirituali intelligitur, quod tempore Adventus Domini, Scientificum, Rationale, et Spirituale, unum factura sint, et quod tunc Scientificum inserviturum sit Rationali, ac utrumque Spirituali; nam, ut dictum est, per Aegyptum significatur scientificum, per Aschurem rationale, et per Israelem spirituale: per diem bis nominatum intelligitur Primus et Secundus adventus Domini.
1 Prima editio: Ascbur
2 Prima editio: benedictio
VCR n. 201
201. IV. QUOD SENSUS SPIRITUALIS VERBI HACTENUS IGNOTUS FUERIT. Quod omnia et singula quae in Natura sunt, correspondeant Spiritualibus, similiter omnia et singula quae in Corpore humano, in Opere de COELO ET INFERNO, n. 87 ad 115 1, ostensum est. Sed quid CORRESPONDENTIA, hactenus nescitum est; verum in Antiquissimis temporibus notissima fuit; illis enim, qui tunc vixerunt, fuit Scientia correspondentiarum scientia scientiarum, et tam universalis, ut omnes illorum Codices et Libri per Correspondentias scripti sint: Liber Hiobi, qui est liber Antiquae Ecclesiae, Correspondentiis plenus est. Hieroglyphica Aegyptiorum, et quoque Fabulosa Vetustissimorum non alia fuerunt; omnes Ecclesiae Antiquae fuerunt Ecclesiae repraesentativae spiritualium; Ritus illarum, et quoque Statuta, secundum quae institutus fuit Cultus illarum, constabant ex meris Correspondentiis; similiter omnia Ecclesiae apud filios Israelis; Holocausta, Sacrificia, Minchae et Libamina cum singulis illorum Correspondentiae fuerunt; similiter Tabernaculum cum omnibus inibi; tum etiam Festa illorum, ut Festum azymorum, Festum tabernaculorum, et Festum primitiarum; etiam Sacerdotium Aharonis et Levitarum, ut et Vestes sanctitatis illorum; quaenam autem Spiritualia essent, quibus haec et illa correspondebant, in ARCANIS COELESTIBUS Londini editis, ostensum est; praeter haec, etiam omnia Statuta et Judicia, quae cultum et vitam illorum concernebant, correspondentiae erant. Nunc quia Divina in Mundo se sistunt in Correspondentiis, ideo Verbum per meras Correspondentias scriptum est; quare Dominus, quia loquutus est ex Divino, loquutus est per Correspondentias, nam quod a Divino est, hoc in Natura cadit in talia quae Divinis correspondent, et quae tunc Divina, quae vocantur Coelestia et Spiritualia, in sinu suo recondunt.
1 Prima editio: 105
VCR n. 202
202. Instructus sum, quod homines Antiquissimae Ecclesiae, quae fuit ante Diluvium, tam coelesti genio fuerint, ut loquuti sint cum Angelis Coeli, et quod loqui potuerint cum illis per Correspondentias; inde status sapientiae illorum factus est talis, ut quicquid viderent in Tellure, non modo cogitarent de illo naturaliter, sed etiam simul spiritualiter, ita quoque conjunctim cum Angelis Coeli. Insuper instructus sum, quod CHANOCH1, de quo memoratur in Genesi, V:21 ad 24, cum consociis ejus, ex ore illorum collegerit Correspondentias, ac Scientiam illarum propagaverit ad posteros; ex quo factum est, quod Scientia Correspondentiarum in multis Regnis Asiae non modo nota fuerit, sed etiam exculta, imprimis in Terra Canaane, Aegypto, Assyria, Chaldaea, Syria, Arabia, in Tyro, Zidone, Ninive, et quod inde translata sit in Graeciam, sed ibi versa in Fabulosa, ut constare potest a Vetustissimorum scriptis ibi.
1 Prima editio: CANOCH
VCR n. 203
203. 1] Ut videri possit, quod Scientia Correspondentiarum diu conservata fuerit apud Gentes in Asia, sed apud illos qui vocabantur Divinatores et Sapientes, et a quibusdam Magi, adducere volo Unum Exemplum ex I Sam. Cap. V et VI. Ibi memoratur, quod Arca, in qua binae Tabulae, quibus inscriptus erat Decalogus, fuerunt, a Philisthaeis capta sit, et posita in Fano Dagonis in Aschdodo, et quod Dagon coram illa in terram deciderit, et postea Caput ejus cum volis manuum a corpore divulsum super limine Fani jaceret, et quod Aschdodaei et Ekronitae propter Arcam percussi sint haemorrhoidibus ad plura millia, et quod Terra illorum devastata sit a muribus: et quod Philisthaei propterea convocaverint Satrapas et Divinatores, et quod ad obviam eundum interitui illorum, concluserint quod facerent quinque Haemorrhoides, et quinque Mures ex auro, ac Plaustrum novum, et super hoc ponerent Arcam, et juxta illam haemorrhoides et mures ex auro, et per binas Vaccas, quae boabant in via ante Plaustrum, Arcam ad Filios Israelis remitterent, a quibus Vaccae et Plaustrum sacrificabantur, et sic Deus Israelis propitiatus est. 2] Quod omnia haec a Divinatoribus Philisthaeorum excogitata fuerint Correspondentiae, constat ex significatione illorum, quae haec est; ipsi Philisthaei significabant illos qui in fide separata a charitate sunt; Dagon repraesentabat Religiosum illud; Haemorrhoides, quibus percussi sunt, significabant amores naturales, qui separati ab amore spirituali immundi sunt; ac Mures significabant devastationem Ecclesiae per falsificationes veri; Plaustrum novum significabat Doctrinam Ecclesiae naturalem; nam Currus in Verbo doctrinam ex veris spiritualibus; Vaccae significabant Affectiones bonas naturales; haemorrhoides ex auro significabant amores naturales purificatos et factos bonos; Mures ex auro, significabant vastationem Ecclesiae per bonum sublatam; Aurum enim in Verbo significat bonum; Vaccarum boatio in via significabat difficilem conversionem concupiscentiarum mali naturalis hominis in affectiones bonas; quod Vaccae cum Plaustro in holocaustum oblatae sint, significabat quod sic Deus Israelis propitiatus sit. Haec omnia, quae Philisthaei ex Suasu Divinatorum suorum fecerunt, fuerunt Correspondentiae; ex quibus patet, quod Scientia illa apud gentes diu conservata fuerit.
VCR n. 204
204. Quoniam Repraesentativi Ritus Ecclesiae, qui erant Correspondentiae, temporis tractu coeperunt verti in Idololatrica, et quoque in Magica, tunc illa Scientia, ex Divina Domini Providentia successive deperdita est, et apud Gentem Israeliticam et Judaicam prorsus obliterata. Cultus quidem hujus Gentis constabat ex meris Correspondentiis, et inde erat repraesentativus Coelestium, sed usque nesciebant, quid aliquid significabat; erant enim prorsus Naturales homines, et inde non scire volebant nec poterant aliquid de Spiritualibus et Coelestibus, proinde nec aliquid de Correspondentiis1, nam Correspondentiae sunt Repraesentationes Spiritualium et Coelestium in Naturalibus.
1 Prima editio: Correspontiis
VCR n. 205
205. 1] Quod Idololatriae Gentium Antiquis temporibus ex scientia Correspondentiarum traxerint originem, erat ex causa, quia omnia, quae apparent super Tellure, correspondent, ita non modo Arbores, sed etiam Bestiae et Aves omnis generis, tum Pisces et reliqua. Antiqui, qui in scientia Correspondentiarum fuerunt, fecerunt sibi Imagines, quae Coelestibus correspondebant, et illis delectabantur quia significabant talia, quae Coeli et Ecclesiae erant, et ideo illa non modo in suis Templis, sed etiam in suis Domibus posuerunt, non adorationis causa, sed recordationis rerum coelestium, quas significabant: inde in Aegypto et alibi fuerunt in imagine Vituli, Boves, Serpentes, tum Pueri, Senes, Virgines, quia Vituli et Boves significabant affectiones et vires Naturalis hominis, Serpentes prudentiam et quoque astutiam sensualis hominis; Pueri innocentiam et charitatem, Senes sapientiam, ac Virgines affectiones veri; et sic porro. Posteri, quando scientia Correspondentiarum obliterata est, coeperunt Imagines et Simulachra ab Antiquis posita, quia in Templis, et juxta illa, colere ut Sancta, et tandem ut Numina. Inde erat Antiquis etiam Cultus in Hortis et in Lucis secundum Arborum species; tum etiam super Montibus et Collibus; Horti enim et Luci significabant sapientiam et intelligentiam, et unaquaevis Arbor aliquid illarum, sicut Olea bonum amoris, Vitis verum ex illo bono; Cedrus bonum et verum rationale; Mons Coelum supremum, et Collis Coelum sub illo. 2] Quod scientia Correspondentiarum permanserit apud plures Orientales usque ad Adventum Domini, constare etiam potest ex Sapientibus ab Oriente, qui venerunt ad Dominum cum natus est, quare illis praeivit Stella, et illi secum tulerunt dona, Aurum, Thus et Myrrham, Matth. II:1,2,9,10,11; Stella enim, quae praeivit, significabat cognitionem e Coelo, Aurum significabat bonum coeleste, Thus bonum spirituale, et Myrrha bonum naturale, ex quibus tribus est omnis Cultus. Sed usque Scientia Correspondentiarum prorsus nulla fuit apud Gentem Israeliticam et Judaicam, tametsi omnia Cultus eorum et omnia Statuta et Judicia illis per Mosen data, et omnia Verbi, erant merae Correspondentiae; causa fuit, quia illi corde Idololatrae erant, et inde tales, ut ne quidem scire vellent, quod aliquid Cultus illorum significaret Coeleste et Spirituale, credebant enim quod illa omnia essent Sancta ex se; quare si illis Coelestia et Spiritualia detecta fuissent, non modo rejecissent illa, sed etiam prophanavissent; quapropter Coelum illis ita clausum fuit, ut vix scirent quod Vita aeterna daretur; quod ita sit, manifeste patet ex eo, quod non agnoverint Dominum, tametsi universa Scriptura Sacra de Ipso prophetavit, et Adventum Ipsius praedixit; rejecerunt Ipsum propter illam solam causam, quia illos de Regno coelesti, et non de Regno terrestri docuit, voluerunt enim Messiam, qui illos super omnes Gentes in universo Mundo exaltaret, et non aliquem Messiam, qui saluti aeternae eorum consuleret.
VCR n. 206
206. Quod Scientia Correspondentiarum, per quam datur Sensus spiritualis Verbi, post illa tempora non detecta fuerit, fuit causa, quia Christiani in Primitiva Ecclesia perquam simplices fuerunt, ut coram illis non detegi potuerit, nam si detecta, illis nullius usus fuisset, nec intelligeretur. Post illorum tempora obortae sunt tenebrae super universum Christianum orbem, primum per Haeretica plurium circumsparsa, et mox postea per consulta et decreta CONCILII NICAENI de tribus Personis Divinis ab aeterno, et de Persona Christi ut Filio Mariae, et non ut Filio Jehovae Dei; inde scaturivit Fides justificationis hodierna, in qua adeuntur tres Dii in suo ordine, ex qua fide pendent omnia et singula hodiernae Ecclesiae, sicut membra corporis a suo Capite: et quia omnia Verbi ad confirmandum erroneam hanc Fidem applicuerunt, non potuit Sensus spiritualis detegi, nam si detecta fuisset, ad illam etiam Sensum eum applicuissent, et per id ipsum Sanctum Verbi prophanavissent, et sic sibi Coelum prorsus occlusissent1, et Dominum ab Ecclesia removissent.
1 Prima editio: occulusissent
VCR n. 207
207. Quod Scientia Correspondentiarum, per quam datur Sensus spiritualis, hodie revelata sit, est causa, quia nunc Divina Vera Ecclesiae in lucem prodeunt, et haec sunt, ex quibus Sensus spiritualis Verbi consistit; et dum haec in homine sunt, sensus literae Verbi non perverti potest: Sensus enim literae Verbi potest flecti huc illuc, sed si flectitur ad Falsum, tunc perit ejus Sanctitas interna et cum hac externa, at si flectitur ad Verum, manet illa; sed de his in sequentibus plura dicentur. Quod Sensus spiritualis hodie aperiretur, intelligitur per quod Johannes viderit Coelum apertum, et tunc Equum album, tum quod viderit et audiverit, quod Angelus stans in Sole omnes ad Caenam magnam1 convocaverit, de quibus in Apocalypsi Cap. XIX:11 ad 18. Quod autem diu non agnosceretur, intelligitur per Bestiam et per Reges terrae, qui facturi bellum cum Sedente super Equo albo, Apoc. XIX:19; ut et per Draconem, quod persequutus sit Mulierem, quae peperit Filium, usque in desertum2, et ibi ex ore suo ejecerit aquas sicut flumen, ut illam submergeret, Apoc. XII:13 ad 17.
1 Prima editio: magnum
2 Prima editio: dersertum
VCR n. 208
208. V. QUOD SENSUS SPIRITUALIS VERBI NON ALICUI POSTHAC DETUR, NISI QUI IN GENUINIS VERIS A DOMINO EST: Causa est, quia nemo potest Sensum spiritualem videre, nisi a solo Domino, et nisi in Divinis veris a Domino sit; Sensus enim spiritualis Verbi agit de Solo Domino et de Ipsius Regno, et ille Sensus est in quo1 sunt Angeli Ipsius in Coelo, est enim Divinum Ipsius Verum ibi; hoc homo violare potest, si in Scientia Correspondentiarum est, et per illam vult Sensum spiritualem Verbi ex propria intelligentia explorare, nam ex aliquibus Correspondentiis sibi notis potest Sensum illum pervertere, et illum ad confirmandum etiam Falsum trahere, et hoc foret violentiam inferre Divino Vero, et sic quoque Coelo, in quo illud habitat; quare si quis a se, et non a Domino, Sensum illum aperire vult, clauditur Coelum, quo clauso, homo aut nihil veri videt, aut spiritualiter insanit. Causa etiam est, quia Dominus per Verbum unumquemvis docet, et docet ex illis cognitionibus quae apud hominem sunt, et non immediate novas infundit, quare nisi homo in Divinis veris sit, aut si modo in paucis veris et simul in falsis, potest ex his falsificare vera; ut quoque fit ab unoquovis Haeretico quoad ipsum Sensum literae Verbi. Ne itaque aliquis in Sensum spiritualem intret, ac genuinum Verum, quod illius Sensus est, pervertat, Custodiae a Domino positae sunt, quae in Verbo per Cherubos intelliguntur.
1 Sic SS 26. Prima editio: quibus
VCR n. 209
209. 1] VI. MIRABILIA DE VERBO EX SENSU SPIRITUALI EJUS. In Mundo naturali non existunt aliqua Mirabilia ex Verbo, quia Sensus spiritualis ibi non apparet; nec intus ab homine recipitur, qualis ille in se est; at in Mundo spirituali apparent Mirabilia ex Verbo, quia omnes ibi spirituales sunt, ac spiritualia afficiunt hominem spiritualem, sicut naturalia naturalem. Mirabilia, quae in Mundo spirituali ex Verbo existunt, sunt plura, ex quibus pauca hic memorabo. Ipsum Verbum in adytis Templorum ibi lucet coram oculis Angelorum sicut magna Stella, quandoque sicut Sol, et quoque ex jubare circum circa apparent sicut Irides pulcherrimae; hoc fit ut primum aperitur adytum. 2] Quod omnia et singula Vera Verbi luceant, hoc mihi constare potuit ex hoc, quod quando aliquis versiculus ex Verbo super Charta exscribitur, et Charta projicitur in aerem, ipsa Charta luceat in tali forma, in quam secta est, quare possunt Spiritus per Verbum producere varias formas lucentes, et quoque avium et piscium. Tum, quod adhuc mirabilius est, quod dum aliquis fricat faciem, aut manus, aut vestes, quibus indutus est, Verbo aperto, applicando ejus scripturam illis, ipsa facies, manus et vestes, luceant, sicut staret in Stella luce ejus circumfusus; hoc persaepe vidi et miratus sum; inde constabat mihi, unde erat, quod facies Mosis luceret, quum Tabulas foederis e Monte Sinai deportaret.
3] Praeter illa dantur plura alia Mirabilia ibi, quae ex Verbo sunt, ut, quod si quis in falsis est, spectat ad Verbum in loco sancto jacens, oboriatur Caligo oculis ejus, et inde Verbum illi apparet nigrum, et quandoque sicut fuligine obsitum; si autem idem tangit Verbum, fit explosio cum fragore, et ille projicitur ad Angulum conclavis, et per horulam ibi jacet sicut mortuus. Si aliquid ex Verbo super charta a quodam qui in falsis est, exscribitur, et Charta projicitur versus Coelum, tunc in aere inter oculum ejus et Coelum fit similis explosio, et Charta discerpitur in floccos et evanescit: simile fit, si charta illa projicitur ad angelum1, qui in propinquo stat; hoc saepius vidi. 4] Exinde patuit mihi, quod nulla communicatio cum Coelo per Verbum sit illis, qui in falsis doctrinae sunt, sed quod lectio illorum diffluat in via, et pereat sicut pulvis pyrius Chartae inclusus, dum accenditur et ejicitur in aerem. Contrarium fit apud illos, qui in veris doctrinae per Verbum a Domino sunt; lectio Verbi ab illis penetrat usque in Coelum, et facit conjunctionem cum Angelis ibi. Ipsi Angeli, cum descendunt de Coelo ad aliquod munus obeundum infra, apparent circumobsiti stellis parvis, imprimis circum caput, quod signum est, quod Divina vera ex Verbo in illis sint.
5] Praeterea in Mundo spirituali dantur similia quae in terris, sed omnia et singula ibi ex origine spirituali, ita quoque datur aurum et argentum, et dantur Lapides pretiosi omnis generis, et horum origo spiritualis est Sensus literae Verbi; inde est, quod in Apocalypsi fundamenta muri Novae Hierosolymae describantur per duodecim Lapides pretiosos; causa est, quia per Fundamenta muri ejus significantur doctrinalia Novae Ecclesiae ex sensu literae Verbi; inde etiam est, quod in Ephodo Aharonis etiam fuerint duodecim Lapides pretiosi, Urim et Thumim vocati, et quod per illos responsa e Coelo data sint. Praeter haec, sunt adhuc plura Mirabilia ex Verbo, quae concernunt potentiam Veri ibi, quae tam immensa est, ut si describeretur, excederet omnem fidem; potentia enim talis est, ut evertat montes et colles ibi, illos transferat in longinquum, et projiciat in mare, praeter plura; in summa, Potentia Domini ex Verbo est infinita.
1 Prima editio: angulum
VCR n. 210
210. III.
Quod Sensus1 literae Verbi sit Basis, Continens, et Firmamentum Sensus spiritualis et coelestis ejus.
In omni Divino est Primum, Medium et Ultimum, ac Primum vadit per Medium ad Ultimum, et sic existit et subsistit; inde Ultimum est BASIS. Tum Primum est in Medio, et per Medium in Ultimo, ita Ultimum est CONTINENS; et quia Ultimum est Continens et Basis, est etiam FIRMAMENTUM. Ab Erudito comprehenditur, quod illa Tria nominari possint Finis, Causa et Effectus; tum Esse, Fieri et Existere, et quod Finis sit Esse, Causa sit Fieri, et Effectus sit Existere; consequenter quod in omni re completa, sit Trinum, quod vocatur Primum, Medium, et Ultimum, tum Finis, Causa et Effectus. Cum haec comprehenduntur, etiam comprehenditur, quod omne Divinum Opus in Ultimo sit Completum et Perfectum; et quoque quod in Ultimo, sit Omne, quia in illo Priora simul.
1 Prima editio: Senfus
VCR n. 211
211. Ex eo est, quod per TRIA in Verbo in Sensu spirituali intelligatur completum et perfectum, tum omne simul; et quia haec per illum Numerum significantur, ideo toties in Verbo adhibetur, quoties tale designatur; ut in his, Quod Esajas iret Nudus et discalceatus TRES ANNOS, Esaj. XX:3. Quod Jehovah TER vocaverit Samuelem, et quod Samuel TER cucurrerit ad Eli, et quod Eli TERTIA VICE intellexerit, I Sam. III:1 ad 8. Quod Jonathan diceret ad Davidem, quod occultaret se in agro TRIBUS DIEBUS; quod Jonathan postea ad latus lapidis jacularetur TRES SAGITTAS; et quod deinde David se incurvaret TRIBUS VICIBUS, coram Jonathane, I Sam. XX:5,12 ad 42. Quod Elias se mensus sit super filium Viduae TRIBUS VICIBUS, I Reg. XVII:21. Quod Elias jusserit ut funderent aquam super Holocaustum TRIBUS VICIBUS, I Reg. XVIII:34. Quod Jesus dixerit, quod Regnum Coelorum sit simile fermento, quod accipiens mulier abscondidit in TRIBUS SATIS, donec fermentaretur totum, Matth. XIII:33. Quod Jesus dixerit ad Petrum, quod TER abnegaturus sit Ipsum, Matth. XXVI:34. Quod Jesus TER dixerit Petro, amasne Me, Joh. XXI:15,16,17. Quod Jonas fuerit in ventre Ceti TRIBUS DIEBUS ET TRIBUS NOCTIBUS, Jon. II:1 1. Quod Jesus dixerit, quod Templum dissolveret, et Ipse illud per TRES DIES reaedificaret, Matth. XXVI:61 2. Quod Jesus in Gethsemane TRIBUS VICIBUS oraverit, Matth. XXVI:39 ad 44. Quod Jesus TERTIO DIE resurrexerit3, Matth. XXVIII:1: praeter multis aliis in locis, ubi Tria nominantur; et nominantur, ubi agitur de Opere finito et perfecto, quia hoc per illum Numerum significatur.
1 Sic Schmidt et Biblia Hebraica et SS 29, sed 1:17 apud Biblia Anglica. Prima editio: Jon. II: 2
2 Prima editio: 31
3 Prima editio: refurrexerit
VCR n. 212
212. Sunt Tres Coeli, Supremum, Medium, et Infimum; Supremum Coelum facit Regnum Coeleste Domini, Medium Coelum facit Regnum Spirituale Ipsius, et Infimum coelum facit Regnum Ipsius Naturale: quemadmodum Tres Coeli sunt, ita quoque Tres Sensus Verbi sunt, Coelestis, Spiritualis, et Naturalis; cum quibus etiam coincidunt illa, quae supra n. 210 dicta sunt, videlicet quod Primum sit in Medio, et per Medium in Ultimo, prorsus sicut finis in causa, et per causam in effectu. Inde patet, quale est Verbum, quod nempe in Sensu literae ejus, qui est Naturalis, sit interior Sensus qui est Spiritualis, et in hoc intimus qui est Coelestis; et sic quod Ultimus Sensus, qui est Naturalis et vocatur Sensus literae, sit binorum Sensuum interiorum Continens, ita Basis et Firmamentum.
VCR n. 213
213. Ex his sequitur, quod Verbum absque Sensu literae ejus, foret sicut Palatium absque fundamento, ita sicut Palatium in aere, et non super Terra, quod modo foret umbra ejus, quae evanesceret. Tum quod Verbum absque Sensu literae ejus, foret sicut Templum, in quo plura Sancta sunt, et in medio ejus Adytum, absque tecto et pariete, quae sunt Continentia ejus; quae si abessent, vel si auferrentur, Sancta ejus a furibus diriperentur, et a bestiis terrae, et a volucribus Coeli violarentur, et sic dissiparentur. Similiter foret sicut Tabernaculum filiorum Israelis in deserto, in cujus intimo fuit Arca foederis, ac in medio ejus Candelabrum aureum, Altare aureum super quo suffimenta, tum Mensa super qua panes facierum, absque ultimis suis, quae erant aulaea, vela et columnae. Imo foret Verbum absque Sensu literae ejus, sicut Corpus humanum, absque integumentis ejus, quae vocantur Cutes, et absque sustentaculis, quae vocantur Ossa; absque his et illis diffluerent omnia interiora ejus. Ac foret sicut Cor et Pulmo in Thorace, absque integumento suo quod vocatur Pleura, et sustentaculis suis, quae vocantur Costae. Aut sicut Cerebrum, absque integumentis suis, quae vocantur dura et pia Mater, et absque communi Tegumento, Continente et Firmamento suo, quod vocatur Cranium. Simile foret cum Verbo absque Sensu literae ejus; quare dicitur apud Esajam, Quod Jehovah creet super omni gloria obtegumentum, Cap. IV:5.
VCR n. 214
214. IV.
Quod Divinum Verum in Sensu literae Verbi, sit in suo Pleno, in suo Sancto, et in sua Potentia.
1] Quod Verbum in Sensu literae sit in suo Pleno, in suo Sancto, et in sua Potentia, est quia bini Sensus priores seu interiores, qui vocantur Spiritualis et Coelestis, in Sensu naturali, qui est Sensus literae, sunt simul, ut supra n. 210 et 212, dictum est; sed quomodo sunt simul, porro dicetur. Datur in Coelo et in Mundo Ordo successivus, et Ordo simultaneus; in Ordine successivo succedit et sequitur unum post alterum, a supremis usque ad infimum; in Ordine autem simultaneo est unum juxta alterum, ab intimis usque ad extima. Ordo successivus est sicut Columna cum gradibus a summo ad imum; at Ordo simultaneus est sicut opus cohaerens cum peripheriis a Centro usque ad ultimam superficiem. 2] Nunc dicetur, quomodo Ordo successivus fit in Ultimo Ordo simultaneus; fit hoc modo; suprema Ordinis successivi fiunt intima Ordinis simultanei, et infima Ordinis successivi fiunt extima Ordinis simultanei; est comparative sicut Columna graduum subsidens fit Corpus cohaerens in plano. Ita formatur Simultaneum a Successivo, et hoc in omnibus et singulis Mundi naturalis, et in omnibus et singulis Mundi spiritualis, nam ubivis est Primum, Medium et Ultimum, ac Primum per Medium tendit et vadit ad suum Ultimum: sed probe intelligendum est, quod sint puritatis gradus, secundum quos fit uterque Ordo. 3] Nunc ad Verbum; Coeleste, Spirituale et Naturale, procedunt a Domino in Ordine successivo, et in Ultimo sunt in Ordine simultaneo; ita nunc Sensus coelestis et spiritualis Verbi sunt in Sensu ejus naturali simul. Dum hoc comprehenditur, videri potest, quomodo Sensus naturalis Verbi est continens, basis et firmamentum Sensus spiritualis et coelestis ejus; tum quomodo Divinum bonum et Divinum verum in Sensu literae Verbi est in suo Pleno, in suo Sancto, et in sua Potentia. Ex his constare potest, quod Verbum sit ipsum Verbum in suo Sensu literae, in hoc enim intus est spiritus et vita: hoc est, quod Dominus dicit, Verba, quae Ego loquor vobis, Spiritus et Vita sunt, Joh. VI:63, Dominus enim verba sua in Sensu naturali loquutus est. Sensus coelestis et spiritualis non sunt Verbum absque Sensu naturali, sunt enim sicut spiritus et vita absque corpore; et sunt, ut prius n. 213, dictum est, sicut Palatium cui non fundamentum.
VCR n. 215
215. 1] Vera Sensus literae Verbi quoad partem non sunt nuda vera, sed sunt apparentiae veri, ac sicut similitudines et comparationes, desumptae ex talibus quae in natura sunt, ita quae accommodata et adaequata sunt captui simplicium et quoque puerorum; sed quia simul sunt Correspondentiae, sunt genuini veri receptacula et habitacula; et sunt vasa quae continent, quemadmodum Poculum crystallinum continet nobile Vinum, Patina argentea edules cibos, et quemadmodum Vestes quae amiciunt, ut fasciae infantem, et decori amictus virginem; sunt etiam sicut scientifica naturalis hominis, quae in se comprehendunt perceptiones et affectiones veri spiritualis. Ipsa nuda vera, quae includuntur, continentur, investiuntur et comprehenduntur, sunt in Verbi Sensu spirituali, et nuda bona sunt in ejus Sensu coelesti. Sed hoc e Verbo illustretur, 2] “Jesus dixit, vae vobis Scribae et Pharisaei, quia purgatis exterius poculi et patinae, interiora vero sunt plena rapina et intemperantia; Pharisaee caece, purga prius interius poculi et patinae, ut sit etiam exterius mundum,” Matth. XXIII:25,26: hic loquutus est Dominus per similitudines et comparationes, quae simul sunt correspondentiae, et dixit poculum et patinam, et per Poculum non modo intelligitur sed etiam significatur Verum Verbi, per poculum enim intelligitur Vinum, et per vinum significatur verum; per Patinam autem intelligitur cibus, et per cibum significatur bonum; quare per purgare interius poculi et patinae, significatur purificare interiora mentis, quae sunt voluntatis et cogitationis, per Verbum; per ut sic exterius mundum sit, significatur quod sic exteriora purificata sint, quae sunt opera et sermones, nam haec ab illis trahunt suam essentiam. 3] Adhuc; Jesus dixit, homo quidam erat dives, qui induebatur purpura et bysso, et oblectabat se quotidie splendide: et pauper quidam erat nomine Lazarus, qui projectus ad vestibulum ejus ulcerosus, Luc. XVI:19,20; hic etiam Dominus loquutus est per similitudines et comparationes, quae erant correspondentiae, et continebant spiritualia; per hominem divitem intelligitur Gens Judaica, quae1 dives vocatur, quia habebat Verbum, in quo sunt divitiae spirituales; per purpuram et byssum, quibus indutus erat, significatur bonum et verum Verbi, per purpuram bonum ejus, et per byssum verum ejus; per oblectare se quotidie splendide, significatur oblectatio quod illud haberent, et ex illo audirent plura in Templis et Synagogis; per Lazarum pauperem intelliguntur Gentes, quia non habebant Verbum; quod illae contemtae et rejectae a Judaeis essent, intelligitur per quod Lazarus ad vestibulum divitis esset projectus; per ulcerosum significatur, quod gentes ex ignorantia veri in multis falsis essent. 4] Quod Gentes per Lazarum intelligantur, fuit quia2 Gentes amabantur a Domino; sicut Lazarus, qui a mortuis resuscitatus est, amabatur a Domino, Joh. XI:3,5,36, et vocatur Ipsius amicus, Joh. XI:11; et accumbebat ad mensam cum Domino, Joh. XII:2. Ex his binis locis patet, quod vera et bona Sensus literae Verbi, sint sicut vasa, et sicut vestes nudi boni et veri, quae duo in Sensu spirituali et coelesti Verbi latent. 5] Quoniam Verbum in Sensu literae tale est, sequitur, quod illi, qui in Divinis veris sunt, et in fide, quod Verbum intus in suo sinu Sanctum Divinum sit, et magis illi, qui in fide sunt quod Verbum tale sit ex Sensu Spirituali et Coelesti ejus, dum in illustratione a Domino legunt Verbum, videant Divina vera in luce naturali; nam Lux Coeli, in qua est Sensus spiritualis Verbi, influit in Lucem naturalem, in qua est Sensus literae Verbi, ac hominis Intellectuale, quod vocatur Rationale, illuminat, et facit ut videat et agnoscat Divina vera ubi exstant et ubi latent: haec cum Luce Coeli influunt apud quosdam, quandoque etiam cum nesciunt.
1 Sic SS 40 et Worcester; Prima editio: qui
2 Prima editio: fuit,
VCR n. 216
216. Quoniam Verbum in intimo suo sinu ex Sensu coelesti ejus, est sicut mitis flamma quae incendit, et in medio suo sinu ex Sensu spirituali ejus, est sicut lux quae illustrat, inde Verbum in ultimo suo ex Sensu ejus naturali, est sicut Objectum diaphanum recipiens utrumque, quod ex flamma rubet sicut purpura, et ex luce candet sicut nix; ita est respective sicut Rubinus et sicut Adamas, ex flamma coelesti sicut Rubinus, et ex luce spirituali sicut Adamas. Quia tale est Verbum in Sensu literae, ideo Verbum in hoc1 Sensu intelligitur, I. per Lapides pretiosos, ex quibus constabant fundamenta Novae Hierosolymae. II. Tum per Urim et Thumim super Ephodo Aharonis2. III. Et quoque per Lapides pretiosos in Horto Edenis, in quo Rex Tyri3 dicitur fuisse. IV. Ut et per Aulaea, Vela et Columnas Tabernaculi. V. Pariter per Externa Templi Hierosolymitani. VI. Quod Verbum in sua gloria repraesentatum sit in Domino, cum transformatus. VIII. Quod Potentia Verbi in ultimis repraesentata sit per Naziraeos. VIII. De ineffabili Potentia Verbi. Sed haec singulatim illustranda sunt.
1 Prima editio: hoe
2 Prima editio: Atharonis
3 Prima editio: Tyti
VCR n. 217
217. 1] I. QUOD VERA SENSUS LITERAE VERBI INTELLIGANTUR PER LAPIDES PRETIOSOS, EX QUIBUS CONSTABANT FUNDAMENTA NOVAE HIEROSOLYMAE, in Apocalypsi1 Cap. XXI:17 ad 21. Supra n. 209 memoratum est, quod in Mundo Spirituali, aeque dentur Lapides pretiosi sicut in Mundo naturali, et quod origo Spiritualis illorum sit ex Veris in Sensu literae Verbi: hoc apparet incredibile, at usque est Veritas: inde est, quod ubicunque in Verbo nominantur Lapides pretiosi, per illos in Sensu spirituali intelligantur vera. Quod per Lapides pretiosos, ex quibus fundamenta muri circum Urbem Novam Hierosolymam dicuntur constructa, significentur Vera Doctrinae novae Ecclesiae, inde sequitur, quia per Novam Hierosolymam intelligitur Nova Ecclesia quoad Doctrinam ex Verbo, quare per Murum ejus, et per muri Fundamenta non aliud potest intelligi, quam Verbi Externum, quod est2 Sensus literae ejus; nam hic est, ex quo Doctrina est, et per Doctrinam Ecclesia, et ille est sicut Murus cum fundamentis, qui Urbem concludit et tutatur. 2] De Nova Hierosolyma et de ejus fundamentis, leguntur haec in Apocalypsi, “Angelus mensus est Murum Urbis Hierosolymae 144 Cubitorum, quae erat mensura hominis, hoc est, Angeli: et Murus habebat Fundamenta duodecim, omni Lapide pretioso exornata: Fundamentum primum jaspis, secundum sapphirus, tertium chalcedonius, quartum smaragdus, quintum sardonyx, sextum sardius, septimum chrysolithus, octavum beryllus, nonum3 topazius, decimum chrysoprasus, undecimum hyacinthus, duodecimum amethistus. Cap. XXI:14,17 ad 20 4: quod fundamenta muri duodecim, ex totidem Lapidibus pretiosis, fuerint, est causa, quia numerus duodecim significat omnia veri ex bono, hic itaque omnia doctrinae. Sed haec, ut et quae praecedunt et sequuntur in illo Capite, particulariter explicata, et ex parallelis5 locis ex Verbo Prophetico confirmata, videantur in APOCALYPSI NOSTRA REVELATA.
1 Prima editio: IN APOCALYPSI
2 Prima editio: sst
3 Prima editio: novum
4 Prima editio: Cap. XXI: 17 ad 20
5 Prima editio: paralelis
VCR n. 218
218. 1] II. QUOD BONA ET VERA VERBI IN SENSU LITERAE EJUS INTELLIGANTUR PER URIM ET THUMIM SUPER EPHODO AHARONIS. Urim et Thumim erant super Ephodo Aharonis, per cujus Sacerdotium repraesentatus est Dominus quoad Divinum Bonum, et quoad Opus salvationis; per Vestes Sacerdotii seu sanctitatis ejus repraesentata sunt Divina Vera a Domino; per Ephodum repraesentatum est Divinum Verum in suo Ultimo, ita Verbum in Sensu literae, nam hoc est Divinum Verum in suo ultimo; inde per duodecim Lapides pretiosos, cum Nominibus duodecim Tribuum Israelis, quae fuerunt Urim et Thumim1, repraesentata sunt Divina Vera ex Divino Bono in omni complexu. De his ita legitur apud Mosen, “Facient Ephodum ex [auro,] Hyacinthino2 et Purpura, coccineo Dibapho et Xylino intertexto.3 Postea facies4 Pectorale judicii, secundum opus Ephodi, et opplebis illud oppleturis lapidis; quatuor ordines lapis, Pyropus, Topazius, Smaragdus, primus ordo: Chrysoprasus, Sapphirus et Adamas, secundus ordo: Cyanus, Achates, et Amethystus, tertius ordo: Thalassius, Sardius et Jaspis, quartus ordo. Lapides hi erunt juxta Nomina filiorum Israelis; sculpturae sigilli juxta Nomen suum erunt pro duodecim Tribubus; et portabit Aharon super Pectorali judicii Urim et Thumim; sintque super corde Aharonis, cum ingredietur ante Jehovam,” Exod. XXVIII5 :6,15 ad 21,30. 2] Quid per Vestes Aharonis, ejus Ephodum, Pallium, Tunicam, Cidarim, Baltheum, repraesentatum est, in ARCANIS COELESTIBUS Londini editis super illo Capite, explicatum est, ubi ostensum, quod per Ephodum repraesentatum sit Divinum Verum in suo ultimo; quod per Lapides pretiosos ibi repraesentata sint Vera pellucentia ex bono; per duodecim in quaterno ordine, omnia illa a primis ad ultima; per duodecim Tribus, omnia Ecclesiae; per Pectorale, Divinum Verum ex Divino Bono in Sensu universali; per Urim et Thumim, exsplendescentia Divini Veri ex Divino Bono in ultimis; Urim enim est ignis lucens, et Thumim exsplendescentia in Lingua Angelica, et integritas in Lingua Hebraea; tum, quod Responsa data sint per Lucis variegationes, et simul per tacitam perceptionem, vel per vivam vocem, praeter plura. Ex his constare potest, quod per hos Lapides etiam significata sint vera ex bono in Sensu ultimo Verbi; nec per alia dantur responsa e Coelo, quia in illo Sensu est Divinum procedens in suo Pleno.
1 Prima editio: Thumin
2 Ephodum ex [auro,] Hyacinthino ubi in prima editione Ephodum ex Hyacinthino
3 Prima editio: intertexto,
4 Prima editio: facient
5 Prima editio: XXXVIII
VCR n. 219
219. III. QUOD SIMILIA INTELLIGANTUR PER LAPIDES PRETIOSOS IN HORTO EDENIS, IN QUO REX TYRI DICITUR FUISSE. Legitur apud Ezechielem, Rex Tyri, tu obsignans demensum tuum, plenus sapientia, et perfectus pulchritudine; in Eden Horto Dei fuisti; omnis Lapis pretiosus tegumentum tuum, Rubinus, Topazius et Adamas, Tharschish1, Sardonyx et Jaspis, Sapphirus, Chrysoprasus et Smaragdus, et Aurum, Cap. XXVIII:12,13. Per Tyrum in Verbo significatur Ecclesia quoad cognitiones boni et veri; per Regem significatur Verum Ecclesiae; per Hortum Edenis significatur sapientia et intelligentia ex Verbo; per Lapides pretiosos significantur vera pellucentia ex bono, qualia sunt in Sensu literae Verbi, et quia haec per illos Lapides significantur, ideo vocantur Tegumentum ejus; quod Sensus literae tegat interiora Verbi, videatur2 supra n. 213.
1 Prima editio et SS45: Tharscish
2 Prima editio: videantur
VCR n. 220
220. IV. QUOD VERA ET BONA IN ULTIMIS, QUALIA SUNT IN SENSU LITERAE VERBI, REPRAESENTATA SINT PER AULAEA, VELA, ET COLUMNAS TABERNACULI. Per tabernaculum per Mosen in deserto exstructum repraesentatum est Coelum et Ecclesia, quare forma ejus a Jehovah super monte Sinai ostensa est; inde per omnia, quae in Tabernaculo illo erant, quae erant Candelabrum, Altare aureum pro suffitu, et Mensa super qua Panes facierum, repraesentata et significata sunt Sancta Coeli et Ecclesiae; et per Sanctum sanctorum, ubi erat Arca foederis, repraesentatum et inde significatum est intimum Coeli et Ecclesiae; et per ipsam Legem inscriptam binis Tabulis, significatum est Verbum, perque Cherubos supra illam significatae sunt custodiae ne sancta Verbi violentur. Nunc quia Externa suam essentiam trahunt ab Internis, et haec et illa ab Intimo, quod ibi erat Lex, ideo Sancta Verbi per omnia Tabernaculi repraesentata et significata sunt; inde sequitur, quod per ultima Tabernaculi, quae erant Aulaea, Vela et Columnae, quae erant tegumenta, continentia, et firmamenta, significata sint ultima Verbi, quae sunt Vera et Bona Sensus literae ejus: quia illa significata sunt, ideo omnia Aulaea et Vela facta sunt ex xylino intertexto, et hyacinthino et purpura, et coccineo dibapho, cum Cherubis, Exod. XXVI:1,31,36. Quid per Tabernaculum, et per omnia, quae in illo erant, in genere et in specie repraesentatum et significatum est, in ARCANIS COELESTIBUS1 super illo Capite Exodi, explicatum est, et ibi ostensum, quod per Aulaea et Vela repraesentata sint Externa Coeli et Ecclesiae, ita quoque Externa Verbi; tum quod per xylinum seu byssinum significatum sit Verum ex origine spirituali, per hyacinthinum Verum ex origine coelesti, per purpuram Bonum coeleste, per coccineum dibaphum Bonum spirituale; et per Cherubos custodiae interiorum Verbi.
1 Prima editio: GAELESTIBUS
VCR n. 221
221. V. QUOD PARITER PER EXTERNA TEMPLI HIEROSOLYMITANI, est causa, quia per Templum aeque ac per Tabernaculum repraesentatum est Coelum et Ecclesia, sed per Templum Coelum in quo sunt Angeli spirituales, at per Tabernaculum Coelum ubi sunt Angeli coelestes; Angeli spirituales sunt qui in Sapientia ex Verbo sunt, Angeli coelestes autem qui in Amore ex Verbo sunt. Quod per Templum Hierosolymitanum in supremo Sensu significatum sit Divinum Humanum Domini, docet Ipse apud Johannem, Solvite Templum hoc, et in Tribus diebus exsuscitabo illud; Ipse loquebatur de TEMPLO CORPORIS SUI, II:19,21; et ubi intelligitur Dominus, etiam intelligitur Verbum, quia Ipse est Verbum. Nunc quia per Interiora Templi repraesentata sunt Interiora Coeli et Ecclesiae, ita quoque Verbi, ideo per Exteriora ejus etiam repraesentata et significata sunt Exteriora Coeli et Ecclesiae, ita quoque Verbi, quae Sensus literae ejus sunt. De Exterioribus Templi legitur, Quod aedificata sint ex Lapide integro non Caeso, et ex Cedro intus; et quod omnes Parietes ejus intus sculpti essent Cherubis, Palmis, et Aperturis florum; et quod Solum obductum esset auro, I Reg. VI:7,15,29,30 1; per quae omnia etiam significantur Externa Verbi, quae Sancta Sensus literae ejus sunt.
1 Prima editio: VI:7,29,30
VCR n. 222
222. VI. QUOD VERBUM IN SUA GLORIA REPRAESENTATUM SIT IN DOMINO, CUM TRANSFORMATUS EST. De Domino coram Petro, Jacobo et Johanne, transformato legitur, Quod Facies Ipsius fulserit sicut Sol; Vestimenta Ipsius facta sint sicut Lux: et quod visi sint Moses et Elias cum Ipso loquentes: et quod Nubes lucida Discipulos obtexerit: et quod ex Nube audita sit vox, dicens, Hic est Filius meus dilectus, Ipsum audite, Matth. XVII:1 ad 5. Instructus sum, quod Dominus tunc repraesentaverit Verbum; per Faciem, quae fulsit sicut Sol, repraesentatum est Divinum Bonum Divini Amoris Ipsius; per Vestimenta, quae facta sicut Lux, Divinum Verum Divinae Sapientiae Ipsius; per Mosen et Eliam, Verbum Historicum et Propheticum, per Mosen Verbum quod per illum scriptum est, et in genere Verbum Historicum, et per Eliam omne Verbum Propheticum; per Nubem lucidam, quae obtexit Discipulos, Verbum in Sensu literae; quare ex hac Vox audita est, dicens, Hic est Filius meus dilectus, Ipsum audite: omnia enim Enuntiata et Responsa e Coelo, nusquam fiunt nisi per Ultima, qualia sunt in Sensu literae Verbi; fiunt enim in pleno a Domino.
VCR n. 223
223. 1] VII: QUOD POTENTIA VERBI IN ULTIMIS, REPRAESENTATA SIT PER NAZIRAEOS. Legitur in Libro Judicum, de Simsone, quod Naziraeus esset ab utero matris, et quod Potentia ejus constaret in Crinibus; per Naziraeum et Naziraeatum1 etiam significatur Crinis; quod Potentia ejus in Crinibus consisteret, manifestavit ipse, dicens, Novacula non ascendit super Caput meum, quia Naziraeus ego ab utero matris meae; si rador2, tunc recedet a me robur meum, et reddar infirmus, et ero sicut quivis homo, Jud. XVI:17. Nemo scire potest, cur Naziraeatus, per quem significatur Crinis, institutus est, et unde est, quod Simsoni fuerit robur ex Crinibus, nisi sciat quid per Caput in Verbo significatur; per Caput significatur Intelligentia, quae est Angelis et Hominibus a Domino per Divinum Verum, inde per Crines significatur intelligentia in ultimis seu extremis ex Divino Vero. Quia hoc per Crines significabatur, ideo statutum pro Naziraeis erat, Quod non raderent comam Capitis sui, quia illa est Naziraeatus Dei super Capite eorum, Num. VI:1 ad 21; et quoque ideo statutum est, Quod Summus Sacerdos, ac Filii ejus, non raderent Caput suum, ne morerentur, ac universa Domus Israelis irasceretur, Levit. X:6. 2] Quoniam Crines propter illam significationem, quae est ex correspondentia, tam sancti erant, ideo FILIUS HOMINIS, qui est Dominus quoad Verbum, describitur etiam quoad Crines, Quod essent tanquam Lana candida, tanquam nix, Apoc. I:14, similiter ANTIQUIS DIERUM, Dan. VII:9. Quoniam Crines significant Verum in ultimis, ita Sensum literae Verbi, ideo illi qui contemnunt Verbum in Mundo spirituali fiunt Calvi, et vicissim illi, qui Verbum magnipenderunt et Sanctum habuerunt, apparent in Comis decentibus: propter hanc correspondentiam factum est, quod 42 pueri, quia Elisaeum vocabant Calvum, a duabus Ursis discerpti sint, II Reg. II:23,24; nam Elisaeus repraesentabat Ecclesiam quoad3 Doctrinam e Verbo, et Ursae significant potentiam veri in ultimis. Quod Potentia Divini Veri, seu Verbi sit in Sensu literae ejus, est quia Verbum ibi est in suo Pleno, et quia in illo sunt Angeli utriusque Regni Domini et Homines simul.
1 Prima editio: Nazireatum
2 Nisi legeris radar, sic Worcester
3 Prima editio: quGad
VCR n. 224
224. 1] VIII: DE INEFFABILI POTENTIA VERBI. Vix aliquis hodie novit, quod aliqua Potentia insit Veris, putatur enim, quod modo sit verbum dictum a quodam qui in Potentia est, quod ideo faciendum sit, proinde quod Verum sit modo sicut halitus ex ore, et Sonus in aure; cum tamen Verum et Bonum sunt Principia omnium in utroque Mundo, Spirituali et Naturali, et quod sint, per quae Universum creatum est, et per quae Universum conservatur; et quoque per quae Homo factus est; quare duo illa sunt omne in omnibus. Quod Universum per Divinum Verum creatum sit, aperte dicitur apud Johannem, “In principio erat Verbum, et Deus erat Verbum, omnia per Illud facta sunt quae facta. Et Mundus per Illud factus est,” Cap. I:1,3,10; et apud Davidem, “Per Verbum Jehovae Coeli facti sunt,” Psalm. XXXIII:6, per Verbum utrinque intelligitur Divinum Verum. Quoniam Universum per Illud creatum est, ideo etiam Universum per Illud conservatur, nam sicut Subsistentia est perpetua Existentia, ita Conservatio est perpetua Creatio. 2] Quod Homo per Divinum Verum factus sit, est quia omnia hominis se referunt ad Intellectum et Voluntatem, ac Intellectus est Receptaculum Divini Veri, et Voluntas Divini Boni; proinde Mens humana, quae ex duobus illis principiis consistit, non aliud est, quam Forma Divini Veri et Divini Boni spiritualiter et naturaliter organizata; Cerebrum humanum est illa Forma; et quia totus Homo a sua Mente pendet, sunt omnia, quae in corpore ejus sunt, appendentiae, quae a duobus illis principiis actuantur et vivunt. 3] Ex his nunc constare potest, quam ob causam Deus ut Verbum in Mundum venit, et Homo factus est; quod hoc fuerit propter Redemptionem; tunc enim Deus per Humanum, quod erat Divinum Verum, induit omnem Potentiam, et Inferna, quae usque ad Coelos, ubi erant Angeli, succreverant, dejecit, subjugavit et sub suam obedientiam redegit, et hoc non per Verbum orale, sed per Verbum Divinum, quod est Divinum Verum; ac postea magnum Hiatum inter Inferna et Coelos aperuit, quem non1 quisquam ab Inferno transcendere potest; si conatur, in primo vestigio cruciatur2, sicut serpens super lamina ferri igniti, aut super acervo formicarum positus; diaboli et satanae enim, ut primum odorant Divinum Verum, actutum se in profundum praecipitant, et se in cavernas injiciunt, et obturant illas tam exacte ut ne pateat rima: causa est, quia voluntas eorum est in malis ac Intellectus in falsis, ita in oppositis Divino Bono et Divino Vero, et quia totus homo a duobus illis vitae principiis consistit, ut dictum est, ideo toti a capite ad calcem ad sensum oppositi tam graviter percelluntur. 4] Ex his constare potest, quod Potentia Divini Veri sit ineffabilis; et quia Verbum, quod in Ecclesia Christiana est, est continens Divini Veri in tribus gradibus, patet, quod illud sit, quod apud Johannem Cap.I:3,10, intelligitur: quod hujus Potentia ineffabilis sit, possum ex multis experientiae documentis in Mundo spirituali, confirmare, sed quia excedunt fidem, seu apparent incredibilia, illa adducere supersedeo, aliqua tamen videas supra n. 209 memorata. Ex his hoc MEMORIALE dabitur, quod Ecclesia, quae in Divinis Veris a Domino est, valeat super Inferna, et quod sit illa, de qua Dominus dixit ad Petrum, Super hac Petra aedificabo Ecclesiam meam, et portae Inferni non praevalebunt illi, Matth. XVI:18; haec dixit Dominus, postquam Petrus confessus est, Quod Christus esset Filius Dei viventis, Vers. 16; haec Veritas intelligitur ibi per Petram; per Petram enim ubivis in Verbo intelligitur Dominus quoad Divinum Verum.
1 Prima editio: nion
2 Prima editio: crucatur
VCR n. 225
225. V.
Quod Doctrina Ecclesiae ex Sensu literae Verbi haurienda sit, et per illum confirmanda.
In praecedente Articulo ostensum est, quod Verbum in Sensu literae sit in suo Pleno, in suo Sancto, et in sua Potentia, et quia Dominus est Verbum, ac Primus et Ultimus, ut Ipse dicit in Apocalypsi Cap. I:17, sequitur, quod Dominus in illo Sensu sit maxime praesens, et quod ex illo doceat et illustret hominem; sed haec demonstranda sunt in hoc ordine, I: Quod Verbum absque Doctrina non intelligatur. II. Quod Doctrina e Verbi Sensu literae haurienda sit[et per illum confirmanda]1. III. At quod Divinum Verum, quod Doctrinae est, non appareat aliis, quam qui in illustratione2 a Domino sunt.
1 Sic n. 229
2 Prima editio: iilustratione
VCR n. 226
226. 1] QUOD VERBUM ABSQUE DOCTRINA NON INTELLIGATUR, causa est, quia Verbum in Sensu literae ex meris Correspondentiis consistit, ob finem ut Spiritualia et Coelestia inibi simul sint, ac unaquaevis vox illorum continens et fulcrum1 sit; idcirco Divina Vera in Sensu literae raro sunt nuda, sed vestita, quae vocantur Apparentiae veri, et sunt plura accommodata captui simplicium, qui cogitationes non supra talia quae vident ante oculos, elevant; et aliqua, quae apparent sicut contradictiones, cum tamen in Verbo in spirituali sua luce spectato nulla contradictio datur; et quoque in quibusdam locis apud Prophetas sunt Nomina locorum et personarum collata, ex quibus non aliquis Sensus potest elici. Cum itaque Verbum in Sensu literae tale est, constare potest, quod non possit absque Doctrina intelligi. 2] Sed Exempla illustrent; dicitur, Quod Jehovam poeniteat, Exod. XXXII:12,14, Jon. III:9, Cap. IV:2; et quoque dicitur, Quod Jehovam non poeniteat, Num. XXIII:19, I Sam. XV:29; haec absque Doctrina non conformantur. Dicitur, Quod2 Jehovah3 visitet iniquitatem Patrum super filios ad tertiam et quartam generationem, Num. XIV:18; et quoque dicitur, Quod non morietur pater propter filium, nec filius propter patrem, sed quisque in peccato suo, Deut. XXIV:16; haec non discordant sed concordant per Doctrinam. 3] Dicit Jesus, Petite, et dabitur vobis, quaerite et invenietis, et pulsanti aperietur, Matth. VII:7,8, Cap. XXI:21,22; absque Doctrina crederetur, quod quisque accepturus sit, quod petit; sed ex Doctrina scitur, quod quicquid homo petit ex Domino, hoc detur; hoc etiam Dominus docet, Si manseritis in Me, et verba mea in vobis manserint, quicquid volueritis petite, et fiet vobis, Joh. XV:7. 4] Dicit Dominus, Beati pauperes, quia illorum est Regnum Dei, Luc. VI:20; absque Doctrina cogitari potest, quod Pauperibus sit Coelum, et non Divitibus; sed Doctrina docet, quod Pauperes spiritu intelligantur, nam dicit Dominus, Beati pauperes spiritu, quia eorum est Regnum4 coelorum, Matth. V:3 5. 5] Porro dicit Dominus, Ne judicate ne judicemini, cum quo judicio judicatis, judicabimini, Matth. VII:1,2, Luc. VI:37; absque Doctrina potest quis adduci ad confirmandum, quod non judicandum sit de malo quod sit malus; sed ex Doctrina licet judicare, at juste, dicit enim Dominus, Justum judicium judicate, Joh. VII:24. 6] Jesus dicit, “Nolite vocari Doctor, quia unus est Doctor vester, Christus: ne vocetis patrem vestrum in terra; unus namque est Pater vester in Coelis: nec vocemini Magistri, unus enim est vester Magister6, Christus,” Matth. XXIII:8,9,10, absque Doctrina foret, quod non liceat vocare aliquem Doctorem, Patrem, et Magistrum, sed ex Doctrina scitur, quod liceat7 in naturali Sensu, sed non in spirituali. 7] Jesus dixit ad Discipulos, Quando sedebit Filius hominis super Throno gloriae suae, sedebitis etiam vos super duodecim Thronis judicantes duodecim Tribus Israelis, Matth. XIX:28, ex his verbis concludi potest, quod etiam Discipuli Domini judicaturi sint, cum tamen neminem judicare possunt; Doctrina itaque revelabit hoc arcanum per hoc, quod Solus Dominus, qui est Omniscius, et novit omnium corda, judicaturus sit, et judicare possit; et quod per duodecim Discipulos Ipsius, intelligatur Ecclesia quoad omnia vera et bona, quae ei sunt a Domino per Verbum; ex quo Doctrina concludit, quod illa judicatura sint unumquemvis, secundum Domini verba apud Johannem Cap. III:17,18; Cap. XII:47,48. His similia sunt plura alia in Verbo, ex quibus manifeste patet, quod Verbum absque Doctrina non intelligatur.
1 Prima editio: fulerum
2 Prima editio: quod (absque italicis)
3 Prima editio: Jehovab
4 Prima editio: Rcgnum
5 Prima editio: 5
6 Prima editio: Magisier
7 Prima editio: lieeat
VCR n. 227
227. Verbum per Doctrinam non modo intelligitur, sed etiam in intellectu lucet, est enim sicut Candelabrum cum accensis lucernis; homo tunc videt plura quam prius viderat, et quoque intelligit illa, quae non prius intellexerat; obscura et discordantia vel non videt et praeterit, vel videt et explicat ut cum Doctrina concordent. Quod Verbum ex Doctrina videatur, et quoque secundum illam explicetur, testatur Experientia in Christiano Orbe; Omnes Reformati vident Verbum ex sua Doctrina, et Verbum secundum illam explicant; similiter Pontificii ex sua, et secundum illam; imo Judaei ex sua, et secundum illam; consequenter falsa ex Doctrina falsa, et vera ex Doctrina vera. Ex his patet, quod Doctrina vera sit instar lucernae in tenebris, ac instar indicis in viis.
VCR n. 228
228. Ex his constare potest, quod qui Verbum absque Doctrina legunt, sint in obscuro de omni veritate, et quod Mens eorum sit vaga et incerta, prona in errores, et quoque facilis ad haereses, quas etiam amplectuntur, si favor aut auctoritas aspirat, et fama non periclitatur1: est enim Verbum illis tanquam Candelabrum absque lumine, ac vident in umbra sicut multa, et tamen vix aliquid vident, nam sola Doctrina est lucerna: vidi tales exploratos ab Angelis, ac inventos, quod confirmare possent ex Verbo quodcunque volunt, et quod confirment, imprimis illa quae sunt amoris sui, et amoris illorum, quibus favent: at vidi illos nudatos vestibus, signum quod essent absque veris; vestes ibi sunt vera.
1 Prima editio: pereclitatur
VCR n. 229
229. II. QUOD DOCTRINA EX SENSU LITERAE VERBI HAURIENDA SIT, ET PER ILLUM CONFIRMANDA; causa est, quia Dominus ibi est praesens, ac docet et illustrat, nam Dominus nusquam operatur aliquid nisi in pleno, et Verbum in Sensu literae est in suo pleno, ut supra ostensum est; inde est, quod Doctrina e Sensu literae haurienda sit. Doctrina genuini Veri ex Sensu literali1 Verbi etiam plene potest hauriri, nam Verbum in illo Sensu est tanquam homo vestitus, cui facies est nuda, et quoque manus sunt nudae; omnia quae ad fidem et vitam hominis, ita quae ad salutem ejus pertinent, sunt ibi nuda; reliqua autem vestita; et in multis locis, ubi vestita sunt, transparent, sicut obvia mulieri per tenue sericum ante faciem: etiam vera Verbi, sicut multiplicantur ex amore illorum, et sicut per hunc ordinantur, ita clarius et clarius pellucent et apparent.
1 Prima editio: liserali
VCR n. 230
230. Credi potest quod Doctrina genuini veri comparari possit per Sensum spiritualem Verbi, qui datur per scientiam correspondentiarum; at Doctrina per illum non comparatur, sed modo illustratur et corroboratur, nam ut prius n. 208 dictum est, potest homo Verbum per aliquot Correspondentias notas falsificare, conjungendo et applicando illas ad confirmandum id quod Menti ejus ex principio capto inhaeret. Praeterea Sensus spiritualis non datur alicui nisi a Solo Domino, et custoditur ab Ipso, sicut custoditur Coelum angelicum, nam hoc in illo est.
VCR n. 231
231. 1] III: QUOD GENUINUM VERUM, QUOD DOCTRINAE ERIT, IN SENSU LITERAE VERBI, NON APPAREAT ALIIS, QUAM QUI IN ILLUSTRATIONE SUNT A DOMINO. Illustratio est a Solo Domino, et apud illos, qui amant vera quia vera sunt, et faciunt illa usus vitae; apud alios non datur illustratio in Verbo. Quod illustratio sit a Solo Domino, est quia Verbum est ab Ipso, et inde Ipse in illo; quod illustratio sit illis, qui amant vera quia vera sunt, et faciunt illa usus vitae, est quia illi in Domino sunt et Dominus in illis, est enim Dominus ipsa Veritas, ut in Capite de Domino ostensum est; et tunc Dominus amatur, quando vivitur secundum Divina Ipsius vera, ita quando fiunt usus ex illis, secundum haec apud Johannem, “In die illo cognoscetis, quod vos in Me, et Ego in vobis; qui habet praecepta Mea et facit illa, ille amat Me, et Ego amabo illum, et manifestabo illi Me Ipsum, et ad illum veniam, et mansionem apud illum faciam,” Cap. XIV:20,21,23. Hi sunt, qui in illustratione sunt, cum legunt Verbum, et apud quos Verbum lucet et translucet. 2] Quod Verbum apud illos luceat et transluceat, est quia singulis Verbi Sensus spiritualis et Coelestis inest, et hi Sensus sunt in luce Coeli, quare Dominus per illos et illorum lucem, influit in Sensum naturalem Verbi, et in hujus lucem apud hominem; inde homo ex interiore perceptione agnoscit Verum, et dein in cogitatione sua videt illud, et hoc quoties in affectione veri propter Verum est; ex affectione enim venit perceptio, ex perceptione cogitatio, et sic fit agnitio, quae fides vocatur.
VCR n. 232
232. Contrarium fit illis, qui ex Doctrina Religionis falsae legunt Verbum; et plus illis, qui Doctrinam illam ex Verbo confirmant, et tunc spectant ad sui gloriam et ad Mundi opes; apud hos Vera Verbi sunt sicut in Umbra noctis, et falsa sicut in luce diei; legunt Vera, sed non vident illa, et si umbram illorum vident, falsificant illa; sunt hi, de quibus Dominus dicit, Quod oculos habeant, et non videant, et quod aures, et non intelligant, Matth. XIII:14,15. Inde fit lux eorum in rebus spiritualibus, quae Ecclesiae sunt, mere naturalis, et visus mentis illorum sicut videntis larvas in lecto dum expergiscitur, aut sicut noctambuli, qui credit se vigilem cum dormit.
VCR n. 233
233. Datum est loqui cum multis post mortem, qui crediderunt se sicut Stellas lucituros in Coelo, quia, ut dixerunt, sanctum habuerunt Verbum, saepius perlegerunt illud, plura inde collegerunt, per quae fidei suae dogmata confirmaverunt1, et propter id ut Docti celebrati sunt, ex quo crediderunt se Michaeles et Raphaeles futuros; sed plures ex illis explorati sunt, ex quo amore studuerunt Verbo, ac inventi, quod aliqui ex amore sui, ut sicut Primates Ecclesiae colerentur, et aliqui ex amore Mundi, ut lucrarentur opes; hi dum etiam explorati sunt, quid scirent ex Verbo, compertum est, quod inde nihil genuini veri scirent, sed modo tale, quod vocatur Verum falsificatum, quod in se est putre falsum, in Coelo enim putet; et dictum est illis, quod hoc illis esset ex causa, quia Ipsi et Mundus essent fines, dum legerunt Verbum, et non verum fidei et bonum vitae; et cum ipsi et mundus sunt fines, tunc Mens in legendo Verbum haeret in seipsis et in mundo, et inde cogitant jugiter ex suo proprio, et Proprium hominis in caligine quoad omnia, quae Coeli et Ecclesiae sunt, est; in quo statu non potest homo a Domino subduci, et elevari in lucem Coeli, proinde nec aliquem influxum a Domino per Coelum recipere. Vidi etiam hos in Coelum admissos, et cum ibi inventi sunt quod absque veris essent, dejecti sunt; sed usque apud illos remansit fastus quod meruerint. Aliter factum est cum illis, qui studuerunt Verbo ex affectione sciendi Verum quia est verum, et inservit usibus vitae, non modo suae, sed etiam proximi; illos vidi elevatos in Coelum, et sic in lucem, in qua est Divinum Verum ibi, et simul tunc exaltatos in Sapientiam Angelicam, et in felicitatem ejus, in qua sunt Angeli Coeli.
1 Prima editio: confirnaverunt
VCR n. 234
234. VI.
Quod per Sensum literae Verbi sit conjunctio cum Domino, et consociatio cum Angelis.
VI. Quod per Verbum sit conjunctio cum Domino, est quia Ipse est Verbum, hoc est, ipsum Divinum Verum et Divinum Bonum inibi: quod per Sensum literae sit conjunctio, est quia Verbum in illo Sensu est in suo pleno, in suo sancto, et in sua potentia, ut supra in suo Articulo ostensum est: Conjunctio illa non apparet homini, sed est in affectione veri, et in perceptione ejus. Quod per Sensum literae sit consociatio cum Angelis coeli, est quia illi Sensui inest Sensus spiritualis et Sensus coelestis: et in his Sensibus sunt Angeli, Angeli Regni Spiritualis Domini in Sensu spirituali Verbi, et Angeli Regni coelestis Ipsius in Sensu coelesti ejus; hi bini Sensus evolvuntur ex Sensu naturali Verbi, dum homo, qui sanctum habet Verbum, legit illud. Evolutio est instantanea, proinde etiam consociatio.
VCR n. 235
235. Quod Angeli spirituales in Sensu spirituali Verbi sint, ac Angeli coelestes in Sensu coelesti ejus, manifestatum est mihi per multam experientiam: datum est percipere, quod cum legi Verbum in Sensu literae ejus, communicatio facta sit cum Coelis, nunc cum hac Societate ibi, nunc cum illa; quae ego secundum Sensum naturalem intellexi, Angeli spirituales secundum Sensum spiritualem, et Angeli coelestes secundum Sensum coelestem, intellexerunt; et hoc in instanti; quia haec communicatio, per aliquot millenas vices percepta est, de illa non relicta est mihi ulla dubitatio. Sunt etiam Spiritus, qui infra Coelos sunt, et hac communicatione abutuntur, recitant enim aliquot dicta ex Sensu literae Verbi, et illico animadvertunt et notant Societatem, cum qua communicatio fit; hoc etiam saepe vidi et audivi. Ex his per vivam experientiam datum est scire, quod Verbum quoad sensum literae ejus, sit Divinum medium conjunctionis cum Domino, et consociationis cum Angelis coeli.
VCR n. 236
236. 1] Sed illustrabitur per Exempla, quomodo Angeli spirituales percipiunt suum Sensum, et Angeli Coelestes suum, ex Sensu naturali, quando homo legit Verbum; Exemplis sint quatuor praecepta decalogi; ut QUINTUM PRAECEPTUM, Non occides; homo per hoc non modo intelligit occidere, sed etiam odio habere, et vindictam spirare usque ad necem: Angelus spiritualis pro occidere intelligit diabolum agere, et necare animam hominis: Angelus autem coelestis pro occidere intelligit Dominum odio habere, et Verbum. 2] SEXTUM PRAECEPTUM, Non adulteraberis; homo per adulterari intelligit scortari, obscaena facere, lasciva loqui, et spurca cogitare: Angelus spiritualis pro adulterari intelligit adulterare bona Verbi, et falsificare vera ejus: Angelus autem coelestis pro adulterari intelligit negare Divinum Domini, et prophanare Verbum. 3] SEPTIMUM PRAECEPTUM, Non furaberis; homo per furari intelligit furari, defraudare, et sub aliqua specie proximo auferre sua bona: Angelus spiritualis pro furari intelligit deprivare alios suae fidei veris et bonis per falsa et mala; Angelus autem coelestis pro furari intelligit attribuere sibi illa quae Domini sunt, ac vindicare sibi justitiam et meritum Ipsius. 4] OCTAVUM PRAECEPTUM, Non false testaberis; homo per false testari etiam intelligit mentiri, et aliquem diffamare: Angelus [spiritualis]1 pro false testari intelligit dicere et persuadere, quod falsum sit verum, ac malum sit bonum, et vicissim: Angelus autem coelestis pro false testari intelligit blasphemare Dominum, et Verbum. 5] Ex his videri potest, quomodo evolvitur et extrahitur spirituale et coeleste ex Sensu naturali Verbi, cui insunt; et quod mirabile est, Angeli extrahunt sua, praeter quod sciant, quid homo cogitat; at usque cogitationes Angelorum et hominum unum faciunt per Correspondentias, sicut finis, causa, et effectus; fines etiam actualiter sunt in Regno coelesti, causae in Regno spirituali, et effectus in Regno naturali; inde nunc est consociatio hominum cum Angelis per Verbum.
1 Sic SS 67.
VCR n. 237
237. Quod Angelus spiritualis ex Sensu literae Verbi extrahat et evocet spiritualia, et Angelus Coelestis coelestia, est quia illa naturae illorum concordant, et homogenea sunt; quod ita fiat, illustrari potest per similia in Tribus naturae Regnis, Animali, Vegetabili et Minerali. In REGNO ANIMALI; ex Cibo, cum factus est Chylus, hauriunt et evocant Vasa suum sanguinem, fibrae nerveae suum succum, ac substantiae quae sunt origines fibrarum, suum spiritum. In REGNO VEGETABILI; Arbor cum trunco, ramis, foliis, et fructibus stat super Radice sua, et ex humo per radicem extrahit et evocat succum crassiorem pro trunco, ramis et foliis, puriorem pro carne fructuum, et purissimum pro seminibus intra fructus. In REGNO MINERALI; in gremio terrae in quibusdam locis sunt Minerae impraegnatae auro, argento, cupro et ferro; ex halitibus et effluviis e petris, trahit aurum suum elementum, argentum suum, [cuprum suum,]1 et ferrum suum, et aqueum vehit illa circum circa.
1 Sic Worcester. Cf SS 66.
VCR n. 238
238. 1] Verbum in litera est sicut Theca, in qua in ordine jacent lapides pretiosi, uniones, et diademata; homo, qui sanctum habet Verbum, et propter usus vitae legit illud1, ejus mentis cogitationes sunt comparative, sicut qui thecam talem in manu tenet, et mittit illam ad Coelum, et haec in ascensu aperitur, et pretiosa inibi ad Angelos veniunt, qui ex illis visis et lustratis penitus delectantur; haec illorum2 delectatio communicatur cum homine, et facit consociationem, et quoque communicationem perceptionum. 2] Propter hanc consociationem cum Angelis, et simul conjunctionem cum Domino, instituta est SANCTA COENA, in qua PANIS fit in Coelo Divinum Bonum et VINUM fit Divinum Verum, utrumque a Domino: talis Correspondentia est ex Creatione, propter finem, ut Coelum Angelicum et Ecclesia in terris, et in genere Mundus spiritualis cum Mundo naturali, unum faciat, et Dominus se cum utroque simul conjungat.
1 Prima editio: illad
2 Prima editio: llorum
VCR n. 239
239. Quod Consociatio hominis cum Angelis fiat per Sensum naturalem seu literalem Verbi, est quoque causa, quia in unoquovis homine ex creatione sunt tres Gradus vitae, coelestis, spiritualis, et naturalis; sed homo in naturali est, quamdiu in Mundo, et tunc tantum in spirituali angelico, quantum in genuinis veris est, et tantum in coelesti, quantum in vita secundum illa est; at usque non venit in ipsum spirituale et coeleste, quam post mortem, quia haec duo inclusa et recondita sunt in ideis naturalibus ejus; quare cum naturale per mortem abit, remanet spirituale et coeleste, ex quibus tunc fiunt ideae cogitationis ejus. Ex his constare potest, quod in Solo Verbo sit spiritus et vita, sicut Dominus dicit, Verba, quae Ego loquor vobis, spiritus et vita sunt, Joh. VI:63. Aqua, quam Ego dabo vobis, fiet fons aquae salientis in vitam aeternam, Joh. IV:14. Homo non ex solo pane vivit, sed ex omni Verbo egrediente ex ore Dei, Matth. IV:4. Operamini cibum, qui manet in vitam aeternam, quem Filius hominis vobis dabit, Joh. VI:27.
VCR n. 240
240. VII.
Quod Verbum in omnibus Coelis sit, et quod inde sapientia angelica.
Quod Verbum in Coelis sit, non est hactenus notum, nec potuit notum fieri, quamdiu Ecclesia ignoravit, quod Angeli et Spiritus sint homines, prorsus similes facie et corpore hominibus in nostro Mundo, et quod apud illos similia sint quae apud homines in omnibus, cum sola differentia, quod illi Spirituales sint, et quod omnia quae apud illos sunt, ex origine spirituali sint, et quod homines in Mundo naturales, et quod omnia apud eos, ex origine naturali sint. Quamdiu hoc latuit, non potuit sciri, quod Verbum etiam in Coelis sit, et quod legatur ab Angelis ibi, et quoque a Spiritibus qui sub Coelis sunt. Sed ne hoc lateret in perpetuum, datum est mihi in consortio esse cum Angelis et Spiritibus, et loqui cum illis, et videre quae apud illos, et postea referre plura quae vidi et audivi; hoc factum est in Opere de COELO ET INFERNO, Londini Anno 1758 edito; ex quo videri potest, quod Angeli et Spiritus sint homines, et quod omnia in copia apud illos sint, quae apud homines in Mundo: Quod Angeli et Spiritus homines sint, videatur in illo Opere, n. 73 ad 77, et n. 453 ad 460 1. Quod similia sint apud illos, quae apud homines in Mundo, n. 170 ad 190: tum etiam, quod Cultus Divinus, et quod Praedicationes in Templis, apud illos sint, n. 221 ad 227. Et quod Scripturae et quoque Libri, n. 258 2 ad 264; et quod Scriptura sacra seu Verbum, n. 259.
1 Prima editio: 456
2 Prima editio: 253
VCR n. 241
241. 1] Quod Verbum in Coelo attinet, hoc scriptum est stylo spirituali, qui prorsus differt a stylo naturali; stylus spiritualis consistit ex meris literis, quarum unaquaevis involvit quendam Sensum, et sunt lineolae, strophae et punctationes supra et inter literas, et in illis, quae exaltant Sensum. Literae apud Angelos Regni spiritualis sunt similes literis typographicis in nostro Mundo; et literae apud Angelos Regni Coelestis sunt apud quosdam similes literis Arabicis, apud quosdam literis vetustis Hebraicis, sed inflexis supra et infra, cum signaturis supra, inter, et intra, harum etiam quaelibet involvit integrum Sensum. 2] Quia talis est scriptura illorum, ideo Nomina personarum et locorum in Verbo apud illos signata sunt, inde a sapientibus intelligitur quid spirituale et coeleste per quodlibet significatur, sicut per Mosen Verbum Dei per illum scriptum, et in communi sensu Verbum Historicum, per Eliam Propheticum, per Abrahamum, Isacum et Jacobum Dominus quoad Divinum coeleste, Divinum spirituale, et Divinum naturale; per Aharonem Sacerdotium, per Davidem Regium, utrumque Domini; per Nomina filiorum Jacobi, seu duodecim Tribuum Israelis, varia Coeli et Ecclesiae; similia per Nomina duodecim Discipulorum Domini; per Zionem et Hierosolymam Ecclesia quoad doctrinam e Verbo; per terram Canaanem ipsa Ecclesia; per Loca et Urbes ibi cis et trans Jordanem, varia quae Ecclesiae et ejus doctrinae sunt. Simile est cum Numeris; hi nec in Verbis quae in Coelo, sunt, sed pro illis res, quibus numeri correspondent. Ex his constare potest, quod Verbum in Coelo sit quoad Sensum literalem simile, et simul correspondens nostro Verbo, et sic quod unum sint. 3] Hoc mirabile est, quod Verbum in Coelis ita scriptum sit, ut simplices illud simpliciter intelligant, ac ut sapientes sapienter; sunt enim plures strophae et signaturae supra literas, quae, ut dictum est, exaltant Sensum; simplices ad illas non attendunt, nec illas norunt; at sapientes attendunt, quisque secundum suam Sapientiam, usque ad summam. Exemplar Verbi ab Angelis a Domino inspiratis scriptum, apud unamquamque Societatem majorem, in Sacrario ejus, repositum est, ne Verbum quoad aliquod punctum alibi immutetur. Verbum, quod in nostro Mundo est, simile est Verbo Coeli in eo, quod simplices illud simpliciter intelligant, et sapientes sapienter; sed hoc fit alio modo.
VCR n. 242
242. Quod omnis sapientia sit Angelis per Verbum, hoc fatentur ipsi, nam quantum in Verbi intellectu sunt, tantum in luce sunt; Lux Coeli est Divina Sapientia, quae coram oculis eorum est Lux. In Sacrario, in quo1 Exemplar repositum est, est Lux flammea et candida, excedens omnem gradum lucis, quae extra illud in Coelo est. Sapientia Angelorum Coelestium excedit Sapientiam Angelorum spiritualium, paene sicut sapientia horum Angelorum excedit sapientiam hominum; et hoc ex causa, quia Angeli coelestes in bono amoris a Domino sunt, et Angeli spirituales in veris sapientiae a Domino sunt; et ubi bonum amoris est, ibi residet sapientia simul; at ubi vera sunt, ibi non residet plus sapientiae, quam quantum simul bonum amoris. Haec causa est, quod Verbum in Regno Coelesti Domini aliter scriptum sit quam in Regno Spirituali Ipsius; nam in Verbo Regni coelestis sunt expressa bona amoris, et signa sunt affectiones amoris, at in Verbo Regni spiritualis sunt expressa vera sapientiae, et signa sunt perceptiones interiores veri. Ex his concludi potest, qualis Sapientia in Verbo, quod in Mundo est, recondita latet; in illo enim latet omnis Sapientia angelica, quae ineffabilis est; et in illam venit homo post mortem, qui a Domino per Verbum angelus fit.
1 Sic SS 73, Prima editio: pro
VCR n. 243
243. VIII.
Quod Ecclesia sit ex Verbo, et quod talis sit apud hominem, qualis ei est intellectus Verbi.
Quod Ecclesia sit ex Verbo, hoc non cadit in dubium, nam supra ostensum est, quod Verbum sit Divinum Verum, n. 189 ad 192; Quod ex Verbo sit Doctrina Ecclesiae, n. 225 ad 233, et quod per Verbum sit conjunctio cum Domino, n. 234 ad 239; sed quod intellectus Verbi faciat Ecclesiam, hoc in dubium vocari potest, quoniam sunt qui credunt, quod ab Ecclesia sint quia Verbum habent, id legunt, vel a Praedicatore audiunt, et aliquid ex sensu literae ejus sciunt; sed quomodo hoc et illud in Verbo intelligendum est, non sciunt, et quidam non tanti aestimant: quare hic confirmabitur, quod non Verbum faciat Ecclesiam, sed intellectus ejus, et quod Ecclesia talis sit, qualis est intellectus Verbi apud illos, qui in Ecclesia sunt.
VCR n. 244
244. Quod Ecclesia sit secundum intellectum Verbi, est quia Ecclesia est secundum vera fidei et bona charitatis, et haec duo sunt universalia, quae non modo circumsparsa sunt per totum1 sensum literalem Verbi, sed etiam intus latent sicut pretiosa in thesauris: coram omni homine apparent illa quae in Sensu literali ejus sunt, quia influunt directe in oculos, at quae in Sensu spirituali latent, illa non apparent nisi eis, qui amant vera quia vera sunt, et faciunt bona quia bona; coram his manifestatur thesaurus, quem Sensus literalis tegit et custodit; et haec sunt, quae essentialiter faciunt Ecclesiam.
1 Prima editio: tolum
VCR n. 245
245. 1] Quod Ecclesia sit secundum Doctrinam ejus, et quod Doctrina sit ex Verbo, notum est; sed usque Doctrina non instaurat Ecclesiam, sed integritas et puritas Doctrinae, consequenter intellectus Verbi; sed specialem Ecclesiam, quae est apud hominem in singulari, non instaurat et facit Doctrina, sed fides et vita secundum illam; similiter Verbum non instaurat et facit Ecclesiam in specie apud hominem, sed fides secundum vera, et vita secundum bona, quae inde haurit et sibi applicat. Verbum est sicut Fodina, in qua aurum et argentum in profundo in omni copia sunt, ac sicut Fodina, in qua interius et interius lapides plus et plus pretiosi latent; hae fodinae aperiuntur secundum intellectum Verbi; absque intellectu Verbi, quale1 est in se, in suo sinu, et in sua profunditate, illud non plus faceret Ecclesiam apud hominem, quam Fodinae illae in Asiatico orbe facerent Europaeum divitem; aliter si foret inter illarum possessores et operarios. 2] Verbum apud illos, qui scrutantur vera fidei et bona vitae inde, est sicut sunt Gazae apud Regem Persiae, aut apud Imperatores Mogolis et Chinae, et homines Ecclesiae sicut praefecti illarum, quibus data est venia ad suos usus desumere quantum libet; at illi qui Verbum modo possident, ac legunt illud, et tamen non inquirunt genuina vera pro fide, et genuina bona pro vita, sunt sicut illi qui ex novellis sciunt, quod tantae gazae ibi sint, sed ex illis ne quidem nummum accipiunt. Illi, qui Verbum possident, et non aliquem intellectum genuini veri et voluntatem genuini boni inde hauriunt, sunt sicut qui credunt se divites ex opibus mutuo acceptis ab aliis, aut possessionatos ab aliorum praediis, domibus et mercibus, quod hoc sit phantasticum, quisque videt. Similes etiam sunt illis, qui incedunt in magnificis vestibus, vehuntur in auratis curribus cum satellitiis a tergo et ad latera, et praecursoribus, et tamen non quicquam ex illis suae proprietatis sunt.
1 Prima editio: qualis
VCR n. 246
246. Talis fuit Gens Judaica, quare illa, quia possidebat Verbum, a Domino assimilabatur Diviti, qui indutus erat purpura et bysso, et splendide vivebat quotidie, et usque ex Verbo ne quidem tantum veri et boni hauserat, ut misereretur pauperis Lazari, ante ostium ejus ulcerosi1 jacentis; illa Gens non solum non aliqua vera ex Verbo appropriavit sibi, sed falsa in tali copia, ut tandem illis non appareret aliquod verum; nam vera per falsa non modo obteguntur, sed etiam obliterantur et rejiciuntur; inde erat, quod nec agnoverint Messiam, tametsi omnes Prophetae Ipsius Adventum annuntiaverant.
1 Prima editio: ulcerosus
VCR n. 247
247. 1] Multis in locis apud Prophetas describitur Ecclesia apud Gentem Israeliticam et Judaicam, quod prorsus destructa et nulla facta sit per id, quod Sensum seu Intellectum Verbi falsificaverint; nam aliud non destruit Ecclesiam. Intellectus Verbi, tam verus quam falsus, describitur apud Prophetas per EPHRAIMUM, imprimis apud Hoscheam, nam per Ephraimum in Verbo significatur intellectus Verbi in Ecclesia. Quoniam intellectus Verbi facit Ecclesiam, ideo Ephraim vocatur FILIUS PRETIOSUS, et NATUS DELICIARUM, Jerem. XXXI:20 1, PRIMOGENITUS, Jerem. XXXI:9 2; ROBUR CAPITIS JEHOVAE, Psalm. LX:9 3, CVIII:9 4, POTENS, Sach. X:7, IMPLETUS ARCU, Sach. IX:13; et filii Ephraimi vocantur ARMATI ET JACULATORES ARCUS, Psalm. LXXVIII:9; per Arcum enim significatur Doctrina ex Verbo pugnans contra falsa. Ideo etiam Ephraim ad dextram Israelis translatus est, et benedictus; tum loco Rubenis acceptatus5 est, Genes. XLVIII:5,11,seq.6 Et ideo, Ephraim cum fratre suo Menasse a Mose in Benedictione filiorum Israelis sub nomine Josephi patris illorum supra omnes exaltatus est, Deut. XXXIII:13 ad 17 7. 2] Qualis autem Ecclesia est, quando intellectus Verbi est deperditus, per Ephraimum apud Prophetas etiam describitur, imprimis apud Hoscheam; ut in his, Israel et Ephraim corruent. Ephraim in solitudinem erit. Ephraim oppressus et concussus judicii, Hosch. V:5,9,11,12,13,14. Quid faciam tibi Ephraim, quia sanctitas tua sicut nubes aurorae, et sicut ros mane cadens, abit, Hosch. VI:4. Non habitabunt in terra Jehovae, revertetur Ephraim in Aegyptum, et in Assyria immundum comedent8, Hosch. IX:3; terra Jehovae est Ecclesia, Aegyptus est scientificum naturalis hominis; Assyria est ratiocinatio inde, ex quibus duobus simul Verbum quoad intellectum ejus interiorem falsificatur; ideo dicitur quod Ephraim in Aegyptum revertetur, et in Assyria immundum comedent9. 3] Ephraim pascens ventum, et persequitur eurum; omni die mendacium et vastationem multiplicat; foedus cum Assyria pangit, et oleum in Aegyptum defertur, Hosch. XII:2 10, pascere ventum, persequi eurum, ac multiplicare mendacium et vastationem, est falsificare vera, et sic destruere Ecclesiam. Simile etiam significatur per scortationem Ephraimi, nam scortatio significat falsificationem intellectus Verbi, hoc est, genuini veri ejus; in his, “Ego novi Ephraimum, quod omnino scortatus sit, et pollutus sit Israel, Hosch. V:3. In domo Israelis vidi rem foedam, ibi scortatus est Ephraim, et pollutus est Israel,” Hosch. VI:10, Israel est ipsa Ecclesia, et Ephraim est intellectus Verbi, ex quo et secundum quem est Ecclesia; quare dicitur, scortatus est Ephraim, et pollutus est Israel. 4] Quoniam Ecclesia apud Gentem Israeliticam et Judaicam per falsificationes Verbi plane destructa fuit, ideo de Ephraimo dicitur, Dabo te Ephraim, tradam te Israel, sicut Adamam, et ponam te sicut Zeboim, Hosch. XI:8.
Nunc quia apud Prophetam Hoscheam a Primo Capite ad Ultimum de Falsificatione genuini intellectus Verbi, et de destructione Ecclesiae per illam, et quia per scortationem significatur falsificatio veri ibi, ideo mandatum est illi Prophetae, ut repraesentaret illum statum Ecclesiae, per quod acciperet sibi Scortum in Uxorem, et ex illa gigneret filios, Cap. I: ac iterum, ut acciperet Mulierem adulteram, Cap. III. Haec allata sunt, ut ex Verbo sciatur et confirmetur, quod Ecclesia talis sit, qualis est intellectus Verbi in illa, praestans et pretiosa, si intellectus sit ex genuinis veris ex Verbo, at destructa, imo foeda, si ex falsificatis.
1 Prima editio: 21
2 Prima editio: 20
3 Sic Schmidt et Biblia Hebraica, sed 60:7 apus Biblia Anglica
4 Sic Schmidt et Biblia Hebraica, sed 108:8 apud Biblia Anglica
5 Prima editio: occeptatus
6 Prima editio: 5. 11; seq.
7 Prima editio: Deut. XXXIII: ad 17
8 Prima editio: comedet
9 Prima editio: comedet
10 Sic Schmidt et Biblia Hebraica, sed 12:1 apud Biblia Anglica
VCR n. 248
248. IX.
Quod in singulis Verbi sit Conjugium Domini et Ecclesiae, et inde Conjugium boni et veri.
Quod in singulis Verbi sit Conjugium Domini et Ecclesiae, et inde Conjugium boni et veri, hactenus non visum est, nec videri potuit, quia Sensus spiritualis Verbi non prius detectus est, et id conjugium non videri potest nisi per illum: sunt enim bini Sensus in Verbo, latentes in Sensu literae ejus, qui vocantur Spiritualis et Coelestis; in Spirituali Sensu in Verbo se referunt illa quae ejus sunt, maxime ad Ecclesiam, et in Coelesti maxime ad Dominum; tum in Spirituali sensu se referunt illa quae ejus sunt ad Divinum Verum, et in Coelesti ad Divinum Bonum; inde est in Verbo illud Conjugium. Sed hoc non apparet alicui, nisi qui ex Sensu spirituali et coelesti Verbi scit vocum et nominum significationes, nam quaedam voces et nomina praedicantur de Bono, et quaedam de Vero, et quaedam includunt utrumque; quare absque illa cognitione Conjugium illud in singulis Verbi non videri potuit: haec causa est, quod hoc Arcanum non prius detectum fuerit. Quoniam tale conjugium in singulis Verbi est, ideo multoties in Verbo sunt binae Expressiones, quae apparent sicut Repetitiones unius rei; attamen non sunt Repetitiones, sed una se refert ad bonum, et altera ad verum, ac utraque simul sumta facit conjunctionem illorum, ita unam rem. Inde etiam est Divina sanctitas Verbi; nam in omni Opere Divino est Bonum conjunctum Vero, ac Verum conjunctum Bono.
VCR n. 249
249. Dicitur quod in singulis Verbi sit conjugium Domini et Ecclesiae, et inde conjugium boni et veri; quia ubi conjugium Domini et Ecclesiae est, ibi etiam conjugium boni et veri est, est enim hoc conjugium ab illo; nam dum Ecclesia seu homo Ecclesiae in veris est, tunc Dominus in vera ejus influit cum bono, et illa vivificat; seu quod idem, dum homo Ecclesiae in intellectu veri est, tunc Dominus per bonum charitatis in intellectum ejus influit, et sic ei infundit vitam. Sunt binae Facultates vitae apud unumquemvis hominem, quae Vocantur Intellectus et Voluntas; Intellectus est receptaculum veri, et inde sapientiae, ac voluntas est receptaculum boni, et inde charitatis; hae duae Facultates unum facient, ut homo sit homo Ecclesiae, ac unum faciunt, dum homo Intellectum format ex genuinis veris, et hoc fit ad apparentiam sicut ab illo, et dum Voluntas ejus impletur bono amoris, hoc fit a Domino; inde homini vita veri et vita boni est, vita veri in Intellectu, et vita boni in Voluntate, quae dum unitae sunt, non duas sed unam vitam faciunt. Hoc est Conjugium Domini et Ecclesiae, tum Conjugium boni et veri apud hominem.
VCR n. 250
250. Quod in Verbo sint binae Expressiones, quae apparent sicut Repetitiones ejusdem rei, a legentibus, qui ad id attendunt, potest videri, ut frater et socius, pauper et egenus, vastitas et solitudo, vacuitas et inanitas, hostis et inimicus, peccatum et iniquitas, ira et excandescentia, gens et populus, gaudium et laetitia, luctus et lachrymatio, justitia et judicium, etc; quae apparent sicut synonyma, cum tamen usque non sunt, nam frater, pauper, vastitas, hostis1, peccatum, ira, gens, gaudium, luctus, justitia, praedicantur de bono, et in opposito sensu de malo; at socius, egenus, solitudo, inanitas, inimicus, iniquitas, excandescentia, populus, laetitia, lachrymatio, judicium, praedicantur de vero, et in opposito sensu de falso; et tamen apparet legenti, qui hoc arcanum non novit, quod pauper et egenus, vastitas et solitudo, vacuitas et inanitas, etc, una res sint, et tamen non sunt, verum una res fiunt per conjunctionem. In Verbo etiam conjunguntur plura, ut ignis et flamma, aurum et argentum, aes et ferrum, lignum et lapis, [panis et aqua,]2 panis et vinum, purpura et byssus, etc: quia ignis, aurum, aes, lignum, panis, purpura, praedicantur de bono, at flamma, argentum, ferrum, lapis, aqua, vinum et byssus, praedicantur de vero. Similiter quod dicatur, quod amaturi sint Deum ex toto corde et ex tota anima, tum quod Deus creaturus sit in homine novum cor et novum spiritum, cor enim praedicatur de bono amoris, ac anima et spiritus de veris fidei. Dantur etiam voces, quae quia de utroque tam bono quam vero participant, solitarie absque adjunctis aliis dicuntur; sed haec et plura alia non exstant nisi coram Angelis et coram illis, qui dum in Sensu naturali, etiam in Sensu spirituali, sunt.
1 Nisi legeris vastitas, vacuitas, hostis, sic Worcester
2 Sic SS 84
VCR n. 251
251. Quod binae tales Expressiones in Verbo sint, quae apparent sicut Repetitiones ejusdem rei, prolixum foret ex Verbo ostendere, nam chartas impleret; sed ut tollatur dubium, volo loca afferre, ubi GENS et POPULUS, et ubi GAUDIUM et LAETITIA, simul dicuntur. Loca, ubi Gens et Populus nominantur, sunt haec: Vae GENTI peccatrici, POPULO gravi iniquitate, Esaj. I:4. POPULI ambulantes in tenebris viderunt lucem magnam; multiplicasti GENTEM, Esaj. IX:1,2 1. Aschur virga irae meae, contra GENTEM hypocritam mittam illum, contra POPULUM excandescentiae meae mandabo illum, Esaj. X:5,6. Fiet in die illo Radicem Jischaji2, qui stans in signum POPULORUM, GENTES quaerent, Esaj. XI:10. Jehovah percutiens POPULOS plaga non curabili, Dominans cum ira GENTIBUS, Esaj. XIV3:6. In die illo adducetur munus Jehovae Zebaoth POPULUS distractus et expilatus, et GENS delineata et conculcata, Esaj. XVIII:7 4. Honorabunt Te POPULUS validus, urbs GENTIUM potentium timebunt Te, Esaj. XXV:3. Jehovah absorbebit obvelationem super omnes POPULOS, velamen super omnes GENTES, Esaj. XXV:7 5. Appropinquate GENTES, et POPULI auscultate, Esaj. XXXIV:1. Vocavi Te in foedus POPULI, in lucem GENTIUM, Esaj. XLII:6. Omnes GENTES congregentur una, et conveniant POPULI, Esaj. XLIII:9. Ecce tollam erga GENTES manum meam, et erga POPULOS signum meum, Esaj. XLIX:22. In Testem POPULIS dedi Ipsum, Principem et Legislatorem GENTIBUS, Esaj. LV:4 6. Ecce POPULUS veniens e terra septentrionis. et GENS magna e lateribus terrae, Jerem. VI:22 7. Non audire te faciam amplius calumniam GENTIUM, et opprobrium POPULORUM non portabis amplius, Ezech. XXXVI:15. Omnes POPULI et GENTES Ipsum colent, Dan. VII:14. Ne dicterium de illis faciant GENTES, et dixerint in POPULIS ubi Deus eorum, Joel. II:17 8. Reliquiae POPULI mei depraedabuntur illos, et residui GENTIS meae haereditabunt illos, Zeph. II:9. Venient POPULI multi, et GENTES numerosae ad quaerendum Jehovam in Hierosolyma, Sach. VIII:22. Viderunt oculi mei Salutare tuum, quod praeparasti ante faciem omnium POPULORUM, lumen in revelationem GENTIUM, Luc. II:30,31,32. Redemisti nos sanguine tuo ex omni POPULO et GENTE, Apoc. V:9. Oportet te rursus prophetare super POPULOS et GENTES, Apoc. X:11. Pones Me in caput GENTIUM, POPULUS, quem non noveram, servient mihi, Psalm. XVIII:44 9. Jehovah irritum reddit consilium GENTIUM, subvertit cogitationes POPULORUM, Psalm. XXXIII:10. Ponis nos proverbium inter GENTES, motionem capitis inter POPULOS, Psalm. XLIV:15 10. Jehovah subjiciet POPULOS sub nos, et GENTES sub pedes nostros; regnat Jehovah super GENTES; spontanei POPULORUM congregati11 sunt, Psalm. XLVII:4,9,10 12. Confitebuntur Te POPULI, et jubilabunt GENTES; eo quod judicaturus sis POPULOS in rectitudine, et GENTES in Terra ducturus sis, Psalm. LXVII:4,5 13. Memento mei Jehovah in beneplacito POPULI tui, ut laeter in gaudio GENTIUM tuarum, Psalm. CVI:4,5 14; praeter alibi. Quod Gentes et simul Populi dicantur, est quia per Gentes intelliguntur qui in bono sunt, et in opposito sensu qui in malo; et per Populos qui in veris, et in opposito sensu qui in falsis: quare illi qui e Spirituali Regno Domini sunt, vocantur Populi15, et illi qui e Coelesti Regno Domini sunt, vocantur Gentes, nam in spirituali Regno sunt omnes in Veris et inde Intelligentia, in Coelesti autem Regno sunt omnes in Bonis et inde Sapientia.
1 Sic Schmidt et Biblia Hebraica, sed 9:2,3 in Biblia Anglica
2 Prima editio: Isschaji
3 Prima editio: XVI
4 Prima editio: Esaj. XVI: 2
5 Prima editio: 8
6 Prima editio: Esaj. LIV: 4. 5.
7 Prima editio: Jerem. VI: 22. 23.
8 Prima editio: II: 7.
9 Sic Schmidt et Biblia Hebraica, sed 18:43 apud Biblia Anglica.
10 Sic Schmidt et Biblia Hebraica, sed 44:14 apud Biblia Anglica.
11 Prima editio: cogregati
12 Sic Schmidt et Biblia Hebraica, sed 47:3,8,9 apud Biblia Anglica.
13 Sic Schmidt et Biblia Hebraica, sed 67:3,4 apud Biblia Anglica. Prima editio: LXVII: 3. 4. 5.
14 Prima editio: Psalm. CXI: 4. 5
15 Prima editio: vocantur. Populi
VCR n. 252
252. Simile est cum multis aliis; sicut quod ubi dicitur GAUDIUM, etiam dicatur LAETITIA, ut in his; Ecce GAUDIUM et LAETITIA occidere bovem, Esaj. XXII:13. GAUDIUM et LAETITIA assequentur, fugient tristitia1 et gemitus, Esaj. XXXV:10, Cap. LI:11. Excisum est e Domo Dei nostri LAETITIA et GAUDIUM, Joel I:16. Abrogabitur vox GAUDII et vox LAETITIAE, Jerem. VII:34, Cap. XXV:10. Jejunium decimi erit domui Jehudae in GAUDIUM et LAETITIAM, Sach. VIII:19. LAETEMINI in Hierosolyma2, GAUDETE in ea3, Esaj. LXVI:10. GAUDE et LAETARE filia Edomi, Thren.4 IV:21. LAETABUNTUR Coeli, et GAUDEBIT Terra, Psalm. XCVI:11 5. Audire me facies6 GAUDIUM et LAETITIAM, Psalm. LI:10 7. GAUDIUM et LAETITIA invenietur in Zione, Confessio et vox cantus, Esaj. LI:3. Erit8 LAETITIA, et multi super nativitate Ipsius GAUDEBUNT, Luc. I:14. Cessare faciam vocem GAUDII et vocem LAETITIAE, vocem sponsi et vocem sponsae, Jerem. VII:34, Cap. XVI:9, Cap. XXV:10. Adhuc audietur in loco hoc vox GAUDII et vox LAETITIAE, ac vox sponsi et vox sponsae, Jerem. XXXIII:11 9; et alibi. Quod utrumque tam Gaudium quam Laetitia dicatur, est quia Gaudium predicatur de Bono, et Laetitia de Vero, seu Gaudium de Amore, et Laetitia de Sapientia; est enim Gaudium Cordis et Laetitia Spiritus, seu Gaudium est Voluntatis, et Laetitia est Intellectus. Quod Conjugium Domini et Ecclesiae etiam in his sit, patet ex eo, quod dicatur, Vox Gaudii et vox Laetitiae, vox Sponsi et vox Sponsae, Jerem. VII:34, Cap. XVI:9, XXV:10, Cap. XXXIII:10,11; et Dominus est Sponsus et Ecclesia est Sponsa; quod Dominus sit Sponsus, videatur Matth. IX:15, Marc. II:19,20, Luc. V:34,35 10, et quod Ecclesia sit Sponsa, Apoc. XXI:2,9, Cap. XXII:17; quare Johannes Baptista dixit de Jesu, Qui habet Sponsam Sponsus est, Joh. III:29.
1 Prima editio: TRISTITIA
2 Prima editio: in Hierosolyma (absque italicis)
3 Prima editio: in ea (absque italicis)
4 Prima editio: Thron.
5 Prima editio: LXVIII: 4
6 Sic alibi, sed prima editio et SS 87: facient
7 Sic Schmidt et Biblia Hebraica, sed 51:8 apud Biblia Anglica
8 Prima editio: Erit (absque italicis)
9 Prima editio: Jerem. XXXIII: 10. 11
10 Prima editio: Luc. V: 3
VCR n. 253
253. Propter Conjugium Divini Boni et Divini Veri in singulis Verbi, permultis in locis dicitur Jehovah [et]1 Deus, tum Jehovah et Sanctus Israelis, sicut forent duo, cum tamen unum sunt; per Jehovam enim intelligitur Dominus quoad Divinum Bonum Divini Amoris, et per Deum et per Sanctum Israelis intelligitur Dominus quoad Divinum Verum Divinae Sapientiae. Quod Jehovah et Deus, ac Jehovah et Sanctus Israelis2 in permultis locis in Verbo dicantur, et tamen intelligatur Unus, in DOCTRINA DE DOMINO REDEMPTORE videatur.
1 Sic SS 88
2 Prima editio: Isralis
VCR n. 254
254.X.
Quod Haereses ex Sensu literae Verbi captari possint, sed quod confirmare illas damnosum sit.
Supra ostensum est, quod Verbum non possit intelligi absque Doctrina, et quod Doctrina sit sicut Lucerna, ut genuina Vera videantur; et hoc ex causa, quia Verbum per meras Correspondentias conscriptum est; inde est, quod plura ibi Apparentiae veri sint, et non nuda vera; et plura ad captum mere naturalis hominis scripta, et tamen ita, ut simplices illud simpliciter possint intelligere, et intelligentes intelligenter, ac sapientes sapienter. Nunc quia Verbum tale est, possunt Apparentiae veri, quae sunt vestita vera, pro nudis veris captari, quae dum confirmantur, fiunt fallaciae, quae in se sunt falsa. Ex eo, quod Apparentiae veri, pro genuinis veris captae et confirmatae sint, enatae sunt omnes Haereses, quae in Christiano Orbe fuerunt, et adhuc sunt. Ipsae Haereses non damnant homines, sed confirmationes falsitatum, quae in Haeresi sunt, ex Verbo, et per ratiocinia ex naturali homine, et vita mala, damnant. Quisque enim nascitur in Religionem Patriae suae aut Parentum suorum, ab infantia initiatur in illam, et postea retinet illam, nec potest semet ipsum educere ex falsis ejus, tam propter negotia in Mundo, quam propter imbecillitatem intellectus in perspiciendis veris illius prosapiae; sed vivere male, et confirmare falsa usque ad destructionem genuini veri, hoc damnat: nam qui manet in sua Religione, et credit in Deum, ac intra Christianismum credit in Dominum, et Verbum sanctum habet, et secundum praecepta Decalogi ex religione vivit, is non jurat in falsa, quare dum audit vera, et suo modo percipit illa, potest illa amplecti, et sic a falsis educi; non autem ille, qui falsa Religionis suae confirmaverat, nam falsum confirmatum manet, et non potest exstirpari; est enim falsum post confirmationem, sicut quis juraverit in illud, imprimis si cohaeret cum amore sui, aut cum fastu propriae intelligentiae.
VCR n. 255
255. Loquutus sum cum quibusdam in Mundo spirituali, qui ante plura Saecula vixerunt, et se confirmaverunt in falsis Religionis suae, et compertus sum, quod in iisdem adhuc constanter manerent: et quoque loquutus sum cum quibusdam ibi, qui in eadem Religione fuerunt, et cogitaverunt sicut illi, sed non confirmaverunt falsa ejus apud se, et compertus sum, quod instructi ab Angelis falsa rejecerint, et vera receperint, et quod hi salvati sint, non autem illi. Unusquisque homo post mortem instruitur ab Angelis, et recipiuntur illi qui vera vident, et ex veris falsa; sed modo illi vident vera, qui se non confirmaverunt in falsis, sed qui se confirmaverunt, illi non volunt videre vera, et si vident, se retro vertunt, et tunc vel ad illa rident, vel illa falsificant; genuina causa est, quod Confirmatio intret voluntatem, ac voluntas est ipse homo, et disponit intellectum ad nutum; at nuda cognitio modo intrat intellectum, et hic non aliquod jus in voluntatem habet, ita non est in homine, aliter quam sicut qui stat in atrio aut in porta, et non adhuc in domo.
VCR n. 256
256. Sed hoc illustretur per Exemplum: in Verbo multis in locis tribuitur Deo ira, excandescentia, vindicta, et quod puniat, dejiciat in Infernum, tentet, et plura similia; qui hoc simpliciter et sicut infans credit, et propter ea1 timet Deum, et sibi cavet a peccare contra Ipsum, ille propter simplicem illam fidem, non damnatur. Sed qui apud se confirmat illa eo usque, ut credat, quod ira, excandescentia, vindicta, et sic talia quae mali sunt, apud Deum sint, et quod ex ira, excandescentia et vindicta hominem puniat, ac in infernum dejiciat, ille damnatur, quia genuinum verum destruxit; quod est, quod Deus sit ipse Amor, ipsa Misericordia, et ipsum Bonum, et Qui est illa, non potest irasci, excandescere, et vindicare; quod illa in Verbo tribuantur Deo, est quia ita apparet; talia sunt apparentiae veri.
1 Prima editio: proptera
VCR n. 257
257. Quod plura in Sensu literae Verbi sint Apparentiae veri, in quibus vera genuina latent, et quod non damnosum sit secundum apparentias veri simpliciter cogitare, et quoque loqui, sed quod damnosum sit illas confirmare, quoniam per confirmationem destruitur Divinum Verum quod intus latet, illustrari etiam potest per Exemplum in natura, quod adfertur, quia Naturale clarius illustrat et docet, quam Spirituale. Coram oculis apparet, sicut quod Sol quovis die circum Tellurem feratur, et quoque semel quotannis; inde dicitur, quod Sol oriatur et occidat, quod faciat mane, meridiem, vesperam, et noctem, et quoque tempora veris, aestatis, autumni, et hyemis, et sic dies et annos; cum tamen Sol immotus stat, est enim Oceanus igneus, et Tellus circumvolvitur quotidie, et circumfertur quotannis: homo, qui ex simplicitate et ex ignorantia cogitat, quod Sol circumferatur, non destruit veritatem naturalem, quae est, quod Tellus rotetur circum axem, et quotannis feratur secundum Ecclipticam: at qui confirmat apparentem Solis motum, per ratiocinia ex naturali homine, et plus qui per Verbum quia ibi dicitur quod Sol oriatur et occidat, ille infirmat veritatem, et destruit1 illam; et postea vix potest videre illam, tametsi ad oculum ostenderetur, quod universum Coelum astriferum similiter quotidie et quotannis ad apparentiam circumferatur, et tamen ne quidem una Stella e loco suo fixo ab altera removeatur. Quod Sol moveatur, est apparens verum, at quod non moveatur, est genuinum verum; attamen quisque loquitur secundum apparens verum, dicendo quod Sol oriatur et occidat, et hoc licet, quia non potest aliter, sed cogitare secundum illud ex confirmatione, hoc intellectum rationalem hebetat et opacat. 1 Prima editio: distruit
VCR n. 258
258. 1] Quod damnosum sit confirmare1 apparentias veri, quae in Verbo sunt, quoniam per id fit fallacia, et sic Divinum Verum, quod intus latet, destruitur, ipsa causa est, quia omnia et singula Sensus literae Verbi communicant cum Coelo, nam ut supra ostensum est, omnibus et singulis sensus literae ejus inest sensus spiritualis, et hic aperitur dum transit ab homine ad coelum; ac omnia Sensus spiritualis sunt genuina vera; quare dum homo in falsis est, et applicat sensum literae ad illa, tunc inibi falsa sunt, et dum intrant falsa, dissipantur vera; quod fit in via ab homine ad coelum; et hoc fit comparative sicut vesica nitida felle repleta, projicitur ad alterum, quae antequam ad illum venit, in aere frangitur, et fel circumspargitur, ad quod, dum alter aerem felle infectum sentit, se avertit, et quoque occludit os, ne tingat linguam ejus; et est sicut Uter cinctus termitibus cedri, in quo acetum vermiculis plenum est, ac uter in via rumpitur, ac nidor ejus sentitur ab altero, qui tunc illico ex nausea, nidorem ejus, ne influat in nares ejus, quodam ventilabro dissipat. 2] Est quoque sicut amygdalum2 in crusta, intra quam loco amygdali est coluber recens natus, et crusta illa evellitur, et colubellus ille apparet vento ferri in oculos alterius, quod hic se avertat, ne id fiat, ex se patet. Simile est cum lectione Verbi ab homine, qui in falsis est, et ad falsa sua applicat aliqua sensus literae Verbi, quod tunc rejiciatur in via ad Coelum, ne tale quid influat, ac Angelos infestet; falsum enim dum tangit verum, est sicut acumen acus dum tangit fibrillam nervi, aut pupillam oculi; quod fibrilla nervi se illico revolvat in spiram et se in se recipiat, notum est; similiter quod oculus ad primum tactum ejus palpebris se obvolvat. Ex his patet quod verum falsificatum auferat communicationem cum Coelo, et claudat illud. Haec causa est, quod confirmare aliquod falsum haereticum, damnosum sit.
1 Prima editio: eonfirmare
2 Sic Errores Typographici
VCR n. 259
259. Verbum est sicut Hortus, qui Paradisus Coelestis vocandus est, in quo cupediae et deliciae omnis generis sunt, cupediae ex fructibus et deliciae ex floribus, in cujus medio sunt Arbores vitae, juxta quas fontes aquae vivae: et circum Hortum sunt arbores sylvae. Homo qui ex Doctrina in Divinis veris est, in medio est, ubi sunt Arbores vitae, et actualiter cupediis et deliciis ejus fruitur; homo autem qui non ex Doctrina in veris est, sed ex solo Sensu literae, is in circuitu est, et videt modo sylvestria: at qui in Doctrina Religionis falsae est, et falsum ejus apud se confirmavit, ne quidem in Sylva est, sed extra illam in Campo arenoso, ubi nec gramen. Quod etiam talis status illorum post mortem sit, in Opere DE COELO ET INFERNO, ostensum est.
VCR n. 260
260. 1] Insuper sciendum est, quod Sensus literae sit custodia pro genuinis veris, quae intus latent, ne laedantur; et in eo est custodia, quod ille Sensus possit huc illuc verti, et explicari secundum captum, et tamen Internum ejus non laedi et violari; non enim nocet, quod Sensus literae aliter ab uno quam ab altero intelligatur, sed id nocet, si homo falsa infert, quae contra Divina vera sunt, quod unice fit ab illis, qui se in falsis confirmaverunt; per hoc infertur Verbo violentia: ne hoc fiat, custodit Sensus literae, et custodit apud illos, qui in falsis sunt ex Religione, et falsa ejus non confirmant. Sensus literae Verbi ut Custodia, significatur per Cherubos in Verbo, et quoque per illos describitur ibi. Haec Custodia significatur per Cherubos, qui, postquam Adamus cum Uxore ejectus est ex Horto Edenis, ad introitum ejus positi sunt, de quibus haec leguntur, Cum Jehovah Deus expulerat hominem, habitare fecit ab Oriente horti Edenis CHERUBOS, et flammam gladii hinc inde vertentis se, ad custodiendum viam Arboris vitae, Genes. III:23,24. 2] Quid haec significant nemo videre potest, nisi sciat, quid per Cherubos significatur, et quid per Hortum Edenis, et per Arborem vitae ibi, et dein quid per Flammam gladii hinc inde vertentis se; haec singula in ARCANIS COELESTIBUS Londini editis ad hoc caput explicata sunt; videlicet, quod per Cherubos significetur Custodia; per viam Arboris vitae significatur introitus ad Dominum, qui hominibus est per Vera Sensus Spiritualis Verbi; per flammam gladii vertentis se, significatur Divinum Verum in ultimis, quod est sicut Verbum in Sensu literae, qui ita verti potest. Simile intelligitur per CHERUBOS EX AURO POSITOS super duabus extremitatibus Propitiatorii, quod erat super Arca, in Tabernaculo, Exod. XXV:18 ad 21; per Arcam significabatur Verbum, quia Decalogus in illa erat primitivum ejus; per Cherubos ibi significabatur custodia, quare Dominus cum Mose inter illos loquutus est, Exod. XXV:22, Cap. XXXVII1 :9, Num. VII:89. Et loquutus est in Sensu naturali, nam cum homine non loquitur nisi in pleno, et in Sensu literae est Divinum Verum in suo pleno, videatur supra2, n. 214 ad 224. Nec aliud significatum est per CHERUBOS super Aulaeis Tabernaculi, et super Velo, Exod. XXVI:1,31 3; nam Aulaea et Vela Tabernaculi significabant ultima Coeli et Ecclesiae, ita quoque Verbi, videatur supra, n. 220. Similiter per CHERUBOS sculptos super parietibus et super foribus Templi Hierosolymitani, I Reg. VI:29,32,35, videatur supra, n. 221;4 pariter per5 CHERUBOS in Novo Templo, Ezech. XLI:18,19,20. 3] Quoniam per Cherubos significabatur Custodia ne Dominus, Coelum, et Divinum Verum, quale est intus in Verbo, immediate adeantur, sed mediate per ultima, ideo de Rege Tyri ita dicitur, Tu obsignans demensum, plenus sapientia et perfectus pulchritudine, in Eden Horto fuisti; omnis lapis pretiosus tegumentum tuum; tu CHERUBE expansio contegentis: perdidi te, CHERUBE CONTEGENS, in medio6 lapidum ignis, Ezech. XXVIII:12,13,14,16, per Tyrum significatur Ecclesia quoad cognitiones veri et boni, et inde per7 Regem Tyri Verbum ubi et unde cognitiones illae sunt; quod Verbum hic in suo ultimo per illum, et per Cerubum Custodia significetur, patet, nam dicitur, tu obsignans demensum, omnis lapis pretiosus tegumentum tuum8, tu Cherube expansio contegentis, ut et Cherube contegens; quod per Lapides pretiosos, qui etiam ibi nominantur, intelligantur illa quae Sensus literae sunt, videatur supra n. 217, 218. Quoniam per Cherubos significatur Verbum in ultimis, et quoque Custodia, ideo dicitur apud Davidem, Jehovah inclinavit Coelos, et descendit, et equitavit super9 Cherubo, Psalm. XVIII:10,11 10. Pastor Israelis, qui sedet super Cherubis, effulge, Psalm. LXXX:2 11. Jehovah insidens Cherubis, Psalm. XCIX:1, equitare super Cherubis, sedere super illis, [et insidere illis,]12 est super sensu ultimo Verbi. Divinum Verum in Verbo, et ejus quale, describitur per quatuor Animalia, quae etiam vocantur Cherubi, apud Ezechielem Cap. I, IX et X;13 et quoque per quatuor Animalia in medio Throni, et juxta Thronum, Apoc. IV:6, seq. Videatur APOCALYPSIS REVELATA a me Amstelodami edita, n. 239, 275, 314.
1 Prima editio: Cap. XXXVI
2 Prima editio: sapra
3 Prima editio: Exod. XXVI:31
4 Prima editio: 221.
5 Prima editio: per (absque italicis)
6 Prima editio: modio
7 Prima editio: pe
8 Prima editio: tuam
9 Prima editio: supor
10 Sic Schmidt et Biblia Hebraica, sed 18:9,10 apud Biblia Anglica
11 Sic Schmidt et Biblia Hebraica, sed 80:1 apud Biblia Anglica
12 Sic SS 97
13 Prima editio: I: IX et X:;
VCR n. 261
261. XI.
Quod Dominus in Mundo impleverit1 omnia Verbi, et per id factus sit Verbum, hoc est, Divinum Verum, etiam in ultimis.
Quod Dominus in Mundo impleverit omnia Verbi, et quod per id factus sit Divinum Verum, seu Verbum, etiam in ultimis, intelligitur per haec apud Johannem, et Verbum Caro factum est, et habitavit inter nos, et vidimus Gloriam Ipsius, Gloriam sicut Unigeniti a Patre, plenus gratia et veritate, I:14, fieri Caro est fieri Verbum in ultimis: Qualis Dominus fuit ut Verbum in ultimis, ostendit Discipulis cum transformatus est, Matth. XVII:2, seq., Marc. IX:2, seq., Luc. IX:28, seq., et ibi dicitur, quod Moses et Elias visi sint in gloria; per Mosen intelligitur Verbum quod per illum scriptum est, et in genere Verbum Historicum, et per Eliam Verbum Propheticum. Dominus ut Verbum in ultimis, etiam repraesentatus est coram Johanne, in Apocalypsi Cap. I:13 ad 16, ubi omnia descriptionis Ipsius significant ultima Divini Veri, seu Verbi. Dominus prius quidem fuerat Verbum seu Divinum Verum, sed in Primis, nam dicitur, In principio erat Verbum, et Verbum erat apud Deum, et DEUS ERAT VERBUM, Joh. I:1,2; sed quando Verbum Caro factum est, tunc Dominus factus est Verbum etiam in ultimis; ex eo est, quod dicatur PRIMUS et ULTIMUS, Apoc. I:8,11,17, Cap. II:8, Cap. XXI:6, Cap. XXII:13 2, Esaj. XLIV:6.
1 Prima editio: inpleverit
2 Prima editio: Cap. XXII: 12. 13
VCR n. 262
262. 1] Quod Dominus impleverit omnia Verbi, patet ex locis, ubi dicitur, quod ab Ipso impleta sit Lex et Scriptura, et quod omnia consummata sint, ut ex his, dixit Jesus, nolite putare, quod venerim ad solvendum LEGEM et PROPHETAS1, non veni ad solvendum, SED AD IMPLENDUM, Matth. V:17,18. Jesus intravit in Synagogam, et surrexit ad legendum, tunc traditus est Ipsi Liber Esajae Prophetae, et evolvit Librum, et invenit Locum scriptum: Spiritus Jehovae super me, propter quod unxit me, ad evangelizandum pauperibus misit me, ad sanandum contritos corde, ad evangelizandum vinctis remissionem, et caecis visum, ad praedicandum Annum Domini acceptum: Postea convolvens Librum, dixit, HODIE IMPLETA EST SCRIPTURA HAEC IN AURIBUS VESTRIS, Luc. IV:16 ad 21. Ut SCRIPTURA IMPLERETUR, qui comedit Mecum2 panem, sustulit super Me calcaneum, Joh. XIII:18. Nemo ex illis periit, nisi filius perditionis, ut SCRIPTURA IMPLERETUR, Joh. XVII:12. Ut IMPLERETUR VERBUM, quod dixit, quos dedisti Mihi, non perdidi ex illis unum, Joh. XVIII:9 3. Jesus dixit Petro, absconde tuum gladium in loco suo, QUOMODO ERGO IMPLERETUR SCRIPTURA, quod sic oporteat fieri: hoc autem factum est ut IMPLERETUR SCRIPTURA, Matth. XXVI:52,54,56 4. Filius hominis abit sicut SCRIPTUM EST de Ipso, ut IMPLERENTUR SCRIPTURAE, Marc. XIV:21,49 5. Sic6 IMPLETA EST SCRIPTURA, quae dixit, cum impiis reputatus est, Marc. XV:28, Luc. XXII:37. Ut SCRIPTURA IMPLERETUR, diviserunt vestimenta mea7 sibi, et super tunicam meam jecerunt sortem, Joh. XIX:24. Post hoc sciens Jesus, quod omnia jam Consummata essent, ut IMPLERETUR SCRIPTURA, Joh. XIX:28. Cum Jesus accepisset acetum, dixit CONSUMMATUM est, hoc est, IMPLETUM, Joh. XIX:30. Facta haec sunt, ut SCRIPTURA IMPLERETUR, os non confringetis in eo; et rursus alia SCRIPTURA DICIT, videbunt, quem transfoderunt, Joh. XIX:36,37. Quod omne Verbum de Ipso scriptum sit, et quod in Mundum venerit ut illud impleret, docuit etiam Discipulis antequam abivit, his verbis, Dixit ad illos, stulti et tardi corde ad credendum omnibus, quae loquuti sunt Prophetae, nonne hoc oportebat pati Christum, et ingredi in gloriam: incipiens porro a MOSE ET AB OMNIBUS PROPHETIS, et interpretatus est illis8 IN OMNIBUS SCRIPTURIS DE IPSO, Luc. XXIV:25,26,27. Porro, Jesus dixit, QUOD OPORTERET IMPLERI OMNIA, QUAE SCRIPTA SUNT IN LEGE MOSIS, ET PROPHETIS, ET PSALMIS DE ME, Luc. XXIV:44 9. 2] Quod Dominus in Mundo impleverit omnia Verbi, usque ad singularissima ejus, patet ab his Ipsius verbis, Amen dico vobis, usque dum praetereat Coelum et Terra, JOTHA UNA, AUT UNUM CORNICULUM NON PRAETERIBIT DE LEGE, DONEC OMNIA FIANT, Matth. V:18. Ex his nunc clare videri potest, quod per id quod Dominus impleverit omnia Legis, non intelligatur, quod impleverit omnia praecepta Decalogi, sed quod omnia Verbi. Quod omnia Verbi per Legem etiam intelligantur, constare potest ex his, Jesus dixit, nonne scriptum est in LEGE VESTRA, Ego dixi, dii estis, Joh. X:34, hoc scriptum est, Psalm. LXXXII10 :6. Respondit turba, nos audivimus ex LEGE, quod Christus maneat in aeternum, Joh. XII:34, hoc scriptum est Psalm. LXXXIX:30 11; Psalm. CX:4, Dan. VII:14. Ut impleretur Verbum scriptum in LEGE ILLORUM, odio habuerunt Me sine causa, Joh. XV:25, hoc scriptum est Psalm. XXXV:19. Facilius est Coelum et Terram transire, quam Legis unum apicem cadere, Luc. XVI:17, per Legem ibi, ut quoque passim alibi, intelligitur tota Scriptura12 Sacra.
1 Prima editio: PROPHETAM
2 Sic Errores Typographici
3 Prima editio: 19
4 Prima editio: Matth. XXVI:54,56
5 Prima editio: XIV: 21. 24
6 Prima editio: Sic (absque italicis)
7 Sic in margine exemplaris scriptoris, fortasse manu scriptoris. Prima editio: sua
8 Prima editio: est in illis
9 Prima editio: Luc. XXIV: 44. 45
10 Prima editio: Psalm: LXXI
11 Sic Schmidt et Biblia Hebraica, sed 89:29 apud Biblia Anglica
12 Prima editio: Sctiptura
VCR n. 263
263. 1] Quomodo Dominus est Verbum, a paucis intelligitur; cogitant enim quod Dominus per Verbum possit homines illustrare et docere, et tamen non inde potest vocari Verbum; at sciant, quod unusquisque homo sit sua Voluntas et suus Intellectus, et sic unus distinctus ab altero; et quia Voluntas est receptaculum Amoris, et sic omnium bonorum quae illius Amoris sunt, ac Intellectus est receptaculum Sapientiae, et sic omnium veri quae illius sapientiae sunt, sequitur quod unusquisque homo sit suus amor et sua sapientia, seu quod idem est, suum bonum et suum verum; homo non aliunde est homo, et non aliud apud illum est homo. 2] Quod Dominum attinet, est Ille ipse Amor et ipsa Sapientia, ita ipsum Bonum et ipsum Verum, quae factus est per quod impleverit omne bonum et omne verum quod in Verbo est; nam qui non cogitat et loquitur nisi quam Verum, fit illud verum, et qui non vult et facit nisi quam bonum, fit illud bonum; et Dominus, quia implevit omne Divinum Verum et Divinum Bonum, quae sunt in Verbo, tam quae sunt in Sensu ejus naturali, quam quae sunt in Sensu ejus spirituali, factus est ipsum Bonum et ipsum Verum, ita Verbum.
VCR n. 264
264. XII.
Quod ante hoc Verbum, quod hodie est in Mundo, fuerit Verbum, quod deperditum est.
Quod ante Verbum per Mosen et Prophetas apud Gentem Israeliticam datum, Cultus per Sacrificia notus fuerit, et quod ex ore Jehovae prophetaverint, ex memoratis in Libris Mosis, constare potest: QUOD CULTUS PER SACRIFICIA NOTUS FUERIT, ex his; Mandatum est, ut filii Israelis Gentium Altaria everterent, illarum Statuas confringerent, et illarum Lucos exscinderent, Exod. XXXIV:13, Deutr. VII:5, Cap. XII:3. Quod Israel in Schittim coeperit scortari cum filiabus Moabi, [quod] vocaverint populum ad SACRIFICIA deorum suorum, et quod populus comederit, Num. XXV:1,2,3. Quod Bileamus, qui fuit ex Syria, fecerit exstruere Altaria, et SACRIFICAVERIT boves et pecudes, Num. XXII:40, Cap. XXIII:1,2,14,29,30. Quod etiam PROPHETAVERIT DE DOMINO, dicendo, Quod oriretur Stella es Jacobo, et Sceptrum ex Israele, Num. XXIV1 :17. QUODQUE PROPHETAVERIT ex ORE JEHOVAE, Num. XXII:13,18, Cap. XXIII:3,5,8,16,26, Cap. XXIV:1,13. Ex quibus patet, quod Cultus Divinus paene similis Cultui apud Gentem Israeliticam per Mosen instituto, apud Gentes fuerit. Quod etiam ante Abrahami tempus, elucet ex verbis apud Mosen Deutr. XXXIII:7,8, sed evidentius ex MALCHIZEDECHO Rege Schalemi, quod eduxerit PANEM ET VINUM, et benedixerit Abramo, et quod Abram illi dederit DECIMAS de omnibus, Gen. XIV:18 ad 20; et quod Malchizedech repraesentaverit Dominum, nam vocatur Sacerdos Deo Altissimo, Gen. XIV:18; et de Domino Dicitur apud Davidem, Tu Sacerdos in aeternum, juxta modum Malchizedechi, Psalm2. CX:4; inde erat, quod Malchizedech3 eduxerit Panem et Vinum, ut Sanctissima Ecclesiae, sicut in Sacra Caena Sancta sunt. Haec praeter plura sunt indicia exstantia, quod ante Verbum Israeliticum fuerit Verbum, ex quo tales Revelationes.
1 Prima editio: XXIII
2 Prima editio: PSALM
3 Prima editio: Melchizedech
VCR n. 265
265. 1] Quod Verbum apud Antiquos fuerit, constat apud Mosen, a quo nominatur, et aliquod desumptum est, Num. XXI:14,15,27 ad 30; et quod Historica illius Verbi vocata sint BELLA JEHOVAE, ac Prophetica ENUNTIATA. Ex Historicis istius Verbi a Mose desumptum est hoc, Propterea dicitur in LIBRO BELLORUM JEHOVAE: vahebam1 in Supha, et fluvios Arnonem, et aquae ductum fluviorum, qui declinavit ubi habitatur Ar, et sistit se ad terminum Moabi, Num. XXI:14,15, per Bella Jehovae in illo Verbo, sicut in nostro, intellectae et descriptae sunt Pugnae Domini cum2 Infernis, et Victoriae super illa, quando in Mundum venturus est: eaedem etiam pugnae multis in locis intelliguntur et describuntur in Historicis nostri Verbi, ut in Bellis Josuae cum Gentibus terrae Canaanis, et in Bellis Judicum et Regum Israelis. 2] Ex Propheticis istius Verbi haec desumta sunt. Propterea dicunt ENUNTIATORES: ingredimini Chesbonem; aedificabitur et confirmabitur Urbs Sichonis; nam ignis exivit ex Chesbone, flamma ex urbe Sichonis; comedit Ar Moabi, possessores excelsorum Arnonis: Vae tibi Moabe, periisti popule Kemoschi, dedit filios suos evasores, et filias suas in captivitatem Regi Emorraei Sichoni; cum telis confecimus eos: periit Chesbon usque ad Dibonem, et devastavimus usque ad Nophach, quod usque ad Medebam, Num. XXI:27 ad 30. Translatores vertunt PROVERBIORUM COMPOSITORES, sed vocandi sunt ENUNTIATORES seu ENUNTIATA PROPHETICA, ut constare potest ex significatione vocis MOSCHALIM in Lingua Hebraea, quod non modo sint Proverbia, sed etiam Enuntiata Prophetica, ut Num. XXIII:7,18, Cap. XXIV:3,15, ubi dicitur quod Bileamus ediderit ENUNTIATUM SUUM, quod fuit Propheticum, etiam de Domino, Enuntiatum ejus vocatur MASCHAL in singulari; accedit, quod illa a Mose inde desumpta non sint Proverbia, sed Prophetica. 3] Quod illud Verbum similiter Divinitus inspiratum fuerit, patet apud Jeremiam, ubi paene similia dicuntur, “Ignis exivit ex Chesbone, et flamma ab inter Sichonem, quae comedit angulum Moabi, et verticem filiorum Schaon: vae tibi Moabe, periit populus Kemoschi, nam rapti sunt filii tui in captivitatem, et filiae tuae in captivitatem,” Cap. XLVIII:45,46. Praeter illa nominatur Liber Propheticus Verbi vetusti, vocatus LIBER JASCHAR seu Liber Recti, a Davide et a Joschua: a Davide, Lamentatus est David super Schaule et super Jonathane, et inscripsit ad docendum filios Jehudae arcum; ecce scripta in LIBRO JASCHAR, II Sam. I:17,18. Et a Josua, “Dixit Joschua, Sol in Gibeone quiesce, et Luna in valle Ajalonis; nonne hoc scriptum in LIBRO JASCHAR,” Cap. X:12,13 3.
1 Sic SS 103. Prima editio: vadebam
2 Prima editio: cam
3 Prima editio: Cap. X:12
VCR n. 266
266. Ex his constare potest, quod Verbum Antiquum in Orbe, imprimis Asiatico, fuerit, ante Verbum Israeliticum. Quod hoc Verbum conservetur in Coelo apud Angelos qui in illis Saeculis vixerunt; et quoque quod hodie adhuc sit apud Gentes in TARTARIA MAGNA, in TERTIO MEMORABILI, post hanc de Scriptura Sacra Transactionem, videatur.
VCR n. 267
267. XIII.
Quod per Verbum etiam sit Lux illis, qui extra Ecclesiam sunt, et non habent Verbum.
Non potest dari conjunctio cum Coelo, nisi alicubi in Tellure sit Ecclesia, ubi est Verbum, et per id Dominus notus, quia Dominus est Deus Coeli et Terrae, et absque Domino nulla salus: quod per Verbum sit conjunctio cum Domino, et consociatio cum Angelis, videatur supra n. 234 ad 239.1 Satis est, ut Ecclesia sit ubi Verbum, tametsi illa sit ex paucis respective, per id usque Dominus praesens est in universo terrarum Orbe, nam per id Coelum conjunctum est Humano Generi.
1 Prima editio: 234. ad 240.
VCR n. 268
268. Quomodo autem praesentia et conjunctio Domini et Coeli datur in omnibus Terris per Verbum, dicetur. Universum Coelum Angelicum coram Domino est sicut unus Homo, similiter Ecclesia in terris, quod etiam actualiter appareant ut Homo, videatur in Opere de COELO ET INFERNO, n. 59 ad 86.1 In illo Homine est Ecclesia, ubi Verbum legitur, et per id Dominus notus est, sicut COR et sicut PULMO, Regnum Coeleste Domini ut Cor, et Regnum Spirituale Ipsius ut Pulmo: sicut ex his binis Fontibus vitae in Humano corpore omnia reliqua Membra, Viscera et Organa, subsistunt et vivunt, ita quoque omnes illi in Terrarum Orbe, apud quos Religio est, et Deus unus colitur, et bene vivitur, et per id in illo Homine sunt, et referunt Membra et Viscera extra Thoracem, in qua sunt Cor et Pulmo; ex conjunctione Domini et Coeli per Verbum cum Ecclesia, subsistunt et vivunt, nam Verbum in Ecclesia Christiana, est vita reliquis a Domino per Coelum, sicut membrorum et viscerum totius Corporis est vita ex Corde et Pulmone; est quoque communicatio similis: quae etiam causa est, quod Christiani, apud quos Verbum legitur, constituant Pectus illius Hominis: sunt etiam in medio omnium, et circum illos sunt Pontificii, circum hos sunt Mahumedani,2 qui agnoscunt Dominum ut maximum Prophetam, ac ut Filium Dei; post hos sunt Africani; et ultimam Circumferentiam faciunt Populi et Gentes in Asia et Indiis.
1 Prima editio: 59 ad 87.
2 Prima editio: Mahumedami
VCR n. 269
269. Quod ita sit in universo Coelo, concludi potest a simili in unaquavis Societate coeli, nam unaquaevis Societas est Coelum in minore forma, quae quoque est sicut Homo; quod ita sit1, videatur in Opere de COELO ET INFERNO, n. 41ad 87. In omni Societate Coeli, illi qui in medio ejus sunt, similiter referunt Cor et Pulmonem, et apud illos est maxima lux; ipsa Lux et inde Perceptio veri, a media illo se propagat versus peripherias quaquaversum, ita ad omnes qui in Societate sunt, et facit vitam illorum spiritualem: ostensum est, quod quando illi qui in medio erant, et provinciam Cordis et Pulmonis constituebant, et apud quos maxima lux erat, auferrentur, illi qui circum erant, in umbra intellectus essent, et tunc in tam exili perceptione veri, ut lamentarentur; sed mox ut redierunt, visa est lux, et fuit illis perceptio veri sicut prius. Comparatio fieri potest cum calore et luce ex Sole Mundi, quod vegetationem dant arboribus et virgultis, etiam illis quae ad latera, et sub nube stant, modo Sol ortus sit. Ita Lux et Calor Coeli a Domino ut Sole ibi, quae Lux in essentia sua est Divinum Verum, ex quo omnis intelligentia et sapientia est angelis et hominibus; quare dicitur de Verbo quod erat apud Deum et erat Deus, quod illuminet omnem hominem venientem in Mundum; et quod Lux illa etiam in tenebris appareat, Joh. I:1,5,9: per Verbum ibi intelligitur Dominus quoad Divinum Verum.
1 Sic SS 107. Prima editio: fit
VCR n. 270
270. Ex his constare potest, quod Verbum, quod est apud Protestantes et Reformatos, illustret omnes Gentes et Populos per communicationem spiritualem; tum quod provideatur a Domino, ut in Tellure semper sit Ecclesia ubi Verbum legitur, et per id Dominus notus fiat; Quare cum Verbum a Pontificiis paene rejectum est, ex Divina Domini Providentia Reformatio facta est, et inde Verbum sicut e latebris extractum est, et missum in usum. Quando etiam Verbum apud Gentem Judaicam prorsus falsificatum et adulteratum erat, et quasi nullum factum est, tunc placuit Domino e Coelo descendere, ac ut Verbum venire, ac implere illud, et per id redintegrare et restituere illud, ac iterum dare lucem Incolis telluris, secundum haec Domini verba, Populus sedens in tenebris vidit Lucem magnam; sedentibus in regione et umbra mortis, Lux exorta illis est, Esaj. IX:1 1, et Matth. IV:16.
1 Sic Schmidt et Biblia Hebraica, sed 9:2 apud Biblia Anglica
VCR n. 271
271. Quoniam praedictum est, quod in fine hujus Ecclesiae etiam oborirentur tenebrae ex non cognitione Domini, quod sit Deus Coeli et Terrae, et ex Fidei separatione a Charitate, ne per id genuinus intellectus Verbi periret, et sic Ecclesia, ideo placuit Domino nunc revelare SENSUM SPIRITUALEM VERBI, et manifestare quod Verbum in illo Sensu, et ex illo in Sensu naturali, contineat innumerabilia, per quae Lux veri ex Verbo paene exstincta, restituatur. Quod Lux veri in fine hujus Ecclesiae paene exstingueretur, praedicitur multis in locis in Apocalypsi; et quoque intelligitur per haec Domini verba, Statim post afflictionem dierum istorum Sol obscurabitur, et Luna non dabit lumen suum, et Stellae cadent e Coelo; et Virtutes Coelorum commovebuntur: et tunc videbunt Filium hominis venientem in nubibus Coeli cum gloria et virtute, Matth. XXIV:29,30; per Solem ibi intelligitur Dominus quoad amorem; per Lunam Dominus quoad fidem; per Stellas quoad cognitiones veri et boni; per Filium hominis Dominus quoad Verbum; per Nubem Sensus literae Verbi; per Gloriam Sensus spiritualis Verbi, ac transparentia ejus per Sensum literae ejus; et per Virtutes potentia ejus.
VCR n. 272
272. Per multam experientiam mihi scire datum est, quod per Verbum sit homini communicatio cum Coelo: dum perlegi Verbum a Primo Capite Esajae usque ad Ultimum Malachiae, et Psalmos Davidis, et tenui cogitationem in Sensu spirituali illorum, datum est clare percipere, quod unusquisque Versus communicaret cum aliqua Societate Coeli, et quod sic totum Verbum cum Universo Coelo: ex quo patuit, quod sicut Dominus est Verbum, etiam Coelum sit Verbum, quoniam Coelum est Coelum a Domino, et Dominus per Verbum est omne in omnibus Coeli.
VCR n. 273
273. XIV.
Quod nisi Verbum foret, nemo sciret Deum, Coelum et Infernum, et Vitam post mortem, et minus Dominum.
1] Quoniam illi, qui statuunt, et apud se confirmaverunt, quod homo absque Verbo scire posset existentiam Dei, et quoque Coeli et Inferni, tum reliqua, quae Verbum docet, ideo non licet cum illis ex Verbo agere, sed ex naturali rationis lumine; nam non credunt Verbo, sed sibi. Ex lumine rationis inquire et invenies quod duae Facultates vitae sint apud hominem, quae vocantur Intellectus et Voluntas, et quod Intellectus subjectus sit Voluntati, et non Voluntas Intellectui, Intellectus enim modo docet et monstrat quid ex Voluntate faciendum est: inde est, quod multi qui acuto ingenio sunt, et prae aliis intelligunt vitae moralia, et tamen non vivunt secundum illa; aliter foret, si vellent illa. Inquire etiam, et invenies, quod Voluntas hominis sit ejus proprium, et quod hoc a nativitate sit malum, et quod inde sit falsum in intellectu. 2] Quum haec inveneris, videbis, quod homo ex se non velit aliud intelligere, quam quod est ex proprio voluntatis ejus, et quod nisi alibi sit, unde id sciat, homo ex proprio voluntatis suae non velit aliud intelligere, quam quod sui et mundi est; quicquid supra est, in caligine est; ut dum videt Solem, Lunam, et Stellas, si tunc forte cogitaret de ortu illorum, non aliter posset cogitare, quam quod a se sint; num altius quam plures Docti in Mundo, qui tametsi sciunt ex Verbo Creationem omnium a Deo, usque agnoscunt Naturam; quid tunc iidem, si nihil ex Verbo scivissent. Num credis, quod Veteres Sophi, ut Aristoteles, Cicero, Seneca, et alii, qui de Deo, et de Immortalitate animae scripserunt, id primum ex proprio intellectu sumserint; non, sed ex aliis per traducem ex illis, qui id primum sciverunt ex Verbo Vetusto, de quo supra. Scriptores Theologiae naturalis, nec hauriunt quicquam tale ex se, sed modo confirmant illa, quae sciunt ab Ecclesia, in qua est Verbum, per rationalia; et possunt dari inter illos, qui confirmant, et tamen non credunt.
VCR n. 274
274. Datum est videre Populos in Insulis natos, quoad civilia rationales, qui ne hilum sciverunt de Deo; illi in Mundo spirituali apparent sicut Sphinges, at quia homines nati sunt, et inde in facultate recipiendi vitam spiritualem, instruuntur ab Angelis, et per cognitiones de Domino ut Homine vivificantur. Qualis est homo ex se, apparet evidenter ex iis, qui in Inferno sunt, inter quos etiam aliqui Antistites et Eruditi sunt, qui ne quidem volunt audire de Deo, et propterea nec possunt nominare Deum; hos vidi, et cum illis loquutus sum; et quoque loquutus sum cum illis, qui in ignem irae et excandescentiae venerunt, cum audiverunt aliquem loquentem de Domino: expende itaque, qualis homo foret, qui nihil audivit de Deo, cum quidem tales sunt, qui loquuti sunt de Deo, scripserunt de Deo, et praedicaverunt de Deo. Quod tales sint, est ex voluntate, quae mala est, et haec, ut prius dictum est, ducit Intellectum, et aufert verum, quod ibi est ex Verbo. Si homo ex se potuisset scire, quod Deus sit, et quod Vita post mortem, cur non sciverat, quod homo sit homo post mortem; cur credit quod anima seu spiritus ejus sit sicut ventus aut aether, qui non videt oculis, et audit auribus, et loquitur ore, priusquam1 conjungitur et coalescit cum suo cadavere et cum suo sceleto. Pone itaque Doctrinam ex solo Lumine rationali exclusam, annon foret ut ipse coleretur, ut factum est a saeculis, et quoque hodie fit ab illis, qui sciunt ex Verbo, quod Solus Deus colendus sit: cultus alius ex proprio hominis non dari potest; ne quidem cultus solis et lunae.
1 Prima editio: priusquum
VCR n. 275
275. Quod ab antiquissimis temporibus fuerit Religio, et Incolae Orbis ubivis noverint de Deo, et aliquid de vita post mortem, non fuit ex ipsis, aut ex propria illorum intelligentia, sed ex Verbo Vetusto, de quo supra n. 264 ad 266, et postea ex Verbo Israelitico: ex duobus Verbis his Religiosa emanaverunt in Indias et illarum Insulas, perque Aegyptum ac Aethiopiam in Regna Africae, et ex Maritimis Asiae in Graeciam1, et inde in Italiam: sed quia Verbum non potuit aliter quam per Repraesentativa esse conscriptum, quae sunt talia in Mundo quae correspondent Coelestibus, et inde significant illa, ideo Religiosa Gentium versa sunt in Idololatrica, et in Graecia in Fabulosa, ac Attributa et Praedicata Divina in totidem Deos, quibus praefecerunt Supremum, quem vocaverunt Jovem, forte a Jehovah; quod illis cognitio fuerit de Paradiso, de Diluvio, de Igne sacro, de quatuor Aetatibus, a Prima aurea ad Ultimam ferream, ut apud Danielem Caput II:31 ad 35, notum est.
1 Prima editio: Craeciam
VCR n. 276
276. Illi qui credunt posse ex propria intelligentia comparare sibi cognitiones de Deo, de Coelo et Inferno, et de Spiritualibus quae Ecclesiae sunt, non sciunt quod Naturalis homo in se spectatus sit contra Spiritualem, et quod ideo spiritualia quae intrant, velit exstirpare, aut involvere fallaciis, quae sunt sicut vermes, qui radices olerum et segetum consumunt. Assimilari possunt illis, qui somniant quod sedeant super Aquilis et ferantur in altum; aut super Pegasis et volent1 super collem Parnassum ad Heliconem: et sunt actualiter sicut Luciferi in Inferno, qui ibi adhuc se vocant filios aurorae, Esaj. XIV2 :12. Et sunt sicut illi in Valle terrae Schinear, qui aggressi sunt aedificare turrim, cujus caput in Coelo, Gen. XI:2,4; et confidunt sibi sicut Goliath, non praevidentes quod possint sicut ille a lapide fundae fronti impacto prosterni. Dicam qualis sors illos post mortem manet, primum fiunt sicut ebrii, postea sicut fatui, et demum stupidi, et sedent in tenebris: Caveant itaque sibi a tali delirio.
1 Prima editio: Volant
2 Prima editio: XIII
* * * * *
VCR n. 277
277. His adjiciam sequentia MEMORABILIA: PRIMUM hoc; Quodam die in spiritu pervagatus sum varia loca in Mundo spirituali, propter finem ut observarem Repraesentationes coelestium, quae in multis locis ibi exhibentur; et in quadam Domo, ubi angeli erant, vidi magnas Crumenas, in quibus reconditum fuit argentum in multa copia; et quia apertae erant, perceptum est, sicut unusquisque posset argentum ibi repositum depromere, imo diripere: sed juxta Crumenas illas sedebant duo Juvenes, qui custodes: locus ubi repositae erant, apparebat sicut praesepe in stabulo: in Camera proxima visae sunt Virgines modestae, cum Uxore casta; et prope illam Cameram stabant bini Infantes, et dictum est, quod cum illis non infantiliter ludendum sit, sed sapienter agendum. Postea apparebat Scortum, tum Equus jacens mortuus. Postquam haec visa sunt, instructus sum, quod per illa repraesentatus sit Sensus naturalis Verbi, in quo Sensus spiritualis: magnae illae Crumenae argento plenae significabant cognitiones veri in multa copia; quod apertae essent, et tamen a juvenibus custoditae, significabat quod quisque posset inde cognitiones veri desumere, sed quod caveatur, ne aliquis Sensum spiritualem, in quo merae veritates sunt, violet; Praesepe sicut in stabulo, significabat nutritionem spiritualem pro intellectu; hoc significat praesepe, quia equus, qui inde edit, intellectum: Virgines modestae, quae in Camera proxima visae sunt, significabant affectiones veri, et Uxor casta conjunctionem boni et veri; Infantes significabant innocentiam sapientiae, nam Angeli supremi Coeli, qui sapientissimi sunt, ex innocentia apparent e longinquo sicut infantes: Scortum cum Equo mortuo, significabat falsificationem1 veri a multis hodie, per quam omnis intellectus veri perit; scortum significat falsificationem, et equus mortuus intellectum veri nullum.
1 Prima editio: falfificationem
VCR n. 278
278. SECUNDUM MEMORABILE. Quondam ad me e Coelo demissa est chartula exarata literis Hebraicis, sed scriptis sicut apud Antiquos, apud quos illae literae quae hodie quoad aliquam partem lineares sunt, fuerunt inflexae cum corniculis sursum vergentibus; et dicebant Angeli, qui tunc apud me erant, quod scirent integros Sensus ex ipsis literis, et quod illos scirent imprimis ex flexuris linearum et apicum literae, et explicabant quid significarent seorsim et quid conjunctim, dicentes quod H, quod additum est nominibus Abrami et Sarai, significaret Infinitum ac Aeternum; explicabant etiam coram me Sensum Verbi Psalm. XXXII:2, ex solis literis seu syllabis, quod Sensus illarum in summa esset, QUOD DOMINUS ETIAM MISERICORS SIT ILLIS, QUI MALEFACIUNT: informabant me, quod Scriptura in Tertio Coelo ex literis inflexis et varie incurvatis, quarum unaquaevis contineret quendam Sensum, constaret; et quod Vocales ibi essent pro sono, qui correspondet affectioni, et quod in illo Coelo non possent enuntiare vocales i et e, sed pro illis y et eu, et quod vocales a, o, et u, illis in usu essent, quia dant sonum plenum; tum quod non exprimerent aliquas Literas consonantes aspere, sed molliter, et quod inde sit, quod literae quaedam Hebraicae intus punctatae sint, in signum ut molliter enuntientur, dicentes quod asperitas in literis esset in usu in spirituali Coelo, ex causa quia ibi in veris sint, ac verum admittit asperum, non autem bonum, in quo sunt Angeli Regni coelestis Domini seu Tertii Coeli: dicebant etiam quod Verbum apud se conscriptum haberent literis inflexis cum corniculis et apicibus significativis; ex quo patuit, quid etiam significant haec Domini verba, Non Jotha et Corniculum praeteribit de Lege, donec omnia fiunt, Matth. V:18. Tum, Facilius est Coelum et Terram transire, quam Legis unum Apicem cadere, Luc. XVI:17.
VCR n. 279
279. 1] TERTIUM MEMORABILE. Ante septennium, quando recollegi illa, quae Moses ex binis illis Libris, BELLA JEHOVAE et ENUNTIATA, vocatis, Num. XXI, scripsit, aderant quidam Angeli, et mihi dixerunt, quod illi Libri essent Verbum vetustum, cujus HISTORICA vocata sunt BELLA JEHOVAE, et PROPHETICA vocata sunt ENUNTIATA, et dixerunt, quod id Verbum adhuc in Coelo conservatum sit, et in usu apud Antiquos ibi, apud quos, cum in Mundo fuerunt, id Verbum fuit. Antiqui illi, apud quos illud Verbum in Coelo adhuc in usu est, fuerunt quoad partem ex terra Canaane, et ex confiniis ejus, ut ex Syria, Mesopotamia, Arabia, Chaldaea, Assyria, ex Aegypto, ex Zidone, Tyro, Ninive, quorum omnium Regnorum incolae fuerunt in Cultu repraesentativo, et inde in Scientia correspondentiarum; Sapientia illius temporis fuit ex illa Scientia, et per illam fuit illis perceptio interior, et communicatio cum Coelis: illi qui correspondentias illius Verbi noverunt, vocati sunt Sapientes et Intelligentes, ac postea Divinatores et Magi. 2] Sed quia id Verbum erat plenum talibus Correspondentiis, quae remote significabant Coelestia et Spiritualia, et inde a multis incepit falsificari, ideo ex Divina Domini Providentia id successu temporis evanuit, et aliud Verbum per Correspondentias non ita remotas conscriptum, datum est, et hoc, per Prophetas apud filios Israelis. In hoc Verbo retenta sunt plura Nomina locorum, non modo quae in terra Canaane, sed etiam quae circum circa in Asia fuerunt, quae omnia significabant res et status Ecclesiae; at significationes ex Verbo vetusto illo erant. Propter illam causam Abram in illam Terram ire jussus est, et ejus posteri ex Jacobo in illam introducti sunt.
3] De Verbo illo vetusto, quod in Asia ante Verbum Israeliticum fuerat, referre licet hoc Novum, quod illud ibi adhuc reservatum sit apud Populos qui in Magna Tartaria habitant; loquutus sum cum Spiritibus et Angelis, qui in Mundo spirituali inde erant, qui dixerunt, quod possideant Verbum, et quod id ab antiquis temporibus possederint, et quod secundum hoc Verbum Divinum suum cultum obeant, et quod id ex meris Correspondentiis consistat: dixerunt, quod in illo etiam Liber JASCHAR sit, qui memoratur apud Joschuam Cap. X:12,13, et in Libro II Samuelis Cap:1:17,18: tum etiam, quod apud illos sint Libri, BELLA JEHOVAE ac ENUNTIATA, qui memorantur a Mose, Num. XXI:14,15 et 27 ad 30; et cum legi coram illis verba, quae Moses inde desumserat, inquisiverunt num illa ibi1 exstent, et invenerunt: ex his patuit mihi, quod Verbum vetustum adhuc apud illos sit. Inter loquendum cum illis dixerunt, quod Jehovam colant, quidam ut Deum invisibilem, quidam ut visibilem. 4] Porro retulerunt, quod non patiantur ut Extranei ad illos intrent, praeter Chinenses, cum quibus pacem colunt, quia Imperator Chinensis inde est: tum etiam, quod tam populosi sint, ut non credant aliquam Regionem in Universo Mundo populosiorem esse; quod etiam credibile est ex Muro tot milliarium, quem Chinenses pro tutela sua contra invasionem ab illis olim exstruxerant. Praeterea audivi ab Angelis, quod Prima Capita Geneseos, in quibus de Creatione, de Adamo et Chaiva, de Horto Edenis, deque Filiis et posteris illorum usque ad Diluvium, et quoque de Noacho et ejus Filiis, agitur, in illo Verbo etiam sint, et sic quod a Mose inde exscripta sint. Angeli et Spiritus e Magna Tartaria apparent in Plaga meridionali a latere Orientis, et a reliquis separati sunt, per quod in Expanso eminentiori habitent; et quod non aliquem e Christiano Orbe ad se admittant, et quod si aliqui ascendunt, illos custodiant, ne exeant. Causa separationis istius est, quia aliud Verbum possident.
1 Sic AR 11:2. Prima editio: ubi
VCR n. 280
280. 1] QUARTUM MEMORABILE. Quondam e longinquo vidi Ambulacra inter ordines arborum, et ibi Juvenes congregatos in turmis, totidem Consortia de rebus sapientiae confabulantium; hoc erat in Mundo spirituali: accessi, et cum prope eram, vidi unum, quem reliqui venerabantur ut suum Primatem, propter causam, quia prae reliquis sapientia excelluit; hic cum me vidit, dixit, miratus sum, cum vidi te in via accedentem, quod nunc incideris in conspectum meum, nunc excideris ex illo, seu nunc mihi visus sis, et subito non visus; certe non es in statu vitae nostratium; ad haec subridens respondi, non sum ludio, nec vertumnus, sed sum alternus, nunc in luce vestra, et nunc in umbra vestra, ita hic peregrinus et quoque indigena; ad haec Sapiens ille aspexit me, et dixit, loqueris aliena et mira; dic mihi quis es, et dixi, sum in Mundo, in quo vos fuistis, et e quo vos exivistis, qui vocatur MUNDUS NATURALIS, et quoque sum in Mundo, in quo vos estis, qui vocatur MUNDUS SPIRITUALIS; inde est quod sim in statu Naturali, et simul in statu Spirituali; in statu Naturali cum hominibus telluris, et in statu Spirituali cum vobis, et quando in Statu naturali sum, non videor vobis, at quando in Statu spirituali, videor: quod talis sim, datum est a Domino: Tibi, Vir illustrate, notum est, quod homo Mundi naturalis non videat hominem Mundi spiritualis, nec vicissim, quare cum immisi Spiritum meum in Corpus, non tibi visus sum, sed cum emisi illum e corpore, visus sum: et hoc existit ex discrimine inter Spirituale et Naturale. 2] Ille cum audivit discrimen inter Spirituale et Naturale, dixit, quid discrimen; estne id sicut inter purum magis et minus, ita quid Spirituale nisi purius Naturale; et respondi, discrimen non tale est; Naturale nusquam per subtilisationem potest approximare ad Spirituale ita ut fiat illud, est enim discrimen quale inter prius et posterius, inter quae ratio finita non datur; est enim prius in posteriori, sicut causa in suo effectu, ac posterius est ex priori, ut effectus ex sua causa; inde est, quod unum non appareat alteri. Ad haec dixit ille Sapiens, meditatus sum de hoc discrimine, sed huc usque in vanum, utinam id percepero; et dixi, non modo discrimen inter Spirituale et Naturale percipies, sed etiam videbis; et tunc dixi haec, Tu es in Statu spirituali dum apud tuos, at in Statu naturali apud me; loqueris enim cum tuis Lingua spirituali, quae est communis omni spiritui et angelo, at cum me loqueris Lingua mea vernacula, nam omnis Spiritus et Angelus loquens cum homine loquitur ejus Linguam propriam, ita cum Gallo gallicam, cum Graeco graeca